Strategische Visie Maatschappelijk Vastgoed Uitgangspunten

Strategische Visie Maatschappelijk Vastgoed Uitgangspunten

Datum: 21 december 2017 Zaaknr: 1302126

Opstellers: Jeroen Bastiaansen

Joé Bos

Inhoudsopgave

Inleiding ... 3

Aanleiding ... 3

Omvang vastgoedportefeuille ... 3

Doelstelling en afbakening ... 3

Opbouw rapportage ... 3

Wat is maatschappelijk vastgoed? ... 5

Rollen, taken en verantwoordelijkheden ... 6

Inleiding ... 6

Eigenaarsrol: ... 6

Beleidsrol: ... 6

Gebruikersrol: ... 6

Exploitantenrol: ... 6

Inventarisatie huidig maatschappelijk vastgoed ... 8

Beleidskeuzes (afwegingskader) ... 10

Inleiding ... 10

Beleidskeuzes ... 10

Kwalitatieve aandachtspunten accommodaties ... 12

Conclusies en vervolg ... 13

Bijlage 1 Informatie gebouwen ... 14

Bijlage 2 Informatie sportaccommodaties ... 15

Bijlage 3 Relevante inhoudelijke beleidsnota’s ... 17

Bijlage 3 Relevante (fiscale) wet- en regelgeving ... 21

Bijlage 4 Input voor (exploitatie) overeenkomsten ... 24

Separate bijlage Factsheets Maatschappelijk Vastgoed in Albrandswaard

3

Inleiding Aanleiding

De gemeente Albrandswaard geeft als regiegemeente richting aan de lokale samenleving en de samenlevingsvraagstukken. De gemeente zet de grote lijnen uit, zoals visie, kaders en

randvoorwaarden. De gemeente stimuleert en faciliteert inwoners en verenigingen om hun ambities en activiteiten binnen deze grote lijnen concreet gestalte te geven.

Maatschappelijk vastgoed is één van de middelen die de gemeente kan inzetten om inwoners en verenigingen te faciliteren in het realiseren van maatschappelijke doelstellingen. Helderheid en transparantie over de vastgoedportefeuille, de manier waarop en de activiteiten waarvoor het Maatschappelijk Vastgoed van de gemeente wordt ingezet, is daarbij belangrijk. Dit blijkt ook uit het onderzoek en advies van de Rekenkamercommissie van september 2015.

Op dit moment is er geen beleid waarmee keuzes gemaakt kunnen worden of en welke organisaties tegen welke voorwaarden gebruik mogen maken van het vastgoed van de gemeente. In deze notitie wordt inzicht geboden in het maatschappelijk vastgoed van Albrandswaard en de te maken

beleidskeuzes. In een volgende fase kan dit uitgewerkt worden in een Uitvoeringsplan.

Omvang vastgoedportefeuille

In maatschappelijk vastgoed gaan grote bedragen om, en een veelheid van kostbare bezittingen.

Hieronder enkele kengetallen m.b.t. de gemeente Albrandswaard:

- Aantal gebouwen/complexen ¹ : 57

- Totale oppervlakte: 77.000 m²

- Totale boekwaarde: € 25.000.000

- Totale WOZ-waarde: € 34.400.000

- Totale verzekerde waarde incl. inboedel € 43.900.000 Doelstelling en afbakening

Deze strategische visie gaat in op de volgende zaken:

a. Wat is maatschappelijk vastgoed? (definitie en afbakening) b. Rollen, taken en verantwoordelijkheden

c. Visie op het gebruik, eigendom, onderhoud, beheer en exploitatie d. Inventarisatie huidig maatschappelijk vastgoed

e. Relatie met inhoudelijke beleidsvisies f. Relevante wet- en regelgeving g. Beleidskeuzes

h. Vervolg

Er wordt met deze visie geen antwoord gegeven op concrete huisvestingswensen/-vraagstukken en biedt nog geen toekomstvisie op de verschillende accommodaties (Integraal Accommodatieplan).

Opbouw rapportage

De voorliggende rapportage is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 2 wordt het begrip “Maatschappelijk Vastgoed” gedefinieerd. In hoofdstuk 3 lichten we de verschillende rollen/taken/verantwoordelijkheden toe die horen bij Maatschappelijk Vastgoed. In hoofdstuk 4 is een overzicht opgenomen van alle gebouwen, inclusief de basiskenmerken. In hoofdstuk 5 worden de te maken beleidskeuzes

toegelicht. Hoofdstuk 6 beschrijft de kwalitatieve aandachtspunten bij accommodaties. Tot slot worden in hoofdstuk 7 de conclusies en het vervolg beschreven.

1 Hierbij kan zowel sprake zijn van: eigendom, huur of recht van opstal. Dit is verder uitgewerkt in hoofdstuk 4.

In bijlage 1 is nadere informatie van de totale gebouwenlijst opgenomen. In bijlage 2 is nadere informatie met betrekking tot de sportaccommodaties weergegeven. In bijlage 3 wordt een omschrijving gegeven van relevante inhoudelijke beleidsnota’s: de doelen uit deze nota’s kunnen ondermeer gefaciliteerd worden m.b.v. maatschappelijk vastgoed. In bijlage 4 is een toelichting opgenomen over wet- en regelgeving, zoals: Sportbesluit, Vpb en Wet Markt & Overheid. In bijlage 5 wordt input gegeven voor toekomstige (exploitatie) overeenkomsten.

In een separate rapportage is voor elk gebouw/complex een factsheet opgenomen, met informatie

over eigendom, gebruik, kadastrale informatie en beeldmateriaal.

5

Wat is maatschappelijk vastgoed?

Definitie maatschappelijk vastgoed: Maatschappelijk Vastgoed betreft gebouwen met een publieke functie op het gebied van onderwijs, opvang, sport, recreatie, welzijn, zorg, volksgezondheid,

ontmoeting, cultuur en gemeentelijke organisatie.

Maatschappelijk vastgoed kan in bezit zijn van de gemeente, maar ook van derden, bijvoorbeeld stichtingen, verenigingen, kerkgenootschappen of ondernemers.

De huisvesting van gemeentelijke diensten valt hier ook onder, zoals bijvoorbeeld de huisvesting van de NV BAR Afvalbeheer aan de Nijverheidsweg.

In deze nota worden de volgende categorieën onderscheiden:

1. Gemeentelijke huisvesting:

a. Gemeentehuis

b. Gemeentewerf (Nijverheidsweg) 2. Onderwijs en kinderopvang

3. Sport:

a. Binnensport b. Buitensport c. Zwembad 4. Welzijn/cultuur:

a. Afhaalpunten bibliotheek (o.a. Boekenstal) b. Oudheidkamer

c. Ontmoetings- en activiteitencentra (o.a. Brinkhoeve) d. Lokale radio en televisie organisaties

e. Jongerenontmoetingscentra 5. Zorg: medische centra, zoals Koetshuis.

6. Overig:

a. Brandweerkazerne b. Begraafplaatsen c. Kerktorens d. Hertenkamp e. Haven

f. Fietsenstallingen g. Volkstuinen

Het volgende wordt niet tot maatschappelijk vastgoed gerekend:

- Percelen grond - Strategisch vastgoed - Snippergroen - Woningen

- Woonwagencentra - Pompen, gemalen

- Kunstwerken (gemaakt door kunstenaars in de openbare ruimte)

- Zendmasten

Rollen, taken en verantwoordelijkheden Inleiding

De gemeente Albrandswaard heeft maatschappelijk vastgoed in bezit of huurt maatschappelijk vastgoed ter ondersteuning van gemeentelijke maatschappelijke beleidsdoelen en niet voor commerciële doeleinden. Vastgoed is een middel om maatschappelijke activiteiten te faciliteren en geen doel op zich. De functie en activiteiten zijn altijd leidend.

Het zelf in bezit en in beheer hebben van maatschappelijk vastgoed is geen voorwaarde. Voor het behalen van gemeentelijke maatschappelijke beleidsdoeleinden kan ook maatschappelijk vastgoed in bezit en/of in beheer van andere partijen worden ingezet.

