en
IN HE~I-' LEGER
In het Christelijk-Historisch wec1' ;__,]ad van vrijdag 31 juli- 7 augustus 1964 komt een artikel voor onder een wat sensationele kop.
Die kop luidt n.l.: "De tijd van ver- stoppertje spelen is voorbij. Neder- landse militair mist het vertrouwen in effectiviteit van het leger èn - helaas - terecht".
Deze beschouwingen trokken om meer dan één reden mijn aandacht en ik kwam tot de slotsom, dat het verstandig zou zijn eens in ons par- tijblad te reageren.
Voorop zij gesteld, dat de auteur, de heer E. H. van Eeghen, met eigen naam ondertekent en dus voor zich de verantwoordelijkheid voor wat hij schreef draagt.
Geheel verwerpelijk zal de redac- tie van het Christelijk Historisch Weekblad een en ander ondertussen wel niet hebben gevonden, want dan had men stellig tot een onderschrift besloten. Dit onderschrift was ook makkelijk van deskundige hand te verkrijgen geloof ik, aangezien tot de vaste medewerkers behoort de vroe- gere staatssecretaris, de luitenant- generaal M. R. H. Calmeyer.
Merkwaardig acht ik in de eerste plaats de kop. Mijn vraag aan de re- dactie van het be1trokken partij -or- gaan luidt derhalve: Doen wij er ver- standig aan negatieve conclusies ten aanzien van onze weermacht zo preg- nant te formuleren voordat vaststaat, dat de inzender gelijk heeft.
Er zijn nu eenmaal lezers, die niet steeds diep in de inhoud van hun partijblad doordringen, maar zich tot doorbladeren bepalen! Bij dezulke blijft makkelijk een negatieve im- pressie achter en dat kan toch nooit de bedoeling zijn van een nationale partij.
Ü1n misverstanden te voorkomen ik geloof, dat het goed is dat men het stuk van de heer van Eeghen heeft geplaatst, maar een meer relative- rende aankondiging zou m.i. van be- ter beleid getuigd hebben. Het is
ATTENTIE!
toch immers zo, dat de redactie de koppen opstelt, niet de inzender. Of ligt dit bij de CRU anders? Dan had ik mijn vetwijt tot de heer van Eeghen moeten richten.
* * *
Voorts was in CR-kringen vroe- ger niet gebruikelijk op eigen mensen, in casu de staatssecretaris- sen Calmeyer en Haex,. in zo perti- nente en openlijke vorm scherpe kritiek uit te oefenen. Kennelijk zijn ook hier de tijden van verjonging en vernieuwing aangebroken, wat natuurlijk alleen maar voordelen heeft. Echter stelt dat wel heel hoge eisen aan de betrokken redactie, die scherp moet toezien, dat niet onno- dig reputaties in gevaar worden ge- bracht, noch schade berokkend aan een zo essentieel nationaal belang als het vertrouwen in de weermacht.
Het Christelijk-Historisch Week- blad zal ook wel door miliciens wor- den gelezen, naar ik hoop, en zeker door hun ouders. Wat moeten die wel gaan denken als zij zonder veel kennis van zaken tot zich laten door- dringen waar de stellingen van de heer Van Eeghen eigenlijk op uitlo- pen èn in het zakelijke èn in het persoonlijke vlak.
Aan de VVD wordt of werd wel eens het verwijt gemaakt dat wij te critisch stonden tegenove{· onze ver- trouwensmensen. Ik heb dat altijd een noodzakelijk correlaat gevon- den van bepaalde liberale opvattin- gen en ook van de sociale samen- stelling van ons kiezerscorps, maar daartegenover waardeerde ik per- soonlijk altijd zo hoog de echte loya- liteit en menselijkheid in CR-krin- gen, en die komen een beetje in het gedrang als de redactie van een par- tijblad de strijdbijl niet terstond op- vat wanneer iemand, wie· dan ook, in wezen onrechtvaardige critiek op personen, impliciet, uitoefent.
ATTENTIE!
MAANDAG, 31 AUGUSTUS a.s., van 20.20-20.30 uur, zal
ONZE EERSTE TELEVISIEQUIYZENDING
in het nieuwe seizoen plaats vinden.
Deze uitzending gaat over het eerste net.
Luistert op DONDERDAG, 3 SEPTEMBER a.s., van 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum II (298 m), naar
.,DE STEM VAN DE V.V.D."
Donderdag 20 augustus 1964 - No. 788
door Mr. H. VAN RIEL
Mijn opzet is vervolgens te gaan aantonen, dat die critiek in de vorm, waarin zij hier neergelegd is, als onrechtvaardig dient te wor- den beschouwd.
Daarbij onderscheid ik twee -pun- ten. De Centuriontank en haar ka- non en het AMX-voertuig. Ik ont- ken niet, dat de heer Van Eeghen op sommige punten feitelijk gelijk heeft, wel, dat de tendens en de al- gemene sfeer van zijn artikel met de werkelijkheid kloppen.
Dat er op het ogenblik al moder- nere tanks bestaan dan de Centurion is een bekend feit; echter, en daar gaat de heer Van Eeghen in het ge- heel niet op in, ons parate leger- korps heeft binnen het NATO-ver- band een specifieke taak binnen een specifiek ons volledig bekend opera- tieterrein met bepaalde eigenschap- pen qua landschap, bodemstruc- tuur, wegennet, camouflagemo- gelijkheden e.d. Dit alles dan nog gezien binnen het kader van een oor- log, waarbij op meer of minder be- scheiden schaal van lichte atoomwa- penen gebruik wordt gemaakt, ter- wijl wij aangeleund zijn tegen bond- genoten, die over tanks beschikken, die aan de Russische superieur kun- nen worden geacht.
De vraag is uitsluitend, welke po- litiek wij ten aanzien van onze tanks moeten volgen in het kader van onze totale verdedigingsinspan- ning en of wij, anders handelend, de Nederlandse soldaat, wel te ver- staan met de hem toegewezen taak en op he1t hem toegedachte terrein, aan nodeloze gevaren bloüttstellen.
