THOMAS HESS
AAN DE SLAG IN EIGEN TUIN INVENTIEVE KLUSSEN VOOR
DUUR Z A AM HERGEBRUIK
5 PLANTEN EEN LEVENDIG PLEKJE GEVEN – ZO GROEIEN ZE BETER
Lichtbak voor zaailingen 6 / Uitzaaien:
zo doe je het 8 / Zelfvoorzienende zaailingen 10 / Zaaibed aanleggen 12 / Zaadlinten voor groenten 14 / Een vlot voor stekjes 16 / Opgerolde stekkenverzameling 18 / Droge periodes doorstaan 20 / Vocht
verdeler uit aardewerk 22 / Verzorging van dorstige planten 24
27 GOEDE UITRUSTING – GEREEDSCHAP MUST HAVES
Kleerhanger als leidraad 28 / Plantensteun uit snoeihout 30 / Paraplu voor leistruik 32 / Modieuze gereedschapsgordel 34 / Praktische koordhouder 36 / Hulp bij zwaar transport 38 / Klachtenvrij tuinieren 42 / Tweede leven voor kerstboom 44 / Kruiwagen plus 46 / Tuin en snoeiafval 48
51 PLANTENBAKKEN EN TUINMEUBELEN – DOE-HET-ZELF
Kweekkas van verwarmingsbuis 52 / Plof neer – Tuinbank van pallets 56 / Betonnen bak met mozaïek 60 / Plantenbak van cement 64 / Tuinmand met woweffect 66 / Niet alleen voor je gereedschap! 69
71 EEN WARM
WELKOM VOOR VOGELS – TEVREDEN GASTEN
Bloempot wordt nestkast 72 / Bouw en woningtoezicht 76 / Snackbar van kippen
gaas 78 / Slim voersysteem 81 / Fastfood voor mezen 82 / Voederlantaarn 84 / Vogelhuisje van kokosnoot 88
91 RONDOM HET WATER – EEN VITALE VIJVER
Waterpret op kleine schaal 92 / Waterlelies bemesten 94 / Wonderlijke vermenigvuldiging 96 / Handige trek
hulp 98 / Supereenvoudige vijverborstel 100 / Levende waterzuiveraars 102 / Ongedierte uitbannen 104
107 SFEERVOLLE TUIN-
VERLICHTING – EEN TWEEDE LEVEN VOOR JE GEBRUIKTE SPULLEN
Lichtgevende wijnflessen 108 / Hangende kandelaars 110 / Lantaarn aan oude horlogeketting 112 / Lamp met boom
dessin 114 / Decoratieve tuinlampjes 117 / Boomstamfakkels 118
120 INFORMATIE EN TIPS
INHOUD
EEN TWEEDE LEVEN, OUD WORDT NIEUW!
Originele klusideeën voor hobbytuiniers en doehetzelvers die op een goedkope manier praktisch tuingereedschap, plantenbakken en tuindecoratie willen vervaardigen. In een handomdraai maak je van een oude klerenhanger een plantengeleider, van een oude tuinslang een bontgekleurde bak voor tuinkruiden, planten of gereedschap en van een oude tuinlantaarn een voederhuisje voor vogels.
Leg de groentebedden aan van het noorden naar het zuiden, op een zonnige plek in de tuin. Zo krijgen alle planten genoeg zonlicht en staan de achterste rijen niet in de schaduw.
ZO WERKT HET
Ten eerste steek je het gras weg in handzame zoden. Na het uitschudden kun je ze op de composthoop gooien of op een andere plek in de tuin gebruiken.
Spit de grond goed om en maak vervolgens een spadediepe geul.
Schep de overtollige aarde van de eerste geul in een kruiwagen. Hiermee vul de laatste geul. Om de bodem
TIJD OM TE SPITTEN! WIE EEN GROENTETUIN WIL AANLEGGEN, MOET BEDDEN MAKEN MET EEN BREEDTE VAN 1.20 TOT 1.30 METER. ZORG VOOR BREDE TUSSENPADEN ZODAT DE BEDDEN VAN BEIDE KANTEN BEREIKT KUNNEN WORDEN.
