OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

(1)

D ^UURZAME G ^EBOUWEN

Yannick d’Otreppe – Leefmilieu Brussel

Bouw- en sloopafval: sleutelcijfers en geldende wetgeving in het BHG

H ERGEBRUIK VAN

M ATERIALEN EN

B OUWELEMENTEN

L

^ENTE

2020

(2)

N Het algemene kader inzake het hergebruik in de bouwsector in het BHG voorstellen

• Uitdagingen

• Toepasselijke wetgeving

• Voorschriften van het hulpbronnen en afvalplan

• Door Leefmilieu Brussel ontwikkelde tools

(3)

OPLEIDINGDUURZAMEGEBOUWEN: HERGEBRUIK VANMATERIALEN ENBOUWELEMENTEN– LENTE2020

HET BOUW- EN SLOOPAFVAL (BSA) IN HET BHG:

BELANGRIJKSTE CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG N Voor de werken

N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET AFVALPLAN (+ HULPBRONNEN) IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

(4)

Het bouwen sloopafval (BSA) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:

N Algemene beschrijving

N > 2.000.000 m² werven/jaar N ~ 650.000 ton/jaar

N Ofwel 1/3e van het jaarlijks geproduceerde niet-huishoudelijke afval

N 80 tot 85 % in gewicht van het afval zal worden gerecycleerd (sortering op de bouwplaats en in het sorteercentrum)

N ~ 150.000 ton in de container met gemengd afval wordt niet gerecycleerd N Rangorde van de prioriteiten in de afvalscheiding

N Algemene beschrijving

 Daling van het gewicht van de container met gemengd afval

 Zoeken naar waardevolle elementen

(5)

SEMI-LINEAIRE BENADERING VAN DE BOUWMATERIALEN

5

In Brussel : geen productie van bouwmaterialen, geen inrichtingen voor recycling van BSA => De economische activiteit en het gebruik dat verband houdt met de productie van materialen en de verwerking van afval vinden plaats buiten Brussel

Bouwmaterialen Bouw- &

sloopafval

80-85 % van het BSA wordt gerecycleerd

650.000 t/jaar

(6)

CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG

N Voor de werken N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET HULPBRONNEN EN AFVALPLAN IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

(7)

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG

7

Wetgeving in het BHG van toepassing op werven

Alleen de reglementeringen rond “afval” zijn hier opgenomen;

stedenbouw, bodem, water, geluidshinder, … komen niet aan bod

N Voor de werven

• Milieuvergunning N Op de werf

• Traceerbaarheid / rapportage

• Gevaarlijk afval

• Inert afval

• Restafval (sorteerplicht op MV-plichtige werven)

(8)

N De milieuvergunning (Ordonnantie van 5 juni 1997)

• Er moet een milieuvergunning worden verkregen of er moet een officiële aangifte worden ingediend voor bepaalde activiteiten of uitrustingen kunnen worden geëxploiteerd (ingedeelde inrichtingen)

• Sommige werven zijn ingedeelde inrichtingen (rub. 27, 28 en 29), zoals de bergingsinstallaties en de inrichtingen voor de opslag of de verwerking van afval

• Specifieke procedure naargelang de aangifte (klasse 3 of 1C), het type vergunning (klasse 3 of 1C) (klasse 2, 1D, 1B, 1A).

• Meer informatie op

Gids van de milieuvergunning

https://leefmilieu.brussels/de-milieuvergunning

Einde afvalfase

https://leefmilieu.brussels/themas/afval-grondstof/afvalbeheer/afvalstoffen- en-milieuvergunningen/einde-afvalfase-end-waste

 Doorgaans, voor werven: aangifte rubriek 28 of vergunningsaanvraag rubriek 27 bij aanwezigheid van asbest (klasse 1B of 1C). Voor een volledige lijst van rubrieken :

http://app.leefmilieubrussel.be/lijsten/?nr_list=IC_LIST

(9)

TIJDENS DE WERKEN

9

De traceerbaarheid van gevaarlijk en ongevaarlijk afval.

