·.De Reykjavik-top

GrandWeekendauxdeuxChateaux

HOTEL~~~KASTEEL ^"

I

RESTAURANT ~!ERENSTEIN restaurant cfuiteau'JI/iercantte--'

Zaterdag:

aankomst Cháteau Erenstein te Kerkrade. Informatie en reserveringen:

Diner "Menu des Gourmets".

overnachting in luxe hotelkamer. Chäteau Erenstein,

Zondag: Telefoon 045-461333.

uitgebreid ontbijt. 's Middags met luxe taxi

naar Chcîteau Neercanne te Maastricht. r - - - " l Aperitief in de grotten van Neercanne:

echte Maastrichtse wijn "Riesling van de Apostelhoeve". Diner "Menu du Chäteau Neercanne''. Met taxi naar Chäteau Erenstein voor overnachting.

Maandag:

uitgebreid ontbijt.

Dit unieke 2 kastelen-arrangement (incl.

vervoer) slechts f 375,- p.p.

GrandWeekendauxdeuxChateaux

tlnventief

Pensioen . .. is niet alléén een zekerheid voor later!

Ons advies is gericht op uw persoonlijke situatie.

Vraag gerust om een pensioenanalyse.

Stel het niet uit.

Van de Wervestraat 15,2274 VE VOORBURG.

Telefoon 070- 87.14.14.

Buiten kantooruren 070-20.02.39.

HOTEL EDENHOF

LENZERHEIDE (Zwitserland) 1500 m

Ons hotel ligt zeer centraal en toch rustig in een sneeuwzeker skige- bied met 35 liften. In de directe omgeving zijn de skiliften en de langlaufloipe (50 km) gaat direct langs ons hotel.

Vraag vrijblijvend onze folders en prijzen.

Adres in Holland: B. de Geus, Vinkebuurt 6, 2471 XC Zwammer- dam, tel:: 01726- 15520 of Hanneke de Geus, Hotel Edenhof, 7078-Lenzerheide, tel.: 09/41.81.343034.

=======

veertiendaagse uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie Nummer 1346 28 oktober 1986

Hoofdredacteur:

Reny Dijkman Redactie:

Victor Hafkamp Miehiel Krom Jan van de Ven

Vormgeving:

Siem Willems Laura Zengerink Redactie- en abonnementsadres:

Petra Beijersbergen, VVD, Postbus 30836, 2500 GV 's-Gravenhage Tel.: 070-6l4l2ltoest.l7 Telex 33564

Druk:

Ten Brink Meppel b.v.

Stichtingsbestuur:

Drs. H. B. Eenhoorn W. J. A. v.d. Berg Mr. J. de Monchy Redactieraad:

Drs. H. B. Eenhoorn, vz.

W. J. A. v.d. Berg, secr.

H. F. Heijmans H. A. M. Hoefnagels Drs. Th. H. Joekes .1. van Lier Ir. D. Tuijnman Advertentie-exploitatie Bureau Van Vliet b.v.

Postbus 20, 2040 AA Zandvoort Tel.: 02507-14745

=======1

Brieven voor het IJ november-nummer moeten uiterlijk 31 oktober bij de redac- tie binnen zijn.

De Europese landbouw

- Fractieleider Voorhoeve over het topoverleg

- De drie liberale (Euro )parle-

mentariërs over de landbouw

- Congres Liberale Internationale - . Gast in eigen huis, hoek- bespreking - Terugblik op Algemeneen Financiële Beschouwingen - Amendementen . en. Moties 75ste

Algemene

\'ergadering - De aanzet tot de párleme11t4ire · · enquête

::

' ' ' ' ' ' ' '

. . . '

·.De Reykjavik-top

NEDERLANDSE POLITIEKE PARTI,JEN

I

Na twee dagen onderhandelen verlieten beiden de hoofdstad vanIJslandzonder overeenstemming bereikt te hebben over een totaalpakket. Na afloop beschuldigde de Sovjet-Unie de Verenigde Staten ervan dat zij zich te koppig hadden opgesteld bij dediscussies over het SDI-programma van onder- zoek naar verdedigingsmiddelen in de ruimte tegen kernwapens. Daardoor zou de conferentie mislukt zijn. Reagan had immers geweigerd het SDI-pro- gramma gedurende 10 jaar tot onderzoek in labo- ratoria te beperken. Met meer recht kan men ech- ter ook de Sovjet-Unie als de spelbreker aanwijzen, omdat de Sovjets elke afspraak over kernwapenver- mindering weer afhankélijk maakten van overeen- stemming over SDI.

0

ferentie is er toch reden voor optimisme. We moeten niet onderschatten wat er (in prin- cipe) wèl bereikt is, hetgeen hopelijk weer als basis kan dienen bij verdere onderhandelingen. Het meest verheugd ben ik over het beginselakkoord over de middellange afstandswapens (de SS-20, kruisvluchtwapens en Pershing-U raketten). In.

principe kwam men overeen alle middellange af- standswapens uit West-Europa en uit het Europese deel van de Sovjet-Unie te verwijderen. De Sovjet- Unie zou 100 kernkoppen in Aziatisch Rusland mogen handhaven, waar de V.S. dan 100 soortgelij- ke koppen op hun eigen grondgebied tegenover zouden mogen stellen, bij voorbeeld in Alaska. Bo- vendien werd hier in beginsel overeenstemming be- reikt over een toereikende controle, met inbegrip van inspectie ter plaatse.

O

nu niet meer over de vraag waar de reducties moeten plaatsvind~n, maar men b.esloot een 50%

reductie over de héle linie toe te passen, zodat de verhoudingen inzake de wapensystemen hetzelfde blijven, maar wel op een 50 % lager niveau. Dit mag als bemoedigend worden beschouwd, ook al ontbreken de handtekeningen nog.

W

H

Bovendien moet bij de beoordeling betrokken wor- den dat Rusland in vergaande mate een met SDI vergelijkbaar systeem aan het ontwikkelen is en daarmee doorgaat. Niet de Verenigde Staten, maar de Sovjet-Unie heeft een werkend anti~raket stelsel . (ABM), al is dat beperkt tot Moskou. Er zijn sterke aanwijzingen dat de USSR eerdere wapenvermin- deriilgsverdragen ernstig schendt. Ook voor SDI hoort het principe van tweezijdige beperkingen te worden toegepast.