ZAAIBED AANLEGGEN
voor heerlijke groenten
evenredig te verrijken, vul je iedere geul voor een derde op met compost en bij kleigrond doe je er nog een paar scheppen zand bij.
Ga rij voor rij te werk: schep telkens een groef uit en gooi iedere schep aarde ondersteboven in de eerder gegraven geul die eerst voor een deel gevuld is met compost en eventueel zand. Een deel valt weer terug, maar het grootste deel blijft liggen.
Zet het groenteperkje af met ingestoken planken of betonnen stoepranden.
Zo kun je er met de grasmaaier of trimmer gemakkelijk langsrijden.
Bestrooi het perk met een handje hoornchips per vierkante meter en hark hem glad.
Markeer de zaai, poot- of plantrijen.
Bij zaairijen kun je met de rug van de hark een geultje in de zachte aarde duwen; bij poten of planten is het handig om een touwtje te spannen.
PERFECT VLAK
Om het bed mooi vlak te harken en gelijktijdig compost (hoornchips) over de aarde te verdelen, is een houten grashark het beste instrument.
Die is breed en licht en zakt door de vele tanden niet in de grond.
Vervolgens kan er gezaaid of geplant worden! Verdeel de zaadjes op de juiste afstand (vaak wordt dat op het zakje aangegeven) over de geul en bedek ze met een laagje aarde. Let erop dat de aarde tot het kiemen altijd goed vochtig blijft.
Twee ijzeren kleerhan
gers dekken een breedte van ongeveer 80 cm af.
Door de kurken hebben de ranken genoeg ruimte.
Schroef eerst de bovenste kleerhanger vast. Maak de kleerhangers met tiewraps aan elkaar vast.
1. Boor een gaatje in wijnkurken en snijd ze in drie plakjes. Deze dienen als afstandhouder tot de muur, zodat de klimplanten gemakkelijk om het draad kunnen slingeren.
2. Bepaal de plaats waar je de pluggen in de muur gaat zetten. Een plug volstaat per hanger. De bovenste hanger hangt met zijn haak aan de schroef, de anderen wordt met een schroef aan de hals bevestigd.
De onderste beugel wordt aan het horizontale draad vastgezet.
Je kunt de hangers desgewenst over elkaar heen plaatsen, of naast elkaar, als je genoeg hangers hebt. Hang de hangers eerst losjes aan elkaar en houd de mobiel tegen de muur om de plek te markeren waar de schroeven moeten komen. Boor vervolgens met een klopboor de gaten.
3. Nadat je de pluggen hebt aangebracht, schroef je de schroeven voorzien van een kurkring en een stalen ringetje losjes in de pluggen.
Klem de draad tussen de kurkring en het stalen ringetje en draai de schroef vast.
4. De bladmassa van de plant kan behoorlijk wat wind vangen.
Zorg dat de hangers bij een stevige wind niet kunnen bewegen:
bind de overlappingen aan elkaar met tiewraps. Eventueel met een schaar inkorten.
JE KENT ZE NOG WEL VAN VROEGER, TOEN JE ZE MEEKREEG VAN DE KLEDINGWINKEL OF STOMERIJ. TEGENWOORDIG KOOP JE ZE ONLINE VOOR TIEN CENT OF MISSCHIEN HEB JE ER NOG WEL EEN PAAR IN JE KLEDINGKAST HANGEN: DRAADHANGERS. ZONDER VEEL MOEITE TOVER JE ZE OM IN EEN UNIEKE RANKSTEUN.
