Creatieve oplossingen in 3 stappen

(1)

www.limitlessmediation.nl

Creatieve oplossingen in 3 stappen

Impactvolle en effectieve verandering

met het evolutiesysteem en het mediationmodel!

Mr. Hilde Kroon

(2)

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord

Introductie

Hoofdstuk 1. In drie stappen creatieve oplossingen Het evolutiesysteem

Praktijkvoorbeelden van aanpak in de verschillende pijlers

Hoofstuk 2. Aanpak in de praktijk 3 stappen

Praktijkvoorbeeld van de drie stappen

Hoofdstuk 3. Het mediationmodel Zoekers en vinders

Angstblokkades Het mediationmodel

Samenvatting

Meer informatie

(3)

Voorwoord

Samenwerking die niet helemaal lekker verloopt, communicatie die ergens hapert of langs elkaar heen gaat. Iedereen kent hiervan wel voorbeelden.

Waar mensen samen zijn, ontstaan wrijvingen. We willen wel tot een resultaat komen, maar echt lekker gaat het niet. Het kan lijken dat er overeenstemming is in een situatie, maar in de praktijk wordt er niet naar gehandeld (verborgen weerstand). Ergernissen kunnen gaan escaleren en een conflict worden.

Het beheersen van de basishouding en technieken van mediation maakt dat men in staat wordt om zaken zélf weer vlot te trekken en te komen tot creatieve, optimale oplossingen in 3 stappen, die eenvoudig zijn, zeker als ze tijdig worden toegepast!

Als mediator heb ik al vele jaren ervaring in mediation tussen individuen en in groepen zoals bij scheiding, familieproblemen, het afwikkelen van

nalatenschappen én als mediator bij bedrijven. Bemiddelen bij verstoorde relaties tussen werkgever en werknemer en tussen zakelijke partners/zakelijke relaties.

Na vele mediationtrajecten is bij mij steeds meer de behoefte ontstaan om in plaats van aan het eind van een traject aan het begin te staan. Voorkomen in plaats van genezen. Als iederéén kennis heeft van de houding en techniek van mediation en over de basisvaardigheden beschikt, kan men elkaar veel

gemakkelijker aanspreken, tot zelfreflectie komen en elkaar helpen bij het vinden van optimale resultaten in elke situatie.

Probleemoplossing en (Gedrags)verandering heeft als mediator mijn dagelijkse focus. Wat mij onderscheidt van andere mediators is dat ik tot op heden als enige daarbij gebruik maak van het zogenaamde ‘evolutiesysteem’ als interventiemethode. Alle mogelijke methoden en technieken vallen in dit systeem, zo ook het mediationmodel.

Met dit evolutiesysteem kun je heel snel de (verborgen) belangen en verlangens naar boven halen, slachtoffergedrag adresseren en daarmee weerstand opheffen.

Niemand gaat immers akkoord met een oplossing waarin zijn of haar belang niet is gewaarborgd!

(4)

Introductie

Over Hilde

Mijn 15-jarige ervaring als kandidaat-notaris in Nederland en België en 7 jaar als zelfstandig mediator/jurist leerde mij dat het bij bemiddelen, juridisch advies en in het leven in het algemeen niet (alleen) gaat om de lettertjes en regels, maar om de achterliggende belangen, wensen en verlangens van mensen.

Als er ruimte komt om die belangen te onderzoeken en te zoeken naar

oplossingen die aan alle belangen “recht” doen, zijn mensen prima in staat om regelingen te treffen waar iedereen bij wint, ondanks de soms moeilijke

verstandhoudingen.

