O
E
C
e
d
p
o
s
i
s
i
r
c
e
l
ë
i
c
n
a
n
if
e
d
n
a
v
t
c
a
p
m
i
e
D
n
e
n
e
t
a
t
S
e
d
g
i
n
e
r
e
V
e
d
n
i
e
i
t
a
s
n
e
p
m
o
c
0
1
0
2
t
e
m
n
e
t
o
t
6
0
0
2
e
d
o
i
r
e
p
e
d
n
i
d
n
a
l
s
t
i
u
D
:
s
r
u
e
t
u
A
R
o
b
b
e
r
t
H
e
e
v
e
l
a
g
n
i
v
o
H
s
ji
h
t
t
a
M
2 |Pagina
a
n
i
g
a
p
l
e
t
i
T
d
p
o
s
i
s
i
r
c
e
l
ë
i
c
n
a
n
if
e
d
n
a
v
t
c
a
p
m
i
e
D
e
C
E
O
c
o
m
p
e
n
s
a
t
i
e
i
n
n
e
t
o
t
6
0
0
2
e
d
o
i
r
e
p
e
d
n
i
d
n
a
l
s
t
i
u
D
n
e
n
e
t
a
t
S
e
d
g
i
n
e
r
e
V
e
d
0
1
0
2
t
e
m
: s r e m m u n t n e d u t s n e s r u e t u A RJ.J. .Heevel 1457551 a g n i v o H . L . M 1932403 : m u t a D 2j ul i2012 : ti e ti s r e v i n U Rjiksuniverstiei tGroningen : ti e tl u c a F EconomieenBedrifjskunde : g n i d i e l p O MasterAccountancy r e d i e l e g e b e it p i r c s e t s r e E : r a a l e d r o o e b e t s r e e n e Prof .dr ..JA .VanManen : r e d i e l e g e b e it p i r c s e d e e w T J .DeWaard : r a a l e d r o o e b e d e e w T dr .R.B.H .Hooghiemstra3 |Pagina
d
r
o
o
w
r
o
o
V
s n o t g il u r o o V onderzoeknaardei nvloedvandekredietcrisisopdehoogteendesamenstelilngvande s l a t n e i d k e o z r e d n o t i D . d n a l s ti u D n i n e n e t a t S e d g i n e r e V e d n i e it a r e n u m e r O E C scripite voor de r e v i n u s k ji R e d n a a y c n a t n u o c c A r e t s a M e d n a v g n it i u l s f a stiei tGroningenenisutigevoerdindeperiode u j t e m n e t o t 1 1 0 2 r e b m e t p e s n i2012 .Ondanksmoeizameperiodesheef the tonderzoekonsvanbegin . d i e o b e g g r e d n i e t o t He theeftonseengoedgeïnformeerdeenverassendekjikopdeCEOremunera ite t h c a r b e g .Tevenszjinwi jonshierdoorverdergaanverdiepeni ndewetenschappeljikewereld ,waardoo r . d r e k k a w e g n a a s i r e d r e v d e i b e g k a v t e h r o o v e s s e r e t n i e z n o g a a r g n e ll i w j i W prof .dr . .JA .van Manen en J .de Waard bedanken voo ra lle adviezen en kri itsche c a b d e e f koverdei nhoudvandescripite .Hunadviezen ,kri itschekanttekeningenenutidagingenhebben . t a a tl u s e r d n i e r e t e b f e it a ti l a w k n e e n a a n e g a r d e g ji b Daarnaas twillenwe .JG .Heeve lharteljikbedanken r o o v he tredigeren .Tenslottewillenwei edereeni nonzenaasteomgevingbedankenvoorhunsteunen . t a a l r e v e o t a g n i v o H s ji h t t a M n e l e v e e H t r e b b o R 2 1 0 2 i l u J 2 , n e g n i n o r G4 |Pagina
g
n
i
t
t
a
v
n
e
m
a
s
t
n
e
m
e
g
a
n
a
M
n a v d e i b e g t e h p o n e g n il e k k i w t n o e d n e s i s i r c t e i d e r k e d n a v g n i d i e l n a a r a a n n e v e r h c s e g s i k e o z r e d n o t i D u m e r O E C neraite tjidens deze periode .Hierbi jstond de invloed van de crisis op de hoogte en de . l a a r t n e c d n a l s ti u D n e n e t a t S e d g i n e r e V e d n i e it a s n e p m o c O E C e d n a v g n il l e t s n e m a s Dtii si nteressan t c s r e v l e e v g r e n e d n a l e d i e b n e s s u t n ë e i g e t a r t s e it a r e n u m e r e d t a d m o hillen .De veer itg grootste n -iet s e it a s i n a g r o e d r e e t o n e g s r u e b e l ë i c n a n if qua marktkaptiailsaite zjinper l andonderzocht .He tdoe lvan s i k e o z r e d n o t i d een bjidrage te leverenaandebestaande theorieënomtren tde ontwikkeilngvande e t e m , e it a r e n u m e r O E C ennieuwei nvloedrjikef actor ,nameljikdekredietcrisis . e z n O resutlatenbeves itgenda tereenposiiteverelaitebestaa ttussendepresta ites ,optedeleni nde e d n i g n i r e d n a r e v winst ,deveranderingi ndemarktkaptiailsaite ,he trendemen topacitva(ROA )enhe t l a t o t e aa ndeelhoudersrendement( TSR) ,endeCEOcompensa ite ,optedelenindetotalebeloningende . n e t n e n o p m o c s g n i n o l e b e d n e ll i h c s r e v Daarnaasti servoo rdeVSaangetoondda tdepresta ite-indicato r e h t c e f f e r e t o r g n e e e it a s il a ti p a k t k r a m ef top de CEO remuneraite dande winst .Voor Dutisland gold d r e e k e g m o t e h j i b r e i h e ,daar is de wins tjuis tmee rvan belang .Er is echter nie taangetoond da tde e it a l e r tussenprestaitesenbeloningzwakkerwastentjidevandekredietcrisis ,2008en2 900 .Zozjine r . g n a h n e m a s e t k r e t s r e v n e e p o n e d i u d e i d n e d n o v e g n e z ji w e b e d l e t s e g n e g e t t s i u j IndeVSbleekda tde g n i r e d n a r e v en in de aandelencompensaite en de totale compensaite in 2008 en 2009 een sterkere t e m n e d n o o t r e v g n a h n e m a s deprestaite-indicatoren.InDutislandvertoondende veranderingeni nde e it a l e r e r e t o r g n e e 0 1 0 2 l a r o o v n e 9 0 0 2 , 8 0 0 2 n e r a j e d n i e it a s n e p m o c e l a t o t e d n e s u n o b me tde e it a t s e r p -indicatoren . r e d r e V bljik tda ter geen convergen ite is opgetreden in de samenstelilng van de CEO remuneraite . d n a l s ti u D n e n e t a t S e d g i n e r e V e d n e s s u t Door de grote verschillen tussen de landen ,zjin ook de i n ji z o Z . n a a t s e b n e v ji l b e it a r e n u m e r n i n e ll i h c s r e v n de VS de aandelen en opitecompensa ites he t , n e v e l b e g e t s k ji r g n a l e b i nDutislandjuis the tvastesalarisendebonus.5 |Pagina
e
v
a
g
p
o
s
d
u
o
h
n
I
a n i g a p l e ti T 2 d r o o w r o o V 3 g n it t a v n e m a s t n e m e g a n a M 4 e v a g p o s d u o h n I 5-6 g n il l e t s m e e l b o r p n e g n i d i e l n I : 1 k u t s d f o o H g n i d i e l n I 1 . 1 7 l e o d n e e it n a v e l e r e k ji l e p p a h c s n e t e W 2 . 1 8-9 n e g a r v l e e d n e g a a r v s k e o z r e d n O 3 . 1 9- 01 g n i n e k a b f A 4 . 1 1 0 e d o h t e m s k e o z r e d n O 5 . 1 enstructuurvanhe trapport 1 - 101 e it a r e n u m e R O E C : 2 k u t s d f o o H e it a r e n u m e r O E C w u o b p O 1 . 2 1 - 521 n e t n e m e l e e it a s n e p m o c n a v g n i v e g g a l s r e V 2 . 2 1 - 751 k e o z r e d n o t e h r o o v s e it a c il p m i n e e i s u l c n o c l e e D 3 . 2 1 7 s d n e r T : 3 k u t s d f o o H n e t a t S e d g i n e r e V e d n i s d n e r T 1 . 3 1 - 582 d n a l s ti u D n i s d n e r T 2 . 3 2 - 862 e i s u l c n o C 3 . 3 2 8 s e s e h t o p y h n e k r e w m a a r h c s it e r o e h T : 4 k u t s d f o o H e D 1 . 4 relaitet ussenbeloningenprestaites 2 - 293 2 . 4 Samenstelilngvandebeloning 3 - 323 s e s e h t o p y h n e e d o h t e m s k e o z r e d n O : 5 k u t s d f o o H e it c e ll o c a t a d e d n a v a i r e ti r c e it c e l e S 1 . 5 3 - 643 s e s e h t o p y H 2 . 5 3 7 n e l e b a i r a V 3 . 5 3 - 973 4 . 5 Empirischmodel 3 - 094 n e ll e d o m e s y l a n A 5 . 5 4 0 n e t a t S e d g i n e r e V e s y l a n A : 6 k u t s d f o o H 6.1Beschrjivendestaits itek 4 2 2 . 6 Presta itesenbeloningi ndeVerenigdeStaten 4 - 4246 |Pagina e it a t s e r p e d n e ll u v n a A 3 . 6 -indicatoren 4 - 544 4 . 6 He tverloopvandet otalebeloning 4 6 5 . 6 Samenstelilng 4 - 864 n e t a t S e d g i n e r e V e i s u l c n o C 5 . 6 4 - 095 d n a l s ti u D e s y l a n A : 7 k u t s d f o o H 7.1Beschrjivendestaits itek 5 1 7 .2Presta itesenbeloningi ndeDutisland 5 - 425 7.3Aanvullendeprestaite-indicatoren 5 - 755 g n i n o l e b e l a t o t e d n a v p o o l r e v t e H 4 . 7 5 - 875 7.4Samenstelilngvandebeloning 5 - 086 7.5ConclusieDutisland 6 - 216 g n i k ji l e g r e V : 8 k u t s d f o o H t ussendeVerenigdeStatenenDutisland 1 . 8 Debeloningsonderdelen 6 - 536 g n i n o l e b n e s e it a t s e r p g n a h n e m a S 2 . 8 6 5 . 8 3 Trendsi ndewinst ,marktkaptiailsaiteendet otalebeloning 6 - 656 4 . 8 Conclusievandevergeilijng 6 - 766 e i s u l c n o C : 9 k u t s d f o o H 6 8 0 1 k u t s d f o o H :Beperkingenenvervolgonderzoek n e g n i k r e p e B 1 . 0 1 6 - 297 k e o z r e d n o g l o v r e V 2 . 0 1 7 2 t s ji l e it n e r e f e R 73-77 e g a lj i B 1 –DataVerenigdeStaten 7 - 488 2 e g a lj i B –DataDutisland 8 - 359