Brudalex: https://leefmilieu.brussels/sites/default/files/user_files/annex_i_20170330_brudalex_def.pdf

N Verplicht traceerbaarheidsdocument bij vervoer/afgifte van afvalstoffen (art. 1.4 en 1.5)

• Vereiste informatie: wie is de producent van het afval, welke types van afval worden vervoerd, hoeveel afval wordt vervoerd, waar wordt het naartoe gebracht, wanneer vindt dit vervoer plaats, hoe zal het afval worden verwerkt.

• Dit document moet het vervoer van de afvalstoffen vergezellen. Een factuur kan gelden als traceerbaarheidsdocument.

• Uitzonderingen: vervoer van eigen afvalstoffen naar een inrichting die het inzamelen van afvalstoffen als nevenactiviteit uitoefent (5.4) of van minder dan 500 kg (= geen registratie nodig)

N Register

• De afvalproducent moet een register bijhouden. Het register bevat de traceerbaarheidsdocumenten, informatie over het door de afvalproducent verwerkte afval (hoeveelheid, omschrijving en code van de afvalstoffenlijst) en het bewijs van beheer van de afvalstoffen … Deze bewijsstukken moeten 5 jaar worden bewaard.

N Rapportering (Artikel 1.8) vanaf 01/01/2018

• De afvalproducent moet deze gegevens op vraag bezorgen aan het bestuur

(10)

Gebruik van valoriseerbare materialen (Artikel 3.6.2).

BRUDALEX: https://leefmilieu.brussels/sites/default/files/user_files/annex_i_20170330_brudalex_def.pdf

N Op een werf in het BHG kunnen materialen worden gebruikt die niet langer het statuut van afvalstof hebben conform de wetgeving van een van de andere Gewesten

• Mits voorafgaande goedkeuring (klasse 1D voor rubriek 178).

• De Minister kan een lijst van materialen opstellen waarvoor deze voorafgaande goedkeuring niet nodig is. Deze lijst wordt gepubliceerd op onze website.

(11)

OP DE EXPLOITATIEZETEL

11

Inzameling als nevenactiviteit (Artikel 3.5.15 en volgende en Artikel 1.6 § 2 en 3)

BRUDALEX: https://leefmilieu.brussels/sites/default/files/user_files/annex_i_20170330_brudalex_def.pdf

N De exploitatiezetel van een bouwen sloopbedrijf waar afvalstoffen van eigen werven worden ingezameld (bijvoorbeeld een aannemer die zijn werfafval weer meeneemt)

• Deze inrichtingen worden niet beschouwd als inrichtingen voor afvalinzameling (opgelet voor de beperkingen op het vlak van hoeveelheid afvalstoffen, oppervlakte,

….)

• Opgelet: indien deze inrichtingen voor inzameling als nevenactiviteit ook afvalstoffen

van andere ondernemingen aanvaarden, moeten ze hen

traceerbaarheidsdocumenten bezorgen zodat zij over bewijsstukken van het beheer van hun afvalstoffen beschikken.

(12)

Gevaarlijke afvalstoffen (BBHR van 25 april 2002 & BRUDALEX)

N Verplichting om gevaarlijk afval mee te geven met een erkend ophaler (zie lijst:

http://app.leefmilieubrussel.be/lijsten/?nr_list=CED0001 ) of het zelf te verwijderen onder bepaalde voorwaarden

N Verplichting om een register van gevaarlijke afvalstoffen bij te houden (gedurende 5 jaar)

N Bijzondere opslagvoorwaarden

N Beroep op een erkend ophaler voor gevaarlijke afvalstoffen / storten op een gewestelijke stortplaats

Voorbeelden van gevaarlijk afval (zie Europese lijst): asbest, batterijen, accumulatoren, transformatoren, afgewerkte oliën, tl-buizen, verfpotten, white spirit, AEEA, behandeld hout, teer,…

(13)

TIJDENS DE WERKEN

13

Asbest (BBHR van 10 april 2008) (1/2)