Diverse ingrijpende gebeurtenissen en keuzes in mijn eigen leven hebben mij geconfronteerd met mijn mooiste én mijn minder mooie kanten en met het feit dat de acceptatie daarvan en de verwezenlijking van mijn wensen eigenlijk ook eenvoudig kan zijn. Het is dan ook mijn passie mensen te begeleiden zowel in dagelijkse situaties als bij grotere problemen.

mr. Hilde Kroon

(5)

Hoofdstuk 1. In drie stappen naar creatieve oplossingen

Het Evolutiesysteem

Stappen:

1. Verzamelen:

2. Onderscheiden:

3. Verheffen:

Het hieronder uitgebeelde evolutiesysteem leidt ons helemaal terug tot onze ontwikkeling/evolutie van kind (afhankelijk van zorg/acceptatie), naar puber (eigen keuzes willen maken, eigen waarheid zoeken) tot volwassene (in staat zijn tot het hebben van een ‘helikopterview’ en aanmoedigen tot groei).

Als kind was je afhankelijk van de zorg en acceptatie van je ouders om te overleven. Als puber werd je meer zelfstandig en wilde je je eigen keuzes maken en uitzoeken wat jouw waarheid eigenlijk is. Als volwassene kun je situaties beter in perspectief zien en kiezen voor oplossingen waarbij iedereen wint en wil je groei stimuleren.

In schema:

1. 2. 3.

Kind Puber Volwassene

Zorg

(afhankelijk)

Waarheid

(onafhankelijkheidszin)

Groei (overzicht)

Overleven Leven Vliegen

Verzamelen Onderscheiden Verheffen

Als we in de derde pijler zitten voelen we ons het prettigst. We zijn dan in balans en hebben vanuit een helikopterview kijk op de situatie. We kunnen meerdere kanten van de medaille zien en kunnen snel schakelen als dat nodig is en dus meer invloed uitoefenen op situaties.

Op sommige onderwerpen in ons leven reageren we echter nog vanuit ons

‘kind-denken’, omdat we op deze vlakken (nog) niet volledig hebben uitgezocht hoe we er zelf precies over denken/voelen en ons daarin hebben laten leiden

(6)

door maatschappelijke normen, aangeleerd gedrag en angsten (ego), dus op die vlakken zijn we niet ‘volwassen’ geworden.

Dit zijn de onderwerpen waarop we ‘triggeren’ en emotioneel reageren. Het zijn ook de onderwerpen waarover in de weerstand gaan en we in conflict raken. Hoe meer we van die onderwerpen ‘transformeren’ via puber naar volwassen, hoe meer we in balans kunnen blijven in alle situaties en vanuit die balans ook anderen kunnen helpen daar te komen (verheffen).

Pijler 1) Vanuit zorggedachte feiten verzamelen:

Je gaat de ene kant van het verhaal/de kwestie/situatie bekijken/bevragen (veiligheid/zorg bieden)

Pijler 2) Waarheid onderscheiden:

Daarna bevraag je de andere kant.

(waarheid onderzoeken: er zijn meerdere visies mogelijk) Pijler 3) Verheffen om te groeien:

De volgende stap is zoeken naar nieuwe elementen zodat een oplossing die voor allen klopt gevonden kan worden.

(groei bevorderen)

Zo kun je stap voor stap naar een verheffende oplossing begeleiden.

De volgende voorbeelden laten zien hoe je kunt herkennen waar jij en/of iemand anders zich in enige situatie op enig moment bevindt.

(7)

Praktijkvoorbeelden van aanpak in de verschillende pijlers

1. Een lastige klant legt veel beslag op je tijd met veel vragen, eisen en commentaar.

Hoe ga je hiermee om?

Aanpak in de 1^e pijler (zorg): Je pakt alles aan om de klant zo goed mogelijk te helpen en je houdt vol, ook al kost het veel tijd, omdat je hartelijkheid en klantvriendelijkheid hoog in het vaandel houdt en graag aan deze normen wilt voldoen en bang bent dat als je daarin faalt de klant bij je leidinggevende zal klagen en je je baan zou kunnen verliezen.

(Zorg: gericht op anderen, geaccepteerd worden en overleven, je ziet één kant van de medaille: ik moet voldoen aan de norm)

Aanpak in de 2^e pijler (waarheid): Hoewel je klantvriendelijkheid en service hoog in het vaandel hebt, bekijk je eerst kritisch of je vindt dat het de moeite waard is om deze klant te helpen en je voelt of het je een goed gevoel geeft of niet, in dit geval niet, want je kostbare tijd kun je beter besteden, andere zaken hebben prioriteit, en je bent bereid dit ook aan je leidinggevende uit te leggen mocht die jou erop aanspreken.