W

D

Als bondgenoten moeten we nu gewoon dooronder- handelen in Genève, en oppassen dat West-Europa en de VS niet uit elkaar worden gespeeld. DeNavo staat tegenover een initiatiefrijke en slimme we- , derpartij. Als er goed wordt onderhandeld, moet · het mogelijk zijn in de loop van 1987 verder voor- uitgang te boeken.

(Joris J. C. Voorhoeve)

1 ~De- 28 oktober 1986

---~-·-DEMo-

CRA'I'IE

;;;~ ;; ~= ~:;;~m:~m=~= :ma~: =~=® ~~~~®iJJliJ ~8~~= g~:~®j ®:! ~~=m =~ m: :: [sl!®ji::®:: [8l![sl!iil)ic [8l! ~ m~~sJJ

Is er iets mis met de landbouw?

Te veel graan, pakhuizen vol boter ... een superheffing op al te ijverig melkproducerende koeien. Ze bakken het bruin, de boeren . .. Of niet? .

Wat weet de huidige stedeling nog van het agrarisch be- drijf, vroeger gewoon "boerderij" geheten? Wat weet de doorsnee Nederlander van de vergaande specialisatie, waardoor de agrariërs tot managers zijn geworden? Ma- nagers die in hun sector zeker niet tot de slechtsten, nee, eerder tot de besten binnen de Europese Gemeenschap moeten worden gerekend.

Ons land van melk en honing heeft veel van zijn welvaart aan de boer te danken en de oorlogsgeneratie zal de boerderij altijd blijven verbinden met "eten" en met "ver- se melk"; ongekende luxeprodukten in die jaren '40.

Maar nu zijn we zo'n veertig jaar verder; de boer werd

"agrarië7" en zat niet stil. Daarom··gingen wij praten met onie drie agrariërs ir. Hendrik Jan Louwes, VVD- Europarlementariër, ir. DavidLuteijn, VVD-senator en Piet Blauw, VVD-Tweede-Kamerlid. Agrariërs en politi- ci.

Hendrik ·Jan Louw es:

,,De landbouwpolitiek is de enige echt

geïntegree e EG-poli Iek'

H

"Ik moet in de omgeving van de zaal blijven, straks komt één van mijn on- derwerpen aan de orde." Vervolgens duiken we een dik uur in het Eu- ropees landbouwbeleid.

"Het accent daarop ligt natuurlijk in het voorjaar bij de vaststelling van de prijzen. Dat gebeurt zo rond fe-

bruarijmei, maar gezien het feit dat het grootste deel van de EG-begro- ting aan de landbouw wordt besteed, wordt hier in feite continu over die land_böuw gepraat. Er kan bijna geen fractievergadering voorbijgaan of er is wel een reden om erop terug te

2

_=:]

komen. Dat kan de dalende dollar- prijs zijn, dat kan van alles zijn."

In grote trekken schetst Louwes de Europolitiek met betrekking tot de landbouw. "Die sector legt in toe- nemende mate beslag op de com- munautaire middelen (dat zijn de gelden die door de EG-landen geza- menlijk worden opgebracht en be- steed). Op de totale EG-begroting van 37 miljard ecu (een ecu Is on- geveer f 2,40 waard) neemt de land- bouw 22 tot 23 miljard ecu voor zijn rekening. Dat lijkt heel veel en het omvat ook de helft van de hele natio- nale Nederlandse begroting, maar het is het enige echt geïntegreerde EG-beleid. Zelfs op defensiegebied zijn we nog. niet zo ver. Verdere ech- te integr,atie tref je nog een beetje op vervoers- of onderzoekpolitiek. Dus als je zegt dat de landbouw 60 % van de EG~begroting 'verslindt' is dat op- tisch bedrog. Als er maar één beleids- terrein bestaat, is het gauw veel.

Daar hangt ook mee samen dat de nationale begrotingen voor de land- bouw laag zijn. In Nederland is dat zo'n drie miljard."

Hendrik Jan Louwes illustreert "het optisch bedrog" met de volgende cij- fers: "De landbouwpolitiek in de Ge- meenschap plus datgene wat de na- tionale regeringen betalen is minder dan 1 % van het bruto nationaal pro- dukt. In Amerika is dat 1,5 % tot 2 %; in Japan 6% en iri Noorwegen 3 %. Ik durf rustig te stellen dat de landbouwpolitiek van de Gemeen- schap de goedkoopste is van de geïn- dustrialiseerde westelijke wereld."

Te succesvol

Maar wat is er dan misgegaan, waar- door we nu met al die overschotten zitten?

Louwes zit het niet voor het eerst en zeker niet voor het laatst uit te leg- gen: "Je kunt zepgen: er is wat fout gelopen. We zijn een beetje door het geluk heen geschoten. De grenzen zijn werkelijk opengegooid, de land-

'

bouw kwam tot een echte integratie.

Het gevoJg van het gehanteerde sys- teem dat met bevredigende prijzen voor de produkten werkt, is dat po- litiek te laat is ingegrepen. In die po- litiek, die al sinds 1957 wordt ge- volgd, kwam in het begin van de ja- ren '80 door de oliecrisis de klad. Je kunt die landbouw vergelijken met een vliegwiel, 'het draait door'. Eu- ropa had bij het uitbreken van die oliecrisis grote landbouwexport op de Arabische landen. Die markt klapte ineen door de oorlog tussen Iran en Irak en de verzwakking van de positie van de OPEC. Toen ont- stonden de zuivel- en rundvleesover- schotten. Dat was niet de schuld van de boeren maar politiek werd te laat ingegrepen. En nog steeds zijn de toegewezen te produceren hoeveel- heden te groot. Met 3 of 4 % beper- king komen we er niet. Dat gaat niet ver ·genoeg."

~

Hij neemt als voorbeeld de produktie van granen, waarvan voor de op- brengst nog een onbeperkte garantie heerst. Eerlijk geeft Louwes toe:

"Dat is volstrekt uit de klauwen ge- lopen. In twee jaar tijd is 50 miljoen ton graan te veel geproduceerd.