7 |Pagina
1
I
n
l
e
i
d
i
n
g
e
n
p
r
o
b
l
e
e
m
s
t
e
l
il
n
g
1 . 1 Inleiding s n e d ji T dekredietcrisis ,dieontstaani sdoorcomplexeondoorgrondeljike ifnanciëleproductenopbasis m r o v e d n i d r e e k e g ti u d l e g l e e v d l e r e w e l ë i c n a n if e d n i r e t d r o w , n e t a t S e d g i n e r e V e d n i n e k e h t o p y h n a v e t l e w n e s s u n o b e g o H . n e s s u n o b n a v verstaan .Nognooi teerderi ndegeschiedeniswarendebonussen 9 0 0 2 n i s l a g o o h o z n e g n il l e t s n i e l ë i c n a n if j i b (Uffelen , 2009) .Di tterwji l ifnanciële instelilngen e o m d e r e g g i d l u v l e e v 8 0 0 2 e g e w r e v l a h stenwordenme toverheidsgeld .Sterke rnog ,noggeenhaflj aar ’ d e r e g ‘ e i d n e k n a b e d r o o d k o O . d r e e k e g ti u n e s s u n o b e g o h r e e w l a r e n e d r e w e it c e j n il a a ti p a k e d a n n e e 8 0 0 2 e g e w r e v l a h s h c a S n a m d l o G g e e r k o Z . d l e g g n it s a l e b t e m d i e h r e v o e d r o o d n e r a w m o d i e h r e v o e d n a v d r a jl i m 1 , 6 n a v e it c e j n il a a ti p a k overeindtebljiven ,terwji leind2008 zevenmijlard r a a l k lagvoorsalarisseneneindejaarsbonussenvooronderanderebestuurdersenhedgefundmanagers . n e o jl i m 3 g e w f o r g n a v s u n o b t s r e k n e e s r e n t r a p 3 4 4 n e g e r k j i b r e i H (Duke ,2008) .Goldman Sachs is v o erigensnie tdeenigebankdieondanksdekaptiaailnjecitesvandeoverheidhogebonussenutikeerde . s l a o z , n e n o t r e v p o o l r e v k ji l e g t r o o s n e e e i d n e k n a b n a v n e m e o n e t p o n e d l e e b r o o v e z o ll a t r e n ji z o Z d n a lt o c S f o k n a B l a y o R e d n e h c n y L l i r r e M ( Kleinman ,2009) . l e t s n e m a s e D ilngendehoogtevande beloningenvanmanagers staana lsinds de dotcomcrisis i nde r e t h c e s i e i s s u c s i d e D . k e it il o p e d n e j i p p a h c s t a a m e d n a v g n il l e t s g n a l e b aangescherpt door de . n e s s i n e t r u e b e g n e v e r h c s e b n e v o b r e i h Vanwege de economische neergang , veroorzaak tdoor de g n i n o l e b e d j i b n e g n i n e k e t t n a k e h c s it i r k r e e m s d e e t s r e n e d r o w , s i s i r c t e i d e r k envanmanagersgeplaatst n e s s e i N & n e n h u K ( -Ruenzi ,2010) .Degevolgenhiervanverschillenenormvanl andtotl and .Zozjineri n b a p o r u E n e n n i b n e d n a l l a t n a a n e e eperkende maatregelen gekomen ,terwji ldeze in de Verenigde n e t a t S grotendeelsutibljiven .Nietteminzjinerwe ldegeljikkriitschegeluideni ndeVerenigdeStatenen r e t k u t s g a a r v e it a s n e p m o c t e h r a a d k o o t a a t s discussie . He ttheore itsche standpun t omtrent de n e g n i n o l e b e l a t o t e d n a v e t g o o h e d t a d s i s r e d r u u t s e b n a v e it a s n e p m o c en de prestaites van de e g g n i m e n r e d n o ailgneerdmoetenzjin (Jensen&Meckilng ,1976 ;Kaplan ,2008.) e d n a v n e g n i n o l e b e d p o e i s s e c e r e d n a v t s e e w e g d e o l v n i e d k ji l n e g i e s i t a w r a a M CEO’s bi jnie t-e D ? n e g n il l e t s n i e l ë i c n a n if kredietcrisis heefti neerstei nstan ite voornameljikde ifnanciële sectorhard r e t h c E . t k a a r e g de effecten op niet-ifnanciële instelilngen zjin ook nie tmis .Opeens werd he tgrote ll e t s n i e l ë i c n a n if e d n a v g n a l e b ingen in de overige sectoren duideljik . Wereldwjid daalden s ’ O E C n e g a z n a v r e i h g l o v e g s l A . n e r o t c e s e ll a n i n e ll a t e g n e k t n e m e d n e r n e n e t s n i w , s e g a t n e c r e p t e z m o t e i n n a v -ifnanciëleorganisaiteshuncompensaitedalen ,terwji lzi jnie tverantwoordeljikwarenvoorhe t . s i s i r c t e i d e r k e d n a v n a a t s t n o Vanui tdeze opiteki s heti nteressan tomte onderzoekenhoe de rela ite t c a p m i e k l e w n e d l e k k i w t n o t f e e h e i s s e c e r e d s n e d ji t h c i z s e it a t s e r p e it a s i n a g r o n e g n i n o l e b O E C n e s s u t e t s n e m a s e d n e e t g o o h e d p o d a h e g t f e e h t i d lilngvandeCEOcompensaite .8 |Pagina 2 . 1 Wetenschappeljikerelevantieendoel p r e w r e d n o t e h r e k a v s d e e t s ) s ’ O E C ( s ’ r e c if f O e v it u c e x E f e i h C n a v g n i n o l e b e d s i s i s i r c e t n e c e r e d s n e d ji T m n a v n ji z n e t s il a n a n e s r e k e o z r e d n o e d n e ll i h c s r e V . t s e e w e g e i s s u c s i d n a v eningda tdemanierwaarop f e e h d e o l v n i e v e it a g e n n e e n ji z d n o o l e b s r e g a n a m tgehadopdecrisis( Boatright,2009 ;Belkhir&Chaz,i .l a t e a y r a h c A ; 0 1 0 2 ,2009 ;Diamond&Rajan ,2009) .Volgensdeagencytheoriezoudebeloningvande g il n e t e o m n ji l n i s ’ O E C gen me tde presta ites van de organisaite (Jensen & Meckilng ,1976 ;Kaplan , e d n I . tl a a d s i s i r c n e e s n e d ji t s ’ O E C n a v e it a s n e p m o c e d t a d n e t h c a w r e v n e g o m k o o n a d u o z n e M . ) 8 0 0 2 n e e n a v t e z n i e d n e e ll a r e t h c e e it a r e n u m e r e d n a v e t g o o h e d t d e o l v n ï e b t i e ti l a e r CEO ,hetgeennoggeen O E C e d r a a w n e k a z r o o r o o d n e t a tl u s e r e t h c e l S . g n i m e n r e d n o n e e n a v n e t a tl u s e r e d e o g r o o v s i e it n a r a g ; 9 0 0 2 , n a n g a M & o a Y ( g n i n o l e b e d n a v g n il a d n e e t o t t e i n l a t s e e m n e d i e l , t f e e h p o d e o l v n i n e e g z e n é m iJ -Angueira&Stuart ,2010 .) a a D rnaasti sgeblekenda tdepubilekeopiniei nvloedheef topdesamenstelilng( maarnie topdehoogte ) , g n i n o l e b e p y t d l a a p e b n e e r o o v t m o k t h c a d n a a e v e it a g e n a i d e m e d n i r e a r d o Z . s i r a l a s O E C t e h n a v a a v r e d n i m k ji t k a r p e d n i e it a s n e p m o c n a v m r o v e z e d t d r o w ktoegepast .He ttotaa lbedragutigekeerd n e s s e i N & n e n h u K ( d g i z ji w e g n o r e t h c e t fj il b n e g n i n o l e b n a a -Ruenzi ,2010) .Vanutidesamenlevingkwam e d n a v g n il l e t s n e m a s e d t a d g n it h c a w r e v e d t p e h c s t i D . n e s s u n o b e d n a v e t g o o h e d p o k e it i r k l e e v r e t a s n e p m o c O E C ie is veranderd en me tname da tde hoogte van directe bonussen is gedaald .Een f ji r d e b t e h t e m r e t e b O E C e d n a v n e g n a l e b e d e i d e it a s n e p m o c r a a n n e s s u n o b n a v g n i v i u h c s r e v r a a w , n e k n a b t a d r e t h c e n e ll e t s s r e k e o z r e d n O . g n i s s o l p o e k ji l e g o m n e e t k ji l n e r e n g il a debeloningenvan r e t h c e l s s fl e z k ji l e g o m n e r e t e b t e i n , n e r a n e g i e e d n a v n e g n a l e b e d j i b n e t o l s n a a r e t e b s ’ O E C s i s i r c e d s n e d ji t n e d r e e t s e r p (Fahlenbrach&Stulz ,2011) .Daarnaas tpresteerdenCEO’sme trela ite fhoge r e t h c e l s t n a c if i n g i s t e i n n e s s u n o b d l e g gedurendedecrisis( Fahlenbrach&Stulz ,2011) .He tailgnerenvan . n ji z e t k e e l s n e e t e h t a d d r o o w t n a e v e it i n if e d t e h t e i n s u d t f e e g r e d r u u t s e b n e r a a n e g i e O E C n a v e it a s n e p m o c e d j i b n e d e o l v n i e l e r u tl u c n a v g n a l e b t e h p o n e z e w e g k o o t d r o w k e o z r e d n o n I ’s . e d n i s e it a s n e p m o c O E C t a d d n o o t e g n a a s i r E VShogerzjindaneldersi ndewereld .Erword tgesteldda t t i D . ) 9 0 0 2 , s a m o h T ( d i e h k ji l e g n o s n e m o k n i p o n e n a k i r e m A n a v e i s i v e d r o o d s i n e r a l k r e v e t l i h c s r e v t i d e d n a v g n i v e g t e w e d n i g u r e t k o o e w n e i z VSwanneerwedezevergeljikenme tdiei ndeE .U Binnende U E is de wetgeving ,onder andere bi jbanken en naar aanleiding van de crisis ,sterk gerich top he t e d n I . e it a r e n u m e r O E C e g o h n a v n e k r e p e b VS laa tdergeljike wetgeving nog op zich wachten . s r e k e o z r e d n O menen da ter in de VS een duideljik verze tis tegen salaris beperkende wetgeving d l o t h c e B & n n a m s u a H ( -Orth ,2010) . e d n e d n a l s ti u D n i s ’ O E C n a v g n il e k k i w t n o e it a r e n u m e r e d l a z k e o z r e d n o s n o n I VSwordenonderzoch t w r e v e D . n e k e l e g r e v n e d r o w r a a k l e t e m n e achitng hierbi jis da tde crisis in beide gebieden andere e t o r g j i r v n i d i e l e b s g n i n o l e b t e h s i n e t a t S e d g i n e r e V e d n I . e it a s n e p m o c O E C e d p o d a h e g t f e e h n e t c e f f e o o r g n e e r o o v k o o n a d t d n i v e it a s n e p m o C . g n i m e n r e d n o e d n i O E C e d n a v n e g o m r e v p o t h c i r e g e t a m t t i D . 