Draaiboek: In de voetsporen van
Sponsorwandeling
Hier vind je het draaiboek van de (sponsor)wandeling “in de voetsporen van…” terug. Ga je hier graag mee aan de slag? Stuur dan een mail naar hannes@youca.be en ontvang al het nodige materiaal.
*Pas deze (sponsor)wandeling gerust aan naar eigen voorkeur en mogelijkheden.
*Feedback? Wij horen het graag.
Voor de wandeling
1. Voor de start van de wandeling stippel je zelf een mooie route uit in de buurt van je school.
Op die route markeer je elf check-points. Je kiest dus zelf de lengte van de wandeling en de locatie van de check-points.
2. Achteraan dit draaiboek vind je een stukje achtergrondinformatie. Neem deze informatie goed door, zo weet je als begeleider goed wat shrinking space precies betekent.
3. Je print deze bundel en alle bijlages af, en zorgt ervoor dat je al het nodige materiaal mee hebt. Om deze bijlages te ontvangen stuur je een mailtje naar hannes@youca.be.
Materiaal
▪ Deze bundel
▪ Afgeprinte bijlages
▪ Krijt
▪ Blinddoeken
Start wandeling
Geef bij de start van de wandeling een korte uitleg aan de leerlingen:
Welkom op deze wandeling “in de voetsporen van...”. Tijdens deze wandeling stappen we in de voetsporen van Wanderson, Emerson, Ned, Helena en hun Braziliaanse en Filipijnse vrienden. We zullen ontdekken wat Shrinking Space betekent, en welke impact dit heeft voor hen, jullie en andere jongeren in de wereld..
Geef je graag een extra dimensie aan deze wandeling? Laat leerlingen aan de lijve ontdekken wat shrinking space betekent. Geef enkele leerlingen een fluovest. Enkel zij krijgen een krijtje voor tijdens de wandeling. Je kan andere leerlingen beperkingen opleggen tijdens de wandeling zoals een blinddoek, op één been springen, vastgebonden aan elkaar zijn,...
Checkpoint 1: Take your space
Wat
Aan de hand van verschillende stellingen komen de leerlingen in contact met verschillende voorbeelden van shrinking space en worden ze uitgedaagd om hun mening te geven.
Hoe
▪ De leerkracht/begeleider bakent twee vakken af op de grond: akkoord en niet-akkoord.
(bijvoorbeeld via krijt)
▪ De leerkracht/begeleider leest de stelling voor en de leerlingen plaatsen zich in het voor hen correcte vak.
▪ Vraag enkele leerlingen om hun mening verder toe te lichten.
Locatie
Een ruimte waar er voldoende plaats is om te bewegen/positie in te nemen.
Materiaal
▪ Krijt of ander materiaal om de ruimte af te bakenen. (zelf te voorzien)
▪ De stellingen (Bijlage 1)
Checkpoint 2: Voorleesfragment
Wat
Ned, Emerson, Helena en hun Braziliaanse en Filipijnse vrienden delen wat shrinking space in hun dagelijks leven betekent.
Materiaal
▪ Fragment 1 (Bijlage 2)
Checkpoint 3: Sociaal circus
Wat
De leerlingen maken kennis met een laagdrempelig voorbeeld van een sociale circus methodiek.
De leerlingen ervaren een methodiek, die door de jongeren in het sociaal circus SER wordt toegepast en gebaseerd is op vertrouwen.
Hoe
De leerkracht/begeleider bakent een parcour af. De leerlingen worden in groepjes van twee ingedeeld. In elke groep wordt er één iemand geblinddoekt. De andere leerling begeleidt de geblinddoekte persoon. Hierna worden de rollen omgedraaid.
Materiaal
▪ Blinddoeken (zelf te voorzien)
Checkpoint 4: voorleesfragment
Wat
Emerson, Helena en Wanderson delen wat shrinking space in hun dagelijks leven betekent.
Materiaal
▪ Fragment 2 (Bijlage 2)
Checkpoint 5: Shrinking wat?