N Verplichting om asbest te verwijderen uit een gebouw voorafgaand aan de afbraak ervan N In het geval van afbraak: indien het gebouw asbest bevat, moet dit asbest worden

verwijderd

N Bij verbouwing (eenvoudige renovatie / zware renovatie):

• Alle asbesttoepassingen waarop de werken betrekking kunnen hebben, moeten worden verwijderd

• Het gebruik van mechanische werktuigen met grote draaisnelheid, hogedrukreinigers, luchtcompressoren, enz. is verboden

(14)

Asbest (BBHR van 10 april 2008) (2/2) N Elke MV-aanvraag voor werken voor

de verwijdering of de inkapseling van asbest moet een conforme asbestinventaris

(https://leefmilieu.brussels/themas/ge bouwen/het-beheer-van-mijn-

gebouw/asbest/formulieren-asbest- verwijdering-en-

inkapseling?view_pro=1&view_schoo l=1 ) omvatten en worden behandeld door het BIM (voorafgaand aan de werken)

N Voorschriften voor hantering, opslag, verpakking, …

N Verplichte asbestinventaris voor alle afbraak-/renovatiewerven van gebouwen van > 500 m² en van voor 1998 en kunstwerken (voorafgaand aan de werken)

N Andere verplichtingen m.b.t.

gevaarlijk afval

(15)

TIJDENS DE WERKEN

15

Inert afval (1/2)

N Verplichte recycling van de steen- en zandfractie van het BSA (besluit van 16 maart 1995)

• Recyclingverplichting ten laste van de aannemer

• Recycling is het transformeren van het puin om het als secundaire grondstof te kunnen gebruiken (bijv. in breekcentrum)

• Bouw-, sloop- en renovatiewerken van gebouwen, kunstwerken, wegen of andere inrichtingen

• Vrijstelling van de verplichting als er in een straal van 60 km geen recyclinginrichting is

(16)

Inert afval (2/2)

N Hergebruik van inert afval in wegenbouw (Omzendbrief van 9 mei 1995)

• Toepassingen met mogelijk gebruik van recyclingmaterialen

Grondwerken

Onderfunderingen en funderingen

Verhardingen van wegen

• Recyclingmaterialen die mogen worden gebruikt:

Puinzeefzand

Puinbrekerzand

Betonpuinsteenslag

Metselwerkpuinsteenslag

Mengpuinsteenslag (beton- en metselwerkpuin)

Asfaltpuinsteenslag

Mits bekomen van een toelating conform Ord. Bodem of Ord. Milieuvergunning en respecteren van de code

van goede praktijk inzake gebruik van gronden en granulaten in of op de bodem !

(17)

TIJDENS DE WERKEN

17

BRUDALEX

(https://leefmilieu.brussels/sites/default/files/user_files/annex_i_20170330_brudalex_def.pdf)

N Verplichting niet-gevaarlijk en niet-inert afval te scheiden geldt uitsluitend op bepaalde werven (BBHR van 21 juni 2012)

• Brusselse ondernemingen moeten hun afval verplicht scheiden volgens deze stromen: PMD, papier – karton, groenafval en afval waarvoor een terugnameplicht bestaat (AEEA, batterijen, …)

• Vrijstelling voor werven die niet gebonden zijn aan de aangifte of milieuvergunning

 BEHEER VAN BOUW- EN SLOOPAFVAL (ARTIKEL 3.7§2) De producenten van niet-huishoudelijke afvalstoffen (bedrijven, overheidsinstellingen, ...) die bouwen sloopafval produceren in de zin van hoofdstuk 17 van de Europese lijst van afvalstoffen ("EURAL"), zijn verplicht om deze afvalstoffen te sorteren of te laten sorteren.

