Artrose: nieuwe inzichten.
Margreet Kloppenburg
7 maart 2009
Onderwerpen van de presentatie
• Wat is artrose?
• In het onderzoek naar artrose in het LUMC
• MRI van waarde bij artrose?
• Behandeling van artrose?
Onderwerpen van de presentatie
• Wat is artrose?
• In het onderzoek naar artrose in het LUMC
• MRI van waarde bij artrose?
• Behandeling van artrose?
•Diverse groep ziekten
•Destructie van gewrichtskraakbeen en
veranderingen van onderliggend bot en bot aan de gewrichtsranden
•Leidt tot pijn, stijfheid en beperking van functie
Artrose
Voorkomen van reumatische aandoeningen in Nederland
•Radiologische artrose in populatie op middelbare leeftijd: 80%
•650.000 patiënten met perifere artrose (huisartsbezoek)
•Meest voorkomend
artrose FM RA
overig SA
systeem ziekten
Miedema 1997
bot:activiteit , irregulaire
verdikking, compressie trabeculae
kapsel en ligament:
verdikking, fibrose, disruptie
chronische synovitis
rand “lipping” en bot uitgroei
kraakbeen:fibrilatie, degradatie
Gewricht: normaal vs. artrose
Artrose in grote teen
Natuurlijk beloop
uitkomsten:
pijn stijfheid beperkingen achteruitgang
artrose flares
stabilisatie
Langzaam proces
Leeftijd
Lokale factoren
Overgewicht, fysieke activiteit
Algemene Predispositie
factoren voor artrose
Hormonen
Lokalisatie en ernst van artrose
Erfelijke factoren
Schema voor ontstaan van artrose
Lokale factoren
Menisectomie, x- & o- benen, spierkracht
Onderwerpen van de presentatie
• Wat is artrose?
• In het onderzoek naar artrose in het LUMC
• Link naar nieuwsbrieven
• MRI van waarde bij artrose?
• Behandeling van artrose?
Onderwerpen van de presentatie
• Wat is artrose?
• In het onderzoek naar artrose in het LUMC
• MRI van waarde bij artrose?
• Behandeling van artrose?
Met dank aan
Peter Kornaat, Ruby Sharma, Tina van Driel, Iain Watt afd. Radiologie
Osteofyten
Gewrichtsspleetversmalling (GSV)
Sclerosis Röntgenfoto van knie met artrose
Rol röntgenfoto`s bij artrose?
Voordelen:
• Afbeelden bot, indirect kraakbeen diagnose
• Vaststelling ernst & achteruitgang
• Gemakkelijk, goedkoop, beschikbaar Nadelen:
• Geen afbeelding kraakbeen of weke delen
• Beperkte relatie afwijkingen op röntgenfoto en klachten
• Vroege artrose niet vast te stellen
Magnetic Resonance Imaging bij artrose
• Afbeelding gehele gewricht, inclusief weke delen
• Geen stralenbelasting
• Meeste ervaring: knieartrose
• Mogelijkheden:
1. Relatie met symptomen?
2. Voorspelling van achteruitgang?
3. Afwijkingen in vroege fase artrose?
4. Vaststellen achteruitgang op korte termijn?
Kraakbeenafwijkingen
Normaal Kraakbeen afname
Meniscusafwijkingen
Beenmerg lesies
• Abnormaal bot met fibrosis,
botturnover , osteonecrosis
• Fluctuerende afwijking
• Relatie met
subchondrale cyste
MRI afwijkingen bij patiënten met familiaire gegeneraliseerde artrose (GARP)
•Verwijzing link naar nieuwsbrief
Conclusie
Geen plaats voor MRI in huidige klinische
praktijk, wel voor wetenschappelijke doelen
1. Er is beperkte plaats voor de MRI ter analyse van symptomen bij artrose
2. Nader onderzoek nodig mbt voorspelling van
radiologische achteruitgang door MRI afwijkingen 3. MRI bij vroege artrose onderwerp van onderzoek
Onderwerpen van de presentatie
• Wat is artrose?
• In het onderzoek naar artrose in het LUMC
• MRI van waarde bij artrose?
• Behandeling van artrose?
Therapie
Meestal via de huisarts, soms via het ziekenhuis
Doel
•Pijn + stijfheid
•Beperkingen + handicaps
•Mobiliteit & onafhankelijkheid behouden
•Achteruitgang
CBO richtlijn voor knie- en heupartrose
• Praktisch: voor de klinische praktijk
• Door verschillende beroepsgroepen opgesteld:
orthopeden, huisartsen, reumatologen, radiologen, fysiotherapeuten e.a.
• Met kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO
• Te raadplegen: www.cbo.nl
Therapie
Algemeen
•Voorlichting: vb LUMC: Zorgpad artrose
•Gewichtsverlies: door dieet & oefentherapie, bij knieartrose met overgewicht
•Oefentherapie: mn bij knie-en heupartrose
•Ergotherapie: mn duimorthesen
•Orthopedische schoenen
Zorgpad artrose in LUMC
Gestructureerde, verpleegkundige,
specialistische zorg bij primaire artrose van hand, heup, knie
Betrokken disciplines
Reumaverpleegkundige (Thuiszorg)
Reumaconsulent (LUMC)
Reumatoloog
Consult
Intake
Gegevens over artrose
Eerdere behandelingen
Pijn, startstijfheid
Beperkingen in functioneren
Voorlichting
Voorlichting over ziektebeeld artrose, leefstijl, afvallen, bewegen, medicatie en
voedingssupplementen, en eventueel over
hulpmiddelen, aanpassingen, kosten, vergoedingen, schoeisel, arbeid, omgaan met pijn, kuren
Schriftelijke informatie
Eventueel verwijzing: fysiotherapie, ergotherapie, sportactiviteit, maatschappelijk werk, etc.