6 0 0 2 n i g n i n o l e b e l a t o t e d n a v % 9 3 n e m a s n e m r o v j i Z . n e l e d n a a n e s e it p o n a v m r o v e d n i s t a a l p l e e d .l a t e s e d n a n r e F ( t a a g % 0 1 r e e v e g n o m o t e h r a a w d n a l s ti u D t o t g n il l e t s n e g e t n i , 2011) .Invergeljiking t e h n e t a t S e d g i n e r e V e d n i s i n e d n a l e r e d n a t e m dee lvandecompensa ite da taanopites enaandelen t s a a n r a a D . t o o r g g r e f e it a l e r d r e e d n e p s e g t d r o w is de VerenigdeStatentoonaangevendophe tgebied
9 |Pagina s i d n a l s ti u D . d g l o v e g k ji t k a r p e s n a a k i r e m A e d k a a v t d r o w u a e v i n l a a n o it a n r e t n i p O . e it a r e n u m e r n a v e r e t n i ssan tomda the tdegrootsteeconomiei ndeE sUi enookbi jhe toplossenvandecrisiseenmino f t h c i r e g e t a m e r e t o r g l e e v n i r e t h c e d n a l s ti u D n i d i e l e b s g n i n o l e b t e h s i 6 0 0 2 n I . tl u v r e v l o r e d n e d i e l r e e m e p s e r e i d , n e s s u n o b n a v n e v e g t e h n e s i r a l a s t e h p o citeveljik 39% en 41% van de totale beloning l a t e s e d n a n r e F ( n e g a r d e b . ,2011) .In de Verenigde Staten is di trespec iteveljik 28% en 27% .Ook in d n a l s ti u D n i d r e e d n e p s e g t d r o w n e s s u n o b n a a t a d l e e d e v e it a l e r t e h s i n e d n a l e r e d n a t e m g n i k ji l e g r e v d n e ll a v p o hoog .Deverschilleni ncompensaitezjintussenDutislandendeVerenigde Statenechte rhe t s e it a t s e r p e h c s i m o n o c e e d n e r e d n a r e v n a v n e t c e f f e e d n e n n u k g n i k ji l e g r e v e g n il r e d n o n e e r o o D . t s t o o r g b t h c i z e t s e b t e h n ë e i g e t a r t s e it a r e n u m e r e d n e ll i h c s r e v l a a t o t p o aa rwordengemaakt . t o t d ji tl a t e i n s r e k e o z r e d n o j i b r a a w , n e v e r h c s e g s ’ O E C n a v e it a s n e p m o c e d r e v o l e e v l a t e m l a s i r E t k ji l b e it a s n e p m o c O E C e d n i n e g n i r e d n a r e v n e n e ll i h c s r e v n a v n e r a l k r e v t e H . n e m o k s e i s u l c n o c e d fl e z e d m o S . n ji z e t e v a g p o e g it s a l n e e mige onderzoekers stellen danookda te rnoggeen slutiende theorie z e n é m iJ ( t a a t s e b -Angueira&Stuart ,2010 ;Deverse ta.l ,2007 .)I nonsonderzoekgevenwi jweerwelke n i , e it a r e n u m e r O E C e d p o d a h e g n e b b e h s e it a t s e r p e h c s i m o n o c e e d n e r e d n a r e v e d n e t c e f f e deperiode j i w n e t h c a r t n e n ji z t k e d t n o e i d s d n e r t r o o v g n i r a l k r e v n e e j i w n e v e g j i b r e i H . 0 1 0 2 t e m n e t o t 6 0 0 2 n a v t e H . n e r a l k r e v e t n e t a t S e d g i n e r e V e d n e d n a l s ti u D n e s s u t n e ll i h c s r e v e d r u u t a r e ti l n a v p l u h e b t e m g e t g n il l u v n a a n e e s i l e o d e k ji l e d n i e ti u even op bestaande theorieën ,die vaak we ljuiste ,maar op O E C e d n a v n e g n i r e d n a r e v r e v o n e g a r v e d p o n e v e g n e d r o o w t n a e t e l p m o c n i , e d n a a t s f l e z h c i z . s i s i r c e d n a v e d ji t n e t e it a s n e p m o c 3 . 1 Onderzoeksvraagendeelvragen i m o n o c e e d n a v n e t c e f f e e d m O sche presta ites in de jaren 2006 to ten me t2010 op de CEO n e t a t S e d g i n e r e V e d n e d n a l s ti u D n e s s u t n i r e i h n e ll i h c s r e v e d n e n e g ji r k e t r e t a w n e v o b e it a s n e p m o c : n a a t s l a a r t n e c g a a r v s k e o z r e d n o e d n e g l o v e d l a z , n e k a m e t k ji l e t h c i z n i n e m a s n e e t g o o h e d n ji Z “ stelilng1vandeCEOcompensaite,i ndeperiode2006t o tenme t2010 ,doorde e d g i n e r e V e d n e d n a l s ti u D n e s s u t d e i b e g t i d p o r e n ji z n e ll i h c s r e v e k l e w n e d r e d n a r e v s i s i r c e l ë i c n a n if ” ? n e t a t S 2 e g ti u n e d r o w k e o z r e d n o e d fl e z t e h l e w ji r v l a z n e d n a l e d i e b r o o V voerd naar de effecten van de . 0 1 0 2 t e m n e t o t 6 0 0 2 n a v e d o i r e p e d n i e it a s n e p m o c O E C p o s e it a t s e r p e h c s i m o n o c e e d n e r e d n a r e v . d l e t s e g p o n e d r o w n e g a r v l e e d e s r e v i d r e n e t e o m n e d r o o w t n a e b e t d e o g g a a r v d f o o h e d m o , r e t h c E o o v s e it a c il p m i e l e u t n e v e m o s d ji z r e n E rhe tonderzoek weer te geven ,anderzjids bevorder the tde : d l e t s e g n e d r o w n e g a r v l e e d e d n e g l o v e D . d i e h r a a b s e e l x Waarin verschli tde verslaggeving van de CEO remuneraite tussen de Verenigde Staten en ? d n a l s ti u D 1 He tgaa thierbi jomdeverhoudingt ussenbasissalaris ,kortet ermjinbeloning,l anget ermjinbeloningendeoverige . n e g n i n o l e b 2 Me tutizonderingvanCEO’svanoverwegend ifnanciëlei nstelilngen
0 1 |Pagina x Welket rendsi nCEOremunera itezjineri nbeidel andent eontdekkeni ndel tieratuur? x Welkef actoren ,diei nvloedutioefenenopCEOremuneraite ,komeni ndel tieratuurnaarvoren? x Welkeverbandenzjinervas ttestelleni ndedatase tvandeVerenigdeStaten ,hoekunnendeze e k l e w n e d r a a l k r e v n e d r o w trendszjinert eontdekken? x Welke verbandenzjine rvas tte stelleni ndedatase tvanDutisland ,hoe kunnendeze worden ? n e k k e d t n o e t r e n ji z s d n e r t e k l e w n e d r a a l k r e v x Wa twjis teenvergeljikingtussende datasetsvandeVerenigdeStatenenDutislandui tenhoe ? d r a a l k r e v n e d r o w n e ll i h c s r e v e l e u t n e v e n e n n u k e z e D . g a a r v d f o o h e d p o n e d r o w n e v e g e g d r o o w t n a n e e r e n a k , d r o o w t n a e b n ji z n e g a r v l e e d e z e d s l a s a P . e i s u l c n o c e d n i d r o o w t n a e b t d r o w 4 . 