m id dela r es en ko nin gi n
Wij, reizigers
Direct verbonden
Met Maria
de taalgrens over
Vertrouwen
D
e uitbraak van de coronacrisis, intussen anderhalf jaar geleden, was voor veel mensen een schok. Het virus had im- mers meteen grote impact op onze samenleving.Maar dat was niet de enige reden waarom er geschokt werd gereageerd. Wetenschappers gaven toe dat ze met veel vragen zaten. Hoe gevaarlijk was het virus? Konden ook kinderen het overdra- gen? Konden mondkapjes besmetting voorkomen of volstond het om een raam open te zetten? De experts twijfelden en het bijna grenzeloze geloof in de wetenschap kreeg een flinke deuk.
Intussen hebben de meesten onder ons geleerd om tóch te vertrouwen op de virologen en hun expertise. En dat is niet altijd vanzelfsprekend.
Je zou immers ook de roepers kunnen volgen, die beweren dat de covidcrisis één grote leugen is om het volk onder de knoet te houden. Alsof ze met een vingerknip de verwoestende kracht van het virus kunnen stoppen! In tegenstelling tot de echte experts pretenderen ze op elke vraag een pasklaar antwoord te hebben.
In het Evangelie is Maria het toonbeeld van ver- trouwen. Door ‘ja’ te antwoorden op de vraag van de engel, kiest ze zeker niet de gemakkelijk- ste weg. Ze twijfelt en zit met vragen waarop
de boodschapper van de Heer geen antwoord biedt. Dat Maria dan tóch haar jawoord geeft, zo schrijft Geert Narinx verderop in dit nummer, bewijst haar diepe vertrouwen in God, ook al kan ze zijn plannen niet helemaal doorgronden.
De moeder van Jezus is ook in onze tijd een voor- beeld voor gelovigen. Vertrouwen is daarbij eens te meer het sleutelwoord, zo blijkt uit het gesprek dat we voor dit nummer hadden met montfort- aan Nepo James Raj, die in Leuven werkt aan een studie over Mariadevotie. ‘Als je in een be- devaartsoord een kaarsje brandt voor je zieke ou- ders, doe je eigenlijk veel meer’, zegt pater Nepo.
‘Het is méér dan een ritueel. Je laat zien dat je op God vertrouwt, zonder dat je daar woorden voor nodig hebt.’
Ondanks alle beslommeringen wenst het team van het Mariaal Centrum je deze zomer zonni- ge, zorgeloze dagen toe. Wie eropuit wil, helpen we graag een eind op weg. Antoine Rubbens neemt ons mee naar Namen, op sleeptouw langs de mooiste Madonna’s in de Waalse hoofdstad.
Want ook waar men gaat langs Waalse wegen, komt men Maria tegen!
De redactie
Inhoud
Wij, reizigers
Frans Fabry
De kerk in ’t midden
Myriam Vanden Nest
Op naar een bescheiden en open Kerk
Frans Fabry
Met reuzenstappen vooruit
Monique Rahier
Wees gegroet ...
in Scherpenheuvel Direct verbonden
Louis Defives
Jan Berchmans: een heilige voor onze tijd?
Felix Van Meerbergen
Is Mariaverering oubollig?
Louis Defives
Maria, voorbeeld van geloof
Geert Narinx
Met Maria de taalgrens over
Antoine Rubbens
Gebed ...
23
Uit het leven gegrepen ...
30
Heb je vijf minuutjes? ...
31
We bidden voor en met elkaar ...
32-33
Tombola – Lourdes in België – Puzzelbladzijde ...
34-35
4-5
14 10-11
6-7
20-22 12-13
15-17
8-9
24-25
26-29
D
e Kerk heeft in haar lange geschiedenis al heel wat stormen doorstaan, maar een crisis zoals de huidige heeft ze nog niet beleefd. Dat schrijft kardinaal De Kesel in Geloof& godsdienst in een seculiere samenleving. In dat essay gaat hij in een eerste beweging op zoek naar oorzaken en verklaringen. In het tweede deel be- toogt hij waarom godsdienst nog zin kan hebben, óók in België, óók in onze tijd, en schetst hij hoe de zending van de Kerk er dan wel kan uitzien in een maatschappij waarin ze niet langer de hoofd- rol speelt.