(Waarheid: gericht op jezelf, je eigen keuze, afweging van belangen/normen, twee kanten van de medaille)

Aanpak in de 3^e pijler (groei): Je bekijkt of je in deze situatie met de klant kunt samenwerken en je deelt de klant mee dat je deze wel veel beslag legt op je tijd, maar dat je graag wilt helpen en je geeft aan dat je het binnen een bepaald tijdsbestek houdt en vraagt direct door naar waar het de klant eigenlijk om gaat en zoekt samen een win-win oplossing.

(Groei: je zweeft boven de situatie, beoordeelt alle belangen op een hoger niveau)

(8)

2. Bemiddelen in de praktijk

Na terugkomst van een training ‘bemiddelen op de werkvloer’ wil Suzanne (zoeker) vol goede moed proberen het geleerde in de praktijk te brengen en ze heeft al goed in de gaten waar de onderliggende spanningen liggen.

Aanpak in de 1^e pijler: Ze wil graag dat iedereen goed met elkaar overweg kan en dat het gezellig is op de afdeling, dus ze probeert de spanningen

bespreekbaar te maken door bij iedereen te polsen hoe ze ertegen aan kijken, wat ze nodig hebben e.d., en pendelt zo een beetje heen en weer. Ze poogt om nieuwe ideeën aan te dragen, maar op één of andere manier komt het toch niet echt van de grond. Tot ze zich realiseert dat ze één van de drie vragen is vergeten: Willen ze het wel oplossen? En dat is niet het geval, dus ze geeft het op, hopend dat ze met haar poging toch iets heeft losgemaakt en dat het met de tijd wel tot verbetering zal leiden. Ze neemt zich voor het goede voorbeeld voor te leven, want goed voorbeeld doet volgen.

(Zorg: iets voor anderen willen betekenen, opgeven als het niet werkt)

Aanpak in de 2^e pijler: want ze heeft veel mensenkennis en weet goed hoe ze het zou willen: iedereen zou tenminste respect voor elkaar moeten hebben en niet zo roddelen over anderen. Ze besluit in de eerstvolgende vergadering het feit dat geroddeld wordt aan te kaarten en hoopt dan haar nieuwe

vaardigheden in te kunnen zetten als de anderen haar de ruimte geven om te bemiddelen. Maar op de vergadering zelf, valt het een beetje dood, omdat niemand iets durft te zeggen. Suzanne herinnert zich dat ze in de training heeft geleerd dat ze toch kan zeggen hoe zij het ziet en wat volgens haar de oplossing zou kunnen zijn, zonder de anderen daartoe te overtuigen. Dus besluit ze toch te vertellen hoe zij het ziet, ook al zal er nu niets mee gebeuren, ze heeft wel iets in gang gezet.

(Waarheid: respect, voorwaarden stellen, prioriteiten stellen, eigen visie hebben)

Aanpak in de 3^e pijler: Ze besluit om bij de leidinggevende aan te kaarten dat ze zoveel geleerd heeft van de cursus bemiddelen en dat het haar een goed idee lijkt dat deze cursus voor iederéén, bij wijze van incompany training, kan

worden gevolgd, omdat een buitenstaander meer invloed kan uitoefenen en de

(9)

druk van de leidinggevende en mogelijke consequenties hierbij de nodige stimulans zal geven, zonder dat zij de zondebokken hoeft aan te wijzen.

De leidinggevende is wat huiverig om gevoelige issues open te breken en hoe het personeel daar op zou kunnen reageren, maar realiseert zich dat het een waardevolle investering/keuze is om de werksfeer en productiviteit te

verhogen en bovendien realiseert de leidinggevende zich dat hij er zelf ook van leert!