1 Afbakening d r e v o n e d n i v e t e it a m r o f n i l e e v s i r u u t a r e ti l e d n I eCEOremuneraitei ndeperiodeto taan2008 .Ove r e d o i r e p e z e d t a d m O . d n e k e b r e d n i m s i , 0 1 0 2 t e m n e t o t 8 0 0 2 n e r a j e d , t g l o v p o r a a d e i d e d o i r e p e d t e h s i m o r a a D . d r e e c il b u p e g t e i n g o n l a t s e e m p r e w r e d n o t i d r e v o n e k e o z r e d n o n ji z , s i t n e c e r k ji l e d e r r g n a l e b jikda tdeontwikkeilngenopdi tgebiedeni ndezeperiodei nkaar twordengebracht .Perl andzjin . t h c o z r e d n o e it a s il a ti p a k t k r a m e t s t o o r g t e m n e v ji r d e b g it r e e v e d Daarnaas t is he t onderzoek d n e k a b e g f a ophe tgebiedvancorporategovernance .Debedrjivenmoetenaanbepaaldevoorwaarden t e i n n a d l a , e it a r e n u m e r O E C t n e r t m o n e v e g n e k a z n a v d i e h n e p o e d n e o d l o v j i z n e t e o m o Z . n e o d l o v e d k ji l e v e it c e p s e r n o i s s i m m o C e g n a h c x E d n a s e it i r u c e S e d n a v g n i v e g l e g e r e d r o o d g il li w ji r v f o t h c il p r e v n a n r e v o G e t a r o p r o C n a m r e G ceCode . e z e d r e v O . k e o z r e d n o t i d n a v e p o c s e d n e ti u b e t t o l s n e t n e ll a v n e g n il l e t s n i e l ë i c n a n if d n e g e w r e v O t e m n e k a m e t k a a v n e g n il l e t s n i e l ë i c n a n if n e b b e h n e i d n e v o b , d r e e t r o p p a r e g g i r e o v ti u l a s i n e g n il l e t s n i o v ji b , n e s s u n o b t n e r t m o g n i v e g l e g e r e l a i c e p s orbeeld omda tzi joverheidssteun hebben genoten .De n e n n u k t e i n t e h r e t h c e s i n e d e r e t s k ji r g n a l e b onderscheiden van oorzaak en gevolg bi jde ifnanciële a a t s t n o t e h j i b l o r e v e it a g e n e k ji r g n a l e b n e e n e l e v s n e g l o v j i z t a d m o , n e g n il l e t s n i nvandecrisishebben ) 0 1 0 2 , n n a m a p S & n e h o C , k u h c b e B ( d l e e p s e g 5 . 1 Onderzoeksmethodeenstructuurvanhetrapport e it n a t s n i e t s r e e n I wordendeeerste driedeelvragenbeantwoordme tbehulpvanl tieratuuronderzoek . k e o z r e d n o h c s i r i p m e n e De eerste deelvraagwordti nhoofdstuktwee beantwoord .Door midde lvan r o o v s e it a c il p m i e d n e n e d n a l e d i e b n e s s u t g n i v e g l e g e r e d n i n e ll i h c s r e v e d n e d r o w s e s y l a n a g a l s r e v r a a j . t k a a m e g k ji l e t h c i z n i k e o z r e d n o t e h Inhoofdstukdrie word tde tweede deelvraag ,ove rtrends inhe t t n a e b , n e d e l r e v woord me tbehulp van ltieratuuronderzoek .De derde deelvraag ,die gaa tover de h c s i r i p m e n a v l e d d i m r o o d d r o o w t n a e b t d r o w , e it a r e n u m e r O E C e d p o n e n e f e o ti u d e o l v n i e i d n e r o t c a f . r e i v k u t s d f o o h n i t e z e g n e e ti u t d r o w n e k e o z r e d n o Aandehandhiervanzjinvifjhypotheseopgesteld .
1 1 |Pagina e l o r t n o c e d n e n e l e b a i r a v e k ji l e k n a h f a e d , n e l e b a i r a v e k ji l e k n a h f a n o e d n e d r o w f ji v k u t s d f o o h n I . d l e t s e g t s a v n e l e b a i r a v Deze zjin to tstand gekomen aan de hand van he tltieratuuronderzoek da tis . r e i v k u t s d f o o h n i n e v e r h c s e b De onderzoekspopula ite word tdaarna vastgesteld en de benodigde y e v r u s / k r e w d l e v ( g n i r a g r e v e v e it a ti t n a w k n a v l e d d i m r o o d n e t e o m s n e v e g e g -onderzoek ) ui t l a c it s it a t S ‘ n a v d n a h e d n a a d r e e s y l a n a e g n e d r o w s n e v e g e g e z e D . d l a a h e g n e d r o w n e g a l s r e v r a a j S e h t r o f e g a k c a P ocia lSciences ’(hiernaSPSSgenoemd) .Hierbi jwordtgebruik tgemaak tvancorrelaite- . s e s y l a n a e i s s e r g e r n e Inhoofdstukzes enzevenkomenderesutlatenvanrespec iteveljikde Verenigde . d o b n a a d n a l s ti u D n e n e t a t S De hypotheses ,geformuleerd als toetsbare stelilngen ,worden hierin n e t h c a r b e g t r a a k n i s n e v e t n e d r o w , t e s a t a d e d n i r a a b m e e n r a a w , s d n e r T . n e p r o w r e v f o n e m o n e g n a a . n e k e if a r g e s r e v i d n i n e v e g e g r e e w . t h c a k u t s d f o o h n i n e k e l e g r e v r a a k l e t e m n e d n a l e d i e b n e d r o w s n e g l o v r e V Inhoofdstuknegenworde n e d conclusies en de maatschappeljike en prakitsche relevanite van he tonderzoek gegeven .Hiermee . g a a r v d f o o h e d p o n e v e g e g d r o o w t n a t d r o w To tslo twordendebeperkingenendemogeljikhedenvoo r . n e v e g e g r e e w n e it k u t s d f o o h n i k e o z r e d n o g l o v r e v
2 1 |Pagina
2
C
E
O
r
e
m
u
n
e
r
a
t
i
e
O E C e d n a v g n i v e g g a l s r e v e d t li h c s r e v n i r a a W “ : d r o o w t n a e b g a a r v l e e d e t s r e e e d t d r o w k u t s d f o o h t i d n I n e v e g e g n e d r o w n a k d r o o w t n a n e e r e s n e r o v l A . ” ? d n a l s ti u D n e n e t a t S e d g i n e r e V e d n e s s u t e it a r e n u m e r r h c s e b n e e k ji r g n a l e b t e h s i g a a r v e z e d p o jiving te gevenvan he tstandaardbeloningsbeleidvaneen . q . c r e g a n a m eenCEO .Di tword tweergegeveni nparagraa féén .Detweedeparagraa fgeef tuiltegove r e d r e d e D . d n a l s ti u D n e n e t a t S e d g i n e r e V e d n i s e it a s i n a g r o n a v g n i v e g g a l s r e v e d n i n e ll i h c s r e v e d e d p o d r o o w t n a e t t o l s n e t t f e e g f a a r g a r a p deelvraag evenals de impilcaites die de verschillen me t . k e o z r e d n o t i d r o o v n e g n e r b e e m h c i z t e m g n i v e g g a l s r e v e d t o t g n i k k e r t e b 1 . 2 OpbouwCEOremuneratie e d n a v n e l e o d e d r e d r u u t s e b e d t a d n e g r o z e t r o o v r e m O ondernemingnastreeft ,za ldeonderneming e d e it a s i n a g r o e d n a k n e k i e r e b e t t c e f f e t i d m O . n e n o l e b n e t e o m r e i n a m e t s i u j e d p o r e d r u u t s e b r a a h e i d n e t n e n o p m o c e d n e ll i h c s r e v t i u t a a t s e b e it a s n e p m o c e D . n e l e d n i n e r e i n a m e d n e ll i h c s r e v p o g n i n o l e b n e e l a a m e ll a speciifek doe lhebben .Di tbetref the tbasissalaris ,de korte termjin beloning ,de lange e d o i r e p e d n a v n i g e b t e h n a a s i r a l a s s i s a b t e h t a a t s j i b r e i H . n e g n i n o l e b e g i r e v o e d n e g n i n o l e b n ji m r e t e t r o k e D . t s a v l e e u t c a r t n o c k a a v r a a j e d s l a o z , g n i n o l e b n ji m r e t ljikse n e m r o v s i r a l a s s i s a b t e h n e , s u n o b e l a t o t e d n e m a s geldbeloning . n ji m r e t e g n a l e d r e i h n e m r e e n n a W , n e l e d n a a n e s e it p o s l a o z , g n i n o l e b e d n i t a d t r e e tl u s e r , t g e o v e o t n a a e D . e it a s n e p m o c e t c e r i d e l a t o t n i O E C e d n a v e it a s n e p m o c e l a t o t n e f f e r t e b s e d t e h de j aari stenslotte s u l p e it a s n e p m o c e t c e r i d e l a t o t e d e i d , e it a s n e p m o c e g i r e v o e d t e h n a a n e g n i g e o v e o t t i u t a a t s e b r o o v n e g n i d e o g r e v n e n e o i s n e p e d r o o v n é é r u u g if e i Z . n e t s o k n o . g n i d u o h r e v e g n il r e d n o Figuur1 :Componentenvandecompensaite( HayGroup2011) s i r a l a s s i s a b t e H e d r a a w d e i b e g e k e if i c e p s t e h p o s i t h c i r e g e i d g n i n o l e b n e e t i u t a a t s e b O E C e d n a v s i r a l a s s i s a b t e H n a v l e d d i m r o o d d m e t s e g f a k a a v t d r o w g n i n o l e b e d n a v e t g o o h e D . t d u o h g i z e b e e m h c i z s i r a n o it c n u f k r a m h c n e b e z e D . g n i k r a m h c n e b ing is gebaseerd op beloningsonderzoek van algemene industrieën , r e n e d r o w t s a a n r a a D . s e it a s i n a g r o e t h c o z r e d n o e d n a v e t t o o r g e d p o t d r o w d r e e g i r r o c e g j i b r a a w o w k r a m h c n e b e d j i b s n e e n e v e e i d n ë e i r t s u d n i e d r e e t c e l e s e g j i b d r e o v e g ti u s e s y l a n a e d r e e ll i a t e d e g rden t f e o h d e o l v n i e t c e r i d n e e g h c i s n a s i r a l a s s i s a b t e h t a d s i n a v r e i h t a a tl u s e r t e H . ) 9 9 9 1 , y h p r u M ( n e k k o r t e b f l a a w t n i t d r o w n e r a a j e l e h t e h r o o v t d l e g g n i n o l e b e z e D . O E C e d n a v n e g n i s s il s e b e d p o n e b b e h e t3 1 |Pagina e t g o o h e D . d l a a