VAN RELIGIEUS NAAR SECULIER
De titel van het boek is meteen ook het uit- gangspunt van het betoog van de kardinaal. We leven niet meer in een religieuze, maar in een seculiere samenleving. De evolutie naar een se- culiere maatschappij is in feite al enkele eeuwen aan de gang, maar lijkt nu haar kookpunt te bereiken. Wat betekent dat nu? Vanaf de hoge middeleeuwen raakten in onze streken alle as- pecten van het samenleven – kunst en cultuur, filosofie, politiek, moraal – doordrongen van het christelijke gedachtegoed. Het christendom
Onze samenleving is sterk veranderd. Geloof en godsdienst spelen geen dominante rol meer.
Meer dan ooit wordt de Kerk gedwongen om een nieuwe positie in te nemen, wil ze nog van betekenis zijn in ons land. Van die zoektocht getuigt kardinaal De Kesel in zijn nieuwe boek. Hij voorspelt dat de Kerk van de toekomst bescheidener en kleiner zal zijn, maar zeker
ook getuigend en open voor de wereld.
Op naar een bescheiden
en open Kerk
werd iets vanzelfsprekends, zoals de zon die elke ochtend opgaat.
In de westerse wereld van vandaag – en dus ook in het 21e-eeuwse België – leven aanhangers van verschillende religies en overtuigingen met of naast elkaar. Katholieken en moslims laten hun stem horen, maar ook vrijzinnig humanisten, atheïsten, agnosten, Joden enzovoort. Onze reli- gieuze overtuiging wordt ons minder van buiten- af meegegeven, ze is nu zaak van onze persoonlij- ke en vrije keuze.
GELOVEN IS GEEN PRIVÉZAAK
Monseigneur De Kesel verwijst naar de chris- telijke achtergrond bij velen die zich onbaat- zuchtig inzetten voor hun medemens. Naar mensen die zich metterdaad het lot van armen aantrekken, die zich zorgen maken over het lot van vluchtelingen. Een ouderpaar dat ver gaat in de liefde voor hun zwaar gehandicapt kind.
Anderen echter vragen zich af waarom ze zich zouden engageren voor iets dat geen persoonlijk voordeel oplevert.
In feite gaat het om keuzes en engagementen die onze samenleving maken tot waartoe ze geroepen is: een menselijke samenleving. Velen zoeken en bepalen de zin van hun leven en de zin van hun levenskeuzes juist vanuit een religieuze achter- grond, zegt de kardinaal.
Het verbannen van geloof en religie naar de pri- vésfeer, waartoe sommigen weleens oproepen, is niet zonder gevaar. Geloof is niet iets voor achter- kamertjes. ‘Er is voor de gelovige geen scheiding tussen geloof en leven, zoals er geen scheiding is tussen geloof en het samen leven. Het Evangelie heeft niet alleen betrekking op mijn privéleven, maar motiveert me in mijn maatschappelijk en- gagement’, zo schrijft De Kesel. Hij noemt elke poging om het geloof te privatiseren ‘een aanval op het hart zelf van het geloof’.
GEEN BEKERINGSDRANG
In het tweede deel van zijn essay gaat de kar- dinaal juist in op de rol van de Kerk in een niet-christelijke wereld: welke zending heeft ze vandaag en morgen? De Kerk kan in zijn ogen slechts betekenis hebben als ze in de eerste plaats een teken van heil is. Ze is gezonden om God aanwezig te doen zijn in de wereld en te getuigen van zijn grote medemenselijkheid. De auteur maakt trouwens komaf met de idee dat je de vitaliteit van de Kerk kunt afmeten aan het aantal aanwezigen in de zondagmis. We moeten
ons niet blindstaren op statistieken. Een betere barometer is de vraag hoeveel mensen je kunt bereiken met de kracht en de schoonheid van het Evangelie.