Wat
De leerlingen ontdekken wat shrinking space inhoudt. Elke leerling krijgt een kaartje. Op deze kaartjes staat of een term, of uitleg (bv. een definitie). De bedoeling is dat ze hun passende match vinden. Elk duo geeft in groep een korte uitleg over wat hun term betekent.
Hoe
De leerkracht deelt de verschillende kaartjes uit aan de leerlingen. De leerlingen lopen rond en gaan op zoek naar hun match. Indien iedereen een match heeft gevonden worden de verschillende kaartjes overlopen.
De leerlingen nemen de kaartjes houden de kaartjes bij. Ze hebben deze nodig bij checkpoint 7.
Materiaal
▪ De kaartjes (bijlage 3)
Checkpoint 6: voorleesfragment
Wat
Emerson, Helena en Wanderson delen wat shrinking space in hun dagelijks leven betekent.
Materiaal
▪ Fragment 3 (Bijlage 2)
Checkpoint 7: Shrinking Space
Wat
De groep legt de verschillende informatieve kaartjes van checkpoint 5 samen en ontdekt wat shrinking space betekent.
Hoe
Op de grond zien de leerlingen de afbeelding van shrinking space (bijvoorbeeld in krijt of afgeprint op papier). De leerlingen leggen hun kaartjes op de plaats waar zij denken dat het past. Dit wordt kort overlopen.
Materiaal
▪ Afbeelding shrinking space (Bijlage 4)
▪ Krijt (zelf te voorzien)
▪ Kaartjes van opdracht 3
Checkpoint 8: voorleesfragment
Wat
Ned en zijn Filipijnse vrienden delen wat shrinking space in hun dagelijks leven betekent.
Materiaal
▪ Fragment 4 (Bijlage 2)
Checkpoint 9: Red Taggen
Wat
De leerlingen ontdekken tot welke gevolgen het verspreiden van foutieve informatie kan leiden.
En hoe een gerucht, eenmaal gestart, zijn eigen leven begint te leiden.
Hoe
De leerlingen vormen een cirkel van maximum tien personen. Indien de groep groter is kunnen de leerlingen verschillende cirkels rond elkaar vormen.
Eén leerling krijgt informatie van de leerkracht, hij fluistert deze informatie in het oor van zijn buur en zo wordt de cirkel afgegaan. De laatste persoon zegt luidop wat hij van informatie ontving. Dit wordt vergeleken met de informatie die bij de eerste persoon startte. Dit kan nog eens herhaald worden, maar bijvoorbeeld door de informatie van cirkel tot cirkel verder door te geven.
Materiaal
▪ informatie.
Checkpoint 10: voorleesfragment
Wat
Ned en zijn Filipijnse vrienden delen wat shrinking space in hun dagelijks leven betekent.
Materiaal
▪ Fragment 5 (Bijlage 2)
Checkpoint 11: #impACT
Wat
Doorheen de voorbije wandeling kwamen jullie met verschillende vormen en verhalen van shrinking space in contact. Wat blijft er je het meeste bij? Wat raakt je? Waar word je kwaad van? Herken je iets van in je eigen leven? Wat wil je graag delen? …
Hoe
De leerkracht/de begeleiders/de leerlingen tekenen volgende symbolen op de grond:
▪ Wolk: hiervan was ik in de wolken
▪ Wc-rol: hiervan kreeg ik het schijt
▪ Ei: hierover ben ik mijn kluts kwijt
▪ Vergrootglas: hierover wil ik het nog hebben/iets mee doen.
De leerlingen krijgen krijt en mogen zich hiermee uitleven.
Materiaal
▪ Krijt (zelf te voorzien)
Achtergrondinformatie
Deze wandeling staat in het teken van het thema shrinking space en het project Action4Rights van KIYO en YOUCA. Dat project verbindt jongeren uit Brazilië, de Filipijnen en België die strijden voor de rechten van jongeren.
De term shrinking space slaat terug op het fenomeen waarbij activisten en mensenrechtenverdedigers, waaronder jongeren, het zwijgen wordt opgelegd door machthebbers (overheden, grote bedrijven, …).