(18)

CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG N Voor de werken

N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET HULPBRONNEN EN AFVALPLAN IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (Focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

(19)

HULPBRONNEN EN AFVALPLAN

19

2018-…

Specifieke voorschriften voor BSA met doelstelling om 90 % van het BSA te recycleren:

Strategische doelstelling 5: de overgang van de bouwsector naar een circulair beheer van hulpbronnen en bouwafval voortzetten

N 5.1: eco-ontwerp en ecorenovatie van gebouwen en materialen ontwikkelen met het oog op hun aanpasbaarheid, het verlengen van hun levensduur en het bevorderen van hun demonteerbaarheid en recycleerbaarheid.

N 5.2: Experimenteren met en verder uitbouwen van de praktijk van de selectieve afbraak met het oog op het hergebruik van materialen in de bouwsector.

N 5.3: De kwantiteit en kwaliteit van de sortering en de recyclage van bouwen afbraakafval verbeteren.

N 5.4: Aangepaste inzamelmogelijkheden aanbieden voor gevaarlijke afvalstoffen en zorgen voor een plan voor het beheer van asbest afkomstig van de Brusselse bebouwing.

N 5.5: De nieuwe circulaire praktijken binnen de bouwsector op grote schaal en structureel uitrollen.

(20)

(21)

PLATFORM VAN DE ACTOREN VOOR HET HERGEBRUIK

21

http://www.environnement-entreprise.be/article/werflink-plateforme-collaborative- de-partage-des-%C3%A9quipements-et-mat%C3%A9riaux-de-construction

(22)

(23)

GEWESTELIJK PLAN VOOR CIRCULAIRE ECONOMIE

23

Tools en middelen voor economische stimulering

Aanpassing van de ondernemingen op het niveau van het kader en de oprichting van ondernemingen

(24)

Algemene oriëntatie van de tools gericht op de ladder van Lansink

N Preventie: eco-ontwerp, keuze van materialen en uitvoeringstechnieken N Voorbereiding voor hergebruik: instandhouding van de herbruikbare

materialen en hergebruik op en buiten de site

N Recyclage: sorteren van de herbruikbare materialen bij de bron (plastic, verpakkingen, hout, cement en puin ...)

N Energetische valorisatie: verbranding met warmteterugwinning van niet- recycleerbare materialen

N Verwijdering: storten van niet te revaloriseren materialen

(25)

PREVENTIE

25

N De voorkeur geven aan renovatie boven nieuwbouw N Vermindering van geproduceerde hoeveelheden

afval (verpakkingen, gebruik van gerecycleerde en recycleerbare producten, ...)

N Keuze van materialen/producten rekening houdend met hun schadelijkheid:

• Watergedragen verven en vernissen (acryl, vinyl, ...)

• Natuurleien, kleipannen, ...

• Dierlijke of plantaardige lijmen, kit met lijnolie, ...

• Ontkistingsolie op plantaardige basis, kalk, ...

• Isolatie uit plantaardige vezels

• ...

N Selectieve afbraak: de bouwmaterialen die nog kunnen dienen, bestemmen voor hergebruik

(26)

N Reversible Building Design N Material Passport

N https://www,bamb2020.eu/

(27)

VOORBEREIDING VOOR HERGEBRUIK

27

N Demonteren en sorteren van herbruikbare elementen op de werf

N Recuperatie en tweede leven voor de materialen

• Herstelling

• Nazicht

• Wederverkoop

N Voorbeelden van materialen:

• Platen, bakstenen, tegels, dakpannen, schoorstenen, putten, wastafels, wc’s, ...

• Hout (deuren, vensters, trappen, ...)

• Spoelbakken uit RVS, ijzerwerk, waterpompen, radiatoren, smeedijzeren balkons, lampen, badkuipen, ...

(28)

De economische activiteit en tewerkstelling verbonden aan de selectieve afbraak en het hergebruik vindt plaats in Brussel en kan niet worden gedelokaliseerd.