Wat we volgens de kardinaal niet mogen doen, is de seculiere samenleving de rug toekeren, dat zou pas nefast zijn. ‘De Kerk moet missionair zijn’, zo zegt hij, en dat heeft meer te maken met authen- ticiteit dan met bekeringsdrang: ze moet zichzelf blijven. Religie, privé en gemeenschap hangen voor gelovigen onmiskenbaar samen. ‘Het is door wat er binnen haar gemeenschap te beleven valt, dat de Kerk relevant kan zijn naar buiten toe.’
Dat is wat de auteur bedoelt met het missionaire karakter van de Kerk.
BESCHEIDEN EN OPEN
Tot besluit van zijn boek schetst kardinaal De Kesel de geloofsgemeenschap zoals hij die voor ogen heeft: ‘Een bescheiden en kleinere Kerk, levend in de diaspora. Een Kerk die trouw is aan haar geloof en onbevangen zichzelf is. Maar ook een open Kerk, solidair met de vragen, de vreug- den en de angsten van de mensen van deze tijd.
Een Kerk die allereerst de vreugde uitstraalt van de schoonheid en getuigt van Gods liefde voor alle mensen.’
Door hun levenshouding geven gelovigen aan God in deze tijd handen en voeten, dankzij hen is Hij concreet werkzaam in de wereld. De niet-af- latende bewegingen rond bedevaartsoorden en de aantrekkingskracht van abdijen, retraitehuizen, gebedsgroepen en zeker ook vieringen bieden een belangrijke voedingsbodem.
De kardinaal gaat in dit boek niet specifiek in op de figuur van Maria, die een voorname taak heeft, niet alleen bij de menswording, maar ook in het leven van de Kerk. In het vorig jaar verschenen boek over een eeuw montfortaan- se aanwezigheid in België roept De Kesel de montfortanen echter op om, met de hulp van Maria, wegen te zoeken die naar Jezus leiden en om, net zoals zij in haar Magnificat, te ge- tuigen dat God wonderen doet, ook in deze tijd. De bedevaarten zijn voor de montfortanen een unieke wijze om concreet te evangeliseren, aldus De Kesel, naast het geschreven woord over Maria en Mariadevotie.
pater Frans Fabry Het boek van kardinaal De Kesel (120 p.) is verschenen bij Halewijn.
in Scherpenheuvel Wees gegroet …
www.scherpenheuvel.be juli - augustus 2021
HET WOORD IS VLEES GEWORDEN
heiliging van het volk. Het zijn diakens en pries- ters die door de Heer geroepen worden om dit sacramentele leven van de kerkgemeenschap te dragen, op te wekken, te belichamen.
Het is met grote dankbaarheid dat we op 29 mei de diakenwijding vierden van Geert Narinx, onze medebroeder van het oratorium van de heilige Filippus Neri in oprichting. Vanwege de coro- namaatregelen kon de viering die aanvankelijk half december was gepland, niet doorgaan. In mei was er een ‘versoepeling’ en konden we met vijftig gelovigen buiten vieren. Een bijzondere ervaring voor wie erbij mocht zijn. Het begin van een nieuwe zending van Geert om het Woord vlees te laten zijn in zijn eigen leven en in dat van de Kerk. Dat alles in voorbereiding van zijn pries- terwijding. We feliciteren Geert en danken hem voor dit mooie getuigenis.
Luc Van Hilst, pastoor In de proloog van het Johannesevangelie, dat we
in de dagmis van Kerstmis horen, staat plechtig dat ‘het Woord vlees geworden is’. Dat slaat na- tuurlijk op de komst van Christus die in onze menselijke gedaante Gods heil heeft getoond in woord en in daad. We hebben in Christus Gods heil aanschouwd. Het ‘Woord’ is zichtbaar geworden en ‘het heeft onder ons gewoond’. Se- dertdien is Gods Woord altijd zichtbaar, tastbaar in ons midden in de kracht van de Heilige Geest.
