Activiteitenverslag
Observatorium voor Krediet en Schuldenlast vzw
2018
Met de steun van
INHOUDSOPGAVE
04 05 07 11 12 18 22
29 30 31 34
37 38
Inleiding
Opdrachten, financieringsbronnen en diverse erkenningen
Institutioneel kader en team
Kerncijfers
Preventie
Opleidingen
Research en publicaties
Permanente follow-up wetgeving
Juridisch advies aan particulieren en professionals
Vertegenwoordiging in instanties of werkgroepen
Evenementen
Website Persoverzicht
3
2018 was een goedgevuld jaar voor het Observatorium wat activiteiten en evenementen betreft. De vzw heeft een denkoefening gedaan over de optimale invulling van haar opdrachten. Zowel het team als de raad van bestuur hebben nagedacht over een betere afstemming tussen de opdrachten van het Obser- vatorium, zijn financiering en de noden van zijn doelgroep.
Nieuwe projecten zagen het daglicht en terugkerende activiteiten werden herzien om ze nieuw leven in te blazen. We halen er hier enkele aan:
• de vervanging van het wetenschappelijk comité voor de sociaaleconomische werkzaamheden;
• een grondige evaluatie van de portaalsite over schuldenoverlast, gefinancierd door Wallonië en inhoudelijk ingevuld door het Observatorium, met het oog op de aanpassing ervan;
• uitwerken van een uniek instrument voor de gespecialiseerde opleidingen over schuldbemiddeling;
• het opzetten van twee werkgroepen die hebben geleid tot:
- de herziening van de jaarlijkse enquête bij de erkende diensten voor schuldbemiddeling in Wallonië;
- een aanpassing van de inhoud van de gespecialiseerde opleiding schuldbemiddeling voor maatschappelijk werkers.
We vermelden ook dat de preventieactiviteiten van het Observatorium in 2018 zowel in Wallonië als daar- buiten zijn uitgebreid. In het kader van de reconversiecellen heeft het Observatorium een overeenkomst met Forem gesloten om infosessies te verzorgen waarbij de voormalige arbeiders en bedienden van Caterpillar en de toeleveranciers advies kregen over bewust en verantwoord consumeren. Deze activiteit werd gefinancierd door het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering en het Waals Gewest.
Het Observatorium heeft nog een andere overeenkomst gesloten met de vzw 'Le Bien-être des Salariés' om bewustmakingssessies te geven aan groepen vakbondsmilitanten van het ACLVB in Vlaanderen en Brussel.
2018 werd afgerond met de toekenning van een aanvullende jaarlijkse subsidie van 40.000 euro door de minister van Sociale Actie en Gezondheid. Die wordt voor twee soorten opdrachten toegekend: persoon- lijk advies voor particulieren en acties over schuldenlast als antwoord op vragen en noden van professio- nals uit de sector van de sociale actie en het krediet.
Eind 2017 zette de FOD Financiën de overeenkomst met het Observatorium stop. Die beslissing gaat op 1 januari 2019 in. 2018 was om die reden een scharnierjaar voor de vzw, gelet op de reorganisatie die ze moest doorvoeren om dit subsidieverlies op te vangen. De vzw kan deze beslissing alleen maar diep betreuren, aangezien haar belangrijkste werkgebieden tot de federale bevoegdheden behoren (krediet, collectieve schuldenregeling enz.).
Op het vlak van HR stond het laatste kwartaal van 2018 in het teken van de langdurige afwezigheid van de directeur en van het ontslag van de economist. De raad van bestuur heeft daarom voor onbepaalde tijd de adjunct-directrice tot waarnemend directrice benoemd.
Dit activiteitenverslag schetst een beeld van de belangrijkste acties van de vereniging in 2018.
Het is ingedeeld volgens de vijf hoofdopdrachten van de vzw: onderzoek, opleiding, preventie, kennis en ervaring en advies aan professionals en particulieren.
De statutaire opdrachten van het Observatorium zijn het verrichten van onderzoek naar financiële diensten aan natuurlijke personen, naar schuldenlast en schuldenoverlast en naar de preventie van schuldenoverlast. Specifiek staat het Observatorium in voor:
• het centraliseren en analyseren van economische, sociale en juridische gegevens over financiële diensten aangeboden aan natuurlijke personen en over schuldenlast en schuldenoverlast. Het verspreidt studies over deze onderwerpen.
• het organiseren van informatie-, preventie- en educatieve campagnes en opleidingsacties over budgetbeheer voor huishoudens, krediet, schuldenlast en schuldenoverlast.
Het Observatorium werkt sinds 2004 in het kader van een overeenkomst samen met het agentschap Alter aan het maken en publiceren van het driemaandelijks tijdschrift Les Échos du Crédit et de l’Endettement.
Ze zitten samen de vergaderingen van het redactiecomité voor.
Het Observatorium is sinds 2008 erkend als wetenschappelijke instelling door de Belgische overheid. In 2018 genoot de vzw van 4 financieringsbronnen:
• het Waals Gewest via de minister van Sociale Actie en Gezondheid;
• de federale overheid via de minister van Economie;
• het Europees Sociaal Fonds (ESF);
• het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (EFG).
Voor het Waals Gewest voert het Observatorium de volgende opdrachten1 uit:
• verzamelen en verwerken van statistische gegevens over schuldenoverlast;
• onderzoeken van de evolutie van de Belgische en Europese wetgeving en rechtspraak;
• bestuderen van de praktijken op het gebied van krediet en de daaraan gelinkte problemen;
• meewerken aan de preventie van schuldenoverlast door alle nuttige informatie te verspreiden aan particulieren en professionals uit de sector van de sociale actie en het krediet;
• jaarlijks uitwerken van een programma met gespecialiseerde opleidingen en bijscholingen voor schuldbemiddelaars;
• het secretariaat verzorgen van het Comité voor de coördinatie van acties ter preventie en bestrijding van schuldenoverlast;
• opstellen van een jaarverslag over de evolutie van de schuldenlast en de schuldenoverlast van Waalse huishoudens.
Het Observatorium staat ook in voor het bijwerken en beheren van het deel over de preventie van schuldenoverlast en over krediet op de digitale portaalsite ontwikkeld door het Waals Gewest.
Sinds 2018 is daar een nieuwe opdracht aan toegevoegd: het verstrekken van persoonlijk advies aan particulieren en het opzetten van acties die beantwoorden aan de vraag en de behoeften van professionals uit de sectoren sociale actie en krediet met betrekking tot schuldenlast.
1 Artikel 130/1 van het Waalse Wetboek van Sociale Actie en Gezondheid, decretaal luik.
Inleiding Opdrachten, financieringsbronnen en diverse erkenningen
In het kader van de opdrachten voor de FOD Economie2analyseert het Observatorium financiële diensten aangeboden aan particulieren, de schuldenlast van particulieren en de federale aspecten van de aanpak van schuldenoverlast, in het bijzonder de collectieve schuldenregeling.
Het publiceert het Jaarboek kredietrecht en collectieve schuldenregeling.
Het voert juridische, sociaaleconomische en statistische research en onderzoek uit naar consumptie, krediet aan particulieren, sparen, schuldenlast en schuldenoverlast. Het publiceert met name een jaarverslag: 'Het verbruik en het krediet aan particulieren'.
De opdrachten voor subsidiërende Europese instanties zijn toegespitst op de preventie van schuldenoverlast via acties voor en opleidingen van twee doelgroepen: personen met financiële problemen of die gevaar voor schuldenoverlast lopen en tussenpersonen die met deze doelgroep in contact staan.