De milieu-impact op de hulpbronnen, het afvalbeheer en -vervoer Bouw-

materialen ^BSA

Recyclage:

Doelstelling van het afvalplan:

90 %

(29)

29

HERGEBRUIK VAN BSM

(30)

MADE IN BELGIUM

(31)

31

BRUSSEL:

KANTOORELEMENTEN

Foto’s: ROTOR (www.Opalis.be)

(32)

https://www.bbsm.brussels/nl/home-2/ (alleen in het Frans)

(33)

RECYCLAGE

33

N Voorrang aan sorteren bij de bron (efficiënter dan sorteren achteraf, minder risico van downcycling)

N Dit vereist een betere sortering op de werf en een scheiding bij de bron

• Nieuwe containers

• Nieuwe praktijken

• Groter aantal te sorteren fracties

(34)

N Energetische valorisatie

• Wanneer recyclage niet meer mogelijk is N Verwijdering

• Geen enkel alternatief mogelijk

(35)

HET BOUW- EN SLOOPAFVAL (BSA) IN HET BHG: BELANGRIJKSTE CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG N Voor de werken

N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET HULPBRONNEN EN AFVALPLAN IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

(36)

pratiques-pour-construire-et-renover/dechets-de-chantier N Infofiches en dienst Facilitator Duurzame Gebouwen

Tel.: 0800 85775

facilitator@leefmilieu.irisnet.be

Gids Duurzame Gebouwen – Dossier Hergebruik

https://www.gidsduurzamegebouwen.brussels/nl/hergebruik-hertoepassing-van- bouwmateriaal.html?IDC=23&IDD=14539

Praktische gids – Hergebruik-hertoepassing van bouwmateriaal http://www.cifful.ulg.ac.be/images/stories/gids_hergebruik_2013_site.pdf

Vademecum voor het hergebruik van bouwmaterialen

http://vademecum-reuse.org/Vademecum_recuperatie_van_bouwmaterialen_Rotor.pdf Repertorium van handelaars in bouwmaterialen www.opalis.be

Demontagehandleidingen http://reuse.brussels/

Code van goede praktijk inzake gebruik van gronden en granulaten :

https://leefmilieu.brussels/sites/default/files/user_files/cgp_bodem_voorwaardengrondengranu laten_nl.pdf

(37)

Opleidingen

N Jaarlijkse opleidingscyclus “Duurzame Gebouwen” met een module

“Hergebruik van materialen en bouwelementen”

Vrijwillige instrumenten N Circulaire bouwwerven

N Referentiesysteem duurzame gebouwen (systeem voor erkenning van kwaliteit van een duurzaam gebouw (certificering, labelling en zelfevaluatie)

(38)

(39)

PRAKTISCHE GIDS VOOR HERGEBRUIK VAN BSM

39

N Complete aanpak voor hergebruik in situ N Templates van technische tools (in bijlage)

(40)

(41)

WWW.OPALIS.BE

41

N Lijst van verkopers (en kopers) van hergebruikmaterialen

N Technische documentatie N Inspirerende realisaties

N Technische documentatie en uittreksels uit bestekken om 5 hergebruikmaterialen voor te schrijven

(42)

(43)

VADEMECUM VOOR HET HERGEBRUIK

43

N VADEMECUM: De recuperatie van bouwmaterialen uit publieke gebouwen haalbaar maken

• Aanpak, technische en juridische templates om recuperatie van bouwmaterialen voor hergebruik in overheidsopdrachten voor te schrijven

 Er werden 4 opties uitgewerkt Overheidsopdracht voor diensten Verkoop

Schenking

Middelenverbintenis

http://vademecum-

reuse.org/Vademecum_recuperatie_van_bouwmaterialen_Rotor.pdf

(44)

N Demontagehandleiding: pedagogische tool voor het grote publiek voor de demontage van bouwmaterialen met het oog op het hergebruik ervan. Op basis van tests op werven en getest bij opleidingen.