KLEERHANGERS ALS RANKSTEUN
perfect houvast voor klimplanten
DIT HEB JE NODIG
▪wijnkurken
▪stanleymes
▪draadhangers, liefst gegalvaniseerd
▪pluggen met bijpassende schroeven van 6 x 50 mm en ringetjes
▪tiewraps of roestvrij ijzerdraad
SPECIAAL GEREEDSCHAP
▪houtboortje 6 mm
▪e.v.t. kniptang
Vanaf 10 minuten, afhankelijk van hoeveel kleerhangers je gebruikt.
eenvoudig
Je kunt de rand en de zijwanden eventueel met wat extra cement nabewerken.
Neem het mozaïek af met een vochtige spons, en vul de voegen met voegenpasta.
Smeer deze na met dezelfde spons.
Trek de kurken met een kurkentrekker uit het beton.
Mocht een kurk afbreken, duw de rest dan met een schroevendraaien naar buiten.
6. Zet de kleine kartonnen doos bovenop het nog vochtige cement.
Let op: verzwaar de doos met zand of stenen, zodat hij goed aansluit op het natte cement. Vul nu de tussenruimte voorzichtig met de zandcementmix. Je hebt geen betonvlechtwerk of iets dergelijks nodig, maar het is wel handig om tijdens het opvullen hoekijzers in het cement te drukken. Druk in elke hoek een hoekijzer in de onderkant en een op een derde van de bovenrand van de planten
bak. Let erop dat er niets van de hoekijzers uit het beton steekt.
Pook met een stokje in het cement om eventuele luchtbellen te verwijderen. Wees wel voorzichtig in de omgeving van het mozaïek!
7. Het cement heeft ongeveer een week nodig om te drogen en mag tot die tijd niet in de felle zon staan. Na een week kun je het karton en plakband weghalen en eventueel overtollig cement wegschra
pen met een mes of staalborstel. Tussen de mozaïeksteentjes zit waarschijnlijk nog lege ruimte waar het beton niet tussen gelopen is. Vul dit op met voegpasta en wis het mozaïek na het drogen af met een natte spons. De rand van de plantenbak is vaak nog wat onregelmatig; dit kun je met wat cementmix opvullen en tot een afgeronde rand gladstrijken.
8. Verwijder de kurken uit de bodem. Met een kurkentrekker hoeft dat geen probleem te zijn. Wil je de plantenbak snel een verouderd uiterlijk geven? Smeer hem dan in met karnemelk, dat is een perfecte voedingsbodem voor algen en mossen.
9. Zet de gevulde plantenbak op tegels zodat het regen of overtollig gietwater probleemloos wegloopt. Grotere plantenbakken kunnen met gemak een hele zak cement opslokken en zijn dus loodzwaar.
Let hierop en gebruik een steekkarretje als je ze wilt verplaatsen.
OP EEN SIMPELE MANIER POTAARDE BESPAREN
Omgedraaide plastic plantenbakjes op de bodem reduceren het volume van de plantenbak. Een laag krantenpapier of vliesdoek er bovenop zorgt ervoor dat de aarde op z’n plaats blijft en dat de waterafvoergaten vrij blijven. Dit trucje is vooral geschikt voor zomerplanten en kruiden die niet te diep wortelen.
Meerjarige planten of heesters hebben wel alle ruimte nodig om te wortelen.
De nesthulpbolletjes kun je in een hobbywinkel kopen of zelf maken van dunne takjes van de hazelaar. Maak een ring van een buigzaam twijgje van 25 à 30 cm en verbind de uiteinden met ijzerdraad. Maak zo drie of vier ringen aan elkaar vast tot een bolletje en vlecht er nog een paar buigzame takjes tussendoor.
Waarschijnlijk wordt de nesthulp in dank aanvaard door een merel, die haar nest op het aangeboden platform zal aanleggen.
Knip een bosje takken op dezelfde hoogte af en bevestig dat met een weerbestendig snoer aan de boom vast in de buurt van een vertakking.