(Groei: samenwerken, (mee)delen, verheffen, begrijpen)

3. Hopeloos verliefd

Marianne is hopeloos verliefd geworden op Joris, terwijl ze nog gehuwd was met Benjamin. Met Benjamin heeft ze al jarenlang een relatie en ze kan prima met hem over alles praten, ze zijn echt wel maatjes, maar de passie is al een hele tijd verdwenen, eigenlijk al sinds ze kinderen hebben gekregen. Voor Joris voelt ze een heftige passie die ze nog niet eerder in haar leven heeft gekend en ze wil het dolgraag beleven. Ze besluit eerlijk te zijn en de relatie met Benjamin te verbreken. Benjamin is erg verdrietig en kijkt met lede ogen toe hoe

Marianne vrolijk de bloemetjes buiten zet.

Aanpak in de 1^e pijler: Benjamin vindt het pijnlijk en voelt zich verraden, maar geeft het uiteindelijk op en laat haar haar leven leiden op haar eigen wijze. Hij probeert de kinderen wat op te vangen en extra aandacht te geven. Ergens hoopt hij wel dat de verliefdheid weer over gaat en dat ze weer bij hem terugkomt.

(Zorg: één kant zien, opvoeden, opgeven)

Aanpak in de 2^e pijler: Marianne heeft alleen nog maar oog voor Joris en ze gaat er helemaal voor. Ze voelt zich weer jong en mooi en geniet van alles. Ze gaat weer uit en leuke dingen doen. De kinderen lijken een beetje het

onderspit te delven in het geheel, maar Marianne vindt dat ze haar kinderen hierdoor ook kan leren dat het prima is om voor jezelf te kiezen.

(Waarheid: eigen keuzes maken, eigen visie laten gelden)

(10)

Aanpak in de 3^e pijler: Benjamin ziet de kant van Marianne en begrijpt dat het voor haar belangrijk is om dit te beleven. Hij wil haar niet in de weg staan en beseft dat Marianne andere verlangens heeft dan hij en dat ze daarom te verschillend zijn, ook al houdt hij veel van haar. Hij beantwoordt de vragen van de kinderen zo eerlijk mogelijk en geeft ze wat extra aandacht. Hij besluit dat hij voorlopig een tijdje alleen wil leven om zich op zijn eigen ontwikkeling te richten en pas een relatie aan te gaan als het voor hem op alle vlakken klopt.

(Groei: meerdere kanten zien, verheffen, begrijpen)

(11)

Hoofstuk 2. Aanpak in de praktijk

3 stappen

We willen allemaal een ‘goed’ mens zijn en ‘het goede doen’ en dat ervaren we het meeste/diepste als we in de laatste ‘volwassen’ fase (3^e pijler) zitten. We hebben dan inzicht en overzicht over situaties en hoe deze aan te pakken voor het meest optimale resultaat.

Door dit uit te leggen en mensen zelf aan te laten geven waar ze ongeveer zitten en wat de volgende stap is, zijn ze gemotiveerd om anders naar de situatie te kijken en een creatieve oplossing te zoeken: de meeste mensen willen graag in het laatste vakje zitten!

Dit werkt motiverend!

Ook het adresseren van slachtoffergedrag (1^e pijler) naar kunnen zien waar je zelf misschien ook wel de ‘dader’ bent (2^e pijler) brengt veel beweging in vastzittende situaties.

Het is uiteraard eerst nodig een veilige setting te creëren o.a. door:

- meerzijdige ontvankelijkheid te installeren;

- meerzijdige partijdigheid te installeren.

Vervolgens doorloop je de 3 stappen om met een ruimere blik naar de situatie te kijken:

1. Verzamelen feiten: Wat gebeurt er?

2. Onderscheiden belangen: Waarom gebeurt het?

3. Verheffen door nieuwe elementen: Hoe kan het nog anders?

(12)

Onderstaand schema helpt je om de stappen te zetten:

1. 2. 3.