Er zijn vier rollen te onderscheiden. In onderstaande paragrafen worden deze vier rollen verduidelijkt.

Eigenaarsrol:

De eigenaarsrol gaat vooral over de gebouwen en gronden zelf. Daarbij spelen vraagstukken als: is er een sluitende exploitatie? Worden er voldoende middelen gereserveerd voor de instandhouding van de objecten? Zijn er fiscaal en juridisch goede interne en externe afspraken? Wordt voldaan aan de wettelijke eisen (NEN3140, legionella, energieprestatie, Wet markt & overheid)?

Activiteiten die aan bod komen betreffen o.a.: technisch beheer, administratief beheer, juridisch beheer, vastgoedbeleid, vastgoedportefeuillebeleid, huurprijzenbeleid, onderhoudsniveaus.

Beleidsrol:

De beleidsrol is een rol die te maken heeft met de invulling van de vastgoedobjecten. Het gaat niet om de gebouwen zelf, maar om het beleid rondom de gebruikers van het vastgoed.

Dus vragen als: welke maatschappelijke doelstellingen willen we bereiken en welke behoefte aan vastgoed volgt daaruit? Wat is de gewenste spreiding van voorzieningen binnen de gemeente? Waar willen we nieuwe ontwikkelingen toestaan? Hoe gaan we om met het doorberekenen van de kosten voor de huisvesting aan de gebruikers?

Albrandswaard geeft invulling aan deze rol door samen met inwoners beleid over

samenlevingsvraagstukken voor te bereiden en samen met inwoners de beleidsdoelstellingen te realiseren.

Gebruikersrol:

De gebruikersrol gaat over het daadwerkelijke gebruik van een object. In veel gevallen zijn dit de huurders van de gebouwen. Vraagstukken als schoonmaak, nutsvoorzieningen, toegangscontrole, etc. behoren tot de gebruikersrol.

Exploitantenrol:

De exploitantenrol komt in Albrandswaard alleen voor bij objecten die niet vast verhuurd worden aan één huurder. Bijvoorbeeld een sporthal die door meerdere huurders voor steeds korte periodes wordt gebruikt. Bij dit soort gebouwen is een extra organisatie nodig die zorgt voor het optimaal functioneren en bezetten van het gebouw. In sommige situaties verzorgt de gemeente deze rol, soms ligt deze rol ook (deels) extern.

Vraagstukken als: hoe krijgen we een optimale bezetting, hoe verhoudt zich de huur (uitgave) met de

inkomsten, hoe krijg ik meer bezoekers binnen maar ook de schoonmaak en het openen/sluiten van

gebouwen etc. vallen onder de exploitantenrol.

7 Zaken die aan bod komen: operationeel beheer, bezettingsgraad, programmering, etc.

In de huidige situatie zijn er de volgende beheerders of organisaties die deze rol op zich nemen:

- Beheerder binnensportaccommodaties en kantine - Beheerder(s) buitensportaccommodaties

- Beheerder en exploitant van de Brinkhoeve

- Stichting Welzijn Albrandswaard

Inventarisatie huidig maatschappelijk vastgoed

In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van het maatschappelijk vastgoed, waarbij de gemeente betrokken is als:

- Eigenaar - Huurder

- Verstrekker Recht van Opstal

In bijlage 1 is voor al deze accommodaties nadere informatie opgenomen, v.w.b.: bouwjaar, oppervlakte, boekwaarde, WOZ-waarde, onderhoudsplanning.

Gemeentelijke huisvesting

Adres Eigenaar Huurder Bijzonderheden

Gemeentehuis Hofhoek 5 Next Real Estate Gemeente Onderzoek nieuwe locatie. Wsl huur tot 1-1-2020

Gemeentewerf Nijverheidsweg 3 Gemeente NV BAR

Onderwijs en kinderopvang

Adres Eigenaar Huurder Bijzonderheden

Julianaschool Julianastraat 6 VPCBO - Uitbreiding geweest ongeveer 10 jaar geleden

Julianaschool - dependance Sportlaan 1 VPCBO - vml Wegwijzer Rhoon (oude locatie)

Don Bosco Havendam 4 Gemeente -

De Parel Sleedoorn 40 Gemeente -

De Grote Reis Binnengracht 2 BERA -

Het Lichtpunt Binnengracht 4 BERA -

Portland De Beurs 33-37 BERA -

Portland, Grote Reis, Lichtpunt Binnengracht 6 / De Knip 1 Gemeente - Semi-permanent, aan sporthal

Valckesteyn Emmastraat 46 OPOA -

De Overkant Noord Hovenier 2 OPOA -

Peuterspeelzaal Gijs Molendijk 2a OPOA PSZ Gijs Voormalige school, psz enige gebruiker, wordt

verplaatst 1e kw. 2018. Pand en grond worden verkocht.

Valckesteyn dependance Jan van Almondestraat 89 Gemeente -

Jan van Almondestraat 91a Gemeente PSZ Pinokkio Jan van Almondestraat 91 Gemeente Vluchtelingenwerk

Sport

Adres Eigenaar Huurder Bijzonderheden

Zwembad Albrandswaardsedijk 188a NRIJ Gemeente

NRIJ vanaf 2018 geen eigenaar meer van de

grond

Sporthal Rhoon + kantine Stationsstraat 1a Gemeente beheerder en exploitant

Nieuwe exploitant/beheerder vanaf 1-1-2018

Sportzaal Portland De Beurs 41 BERA beheerder

Nieuwe beheerder vanaf 1-1-2018

Gymlokaal Rhoon Sportlaan 3 Gemeente beheerder

Vervangende nieuwbouw. Nieuwe beheerder 1-1-

Gymlokaal Poortugaal Albrandswaardseweg 18 Gemeente beheerder

2018Recent gerenoveerd. Nieuwe beheerder 1-1-2018

Sportpark De Omloop Omloopseweg 6e / 6f VV Rhoon (6f) WCR (6e) nvt

Club- en kleedaccommodaties WCR en VV Rhoon

Sportpark De Omloop - velden Omloopseweg - sportvelden Gemeente WCR / VV Rhoon

Sportpark De Polder Albrandswaardseweg 84a / 84b PSV / Oude Maas nvt

Club- en kleedaccommodaties PSV en Oude Maas. PSV demonteert Emmastraat 2 en bouwt dit terug op het terrein.

Sportpark De Polder - velden Albrandswaardseweg Gemeente PSV / Oude Maas Sportcomplex Landweg - Tennisvelden Landweg Gemeente Tennisvereniging Poortugaal

Clubhuis Tennisvereniging Landweg 1 TV Poortugaal

Sportcomplex Landweg - Korfbalvelden Landweg Gemeente Korfbalvereniging RWA Clubhuis Korfbalvereniging Landweg 1 Korfbalvereniging RWA

Paardensportvereniging Albrandswaardsedijk 198 Gemeente L.R. en P.C. Rhoon & omstreken Watersportvereniging Poortugaal Albrandswaardsedijk 152 NRIJ Gemeente (erfpacht)

Tennisvereniging Rhoon Rivierweg Tennispark Gemeente Albrandswaard LTC Rhoon

Rivierweg 50 Clubhuis LTC Rhoon

Recht van opstal

Stichting Poortugaals IJsclub Albrandswaardsedijk 64 WSHD Stichting Poortugaals Ijsclub Erfpacht

ABBW Langstraat 2-4 / Beurs 34 ABBW Holding b.v. Gemeente

Huur voor onderwijs loopt tot half 2018

9

Overig

Adres Eigenaar Huurder Bijzonderheden

Brandweerkazerne Schroeder v/d Kolklaan 77a Gemeente VRR

Fietsenstalling Metro Poortugaal Hofhoek 0 Gemeente nvt

Fietsenstalling Metro Rhoon Ravelstraat 0, Debusystraat Gemeente nvt

Kerktoren Rhoon Dorpsdijk 65 Gemeente kerkbestuur Rijksmonument

Kerktoren Poortugaal Kerkstraat 90 Gemeente kerkbestuur Rijksmonument

Volkstuinen (met gebouwtjes) Hobbyhoek Oedevliet Gemeente Volkstuinen (grond) Oedevliet - Repelstraat Gemeente