OUDE EMMER VOOR GRONDBROEDERS
Roodborstjes en winterkoninkjes broeden in het struweel op of vlak boven de grond.Graaf op een veilige plek een oude emmer voor zo’n driekwart in de grond in en vul hem met een beetje aarde. De emmer moet licht naar voren hellen, zodat er geen regenwater in loopt. Deze nesthulp heeft alleen zin als er geen katten in de buurt rondstruinen.
KUNSTZINNIGE NESTFUNDERING
Kleine vertakkingen laten zich gemakkelijk tot nesthulp uitbouwen met behulp van een paar stevige takken. Bind een paar droge, stevige takken samen tot een bundel.Bevestig deze met weerbestendig touw of dik ijzerdraad direct onder een vertakking, zodat het takkenbosje een soort uitbreiding vormt van de vertakking. Het bosje moet stevig vastgebon
den zijn en mag niet wiebelen. Bolletjes van wilgen of hazelaar takken zijn ook welkome behuizingen. Hang ze tussen dichte struiken en andere plekken waar ze veilig zijn voor katten.
NESTMATERIAAL AANBIEDEN
Vogelouders bekleden hun nesten van binnen met zachte, natuurlijke materialen. Ze zijn vooral gek op zachte, wollen draden en uitgeborsteld haar van huisdieren. Bied geen katoenen watten aan: bij nattigheid veranderen die in een klont.
NESTZAKKEN
Van 1 m. lange dennen, berken of heidetakken kun je heel gemakkelijk stevige nestzakken maken. Bind de takken samen en maak de bovenkant van de bundel op minstens een meter van de grond vast aan een boomstam. Pak de onderkant van de bundel, buig die om naar boven en maak deze ook vast aan de boomstam. Zo ontstaat een comfortabele ruimte met genoeg bescherming aan de achter en zijkant. De opening mag niet op de wind of regenrichting gericht staan.
NAAST HET OPHANGEN VAN NESTKASTEN KUNNEN WE ONZE GEVEDERDE VRIENDEN OP ANDERE MANIEREN EEN WARM
WELKOM BIEDEN, BIJVOORBEELD DOOR DE EERSTE FUNDAMENTEN VOOR HUN NEST AAN TE LEGGEN. DOE DAT OP MEERDERE
PLEKKEN VAN DE TUIN, DAN HEB JE MEER KANS OP SUCCES.
BOUW EN WONINGTOEZICHT
nesthulp voor merel en co.
Nestzakken en takken bieden vogelouders (hier aangeduid met een bol wol) veel plek.
Bind de dennentakjes samen en maak die boven het dak met een tiewrap vast aan het touw.
Hang het kokoshuisje op een geschikte plek. De dennennaalden vallen pas in het voorjaar uit.
De harde schil van de kokosnoot laat zich gemakkelijk als hout doorboren. De drie linten moeten exact dezelfde lengte hebben, zodat de onderste helft recht hangt.
1. Zaag een kokosnoot in twee gelijke helften. Verwijder het vruchtvlees en laat een nacht drogen. Boor in beide helften net onder de rand drie gaatjes op gelijke afstand van elkaar.
2. Een helft wordt het dak, de andere de onderkant. Voor de onder
kant is de helft met de drie kiemgaten het meest geschikt. Boor op deze zwakke plek twee gaatjes voor de waterafvoer, zodat het voederstation in de regen niet verandert in een badkuip.
3. Bind de twee helften samen door het lint door twee gaatjes te rijgen en knoop ze vast op 7 à 8 cm van elkaar.
4. Boor precies in het midden van de bovenste helft een gat en rijg hier het touwtje doorheen. Leg een grote, stevige knoop aan het eind, want hier hangt het hele station aan.
5. Knip een paar dennenof sparrentakjes van 30 cm lengte af, maak er een bosje van en bind dat met een tiewrap vast aan de lijn aan de bovenlijn, zodat het dak wordt gecamoufleerd en de onderste, met voer gevulde helft tegen sneeuw wordt beschermd.