De apostelen verkondigen het rijk Gods door het te tonen. Allen die in het doopsel de Heilige Geest hebben ontvangen, zijn geroepen, gezon- den en begenadigd om hetzelfde te doen. Daar- om zijn wij ‘sacrament’, zichtbaar teken van Gods heil, tempel van de Heilige Geest, Gods Woord dat vlees wordt in ieder van ons.
Onder allen die begenadigd zijn, ontvangen we mensen die zich helemaal aan de dienst van de verkondiging wijden, in woord en in daad, tot
BEZOEK UIT CHINA
Op 1 mei ging pater Jerome Heyndrickx, scheu- tist, voor in de viering in de basiliek. Hij deed dat in het Chinees! Hij was vergezeld van drie priesters uit China en een zuster die filosofie en theologie studeren in Leuven. Pater Heyndrickx is jarenlang in China als missionaris geweest en keert er nog regelmatig naar terug, ondanks zijn negentig jaar. Hij is een kenner van de enorme problemen die de Kerk daar ondervindt en een vurig ijveraar om oplossingen te vinden.
In het Gulden Boek van de basiliek schreef pa- ter Heyndrickx dat hij in 1950, vlak voor zijn intrede bij de congregatie van Scheut, te voet op bedevaart kwam van Beveren-Waas naar Scher- penheuvel. Het deed mij denken aan die andere missionaris, pater Damiaan, die voor zijn vertrek ook naar Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel kwam om te bidden.
BEDEVAART IN MINEUR
Op pinkstermaandag was het bijzonder rustig in het – in normale tijden – drukke Scherpen- heuvel. Geen Poolse bedevaart met tweeduizend deelnemers, geen massa bedevaarders die elkaar verdringen om een glimp op te vangen van het genadebeeld. De zon was ook al niet van de par- tij, ’t was koud en nat. Toch kwam een kleine groep dapperen uit Landen trouw op bedevaart.
De ambassadeurs van de enthousiaste bedevaart van Landen! We vermelden hen hier fier om onze waardering en dank uit te spreken voor de be- stuursleden van de diverse broederschappen van Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel die op
‘hun’ dag op bedevaart kwamen, met alle leden in hun hart en met tal van intenties die aan Ma- ria werden toevertrouwd. Proficiat ... en volgend jaar doen we weer buitengewoon normaal!
HET BEDEVAARTSOORD NODIGT UIT
Sinds begin juni zijn er opnieuw meer mensen toegelaten tijdens eucharistievieringen. Op de website scherpenheuvel.be vind je dag per dag de orde van dienst voor de basiliek en de Mariahal.
OP NAAR DE KRONINGS- FEESTEN!
In 2022 zal het 150 jaar geleden zijn dat het genadebeeld werd gekroond.
Sedertdien worden de Kroningsfeesten om de 25 jaar georganiseerd. Met coro- na was het niet mogelijk om daar nu al voluit aandacht aan te geven. Sinds de meimaand staat de ‘kiosk’ er weer, die al eerder, met 400 jaar parochie, op het voorplein stond. Hij toont afbeeldingen van de Kroningsfeesten uit het verleden en een oproep om ons voor te bereiden
op de festiviteiten in 2022. Later meer hierover!
1947
IN MEMORIAM
In de nacht van Witte Donderdag op Goede Vrijdag overleed E.H. Ben- jamin Sterckx (foto) in het rustoord Ster der Zee in Scherpenheuvel. Hij was er maar kort te gast omdat het in zijn vertrouwde huis niet meer ging.
Ben Sterckx werd 93 jaar. Verschillende mensen uit de omgeving zullen hem gekend hebben als leraar en later directeur van het Sint-Jan Berch- manscollege in Diest. Van 1992 tot 2000 was hij pastoor van de Sint-Bar- tholomeusparochie in Waanrode. Daarna kwam hij ‘op rust’ in Scher- penheuvel. Hier was hij een zegen voor de bedevaarders die hem konden ontmoeten in het huis van de zegeningen voor de basiliek. Hij ging ook vele jaren voor in de avondmissen in de basiliek.