t e b ti u n e n ji m r e t e s k ji l e d n a a m van he tsalaris is contractuee lvastgelegd en word t . e i s s i m m o c e it a r e n u m e r e d f o ) n e s ( s i r a n o it c n u f e k ji l e d r o o w t n a r e v r o o v r e i h e d r o o d d l e t s e g t s a v s k ji l r a a j t h c a e g e i d , O E C e D . g n i m e n r e d n o e d n a v s e it a t s e r p e d n a a g i v e h r e d n o t e i n s i g n i n o l e b n a v m r o v e z e D word t risico-avers te zjin , loop t dus geen risico op een lager bedrag dan in he t contrac t is n a v l e e d n e e m o t i u l s e b g il li w ji r v O E C n e e t a d r o o v k ji t k a r p e d n i t e h t m o k n i m e t t e i N . n e m o k e g n e e r e v o . n e t a tl u s e r e d n e ll a v n e g e t e g e w n a v n e v e g e t g u r e t g n i n o l e b e z e d g n i n o l e b n ji m r e t e t r o K p o k a a v s u n o b e d t d r o w j i b r e i H . d n e k e r e g n e s s u n o b e s k ji l r a a j e d n e d r o w g n i n o l e b n ji m r e t e t r o k r e d n O . d l e t s e g t s a v n e g n il l e t s l e o d e d t e m e it a n i b m o c n i g n i m e n r e d n o e d n a v s e it a t s e r p e d n a v s i s a b e r p e d n e d r o w r a a j t e h n a a d n a a g f a r o o V staitedoelstelilngen voo rde desbetreffende func itonaris e k ji r g n a l e b n e e s i d l a a h e b n e d r o w s i r a n o it c n u f e d n a v n e g n il l e t s l e o d e d n i r a a w e t a m e D . d r e e l u m r o f e g e d n e n n u k j i b r e i H . ) 9 9 9 1 , y h p r u M ( s u n o b e d n a v e t g o o h e d n a v n e ll e t s t s a v t e h r o o v r e t e m d a a r g t s e r p aites vandeondernemingwordenafgeze ttegendie vaneen‘ peergroup’ .Dtii s eengroepwaarin t a d k ji l e g o m r e t h c e s i t e H . n e t ti z n e ti e ti v it c a n e e t t o o r g e d fl e z e d t e m n e v ji r d e b t r o o s e d fl e z e d g e w w u r i z h c o t g n il l e t s l e o d n ji z n a v n e l a h e b t e i n t e h j i b O E C e d jn bonus utigekeerd krjigt .Zo kan he t n e t j i h t a d r a a m n a a d l o v t f e e h g n il l e t s l e o d n ji z n a a t e i n r a a w s il e w O E C t a d n e m o k r o o v d l e e b r o o v ji b e t h c e l s e n e i z r o o v n o j i b n ji z l a v e g t e h n a k t i D . t f e e h d r e e t s e r p e g d e o g p u o r g r e e p e d n a v e t h c i z p o i d n a t s m o e h c s i m o n o c e gheden voor de hele bedrifjstak . De verantwoordeljike voor he t n e e n a v n e i z r o o v s i s u n o b e D . s u n o b e d n a v n e r e k ti u t e h t o t n a a g r e v o h c o t n a d n a k d i e l e b e it a r e n u m e r t s l e o d e d n a v t n e c o r p 0 0 1 f o 0 8 n a v n e l a h e b t e h : d l e e b r o o v ji B . e t g o o h e l a m i x a m n e e n e l e p m e r d elilng e t g o o h e l a m i x a m e D . s ir a l a s e t s a v t e h n a v t n e c o r p 0 5 n e 0 k ji l e v e it c e p s e r n a v s u n o b n e e n a a k ji l e g t a a t s . s i r a l a s e t s a v t e h n a v t n e c o r p 0 0 3 t o t 0 0 2 e d p o n e v ji r d e b e t s e e m e d j i b t g il s u n o b n e r e k e t t i u e d n a v i n o l e b n ji m r e t e t r o k e d s u l p s i r a l a s t e H ngresutleerti nde totale geldbeloning volgens de voorgaande . n é é r u u g if n i e d i m a r i p e i t a s n e p m o c n ji m r e t e g n a L , n e l e d n a a s l a o z , n e ll a v e it a s n e p m o c n a v n e m r o v e s r e v i d n e n n u k e it a s n e p m o c n ji m r e t e g n a l e d r e d n O e g n e b b e h n e m r o v e z e D . s u n o b d l e g n e e n e s e it p o meen da tze ,in tegenstelilng to tde korte termjin n e l e d n a a e D . r a a j n é é n a d r e g n a l e d o i r e p n e e p o n ji z t h c i r e g , g n i n o l e b - enopiteregeilngenhoudeni n t e h a n n e v e g e g ti u n e d r o w e z e D . d n e k e g e o t n e d r o w O E C e d n a a s e it p o f o / n e n e l e d n a a r e t a d j e d n e f f e r t e b s e d aarwaarinzeverdiendzjinenkunnen,i ndienergeenvoorwaardenzjin ,opelkmomen t . n e d u o h e g n a a n e d r o w e d g it s n u g e b e d r o o d k o o r e t h c e n e n n u k e Z . d r e v li z r e v f o t h c o k r e v n e d r o w n a v n e n n e k e o t t e h r o o v n e ll e t s p o a i r e ti r c e it a t s e r p k o o f ji r d e b t e h n a k s n e v e T aandeleno fop ites .Hierbi j , a i r e ti r c e it a t s e r p e v e it a ti t n a w k n e e v e it a ti l a w k n a a n e d r o w t h c a d e g n a k zoals winstgroe i en e d n i r a a w n e ll e t s n i n ji m r e t e l a m i n i m n e e k o o f ji r d e b t e h n a k t s a a n r a a D . d i e h n e d e r v e t s r e m e n k r e w g a m t e i n s e it p o f o n e l e d n a a e d r e d r u u t s e b verkopen .Dezemaniervanbeloneni sonderanderei nhet e d s l a n e ti e ti r o i r p e d fl e z e d n ji m r e t e g n a l e d p o k o o O E C e d t a d n e g r o z e t r o o v r e m o n e p e o r e g n e v e l e e n a v n e k a m k i u r b e g k o o f ji r d e b t e h n a k s e it p o f o n e l e d n a a n i e it a s n e p m o c t s a a N . t f e e h e it a s i n a g r o n e t r o k e d p o t h c i r t h c i z e i d , s u n o b e d n a d s r e d n a s i ti D . n ji m r e t e g n a l e d p o t g e l k u r d a n e d e i d , s u n o b d l e g n a a n e s i e r e i h k o o n e n n u k s e it p o n e n e l e d n a a j i b s l a t e N . r a a j e d n e f f e r t e b s e d t e h n a v s e it a t s e r p n ji m r e t
4 1 |Pagina e z e d l a n a v g n il a t e b ti u e D . d l e t s e g n e d r o w vormen kan hierbi jaan he teinde van de periode . n e g n il l e t s l e o d l e e d n a v n e l a h e b t e h j i b k ji l e tl e e d e g k o o r a a m , n e d n i v s t a a l p e i t a s n e p m o c e g i r e v O e D . n e g n i n o l e b e g i r e v o r e d n o n e ll a v s e it a s n e p m o c n e g r o b r e v n e n e g n il e g e r n e t s o k n o , n e n e o i s n e P e w u o b s r e d r u u t s e b npensioenopbi jdeorganisaite .Di tgebeurti ndevormvaneentoevoegingaande t f e r t e b t i D . n e t s o k n o O E C e d t k a a m n e k a t n ji z n a v n e r e o v ti u t e h s n e d ji T . e it a s i n a g r o e d r o o d n e n e o i s n e p e n e g n i r e k e z r e v ) e h c s i d e m ( , n e t s o k s g n i g it s e v s i u h k o o r a a m , n e t s o k s i e r n dergeljike .De organisaite n e m n a k s e it a s n e p m o c n e g r o b r e v j i B . g n i d e o g r e v n e t s o k n o n e e n a v m r o v e d n i n e t s o k e z e d t r e e s n e p m o c n e d r a a w r o o v g a l s t n o e z u e r e n e g n e ) 6 0 0 2 , fl u W n e n a j a R ( n e n n a l p n e o i s n e p e k ji l e t h c i z r e v o n o n a a n e k n e d r e v s u t a t s k o O . ) 6 0 0 2 , k c a m r e Y ( hogende‘ extraatjes ’zoalseenopzichitgkantoori neenduurcentrumo f n e s n e J ; 6 0 0 2 , fl u W n e n a j a R ( e it a s n e p m o c n e g r o b r e v s l a t k r e m e g n a a n e d r o w k a a z e d n a v o t u a e x u l n e e s n e t s i e it a s n e p m o c e t c e r i d e l a t o t e d s u l p e it a s n e p m o c e g i r e v o e D . ) 6 7 9 1 , g n il k c e M n e lottede totale . e it a s n e p m o c n e t c e f f e e h c s i g o l o h c y s P n a v n e t c e f f e e d t e m n e d u o h g n i n e k e r e it a s i n a g r o e d t e o m e it a s n e p m o c e l a t o t e d n a v n e ll e t s t s a v t e h j i B e d e it a s i n a g r o e d n a k g n il e d r e v e d n a v l e d d i m r o o D . n e t n e m e l e e d n e ll i h c s r e v e d n i e it a s n e p m o c e d e b trokkenheid van de desbetreffende manager enigszins beïnvloeden . He t vaste salaris en de p o o c i s i r n e e g j i b r e i h t p o o l O E C e D . e it a s n e p m o c n a a s n e r g r e d n o e l a m i n i m n e e r o o v n e g r o z n e n e o i s n e p