Volkstuinen Slaperskade Gemeente

Begraafplaats Rhoon Dorpsdijk 65a Gemeente nvt

Begraafplaats Poortugaal Kerkstraat 94 Gemeente nvt

Hertenkamp Sportlaan 0 Gemeente nvt

Zorg

Adres Eigenaar Huurder Bijzonderheden

Woonzorg Complex Portland Hof van Portland 42 Woonzorg NL Gemeente

Beheer en exploitatie wijkcentrum Portland door SWA

Logopedie Irenestraat 2a Gemeente Logopedie

Koetshuis Rijsdijk 15-17 Maatschap MCR Gemeente

Gemeente huurt deels en verhuurt door aan SWA,

CJG, Aafje/Vivenz, Beter horen, Leerplicht

Welzijn & cultuur

Adres Eigenaar Huurder Bijzonderheden

Oudheidkamer / trouwlocatie Dorpsstraat 27 Gemeente Oudheidkamer

Scouting / leegstand Zwaardijk 1 Gemeente Scouting (bruikleen "om niet")

Twee gebouwen. Kleine: scouting gebruik. Grote:

leegstand.

WC Poortugal - Boekenstal Dorpsstraat 34 Gemeente SWA

Beheer en exploitatie-overeenkomst

ROSA Omloopseweg 6g Gemeente Radio omroep st. AW

Muziekvereniging Volharding Omloopseweg 6c Gemeente Drumfanfare Volharding

Recht van opstal

Jongerencentrum Albrandswaardsedijk 180 Gemeente SWA Vanaf 1-1-2018

De Yogaschool Irenestraat 2a (Achterweg 25) Gemeente Mevr. De Ruiter

Postduivenvereniging "Luchtpost" Oedenvliet 1 Clubhuis Gemeente Postduivenvereniging "Luchtpost"

SCC Brinkhoeve Kerkstraat 12/Achterweg 25 Gemeente Mevr. De Ruiter

Beleidskeuzes Inleiding

De gemeente Albrandswaard geeft als regiegemeente richting aan de lokale samenleving en de samenlevingsvraagstukken. Maatschappelijk vastgoed is één van de middelen die de gemeente kan inzetten om inwoners en verenigingen te faciliteren in het realiseren van maatschappelijke

doelstellingen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de beleidskeuzes, die de gemeente wil maken bij het inzetten van Maatschappelijk Vastgoed.

Beleidskeuzes

Ten aanzien van de inzet van Maatschappelijk Vastgoed gelden de onderstaande beleidskeuzes.

1. Verantwoordelijkheid huisvestingsbehoefte bij gebruiker

De organisator van de activiteiten is primair zelf verantwoordelijk voor de invulling van de eigen accommodatiebehoefte.

 Dat betekent dat niet de gemeente maar de organisator van de activiteiten zijn eigen

accommodatiebehoefte regelt. De gemeente vult de accommodatiebehoefte voor bijvoorbeeld een vereniging niet automatisch in.

 De gemeente kan de organisator van activiteiten op verschillende manieren faciliteren, bijvoorbeeld door verbindingen te leggen tussen organisaties/bewoners, of een bijdrage accepteren in de vorm van een tegenprestatie.

Indien bovenstaande niet leidt tot een gewenste oplossing, kan gekozen worden voor verdere ondersteuning door:

 Verstrekken van directe subsidie.

Als het maatschappelijk doel alsnog niet behaald kan worden binnen de bovenstaande kaders kan de gemeente overwegen alsnog een accommodatie te regelen. Dan is er sprake van indirecte subsidie in de vorm van een accommodatie (=accommoderen) of op accommoderen gerichte financiële

ondersteuning.

2. Volgorde voor verhuur van gemeentelijke accommodaties

 Gemeentelijke accommodaties worden door de gemeente verhuurt aan partijen die bijdragen aan de inhoudelijke maatschappelijke doelstellingen waaraan een vastgoedconsequentie zit.

 De volgorde voor verhuur van de maatschappelijke accommodaties is als volgt:

o Onderwijsinstellingen (wettelijke taak).

o Maatschappelijke en non-profit-organisaties, die bijdragen aan maatschappelijke doelstellingen van de gemeente.

o Andere organisaties.

 Vastgoed moet zoveel mogelijk multifunctioneel worden gebruikt. Een partij heeft het

alleenrecht op het gebruik van een accommodatie als de bezettingsgraad tenminste 70% is.

3. Beheer & exploitatie in principe door derden

De gemeente besteedt beheer en exploitatie van sportzalen en culturele/multifunctionele centra in

principe uit aan derden. In de overeenkomsten met de betreffende partijen worden zowel afspraken

gemaakt over financiële aspecten (huur en exploitatie bijdrage) als over te bereiken maatschappelijke

doelstellingen. In bijlage 4 wordt hiervoor input gegeven.

11 4. Tarievenstelsel: maatschappelijk tarief of marktconforme huur

 Als de gemeente een accommodatie beschikbaar stelt aan een niet commerciële huurder voor een activiteit die bijdraagt aan de maatschappelijke doelstellingen van de gemeente is een

maatschappelijk tarief het uitgangspunt, maar de kostprijs moet wel transparant in beeld worden gebracht.

 Voor verhuur van gemeentelijke accommodaties rekent de gemeente een commerciële prijs als het gaat om een commerciële instelling of privé persoon of een activiteit, die niet bijdraagt aan een maatschappelijke doelstelling.

5. Huur van ‘extern’ vastgoed vindt plaats tegen acceptabel kostenniveau Indien de gemeente vastgoed ‘uit de markt’ huurt ten behoeve van het huisvesten van

maatschappelijke partners, vindt dit plaats tegen te verantwoorden kosten. Met andere woorden: de huisvestingslasten dienen marktconform te zijn en transparant in beeld.

Kwalitatieve aandachtspunten accommodaties

De kwalitatieve wensen en eisen ten aanzien van de huisvesting van onderwijs, kinderopvang en sport verschillen uiteraard per instelling en gebruiker, maar in het algemeen kunnen de volgende kwalitatieve eisen en wensen (conform wet- en regelgeving) worden gesteld:

 gebouwen moeten in een goede bouwkundige staat verkeren;

 gebouwen dienen over voldoende ondersteunende ruimten te beschikken;

 de route naar gebouwen dient veilig te zijn, evenals de gebouwen zelf;

 gebouwen dienen bij voorkeur geschikt te zijn voor multifunctioneel gebruik t.b.v.:

o inhoudelijke samenwerking;

o dubbel gebruik van ruimten.

 benodigde voorzieningen die niet binnen een gebouw aanwezig zijn, maar wel benodigd zijn voor het primaire proces, dienen bij voorkeur op loopafstand aanwezig te zijn;

 de grootte van de voorziening is afgestemd op de schaal van de omgeving/buurt;

 leegstand en tijdelijke huisvesting dient zoveel mogelijk te worden vermeden;

 er moet voldoende buiten(speel)ruimte aanwezig zijn;

 inzet op verduurzaming van accommodaties.

13

Conclusies en vervolg

De inventarisatie van het maatschappelijk vastgoed is afgerond en geeft een volledig beeld van het maatschappelijk vastgoed inclusief de kenmerken.

Er zijn vijf beleidskeuzes voorgesteld:

1. Verantwoordelijkheid huisvestingsbehoefte bij gebruiker.

2. Volgorde voor verhuur van gemeentelijke accommodaties:

- Onderwijsinstellingen (wettelijke taak).

- Maatschappelijke en non-profit-organisaties, die bijdragen aan maatschappelijke doelstellingen van de gemeente.

- Andere organisaties.

3. Beheer & exploitatie in principe door derden.

4. Tarievenstelsel: maatschappelijk tarief of marktconforme huur . 5. Huur van ‘extern’ vastgoed vindt plaats tegen marktconforme tarieven.

Deze beleidskeuzes bieden duidelijkheid en inzicht voor gemeente maar ook huurders en gebruikers.