De voorbije jaren zien we wereldwijd meer en meer mensen die op straat komen, protesteren en roepen om verandering. Tegelijkertijd merken we dat het overal ter wereld moeilijker wordt om te protesteren. Dat het gevaarlijker wordt voor betogers en activisten om hun stem te laten horen.
Dat fenomeen, waarbij het activisten moeilijk wordt gemaakt om hun stem te laten horen, noemen we shrinking space, of krimpende ruimte.
Hoe werkt dat juist?
Je mag die krimpende ruimte even heel letterlijk nemen. Dit groene veldje hier rechts is de space, de ruimte.
Op dat veldje is er plaats voor Organisaties en Activisten die verandering willen zien in onze samenleving. Activisten zijn mensen die op straat komen om hun stem te laten horen, organisaties doen dat gerichter van achter hun bureau.
Denk bij organisaties bijvoorbeeld aan Artsen Zonder Grenzen, Greenpeace of Oxfam. En als
voorbeeld voor activisten kan je bijvoorbeeld denken aan de klimaatspijbelaars, of de betogers in Chili of Hong Kong
Als je iets wil rechttrekken, dan betekent dat dat er iets scheef zit. Activisten en organisaties verzetten zich meestal tegen het beleid van de overheid, en in sommige gevallen ook tegen de acties van grote bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan de klimaatspijbelaars. Zij willen dat de overheid en de ministers meer doen voor het klimaat. Daarnaast riepen ze ook bedrijven op om hun uitstoot te verlagen.
Bedrijven en overheden kunnen luisteren naar de activisten en veranderingen doorvoeren, maar ze moeten dat niet. Ze kunnen ook beslissen om hen te negeren. Wanneer de roep voor verandering te luid wordt hebben ze allemaal trucjes om de activisten en de organisaties het zwijgen op te leggen. Door die trucjes krimpt de ruimte waarin deze activisten en organisaties werken. Dat is de krimpende ruimte, of de shrinking space.
Welke trucjes gebruiken ze?
Ten eerste kunnen ze het geld van organisaties wegnemen. Veel van die NGO’s krijgen immers subsidies van de overheid of van het buitenland om te werken. Als ze te ambetant worden kan de overheid deze geldkraan dichtdraaien.
Ten tweede kunnen overheden, bedrijven, maar ook gewone mensen beginnen met lastercampagnes. Dat betekent dat ze de activisten of organisaties wegzetten als gevaarlijk, hen uitmaken op facebook en zo de bevolking tegen hen opzetten.
Wat ook heel vaak voorkomt is intimidatie. Dat betekent dat ze Activisten en organisaties bang maken om nog op straat te komen of verder te werken. Dit is een stap verder dan laster. Laster is uitschelden en belachelijk maken, intimidatie is bedreigen. Heel veel activisten en medewerkers van organisaties hebben te kampen met bedreigingen van fysiek geweld of zelfs doodsbedreigingen.
Als gevolg van die laster en intimidatie zijn activisten zijn terecht bang en durven niet meer op straat komen, en krimpt de ruimte weer wat verder.
Daarnaast kan de overheid ook simpelweg de protesten verbieden: dan mogen activisten niet meer op straat komen en krimpt de ruimte nog wat verder
Mocht er na al deze trucjes nog mensen op straat komen kunnen overheden en bedrijven teruggrijpen naar geweld. Het gewelddadig neerslaan van protest komt wereldwijd erg vaak voor.
Het gaat zelfs nog verder. Elk jaar worden er ook activisten en medewerkers van NGO’s vermoord.
In 2019 werden meer dan 200 milieuactivisten werden vermoord. En ook in de Filipijnen is het niet veilig voor mensenrechtenverdedigers.
Eens we daar zitten schiet er nog nauwelijks ruimte over. De overheid of het bedrijf is er in geslaagd om de activisten en de medewerkers van organisaties zo te verhinderen of zoveel schrik aan te jagen dat ze hun stem niet meer durven laten horen.
Shrinking space gaat van openlijk beledigen tot doodsbedreigingen, van het terugschroeven van subsidies tot het sluiten van NGO's en andere organisaties, van het neerslaan van een protest tot het arresteren van activisten, en van fysiek geweld tot het vermoorden van activisten.