l n e e t r o k e d t o t g n il l e t s n e g e t n i t i D . g a r d e b t e h n a v g n i r e d n i m r e v ange termjin beloningen ,die we l n e g n i n o l e b e l e b a i r a v e d l e w k o o n e d r o w n e g n i n o l e b e z e D . n e g n e r b e e m h c i z t e m o c i s i r r e e m k ji l e g e d e d p o n ji z d r e e s a b e g n e t a a t s t s a v f a r o o v t e i n e it a s n e p m o c e z e d n a v e t g o o h e d t a d m o , d m e o n e g s e r e it a s i n a g r o e d n a v s e it a t s e r p peciteveljikdetoekoms itgeprestaitesvandeorganisa ite .He thanteren e d r e e c if il a w k e g r e t e b n e e it a v it o m e d g o o h r e v r o o v t g r o z g n i n o l e b n ji m r e t e g n a l n e e t r o k n e e n a v n a v n e l a h e b t e h r a a n n e v e r t s j i z t a d n i t d u o h t i D . ) 8 0 0 2 , l a v e li i V & n o s s k i r E ( s r e g a n a m hogere n a k g n i n o l e b n ji m r e t e t r o k e d p o k u r d a n l e e v e t t e m g n il e d r e v n e E . ) 3 0 0 2 , y e k c o Y & n h u K ( n e g n il l e t s l e o d t o t n ji z g n i d i e l n a a n a k t e H . O E C e d n a v n e g n i s s il s e b e d p o n e b b e h d e o l v n i e t s n e w e g n o n e e r e t h c e tl a v r e d n o r e i H . ) 0 1 0 2 , x u a L ( ’ t n e m e g a n a m s g n i n r a e ‘ bjivoorbeeld winststuirng o fresutlaatsturing , t a d s i n a v r e i h g l o v e g t e H . d l a a h e b n e d r o w n e g n i n o l e b n ji m r e t e t r o k e d n a v n e g n il l e t s l e o d e d r o o d r a a w m o r a a d s i t e H . s i f e it a t n e s e r p e r r e e m t e i n n e r a j e d n e g l o v p o r a a d e d r o o v t a a tl u s e r t e h f o t s n i w e d l e k a z d o o n jikda tde organisa ite de juiste verdeilngincompensa ite elementenkiest .Eris echter geen s fj i r d e b t e m n e k a m e t t f e e h f ji r d e b k l E . g n il e d r e v ’ e l a m it p o ‘ -ensectorspeciifekegedragingen( Petersen a s e d n i e it a i r a v e t o r g n e e r o o v t g r o z t i D . ) 9 0 0 2 , r e n g a W menstelilngvanderemuneraite. e i t a r e n u m e r n e ll e t s t s a V k e o z r e d n o r o o d l a l e e v t r u e b e g d i e l e b e it a r e n u m e r n e e n a v n e ll e t s p o t e H - en adviesbureaus die e d n a v t m o k r o o v r e i h t h c a r d p o e D . e it a s n e p m o c s r e d r u u t s e b n a v d e i b e g t e h p o n ji z d r e e s il a i c e p s e g i r a n o it c n u f ssendieoverhe tremunera itebeleidgaan ,bjivoorbeeldl edenvanderaadvanbestuur( RvB ) e i s s i m m o c e it a r e n u m e r e d n a v f o , ) C v R ( n e s s i r a s s i m m o c n a v d a a r e d f o (Thomas ,2009) .Bi jgrote i s s i m m o c e it a r e n u m e r e d l a l e e v t i d t f e r t e b s e it a s i n a g r o e d r e e t o n e g s r u e b e ,die hier speciaa lvoor is t e h n a v n e ll e t s p o t e h r o o v k ji l e d r o o w t n a r e v s i e i s s i m m o c e z e D . ) 9 9 9 1 , y h p r u M ( d l e t s e g n a a
5 1 |Pagina il l e t s l e o d e d t e m e it a n i b m o c n i d i e l e b s g n i n o l e b ngen ,he tsamenstellen van een peergroup en he t e m e g l a e D . d i e l e b s g n i n o l e b t e h n a v n e ll u v n i ne vergadering van aandeelhouders (AVA )is tenslotte e d n e g l o v e d e r e d n a r e d n o n e d r o w d i e l e b t i d n I . n a v r e i h n e ll e t s t s a v t e h r o o v k ji l e d r o o w t n a r e v : ) 1 1 0 2 , e t ti o l e D ( d r e e i n if e d e g n e t n e m e l e x Deverhoudingt ussenkorteenl anget ermjinbeloningen ; x Deverhoudingt ussenhe tvasteenhe tvariabeledee lvandecompensaite; x De verhouding tussen de beloning van de voorztiter en die van de overige leden van he t ; r u u t s e b x Deverhoudingtussendebeloningvandebestuurderstenopzich tvandeoverigegeledingeni n n o e d derneming . t e m g e l r e v o n I .l o r e d n e r e l o r t n o c n e e k o o l o r e d n e r e s i v d a r a a h t s a a n t f e e h e i s s i m m o c e it a r e n u m e r e D e d o i r e p e d n a v e d n i e t e h n a a j i z t e o m e i s s i m m o c t i d u a e d s l a o z s e i s s i m m o c e d n e d u o h t h c i z e o t e r e d n a n a a r e d r u u t s e b e d n e f f e r t e b s e d e d f o n e ll e t s t s a v deprestaitedoelenheef tvoldaan .Vervolgensdoe tzi j e d n a a r e d r u u t s e b e d n a v g n i g i d l o z e b e d r e v o l e t s r o o v n e e toezichthoudendebestuurders. 2 . 2 Verslaggevingvancompensatieelementen z r e d n o d n a l s ti u D n e n e t a t S e d g i n e r e V e d n e d r o w d l e t s e g r e d r e e s l a o Z och topdei nvloedvandecrisisop e d n i r e t h c e n e ll i h c s r e v n e d n a l e e w t e z e D . O E C e d n a v e it a r e n u m e r e d n a v g n il l e t s n e m a s n e e t g o o h e d e g i n e p r e w r e d n o t i d t g r e v m o r a a D . s ’ O E C e d n a v e it a r e n u m e r e d t n e r t m o g n i v e g g a l s r e v n a v e z ji w n i v e g l e g e r e D . g n it h c il e o t gi ndeVSme tbetrekkingto tdepresenta itevandezeremuneraitegegevensi s n e v e g e g ji r v g a l s r e v r a a j t e h t s a a n 6 0 0 2 s d n i s e it a r e n u m e r e d t d r o w S V e d n I . d n a l s ti u D n i e i d n a d s r e d n a t n e m e t a t s y x o r p n e e n a v m r o v e d n i d r e e t n e s e r p e g n e 3diei ngediendmoe twordenbi jdeSecuri itesand n I .) 6 0 0 2 , C E S ( 2 r u u g if n i n e v e g e g r e e w s l a o z , n e i m a r t s t s a v n e e s n e g l o v t e o m t i D . n o i s s i m m o C e g n a h c x E e d n a v n e m e n p o t e H . n e v e g e g r e e w n e g n a g r a a j e r e d r e e m n a v s e it a s n e p m o c e d n e d r o w r u u g if e z e d b e g j i b r e i h s i n e r a j e e w t e d n a a g r o o v ruikeljik .Zodoende kan de lezer van de proxy de remunera ite . n e r a j e d n a a g r o o v n a v e t h c i z p o n e t n e k ji l e g r e v ) 6 0 0 2 , C E S ( g n i v e g l e g e r C E S e d s n e g l o v l e b a t e it a s n e p m o C : 2 r u u g i F n i n e v e g e g r e e w t d r o w s i r a l a s s i s a b t e H de eerste kolom .Vervolgens komen de prestaite gerelateerde g n i n o l e b enaan bod inde kolommentwee to ten me tvji.f De bonus ,inkolom twee, word took we l 3 Eenproxystatemen tword tutigegevenvoorda teen j(aarljikse )aandeelhoudersvergaderingplaatsvindt .Hierinword t e it a m r o f n i d n o r g r e t h c a n i r e i h t d r o w l a t s e e M . t k e r t s r e v s r e d u o h l e e d n a a e d n a a e it a m r o f n i overde(genomineerde ) . g n i r e d a g r e v s r e d u o h l e e d n a a e d t n e r t m o e it a m r o f n i e n e m e g l a s l a n e v e , n e v e g e g s r e d r u u t s e b