Kind Puber Volwassene

Zorg Waarheid Groei

Verzamelen (+) Versplinteren (-)

Onderscheiden (+) Verdoezelen (-)

Verheffen (+) Vernederen (-) Een kant van de medaille Twee kanten van de medaille De hele medaille

Argumenten Belangen Verlangens

Geaccepteerd worden Eigen keuzes maken Onconventionele keuzes leven Aandacht voor anderen Aandacht voor jezelf Aandacht voor jezelf én anderen Slachtoffer of dader Slachtoffer én dader Slachtoffer noch dader

(Eigen bewerking van DNA-code vd Ziel, W. Gijssen)

Praktijkvoorbeelden van het zetten van de stapjes:

1. Eén van je medewerkers komt voortdurend te laat terug van lunchpauzes waar een half uur voor staat. Ze laat haar hond uit in de pauze en claimt dat ze daarom meer tijd nodig heeft. Spreek haar erop aan, zonder de relatie te beschadigen.

Stap 1) Het valt me op dat je steeds te laat komt. Hoe komt het?

Stap 2) Ik begrijp dat je naar huis gaat om de hond uit te laten én dat je ook een broodje moet eten. Steeds te laat komen is natuurlijk niet de bedoeling en het toelaten is een slecht voorbeeld voor anderen.

Stap 3) Wat zou een oplossing kunnen zijn waardoor je het allemaal kunt combineren? Misschien kun je onder het uitlaten je broodje eten?

2. Je leidinggevende wil op korte termijn een notitie/zaak van je. Je zit echt tot over je oren in het werk.

Stap 1) Ik begrijp dat het belangrijk is dat dit nu gebeurd.

Stap 2) Ik heb ook nog veel andere zaken die ook belangrijk zijn.

(13)

Stap 3) We moeten dus afwegen welke zaken het meest belangrijk zijn of dat ik werk kan afstoten naar iemand anders. Als dat niet kan, kunnen we contact opnemen met de cliënten die langer moeten wachten, voordat ze gaan klagen.

3. Eén van je collega’s stoort je nogal vaak met allerlei vragen. Je wilt vaker ongestoord door kunnen werken en kaart dat aan.

Stap 1) Het valt me op dat je steeds aan mijn bureau staat met vragen.

Stap 2) Ik help je graag, maar het kost mij ook mijn concentratie.

Stap 3) Kun je je vragen verzamelen, zodat we ze ineens kunnen behandelen.

Dan heb ik tijd om achter elkaar door te werken.

(14)

Hoofdstuk 3. Het Mediationmodel

De opdracht is dus jezelf en/of de ander te begeleiden door het 3-stappen- proces, zodat iedereen rust en vrede vindt in de ‘oplossing’ van de situatie.

Op deze wijze verhef je jezelf én de betrokkenen.

Dit is lastiger dan het lijkt, omdat we te maken kunnen hebben met:

- ‘zoekers’ en ‘vinders’;

- angst-blokkades.

Zoekers en vinders

Een vinder ‘weet’ zijn weg en volgt die gewoon. Hij weet precies hoe hij zijn talenten en vaardigheden kan inzetten om zijn doelen te bereiken. Hij heeft geen behoefte om zijn werkwijze aan te passen, tenzij hij merkt dat het niet lukt om zijn doel te bereiken. In dat geval is hij wél bereid om het op een andere manier te proberen (pijn-gemotiveerd).

Zoekers zien wel tien wegen tegelijk en willen ze het liefst allemaal

uitproberen. Ze zijn nooit tevreden! Als zoekers hun doel hebben bereikt, stellen ze alweer een ander in het vooruitzicht. Er is steeds een nieuwe horizon! Ze willen zichzelf en hun vaardigheden verbeteren om zich voor te bereiden op toekomstige situaties en zijn dus meer geneigd tot inzicht zoeken en hun gedrag ter discussie te stellen en te veranderen. Zij zijn dus meer plezier- en inzicht-gemotiveerd. Alhoewel gemakzucht ook hier een rol speelt en de pijn-prikkel extra motiverend is!