Daarvan wist men nog 35 miljoen ton van dit overschot weg te werken, maar de prijzen spreken duidelijke taal. In 1983 bracht een kilo tarwe nog 60 cent op; nu is.dat 45 cent.

Bovendien kennt::n we wat granen be- treft geen importbeperkingen. We importeren ook nog

eens goedkope

-

~ ! ! ~~! ~ " ^{! ~!} ! !! ! ! ! ^! ! ! ! _{! =! i '!~}

3

granen uit o.a. Brazilië en Argen- tinië. Zouden we dat niet doen dan verliezen we daar onze afzetmarkt voor industrieprodukten. Die gewel- dige voorraden blijven boven de markt hangen. Dat geldt vooral voor boter en graan; melkpoeder en vlees zijn nog weg te werken."

Enquête

VRIJ 28 oktober 1986 HEl,.

DEit CRATIE

" ^{: :::: ~ ! ! ! ~i}

. . .

. . . ::::::::::::::

:::::::::::::

I I

c===··==============

meer in de zin van een onderzoek.

Louwes, wat ironisch: "Het is een se- rieuze poging van vooral niet-agrari- sche leden. Vermoedelijk duurt die enquête zo'n half jaar. Eerlijk ge- zegd vetwacht ik niet dat er veel uit- komt, maar laten we het op voor- hand het voordeel van de twijfel gun- nen."

Landbouwcommissaris Frans An- driessen is met voorstellen gekomen om de produktie af te stemmen op de consumptie en export.

Hendrik Jan Louwes: "Zo iets zou natuurlijk ideaal zijn, maar de prak- tijk heeft bewezen dat het niet realis- tisch is. Neem nou dat men tot een verdeelsleutel komt, die diep in het nationale vlees snijdt. Geen natio- nale landbouwminister hoeft het in zijn hoofd te halen om vlak voor ver- kiezingen met een aanzienlijke pro-

duktiebeperking of extra heffingen thuis te komen. En er zijn altijd wel ergens verkiezingen. Voorlopig ver- goedt de Gemeenschap nog de rente en de opslagkosten. Wel is nieuw dat alle landen de werkelijke rente ver- goed krijgen, zodat niet sommige landen aan die rente verdienen en andere - zoals Italië in het verleden - erop toeleggen."

Over de boterberg is Louwes somber:

"Die boter is al flink in waarde ge- daald. Vermoedelijk is hij nog de helft waard. Maar het allerbelang- rijkste is dat er geen verdere voorra- den komen, want die verpesten de markt."

11

VVD-senator David Luteijn:

,,Landbouw krijgt

tweede ontwikkelingsgolf te verwerken''

I

· automatisering voortschrijdt tlan komt er een ontwikkelingsgolf op ons af, die zeker even ingrijpend zal

4

blijken te zijn als die van de afgelo- pen twintig jaar."

David Luteijn, agrariër, ingenieur, o.m. voorzitter van de nationale coöperatieve Raad voor Land- en Tuinbouw, en VVD-Eerste Kamer- lid, weet precies waarover hij het heeft. De Zeeuwse agrariër volgt het gebeuren in zijn vakgebied op de voet. Sterker, hij probeert de loop der zaken een paar passen voor te blijven om zijn collega-agrarië~:s op het juiste been te kunnen zetten.

Luteijn: "De bib-technologische ont- wikkelingen zullen het mogelijk ma- ken om aanzienlijk hogere opbreng- sten van graan en suikerbieten te krijgen. Ze zijn echter ook belangrijk voor de ontwikkeling van grondstof- fen voor industriële doeleinden. We zullen die grotere opbrengsten in de toekomst weten te krijgen met min- der kunstmest en minder gewasbe- schermingsmiddelen doordat men in de rassen eigenschappen kan gaan ïnkweken via de nieuwe bio-techno-

logische technieken, die bij de be- staande kweekmethodes niet moge- lijk zijn. Dat betekent dat de kost- prijs voor die produkten de komende jaren geweldig kan gaan dalen en dat het ook eerder aantrekkelijk

wordt om, zeg maar, oliegrondstof- fen te vervangen door 'groene' grond- stoffen."

Een tweede technologische ontwik- keling die Luteijn tussen nu en vijf jaar verwacht, is de melkrobot. "Dat betekent dat straks aan het melken van de koeien geen mensenhand meer te pas hoeft te komen. We kun- nen volstaan met het volgen en be- dienen van de zaakvia beeldscher- men. De koe zal daardoor niet twee- maal, maar drie- of viermaal per dag kunnen worden gemolken. Haar melkproduktie zal met 20 tot 30 % stijgen. Daardoor kunnen we straks met aanzienlijk minder koeien, toe en zal de kostprijs van de melk fors dalen. Voor de wijze waarop men boer zal zijn betekent dit een even grote verandering als de komst van de melkmachine in de jaren '50 en '60. Dat zijn twee voorbeelden van de nieuwe revolutie."

Europees beleid

David Luteijn schroomt geen mo- ment om - ondanks de bestaande overschotten - te schetsen hoe de

ontwikkelingen straks in de land- bouw en veeteelt gaan verlopeiJ..

Sterker nog, hij ziet nog wel degelijk een gezonde toekomst in het agra- risch bedrijf liggen. "De laatste tien, vijftien jaren is het aantal agrarische bedrijven wel afgenomen, maar niet de hoeveelheid mensen dat in de to- tale produktiekolom werkzaam is.

Het aantal bedrijven zal in de toe- komst nog wel verminderen door ver- dere automatisering, maar door die bio-technologisèhe ontwikkelingen en verdere automatisering zal de landbouw ook weer mensen aantrek- ken. Alleen zullen van het half mil- 'joen mensen die thans hun brood in

de landbouw verdienen er wat min- der in een zelfstandige baan zitten.", Over het huidige Europese land- bouwbeleid zegt Luteijn: "De voor- delen overheersen verre de nadelen.

We werken door het EG-beleid met een grotere markt zonder binnen- grenzen. Dat is het essentiële punt voor onze export. De nadelen liggen meer in het feit dat de ontwikkeling van de landbouw binnen Europa gro- te verschillen kent. Zuid-Duitsland, delerr van Frankrijk en Italië zijn wat achtergebleven op het gebied van

structurele ontwikkelingen. Het na- deel daarvan is dat dit in Brussel een politieke vertaling krijgt. Daardoor vindt daar nog vandaag de dag be- sluitvorming plaats die niet altijd be- tekent dat vooral de goed gestruc- tureerde landbouw altijd de ruimte krijgt. Het voorbeeld van de zuivel- quotering spreekt voor zich. Er gaat dus toch een zekere bescherming naar achtergebleven gebieden en structuren. Als op dát punt geen Eu- -ropees beleid had bestaan, zouden

we ons wat anders hebben ontwik- keld en zou de productie dáár plaats- vinden, waar de omstandigheden het meest gunstig zijn."

Levensvatbaarheid

Een eerste vereiste, ook voor het boe- renbedrijf, is dat men er zijn brood kan verdienen. Dat een zekere bruto omzet wordt gemaakt, waar men nog een inkomen aan over kan houden.

David Luteijn: "In Nederland heeft de laatste tien, twintig jaar een forse bedrijfsvergroting plaats gehad, waardoor de omzetten per bedrijf verdrie- en verviervoudigd zijn. In delen van Midden- en Zuid-Europa is dat veel minder het geval geweest.

Veel bedrijven tellen daar te weinig hectaren, te weinig dieren of worden te intensief bewerkt. Daaraan ligt vaak een politieke achtergrond ten grondslag, namelijk dat men zoveel mogelijk mensen in een zelfstandige functie op het plattela'nd wil houden (kiezersaanhang voor bepaalde par- tijen). Ook telt de geografische re- den dat men"toch bang is voor verde- re ontvolking van het platteland. Dat zijn dus andere dan landbouwkun- dige motieven die tot die politiek lei- den. Maar het houdt wel in dat er in Europa veel bedrijven bestaan waar- uit men niet voldoende inkomsten kan halen.

Tezelfdertijd gaan de ontwikkelin- gen in de vooruitstrevende Europese agrarische gebieden gewoon door, dat zie je in Nederland, Denemar- ken, Noord-Duitsland en West-

Frankrijk. Het verschil binnen Euro- pa wordt steeds groter. Daardoor ne- men de spanningen toe. Je krijgt als het ware toch twee groepen van land- bouw: de groep waarbinnen zo ef- ficiënt mogelijk wordt geproduceerd en de groep die met overheidsgelden in stand moet worden gehouden."

Problemen binnenshuis

Deze problematiek speelt zich niet zozeer tussen de landen onderling af als wel binnen de landsgrenzen zelf.

Veel EG-landen hebben deze tegen- stelling in eigen huis. David Luteijn:

"Dat geldt voor Duitsland en Italië, maar ook voor Frankrijk en Spanje.

Ik denk toch dat we op den duur tot een twee-sporenbeleid komen be- staande uit wat minder rendabele be- drijven die met subsidie blijven functionèren en anderzijds het groot- ste deel dat bij moet blijven met alle ontwikkelingen en dat moet kunnen concurreren op de wereldmarkt met de Amerikanen en de Canadezen."

Nonroodproduktie

Vraag aan Luteijn: "Bestaat de laat- ste tijd niet een steeds groeiende ir- ritatie, vooral bij stedelingen, die de berichten over te veel melk, te veel boter, te veel mest lezen?"

David Luteijn: "Dat hoor je heel vaak sinds de produktie de vraag ging overtreffen. Hoewel dat groei- element veel minder ongunstig is dan men uit publikaties mag ge- loven. Die signalen moeten door de landbouw serieus wordeJl genomen.

We moeten ons goed realisèren dat we niet kunnen doorgaan met het produceren van dingen waar geen reële afzet voor is. Eigenlijk zou het hele beleid erop gericht moeten zijn om waar op dit moment teveel van wordt geproduceerd, de produktie wat terug te brengen en om dan ge- leidelijk aan te switchen naar pro- dukten waaraan in de toekomst wel behoefte zal bestaan, waaraan nog een groot t~kort is. Daarmee raak je

de kernproblematiek die de komen- de twintig jaar in de EG centraal zal komen te staan, namelijk hoe kun- nen we een deel van de agrarische produktie omschakelen van voedsel- produktie naar nonfoodproduktie?

Dan praat ik over grondstoflevering voor industriële doeleinden, voor de chemische of farmaceutische indus- trie, waarvoor nu olie vaak de basis .is. Maar ook over de produktie van hout, waarvan we gigantische hoe- . veelheden moeten importeren en

waarvan we weten dat het er over een aantal jaren niet meer is. Dat zou moeten worden ingepland."

David Luteijn vindt dat permanent moet worden gewerkt aan de beeld- vorming van de landbouw bij de stedeling. Jarenlang is hij naast al zijn andere werkzaamheden dan ook voorzitter geweest van de Stichting Pubtic Relations Land- en Tuinbouw dat met het voorlichtingsblad 19Nu buitenstaanders gedegen voorlicht over het gebeuren op het platteland.

Luteijn ziet de kloof groeien: "De ge- neratie van na de oorlog had, ook al woonde ze in de stad, praktisch altijd wel ouders, grootouders, neven of broers die ergens in die landbouw werkzaam waren, want toen was de landbouw de belangrijkste bedrijfs~

tak. Vandaag de dag zie Je dat d.at belangrijk aan het wijzigen is en dàt het aantal mensen dat direct in de landbouw werkzaam is sterk is afge- nomen. Daardoor is de kennis min- der geworden en zal het extra inspan- ningen en pubtic relations gaan ver- gen om die beeldvorming wat terUg te brengen. Kinderen hebben er vaak geen benul van dat melk van de koe komt. Een ander voorbeeld: dat brood in het algemeen van tarwe wordt bereid, zullen denk ik heel wat kinderen zich niet realiseren. Het Nederlands agrarische bedrijfsleven zal dus extra aandacht moeten beste- den om dat imago en de kennis van de landbouw op te vijzelen. We moe- ten trachten dat bij het lessenpakket op de basisscholen al in te bouwen.

