De a f s t a n d s m e t e r van LE B O U L E N G É v o o r g e w e r e n (1). Op hetzelfde beginsel berustende als de afstandsmeters, waarvan vroeger in dit Tijdschrift de beschrijving gegeven werd (2), heeft de Majoor LE BOULENGÉ thans een dergelijk werktuig ingericht orn te worden geplaatst in de kolf van een geweer, ten einde zoodoende het kader en de scherpschutters daarvan te kunnen voorzien, zonder hunne uitrusting met een stuk te vermeerderen.
Het verschil met de vroegere afstandsmeters bestaat hoofdzakelijk in de afme- tingen, die voor het geweer veel geringer genomen zijn; terwijl bovendien de verbeteringen zijn aangebracht, door de ondervinding aan de hand gedaan.
De kristallen buis is gevuld met gezuiverde benzine. Daar de verdeelingen op de schaal zich vergroot aan het oog voordoen, kan men daarop zonder moeite tot op i M. nauwkeurig aflezen; terwijl het scherp waarnemen nog bevorderd wordt door de roode kleur van den drijver. De schaal is, van 25 tot 25 M., tot 1200 M. verdeeld. De luchtbel, aan een der uiteinden van de buis, noodig om de uitzetting van het vocht mogelijk te maken, is thans met behulp van een koperen dopje zoodanig opgesloten, dat zij niet meer, zooals bij de eerste afstandsmeters dikwijls voorkwam, uit hare ligplaats kan geraken, en zoodoende de regelmatigheid der beweging van den drijver schaden. Het geheel is besloten in een caoutchouc-buis, die van een sleuf je voorzien is om de afstanden te kunnen aflezen.
De afstandsmeter wordt, loodrecht op de as van den loop, in de kolf ge- laten. Is het ondervlak van deze recht, dan geschiedt dit eenvoudig, door, na het afnemen der kolfplaat, een inzinking in de kolf te maken waarin het werktuig past, en vervolgens, in de linkerzijde, een sleuf, lang 40 en breed 4 mM., uit te steken die in genoemde inzinking uitkomt, waardoor, na het (1) Tèlemèlrede fusilpar UMajor P. LE BOULENGÉ. Bruooelles, C. MUQUABDT. Paris, OI'HAINB. 1875, (2) Zie De Mil. Syect., jaargang 1874, bladz. 360.
plaatsen van den afstandsmeter, de verdeelde schaal zichtbaar wordt. De inzinking in de kolf wordt iets dieper uitgestoken dan de middellijn der buis bedraagt; de overschietende ruimte wordt opgevuld met een reep caoutchouc, waartegen de kolfplaat stevig sluit. — Voor het geval het ondervlak der kolf gebogen is, boort rnen, na het afnemen der kolfplaat, een gat onder de bovenste kolfplaatechroef en steekt een sleuf uit aan de linkerzijde, als boven;
de caoutchouc-buis wordt nu langer genomen om het werktuig gemakkelijk te kunnen uitnemen. Nadat het in het gat geplaatst is, wordt het met een stukje hout vastgezet, het overschietende einde der caoutchouc-buis in het gat gedrukt en de kolfplaat geplaatst.
Tot het meten van den afstand houdt de waarnemer het geweer in nage- noeg horizontalen stand, de rechterhand aan de greep, de linker ter hoogte van den middenband, de armen natuurlijk afhangende. Het observeeren van den afstand geschiedt in vier bewegingen.
1ste beweging. Het plat van de kolf loodrecht brengen, den loop beneden- waarts, dus de lade bovenwaarts; hierdoor zakt de drijver tot aan het nul- punt. Be beweging dient om zich tot het doen der waarneming voor te be- reiden.
%de beweging. Het plat van de kolf horizontaal brengen, de sleuf naar boven, zoodanig dat de loop buitenwaarts, dus de lade binnenwaarts gekeerd komt te liggen (de drijver blijft hierbij onbeweeglijk); de rechterhand ver- vatten, ten einde met gemak de 3de beweging te verrichten. Door de tweede beweging is de waarnemer voor de observatie geheel gereed.
3de beweging. Op het zien van den rook van het vijandelijk schot, het plat van de kolf snel verticaal brengen, door draaiing om de as van den loop, zoodat de loop bovenwaarts, de lade benedenwaarts komt te liggen. Hier- door kan de drijver zijn dalende beweging aanvangen.
lide beweging. Op het hooren van den knal van het schot, het plat wederom, door het geweer om de as van den loop te doen wentelen, snel horizontaal brengen, zoodat het geweer den stand als in de 3de beweging terugkrijgt.
5de beweging. Het hoofd eenigszins achterwaarts wenden en de kolf, met het plat steeds horizontaal, zoover opheffen als noodig is om den afstand te kunnen aflezen.
De genoemde bewegingen moeten uitsluitend door de rechterhand uitgevoerd worden; de linker dient alleen tot steunpunt.
Om den troep in de behandeling van het instrument te oefenen, wordt door den uitvinder het volgende aanbevolen.