Ook geven de beleidskeuzes richting bij het maken van toekomstige keuzes op het gebied van maatschappelijk vastgoed.

Op basis van deze visie kan – in de volgende bestuursperiode – een nadere uitwerking plaatsvinden in een Uitvoeringsplan, waarna er een Integraal Accommodatieplan opgesteld zou kunnen worden.

De volgende onderwerpen kunnen aan de orde komen in het Uitvoeringsplan:

1. Tarieven kostendekkendheid sportaccommodaties bepalen en vaststellen 2. Optimalisatie onderhoud- en exploitatiekosten in begroting

3. Overeenkomsten met exploitanten en beheerders actualiseren (cf afwegingskader uit de visie) 4. Opstellen Integraal Accommodatieplan Albrandswaard gericht op:

a. het aanbieden van voldoende en kwalitatief goede accommodaties;

b. voldoen aan wet- en regelgeving;

c. zorgen voor een evenwichtige spreiding van accommodaties;

d. zorg dragen voor een goede bezetting;

e. verantwoorde besteding van middelen.

Vooruitlopend op het opstellen van een Uitvoeringsplan wordt geadviseerd om nu alvast de rechten van opstal voor clubaccommodaties te actualiseren. Daarnaast is het belangrijk om nieuwe

huurovereenkomsten conform het ROZ (Raad Onroerende Zaken) model op te stellen. Het

actualiseren van de lijst gebouwen in het kader van algemeen belang (Wet Markt en Overheid) zal ook

bij wijzigingen moeten worden uitgevoerd.

Bijlage 1 Informatie gebouwen

entelijke huisvestingAdresEigenaarHuurderBijzonderhedenBouwjaarOppervlakBoekwaardeWOZ waardeVerzekerd opstalVerzekerd inboedelMJOP 2016 - 2035 ntehuisHofhoek 5Next Real EstateGemeenteOnderzoek nieuwe locatie. Wsl huur tot 1-1-202020032.775 963.354 3.313.000 - 584.740 - ntewerfNijverheidsweg 3GemeenteNV BAR20042.001 3.142.373 4.439.000 2.031.426 55.257 59.855 ijs en kinderopvangAdresEigenaarHuurderBijzonderhedenBouwjaarOppervlakBoekwaardeWOZ waardeVerzekerd opstalVerzekerd inboedelMJOP 2016 - 2035 schoolJulianastraat 6VPCBO-Uitbreiding geweest ongeveer 10 jaar geleden1958922 141.529 - 1.387.124 183.479 - school - dependanceSportlaan 1VPCBO-vml Wegwijzer Rhoon (oude locatie)1988907 245.124 - 1.273.380 113.326 - oscoHavendam 4Gemeente-20001.650 1.445.255 2.028.000 3.084.275 291.408 - relSleedoorn 40Gemeente-20001.350 2.104.957 2.905.000 2.613.744 372.355 - te ReisBinnengracht 2BERA-20041.475 12.430 1.410.000 2.236.080 215.858 - htpuntBinnengracht 4BERA-20041.475 12.430 1.818.000 2.324.379 296.805 - dDe Beurs 33-37BERA-20042.723 5.483.122 - 2.236.080 215.858 - d, Grote Reis, LichtpuntBinnengracht 6 / De Knip 1Gemeente-Semi-permanent, aan sporthal20121.187 1.953.890 2.552.000 1.769.858 631.562 - steynEmmastraat 46OPOA-20041.229 1.387.054 1.509.000 2.492.279 183.479 - rkant NoordHovenier 2OPOA-1987762 - - 1.273.271 91.740 - peelzaal GijsMolendijk 2aOPOAPSZ GijsVoormalige school, psz enige gebruiker, wordt verplaatst 1e kw. 2018. Pand en grond worden verkocht.

1956980 523.235 404.000 1.284.689 107.929 - steyn dependanceJan van Almondestraat 89Gemeente-1999998 - 1.049.000 1.087.429 156.497 - Jan van Almondestraat 91aGemeentePSZ Pinokkio Jan van Almondestraat 91GemeenteVluchtelingenwerk AdresEigenaarHuurderBijzonderhedenBouwjaarOppervlakBoekwaardeWOZ waardeVerzekerd opstalVerzekerd inboedelMJOP 2016 - 2035 badAlbrandswaardsedijk 188aNRIJGemeenteNRIJ vanaf 2018 geen eigenaar meer van de grond19771.191 98.700 - - 248.500 - al Rhoon + kantineStationsstraat 1aGemeentebeheerder en exploitantNieuwe exploitant/beheerder vanaf 1-1-201819841.635 294.975 1.582.000 2.002.827 125.325 51.364 aal PortlandDe Beurs 41BERAbeheerderNieuwe beheerder vanaf 1-1-201820041.250 972.995 1.576.000 1.936.494 107.929 29.745 kaal RhoonSportlaan 3GemeentebeheerderVervangende nieuwbouw. Nieuwe beheerder 1-1- 20181964450 29.360 379.000 741.953 53.965 22.649 kaal PoortugaalAlbrandswaardseweg 18GemeentebeheerderRecent gerenoveerd. Nieuwe beheerder 1-1-20181965450 106.629 315.000 753.044 64.757 23.109 ark De OmloopOmloopseweg 6e / 6fVV Rhoon (6f) WCR (6e)nvtClub- en kleedaccommodaties WCR en VV Rhoon1.719 481.452 985.000 - - - ark De Omloop - veldenOmloopseweg - sportveldenGemeenteWCR / VV Rhoon290 87.500 - - - - ark De PolderAlbrandswaardseweg 84a / 84bPSV / Oude MaasnvtClub- en kleedaccommodaties PSV en Oude Maas. PSV demonteert Emmastraat 2 en bouwt dit terug op het terrein.

314 656.520 1.247.000 - - - ark De Polder - veldenAlbrandswaardsewegGemeentePSV / Oude Maas- - - omplex Landweg - TennisveldenLandwegGemeenteTennisvereniging Poortugaal120 123.016 - - - - uis TennisverenigingLandweg 1TV Poortugaal omplex Landweg - KorfbalveldenLandwegGemeenteKorfbalvereniging RWA uis KorfbalverenigingLandweg 1Korfbalvereniging RWA ensportverenigingAlbrandswaardsedijk 198GemeenteL.R. en P.C. Rhoon & omstreken2000- - 133.000 - - - portvereniging PoortugaalAlbrandswaardsedijk 152NRIJGemeente (erfpacht) vereniging RhoonRivierweg TennisparkGemeente AlbrandswaardLTC Rhoon Rivierweg 50 ClubhuisLTC RhoonRecht van opstal ng Poortugaals IJsclubAlbrandswaardsedijk 64WSHDStichting Poortugaals IjsclubErfpacht Langstraat 2-4 / Beurs 34ABBW Holding b.v.GemeenteHuur voor onderwijs loopt tot half 201820041.531 - 390.000 - - -