6 1 |Pagina n e l e d n a a e D . g n i n n e k e o t n e l e d n a a e d t f e r t e b e i r d m o l o K . g n i n o l e b n ji m r e t e t r o k n e e s l a t k r e m e g n a a e t n e d r o w d r e e d r a a w e g C E S e d s n e g l o v n e t e o m gen marktwaarde op he tmomen tvan toekenning . e it p o e d t f e e g r e i v m o l o K s weer .Ne tals aandelen wordenopites bi jtoekenning gewaardeerdtegen . e d r a a w t k r a m Zodradekoersvanhe taandee lhogerkomtt e ilggendandeutioefenprjis ,moetenopites g e t r e t h c e en huidige koers worden gewaardeerd (SEC ,2006) . De waardering ,he tmomen t van t h c il e g e o t n e d r o w d i e r b e g ti u n e t e o m s e it p o n e n e l e d n a a e d n a v s e it c i r t s e r e d n e d l e g e d n e g n i n n e k e o t . c i r t s e r n e e g n a a r a a w n e g o m r e v d r e e t s e v n ï e g n ji z n a v l e e d t e h t d r o w t s a a n r a a D ites zjin verbonden , r e e w l e b a t e d r e e v r e s e r e g r o o v r a a d e d n i s n e e n e v e gegeven(SEC ,2006) .Kolomvji fgeeftde‘ non-equtiy v it n e c n i e plan compensaiton’ weer .Bi jdeze vorm van compensa ite worden gedurende een langere e g s e it a t s e r p n a a n e g n i n o l e b d l e g e d o i r e p koppeld .Dezeperiodei sgewoonljikl angerdanéénj aar .Deze n e e r e v o s e it a t s e r p e it a s i n a g r o n a a n e g a r d e t j i b m o n e r e v it o m e t O E C e d m o t e z e g p o s i e it a s n e p m o c n e n e n e o i s n e p s l a o z n e g n i n o l e b e d l e t s e g ti U . r a a j n é é n a d r e g n a l k ji l n o o w e g , e d o i r e p e k e if i c e p s compensa ites voorontslago farbeidsongeschiktheidbehorento tkolom zes .Alleoverigecompensa ite , e it a r e n u m e r e l a t o t e D . n e v e z m o l o k n i n e ll a v n e g n i r e k e z r e v e h c s i d e m n e g n i d e o g r e v n e t s o k n o s l a o z . m o l o k e t s t a a l e d n i n e v e g e g r e e w e t t o l s n e t t d r o w n a l s ti u D n I d is er geen vas tstramien me tbetrekking to tde weergave van de compensaite aan he t e d o C e c n a n r e v o G e t a r o p r o C n a m r e G e d t e m n e k a m e t f ji r d e b d r e e t o n e g s r u e b k l e t f e e h l e W . r u u t s e b fj ir d e b d r e e t o n e g s r u e b k l e g a m e p i c n i r p n i n e t e w n e e g r e t h c e s i t i D . ) C G C G ( van deze richltjinen r e d p o o l e d n i t f e e h C G C G e D . t k ji w f a n a v r e i h j i z m o r a a w n e r e t n e m u g r a e b l e w n a d t e o m j i Z . n e k ji w f a e d n a v d e i b e g t e h p o t k a a m e g r o o d g n il e k k i w t n o n e e , 0 1 0 2 t e m n e t o t 6 0 0 2 n a v e m a n t e m , n e r a j e r e d n a v e v a g r e e w muneraitevanhe tbestuur .Dtibljik twanneerdeGCGCvan2005word tvergeleken t e m die van 2006 en de jaren daarop (German Corporate Governance Code ,2005 to tenme t2010.) e it a r e n u m e r e d n e v ji r d e b e d r e e t o n e g s r u e b n e t e o m 6 0 0 2 n i C G C G e d r e e s i v e r e g e d n a v g n i r e o v n i e d t e M n a a haarmanagementi ndividuee lweergeveni nhe tjaarverslag(Thomas ,2009).Hierbi jmoe tdetotale e e d r e v n e d r o w e it a s n e p m o c ld oververschillende elementen ,nameljikhe tvaste salaris ,de bonus ,de e g i r e v o e d n e n e n e o i s n e p e d , n e t n e n o p m o c s g n i n o l e b n ji m r e t e g n a l compensa ite .De lange termjin e r e d r e e m n i e i d s u n o b d l e g n e e n e n e l e d n a a , s e it p o t i u n a a t s e b j i b r e i h n e n n u k n e t n e m e l e s g n i n o l e b e d n e n a v r e i h e d r a a w e l a t o t e d , n e n e o i s n e p e l e u d i v i d n i n e t e o m t s a a n r a a D . t d r o w d r e e k e g ti u n e r a j r o w t a a u q e d a , e g a r d ji b e s k ji l r a a j den weergegeven .Vana f2006 moe tde CEO compensaite worden . t r o p p a r e it a s n e p m o c t e h , e it a s i n a g r o e d n a v g a l s r e v r a a j t e h n i k u t s d f o o h l a a i c e p s n e e n i n e v e g e g r e e w e h n e g n i d e o g r e v n e t s o k n o e d s l a o z , s e it a s n e p m o c e g i r e v o e ll a s n e v e t f ji r d e b t e h t e o m 7 0 0 2 f a n a V t . n e v e g r e e w , fj i r d e b t e h n a v n e t s n e i d n a v k i u r b e g r a a w s il e w s e it a s i n a g r o t a d r e e n p o k ji t k a r p e d n i r e t e h t m o k C G C G e d n a v e it a t n e m e l p m i e d r o o D s n e v e g e g e z e d n i r a a w l e d o m t e h e it a s i n a g r o n e e t a d r a a m , n e v e g r e e w n e t e o m e it a m r o f n i e d l a a p e b e r a a n n a a t s igenwensmagutikiezen .Hierbi jstaa toverigenswe lvas tda the tvastesalaris ,dej aarljikse n e v e g e g r e e w t r a p a e it a s n e p m o c e g i r e v o e d n e n e n e o i s n e p e d , e it a s n e p m o c n ji m r e t e g n a l e d , s u n o b . n e d r o w n e t e o m De verpilchte onderdelenvande beloningworden hieronde rweergegeven in ifguu r . r e d n o r e i h e i r d
7 1 |Pagina e k ji l e g o m t e m l e b a t e it a s n e p m o c e s ti u D : 3 r u u g i F beloningselementen(eigensamenstelilng) if n i e i r d m o l o k , g n i n o l e b n ji m r e t e g n a l e d r e d n O guur drie , vallen alle aandelen , opites en e f o n e n n a l p s g n i n o l e b d l e g en combinaite hiervan . De organisaite mag echter zel fbepalen welke t a d s i n a v r e i h g l o v e g t e H . g n i n o l e b n ji m r e t e g n a l e d n a v n e v e g e g r e e w t e h r o o v t k i u r b e g j i z e it c u r t s n o c n é é e d r a a W . e v a g r e e w e d n i n e ll i h c s r e v s e it a s i n a g r o lange termjinbeloningcompenseerti naandelen f o ’ n o it a s n e p m o c d e s a b e r a h s ‘ n a v m r o v e d n i r e d n a e d t r e e s n e p m o c , s e it p o n e een l‘ongtermi ncenitve r a a h n e n e g a l s d n o r g s g n i r e d r a a w n e g i e r a a h r e e w s n e g l o v r e v t f e e h e it a s n e p m o c e k e if i c e p s e k l E . ’ n a l p r a h s n a k o Z . s e it c i r t s e r . q . c n e d r a a w r o o v ebased compensaitonbestaan ui taandelen o fopites o feen t a a t s d n a l s ti u D n I . n e s s u t r e i h e it a n i b m o c he tl‘ongtermi ncenitveplan’voo reencombina itetusseneen t h c e d n a l s ti u D n i t a a t s e b g n i n o l e b e z e d e d n a v l e e d n e r e m t e H . s e it p o n e n e l e d n a a , g n i n o l e b d l e g erui t . s e it p o f o n e l e d n a a s l a o z t n e m e l e r e d n a n e e t e m e it a n i b m o c n i k ji l e g o m , g n i n o l e b d l e g n e e 3 . 2 Deelconclusieeni mpilcatiesvoorhetonderzoek e d n a v g n i v e g g a l s r e v e d t li h c s r e v n i r a a W “ g a a r v l e e d e d n a k f a a r g a r a p e d n a a g r o o v e d n a v d n a h e d n a A n u m e r eraitevandeCEOtussendeVerenigdeStatenenDutisland?”wordenbeantwoord.I nde vorige . t e z e g n e e ti u n e d n a l e d i e b r o o v n e g a l s r e v r a a j e d n i e it a r e n u m e r O E C e d n a v e v a g r e e w e d s i f a a r g a r a p l e d n a v d e i b e g t e h p o k ji l e m a n r o o v n e ll i h c s r e v e d n e g g il j i b r e i H angetermjinbeloning .Di tstaati ndeVS s g n i n o l e b e d n i t s ti l p s e g p o s i n e e it a l u g e r C E S e d s n e g l o v t s a v vormen : aandelen , opites en d l e g beloningsplannen.I nDutislandi sdi techternie tgereguleerdendaaromi sdaardescheidingtussen n e s e it p o , n e l e d n a a geldbeloningen las itge rte maken .Di tkom tomda tde lange termjin beloning g it a m l e g e r verschillendword tweergegeven .Daarnaas tverschli tdeVerenigdeStatenme tDutislandi n e z e d t a a t s e b o Z . ’ n a l p e v it n e c n i m r e t g n o l‘ t e h n a v d u o h n i e d compensa iteinde Verenigde Statenui t l e k n e geldbeloningen . InDutislandbestaa tdezebeloningookhoofdzakeljikui tgeld ,maarmogeljiki n . s e it p o f o n e l e d n a a t e m e it a n i b m o c e d e g e w n a v k ji r g n a l e b s i , n e d n a l e d i e b n e s s u t n ji z g i z e w n a a n e ll i h c s r e v r e t a d , g n i r e t a t s n o c e D invloed a t a d e d p o n e b b e h n a k t e h e i d -analyseendeverklaringvanderesutlaten .Voo reengoedevergeljikingi s n e d r o w d n a l r e p e s y l a n a n e e e it n a t s n i e t s r e e n i r e t h c e l a z r E . g i d o n t e s a t a d e v e it a t n e s e r p e r n e e n e t a t S e d g i n e r e V e d n a v l a v e g t e h n I . t k a a m e g worden alle elementenafzonderljik geanalyseerd .De d i e h c s r e d n o r e t d r o w r a a D . n e p o l r e v s r e d n a r e t h c e l a z d n a l s ti u D n i e it a r e n u m e r O E C e d n a v e s y l a n a m r e t g n o l e d , e it a s n e p m o c d e s a b e r a h s e d , s u n o b e s k ji l r a a j e d , s i r a l a s e t s a v t e h n e s s u t t k a a m e g p e v it n e c n i lannenendeoverigecompensa ite .