Op 7 mei overleed onverwacht pater Paul Eerlings van de paters van de Heilige Harten. Hij werd tachtig jaar. Jarenlang was hij pastoor van de Sint-Pietersparochie van Langdorp (Aarschot). Sinds zijn pensionering
kwam hij af en toe helpen bij de dienst in het huisje van de zegeningen aan de basiliek. We hadden de vriendelijke en vlotte confrater liever meer bij ons gehad ... Moge hij nu het hart van Jezus en van Maria, aan wie hij zich als religieus toevertrouwde, zien opengaan om te delen in de volle liefde van de Vader.
DE HEER, VESTING EN TOEVLUCHT
Ook al zijn de vaccinaties in volle gang, de pande- mie is nog niet echt achter de rug. Talrijk zijn ze, de mensen die door het coronavirus een dierbare hebben verloren. Velen zijn als gevolg van de crisis hun job kwijtgeraakt of raakten sociaal ge- isoleerd. Ze weten niet meer van welk hout pijlen maken. Ondanks de wanhoop, ondanks de moei- lijke tijd waarin we leven, zijn er gelukkig ook veel mensen die de tijd vinden om het gesprek met God weer aan te gaan – Hij die, met de woorden van de psalmist, een ‘vesting en toevlucht’ is, ‘een machtige hulp in de nood’ (Ps 46).
Denken we in dat verband aan de woorden van Jezus in het Evangelie. Hij nodigt ons uit om dichterbij te komen, hoe zwaar onze rugzak ook is, hoe diep we ook in de put zitten: ‘Kom allen tot mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken. Neem mijn juk op uw schouders en leer van mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uw zielen’ (Mt 11, 28-29).
De coronacrisis, die niemand had kunnen voor- spellen, heeft een ongeziene golf van solidariteit veroorzaakt. Ambulanciers, verpleegkundigen en ander zorgpersoneel, maar ook honderden vrijwilligers staan dag en nacht klaar voor hun medemens. Ze staan zelden in de schijnwerpers, komen niet aan het woord in de tv-studio’s, maar werpen zich op als ‘beschermengelen’ voor slacht- offers van het coronavirus.
Het is ons trouwens niet ontgaan dat solidariteit voor velen gepaard gaat met intens gebed. Dat blijkt ook uit de gebedsintenties die lezers ons bezorgen.
Telkens als we in dialoog gaan met God, denken we aan wie ons dierbaar is. Er worden almaar meer
‘versoepelingen’ aangekondigd. Laat het geen ex- cuus zijn om die ‘solidariteit in gebed’ te laten uit- doven. Laten we van elke huiskamer een ‘cenakel’
maken waar we voor en met elkaar bidden!
‘Jezus Christus is dezelfde gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid’, schrijft de apostel Paulus
We bidden voor en met elkaar
(Heb 13, 8). Laat elke woning, elk gezin en elke gemeenschap van gelovigen dan ook uitgroeien tot authentieke leerscholen voor gebed. Laat het, met de woorden van paus Johannes Paulus II, plekken zijn ‘waar de ontmoeting met Christus niet alleen tot uitdrukking komt in het smeken om hulp, maar ook in dankzegging, lof, aan- bidding, contemplatie, luisterbereidheid, vurige genegenheid tot en met een waarachtige “dwaas- heid” van het hart’. Laat ons elkaars lasten dra- gen, onze pijn en onze vreugde.
Moge de Heer ons, met Maria als middelares, leren om ons in gebed tot Hem te richten, ongeacht op welk moment in ons leven we ons bevinden.
pater Ghislain Kasereka, s.m.m.
Onze gemeenschappelijke gebedsnoveen be- gint op vrijdag 16 juli (gedachtenis van Onze- Lieve-Vrouw van de berg Karmel) en eindigt op zaterdag 24 juli.
We bidden ook een noveen van vrijdag 6 au- gustus (Gedaanteverandering van de Heer) tot zaterdag 14 augustus (vooravond van het hoogfeest van Maria-Tenhemelopneming).
U deelt ook in de eucharistieviering, dagelijks opgedragen voor alle abonnees en ook voor onze overledenen. Bidt u met ons mee?