15

ZorgAdresEigenaarHuurderBijzonderhedenBouwjaarOppervlakBoekwaardeWOZ waardeVerzekerd opstalVerzekerd inboedelMJOP 2016 - 2035 Woonzorg Complex PortlandHof van Portland 42Woonzorg NLGemeenteBeheer en exploitatie wijkcentrum Portland door SWA2006623 606.621 - - - - LogopedieIrenestraat 2aGemeenteLogopedie1970124 - 165.000 - - - KoetshuisRijsdijk 15-17Maatschap MCRGemeenteGemeente huurt deels en verhuurt door aan SWA, CJG, Aafje/Vivenz, Beter horen, Leerplicht2011748 199.091 1.147.000 - - - OverigAdresEigenaarHuurderBijzonderhedenBouwjaarOppervlakBoekwaardeWOZ waardeVerzekerd opstalVerzekerd inboedelMJOP 2016 - 2035 BrandweerkazerneSchroeder v/d Kolklaan 77aGemeenteVRR2002910 747.250 1.199.000 1.378.316 142.305 14.132 Fietsenstalling Metro PoortugaalHofhoek 0Gemeentenvt1991/2005- - - 46.800 2.187 - Fietsenstalling Metro RhoonRavelstraat 0, DebusystraatGemeentenvt1991/2005- - - 34.648 - - Kerktoren RhoonDorpsdijk 65GemeenteHervormde Gemeente RhoonRijksmonument1766100 48.188 - 980.753 37.838 - Kerktoren PoortugaalKerkstraat 90GemeenteProtestante Gemeenten PoortugaalRijksmonument1388100 48.188 - 1.159.418 50.852 - Volkstuinen (met gebouwtjes)Hobbyhoek OedevlietGemeente1982803 9.075 63.000 - - - Volkstuinen (grond)Oedevliet - RepelstraatGemeente19825.301 - - - VolkstuinenSlaperskadeGemeente?2.834 - - - Begraafplaats RhoonDorpsdijk 65aGemeentenvt012.300 817.308 - 32.405 - 769 Begraafplaats PoortugaalKerkstraat 94Gemeentenvt020.000 817.308 15.000 43.279 - 1.977 HertenkampSportlaan 0Gemeentenvt0- 9.654 - 43.279 - - Welzijn & cultuurAdresEigenaarHuurderBijzonderhedenBouwjaarOppervlakBoekwaardeWOZ waardeVerzekerd opstal

Verzekerd inboedel

MJOP 2016 - 2035 Oudheidkamer / trouwlocatieDorpsstraat 27GemeenteOudheidkamer1911/1991305 - 196.000 802.523 122.264 9.711 Scouting / leegstandZwaardijk 1GemeenteScouting (bruikleen "om niet")Twee gebouwen. Kleine: scouting gebruik. Grote: leegstand. 20041.136 395.438 1.374.000 1.087.864 221.254 - WC Poortugal - BoekenstalDorpsstraat 34GemeenteSWABeheer en exploitatie-overeenkomst1970475 3.417 288.000 683.775 - 10.916 ROSAOmloopseweg 6gGemeenteRadio omroep st. AW1965136 - 149.000 141.149 - 4.903 Muziekvereniging VolhardingOmloopseweg 6cGemeenteDrumfanfare VolhardingRecht van opstal?- - - JongerencentrumAlbrandswaardsedijk 180GemeenteSWAVanaf 1-1-20181960405 - 737.000 - 107.929 - De YogaschoolIrenestraat 2a (Achterweg 25)GemeenteMevr. De Ruiter0- - - Postduivenvereniging "Luchtpost"Oedenvliet 1 ClubhuisGemeentePostduivenvereniging "Luchtpost" SCC BrinkhoeveKerkstraat 12/Achterweg 25GemeenteMevr. De Ruiter19701.654 832.698 1.023.000 1.974.118 199.141 -

Bijlage 2 Informatie sportaccommodaties

17

Bijlage 3 Relevante inhoudelijke beleidsnota’s

Maatschappelijk Vastgoed kan ingezet worden om inhoudelijke beleidsdoelstellingen te faciliteren.

Deze doelstellingen volgen uit inhoudelijke beleidsnotities. Voor deze rapportage zijn daarbij de onderstaande notities van belang, waarbij tevens de speerpunten zijn benoemd:

1. Structuurvisie Albrandswaard 2025

De kernkoers van de Structuurvisie is gericht op vijf pijlers:

1. Van meer naar beter.

Het accent verschuift van uitbreiding van woon- en werkgebieden naar verbetering van de gebieden die er al zijn.

2. Identiteit dorpen versterken.

Versterk heel Albrandswaard door de drie dorpen ieder voor zich vanuit hun eigen uitstraling en identiteit te versterken. Betrek hierbij ook de betekenis van de omliggende polders.

3. Clusteren.

Zorg dat elke dorpskern een aantrekkelijke bestemming vormt met een eigen maatschappelijk en commercieel voorzieningenpakket. Maak slimme clusteringen zodat functies zo goed mogelijk van elkaars aanwezigheid profiteren.

4. Recreatie verbeteren.

Verzilver de potentie van de strategisch gelegen plekken buiten de dorpen door in te zetten op de recreatieve economie.

5. Uitstraling en beleving verbeteren.

Etaleer Albrandswaard en ondersteun ondernemerschap.

2. Startnotitie Albrandswaard in Beweging en concept nota Albrandswaard in Beweging Onze missie met de beleidsnotitie Albrandswaard in Beweging is dat Albrandswaard een bijdrage levert door te faciliteren in levensgeluk. Ontmoeten, bewegen en sport is daarbij een van de middelen om te komen tot dat levensgeluk. Hierbij willen wij, middels de wederkerigheidsgedachte, de

maatschappelijke functie(s) en rol van het verenigingsleven versterken en vergroten. Onze

verenigingen zijn meer dan een aanbieder van sport, cultuur of ontmoetingsplek, zij staan middenin de samenleving.

Als strategische kaders voor het nieuwe beleid hanteren wij een aantal uitgangspunten:

 De gemeente levert een bijdrage in het faciliteren van levensgeluk: wij (h)erkennen het belang van ontmoeting en bewegen, cultuur en sport, voor het individu en voor de gemeenschap als geheel, waarbij de woorden ‘gezondheid’, ‘preventie’, ‘welzijn’, ‘sociale cohesie’, ‘vorming’, ‘participatie’ en ‘geluk’, ‘saamhorigheid’, ‘erbij horen’ en ‘omzien naar elkaar’ voor de samenleving belangrijke begrippen zijn;

 De gemeente stimuleert sport, cultuur, ontmoeting en bewegen en versterkt en verbindt verenigingen/maatschappelijke partners die hierbij actief zijn;

 Wij (h)erkennen de belangrijke maatschappelijke rol van het verenigingsleven en investeren in de ondersteuning van het verenigingsleven om zich te ontwikkelen tot organisaties die hun maatschappelijke rol verbreden en verdiepen (maatschappelijk verantwoord verenigen);

 Wij ontwikkelen een toetsingskader incl. subsidiemethodiek waaraan verzoeken van verenigingen/ maatschappelijke organisaties worden getoetst alvorens over te gaan tot investeringen en/of verbeteringen aan gemeentelijke accommodaties of het starten van (nieuwe) projecten.

 De basis moet op orde zijn: de (bestaande) gemeentelijke accommodaties zijn in kwalitatief goede staat, worden duurzaam onderhouden en zijn klaar voor gebruik.

 Verenigingen zijn verantwoordelijk voor hun eigendommen en dragen zorg voor de toekomstbestendigheid van hun accommodatie(s).

 De beschikbare middelen in gemeentebegroting blijven gelijk.

Droom: in 2025 zijn de inwoners van Albrandswaard tevreden over de mogelijkheden om fysiek, sociaal en mentaal gezond te worden en te blijven. Zij kennen het aanbod, weten informatie of hulp te vinden en maken actief gebruik van de mogelijkheden. Inwoners die passief blijven of niet zelfstandig de weg kunnen vinden worden uitgedaagd, gestimuleerd en geholpen om ook mee te doen. Dus er kunnen ook nieuwe dingen ontstaan en waar geen behoefte meer aan is stoten we af.

o Doelstellingen:

 de maatschappelijke functie(s) en rol van het verenigingsleven versterken en vergroten.

 In 2025 hebben de verenigingen verbindingen gelegd met andere organisaties in het sociaal domein en werken samen in de uitvoering.

 De samenwerkingsverbanden worden ondersteund door het welzijnswerk en de buurtsportcoaches.

 Daarbij beschikken onze verenigingen in 2025 over toekomstbestendige en multifunctionele faciliteiten waar zijzelf verantwoordelijk voor zijn.

o Basisbeleid:

1. Sterke maatschappelijke organisaties. De verenigingen moeten veel doen aan hun ontwikkeling intern, om zich daarna extern sterker te kunnen profileren. Gemeente en verenigingen bepalen samen wie de koplopers worden.