Dat betekent dat we af moeten van de Ot en Sicn-plaatjes met de ploe-

6

gende boer. We zullen duidelijk moeten maken dat de moderne boer zwaar gemechaniseerd is. Dat hij als geen ander met computers werkt. Op dit moment staan er al zo'n 15.000 computers op individuele boerenbe- drijven. Elk jaar komen er een paar duizend bij. De boer is manager ge- worden.

Dat het Europees beleid nog veel te weinig bij de burgers leeft, kowt mede doordat de Europese Commis- sie te zwak is om een werkelijk con- sequent Europees beleid te kunnen voeren. Te weinig nationale politici bezitten de moed om werkelijk inter- nationaal bezig te zijn. Dat geldt voor alle Europese landen, dus ook voor de betrokken Nederlandse po-

c==================================================================~

litici. Men is vaak te veel ad hoc be- zig en nog steeds ziet men de belan- gen van 'Den Haag' als belangrijker - dan die van Brussel. Braks (minister van Landbouw) doet het niet slecht, maar ook hij leeft met de handicap dat hij te weinig politieke rugdek- king krijgt in ons nationaal kabinet als hij werkelijk wat zaken Europees tracht aan te pakken."

David Luteijn

•

VVD-Tweede Kamerlid Piet Blauw: ,, We moeten de Europese landbouw- paraplu niet I

wegtrekken''

I

-==;1 I

I

28 oktober 1986

=---~

teit van het vernietigen en door- draaien ... "

Piet Blauw toont duidelijk dat hij dood-ongelukkig is met al die over- schotten en sputtert: "Een zichzelf respecterende ondernemer - en dat zijn boeren- kan geen genoegen ne- men met het produceren van iets waar geen .behoefte aan is."

Binnen de nationale landbouwbe- groting van 3 miljard ziet hij onvol- doende mogelijkhe.den om dat over- schotprobleem op te lossen. "Dat be- tekent dat de veehouder daaraan zelf zal moeten meebetalen. En dat is geen nieuw gegeven; in de landbouw is bij te lage prijzen heel wat door- gedraaid in het verleden. Al staat de boer daar nooit lachend bij, zoals je kunt begrijpen." Toch heeft de Groninger agrariër geen behoefte zich expliciet af te zetten tegen het EG-landbouwbeleid. Integendeel: ·

"We moeten er voor waken dat we de paraplu die sinds 1957 boven de EG-landen hangt niet wegtrekken als het begint te regenen."

Zelfstandigenstatuut

Piet Blauw vindt dat door deze (over- schots )omstandigheden het proces van wijken en blijven versneld wordt voortgezet. "Dat betekent voor Ne- derland dat het dit eventuele uittre- dingsproces sociaal verantwoord be- . geleid. Ook in de landbouw speelt de vergrijzing een rol. Via de VUT en verglijdbare socio-structurele maat- regelen kan men hierop inspelen."

Blauw acht het nationaal van levens- belang de kostprijs van agrarische produkten zo laag mogelijk te hou- den. "Ik ben gelukkig met het feit dat in het regeerakkoord wordt ge- sproken over een 'zelfstandigen- statuut'. Daarmee geeft dit kabinet ondubbelzinnig de specifieke func- tie van het inkomen van de onderne- mer aan dat voor drie doeleinden geldt: reserveren, investeren en con- sumeren. Bij de tot standkoming van dat zelfstandigenstatuut draagt onze liberale staatssecretaris Albert Jan

Evenhuis een grote verantwoorde- lijkheid. De lastenverlichting die in dat statuut is vastgelegd betekent een erkenning van de aparte positie van het midden- en kleinbedrijf en de landbouw."

Overleven

Ook Piet Blauw ziet nog een goede toekomst in de landbouw als maar aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.

"Heel belangrijk is de instandhou- ding van de driehoek onderwijs, on- derzoek en voorlichting. Als de land"

bouw in Nederland de concurrentie- slag wil overleven dan zullen we 11,1oeten komen tot nieuwe produkten en nieuwe produktiesystemen, tot nieuwe be- en verwerkingsprocessen.

Er is wel degelijk toekomst in die landbouw, maar niet voor iedereen.·

De toekomstige agrariër zal moeten beschikken over een goede oplei- ding, een goede motivatie en een goe- de portemonnaie of een redelijk ge-

for~uneerde familie. Het geld zit in de grond." Piet Blauw heeft bij de verdeling van erfenissen wel de no- dige ellende gezien. Gezien het ka- pitale bezit geeft hij de potentiële op- volger van het familiebedrijf hard-, grondig de raad eerst eens met ou- ders, broers en zussèn rond de tafel te gaan zitten om alle rechten en plichten en mogelijkheden goed door te praten voor de betrokkene in het familiebedrijf stapt. "Ik heb me- nigmaal de notaris bezig gezien de

familieruzies te beslechten." '

Als goede motivatie geeft Piet Blauw

;,Zo iemand moet bereid zijn zich niets van vaste werktijden en de ka- lender aan te trekken. Een maand zomervakantie in Zuid-Spanje kan je vergeten en ook het begrip ADV (ar- beidsduurverkorting) zal bij de echte agrariër slech'ts op hol gelach kun- nen rekenen." .

Een goede opleiding is tegenwoordig een absolute vereiste om in te kun- nen spelen op de problemen met de automatisering en het management.

Wereldoriëntatie

Ook Piet Blauw constateert dat de stedeling absoluut onvoldoende door- drongen is van het feit dat de. Neder- landse boer een moderne onderne- mer is. Dat vindt hij erger dan het feit dat kinderen uit de grote steden helemaal geen benul hebben wat er op een moderne boerderij omgaat.

Dat laatste heeft hij wel ontdekt door werkweken die kinderen uit ver- stedelijkte gebieden op zijn bedrijf hebben doorgebracht. Maar de door- snee NederJander heeft er geen be- sef van dat de Nederlandse boer niet alleen moet werken aan een zo goed mogelijke rationele produktie, maar ook doet aan marktverkenning, zijn verkoopapparaat in de gaten moet houden en bezig moet blijven met een permanente scholing.