 Er werden 11 handleidingen opgesteld:

Deuren en toebehoren

Raamkozijnen en vensterdorpels Inbouwmeubelen & keukens

Wastafels en kranen

Douchecabines en toebehoren

Radiatoren en thermostatische kranen Stopcontacten en schakelaars

Lampen en toebehoren

Parketten en plankenvloeren Tegelwerk

Bakstenen

http://reuse.brussels/nl/

(45)

PERMANENTE DIENST

45

Facilitator Duurzame Gebouwen

N De Facilitator Duurzame Gebouwen biedt u een permanente dienst en algemene begeleiding voor alle thema's in verband met beheer, renovatie of constructie van gebouwen in een optiek van duurzaamheid op de volgende gebieden: energie, materiaal, water, ruimtelijke ordening, gezondheid, comfort, ...

• Tel.: 0800 85775, e-mail: facilitator@leefmilieu.irisnet.be

(46)

N De bouwsector vertegenwoordigt 650.000 ton afval/jaar, waarvan 150 000 ton/jaar gesorteerd noch gerecycleerd wordt.

N Het Gewest wil de hoeveelheid gesorteerd en gerecycleerd afval opvoeren, maar ook het hergebruik van elementen en materialen die het waard zijn.

N Het vierde afvalplan in het BHG kadert in de regelgeving inzake bouwafval en stimuleert de valorisatie van hulpbronnen via diverse tools en mechanismen.

N De sleutelwoorden zijn preventie, hergebruik en recycling;

energetische valorisatie en afvoeren naar de stortplaats zijn slechts een laatste oplossing.

(47)

DANK U VOOR UW AANDACHT

Yannick d’Otreppe

?

Projektmanager Leefmilieu Brussel + 32 (0)2 775 75 75

info@environnement.brussels

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

D UURZAME G EBOUWEN

Yannick d’Otreppe – Leefmilieu Brussel

Bouw- en sloopafval: sleutelcijfers en geldende wetgeving in het BHG

H ERGEBRUIK VAN

M ATERIALEN EN

B OUWELEMENTEN

L

2020

HET BOUW- EN SLOOPAFVAL (BSA) IN HET BHG:

BELANGRIJKSTE CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG N Voor de werken

N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET AFVALPLAN (+ HULPBRONNEN) IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

SEMI-LINEAIRE BENADERING VAN DE BOUWMATERIALEN

80-85 % van het BSA wordt gerecycleerd

CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG

N Voor de werken N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET HULPBRONNEN EN AFVALPLAN IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG

TIJDENS DE WERKEN

OP DE EXPLOITATIEZETEL

TIJDENS DE WERKEN

TIJDENS DE WERKEN

TIJDENS DE WERKEN

CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG N Voor de werken

N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET HULPBRONNEN EN AFVALPLAN IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (Focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

HULPBRONNEN EN AFVALPLAN

PLATFORM VAN DE ACTOREN VOOR HET HERGEBRUIK

GEWESTELIJK PLAN VOOR CIRCULAIRE ECONOMIE

PREVENTIE

VOORBEREIDING VOOR HERGEBRUIK

HERGEBRUIK VAN BSM

MADE IN BELGIUM

BRUSSEL:

KANTOORELEMENTEN

Foto’s: ROTOR (www.Opalis.be)

RECYCLAGE

HET BOUW- EN SLOOPAFVAL (BSA) IN HET BHG: BELANGRIJKSTE CIJFERS

TOEPASSELIJKE WETGEVING OP HET VLAK VAN BSA IN HET BHG N Voor de werken

N Tijdens de werken

VOORSCHRIFTEN VAN HET HULPBRONNEN EN AFVALPLAN IN HET BHG

N Aanpak volgens de ladder van Lansink (focus preventie + voorbereiding voor hergebruik)

ACTUELE DOOR LEEFMILIEU BRUSSEL ONTWIKKELDE TOOLS

PRAKTISCHE GIDS VOOR HERGEBRUIK VAN BSM

WWW.OPALIS.BE

VADEMECUM VOOR HET HERGEBRUIK

http://vademecum-

reuse.org/Vademecum_recuperatie_van_bouwmaterialen_Rotor.pdf

http://reuse.brussels/nl/

PERMANENTE DIENST

DANK U VOOR UW AANDACHT

?

D ^UURZAME G ^EBOUWEN