2. Aantrekkelijke en veelzijdige activiteitenomgeving. De (betrokken) verenigingen moeten hier heel veel voor doen. Het opstellen van een maatschappelijk plan vraagt om een professionele aanpak, het plan omvat wat men gaat doen, voor wie, met wie, wat de kosten en opbrengsten zijn, hoe de financiering van accommodatieaanpassing/uitbreiding geregeld wordt. Hiervoor zijn gemeentelijke gegevens nodig, zoals sociale kaart,

demografische en financiële gegevens. De gemeente toetst daarnaast en speelt een rol in waar wel/geen ontwikkeling plaats gaat vinden.

3. Maatschappelijke subsidie. Kern is: (extra) maatschappelijke inzet belonen. De Meedenkgroep kan daar geen uitspraak over doen. Wel is aan gegeven dat de MVV – subsidiemethodiek passend kan zijn, dat betekent afschaffen huidige subsidiemethodiek.

De MVV subsidiemethodiek bestaat uit maximaal 3 onderdelen (waarderingssubsidie, maatschappelijke subsidie en activiteitensubsidie), de gemeente kan bepalen of men de beschikbare middelen over 1, 2 of 3 onderdelen verdeeld.

4. Maatschappelijk makelaar. Dit is een professionaliseringsslag, een onmisbare

voorwaarde voor de ontwikkeling van sterke maatschappelijke organisaties. De gemeente bepaalt hoeveel fte buurtsportcoaches men wil/kan omzetten naar maatschappelijk makelaars.

o Aanvullend beleid:

1. Sociaal Platform Albrandswaard 2. Informatie/communicatie

3. Landelijke en regionale kansen benutten 4. Tarievensysteem

5. Van buurtsportcoach naar maatschappelijk makelaar 6. Ontdekpas

7. Regelgeving

8. Duurzaamheid

9. Gezondheid

10. Bedrijven sporten

11. Actief doorverwijzen

12. Nieuwkomers

19 Aanbevelingen vanuit de koploper-groep voor de nota Maatschappelijk Vastgoed

o Inventariseer het huidig maatschappelijk vastgoed (kwaliteit, kwantiteit, ligging, kosten, opbrengsten);

o Maak een analyse van de beschikbaarheid van maatschappelijk vastgoed en het gebruik daarvan;

o Verbindt die analyse aan het Uitvoeringsprogramma Albrandswaard in Beweging (ontstaan MVV – verenigingen en aantrekkelijke en veelzijdige activiteitenomgevingen) voor mogelijke effecten (delen, bundelen, uitbreiden, aanpassen, renoveren van accommodaties);

o Onderzoek mogelijkheden om exploitatie en beheer over te dragen aan maatschappelijke organisaties of partners (past in scenario Zelf Doen);

o Maak het tarievensysteem transparant, zodat duidelijk is wat de werkelijke kosten van een accommodatie is, welk huurtarief berekend wordt en wat verschillen per type

accommodatie zijn.

3. Brede Welzijnsvisie

Uitgaande van de plaatselijke situatie met betrekking tot welzijn en gelet op de landelijke

ontwikkelingen op het gebied van welzijn zijn volgende missie, visie en uitgangspunten geformuleerd van het overkoepelend welzijnsbeleid.

Missie

In Albrandswaard streven we naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de burger op de 5 levensdomeinen. De gemeente zet haar welzijnsbeleid in ter voorkoming van onbalans en ondersteunt burgers die in een kwetsbare positie terecht zijn gekomen of dreigen te komen.

Visie

De gemeente Albrandswaard neemt het principe van de ‘civil society’ als uitgangspunt voor haar welzijnsbeleid. Dit betekent dat de eigen kracht van de burger (individueel niveau) en van de

samenleving (collectief niveau) voorop staat. Burgers, maatschappelijke organisaties, verenigingen en gemeente zijn samen verantwoordelijk voor het welzijn van de inwoners van Albrandswaard. De gemeente waardeert en respecteert de diversiteit van het verenigingsleven. Bij verdeling van subsidiegelden staat het resultaat voorop.

Uitgangspunten:

Gelet op het bovenstaande, heeft onze overkoepelende welzijnsvisie de volgende uitgangspunten:

a. De burgers van Albrandswaard zijn zelfstandig. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor het oplossen van hun problemen en hebben daarbij keuzevrijheid (individueel niveau). De gemeente geeft niet aan op welke manier burgers hun problemen oplossen, maar bevordert wel dat iedereen zo lang mogelijk mee kan doen in de maatschappij en zelfstandig kan wonen.

b. De gemeente Albrandswaard zet haar beleid in ter voorkoming van onbalans op de 5

levensdomeinen (preventie) en blijft vangnet voor burgers die in een kwetsbare positie terecht zijn gekomen of dreigen te komen. Dit zijn mensen, die niet zelf met ondersteuning vanuit de omgeving (familie,mantelzorgers of vrijwilligers) de regie over hun eigen leven kunnen houden.

Het gaat om mensen, waarvoor we professionals moeten inschakelen en waarbij sprake is van complexe (multidisciplinaire) problematiek. De focus ligt op alle terreinen sterk op preventie. Het lokaal zorgnetwerk dient als vangnet binnen de hulpverlening;

c. De gemeente bevordert dat we altijd kiezen voor de meest laagdrempelige inzet van mensen en

middelen. De inzet van vrijwilligers en mantelzorgers aan de ene kant en professionals aan de

andere kant moet in evenwicht zijn.

d. De gemeente Albrandswaard voert regie op het gebied van welzijn (groepsniveau) en voert dus niet zelf uit. De gemeente zoekt de meest geschikte partners/uitvoerders om de uitgangspunten op het gebied van welzijn uit te voeren. De verantwoordelijkheid voor het eigen welzijn ligt bij de burger zelf (individueel niveau). De gemeente faciliteert;

e. Er is sprake van sociale samenhang tussen de burgers van Albrandswaard onderling en binnen de wijken van Albrandswaard (groepsniveau). Burgers zijn betrokken bij hun eigen omgeving en spreken elkaar zelf aan. De gemeente Albrandswaard bevordert de leefbaarheid.

f. Integraal werken en resultaatgerichtheid staan in het welzijnsbeleid centraal. De gemeente maakt met partners/uitvoerders concrete afspraken over de met subsidies of inkoop van diensten te behalen resultaten. De gemeente bevordert de integrale inzet van budgetten.

g. De gemeente is verantwoordelijk voor de kwaliteit op het gebied van welzijn. Kwaliteit heeft betrekking op de deskundigheid van professionals en op de wijze waarop vrijwilligers worden ingezet.

4. Rekenkameronderzoek Sportaccommodaties Albrandswaard

- Actualiseer het beleidskader 2015-2020. Schenk hierbij nadrukkelijk aandacht voor meer SMART doelstellingen, behoud de huidige koppeling met het welzijnsbeleid en ruimtelijke ordening.

- Formuleer relevante kengetallen voor het sport(accommodatie)beleid die aansluiten bij de doelstellingen en ontwerpen van een tijdpad en/of planning van monitoring van deze kengetallen.

- Voorzie de raad voortaan actief van informatie over de doelrealisatie en de doelmatige uitvoering van het sportbeleid, daar waar mogelijk met behulp van de kengetallen.

- Bewerkstellig een politieke grondslag voor de tarieven. Het is raadzaam om in deze afweging eveneens marktconformiteit en expertise op dit gebied vanuit de BAR te betrekken.

- Bewerkstellig een politieke grondslag voor het onderscheid in exploitatievormen van diverse sporttakken. Daarbij wordt aanbevolen om bij de tot standkoming hiervan alle sportvormen te beoordelen op de mate waarin zij (kunnen) bijdragen aan de beoogde beleidsdoelstellingen.

- Voorzie de onderwijsinstellingen van informatie over de sportvoorzieningen, die zij kunnen gebruiken, creëer in geval van knelpunten een optimale verhuursituatie voor verschillende partijen.

- Herzie besluiten en/of voornemens ten aanzien van een tweede sporthal, met het oog op het ontbreken van een grondslag voor de veronderstelde additionele behoefte.

In bijlage 3 is nadere informatie opgenomen omtrent wet- en regelgeving die van belang is

rondom (de exploitatie van) vastgoed. Achtereenvolgens komt aan de orde: het Sportbesluit,

Vennootschapsbelasting (Vpb) en de Wet Markt & Overheid.