Het VVD-Tweede-Kamerlid: "Mijn ervaring is dat binnen ons vakgebied (agrarisch) de wereldoriëntatie gro- ter is dan van de gemiddelde Neder- lander. De boer móet zich wel op de hoogte houden van alles met :(':ijn open-grenzenmaatschappij."

Perspectief genoeg

Als voordelen voor de Nederlandse

·landbouw noemt Blauw:

- We hebben een geweldig logistiek voordeel: produktie, verkoopappara- tuur, verwerking en vervoer vinden binnen zeer korte afstanden plaats;

- We beschikken over een voortref-

::

'• felijk afzetapparaat in de vorm van efficiënte veilingen en beurzen en over wereldgeoriënteerde handels- kanalen;

- Nederland heeft een prachtig net- werk wat het transport betreft, ons land beschikt over goede lucht- en zeehavens en heeft aansluiting op het internationale wegennet;

- Ons land bezit een zeer moderne toeleverings- en verwerkingsindus- trie. Als men alleen al een bedrijf als A VeBe bekijkt waar men uit aard- appelen 365 derivaten kan maken;

als men naar de zuivelindustrie kijkt met zijn diversificaties. Dat soort ap- paraten zijn zo waardevol.

- De hoogwaardige kwaliteit van het Nederlands agrarisch produkt moet verder worden uitgebuit. Dan denk ik aan:

* zaaizaden/pootgoedjen dierlijk uitgangsmateriaal

* hoogwaardige directe consumptie- artikelen.

Kortom een produktie met een zo groot mogelijke toegevoegde waarde van hoogstaand niveau is zeer nood- zakelijk.

Piet Blauw vat samen: "Als je al deze elementen bij_ elkaar optelt dan bestaat voor de Nederlandse land- bouw in een open markt een goed perspectief. En dan heb ik het er nog niet over dat de produktie-omstan- digheden hier van nature goed zijn te noemen door het goede klimaat en de gmte kennis van de waterhuishou- .. . ding." Hij benadrukt dat het ver-

nieuwingsproces veroorzaakt door de landinrichting moet worden voortge- zet. "Dat betekent dat onze vele hoogwaardige gronden door de land- bouw gekoesterd moeten worden.

Blauw besluit met een plaagstoot, die hij wel serieus bedoelt, maar waarover de meningen binnen de VVD zeer verdeeld zijn: "Ik betreur in dit verband de vertraging van de tot standkoming van de Marker- waard."

Reny Dijkman

•

40-J arige. Vereniging verhuist van Lonteren

naar

Noordwijkerhout

Het congres van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie kent dit jaar een vol- strekt andere opzet en karakter dan gebruikelijk.

Daarvoor bestaan twee redenen: de ene heeft riiets en de andere heeft alles met de Vereniging op zich te maken. De eerste reden is dat de traditionele congresruimte - de Blije Werelt in Lunteren - in de afgelopen zomer door brand is getroffen en nog niet is her- bouwd. Daarom wordt nu gecongresseerd in Leeuwenhorst Con- gres Center in Noordwijkerhout. En dan de twéede redep: De Vereniging bestaat 40 jaar. En dat wordt groots gevierd. Tijdens het congres op 7 en 8 november a.s., waar vrijdagavonds een pro- gramma wordt geboden dat volstrekt afwijkt van het gebruikelij- ke.

In een "H~agse Kringen"-achtig gebeuren zal Pierre Huijskens (herinnert u zich nog die schitterende spreekbeurt van hem 5 jaar geleden in Lunteren?) een achttal prominenten uit verleden en heden van_partij en Vereniging interviewen. Tussen de inter- views door speelt een bandje en kan worden genoten van èen warm en koud buffet. Zaterdags spreekt partijvoorzitter Jan Kammin- · ga en zal Elly Coenen de Verenigingsvoorzitterhamer overdragen.

Enkele belangrijke tijden. . -

Vrijdag 7 november: 18.00 uur aankomst en ontvangst van dè gasten

19.00 uur opening van de feestavond 23.00 uur afsluiting van de feestavond Zaterdag 8 november: 10.00 uur jaarvergadering

11.30 uur toespraak Jan Kamminga 13.00 uur lunch, waarna het congres is beëindigd.

Meer gegevens - ook over de kosten en aanmelding - kunt u vinden . in de september- en oktobernummers van Provincie & Gemeente, het maandblad van de Vereniging vari Staten- en Raadsleden van de VVD. Voor nadereinformatie, ook betreffende de Vereniging, kunt u ook bellen: 070- 614121.

Andreas Dijk

•

9

=r.., _____

---DEMo- CRA71E

Congres Liberale Internationale

Van I tot 5 oktober vond in Hamburg het jaarlijkse con- gres van de Liberale Internationale plaats. De VVD-de- legatie bestond uit ongeveer 25 personen onder leiding van partijvoorzitter Jan Kamminga, secretaris buiten- land Tom Struick van Bernmelen en de voorzitter van de Groep Nederland Henk Talsma. Het congres bevatte een aantal uiteenlopende hoogte- en dieptepunten. '

Oostenrijk - FPÖ

Het eerste punt, waarmee we werden geconfronteerd was de aanwezigheid van de Oostenrijkse FPÖ-delegatie.

Een aantal neo-nazistische elemen- ten binnen deze partij was voor ons al in 1985 aanleiding geweèst om te ageren tegen Wenen als oorspronke- lijk geplande plaats van het congres.

Het feit, dat het nu in Hamburg plaatsvond was al eèn zeker succes voor ons. Evenwel was in september jl. de onberispelijk partijleider Nor- hert Steger opzij gezet door Jörg Haider, een multi-miljonair, die zijn fortuin te danken heeft aan door zijn familie in 1938 op illegale manier verkregen bezittingen van Joden.

Hiermee was voor de VVD de limiet bereikt.