Hetzelfde geldt voor het uitrusten van Nederlandse tanks met een nieuw kanon, waarbij dan de ne- ven vraag speelt, of alle tanks nieu- we vuurmonden zullen krijgen.
Technisch komt de zaak daar op neer, dat het projectiel van het oude kanon vermoedelijk niet te al- len tijde geschikt geacht mag wor- den op grote afstand het vóórpantser van een Russische tank te doorbo- ren. Operationeel komen echter lang niet alle tanks in de situatie, dat de- ze eis behoeft te worden gesteld.
Wat eenvoudiger geformuleerd komt
Liberalen in Israël
(Zie pag. 5)
de hele zaak neer op de vraag of het, gelet op dit alles, nodig is al onze tanks zo uit te rusten, dat zij aan al onze eisen voldoen. Het zou makkelijker voor de commandanten zijn als dat het geval was,. en nie- mand betwist, dat bij een veel gro- ter budget het z.g. gunning-up in al- le gevallen de voorkeur verdienen zou. Maar het budget is nu eenmaal niet onbeperkt en het defensiebud- get hangt met een groot aantal an- dere dingen, nationaal gezien, samen.
Bij dit alles komt, dat het in- bouwen van het nieuwe ka- non een vrij ingewikkelde operatie is, die economisch gesproken dient samen te vallen met de algemene revisie, wanneer het hele toestel toch uit elkaar wordt gehaald. Dit vraagt voor alle Nederlandse tanks samen vier jaar, wat met zich mee- brengt, dat wij dusdoende pas eind 1968, begin 1969 klaar zouden zijn.
Dan komen twee of drie jaren later de nieuwe tanks!
De doorslag geeft voor mij echter dat voor het 10,5 cm kanon grote hoeveelheden nieuwe munitie moe- ten worden aangeschaft, die na een paar jaar weer in zee kunnen wor- den gedumpt, omdat zij voor de vuurmond 70/72 niet bruikbaar zul- len wezen. De betrokken ammunitie z.g. pantserdoorborende projectielen, APSD, is bijzonder kostbaar in de aanschaf.
Nu kan men na kennisneming van het bovenstaande toch tot een ande- re beleidskeuze komen dan de mi- nister, de staartssecretarissen en de legerleiding. Ik denk er niet aan dit op uitsluitend logische gronden te betwisten. Maar dat is dan een kwes- tie van debat, van gefundeerde dis- cussies, niet een kwestie van verlies van vertrouwen.
Wat het AMX-voertuig betreft, dit voldoet militair uitstekend, maar heeft technisch zwakke plaatsen, die echter in snel tempo hersteld worden met inschakeling van de Franse fa- brieken, die hier tekort zijn gescho- ten. Vermoedelijk hebben de verant- woordelijke personen in het verle- den een te hoge dunk gehad van de keuring in Nederlandse opdracht door de Franse autoriteiten. Zeer be- grijpelijk, gezien de toentertijd nog wat hartelijker, bondgenootschappe- lijker relaties met Frankrijk en slechts achteraf teleurstellend.
Hoe dan ook, de tegenwoordige le- gerleiding heeft, voorzover mijn in- lichtingen strekken snel en effectief gereageerd. Hoogstens dus een mo- tief tot toenemend vertrouwen.
(Vervolg op pagina 3)
In verband met de vakanties zal ons weekblad op 27 augustus a.s. N IE T uitkomen.
Het eerstvolgende nummer verschijnt een week daarna, te weten op 3 september a.s .
:YUJREID EN 'DEMOCRATIE
MIJN OPINIE IS
• • • •DE MIDDENSTAND EN DE PRIJSOPHEFFING VAN MERKARTIKELEN
Honderden jaren zijn de merkartikelen de gewenste artikelen voor de consument geweest omdat men er een zeker ver- trouwen' in had. Er kon door·fabrikant en detaillist niet mee worden geknoeid. Bo- vendien zijn de prijzen van de merkarti- kelen niet veel hoger dan van de artike- len waarvan de afkomst en kwaliteit soms he~l moeilijk zijn te controleren.
Nu is er al enige tijd een actie ontketend tegen de vastgestelde verkoopprijzen van de merkartikelen döor enige beunhazen (die daar een eigen belang mee beogen) en door de Consumentenbond. Heeft de Re- gering het recht zonder overleg met de betrokken middenstanders op aandrang van de Consumentenbond de middenstand een groot gedeelte van zijn bestaan te ontnemen?
De winstmarge van de merkartikelen is beslist nodig om de steeds hogere druk op de middenstand het hoofd te kunnen bie- den.
De loonsverhogingen alsook de huur- verhogingen zijn altijd door de Regering met de stok achter de deur aan de mid- denstand opgelegd. Is het niet altijd de detaillist, die de schuld krijgt als door de hogere inkoopprijs de verkoopprijs moet worden verhoogd? Deze gedachte ontstaat door een verkeerde voorlichting,
Duizenden middenstanders zijn al ver- dwenen en er zullen nog vele middenstan- ders verdwijnen, die toch zeer zeker in het arbeidsproces terecht zullen moeten komen, hetgeen voor de arbeiders nader- hand wel eens nadelige gevolgen zou kunnen hebben. Een verdrongen midden- stander wordt nu eenmaal geen kapitalist.
(Laat de arbeiders daar rekening mede houden.) De bovengeschetste actie mag nooit doorgang vinden! Dit zou een ramp betekenen voor de middenstand.
Ook moeten wij middenstanders, de hulp van de merkfabrikanten inroepen.
Amstat·dam-Z. C. HAAN
(Door de redactie bekort).
CADETIEN· EN
STUDENTENHUWELIJKEN
Als trouw lezer van het weekblad en als oud-officier viel mij het gestelde in
"Frappante ongelijkheid van rechtsbede- ling" op. Dat het moreel gedwongen hu- welijk ook in de zin van moderne opvat- tingen zoveel mogelijk dient te worden voorkomen, lijkt mij vanzelfsprekend.
Dat men dus tracht een dergelijke si- tuatie tegen te gaan door het leggen van een "rem'' is naar mijn mening goed.