2 Overeenkomst van 25 juni 2007.
6 7
DE RAAD VAN BESTUUR
Voorzitter
Vincent Magnée, Nationale Bank van België, directeur Vicevoorzitter
Gérald Bogaert, Europabank, bestuurder-directeur Penningmeester - Secretaris
Robert Geurts, FOD Economie, eredirecteur-generaal
• Bestuurders
• Alain Beele, Nationale Bank van België - bestuurder bijbank in Luik
• Bertel De Groote, Universeit Gent - Department of Public Governance, Management and Finance, professor
• Leen De Cort, Belgische Vereniging voor Onderzoek en Expertise voor de Consumenten Organisaties (vzw BV-OECO)
• Patrick Delcambre, Cofidis, Human Resources and Legal Director
• Jean-Marc Delporte, FOD Economie, voorzitter van het Directiecomité
• Patrick Demesmaker, Centre Public d'Action Sociale d'Herstal, manager van de dienst voor schuldbemiddeling
• Valentin Egon, Waalse Overheidsdienst, attaché
• Robert Javaux, kabinet van de vicevoorzitster van de Waalse Regering en minister van Sociale Actie, Gezondheid, Gelijke kansen, Ambtenarenzaken en Administratieve vereenvoudiging, adviseur.
Vertegenwoordiger van de Waalse Regering in de raad van bestuur
• Giusto Maniscalchi, Centre Public d'Action Sociale de Charleroi, manager van het Observatoire social
• Françoise Masai, Nationale Bank van België, ere-vicegouverneur
• Emilie Severs, Association Chapitre XII des CPAS de la Communauté Urbaine du Centre (referentiecentrum Henegouwen, Créno), juriste
• Evelyne Rixhon, rechtbank van eerste aanleg Luik, vicevoorzitster
• Rudy Trogh, Nationale Bank van België, hoofd van het departement Micro-economische informatie
• Ivo Van Bulck, Beroepsvereniging van het Krediet, secretaris-generaal
• Marie Van de Putte, vzw Agricall Wallonie, juriste
• Alain Vaessen, UVCW - Fédération des CPAS, directeur-generaal
• René Kalfa, Verbraucherschutzzentrale V.o.G., directeur
Vertegenwoordigster van de FOD Economie in de raad van bestuur
Séverine Waterbley, FOD Economie, directrice-generaal van de Algemene Directie Economische Reglementering
ANDERE LEDEN VAN DE ALGEMENE VERGADERING
• Eric Balate, Association Balate et associés, advocaat
• Christophe Bedoret, Arbeidshof van Bergen, adviseur
• Luc Blomeling, KBC Bank & Verzekering, financieel directeur
• Marc Dechèvre, Woluweb, zelfstandige
• Frédéric De Patoul, Cairn Legal, advocaat
• Michel Forges, Faber inter, advocaat
• Xavier Jadoul, Ethias, directeur kredieten
• Constantina Papamarinou, ABVV
• Mikaël Petitjean, UCL en UCL Bergen, professor
• Gert Straetmans, Universiteit Antwerpen Rechtsfaculteit, professor
• Martine T'Jampens, Contentia, directeur-generaal
Opdrachten, financieringsbronnen en diverse erkenningen Institutioneel kader en team
HET TEAM
Denis Martens Directeur
Sylvie Dehanne Management assistant
Rony Gers Boekhouder
Eléonore Dheygere Juriste
Sabine Thibaut
Juriste Christelle Wauthier
Juridische medewekster Gwénaël Leriche
Juriste Virginie Sautier
Juriste
Aurélie Jourdain PR - medewerkster
Aurélie Jourdain Projectmanager preventie Caroline Jeanmart
Adjunct - directrice
Auguste Debroise
Economist Caroline Jeanmart
Sociologe
Aurélie Cornez Maatschappelijk werker
(tot 9/07)
Madyson Debecker Maatschappelijk werker
(van 26/09 tot 31/12)
DIRECTIE
ADMINISTRATIEF TEAM
PÔLE SOCIO-ÉCONOMIQUE
PREVENTIETEAM JURIDISCHE TEAM
Institutioneel kader en team Institutioneel kader en team
HET JAAR 2018
637 13 101
268.011 81
23 8 4 332
personeelsleden voor 11 VTE's
juridische adviezen
prevenieacties
voor 1.256 deelnemers
bezoekers portaalsite schuldenoverlast opleidingsdagen voor de
schuldbemiddelingssector met
deelnemers
424
op 5 opleidingslocatie
met 18 externes dienstverleners analyses, studies/artikels en publicaties
tweetalige nieuwsbrieven
paneldiscussies met 78 deelnemers deelnemers aan het colloquium en 17
sprekers
Kerncijfers
10 11
Preventie
Dankzij specifieke financiering van het Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (EFG) en van het Waals Gewest heeft het Observatorium een overeenkomst met Forem gesloten om infosessies te organiseren waarbij de voormalige arbeiders en bedienden van Caterpillar en de toeleveranciers advies kregen over bewust en verantwoord consumeren.
Na hun ontslag, de daling van hun loon en het ontvangen van een ontslagpremie die op het eerste gezicht groot lijkt, werden de werknemers van Caterpillar en de toeleveranciers gewezen op de gevaren van schuldenlast en schuldenoverlast en kregen ze tips om hun dagelijks budget goed te beheren.
In het kader van reconversiecellen gaf het juridisch team van het Observatorium 48 infosessies in La Louvière, Charleroi, Châtelineau en Namen. 597 voormalige werknemers werden hierbij geïnformeerd.
Het team ontwikkelde een specifieke brochure met alle advies over de ontslagpremie en de verschillende uitkeringen,
1. BEWUSTMAKING VAN DE VOORMALIGE WERKNEMERS VAN CA- TERPILLAR EN VAN DE TOELEVERANCIERS
De preventie van schuldenoverlast is een cruciale opdracht voor het Observatorium die erin bestaat om de bevolking en vooral de meest kwetsbare huishoudens te wijzen op de gevaren van schuldenoverlast.
Het team doet op drie manieren aan preventie: het organiseert info- en bewustmakingssessies, het beheert en actualiseert de portaalsite van Wallonië over schuldenoverlast en het verspreidt informatie over de tools ontwikkeld door professionals uit de sector.
Preventue
over budgetbeheer en over wat te doen bij financiële problemen.
De tevredenheidsgraad van de deelnemers bedroeg 88%. Ze verklaarden zich tevreden over het nut van de verstrekte informatie en over de gebruikte media en de lesmethode.
Getuigenissen :
"Goede uitleg over de gevaren verbonden aan kredietopeningen, goed lesmateriaal, uitstekende voorbeelden."
"Zeer aangename workshop."
"Dit zal me in de toekomst vooruithelpen en maakt dat ik goed op de hoogte ben."
"De samenvattende brochure is ook zeer goed gemaakt."
infosessies 48 597
deelnemers
14 15
Met de steun van het Europees Sociaal Fonds en van Wallonië heeft het Observatorium in het kader van het programma 2014-2020 twee preventieprojecten opgezet voor tussenpersonen en personen die door hun professionele situatie mogelijk kwetsbaar zijn. Een van de projecten loopt in Wallonië (met uitzondering van Waals-Brabant) en het andere in Waals-Brabant.
We streven vier doelstellingen na:
• ontwikkeling van animatie-, informatie- en opleidingstools;
• organisatie van bewustmakings-, info- en opleidingssessies;
• opzetten van een dienst voor juridisch advies op afstand;
• hulp bij het opzetten van preventieacties.
In 2018 hebben we 46 bewustmakingssessies gegeven voor 536 personen (waarvan 109 tussenpersonen). Deze sessies vonden plaats in samenwerking met 12 partners: vzw Le Bien-être des salariés, dienst Haute Senne Logement de Soignies, CSD Baudour, Thomas et Piron, vzw Avanti, Eko Services, Festa Services, vzw La Clairière, Forem van Doornik en Bergen, Forem van Charleroi via 4 reconversiecellen (CEDIWAL, Blokker, Deltaxo, Truflorona) en Forem van Nijvel via 2 reconversiecellen (Idem Papers en ING).
De tevredenheidsgraad van de deelnemers
2. HULP BIJ DE INSCHAKELING IN HET MAATSCHAPPELIJK EN BE-
ROEPSLEVEN IN WALLONIË EN WAALS-BRABANT 3. PORTAALSITE SCHULDENOVERLAST WALLONIË
Preventie Preventie
Het Observatorium is door Wallonië belast met het opzetten, bijwerken en technisch beheren van de portaalsite Schuldenoverlast. Dit digitaal portaal bestaat uit twee luiken. Het luik 'groot publiek' (online sedert 2012) wil personen met een vraag over een schuld, personen met financiële problemen of personen met schuldenoverlast en hun naasten advies en informatie geven. Het is de bedoeling om hen betrouwbare informatie te bezorgen en hen zo nodig door te verwijzen naar professionals die hen kunnen helpen. Het 'professionele' luik (online sedert 2014) richt zich tot schuldbemiddelaars (maatschappelijk werkers, juristen, advocaten, deurwaarders enz.) en professionals uit de sector van de sociale actie. Het biedt betrouwbare en volledige informatie over thema's gelinkt aan schuldenoverlast.
De portaalsite werd in de loop van 2018 bezocht door 268.011 surfers (93.995 bezoekers voor het particuliere luik en 174.016 bezoekers voor het professionele luik).
Het bijwerken van de inhoud werd in 2018 voortgezet. Bovendien stond 2018 op grond van de aanbevelingen van de werkgroep om de strijd tegen schuldenoverlast te optimaliseren, in het teken van het herwerkingsproject van deze preventietool. In het kader van dit herzieningsproject werd een follow-upcomité opgericht. Dat kwam tweemaal samen (op 7 maart en 25 juni). In het comité zetelen vertegenwoordigers van het kabinet van de minister van Sociale Actie en van de administratie, samen met professionals uit de sector van de schuldenoverlast: Financité, de vier door Wallonië erkende referentiecentra voor schuldbemiddeling, een particuliere dienst voor schuldbemiddeling (Christelijke Mutualiteit van Oost-Henegouwen) en een publieke dienst voor schuldbemiddeling (OCMW van Namen).
De eerste fase van het project bestond in een dubbele bedroeg 80%, zowel wat het nut van de verstrekte
informatie betrof als de gebruikte media of de toegepaste opleidingsmethode.
Het preventieteam van het Observatorium ging door met het verspreiden van de tools die in het kader van de ESF-projecten werden ontwikkeld en gebruikt. Het werkte de presentaties en animaties bij en creëerde ook een nieuwe brochure met als titel 'Prévenir le surendettement' (Schuldenoverlast voorkomen).
Daarin staan onder meer de adviezen en tips die tijdens de opleidingsmodules werden gegeven. Het team werkte ook met twee tools die door partners werden ontwikkeld om de thema's schuldenoverlast en budget te introduceren: de tool 'Parlons cash' van de vzw Culture et Santé en de tool 'Argent sur table' (Budget aan-zet) van Wikifin.
Getuigenissen
"Een vruchtbare en interessante dag"
"Ik heb de situaties die aan bod kwamen zelf al meegemaakt en ik heb geleerd om mijn consumptiegedrag in te tomen; deze opleiding heeft echter alle goede reflexen opnieuw opgefrist."
"Zeer interessante opleiding voor personen die zich niet bewust zijn van deze problemen, want zo kunnen ze later zorgen voorkomen."
infosessies 46 536
deelnemers
evaluatie van de portaalsite. In eerste instantie werd een zelfevaluatie uitgevoerd op basis van de bezoekstatistieken en een checklist.
Vervolgens vond een externe evaluatie plaats aan de hand van:
• een onlinevragenlijst gericht aan alle diensten voor schuldbemiddeling in Wallonië om te peilen naar de mening van gebruikers over de vorm en inhoud van de portaalsite en van niet-gebruikers van de portaalsite over de thema's die ze in deze tool behandeld willen zien. In totaal beoordeelden 134 respondenten het particuliere luik en 92 respondenten het professionele.
• praktijktests. Die waren bedoeld om het surfgedrag en de surflogica van gebruikers en niet-gebruikers van de portaalsite na te gaan en te doorgronden en om met hen de sterke en zwakke punten en mogelijke verbeteringen te bespreken.
• een focusgroep met niet-gebruikers van de portaalsite.
De tweede fase bestond in het ontwerp van een nieuwe portaalsite die aan het follow- upcomité werd bekrachtigd. De belangrijkste nieuwigheden zijn dat voortaan met één portaalsite en niet langer met twee luiken (professioneel/particulier) wordt gewerkt, de meer intuïtieve structuur en inhoud die alleen focust op financiële problemen, schuldenlast en schuldenoverlast.
De nieuwe portaalsite zou in 2018 live gaan, maar dat moest worden uitgesteld door technische ontwerpproblemen met de site. De nieuwe versie van de portaalsite zal dus in de loop van 2019 live gaan.
Enkele statistieken voor het jaar 2018
Luik groot publiek Professioneel luik
Aantal gebruikers 93.995 174.016
Gemiddeld aantal bezoeken per gebrui-
ker 1,26 1,29
Gemiddeld aantal geopende pagina's per
bezoek 3,2 1,9
Gemiddelde bezoekduur 2 minuten 12 1 minuut 39
Bounce rate 55,2% 74,3%
Vaakst geraadpleegde pagina's 1) Sociaal krediet 1) Consensueel krediet 2) Huurovereenkomst 3) Opschorting verjaringster- mijn
Preventie
4. BEWUSTMAKING VAN VAKBONDSMILITANTEN VAN HET ACLVB IN BRUSSEL EN VLAANDEREN
5. WEEK VAN HET GELD
Het Observatorium heeft een overeenkomst gesloten met de vzw 'Le Bien-être des Salariés' om bewustmakingssessies te geven aan groepen vakbondsmilitanten van het ACLVB in Vlaanderen en Brussel.
In 2018 hebben we 7 bewustmakingssessies gegeven voor in totaal 123 personen.
Deze sessies vonden plaats in Brussel en Vlaanderen (Wervik).
De tevredenheidsgraad van de deelnemers bedroeg 85%, zowel wat het nut van de verstrekte informatie betrof als de gebruikte media of de toegepaste opleidingsmethode.
Getuigenissen:
"Super interessant."
"Ik heb interessante zaken geleerd over schuldenlast en over waar je terechtkunt voor advies."
infosessies 7 123
deelnemers
Het Observatorium heeft deelgenomen aan de derde editie van de Week van het geld die plaatsvond van 12 tot 18 maart 2018. Het thema van deze editie was 'Jouw krediet ... gewikt en gewogen'.
Dit evenement wil een zo breed mogelijke discussie op gang brengen over geldkwesties en financiële educatie promoten.
Een juriste van het Observatorium was op 14 maart door BEL RTL als deskundige uitgenodigd op de themadag over 'Uw geld', georganiseerd samen met Wikifin.be. Ze beantwoordde er vragen van luisteraars. Het preventieteam was op 16 maart ook aanwezig op Village info in Luik om er zijn acties en tools voor te stellen.
Preventie
6.VOORSTELLING VAN DE TOOL 'PARLONS CASH'
7.VERSPREIDING VAN PREVENTIETOOLS VIA DE NIEUWSBRIEF
Het Observatorium heeft de vzw Culture et Santé op 24 mei 2018 in zijn kantoren ontvangen om haar nieuwe tool 'Parlons cash' voor te stellen aan de begeleiders van steungroepen voor de preventie van schuldenoverlast.
Aan deze activiteit namen 24 personen deel.
'Parlons cash' werd ontwikkeld door de vzw Culture et Santé, samen met de vzw Bruxelles Laïque en meer specifiek met een groep leerlingen Frans als tweede taal. Het gaat om een pedagogische tool die bestaat uit een fotobericht en een vormingsboekje bedoeld om voorstellen in vraag te stellen en om de oorzaken en gevolgen van schuldenoverlast te analyseren.
Het Observatorium publiceert acht keer per jaar een nieuwsbrief. Een rubriek ervan is gewijd aan de preventie van schuldenoverlast. De nieuwsbrief laat toe om alle informatie over acties van het Observatorium te verspreiden en om mensen op de hoogte te brengen van nieuwe preventietools gebruikt door professionals uit de sector in Wallonië, Vlaanderen, Brussel en zelfs in het buitenland.
Opleidingen
18 19
Opleidingen
Het Observatorium ontvangt subsidies van het Waals Gewest om een opleidingsprogramma voor schuldbemiddelaars uit te werken. Dat programma wordt getoetst door een begeleidingscomité met daarin een vertegenwoordiger van de minister van Sociale Actie, de Waalse administratie en professionals uit de schuldbemiddelingssector (juristen en maatschappelijk werkers van erkende diensten voor schuldbemiddeling, advocaten enz.).
Vervolgens wordt het ter goedkeuring aan de minister voorgelegd.
Het programma omvat verschillende soorten opleidingen:
• een gespecialiseerde opleiding schuldbemiddeling voor maatschappelijk werkers. Na deze 8-daagse opleiding ontvangen de deelnemers hun attest om als schuldbemiddelaar voor een erkende instelling te kunnen werken;
• een gespecialiseerde opleiding schuldbemiddeling voor juristen en advocaten. De opleiding bestaat uit 10 modules gespreid over 6 dagen. Het Gerechtelijk Wetboek voorziet in de verplichting voor advocaten die als erkend schuldbemiddelaar willen benoemd worden, om een gespecialiseerde opleiding te volgen. Het koninklijk besluit met de modaliteiten voor deze erkenning is echter nog niet goedgekeurd.
In afwachting stelt het Observatorium de advocaten voor om zich op deze taak voor te bereiden of om hun opleiding te vervolmaken.
• de opleiding budgetbegeleiding, budgetbeheer en kennis van de deontologie voor maatschappelijk werkers;
1. PROGRAMMA 2018 VOOR SCHULDBEMIDDELAARS
• bijscholingen over technische aspecten van schuldbemiddeling;
• bijscholingen over relationele aspecten van schuldbemiddeling;
• opleidingen voor de begeleiders van steungroepen voor de preventie van schuldenoverlast.
In 2018 gingen 80 van de 115,5 geplande dagen door met in totaal 424 deelnemers.
7 opleidingen kwamen in aanmerking voor punten van Avocats.be.
De gespecialiseerde opleidingen (GO's) worden verzorgd door externe deskundigen of door een duo gevormd door een jurist van het Observatorium en een externe deskundige.
Die formule beantwoordt aan een vraag van de sector. In totaal heeft het Observatorium in 2018 samengewerkt met 18 externe deskundigen (advocaten, maatschappelijk werkers en psychologen).
De opleidingen vonden in 5 steden plaats (Bergen, Charleroi, Namen, Luik en Tenneville).
Het succes van de geplande opleidingen in Bergen en in de provincie Luxemburg is matig.
Zowat alle geplande opleidingen in Luxemburg (2/3) en in Bergen (6/7) werden geannuleerd.
De opleidingen in 2018 in cijfers Aantal geplande dagen/
cycli Aantal effectieve da-
gen/cycli Aantal deelnemers GO maatschappelijk
werkers 4 cycli van 8 dagen 4 cycli 70
GO juristen en advo-
caten
2 cycli van 6 dagen
2 cycli 19Opleiding begeleiding,
beheer en deontologie 4 dagen 4 dagen 38
Technische bijscholin-
gen 37 dagen 1/2 28 dagen 275
Relationele bijscholin-
gen
18 dagen
0 dagen 22De kennis en ervaring van het team over een groot aantal thema's i.v.m. schuldenoverlast wordt benut in het kader van de opleidingen die het Observatorium organiseert. Voor specifieke kwesties doet het een beroep op deskundige professionals om actuele en relevante opleidingen aan te bieden.
33 formations dispensées par une quinzaine de praticiens–experts
Plus de 10 thématiques différentes 5 lieux de formation
7 modules agréés par avocats.be (O.B.F.G.)
Avec le soutien de la
PROGRAMME DES FORMATIONS 2018
Opleidingen
Evoluties 2016-2018 (aantal dagen en deelnemers)
2016 2017 2018
Aantal dagen opleiding 92 99 81
Aantal deelnemers 410 498 424
Tussen 2017 en 2018 stellen we een daling van het aantal deelnemers en doorgevoerde opleidingen vast. Twee factoren kunnen deze trends verklaren:
• de laattijdige publicatie van het programma 2018 door problemen gelinkt aan de nieuwe wetgeving over overheidsopdrachten;
• de geringe belangstelling voor opleidingen voor begeleiders van steungroepen preventie schuldenoverlast en voor de opleidingen gepland in de provincie Luxemburg en in Bergen, hoewel het gaat om een vraag van de sector.
Om die trend om te buigen, werden verschillende acties opgezet:
• Het programma 2019 werd in november 2018 verspreid;
• De voorgestelde thema's voor de opleidingen voor de steungroepen preventie schuldenoverlast werden herzien om meer aan te sluiten bij de praktijk;
• De opleidingen worden niet langer in Bergen, maar in Doornik gegeven om deze wat verderaf gelegen doelgroep beter te bereiken.
Opleidingen
Op basis van de aanbevelingen van de werkgroep voor de optimalisering van de strijd tegen schuldenoverlast, heeft het Observatorium een werkgroep opgericht om zijn plan kracht bij te zetten om de inhoud van de gespecialiseerde opleiding schuldbemiddeling voor maatschappelijk werkers te herzien.
In deze werkgroep zetelden een vertegenwoordiger van de minister van Sociale Actie, de administratie, de vier referentiecentra voor schuldbemiddeling, externe lesgevers die modules van deze gespecialiseerde opleiding in 2017 verzorgden (Savoir-Etre vzw, Meester Lambert, GAS, Meester Schroeder) en particuliere en publieke diensten voor schuldbemiddeling (OCMW van Herstal, OCMW van Marche-en-Famenne, GREASUR en Aide Action Médiation).
Het herzieningsplan voorgesteld door het Observatorium, werd door de werkgroep bekrachtigd.
Het wordt vanaf 2019 toegepast.