De onderwijzer plaatst zich op 15 a 20 pas vóór het gelid, met een afstands- meter voor gebruik te velde in de hand, den arm naar voren uitgestrekt; hij doet daarna de bovengenoemde bewegingen met tellen uitvoeren, waarbij hij deze tevens met zijn eigen werktuig verricht; de manschappen geven ieder den gevonden afstand op, en de onderwijzer controleert ze met den door hem gevondene. Hebben de manschappen zich de bewegingen goed eigen ge-
maakt, dan wordt de instructie voortgezet, door hen den afstand te doen waarnemen op het zien van den rook en het hooren van den knal van losse schoten, die gedaan worden op afstanden, welke alleen door den onderwijzer worden gekend.
Wij duchten geen tegenspraak door te beweren, dat een dergelijke afstands- meter in den oorlog soms gewichtige diensten zal kunnen bewijzen, vooral bij het openen van het tirailleurgevecht. Neemt men daarbij in aanmerking, dat de uitrusting van den man er niet door wordt vermeerderd, dat de lade van het geweer nagenoeg niet wordt verzwakt, dat de afstand kan waarge- nomen worden onverschillig of de man een staande, knielende of liggende houding heeft, dat de prijs (4,50 francs) zeer gering is, en dat beschadiging of ontreddering van het werktuig nagenoeg onmogelijk is, dan kunnen er zeker geen groote bezwaren bestaan, om althans het kader dit gewichtig hulp- middel om den afstand tot het doel met juistheid te leeren kennen, in de hand of liever in het geweer te geven.
Ten opzichte van beschadiging of ontreddering van het werktuig zij nog opgemerkt, dat door den Majoor LE BOULENGÉ, in zijn vlugschrift, een tal van door hem genomen proeven worden medegedeeld, waarbij het geweer aan de meest ruwe behandeling werd blootgesteld, zonder dat ooit het werktuig ge- broken is of zijn goede werking werd belemmerd.
B e p r o e v i n g van het k a n o n van 81 ton. Het kanon, waarvan de hoofdafmetingen en gewichten door ons, op bladz. 639 van den loopendeu jaar- gang van dit tijdschrift, werden medegedeeld, is den 17den Sept. jl. te Wool- wich aan een eerste schietproef onderworpen geworden. Het was toen voor- loopig slechts uitgeboord op het kaliber van 36,83 cM.; de ziel was voorzien van 11 TFboZancA-trekken met progressieve helling, waarvan de spoed aan de monding 35 kalibers bedroeg; de vuurmond had een gewicht van 83.316 KG. — Bij de proef was de vuurmond geplaatst op een ijzeren scheepsaffuit, die met hare rollen rustte op rails, 32 M. lang, geplaatst onder een helling, die aan de voorzijde, d. i. ter plaatse waarop het in batterij gebrachte stuk komt te rusten, -fa bedroeg en naar achteren toenam. De afstand tot het doel — een borstwering van zand, dik 18,3 M., waarachter 22,9 M. aarde — bedroeg 61 M.
In het geheel werden .6 schoten gedaan. De projectielen wogen gemiddeld 570 KG., hadden een platten kop, en waren op het achtervlak voorzien van een bronzen gasafsluiter, die gevormd werd door een schijf met versterkten rand; deze rand moest door den gasdruk zoodanig uitzetten, dat de ziel geheel werd afgesloten, om gasontsnapping, en daarmede ook uitbrandingen te voor- komen. De projectielen werden in de trekken geleid door 3 rijen, ieder van 11 nokken. Om den gasdruk te meten was in den stootbodem en ook in den gasafsluiter van het projectiel een gasdrukmeter (crusher-gauge) geplaatst.
Het kanon werd geladen met behulp van een loopkraan. Nadat de kardoes, in een koperen kardoeskoker, ter hoogte van de monding was gebracht,
werd zij met behulp van een aanzetter, bestaande uit een stalen steel, dik 76 mM., en een bronzen, met caoutchouc overtrokken kop, in de ziel ge- bracht ; daarna werd het projectiel met de kraan opgeheven en door 12 man tot tegen de kardoes geschoven. De ontsteking geschiedde langs electrischen weg. — De gasafsluiter voldeed zeer goed, doch bij het dringen in de borst- wering , werd hij van het projectiel gescheiden, en brak.
De uitkomsten der proeven zijn in de hier volgende tabel medegedeeld.
f 1
'S(«, k g E
3
K
i 1 2 3 4 5 6
ó
Q.
43O
C
•o"ü ^33
'S 8o •*••»
o (KG.)
570,6 571,0 570,6 568,8 571,5 870,6
^•fi
"O
*J
(KG.)
77,1 86,2 95,2 99,8 104,3 (3) 108,9 (3)
i 1M M
K(0 t3
§ J
^(M.)
4Ï4.G 433,7 449,6 458,1 472,4 472,4
o.o
"cao HB
(M.)