Indien men zo'n rem gaat analyseren, zal het kunnen blijken, dat deze niet altijd geheel voldoet aan "sociaal" juiste opvat- tingen.
De vraag rijst: moet men zo'n dikwijls
NATIONALE VROUWENRAAD
Over de laatste vergadering van de Nationale Vrouwenraad in juni j .1. ontvingen wij van onze ver- tegenwoordigster, mevrouw G. Hue- se-Laming, als altijd een uitvoerig verslag.
Die bijeenkomsten van de N.V.R.
hebben steeds een lang en afwisse- lend programma. Er komen heel veel onderwerpen aan de orde die elk op zich een beurt in onze rubriek waard zouden zijn, maar dat kan nu een- maal niet. Wij doen dus maar weer een greep. En dan willen wij in de eerste plaats vertellen, dat mevrouw Huese-Laming zelf in het hoofdbe- stuur van de N.V.R. is gekozen tege- lijk met mevrouw dra. A. M. Schade van Westrum-van 't Oever te Den Haag en mevrouw M. A. van den Boogert-Selhorst te Middelburg; alle drie op voorstel van het hoofdbestuur en zonder tegencandidaten
Onder de verdere hui;houdelijke
goed werkende rem daarom opheffen?
Mijn antwoord is: Neen!
Naar mijn bescheiden mening zit de ko- lonel J. Potteboom met de moeilijke vraag:
moet men de maatregel in de rem ge- noemd, ook in het onverhoopte geval toe- passen?
In de beioogtrant van deze kolonel kan wèl een oplossing zitten.
Voorwaar, geachte medische medewer- ker aan ons weekblad, men kan een "ca- dettenhuwelijk" niet gelijkstellen aan een studentenhuwelijk.
De cadet heeft als regel immers op jon- gere leeftijd zijn positie bereikt, terwijl hij bij beëindiging van zijn studie automatisch benoemd wordt door dezelfde instantie (legerleiding, c.q. staat), die hem heeft opgeleid. De student begint bij beëindiging van zijn studie zijn patroon nog te zoe- ken.
Dat de patroon voor aanneming van een werkkracht bepaalde eisen stelt, is nor- maal. Zo stelt de staat de voorwaarde, dat een cadet ongehuwd moet blijven tot zijn benoeming. Is dit moreel onjuist? Naar mijn mening allerminst.
Kritiek kan men uitoefenen als de maat- regel "onsociaal" zou worden toegepast in een incidenteel geval.
Het toepassen moet men aan de tact van de legerleiding overlaten. Hierop kan· zo nodig door vragen in de Tweede Kamer controle worden uitgeoefend.
P. H. OUDT,
Luitenant-kolonel b.d.
MISVIERSTAND UITSlUITEN
De Algemene Vergadering van onze partij te Eindhoven heeft wel de bijzon- dere aandacht getrokken.
Een goed ding.
Uit de doeken is gedaan wat eigenlijk het veel genoemde akkoord van Wasse- naar om het lijf heeft ter zake van de deelname van onze partij aan de regering.
Het was duidelijke taal.
Onze minister en de eensgezinde beide Kamerfracties hebben ons volste vertrou- wen.
Als gevolg van de discussie over de her- ziening van ons beginselprogram was men eensgezind om de VVD sterk te maken.
Men wilde met het program misverstand uitsluiten.
Een commissie is daartoe samengesteld.
Het lijkt mij geen gemakkelijke taak voor die commissie en acht het daarom een goed idee van de redactie van ons partijblad onze leden in de gelegenheid te stellen hun visie ter· zake te geven.
Er komt dan zeker iets te voorschijn dat bereikbaar is voor de bovenbedoelde com- missie.
Uit wrijving van gedachten wordt im- mers het goede geboren.
Zeer terecht heeft de heer A. E. J.
Modderman te 's-Gravenhage bij het schrijven van zijn artikel misverstand uit- sluiten voor ogen gestaan.
Velen zullen met hem aanvoelen, dat in
Copie voor deze rubriek te :zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.
aangelegenheden was de wenselijk- heid van vrijwillige verhoging van de contributies van de aangesloten organisaties. De N.V.R. raakt meer en meer betrokken bij internationaal werk door de Internationale Vrou- wen Raad en, sinds kort, het Centre Europeén. En dat kost· geld!
Plaatselijke Raden zijn er nauwe-
ons beginselprogram het woord liberaal wordt gemist.
Voor ons persoonlijk is liberaal een titel, waarop we trots zijn, doch een beginsel- program is bestemd voor een organisatie, een partij en daar is men met een per- soonlijke titel niet klaar.
Hier moet een korte omschrijving van de doelstelling worden gegeven, b.v.
De VVD is een politieke partijvoor- standster van het staatkundig liberalisme.
Een ander geval is het weer met de door de heer Modderman aangehaalde zin in ons beginselprogram: De Nederlandse sa- menleving berust op een christelijke grondslag.
Men denke hierbij b.v. aan hetgeen men ons in de schoenen heeft willen schuiven:
het uittrekken van een confessioneel jasje of nog dwazer Vrijzinnig Humanisme.
Als de gewraakte zin zou luiden: De Nederlandse samenleving berust op een Godsdienstige grondslag; is dan misver- stand uitgesloten?
Men moet altijd maar indachtig zijn aan het bekende spreekwoord van de hond en de stok.
Mijn verwachting is, wanneer ook an- dere leden van de geboden gelegenheid gebruik maken om hun visie te geven, dat dan de beoogde doelen "misverstand uitsluiten" en "VVD sterk maken" beide zullen worden bereikt.
's-Hertogenbosch. L. J. H. DE LEIJER
BI
Reünie van oud-leden
Op 31 oktober en 1 november a.s. zal de Jongeren Organisatie Vrijheld en Demo- cratie, te Amsterdam haar derde lustrum vieren.
Ter gelegenheid hiervan zal een réünie van oud-leden worden georganiseerd, waartoe een réünisten-commissie is ge- vormd, welke zich met de voorbereidende werkzaamheden belast.