Vinder Zoeker

Weet de weg om zijn talenten vaardigheden te gebruiken om gelukkig bestaan te creëren

Zoekt zijn eigen weg in scala van mogelijkheden om vaardigheden te verbeteren en bij te leren en ervaart dat zoeken als geluk

Werkt aan de wereld Werkt aan zichzelf

Wil het leven simpel houden Wil het leven moeilijk maken om nieuwe vaardigheden te leren

(Uit: ‘Wat zoekers niet vinden en wat vinders niet zoeken’ W. Gijssen)

(15)

Angst-blokkades/weerstand

De allergrootste blokkade is echter angst (ego). De angst toont zich vooral als weerstand en dit kan in vele vormen - zichtbaar en onzichtbaar – voorkomen.

De achtergrond is altijd het beschermen van een belang.

Nieuwe elementen zoeken voor een passende oplossing

Om iemand de stap te laten maken van ‘vechten voor zijn belang’ naar het

‘vervullen van zijn verlangen’ moet deze persoon in de overgave aan het ‘grote onbekende’, het ‘niets’ ofwel ‘the limitless state’. ‘Daar liggen de nieuwe

elementen én de oplossingen die je eerder niet zag.

Het kan een sprong in het diepe zijn. Je kunt iemand aanmoedigen te springen, maar niet dwingen! Dat werkt alleen maar meer weerstand in de hand.

Door eerst het belang goed duidelijk te krijgen en aan te geven dat dit belang in de oplossing gecheckt zal worden ontstaat er vertrouwen. Nu kun je vragen naar het verlangen en brainstormen over nieuwe mogelijkheden. Een goede methode hiervoor is ‘limitless thinking’, waarbij je contact maakt met je

‘hogere zelf’ en je als het ware aansluit op de eindeloos stroom aan mogelijkheden en kansen die er zijn. Tot slot worden de mogelijkheden

gecheckt aan de hand van de belangenlijst. Niemand gaat immers akkoord met een oplossing waarin zijn belangen niet zijn gewaarborgd.

(16)

Het mediationmodel

In feite – hoe kan het ook anders – doorlopen mediators voor het begeleiden van een probleem naar een oplossing dezelfde stappen met de cliënten:

1. Verzamelen:

Wat is het probleem? Wat gebeurt er? Wat wil de één? Wat wil de ander?

Feiten en argumenten verzamelen 2. Onderscheiden:

Waarom gebeurt het? Waarom wil de één dit? Waarom wil de ander dat?

Belangen onderzoeken en bevragen.

3. Verheffen:

Hoe kan het anders?

Nieuwe elementen zoeken om tot een oplossing te komen die de belangen van iedereen waarborgt.

Samenvatting:

We streven allemaal in wezen na een ‘goed’ mens te zijn en doen dit door onze basisintentie te leven (zorg, waarheid, inzicht). Dat leidt niet altijd tot de meest

‘gewenste’ oplossing en dan is aansturing nodig op inzicht en gedrag.

Afhankelijk van of we een zoeker of een vinder zijn, zijn we meer of minder geïnteresseerd in inzicht zoeken en (gedrags)verandering en daartoe bereid.

Daarnaast speelt de individuele beslissing in hoeverre we ons laten ketenen door angst en/of overtuigingen.

Door steeds in elke situatie de drie stappen (verzamelen, onderscheiden en verheffen) te zetten los je weerstand op en kom je tot nieuwe oplossingen én ander gedrag omdat rekening wordt gehouden met alle belangen van alle betrokkenen.

(17)

Meer informatie Wil je meer weten over:

- hoe anderen tot (gedrags)verandering aan te zetten

- hoe je precies weerstand (angst) tegen (gedrags)verandering kunt oplossen/overstijgen

- hoe je je eigen methode kunt implementeren in het systeem voor ondersteuning en verdieping;

- toepassingen in de alledaagse praktijk, thuis én op het werk:

*Maak een afspraak voor een kosteloos kennismakingsgesprek over de aangeboden trainingen via 06-30098369

*Bestel voor € 24,95 het boek: