Slagluiken bestaan al eeuwen en worden om in de woningbouw nog vrij fre- quent aangewend. Ze komen het meest voor in de rustieke, landelijke villa- bouw en worden zowel om functionele als esthetische redenen aangewend.
In de huidige villabouw treft men de rol- en slagluiken naast elkaar aan. De rolluiken worden als functioneel element aangewend (afdichten van raam of deur), de slagluiken echter als sierelement.
6.1 Materialen
hout
Houten slagluiken worden gemaakt in meranti, afzelia, western red cedar... Om het uitzicht en de kwaliteit van het hout als constructiema- teriaal te vrijwaren, moeten slagluiken regelmatig onderhouden worden (bijkleuren, schilderen of vernissen).
6 Luiken
Habitus
Houten luiken
Habitus
Houten luiken
Hoofdstuk 6: Luiken
58
PVC
PVC slagluiken zijn samengesteld uit PVC-profielen die in een aantal standaardkleuren verkrijgbaar zijn. De buitenzijden zijn beschermd door een acryllaag (PMMA) waardoor het geheel een mooi afgewerkt uitzicht vertoont. PVC-slagluiken zijn onderhoudsvriendelijker dan houten luiken.
aluminium
Aluminium slagluiken zijn qua samenstelling en constructie best te vergelijken met deze uitgevoerd in PVC. Ze zijn opgebouwd uit gelakte of gemoffelde (poedercoat) aluminium profielen en verkrijgbaar in di- verse standaardkleuren.
Kömmerling
Profielen PVC-luik
Kömmerling
Profielen PVC-luik
In functie van de stijl van het gebouw wordt de vorm van de slagluiken bepaald. Dit geldt zowel voor “vaste sierluiken” als voor “opendraaiende luiken”. De vorm van de slagluiken is uiteraard afhankelijk van de vorm van de deur of de raamopening waar de slagluiken dienstig zullen zijn. Bij een gebogen overspanning van de muuropening moet de bovenzijde van het slagluik ook gebogen zijn.
6.3 Constructie
De constructie van de slagluiken speelt een belangrijke rol bij het accentueren van de bouwstijl. Slagluiken beïnvloeden sterk het esthetische uitzicht van een woning. Het is dan ook de architect die in overleg met de bouwheer de constructie van de slagluiken bepaalt.
Mogelijke constructies zijn luiken met lamellen, luiken met beplankingen (horizontale, verticale, onder een schuine hoek), luiken met panelen, gecom- bineerde luiken (lamellen, panelen en beplankingen).
6.4 Maatnemen
De afmetingen worden aan de buitenzijde van het gebouw gemeten. Hierbij zijn de volgende maten noodzakelijk:
• de horizontale (breedte) dagmaat (van muur tot muur);
• de verticale (hoogte) dagmaat (van latei tot onderdorpel/steenlijst);
• de vorm en afmetingen van de gebogen latei;
• de dagmaat-diepte (van voorkant muur tot tegen het kozijnhout).
Totale slagluikhoogte = horizontale dagmaat min 10 mm (speling);
Totale slagluikbreedte:
• voor 1 vleugel: dagbreedte min 5 mm speling bij houten luiken, min 8 mm speling bij PVC- en aluminium luiken;
• voor 2 vleugels: horizontale dagmaat min 10 mm.
Hoofdstuk 6: Luiken
60
6.5 Openen en sluiten van de luiken
De draairichting wordt als volgt bepaald:
• men gaat ervan uit dat de luiken vanuit het binnenhuis worden geopend;
• bij het openen van de luiken spreekt men van het links- of rechtsopen- draaiend luik als het met de linker- of rechterhand wordt geopend.
Het openen en sluiten van slagluiken kan manueel d.m.v. een zwengel of via een drukknop (elektrische motor).
6.6 Hang- en sluitwerk
Dit bestaat uit duimen, sluitingen en muurbevestigingen.
6.7 Plaatsen van luiken
plaatsen van vaste slagluiken (sierluiken)
De vaste slagluiken worden aan de gevelmuur bevestigd door middel van bevestigingshaken. In de breedte worden ze op ongeveer 20 mm van de verticale muuropening geplaatst.
plaatsen van opendraaiende slagluiken (functionele luiken)
We plaatsen het slagluik, eventueel twee of meerdere elementen, in de muuropening en spieën voorlopig op. De scharnieren die al dan niet op de luiken zijn bevestigd, worden nauwkeurig op de muren afgetekend.
We verwijderen de luiken uit de muuropening en bevestigen het hang- werk in de muur. Daarna verankeren we de luiken definitief.
Nadat de werking, het openen en sluiten van de luiken, gecontroleerd is, wordt het sluitwerk geplaatst.
Kömmerling
Hangwerk bij luiken
Argenta
De luikopener
Schaal 1 : 2
Bijkomende vermelding bij bestelling:
de as-afstand.
Hoofdstuk 6: Luiken
62
Argenta
De koppelstand
RAAM B 90°
A
A
A tot A: 2 =
R/D