Tijd,ens de executive-vergadering van woensdagavond is Tom Struick van Bernmelen fel van leer getrokken tegen deze partij. Hij kreeg echter onvoldoende steun om haar direct te schorsen (voor uitstoting is een aan- kondiging van 2 maanden vooraf noodzakelijk), maar wel werd beslo- ten een onderzoekscommissie van de L.I. in te stellen, die met name in november a.s. de verkiezingscam- pagne in Oostenrijk zal bekijken en de partij op de uitlatingen die dan gedaan zullen Worden zal beoor- delen. In december zal deze commis- sie dan rapporteren aan de bestuurs- vergadering van de L.I. te Parijs.

Wij verwachten, dat dan een roye- mentsprocedure gestart zar kunnen worden. Voor de VVD zal waar- schijnlijk algemeen secretaris Wim van den Berg van deze onderzoeks- commissie deel uitmaken. Tom

René van Splunteren Struick van Bernmelen vorid dit re- sultaat toch te mager en kon het niet langer verantwoorden nog verder deel te nemen aan het congres. Op donderdagochtend heeft hij de zaal verlaten. De rest van de delegatie had begrip voor dit standpunt, maar besloot toch te blijven, aangezien het beter leek op die manier nog enige grip op de gang van zaken te houden.

Inmiddels heeft wel de Liberale In- ternationale Groep Oostenrijk zich · van de FPÖ afgescheiden en is men bezig een nieuwe liberale partij op te richten. Dit is een beweging, die wij zeer steunen.

U.S.A.- Democratische partij Het tweede belangwekkende punt bij dit congres was het nieuwe lidmaat- schap van de democratische partij

10

van de Verenigde Staten. Om dit kracht bij te zetten was Walter Mon- dale aanwezig, die een gloedvolle re- devoering hield, waarin hij duidelijk stelling nam voor de liberale visie en de hoop uitsprak, dat als gevolg van deze aansluiting de contacten tussen Europa en de V.S. versterkt zouden worden.

D'66 - observer lid

Tevens werd D'66 als observer lid van de L.I. toegelaten. Op zich is het niet vreemd, dat er meerdere par- tijen uit hetzelfde land lid zijn van de L.I. Een aantallanden heeft 2 aangesloten partijen (b.v. Italië en Denemarken) of zelfs 3 (Israël).

Men kan echter wel zijn twijfels heb- ben over het liberale karakter van D'66. D'66 heeft evenwel openlijk verklaard de liberale beginselen àan te hangen en heeft het Liberaal Ma- nifest van 1947, de verklaring van Oxford van 1967 alsmede het Li- beraal Appèl van Rome van 1981 onderschreven. Het is nu maar af- wachten, of op nationaal niveau iets te merken zal zijn van deze nogal plotselinge bekering tot het liberalis- me van D'66. In ieder gevallijkt het, dat men niet meer zo snel zal kunnen zeggen, dat men op nationaal niveau bij voorkeur streeft naar samenwer- king met socialisten, als men op in- ternationaal niveau juist met libera- len samenwerkt.

Prize for freedom

Nadat vorig jaar de prize for freedom was toegekend aan president Alfon- sin van Argentinië, die op voortreffe- lijke wijze zijn land weer terugleidt naar de democratie werd deze jaar- lijkse prijs ditmaal toegekend aan mevrouw Sheena Duncan uit Johan- nesburg. Als voorzitter van de black sashbeweging ijvert zij al jaren lang op volstrekt geweldloze wijze voor de afschaffing van de apartheid en de verbetering van de mensenrechten in Zuid-Afrika. Om haar in dit streven

'

te ondersteunen kreeg zij nu de prijs uitgereikt.

Leden van de Groep Nederland had- den reeds met mevrouw Duncan kunnen kennismaken, toen zij op weg naar Hamburg enige dagen in Den Haag verbleef. Zowel in gesprekken met leden van de Groep en met Ka- merleden, als in Hamburg ten over- staart van het congres heeft zij op in- dringende wijze inside-informatie overgebracht, die duidelijk heeft ge- maakt aan iedereen, dat het in dat deel van de wereld inmiddels vijf voor twaalf is.

Congresthema

Het thema van het congres was "de- regulering en staatsingrijpen", waar- over een voorbereidingscommissie in een aantal vergaderingen bijeert was gekomen. Jan te Veldhuis, lid van onze Tweede Kamerfractie en eerste woordvoerder over dit onderwerp, maakte namens de VVD deel uit van deze commissie.

In eerste instantie was naar aanlei- ding van deze voorbereidingsver- gaderingen door de secretaris-ge- neraal van de L.I., de Zwitser Urs

Jan te Veldhuis

Schoettli, een tekst opgesteld, uit- sluitend gericht op de deregulerings- aspecten van het economisch beleid.

Naar onze mening omvat het thema echter veel meer, zoals milieubeleid, het openbaar vervoer, de diverse be- -sluitvormingsprocessen en de media.

Jan te Veldhuis had derhalve een tekst opgesteld over deregulering en milieubeleid. Hierin pleitte hij o.m.

voor een betere mentaliteit ten op- zichte van het milieu; het oprichten van een internationale milieudata- bank; het vereenvoudigen en effec- tiever maken van milieuregels door ze meer internationaal vast te stellen in plaats van - zoals nu - voorname- lijk nationaal; het internationaal in- tensiveren van de beginselen ,;de vervuiler betaalt" en "sanering bij de bron". Na een lange discussie, waar- bij met name door eendrachtig optre- den van de Nederlandse en de Zwit- serse delegaties en die van de fractie in het Europees Parlement (Florus Wijsenbeek vooral) is er een goede, het totale spectrum van de deregu- lering omvattende resolutie door een grote meerderheid van het congres aangenomen.

Overige inbrengen

Door de internationale peace and disarmament werkgroep, geleid door Peter Rauwerda, was een stuk opge- steld, en aan het congres aangeboden over het thema van de nucleaire be- wapening. Daarin werd duidelijk ge- steld, dat nucleaire wapens in de hui- dige wereldsituatie onontbeerlijk zijn voor de verzekering van de

vrede. ·

Met algemene stemmen werd een re- solutie aangenomen, opgesteld door de resolutie-commissie van de L.I.