21

Bijlage 3 Relevante (fiscale) wet- en regelgeving

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op wet- en regelgeving die van belang is rondom (de exploitatie van) vastgoed. Achtereenvolgens komt aan de orde: het Sportbesluit, Vennootschapsbelasting (Vpb) en de Wet Markt & Overheid.

1. Sportbesluit & BTW

BTW speelt bij het afsluiten van huurcontracten en het in gebruik of huur geven van accommodaties een belangrijke rol. Het al dan niet factureren van de huurbedragen met BTW kan immers voor de gemeente achteraf een behoorlijke kostenpost of juist een besparing opleveren. Voorafgaand aan het afsluiten van een huur- of gebruiksovereenkomst zal daarom per situatie de BTW-positie moeten worden beoordeeld.

Met betrekking tot sportaccommodaties is de BTW-positie voornamelijk afgeleid van het gestelde in het sportbesluit. In grote lijnen wordt in het sportbesluit met betrekking tot de BTW het volgende gesteld:

Gelegenheid geven tot sportoefening (Sportbesluit)

De gemeente stelt de sportaccommodatie met aanvullend dienstbetoon ter beschikking. Om te kunnen spreken van het geven van gelegenheid tot sportbeoefening moet volgens de staatssecretaris van Financiën aan de volgende cumulatieve voorwaarden worden voldaan:

1. Het gebruik van de accommodaties is voor de afnemer van de prestatie beperkt tot het daarin beoefenen van sport;

2. De afnemer gebruikt de accommodatie om zelf te sporten of om anderen onder zijn/haar leiding te laten sporten;

3. Het onderhouden, schoonmaken of beveiligen van de accommodatie wordt verzorgd door of vanwege de exploitant van de sportaccommodatie;

4. Samen met de accommodatie moeten ook de attributen, die noodzakelijk zijn voor het beoefenen van sport, door of vanwege de exploitant aan de sporter ter beschikking worden gesteld;

Om gelegenheid te geven tot sportbeoefening, is overigens niet (meer) vereist dat de gemeente ook de kleed-/wasaccommodatie aan de sportverenigingen ter beschikking stelt.

Fiscale kenmerken:

 Aftrek inkoop-btw ter zake van aanleg, onderhoud en renovatie van het sportpark

 Aftrek inkoop-btw ter zake van aanschaf sport- en spelmateriaal, gas en elektriciteit

 6% btw-druk bij sportverenigingen op gebruiksvergoeding die de sportstichting in rekening brengt, maar 21% recht op aftrek van inkoop-btw bij de gemeente

 Fiscaal vriendelijk

 Actieve rol gemeente waaraan kosten zijn verbonden

 Gemeente heeft de regie over het onderhoud van de sportaccommodaties

In de overeenkomst tot het geven van gelegenheid tot sportbeoefening moet worden bepaald dat de

vereniging de sportaccommodatie alleen mag gebruiken voor het beoefenen van sport. De gemeente

draagt de kosten van onderhoud, schoonmaak en beveiliging van het complex. De gemeente zal,

eventueel via inhuur van derden (bijvoorbeeld de verenigingen) ook zorgen voor bespeelbaarheid van

de velden.

In deze opzet is over de gebruiksvergoeding die de sportverenigingen aan de gemeente betalen 6%

btw verschuldigd. De gemeente kan de btw op de kosten ter zake van de aanleg en het onderhoud van de sportvelden in aftrek brengen op de btw-aangifte. Let op: de gebruiksvergoeding moet een naar omstandigheden reële vergoeding betreffen en mag dus niet slechts symbolisch zijn.

Mogelijk besluit het kabinet om de BTW-sportvrijstelling komend jaar te verruimen. Dit kan mogelijke grote financiële gevolgen hebben voor gemeenten en (andere) exploitanten van sportaccommodaties.

Dit zijn onder andere de volgende gevolgen:

1. De terbeschikkingstelling van sportaccommodaties door organisaties zonder winstoogmerk is vrijgesteld van btw. Dit betekent dat die organisaties voor alle door hen verleende

sportdiensten geen btw in rekening mogen brengen.

2. Daar staat tegenover dat niet-winstbeogende sportorganisaties in zoverre geen recht hebben op verrekening van btw op kosten waardoor per saldo de kosten toenemen. De btw op de kosten vormt voor hen dan immers een (aanvullende) kostenpost.

3. Gemeenten die niet-winstbeogende sportbedrijven financieel ondersteunen moeten rekening houden met extra kosten van subsidie.

4. De btw-vrijgestelde omzet inzake de exploitatie van sportaccommodaties kan bij exploitanten van de sportaccommodaties leiden tot een aanpassing van de omvang van het recht op aftrek en bij gemeenten ook tot herijking van mengpercentages.

5. Bij toekomstige investeringen moet rekening worden gehouden met de kosten btw.

6. De btw-belaste verhuur van kunstgrasvelden komt te vervallen voor zover wordt verhuurd aan niet-winstbeogende sportstichtingen.

7. Bij investeringen in sportaccommodaties in de afgelopen tien jaar moet mogelijk op basis van de btw-herzieningsregels in het verleden in aftrek genomen btw worden terugbetaald.

8. Huurovereenkomsten en andere gebruikersovereenkomsten moeten worden aangepast.

9. Niet-winstbeogende sportbedrijven moet zich beraden over hun winstoogmerk.

10. De met btw belaste verhuur van gymnastieklokalen aan sportbedrijven of andere instellingen kan komen te vervallen. Denk hierbij ook aan sportzalen in zogenoemde MFA's die door exploitatiestichtingen worden geëxploiteerd.

Voor gemeenten en andere niet-winstbeogende exploitanten die het verlaagde btw-tarief toepassen bij de exploitatie van binnen- en buitensportaccommodaties kan het vanuit financieel perspectief

interessant zijn om renovaties en investeringen in sportterreinen, sporthallen en gymnastiekzalen op korte termijn op te pakken. Bij een met btw belaste exploitatie van de sportaccommodaties kan namelijk alle btw op de kosten van de renovatie en de aanleg van kunst- en natuurgrasvelden worden verrekend c.q. worden teruggevraagd op de btw-aangifte. Ter zake van renovaties en de aanleg van natuurgrasvelden zijn de btw-herzieningsregels niet van toepassing. Voor kunstgrasvelden en nieuw gebouwde kleed-/wasaccommodaties gelden de btw-herzieningsregels wel zodat bij een wijziging van het btw-regime terugbetaling van een gedeelte van de btw aan de orde kan komen. Dit laatste is natuurlijk ervan afhankelijk of en welke overgangsmaatregelen worden getroffen.

2. VPB

Vanaf 2016 zijn gemeenten vennootschapsbelasting-plichtig voor hun ondernemingsactiviteiten. Alle gemeentelijke activiteiten zijn de afgelopen tijd geclusterd en vervolgens zijn deze clusters van activiteiten getoetst aan de ondernemingscriteria. Deze criteria zijn:

1. Is er sprake van duurzame organisatie van arbeid en kapitaal;

2. Is er sprake van deelname aan het economisch verkeer;

3. Wordt er winst beoogd op de markt;

4. Is er sprake van normaal vermogensbeheer;

5. Is er sprake van een structureel verlieslatendheid;

Indien de criteria 1 tot en met 3 met “ja” beantwoord moeten worden en de criteria 4 en 5 met “nee”, dan gaat dat betreffende cluster door de ondernemingspoort en is daarmee

vennootschapsbelastingplichtig. Vervolgens moet nog beoordeeld worden of er een vrijstelling geldt ja

of nee. Als er geen vrijstelling geldt, dan zal er over de fiscale winst 20% vennootschapsbelasting

moeten worden betaald.