Het dagelijks bestuur van de commissie bestaat uit dr. E. Nordlohne - voorzitter;
H. M. J. Dubbeldam, 2e Van Leyden Gael- straat 119 te Vlaardingen - secretaris; me- vrouw R. Weide-Snoeyenbos - penning- meesteresse.
Inlichtingen betreffende de réünie zijn verkrijgbaar bij het secretariaat. Oud- leden, die verhinderd zijn de reünie bij te wonen, worden verzocht een gift over te maken naar de rekening van mevrouw Weide-Snoeyenbos bij Kingma's -Bank te Leeuwarden (giro 80 43 49), onder vermel- ding: "Lustrumbijdrage J.O.V.D."
Van de binnengekomen giften zal aan het Hoofdbestuur van de J.O.V.D. op 31 oktober a.s. een geschenk worden aan-
geboden.
lijks een half dozijn. Met het oog op het contact tussen vrouwenorganisa- ties plaatselijk en regionaal, zou men dit aantal graag uitgebreid zien.
Maar nu de lezingen.
Daar is allereerst een lezing door prof. dr. T. Huizinga te Groningen over Medicamenteuze mogelijkheden en moeilijkheden. Door de grote vooruitgang op medisch, pharmaco- logisch en chemisch gebied zijn er veel meer mogelijkheden om ziekten te bestrijden. Maar ook de bezwaren en gevaren zijn toegenomen, vooral door ongecontroleerd gebruik. Het publiek moet begrijpen, dat men ge- zondheid niet in de apotheek kan ko- pen en dat b.v. slaapmiddelen geen oplossing zijn voor slapeloosheid als de gebruiker niet tevens zijn levens- gewoonten saneert.
Er is een nieuwe wet op de ge- neesmiddelen, die beoogt waarborgen te geven t.a.v. de werkzaamheid en de relatieve onschadelijkheid van de beschikbare geneesmiddelen. Spr.
10 AUGUSTUS 196« - PAGINA 2
WIJ LEVEREN
DOZEN
uit Massief Carton
*
Speciaal voor export
*
N.V. Stroocartonfabriek v/h
E. Free & Co.
OUDE PEKELA
Telefoon 05978 · 2233, 2 lijnen
Eigen modern ingericht laboratorium.
N. V. Houthandel v.h.
W~KUNST
*
EIEMSKANAAL Z.Z. 19 GRONBNGEN Telef. 05900. 36541•
STALEN MEUBELEN
GISPEN
CULEMBORG
eindigde met de hoop uit te spreken, dat de beperking van het ongecontro- leerde gebruik zal leiden tot bevor- dering van de volksgezondheid.
Op de tweede dag was er een in- leiding met film over ,Eigen Woning- bezit", het werk van het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. Misschien hebben wij wel eens gelegenheid hierop terug te komen.
Wij willen nu nog vermelden: "ge- luidshinder veroorzaakt door brom- fietsen", "identificatieplaatjes", "op- geruimd staat netjes", "zedelijke volksgezondheid", verslagen van het internationale werk en nog veel meer.
Onze afgevaardigde schrijft nog:
"op het eind van de dag ontstond een verhitte discussie over de toenemen- de verzuiling in ons land. Wat zou de N.V.R. hiertegen kunnen doen?".
In de officiële notulen van de NVR (uitvoerig genoeg; 16 bladzijden) hebben wij geen antwoord op deze netelige vraag kunnen vinden.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
GROF
* * De vorige week trachtte de
* KRO voor z'n rubriek Brandpunt minister Andriessen te benade- ren voor een commentaar op het re- cente geschil me.t de heer Zwolsman over de pierprijs.
De minister weigerde echter op straat een nadere uitleg te geven en verwees de interviewer naar zijn ministeriële persdienst.
Dit was kennelijk niet naar de zin van de studio-redacteur van deze ru- briek, die zich de nogal schamper uit- gesproken woorden liet ontvallen:
Een minister geeft geen commentaar
~p straat. Tenminste niet in Neder- land. En als er geen verkiezingen op til zijn".
Wij vinden een dergelijke reactie ronduit grof. Het is niet de redacteur van Brandpunt, die bepaalt waar en wanneer een minister commentaar wil geven, doch de bewindsman zelf.
Dat de redactie teleurgesteld was is begrijpelijk, doch nog geen reden om op een dergelijke ongepaste .en de- magogische wijze te reageren.
OMBUDSMAN
* * Een studiecommissie van de
* Vereniging voor Administratief Recht (VAR) is er met redelijk grote eenstemmigheid van overtuigd geraakt, dat een Ombudsman in ons land goed werk kan verrichten. Op vragen in het parlement over de wen- selijkheid ook in Nederland een der- gelijke figuur in te stellen, hebben de betrokken ministers indertijd ge- antwoord dat zij het rapport van de VAR wilden afwachten. Dat rapport is er nu. Meer nog: de commissie heeft het voorstel tot instelling van een "algemeen vertrouwensman" al in de vorm van een wetsontwerp ge- goten. De mogelijkheid is er dus de- ze l~westie thans met voortvarendheid aan te pakken.
* * Het ligt zeker niet op onze weg
* REM-organisator Brandel in bescherming te nemen tegen al- Ie kritiek die uit Hilversum op hem wordt geleverd. Wel maken wij in de- ze kolom bezwaar tegen een artikel over "Etherpiraten", dat zaterdag j.l.
in de Gooi- en Eemlander werd gepu- bliceerd en waarin werd gesteld, dat de REM indirect een vrijbrief geeft aan alle illegale zenderij in ons land.
Kwamen wij in dat artikel bij de naam Brandel al epitheta tegen als
"piraat nummer één" en "eerste klas schuimer van het luchtruim", vooral de conclusie dat een vijftienjarige scholier uit Enschede (wiens klan- destiene zendertje onlangs werd op- gespoord) "zich veilig voelde in de schaduw van de vierkante piraat Brandel'' lijkt ons uit de lucht ge- grepen. Wat er sinds 1937 in het noordoosten van ons land gebeurt heeft niets te maken met het REM- eiland voor onze westkust.
Slechts één kop boven het gewraak- te artikel kunnen wij met instem- ming citeren, namelijk die waarin stond: "Verveling is oorzaak van zendyiraterij". Want wij kunnen ons voorstellen, dat de jongelui in Twen- the zich danig vervelen bij het kij- ken en luisteren naar de program- ma's uit Bussum en Hilversum.
LEEUWIN
* * Een leeuwin, die met zich laat
* "sollen" betekent een streepje aan de balk. De uitzonderlijke leeuwin, wier inschikkelijkheid uit Valkenburg aan de Volkskrant wordt gemeld, is door een Nederlander tot deze ideaaltoestand gebracht. Ideaal- toestand n.l. voor een Amerikaanse filmmaatschappij, die in de binnen- landen van Afrika Ietterlijk op een speelse doch zeer tamme leeuwin zit te wachten. Het zou goed zijn, dat alle leeuwinnen en leeuwen, die in circussen optreden door de Neder- lander in questie worden opgeleid.
Ontsnappingen, die ontaarden in een in elk opzicht wilde paniek zouden voortaan onmogelijk zijn.
20 AUGUSTUS 1964 - PAGINA 3
MLF EN ElJROPEES MACHTSBEWUSTZIJN
(Ingezonden).
"Met de bevoegdheid tot beslissen in handen van de president van de Verenigde Staten, met wereldwijde_ verantwoording, hebben we ons de afge- lopen vijftien jaar zeer wel bevonden". Met deze woorden onderstreept het lid van de Tweede Kamer, luitenant-generaal b.d. J. H. Couzy in een vorig nummer van dit blad zijn conclusie, dat "zo lang het politieke gezag, dat verantwoordelijk zal moeten zijn voor een eventueel gebruik, niet water- dicht is geregeld, het onverantwoord is een niet strikt nodige, ja militair overbodige nucleaire macht op te richten" (Bedoeld wordt de door de Ame- rikaanse regering voorgestelde multilaterale atoommacht, MLF, van Nato- landen). "De huidige moeilijkheden en wrijvingen zouden (in dat geval) slechts worden vergroot", aldus de heer Couzy.
Reeds de formulering van zijn conclu- sie maakt duidelijk, dat het Kamerlid Couzy ZJelf bezig is de verwarring over de MLF te vergroten. De MLF is na- melijk onder meer een experiment met betrekking tot de vraag, hoe het politie- ke gezag over een op militair niveau ge- integreerde Westelijke atoommacht kan worden geregeld. Te eisen, dat de oplos- sing van de proefneming voor de aanvang van de proefnemeing bekend moet zijn, doet daarom wat naïef aan en draagt niet bij tot beter begrip van de gegeven problematiek.
Intussen verkeert men thans nog in een stadium, waarin de mogelijkheid van zui\ner militaire integratie (bevel- voering, "gemengde bemanningen" op een atoomvloot etc.- beproefd moet wor- den, zodat het wat voorbarig is nu reeds het politieke gezag "waterdicht geregeld"
te willen zien alvorens men tot oprich- ting van de MLF zou overgaan. Voor- barig vooral wanneer men via deze zienswijze de momenteel voorbereide ex- perimenten onmogelijk zou willen ma- ken.
Enigszins demagogisch zelfs doet de opmerking "niet strikt nodige, ja mili- tair overbodige nucleaire macht" aan.
Is de MLF niet strikt nodig, omdat zij militair overbodig is? Of is het misschien zo, dat de militaire overbodigheid in dit gehEle samenspel van vraagstukken vol- strekt irrelevant is en dat men achter het "niet strikt nodige" een groot vraag- teken mag plaatsen, zeker wanneer het - zoals in het betoog van de heer Cou- zy - zonder kracht van politieke argu- menten wordt geponeerd?
De MLF is bedoeld als een Ameri- kaans antwoord op het verlangen der Westeuropese grote mogendheden naar militaire, in deze tijd dus atomaire on- afhankelijkheid. Als zodanig is de MLF een aanbod tot militair-atomaire samen- werking van de regering in Washington aan Engeland en Frankrijk, landen, die reeds daadwerkelijk te kennen hebben gegeven desnoods ten koste van grote of- fers een zekere mate van nucleaire on- afhankelijkheid te willen verzekeren
(Engeland) of te verwerven (Frankrijk).
Voorts is de MLF bedoeld als een al- ternatief voor een eventueel nog te for- muleren Westduits streven naar nucle- aire onafhankelijkheid dan wel naar rechtstreekse medezeggenschap over de- len van de Amerikaanse atoommacht, bijvoorbeeld de door generaal Norstadt
gewenste en mogelijk in de Bondsrepu- bliek te stationeren raketten voor de middiellange afstand.
Tenslotte biedt de MLF kleinere landen de mogelijkheid, aan een geallieerde strategische atoommacht deel te nemen, iets waarop belangrijk minder kans be- staat bij het huidige stelsel van bilate- rale afspraken tussen de VS en Eng:e- land, een stelsel dat kan worden uit- gebreid tot bilaterale afspraken tussen Washington enerzijds en Parijs en Bonn anderzijds. Het feit, dat dit bilaterale systeem sinds enige tijd als een multina- tionale atoommacht wordt gekenschetst - een begrip, dat Parijs overigens wei- gert te gebruiken - doet aan het twee- zijdig karakter van de gemaakte afspra- ken tot nog toe weinig af.
. Amelfik©!!@ll'ilS atocmm©il:ï!C~©!ie
Nu kan men het met de heer Couzy eens zijn, dat wij ons met het Ameri- kaanse atoommonopolie in de Westelij- ke wereld ze,er wel hebben bevonden.
Mits men dit "wij" maar beperkt tot Nederland en andere kleine Nato- landen. Engeland en Frankrijk hebben echter wel anders laten blijken. De atomaire bouwlust in Engeland en Frankrijk is een gegeven feit en het lijkt aannemelijk, dat het Frans-Britse voor- beeld op de Westduitsers, zeker op lan- gere termijn, slechts aanstekelijk kan werken. Maar al moet men toegeven, dat de Fransen voorlopig niet te remmen zullen zijn - hêt is aan de andere kant niet overdreven optimistisch om te stel- len, dat Britten en Duitsers voor een ge- allieerde oplossing te vinden zullen zijn.
En hiermee is dan tegelijk de beteke- nis van de MLF aangegeven. De multi- lateralen atoommacht op oppervlakte- schepen' moet men zien als een poging om de militaire consequenties van e:en nieuw machtsbewustzijn der Europese groten met behulp van een revolutionai- re Atlantische constructie binnen zekere perken te houden.
Het kernpunt van de gehele proble- matiek is, dat dit machtsbewustzijn - al dan niet gerechtvaardigd - zich manifes- teert. En dat het een bedreiging vormt voor de samenhang van het Atlanti- sche bondgenootschap.
Het door de heer Couzy bekritiseerde Amerikaanse initiatief probeert deze dreiging weg te nemen. Tegen die achter- grond lijkt er weinig reden tot twijfel aan het nut van een MLF en evenzo weinig reden tot het uiten van betui-
VERTROUWEN IN HET LEGER
(VeTvolg van pagina 1)
Om dat vertrouwen gaat het mij. Iedereen, die over mili- taire dingen nadenkt kan tot andere slotsommen komen dan de legerlei- ding. Vertrouwen verliezen doet men echter alleen als een leiding bij her- haling ernstige fouten maakt, grie- vend tekort schiet in het menselijke vlak, verzuimt te handelen waar ge- handeld moet worden.
Indien het daarbij om politieke be- windslieden van eigen richting gaat, spreekt men het gemis aan vertrou- wen bovendien eerst uit, nadat men voor zichzelf tot de conclusie is ge- komen, dat de betrokken figuur van het toneel moet verdwijnen.
Van gemis aan vertrouwen in de
weermacht als zodanig- wat verder gaat dan verlies van vertrouwen in een minister - onder het aanhalen van gebeurtenissen uit het rampjaar 1940 spreekt een nationaalgezind Ne- derlander alleen als de toestand cata- strophaal is en hij meent dat het ogenblik is gekomen, dat radicale wijzigingen in het totale bestel nodig zijn.
Zulke woorden neme echter nie- mand in de mond voordat hij iedere mogelijkheid heeft uitgeput veran- deringen ten goede in de situatie te brengen door gesprekken met de be- trokken bewindslieden zelf of via be- vriende Kamerleden.
Natuurlijk kan op een mens op een
gingen van tevredenheid terzake van een door de politieke ontwikkelingen ach- terhaalde toestand.
J. H. SAMPIEMON Desgevraagd ontvingen wij van lt.- generaal b.d. J. H. Couzy hierop het volgende commentaar.
1. Uitbreiding van het nucleaire ver- mogen van het Westen is overbodig. Nu kan een militaire overbodigheid uit po- litiek oogpunt noodzakelijk wezen.
2. Is dit bij de MLF het geval? Bij de oprichting van de NAVO heeft men het politiek gezag, dat over het gebruik van het militaire apparaat moet beslis- sen, zeer summier en daardoor onvol- doende geregeld. In tijden van dreiging en gevaar - zoals in 1949 - is dat niet ernstig omdat de omstandigheden tot politieke samenwerking dwingen. Zodra echter dreiging en gevaar minder schij- nen te worden, komen de nadelen van onvoldoend politiek gezag meer en meer tot uiting. Dit is de voornaamste reden voor de huidige impasse in de NAVO en het is dan ook ni:et voor niets dat de heer Stikker telkens heeft aangedron- gen op versterking van het politiek ge- zag in de NAVO.
3. Een militair-technische vorming van een MLF zal geen grote moeilijkheden geven. Waar militaire integratie nodig is geacht, is deze zonder moeilijkheden tot stand gekomen. Trouwens de koop- vaardij vaart reeds jaren met internatio- naal samengestelde bemanningen. ·
4. Met de vorming van de MLF volgt men weder de weg van de minste weer- stand. Het in het leven roepen van een nieuwe militaire organisatie als de MLF - waaraan de VS slechts 5 pct.
van hun totaal vermogen zullen bijdra- gen - versterkt niet de politieke een- heid. Integendeel, wanneer het politiek gezag over die MLF niet te voren àf- doend is vastgelegd, worden de huidige moeilijkheden in de NAVO slechts ver- groot.
5. Maar juist de regeling van dat po- litiek gezag vormt het moeilijkste punt.
Een commissie kan niet snel genoeg en ook niet namens alle deelnemers beslis- sen. Zal er een recht van veto zijn?
6. Natuurlijk zijn de Duitsers vóór de MLF, waaraan zij 40 pct. zullen mogen bijdragen. Zij verkrijgen daardoor me- dezeggenschap, waarbij zij zich zeer goed realiseren, dat zij door het ontbreken van voldoend politiek gezag practisch ook kernmogendheid worden.
7. Naast het onder 6 genoemde ge- vaar, beschouwen Monnet, Amerikanen en Duitsers de MLF als een inleiding tot een Europese kernmacht, welke on- vermijdelijk zal moeten leiden tot een nog losser worden van de militaire At- lantische gemeenschap.
8. De multinationale kernmacht is niets anders dan het onder een andere hevelsstructuur brengen van bestaande nucleaire middelen en transportmidde- len (waaraan ook Nederland en Frank- rijk hun bijdragen leveren).
9. In mijn ogen blijft een MLF een militaire verspilling, welke ook poli- tiek overbodig is; woorden als verwar- ring, naïef en demagogisch doen daaraan niets af.
J. H. COUZY
ogenblik de verplichting rusten als ongeluksprofeet in de ware zin van het woord op te treden. Die verant- woordelijkheid mag een redelijk mens echter niet op zich nemen voordat iedere andere weg afgesne- den is.
* * *
Resumerend is mijn bezwaar te- gen de heer Van Eeghen, dat hij koeltjes stelt, dat de Nederlandse dienstplichtige het vertrouwen mist in de effectivilteit in het leger, en zulks naar zijn gevoelen helaas ge- deeltelijk terecht, en daarnaast, me- de als grondslag van zijn stelling, enige tekortkomingen sterk verabso- luteert, zonder met de achtergrond te rekenen. Dat de heer Van Eeghen de problemen rondom de Centurion, het 20-ponder kanon en de AMX op enthousiaste wijze aan de orde stelt, vind ik daartegenover uitstekend.
,,Houdt de Vrijheid hoog!''
HB'u,
~~)···~····;··· i1]0011l~····;··~···fa~ .••••••••••••••••••••••••
l
,I I
door als cliënt gebruik te maken van de infor- matiebronnen, waarover de HBU beschikt, dank zij haar uitgebreid net van eigen kantoren en correspondenten over de gehele wereld.
I I I I I
Ook voor U: de HBU
11
L:
ÓLLANDSCHE BANK .. UNIE N:Jv.AMSTERDAM • DEN HAAG • ROTTERDAM
---
Scheepswerf & Machinefahriel{
v.h. H. J. I(OOPMAN N.V.
DORDRECHT - TEL. 01850 - 5041 en 5042
SCHEEPSBOUW - MACHINEFABRIEK - KETELMAKERIJ
NIEUWBOUW EN REPARATIE-INRICHTING INBOUW EN REVISIE VAN MOTOREN
ZWOLLERKERSPEt.
Spinners en Twijners
van
Weef- en Tricotgarens
N .. V. RIJNSTAAL
v /h J. W. Oonk & Co.
Telefoon 24941/45 - Arnhem Postbus 42
FABRIKANTE VAN
NAADLOZE EN
GELASTE
STALEN BUIZEN
VERVEN EN LAKKEN
VAN GOEDI!N HUIZEI autolakken
vernissen industrielakken scheepsverven
constructieverven muurverven plasticolor verven huisschilderverven
BUITENLANDSE FABRIEKEN EN VESTIGINGEN O.A. IN IIELGlt, DENEMARKEN, DUITSLAND, ENGELAND, FINLAND, FRANKRIJK, ITALI!, JAPAN, PAKISTAN EN SPANJE
MAKELAARS IN ASSURANTIËN
GRONINGEN ROTTERDAM
U. EMMIUSSINGEL 59 WE:STE:RSINGE:L 93
VRIJHEID EN DEMOCRATIE 20 AUGUSTUS 1964 - PAGINA 5
I_JIBERALEN IN ISRAËL
"Wie in Israël niet aan wonderen gelooft, heeft geen zin voor de rea- liteit". Deze waarheid, die meer is dan een boutade, werd ons herhaal- delijk voorgehouden, ook bij een tweede bezoek aan het oude, nieu- we land. Al zijn moderne Israëliërs
"gewone" mensen als ieder ander, toch werd er, sinds in 1948 de Staat werd gesticht, veel wonderbaarlijks verricht. Dit Israël werd direct bij zijn totstandkoming geïnvadeerd door de vijandige legers van een vijf- tal Arabische volkeren. Ondanks de numerieke overmacht werd de aan- val een mislukking.
Volgens de "wet van de terug- keer" konden Joden uit een 71 lan- den emigreren naar Israël en er het sta:ltsburgerschap verkrijgen. Zij het met een verbeten krachtsinspanning werden zij sociaal en economisch zo veel mogelijk in het grote geheel geïntegreerd.
Tenslotte laat de Egyptische dic- tator Abdul Nasser niet af te ver- klaren, dat hij alle Israëliërs wenst te vernietigen, althans in zee te drij- ven. Ondanks deze menslievende be- dreiging, ondanks herhaalde scher- mutselingen aan dat in wezen zo uiterst harmonische en vredige meer van Galilea, speurt men onder de Israeliërs weinig van oorlogsangst of ,,zenuwen". Het enige antwoord is de stage versterking van het de- fensie-apparaat.
* :;:
*
Intern-staatkundig is Israël, gele- gen in het nabije Oosten, niettemin een Westerse democratie met een volksvertegenwoordiging, Knesset genaamd. Bij een motie van wan- trouwen, uitgebracht door deze Knesset, verdwijnt het Kabinet. De 120 leden van de volksvertegenwoor- diging zijn verdeeld over zeven par- tijen. Vier van deze partijen lever- den leden van het huidige Ministe- rie onder leiding van Levi Esjkol, die zowel in het parlement als in een persoonlijk gesprek indruk maakt door een rustig beheerste kracht. Hij behoort tot de Mapai, de socialistische arbeiderspartij, die be- schikt over plm. 35 % van het stem- totaal. Met de kleine coalitie-par- tijen kan de premier rekenen op de comfortabele meerderheid van 68 op de 120 stemmen. De Mapai oefent . veel groter invloed uit dan zou blij-
ken uit de stemcijfers. Zij heeft naast, achter, onder, boven en in zich de hyper-machtige Histadroet, de algemene federatie van vakvereni- gingen.
Niet zonder reden heeft men deze Histadroet, die zetelt in een gigantes- ke blokkenburcht in Tel Aviv, het kleinste gemene veelvoud genoemd van het N.V.V. en de Koninklijke Petroleum in Nederland.
De grote macht van de sociaal- democratie is historisch te verkla- ren. Toen de Joodse settlers in de Pionierstijd, in hun landbouwneder- zettingen letterlijk om hun bestaan moesten vechten, koos men de col- lectivistische socialistische vorm van de Kibboets. Thans omvatten deze Kibboetsiem -met overigens slechts 4,5 % der totale bevolking - nog Wel een potentieel zeer belangrijk
deel der natie. Toch vragen liberale tegenstanders zich af, of de Hista- droet, wier socialistische tendenz his- torisch te verklaren is uit het oude collectiviteits-beginsel, niet een te grote macht vertegenwoordigt in het moderne Israël.
* * *
Over dit alles en nog veel meer spraken wij met twee leiders van li- bèralen, die met 17 afgevaardigden in oppositie tegen de huidige Rege- ring zijn. Met Peretz Bernstein, oud- Minister van Economische Zaken en thans één der twee voorzitters van de Liberale Partij, is het praten ge- makkelijk. Het geschiedt n.l. in het Nederlands. Van 1908 tot 1936 heeft hij te Rotterdam gewoond. Hij was voorzitter van de Nederlandse Zio- nisten-Bond. In Israël is hij opposi- tie-candidaat voor het President- schap geweest. Tijdens het gesprek blijkt de heer Bernstein, van wie een soort klassieke rust uitgaat, in wel- gekozen woorden glashelder zijn ge- dachten uit te drukken. De Liberale Partij - zo horen wij - is in Israël voortgekomen uit een fusie van de Progressieven en de Algemene Zio- nisten, van welke laatste hij zelf de voorman was. Eén der aanvalspun- ten tegen de Regering is het verre- gaand étatisme, een overheidsingrij- pen op gebieden, waar dit geenszins nodig is. Het is juist, dat b.v. de spoorwegen, de post en de havens
door de overheid worden beheerd.
Maar waarom moet een zo groot aan- tal van industriële of algemene ver- voersondernemingen in handen zijn van de regering of van de Hista- droet?
Ook zijn de liberalen in Israël het geenszins eens met de belastingwet- geving. Later betreurt ook de heer Ishar Harari, liberaal fractievoorzit- ter in de Knesset, dat de belastingen - b.v. tussen de hoofd- en hand-ar- beiders- te weinig zijn gedifferen- tieerd. De liberalen wensen verder een ziekteverzekering door de staat en niet door de Histadroet, die op deze wijze zeer velen aan zich bindt.
In loongeschillen ijveren de liberalen voor verplichte arbitrage. Dit wordt door de regeringscoalitie geweigerd, omdat zij hierin - ten onrechte - aantasting van het recht van sta- king ziet.
Aldus korte flarden uit een veel langer onderhoud.
* * *
Op zijn beurt toont de heer Harari zich een even schrander als gemoe- delijk advocaat. En kennelijk een all- --round politicus. Ook hij is een sterke
tegenstander van de overheid als concurrente van het particulier be- drijf. Bovendien bl~jkt hij een over- tuigd strijder voor de rechten van de mens. Alles wat zweemt naar wil- lekeur tegen de individuele burger wordt door hem niet geduld.
Meer van Galilea
Op het stuk van buitenlandse poli~
tiek en defensie staan beide liberalen achter de regering. Verder wijst de heer Harari ons op het unanieme votum dat niet lang geleden de Knesset heeft uitgebracht omtrent de Duitse atoomgeleerden, die in dienst van Nasser zijn. De volksver- tegenwoordiging vroeg toen van Duitsland versnelling van de legis- latieve procedure, die een Duits op- treden tegen deze atoomheren mo- gelijk maakt.
* * *
Het is in het algemeen e~hter niet tegen Duitsland, maar noodgedwon- gen wel tegen de Arabische staten- en vooral tegen dictator Nasser - dat men zich in Israël in een af- weerhouding bevindt. Het is trou- wens zonneklaar, dat ondanks alle heftige, interne politieke strijd alle partijen het eens zijn, wanneer het nationale belang in het geding is.
Daaronder valt stellig de in werking stelling van het grote Jordaanplan ter bevloeiing van de Negeb-woestijn.
Hiertoe gaat men deze zomer over, met of zonder "goedkeuring" van de Arabische buren. Met deze buren blijft men bereid te onderhandelen.
Er zal echter een veel "liberaler"
wind moeten waaien in de Arabische staten, voordat deze toekomstdroom werkelijkheid wordt.
L. M.
,,Maak de V.V.D.
sterk!!~'J. Vermaas' Scheepvaart Bedrijf
N~V.Reders en managers van zeeschepen kleine en grote handelsvaart
CARGADOORS
BEVRACHTINGSAGENTEN
Schiedamsevest 91-93 ROTTERDAM
telef. 116400 (4 lijnen) telex 22153 (2 lijnen)
N.V. Steenfabriek v /h J. B. Mijnlieff
WAALBANDIJK - DRUTEN • POSTBUS 7 TELEFOON 08870-2060
Indien hier
uw advertentie had gestaan dan •••
zouden 28.000 geestverwanten alsmede hun huisgenoten deze hebben gelezen.
Inlichtingen en
advertentie- tarieven worden gaarne verstrekt door onze administratie, postbus 43 Amersfoort, tel. 0.3490-1 34 25
Boele's Scheepswerven en Jfaehinefahriek N.V.
BOLNES (BIJ ROTTERDAM>
•
Reparatie en nieuwbouw
•
TELEFOON 195100 ROTTERDAM TELEGR. BOELE-BOLNES
De Rotterdumsche Droogdok Mij. N.V.
#M#I<%5&
CAB I NES op elk merk chassis, hetzij normaal besturing of front- besturing, volledige slaap- of semi-slaapcabines.
LAADBAKKEN zowel open - met boorden • als met huifconstructie.
GESLOTEN ALUMINIUM CARROSSERIEEN
Uitvoering geheel volgens de voorschriften voor T.I.R.
Dekkleden worden in eigen bedrijf gemaakt.
alle uitvoeringen te leveren in zeewater-bestendig aluminium. Het opbouwsysteem volgens de modernste methodes, patent S.A.A.G. Zwitserland.
IIIHHIIIIIIItltiiiiiiiiiiUIHIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
notionooi en internationaal bekend! vraag prijs en inlichtingen.
CARROSSERIEFABRIEK
FIRMA PAUL & VAN WEELDE
's-Gra.venweg 350 Nieuwerkerk a./d IJssel (Holland) Telefoon Directie, fabriek en boekhouding (01803) 841 (3 lijnen)
NORMAAL- EN DIKWANDIG HAADL0%1 ITALIH BUIZIN NIEUWE GELASTE STALEN BUIZEN
NIEUWE GASPIJPEN
GEBRUIKTE ELEKTRISCH GEREINIGDE VLAMBUIZEN REGENWATERAFVOERPIJPEN
VEERSE DIJK 271a HENDRIK IDO AMBACHT TELEFOON DORDRECHT (01850) 2 81 11, 2 81 12 en 2 71 75
HA 18 UUR (01850) 2 82 32 en 2 77 92 (30) 26828
Werft leden voor de V.V.D.!