Groep-Nederland onder leiding van Frits de Roo van Alderwerelt, over tropische regenwouden. Momenteel is volgens wetenschappelijke schat- tingen al zo'n 40 % van de biologisch rijke, vochtige tropische bossen ver- / dwenen of aangetast. De resolutie

vraagt o.m. de aangesloten partijen de activiteiten en doelstellingen van

zowel FAO (Wereld Landbouw Or- ganisatie) als WRI (World Resour- ces Institute) te ondersteunen.

Tevens werd unaniem aanvaard een resolutie over Paraguay, waar Do- mingo Laino, vice-president van de liberale oppositie partij en aanwezig in Hàmburg, zojuist tot ballingschap was veroordeeld. Hierin werd te- recht het regime van Stroessner op één lijn gesteld met dat van Pino- ehet Over het optreden van deze re~

geringen werd afkeurend geoor- deeld.

Daarnaast werden nog resoluties aangenomen over o.a. de GATT, de oorlog tussen Iran en Irak, Zuid- Afrika en de follow-up van de CVSE.

Al met al kunnen we zeggen, dat het congres redelijk geslaagd was, hoe- wel sommigen er toch wat gemengde gevoelens aan hebben overgehou- den. Niettemin blijkt uit het boven- staande, hoe belangrijk het is, dat de VVD in internationaal verband haar stem ruimschoots laat horen.

' René van Splunteren, secretaris L.I.G.N. •

28 oktober 1986

11

=·-

---'DEMo- CRAYIE

VVD-fractieleider Voorhoeve tijdens de Algemene Beschouwingen:

,, Waarom -Jukt het Philips wel?''

-~. ~~---~~--l

Tijdens de Algemene Politieke en Financiële Beschou~

wingen heeft VVD-fractieleider Joris Voorhoeve zijn af- keuring uitgesproken over het financieel beheer van de departementen. "De meeste doórstaan niet de toets van financiële controle die normaal is in het bedrijfsleven.

Philips, met 70 werkmaatschappijen over de gehele we- reld, brengt drie maanden na Nieuwjaar zijn jaarverslag uit. Maar de meeste ministeries komen pas jaren na dato met hun afrekeningen. De accountantscontrole is vaak ontoereikend ...

De financiële verantwoording van de departementen moet worden ver- sneld. Met aanvullende jaarrekenin- gen moet geen jaren worden ge- wacht. Ze zouden in de regel binnen een half jaar moeten worden inge- diend. De VVD stelt voor om zowel voor de fraudebestrijding als de uit- gavencontrole meer accountants in te zetten en hen beter te belonen ... "

Zuinigheid alom

De Algemene Beschouwingen volg- den zo kort op de regeringsverklaring dat er weinig tot geen politiek vuur- werk in de lucht zat. Oneerbiedig ge- zegd kwamen ze over als een voor alle politieke partijen verplicht num- mer, de ouverture voor de begro- tingsbehandelingen die nu inmiddels al volop aan de gang zijn. Het ka- binet Lubbers-De Korte volgde daar- aan voorafgaand de zelfde strategie die ook het vorige CDA-VVD-ka- binet toepaste. Voor Prinsjesdag la- gen alle diep ingrijpende bezui- nigingsmaatregelen grotendeels op straat.

Hoewel sterk doordrongen van de noodzaak tot het voeren van een so- ber beleid konden bepaalde beleids- voornemens van dit kabinet toch geen genade vinden in de ogen van de liberale coalitiepartner.

De VVD wil vasthouden aan de pas

Frank de Grave ingestelde regel dat vierjarigen ge- lijk na hun verjaardag naar school mogen. Zij voelt er weinig voor de kleuters te laten wachten tot na 1 ja- nuari. Evenmin loopt zij warm voor de plannen de mogelijkheden van het·

speciaal onderwijs drastisch terug te dringen.

Bij dergelijke zaken stelt het kabinet zich op het standpunt dat beleids- wijzigingen mogelijk zijn als het be- nodigde geld dan maar elders uit de- zelfde departementale begroting wordt opgehoest. Wat niet uit de lengte mag komen, moet dan maar uit de breedte worden gehaald.

PvdA-voorstellen

De beide coalitiepartners toonden weinig geestdrift over de ombui-

12

gingsplannen van de socialisten, die 3,4 miljard minder wilden bezui- nigen. De PvdA calculeerde daarbij een lichte lastenverzwaring in om de bevriezing van de uitkeringen en de ambtenarensalarissen ongedaan te maken en de overheidsinvesteringen te verhogen.

De financiële specialist van de VVD, Frank de Grave, bepleitte tijdens de eerste termijn van de Kamer bij de Financiële Beschouwingen juist een lastenverlichting, omdat Nederland zo langzamerhand wel heel erg uit de pas gaat lopen vergeleken met de ons omringende landen. Daardoor wordt onze concurrentiepositie juist verzwakt en dat komt de groei van de werkgelegenheid bepaald niet ten goede. De afstand tussen wat ie- mand bruto verdient, maar netto in het handje krijgt (bruto-netto- traject) is al veel te groot.

"Voor de prijs van 24 Nederlandse werknemers kan een Duitse werk- gever 30 mensen in dienst nemen, een Engelse 32, een Amerikaanse 35 en een Japanse bijna 43," aldus Frank de Grave.

Subsidiebeleid

VVD-fractieleider Joris Voorhoeve hekelde het in de ogen van liberalen ergerlijke subsidie-beleid. "Een goed voorbeeld van verwording in de subsidiemaatschappij is te-vinden in het volkshuisvestingbeleid. De sub- sidiesystemen, zowel voor bouwob- jecten als de individuele huursub- sidie, hebben prijsopdrijvend ge- werkt. De beslissers in het bouwpro- ces streven naar kwalitatief goede en dus dure woningen. Als beleggers hun rendement uit subsidies in plaats van huren moeten halen, is de zaak verziekt. Toch wordt de bewo- ner met huren geconfronteerd die hij niet kan betalen, dus wijst iedereen naar de overheid en eist subsidies om woningen "betaalbaar" te maken.

Dat is dan ook gebeurd, vooral in de zeventiger jaren. Ik zeg dit nu niet naar aanleiding van de recente ont- wikkelingen rond het ABP ... De