6. Hang het kokoshuisje op een kattenveilige plek op.
VAN DE HARDE SCHIL VAN EEN KOKOSNOOT EN EEN HANDJE DENNENTAKJES MAAK JE IN EEN HANDOMDRAAI EEN FUNCTIONEEL SIERAAD VOOR BALKON, TERRAS OF TUIN.
VOGELHUISJE VAN KOKOSNOOT
voederplek met groen dak
DIT HEB JE NODIG
▪kokosnoot
▪rood cadeaulint
▪stukje touw
▪dennen of sparrentakjes
▪tiewrap
SPECIAAL GEREEDSCHAP
▪fijntandige zaag, bijvoorbeeld ijzerzaag
▪houtboortje 3 mm
▪snoeischaar
30 minuten
eenvoudig
Draai het glas een paar keer rond zodat de glitters evenredig over het glas verdeeld worden. Gooi de over- tollige glitters terug in de verpakking.
Smeer de rand van het glas in met lijm en beplak die met cadeaulint.
HANGEND THEEZEEFJE
Je staat ervan te kijken wat voor een lichteffect een theelichtje in een thee-ei geeft! Houd er wel rekening mee dat het ei heet wordt: buiten bereik van kinderen houden dus. Hang ze bijvoor- beeld aan een hoge tak in de boom.
Er zijn ook thee-eieren met een greep, zoals een lepel. Die kun je in de border steken. Houd wel rekening met eventueel brandbare plantenresten in de directe omgeving.
KAARSLANTAARN MET FONKELEFFECT
Oude glazen laten zich met een beetje creativiteit omtoveren tot sfeervolle tuin- lantaarns. Smeer de binnenkant van een schoongemaakt glas gelijkmatig in met lijm en strooi er een handje glitters in.AFGEDANKTE KEUKENATTRIBUTEN KUN JE VAAK EEN TWEEDE LEVEN GUNNEN IN DE TUIN OF OP HET TERRAS. HET ENIGE DAT JE NOG NODIG HEBT ZIJN EEN PAAR THEELICHTJES.
DECORATIEVE TUINLAMPJES
instant sfeermakers
Bijdrage aan de teksten, foto’s en illustraties: Thomas Hess Redactie en projectleider: Carolin Küßner
Grafisch ontwerp: GRAMISCI Editorial Design, Cornelia Sekulin, München Layout: Walter Typografie und Grafik, Jürgen Bischoff, Würzburg
© 2016 FranckhKosmos VerlagsGmbH & Co. KG, Stuttgart, Germany Original title: Hess, Die GartenWerkstatt
© 2019 Nederlandse uitgave: brandaris books
info@brandarisbooks.com, www.brandarisbooks.com Vertaling: Textcase, Deventer
Opmaak: Rogier Stoel, rogierstoel.nl
Uitgevers: Jelle Ruiterkamp en Koert van der Scheer
Eerste druk, 2019 ISBN 978 90 829999 1 4 NUR 424
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Gedrukt in Slowakije
Gedrukt op chloorvrij gebleekt papier
Alle informatie in dit boek is zorgvuldig gecontroleerd en geeft op het tijdstip van publiceren de laatste stand van kennis weer. Omdat de kennis zich doorlopend en in snel tempo doorontwikkelt en uitbreidt, moet iedere gebruiker toetsen of de weergegeven feiten al dan niet door nieuwere inzichten zijn achterhaald.
Hiervoor moet hij bijvoorbeeld het verpakkingsetiket lezen op tuinmest, gewasbescherming, c.q. plantverzorgingsmiddelen, en gebruiksaanwijzingen, apparaatinstructies en wettelijke voorschriften nauwgezet opvolgen. Daarnaast is zorgvul
digheid geboden bij eventuele aanpassingen van de beschreven projecten.
De auteur en uitgever aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor letsel
schade aan personen, goederen of vermogen als gevolg van het gebruik van de beschreven materialen en werkwijzen. Hier
toe moeten wettelijke bepalingen en voorschriften in acht worden