Bovendien is het Observatorium klaar met de redactie van het Handboek schuldbemiddeling, dat is bedoeld als een uniek en compleet instrument dat alle informatie bevat die in het kader van de twee gespecialiseerde opleidingen wordt verstrekt. Om te voldoen aan de verwachtingen van de sector hebben we dit Handboek laten nalezen voor personen die beroepsmatig met schuldbemiddeling bezig zijn (Actiegroep Schuldenoverlast, GREASUR, Promotion services).
2. HERZIENING VAN DE INHOUD VAN DE GESPECIALISEERDE OPLEI-
DING VOOR MAATSCHAPPELIJK WERKERS
Research en publicaties
Het team van het Observatorium telt acht wetenschappelijke onderzoekers. Zijn troef is zijn multidisciplinaire karakter, door de combinatie van een economische, sociologische, juridische en sociale aanpak.
In het kader van zijn federale en Waalse opdrachten verricht het Observatorium onderzoek naar en analyses van sociaaleconomische en juridische kwesties die verband houden met zijn praktijkgebieden (financiële diensten aan particulieren, schuldenoverlast, schuldbemiddeling, consumptie enz.).
Naast specifieke analyses over actuele kwesties werden in 2018 twee jaarlijkse tweetalige publicaties en een publicatie in het Frans uitgevoerd.
22 23
Research en publicaties
1. ANALYSES EN ONDERZOEK IN VERBAND MET DE ACTUALITEIT
2. JAARBOEK KREDIETRECHT EN COLLECTIEVE SCHULDENREGE- LING (TWEETALIG)
In 2018 hebben het juridisch en sociaaleconomisch team van het Observatorium 7 tweetalige onderzoeken en analyses over actuele kwesties uitgevoerd:
• over de hervorming van de successierechten (S. Thibaut, juli 2018, versie FR / versie NL);
• over de administratieve schuldenregeling, een nieuwe methode voor de invordering van schulden binnen de FOD Financiën (V. Sautier, april en juni 2018 versie FR / versie NL) ;
• over de gevolgen van de inwerkingtreding van de Europese verordening gegevensbescherming voor de OCMW's (E. Dheygere, april 2018, versie FR / versie NL) ;
• over de ontwikkelingen op het gebied van kredietverlening en schuldenoverlast in België (A. Debroise, januari 2018 versie FR / versie NL);
• over de gevolgen van de verdwijning van de notie van handelaar op de toegang tot collectieve schuldenregeling (G. Leriche, januari 2018, versie FR / versie NL) ;
• over de gevolgen van Boek XX van het Wetboek van economisch recht voor particulieren (E. Dheygere, V. Sautier en S. Thibaut, januari 2018, versie FR / versie NL).
Het juridisch team van het Observatorium heeft in de loop van 2018 zoals gebruikelijk vonnissen en arresten gelinkt aan consumentenkrediet, hypothecair krediet met roerende en onroerende bestemming en collectieve schuldenregeling bij de griffies van alle arbeidsrechtbanken en arbeidshoven en bij de FOD Economie verzameld.
Een tweetalig wetenschappelijk comité selecteert de beslissingen die worden gepubliceerd en becommentarieerd. Dat comité is in 2018 tweemaal bijeengekomen (op 12 april en 22 juni).
Van de 65 beslissingen die aan het comité werden voorgelegd, kwamen er 49 voor publicatie in aanmerking.
De editie 2018 van het Jaarboek wil zo praktisch mogelijk zijn om professionals relevante informatie te kunnen aanbieden die ze in de praktijk kunnen toepassen.
Het Jaarboek omvat rechtspraak uit 2017 die meestal niet eerder werd gepubliceerd en de belangrijkste gewezen arresten in 2018 over de hiervoor vermelde onderwerpen, onuitgegeven commentaren op praktische kwesties en een transversale doctrinaire analyse van de kwestie van de interesten. De beslissingen worden in hun oorspronkelijke taal gepubliceerd en zijn vergezeld van trefwoorden en een inhoudsopgave in het Frans en het Nederlands.
Deze editie kon rekenen op de commentaren van 21 deskundigen: Meester Algrain (Janson &
Baugniet), Meester Barbier-Delfosse, Christophe Bedoret (Arbeidshof van Bergen), Meester Blommaert (Janson & Baugniet), Jean-Claude Burniaux (Arbeidshof van Bergen), Françoise Collin (Groupe Action Surendettement), Meester
Research en publicaties la médiation de dettes), Meester Nicaise,
Meester Saudoyez, Meester Sénécaut, Sabine Thibaut (Observatorium Krediet en Schuldenlast), Meester Van Campenhout, Meester Vandenbosche.
Het Jaarboek wordt sinds 2016 uitgegeven door Wolters Kluwer.
Bedoret Christophe Arbeidshof van Bergen
Blommaert Dominique Balie van Brussel en Universiteit Gent
Bovy Danièle Test-Aankoop
Burniaux Jean-Claude Arbeidshof van Bergen
Collin Françoise Groupe Action Surendettement
De Groote Bertel Universiteit Gent
Decock Mathias FOD Economie
Derreveaux Géry Balie van Charleroi
Dessart Bruno Balie van Brussel
De Vijlder Laurence Regionale dienst voor schuldbemiddeling Vlaamse Ardennen
El Omari Mohamed FOD Economie
Flamend Carine Balie Brussel, Nederlandse Orde
Goossens Caroline G.R.E.A.S.U.R.
Guidet Corinne Arbeidsrechtbank van Luik (afdeling Dinant)
Hanet Martin FOD Economie
Heylens Camille Droits Quotidiens
Knapen Romain Steunpunt voor de diensten schuldbemiddeling van het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Ledoux Jean-François Balie van Dinant
Loiseau Olivier FOD Economie
Moreau Sylvie Steunpunt voor de diensten schuldbemiddeling van het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Sénécaut Manuella Balie van Bergen
Severs Emilie CRENO
Van Campenhout Jo Balie van Brussel
Vandenbroeck Marie MEDENAM
Vannerom Johan Balie van Brussel
Christophe Bedoret (Arbeidshof van Bergen), Meester Blommaert (Janson & Baugniet), Jean-Claude Burniaux (Arbeidshof van Bergen), Françoise Collin (Groupe Action Surendettement), Meester Estienne, Bertel De Groote (UGent), Meester Derreveaux, Corinne Guidet (Arbeidsrechtbank van Luik), Meester Hubien (Janson & Baugniet), Romain Knapen (Steunpunt voor de diensten schuldbemiddeling), Meester Ledoux, Meester Masset, Sylvie Moreau (Centre d’appui à
Research en publicaties
26 27
3. ALGEMEEN VERSLAG 'HET VERBRUIK EN HET KREDIET AAN PARTICULIEREN IN BELGIË' (TWEETALIG)
Research en publicaties
Dit verslag gaat achtereenvolgens in op de fenomenen consumptie, krediet en schuldenlast.
Het toont aan dat het Observatorium nuttige informatie en analyses voor politieke, sociale en economische actoren wil aanreiken. Het wil beter inzicht verschaffen in de impact van kredieten aan particulieren op de financiële, economische en sociale situatie van de bevolking.
Het sociaaleconomisch team van het Observatorium verzamelt en kruist hiervoor de informatie en de gegevens die het in de loop van het jaar heeft verzameld bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren, de Nationale Bank van België, de FOD
Economie, de FOD Financiën, de Koning Boudewijnstichting, Statbel, het Steunpunt Mens en Samenleving, CWaPE, VREG, CREG, Sibelga, het Sociaal Waterfonds in het Waals Gewest en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
In 2018 werd het wetenschappelijk comité voor de sociaaleconomische werkzaamheden vernieuwd.
Op 12 juli 2018 werd een vergadering georganiseerd om de werken voor het jaar te plannen en om het nalezen van analyses en studies te organiseren.
Dit tweetalig comité bestaat uit de volgende leden:
Beele Alain NBB bijbank Luik
Brunet Sébastien IWEPS (Waals instituut voor Evaluatie, Toekomstverwachting en Sta- tistiek)
Cornelis Ilse CEBUD (Centrum voor budgetadvies en -onderzoek)
Damen Sven KUL - onderzoekseenheid Economie
De Rock Bram ULB - European center for advanced research in Economics and Sta- tistics
Delporte Jean-Marc FOD Economie
Françoise De Boe Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en so- ciale uitsluiting
Frère Jean-Maurice Federaal Planbureau
Girard Alexandre Université Saint-Louis - Center for Research in Economics
Lahaye Willy UCL-Bergen
Meyer Sandrine ULB - Centre d'études économiques et sociales de l'Environnement Morel Thibault Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en so-
ciale uitsluiting
Pannecoucke Isabelle UGent
Périlleux Guillaume ULB - European center for advanced research in Economics and Sta- tistics
Petitjean Mikael UCL-Bergen
Philippe Ledent ING
Pozniak Laeticia UCL-Bergen
Storms Elias UA - Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad
Trogh Rudy NBB
Van Bulck Ivo BVK
Van Dam Rudi FOD Sociale Zekerheid
Van Hootegem Henk Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en so- ciale uitsluiting
4. EVALUATIERAPPORT 'PREVENTIE EN AANPAK VAN SCHULDE- NOVERLAST IN WALLONIË
5. HANDBOEK SCHULDBEMIDDELING
Research en publicaties
Dit evaluatierapport is bedoeld om na te gaan hoe de schuldenoverlast in het Waals Gewest evolueert en welke acties worden opgezet om het probleem aan te pakken. Schuldenoverlast wordt meer bepaald vanuit vier invalshoeken bekeken: de evaluatie van de problematiek, het profiel van personen die een door Wallonië erkende dienst voor schuldbemiddeling raadplegen, de aanpak van schuldenoverlast en de preventie ervan.
Het rapport gebruikt met name data van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren, van de Waalse Overheidsdienst Operationeel Directoraat-generaal Binnenlandse Aangelegenheden en Sociale Actie, departement Sociale Actie, van de FOD Financiën, van de CWaPE (Waalse Commissie voor energie) en van het Sociaal Waterfonds.
Het gaat ook in op de actualiteit in 2018 op het gebied van preventie en aanpak van schuldenoverlast. Het stelt de gegevens voor van de jaarlijkse enquête gehouden bij de door Wallonië erkende diensten voor schuldbemiddeling.
Het Observatorium publiceerde in 2018 de nieuwe versie van het Handboek schuldbemiddeling. Dit is een uniek hulpmiddel voor alle gespecialiseerde opleidingen. Om te voldoen aan de verwachtingen van de sector hebben we dit Handboek laten nalezen door personen die beroepsmatig met schuldbemiddeling bezig zijn (Actiegroep Schuldenoverlast, GREASUR, Promotion services).
Permanente follow-up wet- geving
6. JAARLIJKSE ENQUÊTE BIJ DE DOOR WALLONIË ERKENDE DIENSTEN VOOR SCHULDBEMIDDELING
7. LES ECHOS DU CRÉDIT ET DE L’ENDETTEMENT
Research en publicaties
Het sociaaleconomisch team van het Observatorium voert sinds 1997 op vraag van de minister van Sociale Actie jaarlijks een enquête uit bij de erkende diensten voor schuldbemiddeling. Het is de bedoeling om informatie te verzamelen over de profielen van personen die een beroep doen op deze instellingen (sociaaldemografische gegevens, soort en omvang van de schuldenlast, toegepaste procedures, factoren die vermoedelijk aan de basis liggen van de schuldenoverlast enz.).
Op basis van de aanbevelingen van de werkgroep om de bestrijding van schuldenoverlast te optimaliseren en van de drie vergaderingen die in 2017 werden gehouden, werd deze enquête grondig herwerkt. De vragenlijst werd vereenvoudigd, minder zwaar gemaakt en het aantal vragen werd verminderd. De doorgevoerde aanpassingen komen tegemoet aan de wetenschappelijke doelstelling van de enquête en aan de doelstelling om het werk van betrokken
DSB's te verlichten. Deze nieuwe vragenlijst werd voor het eerst gebruikt in het kader van jaargang 2018 van de enquête.
120 diensten hebben aan de enquête meegewerkt (deelnemingspercentage van 55%) en 8.145 vragenlijsten werden in de analyse opgenomen (ofwel 43% van de door alle erkende instellingen behandelde dossiers).
De resultaten van de enquête worden gepubliceerd in het rapport 'Preventie en aanpak van schuldenoverlast in het Waals Gewest' en via de website van het Observatorium verspreid.
Ook de pers, de overheid en professionele schuldbemiddelaars nemen regelmatig contact op met het sociaaleconomisch team om deze resultaten te verspreiden.
'Les Echos du Crédit et de l'Endettement' is een driemaandelijks tijdschrift van het agentschap Alter, gepubliceerd samen met het Observatorium Krediet en Schuldenlast.
In 2018 heeft het Observatorium de vergaderingen van het redactiecomité van het tijdschrift mee geleid (op 12 januari, 26 maart, 12 juni en 1 oktober).
Het juridisch team en sociaaleconomisch team van het Observatorium hebben 8 artikels geschreven die in dit tijdschrift zijn gepubliceerd. Deze artikels pikten in op de actualiteit en gingen over:
• des rechutes dans le cadre du règlement collectif de dettes (C. Jeanmart et S. Thibaut) ;
• de l’efficacité de la loi sur le règlement collectif de dettes (C. Jeanmart et S. Thibaut) ;
• du secret professionnel et de la déontologie en matière de médiation de dettes (C. Jeanmart et S.
Thibaut) ;
• de la réforme du droit successoral (S. Thibaut) ;
• de la réforme du bail d’habitation (E. Dheygere) ;
• du secteur financier et des Big data (A. Debroise et E. Dheygere) ;
• de la réforme du droit d’insolvabilité et de l’entrée en vigueur du Livre XX du Code de droit économique (G. Leriche) ;
• de la négociation entre médiateurs de dettes et créanciers dans le cadre d’une médiation non judiciaire (C. Jeanmart et V. Sautier).
Daarnaast heeft het juridisch team nog 4 kronieken geschreven over de rechtspraak in verband met collectieve schuldenregeling.
De permanente follow-up van wetgeving is een opdracht voor het hele juridische team. Deze permanente follow-up is de voedingsbodem voor alle activiteiten van het Observatorium: opleidingsmateriaal bijwerken, nieuwe bijscholingen tijdens het jaar aanbieden, onderwerpen van actualiteitsstudies bepalen, de portaalsite Schuldenoverlast bijwerken, particulieren en professionals zo goed mogelijk adviseren en relevante informatie via de nieuwsbrief verspreiden.
Deze permanente follow-up van de wetgeving gebeurt door dagelijks en/of wekelijks officiële Belgische rechtsbronnen (Belgisch Staatsblad, de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Senaat, het Waals Parlement, het Grondwettelijk Hof enz.), Europese rechtsbronnen (Europees Parlement, Hof van Justitie van de Europese Unie enz.) en verschillende juridische werken en publicaties (JLMB, Journal des Tribunaux, Bulletin Juridique et Social, werken van de CUP, juridische bijscholingen, Tijdschrift voor Belgisch handelsrecht enz.) te volgen en te raadplegen.
De follow-up betreft alle praktijkgebieden die verband houden met schuldenlast, kredieten, invordering van schulden en insolventieprocedures.
Juridisch advies
aan particulieren en pro- fessionals
Vertegenwoordiging in
instanties of werkgroepen
30 31
Volledig en relevant advies geven aan particulieren die problemen hebben met een schikking, een beslag, een verkoop van onroerend goed of een schuldeiser, maar ook aan professionals die geconfronteerd worden met een complexe juridische kwestie, behoort tot de sociaal getinte opdrachten van het Observatorium.
Het juridisch team beantwoordt vragen van professionele schuldbemiddelaars of maatschappelijk werkers en van particulieren. Het gaat om vragen die het team per e-mail of telefonisch ontvangt.
Ze zijn afkomstig van bezoekers aan de digitale portaalsite van Wallonië over schuldenoverlast, van tussenpersonen en begunstigden die aan een preventieactie van het Observatorium hebben deelgenomen of van professionals en particulieren die van onze activiteiten hebben gehoord.
Tenzij het gaat om complexe dossiers, volgt het antwoord binnen 48 uur.
In 2018 heeft het juridisch team 634 maal juridisch advies verleend. 579 particulieren en 55 professionals hebben een beroep op het Observatorium gedaan. De vragen waren uiteenlopend.
Collectieve schuldenregeling, kredieten, aanmaningen en beslag waren de onderwerpen die het vaakst aan bod kwamen.
juridische ad- 634
viezen
particulieren 579
professionnals 55
1. CONSEIL ÉCONOMIQUE ET SOCIAL DE WALLONIE (CESW)
2. INTERUNIVERSITAIRE GROEP ONDERZOEK EN ARMOEDE (IGOA)
3. WERKGROEP 'SOCIALE INDICATOREN' VAN DE FOD SOCIALE ZEKERHEID
4 . C O R R E S P O N D E N T VOOR HET 'TIJDSCHRIFT VOOR INSOLVENTIE- EN BESLAGRECHT' (TIBR)
Vertegenwoordiging in instanties of werkgroepen
S. Thibaut (juriste van het Observatorium) is aangewezen als werkend lid van de Sociaal- economische Raad van Wallonië3. Deze Raad heeft drie opdrachten:
• Advies en aanbevelingen over alle 'regionale aangelegenheden' formuleren;
• Het sociaal overleg organiseren;
• Het secretariaat verzorgen van de Adviesraden en de Erkenningscommissies.
S. Thibaut heeft in 2018 deelgenomen aan vier vergaderingen (7 februari, 9 mei, 29 augustus en 1 oktober).
Deze werkgroep is bedoeld om informatie uit te wisselen over de sociale situatie en over de sociale bescherming in België. Ze bestaat uit leden van de administratie, onderzoekers en mensen die in de praktijk rond deze problematieken werken.
Het sociaaleconomisch team nam aan de
Op initiatief van verschillende onderzoekers van Belgische universiteiten werd in 2018 gestart met een tijdschrift over insolventierecht. Het juridisch team van het Observatorium werd gevraagd om als correspondent aan het tijdschrift en het bijbehorende digitale platform mee te werken.
Het nam deel aan de startvergadering van de correspondentenwerkgroep op 21 februari in Gent.
De deelname aan officiële instanties, werkgroepen en vergaderingen met mensen uit de praktijk is een niet te verwaarlozen bron voor het leggen van contacten, voor opleiding en voor het doorgeven van informatie van de teams van het Observatorium.
IGOA is een vereniging van onderzoekers van alle instellingen (Belgische universiteiten, hogescholen en onderzoekscentra), die personen die in bestaansonzekerheid leven bij hun onderzoek willen betrekken. Bedoeling is om participatieve onderzoeksprojecten op te starten en netwerken te ontwikkelen om beter op overheidsopdrachten te kunnen inspelen.
Het sociaaleconomisch team nam deel aan de vergadering van 5 mei 2018.
5. COMITÉ VOOR DE COÖRDI- NATIE VAN ACTIES TER PRE- VENTIE EN BESTRIJDING VAN SCHULDENOVERLAST
Een van de opdrachten van het Observatorium is het verzorgen van het secretariaat van het Comité voor de coördinatie van acties ter preventie en bestrijding van schuldenoverlast.4 Dat bestaat uit een vertegenwoordiger van de minister van Sociale Actie en van de administratie, de referentiecentra voor schuldbemiddeling en het Observatorium. Ook de VSZ en Crédal worden uitgenodigd.
De opdracht van dit Comité is het opzetten van een ruimte voor dialoog en coördinatie over de acties die de referentiecentra, het Observatorium Krediet en Schuldenlast of erkende instellingen voor schuldbemiddeling op het terrein voeren.
Het Comité is in 2018 tweemaal bijeengekomen (op 5 juni en 14 november).
vergaderingen van deze groep deel op 4 mei en 17 december. Ze werd geraadpleegd in het kader van de jaarlijkse publicatie gericht aan de Europese Commissie: 'Jaarlijkse analyse van de evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België op basis van een reeks Europese sociale indicatoren'. A. Debroise schreef mee aan het deel van deze publicatie over schuldenoverlast.
3Besluit van 5 juni 2009 van de Waalse Regering
4 Artikel 130/1 in het decreetgevend gedeelte van het Waals Wetboek van Sociale Actie en Gezondheid
6. VAAK GESTELDE JURIDISCHE VRAGEN
7. LOKAAL OVERLEGPLATFORM
TER BESTRIJDING VAN SCHULDENOVERLAST
8. OVERLEGPLATFORM TUSSEN DE ACTOREN BETROKKEN BIJ FINANCIËLE VORMING EN BIJ VERANTWOORDE CONSUMPTIE
9.VERGADERING MET DE GERECHTELIJKE S C H U L D B E M I D D E L A A R S
VAN HENEGOUWEN
Vertegenwoordiging in instanties of werkgroepen
Elk referentiecentrum richt een lokaal overlegplatform op voor actoren die beroepsmatig met schuldenoverlast bezig zijn. Alle centra hebben hiervoor een eigen methode ontwikkeld en vullen dit overlegproject op een andere manier in.
Het Observatorium is op deze platformen aanwezig om na te gaan met welke problemen de professionals uit de sector te maken hebben en om waar nodig zijn kennis en ervaring te delen bij het bespreken van specifieke kwesties. Afhankelijk van de behandelde onderwerpen neemt een lid van het juridisch of sociaaleconomisch team deel.
Het Observatorium neemt deel aan het overlegplatform tussen de actoren betrokken bij financiële educatie en bij verantwoorde consumptie, georganiseerd door Financité. Dit platform wil een databank met gelabelde tools aanbieden over
Op initiatief van Créno (referentiecentrum voor schuldbemiddeling van Henegouwen) komen de gerechtelijke schuldbemiddelaars bijeen om over bijzondere problemen van gedachten te wisselen. Het juridisch team heeft op 15 juni aan een van de bijeenkomsten deelgenomen.
De bedoeling van deze vergaderingen is complexe juridische vragen uit te wisselen en te behandelen waarmee mensen te maken krijgen die beroepsmatig met schuldenoverlast bezig zijn. Het gaat ook om het uitwisselen van goede praktijken.
Deze vergaderingen brengen juristen samen van organisaties actief in de preventie en aanpak van schuldenoverlast (het Observatorium Krediet en Schuldenlast, de door Wallonië erkende referentiecentra voor schuldbemiddeling, Droits Quotidiens, het Steunpunt voor de diensten schuldbemiddeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Steunpunt Mens en Samenleving en Agricall).
In 2018 vonden twee vergaderingen plaats (op 7 juni en 11 oktober).
thema's die met financiële educatie verband houden.
In 2018 vonden drie vergaderingen plaats (op 25 april, 12 september en 8 november).
Evenementen
34 35
Evenementen
In 2018 was de wet op de collectieve schuldenregeling 20 jaar van kracht. Naar aanleiding van die verjaardag liet het Observatorium mensen aan het woord die beroepsmatig met de toepassing van de wet te maken hebben. Het kwam op zijn jaarlijks colloquium terug op de recentste trends voor een multidisciplinaire aanpak. Het is de bedoeling om mogelijke aanpassingen voor te stellen en aanbevelingen in die zin te formuleren.
Om hun bijdragen te onderbouwen, hebben het sociaaleconomisch team en het juridisch team niet eerder gepubliceerde analyses gemaakt. Dit colloquium bood de kans om opnieuw samen te werken met de Centrale voor Kredieten aan Particulieren, de Nationale Kamer van gerechtsdeurwaarders en het College van de hoven en rechtbanken om de nodige informatie te verzamelen voor de bijdragen van het Observatorium.
Het colloquium was een groot succes en was dan ook volledig uitverkocht. 332 deelnemers kwamen luisteren naar 17 sprekers (juristen, een psycholoog, advocaten, maatschappelijk werkers, een socioloog enz.).
Ongeveer driekwart van de deelnemers gaf aan dat de inhoud van het colloquium aan hun verwachtingen beantwoordde. 53,3% was erg tevreden en 46,7% vrij tevreden over het colloquium.
Naar aanleiding van het colloquium hebben we het verslag en een video gepubliceerd waarin een aantal sprekers zich uitspreken over de toekomstige uitdagingen voor de collectieve schuldenregeling.
deelnemers 332 17
sprekers
1. COLLOQUIUM: 'DE COLLECTIEVE SCHULDENREGELING:
DE UITDAGINGEN VAN MORGEN'
Getuigenissen:
"Zeer praktische, concrete en heel afwisselende informatie."
"Zeer goede opleidingsdag! Zeer goede sprekers, verschillende standpunten.
Bedankt." ».
"Ik had graag wat meer praktijkgerichte juridische informatie gehad, sprekers die wat meer op juridische onderwerpen focusten, maar het was ook interessant om te horen praten over sociale en psychologische aspecten."
Website
Evenementen
Het Observatorium organiseert elk jaar samen met de referentiecentra voor schuldbemiddeling paneldiscussies. Die zijn de ideale gelegenheid om in heel Wallonië transversaal thema's te behandelen die schuldbemiddelaars interesseren.
Sinds 2016 vormen de methodologische aspecten van de schuldbemiddeling de rode draad van deze paneldiscussies, waardoor schuldbemiddelaars hun eigen werkwijze kunnen toetsen.
In 2017 gingen de paneldiscussies over de communicatie tussen schuldeisers en niet-gerechtelijke schuldbemiddelaars. Een van de hinderpalen voor communicatie die tijdens deze paneldiscussies werden aangekaart, is het beroepsgeheim. Daarop werd beslist om deze kwestie op de editie 2018 te behandelen.
Deze paneldiscussie was aanleiding om het wettelijke kader en de normen te bespreken die op
deelnemers 78 4
paneldiscussies
2.PANELDISCUSSIES: 'COMMUNICEREN? JA! MAAR WAAROVER, HOE EN TOT WAAR? DEONTOLOGIE EN BEROEPSGEHEIM BIJ SCHULDBEMIDDELING'
de deontologie en het beroepsgeheim van de schuldbemiddelaar van toepassing zijn en om praktijkervaringen te delen en uit te wisselen over de communicatie van gegevens over de schuldenaar die schuldbemiddeling geniet in het kader van contacten met schuldeisers, met collega-schuldbemiddelaars, met andere diensten van de instantie, met meerderen en met andere professionals. Aan de hand van concrete gevallen hebben we van gedachten gewisseld met François Istasse, maatschappelijk werker, licentiaat in de economische en sociale wetenschappen en lesgever aan het HELMo ESAS.
Vier paneldiscussies werden georganiseerd:
op 25 september in Namen, op 2 oktober in Haine-Saint-Pierre, op 4 oktober in Alleur en op 23 oktober in Saint-Hubert. Er kwamen 78 deelnemers op af.
De website van het Observatorium is een bron van documentatie en informatie over zijn praktijkgebieden, bedoeld voor specifieke groepen zoals maatschappelijk werkers van diensten voor schuldbemiddeling of juristen, maar ook voor het grote publiek, wat de meer algemene onderwerpen betreft. Bezoekers vinden op de website nieuws over het Observatorium en over zijn publicaties, samen met inschrijvingsformulieren voor opleidingen en de verschillende evenementen die het organiseert. In 2018 werd de website van het Observatorium bezocht door 28.545 internetgebruikers (goed voor 40.607 bezoeken).
In 2018 vond een denkoefening plaats over de (voor 2019 geplande) herziening van de website om die voor internetgebruikers gebruiksvriendelijker te maken, zodat de informatie vlotter toegankelijker is en de website meer aansluit bij belangrijke informaticatrends voor internetsites.
Enkele statistieken voor het jaar 2018
Aantal gebruikers 28.545
Gemiddeld aantal bezoeken per gebrui-
ker 1,42
Gemiddeld aantal geopende pagina's per
bezoek 2,93
Gemiddelde bezoekduur 1 minuut 59
Bounce rate 54,39%
Vaakst geraadpleegde pagina's 1) De schuldbemiddelingsdiensten 2) Opleidingscatalogus
3) Gespecialiseerde opleiding over schuldbemiddeling voor maatschappelijk werkers
Persoverzicht
• Journal - 22 novembeR 2018 - "L'endettement recule en Belgique"• Grand Angle - 1 maart 2018 - "Le regroupement de crédits"
• Journal - 17 juni 2018 - "L'endettement des belges"
• RTBF.be - 22 november 2018- "L'endettement recule en Belgique"
• Nieuwsblad.be - 21 novembre 2018 - "Een procent meerderjarige Belgen zit in collectieve schuldenregeling"
• RTL Info - 17 juni 2018 - "En Belgique, 7 adultes sur 10 sont endettés: la Banque nationale enregistre plus de 11 millions d'emprunts en cours"
• "Le RCD et. le transfert de compétence", Christophe BEDORET, Bulletin Juridique & Social n°606 (April 2018-2), p. 4
• Sud Presse - 17 februari 2018 - "363.573 Belges en défaut de paiement"
• Sud Presse - 17 februari 2018 - "Crédit hypothécaire: le Belge emprunte à l'âge de 38 ans"
38 39
Revue de presse
1. OP DE RADIO
2. IN DE PERS
Sud Presse - 17 februari 2018 - "Crédit hypothécaire: le Belge emprunte à l'âge de 38 ans"
Revue de presse Revue de presse
Sud Presse - 17 februari 2018 - "363.573 Belges en défaut de paiement"
42 43
Revue de presse Revue de presse
RTL Info - 17 juni 2018 - "En Belgique, 7 adultes sur 10 sont endettés: la Banque nationale enregistre plus de 11 millions d'emprunts en cours"
Revue de presse Revue de presse Nieuwsblad.be - 21 november 2018 - "Een procent meerderjarige Belgen zit in collectieve
schuldenregeling"
46 47
Revue de presse
RTBF.be - 22 november 2018- "L'endettement recule en Belgique"
Revue de presse