23 Bij (maatschappelijk) vastgoed worden bovenstaande criteria jaarlijks beoordeeld. In slechts enkele gevallen is er sprake van een object waar sprake is van een fiscale winst. Het zijn vooral de criteria 4 en 5 die bij enkele vastgoedobjecten met “nee” ook beantwoord kunnen worden. Deze

vastgoedobjecten maken deel uit van het vastgoed-cluster “exploitatie door gemeente” en daarmee dus Vpb-plichtig. De gemeente gedraagt zich bij dit laatstgenoemde cluster in feite als exploitant en niet als passieve verhuurder. Er wordt veel aanvullend dienstbetoon verricht. De gemeente gedraagt zich in deze als een actieve verhuurder (lees: exploitant).

Daar waar de gemeente bij slechts enkele vastgoedobjecten fiscale winst maakt, wordt

vennootschapsbelasting afgedragen aan de Belastingdienst. Het moge duidelijk zijn dat dit jaarlijkse om minimale bedragen gaat. Wanneer we in deze Nota Maatschappelijk Vastgoed uitgaan van kostprijsdekkende huurtarieven, dan moge duidelijk zijn dat de fiscale winsten naar nihil zullen gaan.

Het onderwerp vennootschapsbelasting zal daarmee in feite iets meer weer naar de achtergrond verdwijnen op het gebied van het vastgoed indien er daadwerkelijk en consequent gewerkt wordt met kostprijsdekkende huurtarieven. We zijn wel wettelijk verplicht om de vennootschapsbelasting-meetlat jaarlijks langs ook al het gemeentelijk vastgoed te blijven leggen. Dat zullen we ook blijven doen.

Jaarlijks wordt een gemeentelijke Vpb-aangifte bij de Belastingdienst ingediend.

3. Wet Markt & Overheid

Op 1 juli 2012 is de Wet Markt & Overheid in werking getreden. Deze wet bevat gedragsregels voor overheden die economische activiteiten verrichten. Doelstelling van de wet is dat overheden en overheidsbedrijven bij het verrichten van economische activiteiten eerlijk concurreren met bedrijven.

De volgende activiteiten vallen ook onder deze wet:

 Verhuur en exploitatie van sportaccommodaties;

 Verhuur van maatschappelijk vastgoed.

Één van de gedragsregels betreft het in rekening brengen van de integrale kostprijs. Voor de verenigingen en instellingen die gebruik maken van de gemeentelijke (sport)accommodaties zou dit resulteren in een veel hoger huurtarief waarmee een reëel risico ontstaat dat verenigingsactiviteiten – door de beperkte financiële armslag van verenigingen – niet of niet volledig meer kunnen plaatsvinden. Het wegvallen van deze verenigingsactiviteiten zou een onverantwoorde aanslag betekenen op de sociale basisinfrastructuur in Albrandswaard.

De wet kent een aantal uitzonderingen. Een van die uitzonderingen is dat de wet niet van toepassing is als de gemeenteraad gemotiveerd besluit dat bepaalde activiteiten in het algemeen belang plaatsvinden. Er moet daarbij sprake zijn van een breed belang zoals: volksgezondheid, maatschappelijke zorg en welzijn, culturele activiteiten, ruimtelijke ordening en veiligheid.

Op 31 augustus 2015 is door de gemeenteraad besloten om voor diverse maatschappelijke

(sport)accommodaties een Algemeen Belang af te kondigen, waarmee de Wet Markt & Overheid niet

van toepassing is op deze accommodaties.

Bijlage 4 Input voor (exploitatie) overeenkomsten

Voorwaarden voor in exploitatie-overeenkomsten met huurders, die maatschappelijk vastgoed huren

Met nieuwe exploitanten van sport- en/of welzijnsgebouwen zal een huur- en een exploitatie-

overeenkomst moeten worden afgesloten. De verplichtingen die wij op willen leggen ten aanzien van het realiseren van maatschappelijke doeleinden staan geheel los van een model huurovereenkomst en moet dus op maat worden gemaakt en dus toegevoegd (exploitatie-overeenkomst).

Het uitgangspunt is dat de gemeente (accounthouder Welzijn/Sport) en de exploitant in halfjaarlijkse overleggen met elkaar in gesprek gaan over met name de realisatie van de maatschappelijke doelstellingen.

Welke essentiële punten moeten in de exploitatie-overeenkomst staan? Wat is het maatwerk?

a. De huursom per jaar in- of exclusief servicekosten, in of exclusief BTW. De huur is of

marktconform of kostendekkend. Het gaat hier immers om partijen, die hun boterham verdienen met het exploiteren van maatschappelijk vastgoed (zie afwegingskader).

b. Met de huurder wordt een huurovereenkomst afgesloten conform ROZ. Het is wenselijk om daarbij evaluatie momenten in te plannen, waarin beide partijen de voortgang en resultaten van de exploitatie (zowel maatschappelijk als financieel) bespreken.

c. De exploitant wordt verantwoordelijk voor het (laten) organiseren, initiëren en faciliteren van maatschappelijke activiteiten en ontmoetingen. De exploitant mag ook commerciële activiteiten ontplooien, omdat hiermee de maatschappelijke activiteiten financieel mogelijk worden gemaakt.

Op jaarbasis zal tussen de 60% en 80% van de activiteiten maatschappelijk moeten zijn.

Commerciële activiteiten zijn alleen toegestaan, als de huurprijs van de gemeente aan de exploitant marktconform of minimaal kostendekkend is.

d. Wat zijn maatschappelijke activiteiten en ontmoetingen? Dit zijn activiteiten, die worden georganiseerd door maatschappelijke organisaties, die niet of nauwelijks eigen financiële middelen hebben en/of gesubsidieerd worden door de gemeente en/of afhankelijk zijn van sponsoring of donaties. Deze organisaties doen de activiteiten in het belang van de inwoners van de gemeente Albrandswaard. Ook activiteiten die niet door een maatschappelijke organisatie worden georganiseerd, maar wel duidelijk als doel hebben om een positieve bijdrage te leveren aan de Albrandswaardse samenleving vallen onder de noemer maatschappelijk. Te denken valt bijvoorbeeld aan kindervoorstellingen en activiteiten voor scholen.

e. Nader te benoemen maatschappelijke organisaties kunnen tegen een vooraf afgesproken tarief met cateringfaciliteiten gebruik maken van de ruimten.

f. Aan de exploitant wordt gevraagd te beseffen dat het organiseren van activiteiten in dit pand bij de omgeving de indruk kan wekken dat deze activiteiten goedgekeurd zijn door de gemeente, terwijl dit feitelijk niet zo is. Activiteiten van bijv. bepaalde motorbendes of voor bepaalde inwoners van Albrandswaard choquerende activiteiten zijn niet gepast.

Bij twijfel zal de bedrijfsleider bij een eventuele aanvraag altijd overleg voeren met de

accounthouder van de gemeente. Als een activiteit niet passend wordt geacht door de gemeente, zal de exploitant deze niet toestaan en/of uitvoeren.

g. Openingstijden van dit pand zijn maximaal gelijk aan de toegestane openingstijden voor de horeca in de APV.

h. De exploitant vraagt zo snel en zo volledig mogelijk een exploitatievergunning aan.Hierbij moet rekening worden gehouden met de procedure termijn van maximaal 8 weken.

i. De exploitant sluit met de gemeente een overeenkomst af voor het realiseren van een nader te

bepalen aantal leerwerktrajecten/werkervaringsplaatsen.

25 j. De aan de gemeente te leveren verantwoordingsinformatie gaat vooral over het realiseren van de

maatschappelijke doelstellingen. Dit kan bestaan uit een jaaroverzicht van de georganiseerde activiteiten en organisaties, die gebruik hebben gemaakt van de verschillende ruimten. Inzicht in de bezoekersaantallen en tevredenheid van bezoekers is ook gewenst.

De gemeente en exploitant zullen samen in de exploitatie-periode bekijken welke informatie nog

meer wenselijk is om te kunnen beoordelen of de maatschappelijke doelstellingen daadwerkelijk

wordt gerealiseerd. Mocht de exploitant om de één of andere reden een verandering van

afspraken willen hebben dan zal de exploitant alle informatie moeten verstrekken, die nodig is

voor de gemeente om hier een besluit over te kunnen nemen.