8 1 |Pagina
3
T
r
e
n
d
s
i l a a r t n e C ndi thoofdstukstaa tdedeelvraag“Welketrendsi nCEOremuneraitezjineri nbeidel andente . ” ? r u u t a r e ti l e d n i n e k k e d t n o Deperiodedieonderzoch twordti ndi tonderzoekis2006t o tenme t2010 . Voordieni serechte ra lvee lveranderdophe tgebiedvancompensa ite .Omnudeontwikkeilngenvan e k l e w t k a a m e g t d r o w k ji l e t h c i z n i t a d l e e it n e s s e t e h s i , n e i z e t f e it c e p s r e p e t s i u j t e h n i n e r a j e t s t a a l e d n e d e l r e v t e h n i r e s d n e r t n e n e g n il e k k i w t n o zjingeweest .Hoewe ler vee logenschjinljiktegenstrjidige d r e e t p e c c a e g n e e m e g l a e i d n e g n i d n i v e b n a v l a t k o o r e n ji z , d r e e c il b u p e g n ji z n e t a tl u s e r s k e o z r e d n o n a v g n il e k k i w t n o e d t a d n e d r o w t e o m d l e t s e g p o r o o V . n e d r o w deCEOremunera iteeencomplexgehee l t a d n e s i erbi jeenveranderingmeesta lmeerdereoorzakenzjinaant ewjizen.I ndi thoofdstukbesteden e d n a a t h c a d n a a j i w mees trelevantebevindingenomtren tdeCEOremuneraitei ndeafgelopenvifj iten . r a a j 1 . 3 Trendsi ndeVerenigdeStaten d i e r b r e v d ji w n e E misverstand is da tde CEO compensa ite me tname in de VS de laatste twinitg jaa r e it r o p o r p n e ti u b i sgestegen .Oorzakendiehiervoorgenoemdwordenvariërenvantevee lmach tvande . g n i r o ti n o m e t h c e l s t o t g n i n o l e b n e s e it a t s e r p n e s s u t g n a h n e m a s g i n i e w , O E C Van1994to t2000wase r S V e d n i inderdaadbjinaeenverdubbeilngvande remunera ite .Dezestjiging ilg techtervolledigi nl jin e it a s il a ti p a k t k r a m e d n a v g n il e k k i w t n o e d t e m t g il (Lord&Satio ,2009 ;Kaplan ,2007 ;Gabaix&Landier , , s k a S & n a m d y r F ; 8 0 0 2 2007) .In ifguur vieris de ontwikkeilng vande marktkaptiailsa ite (zwarte ljin ) g i d e ll o v t e i n n e n ji l e d t a d t i e f t e h s k n a d n O . ) n ji l e s r a a p ( e it a s n e p m o c O E C e d l e d d i m e g e d n e g e t t e z e g f a m r o n e n e e r e t f e e h 0 9 9 1 f a n a V . g n a h n e m a s e k ji l e d i u d r e s i n e p o l k ji l e g estjigingplaatsgevonden ,die r u u g i F 4 :GemiddeldeCEOcompensaiteversusmarktkaptiailsaitevanS&P500bedrjiven(Faulkendere tal,.2010)9 1 |Pagina e d n a v e d g n e l r e v t e h n i t g il e d o i r e p e z e d n i e it a r e n u m e r e d n a v g n i g ji t s e D . 0 0 0 2 r a a j t e h t o t t d u o h n a a e m o n e g e o t nmarktkaptiailsa ite .De prjis vanaandelenspeel thierbi jeendirecte rol ,ne talsdegrootte n e ll u z , s i r e t o r g g n i m e n r e d n o e d n e i d n I . g n i m e n r e d n o e d n a v tevensdeonderilggendewaarde endus r e p e z e d n i n e v ji r d e b t a d r o o D . n ji z r e g o h e it a s il a ti p a k t k r a m e d iode zjin gegroeid en de e it a s n e p m o c O E C e d k o o s i , n e g e t s e g s i r o o d r e i h e d e m e it a s il a ti p a k t k r a m toegenomen .Ui tonderzoeki s e d n a a s i d r e e t a l e r e g e t a m e g o h n i d a a d r e d n i O E C e d n a v e it a u ti s e l ë i c n a n if e d t a d n e k e l b e g n j i b r e i h t a a g t e H . e it a s il a ti p a k t k r a m ie talleenomderemuneraite ,maarookom degevolgenvoorhe t e d n a v n e g o m r e v CEO( Murhpy ,1999 ;Kaplan ,2007;Nyberge tal,.2010) .Na2000i sdeontwikkeilngvan o O E C e d n a v g n i n o l e b e d l e d d i m e g e d t l a a d 2 0 0 2 n e 1 0 0 2 n I . g i n ji lt h c e r r e d n i m n e g n i n o l e b e d m e t r e d r e v r e e w s n e g l o v r e v stjigen( zie ifguur4en5.)In ifguurvifji sbi jhe tbeschouwenvandemediaan . r a a b t h c i z n o o r t a p k ji l e g t r o o s n e e 5 r u u g i F :Gemiddeldeenmediaant otaleremuneratievanS&P500CEO’s(Kaplan ,2007) e d n a v g n il l e t s n e m a s e D remuneraite is gedurende de jaren ook aangepast .In de VS begon deze d r e w r e r a a m , e o t m a n s i r a l a s t e H . 0 7 ' n e r a j e d n i g n il e k k i w t n o tevenssteedsmeergebruikgemaak tvan p o g n i g l o v a n n i( g n il e k k i w t n o e z e d t m o k 0 9 9 1 a N . s e it p o n e n e g n i n o l e b n ji m r e t e g n a l destjigingvande r e v m o o r t s n e e n i ) e it a s il a ti p a k t k r a m snelilng terecht . In ifguur zes kunnen we deze verandering g u r e t vinden .Detotalecompensaite( deononderbrokenzwartel jini n ifguur6)i svan1950to taan1970 l e i b a t s k ji l e d e r ,daarnai sereenstjiging.Dezeverloop trelaite frus itgto taan1990 ,maari nhe tvolgende . g n i n o l e b e l a t o t e d t l e b b u d r e v m u i n n e c e d e ll a t e i N endetotalebeloningverandert ,maarookdesamenstelilng .He tgebruikenvanopites( diei nde m e d n e s s u t n ji z l i h c s r e v t e h k e if a r g iddelsteendebovenstel jin )ne me tto t2000sterktoe .Eers tgaatdi t
0 2 |Pagina vri jgeleideljik ,in de jaren tachitg stjig the tgebruik van opites enigszins .Maar ne tals de totale r o o D . g n il l e n s r e v m o o r t s n e e n i 0 9 9 1 a n s e it p o n a v k i u r b e g t e h k o o t m o k e it a r e n u m e r midde lvanopites t h c a r t e g t d r o w eengrotere samenhangi nbelangente creërentussendeaandeelhouders ende CEO's o ti a S & d r o L ( ,2009 ;Hal l&Murhpy,2003) .Ondankshetf ei tda the tgebruikvanopitesna2000enigszins d k ji r g n a l e b n e e t e h t fj il b , t m e e n f a ee lvande totalebeloning.I nplaats vandeopiteskom terna2000 a N . n e g n i k r e p e b s l e d n a h t e m n e l e d n a a n a v m r o v e d n i n e g n i n o l e b p o n e g g il e t k u r d a n r e e m e z e d t d r o w , d r e d n i m r e v t d r o w s e it p o n a v l e e d r o o v g n it s a l e b t e h e e m r a a w , 5 0 0 2 n i n e g n i g i z ji w s t e w d n e r t versterkt. ) 0 1 0 2 , s k a S n e n a m d y r F ( r a a j r e p n e t n e n o p m o c e it a r e n u m e R : 6 r u u g i F n e v e z r u u g if n I val tgoedt ezienda the tgebruikvanvermogenalsbeloning( he tequtiyonderdee lvande ) g n i n o l e b steedspopulairderword tto tongeveer2000wanneerdedotcomcrisisvoorproblemenzorgt . i v i u h c s r e v n e e k ji l e m a n r o o v r e l e w e o h , f a s n i z s g i n e e it a s n e p m o c n a v m r o v e z e d t m e e n a n r a a D ngplaats . n e l e d n a a r a a n s e it p o n a v t d n i v