We bidden voor en met elkaar
van mijn broer – Voor gunstige omstandig- heden bij het renoveren van het huis – Opdat mijn familie gespaard mag blijven van het coronavirus – Opdat mijn echtgenoot niet verplicht op SWT of vervroegd pensioen zou moeten gaan – Voor het vinden van een levens- partner.
VOOR ONZE OVERLEDENEN
ASPELARE: mevr. Jeannette Scheerlinck-De Doncker – BIERBEEK: mevr. Mariette Abts-Valentin, oud-medewerkster – BOORT- MEERBEEK: dhr. Marcel Leus – DEERLIJK:
mevr. Henriette Seynhaeve-Van Craeyenest – DILBEEK: dhr.Karel Tilley – ERTVELDE:
dhr. Elie Notschaele – HAALTERT: mej.
Godelieve Steppe, medewerkster; dhr. Emilien Heyse – HASSELT: mevr. Fernanda Jacobs – HERENT: mevr. Georgette Istas-Lembrechts, oud-medewerkster – JAMBES: dhr. Cornee Thaens, oud-medewerker & -redacteur van ons tijdschrift – KORTENAKEN: mevr. Hilda Vanderstukken-Heeren – LEFFINGE: dhr.
Willem Vereecke – LOKEREN: dhr. Omer van Peteghem – LOMMEL: mevr. Maria Co- chet-Thijs – LOTENHULLE: dhr. Gerard Van de Geuchte – MERKSPLAS: mevr. Hedwig Verheggen – NEDERHASSELT: mevr. Christi- ane Scheerlinck-De Braekeleer – OPOETEREN:
mevr. Alda Didden-Derkoningen – PARIKE:
mej. Madeleine Machtelinckx – ROTSELAAR:
Br. Jean Bovens, montfortaan – RIJKEVOR- SEL: mevr. Augusta Nooyens – SINT-LAM- BRECHTS-WOLUWE: mevr. Denise Ver- hulst-Deconinck – SINT-MARTENS-LIERDE:
dhr. Michiel Miserez – TESTELT: mevr. Maria Yvonne Van Opstal-Clerckx – WETTEREN:
dhr. Amedé De Clercq – WEVELGEM: mevr.
Maria Vlieghe-Vanoverberghe – WOUMEN:
dhr. Josué Deschoemacker – ZWEVEGEM: dhr.
Maurice Deceukelier.
Uit dank: MEERBEEK.
Lijst afgesloten: 31 mei 2021.
INTENTIES
Voor de examens van de kinderen – Voor de hele familie – Voor beterschap van de pijn in mijn been – Voor een voorspoedig verloop van een operatie – Voor een beter resultaat door de behandeling met een nieuwe medicatie – Voor een succesvolle afronding van het wetenschap- pelijk werk van onze zoon – Voor het vinden van gepast werk voor dochter – Uit dank voor een voorspoedige geboorte – Op zoek naar nieuw evenwicht in mijn leven – Opdat mijn kleindochter haar werkende moeder helpt in het huishouden – Dank voor een goede afloop van mijn zware operatie – Spoedig herstel voor een kleindochter die kampt met anorexia – Voor een gunstige en goede afloop van de be- handeling – Voor het onverwacht overlijden
middelares en koningin
Mariaal tijdschrift van de montfortanen 88ste jaargang – juli - augustus 2021 Maria, middelares en koningin is een uitgave van de vzw Mariale Werken Diestsevest 55, 3000 Leuven 016 30 82 12
middelares@mariaalcentrum.be www.mariaalcentrum.be btw BE 0416.682.009
We zijn open op werkdagen van 8 tot 12 en van 12.30 tot 16.30 u.
(vrijdag tot 14.30 u.)
Verantwoordelijke uitgever:
pater Frans Fabry, directeur ZIN IN EEN ABONNEMENT?
Maria, middelares en koningin verschijnt tien keer per jaar. Een jaarabonnement kost 23 euro (in België). Tarieven voor het buitenland: 40 euro (EU-lidstaten) of 50 euro (buiten de EU). Voor een steunabonnement betaalt u 50 euro.