9,14 9,75 10,97 11,61 11,30 11,63
Gasdruk
• — *»-^
a g
S-O0 (U «J
.£ ^(O
— -—^•-*
II
C gj bo'o*
£ Q.
• ^^i "' ••
KG. per cM'.
3811 3512 3906 3496 4602 4300
3055 2866 31(8 3370 3433
••
ca
<o . ty ao bc va £
ÜQ*^o ïï 'C o•a a
r-t
(M.)
13,7 12,2 12,2 (4)
11,0 13,1 14,3
Deze eerste schietproef met het nieuwe kanon wordt, volgens Sev. d'A., Oct., waaraan wij de medegedeelde bijzonderheden ontleenen, als volkomen geslaagd beschouwd. Na elk schot is de vuurmond onderzocht, doch geen spoor van beschadiging werd daarbij ontdekt; de affuit voldeed goed, en liep, na de ontbranding der lading, geleidelijk tegen het hellend vlak op. Het kanon wordt thans op het kaliber van 40,64 cM. geboord, waardoor het ge- wicht tot op 82,300 KG. zal worden teruggebracht.
De kanonnen van 81 ton zijn bestemd voor het pantserschip Inflexible; de bewapening daarvan zal uit 4 dier vuurmonden bestaan.
De Heer FRASER — volgens wiens denkbeelden het TFbo&«'c7t-geschut is geconstrueerd — is van meening, dat, binnen een niet zeer verwijderd tijd-
(I) Keisteenbuskruit van 38 mM-; het is echter nog onbeslist of deze busknntsoort voor het kanon van 81 ton zal worden aangenomen.
(ï) De snelheden werden gemeten met behulp van twee chronografen van LE BOULENGÉ; da draadramen van de eens waren kort voor het doel, die van de tweede 18,3 M. meer nabij de monding geplaatst. De opgegeven snelheden zijn die aan de monding van deu vuurmond.
(3) Bij het gebruik van deze ladingen zijn brandende bnskruitkorrels tegen het doel geslingerd;
een bewijs dat deze ladingen te groot zijn om volkomen te kunnen verbranden, voordat het pro- jectiel de ziel heeft verlaten.
(4) Bij het 3de schot trof het projectiel dat van het 2de schot.
stip, Engeland in het bezit zal zijn van een vuurmond van 160 ton, met een projectiel van l ton, dat in staat zal zijn op een afstand van 1609 M., een bres te schieten in een pantserschip, even groot als door den ram van den Iron Duke in de Vauguard is gestooten.
B O E K A A N K O N D I G I N G E N .
Toegepaste Tactiek door L. DE VLAMING, iste Luitenant bij den Staf der Infanterie. Uitgegeven voor rekening der Kon. Mil. Academie. Prijs/1,60.
Is de samenstelling van een leerboek voor elementaire tactiek een arbeid, die den Schrijver veel moeite en hoofdbrekens kost, zeer zeker is dit in niet mindere mate het geval wanneer het de volvoering der opdracht geldt, om de beginselen der toegepaste tactiek in een voor de studie van eerstbeginnenden gepast kleed te hullen. De redenen daarvoor liggen voor de hand. Wezen wij er reeds op, toen wij de Elementaire Tactiek van den Heer DE VLAMING in den loopenden jaargang van dit tijdschrift bespraken, hoe bezwaarlijk het soms is voor mannen zonder eigen oorlogsondervinding, om met een eenigszins gevestigde overtuiging te geraken uit den doolhof van elkander dikwijls tegensprekende redeneeringen van vreemde schrijvers, zeker is het dat die meeningsverschillen op het gebied der toegepaste tactiek nog wel zoo sprekend te voorschijn treden als op dat der elementaire, en dat het doen eener keuze uit de verschillende meeningen en rede- neeringen, waarbij men zich ten slotte gaarne nederlegt, dikwijls verre van gemak- kelijk is. Toch moet hij, die een leerboek over toegepaste tactiek wil samen- stellen, dat benijdenswaardig standpunt hebben bereikt, wil hij de zekerheid hebben dat hij aan eerstbeginnenden een goed geheel van gronddenkbeelden inprent, waarna latere studiën met vrucht kunnen worden voortgezet.
Een tweede zwarigheid, die bij de samenstelling van een leerboek als het onderwerpelijke moet worden overwonnen, is de keuze tusschen het te veel en te weinig. Komt de Schrijver in te veel details, wil hij elk onderdeel der te behan- delen stof tot een onderwerp van scherpe critische beschouwingen maken , dan levert hij een werk dat wel zeer geschikt is als studieboek voor meergeoefcnden;
voor leerlingen echter, die men nog niet de onderscheidingsgave tusschen het meer of minder gewichtige mag toekennen , bij wie elke grondslag tot beoor- deeling van de waarde der critische behandeling van 't onderwerp ontbreekt, maar bij wie juist dien degelijken grondslag gelegd moet worden, zou men zijn werk niet kunnen goedkeuren. Daartegenover staat, dat in het leerboek geen zaken gemist mogen worden, wier kennis voor een goed begrip van het geheel