De nieuwe jaargang begint in april.
Schrijf het bedrag over op rekening- nummer BE12 0000 4099 1792 (BIC: BPOTBEB1) van Middelares en koningin, Diestsevest 55, 3000 Leuven.
Werkten mee aan dit nummer:
Louis Defives, Karel Evenepoel (taalcorrector), Frans Fabry, Glenn Geeraerts (eindredactie), Nepo James Raj, Ghislain Kasereka, Geert Narinx, Hilda Poleunus, Monique Rahier, Antoine Rubbens, Myriam Vanden Nest, Luc Van Hilst,
Felix Van Meerbergen, Eddie Verbist Foto’s in dit nummer:
Andrew/AdobeStock (coverbeeld: abdij van ’t Park), Nickolya/AdobeStock (p. 4-5), Mariaal Centrum (p. 7, 17, 34b), Louis Defives (p. 9), Araelf/AdobeStock (p. 10), Renata Sedmakova/AdobeStock (p. 13), Virginie Van Os/AdobeStock (p. 14), Wikimedia Commons/Paul Hermans (p. 15), Wikimedia Commons/Michiel Hendryckx (p. 16), WIkimedia Commons/J. Rymenams (p. 18-19), Archief Scherpenheuvel (p. 20-22), Emelianov Evgenii/AdobeStock (p. 23), Wikimedia Commons/Wou- ter Hagens (p. 24), Angel Simon/AdobeStock (p. 25), Jasckal/AdobeStock (p. 26), Wikimedia Commons/
J.-P. Grandmont (p. 27), Wikimedia Commons/Dasa- Bezak (p. 28), Wikimedia Commons/PMR Maeyaert (p. 28-29), WIkimedia Commons/Hughes Dubois (p. 29 boven), Wikimedia Commons/Terez Ruby (p. 29 onder), Theeranad/AdobeStock (p. 30), CDKProductions/
AdobeStock (p. 31), Kruraphoto/AdobeStock (p. 32-33), Shutterstock/Alphaspirit (p. 34a), Hilda Poleunus (p. 34c-d), Sergii Figurnyi/AdobeStock (p. 36).
Drukwerk: Van der Poorten nv, Kessel-Lo 100% klimaatneutrale drukkerij
Puzzelbladzijde
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10
P A S S I E S P E L
A L L O R I R E
E P E T O E T U
N E E R S T R E E K A
T A N G E R E
I D A O M L O O P
E E K L O E M I R S
A K I A N D E R
R N I R O N R E E
U R E K A O N S OPGAVE NR. 258
OPLOSSING NR. 257 MEI-JUNI 2021
HORIZONTAAL
1. Het teken van de christenen – 2. Inwendig – 3. Nota bene – Kluut – Lumen – 4. Bedwelmend raaigras – Niet kunnen spreken – 5. Vader van Sint-Jozef – Ingang – 6. Kort geding – Symbool van Ierland – 7. Dokter – Aldaar (Lat.) – 8. Rechterlijke organisatie – Vlees- gerecht – Muzieknoot – 9. Hoofd- dekseltjes van kinderen – 10. Boer die vee fokt op stal.
VERTICAAL
1. Pediater – 2. Spaanse dans – 3. Bolgewas – Hijstoestel – Per adres – 4. Kruistitel – Dorp in de Noordoost- polder (NL) – 5. Iemand die deel- neemt aan een staking – Atmosfeer – 6. Thee (Engels) – Luizeneitje – 7. Serieusheid – Organisatie voor Europese Economische Samenwerking – 8. Kanon – Stap – Sint – 9. Heel hard schot – 10. Nooit.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1
2 3 4 5 6 7 8
P A S S I E S P E L
A L L O R I R E
E P E T O E T U
N E E R S T R E E K A
T A N G E R E
I D A O M L O O P
E E K L O E M I R S
A K I A N D E R
R N I R O N R E E
U R E K A O N S
juli - augustus 2021 | Maria, middelares en koningin 35
