Die O.B. Jaargang 2, no.31

Gereg1su.:er aaD die H.P.K. as 'a Nuwsblad.

l

·

.

In die demokrasie is die

staatsbe-lvind 'n

baant

j

ie

zca

ar

1100r

daar

op

'n

~;olksvendusie

tussen

· m

eded

ingers

g

e b

i e d

word.

·

Die

grondslag:

. .

B

oan-tjies

vrr

boeties

...

:

lBrlilnsennd!e Geesdrnf

van

Sewenn~ng

ja

rrnge

....

Brandwag Piet van der Menve Yan Muldersdrif, ·Transvaal; 'h'et · onfangs in sy sewentigste jaar aan-gebied om

i

.

n

die plek vru1 sy om-sieP Wat nie ken gaan nle. 'n bevel te gaan aflewer wat vereis het dat hy sestien my I met 'n trapfiets moes ry. Oud soos hy is,

wora

hierdie Brandwag deur so 'n gees-cirif vir die saak van die Ossewa -brandwag aangevuur dat hy bereid is tot enigiets. Koue

,

nos

afstand kan hom t-erughou van enige ver.-gadering of sametrEH1king von die Beweging.

~omaarmvaHe Ma&k

SJPliivoU{e I a&ierr

A

m

erikaanse Blad Verwag

Geen

Ine

enst

ort

ing

\y olg;ens Tbe Forum aanhaal uit die :\.nJerikaanse tydskrif 'l'ime het die Brit-!S,-1\merilmanse bombardering van Rurop>~ nee die- teenoorgest.elde ui twcr-king op die burgerl·ike bevolkings as wat die OeaJiicerde leerleiding

daar-ruco beoog. Van Dritse kant is h er-h::taldolilc beklomtoon dat die Duit.se

,-olk so moraal as gevolg van clio lug

-annvalle inecn sal stort. Dit blyk noi.t

<-g!er nie die• geval to wee's nie.

, ,'t\ et soo~;• in d·ie p:eval' van die ge-bombnrdeerde steele Y:tn En•.,.eland so openbaar die gebombardee~de steele nm Duitsland 'n morkwaardige ver -rnoe om to herstel," aldus die berig. ... Dit is duidelik dat die Dnitsers

afson-detlik en gesamentlik op dieselfdo wyse reageor as die Britto tydens die lugaanvalle ·in dio herfs van 19·10 en die Iento van 1041. Hulle hot by uie

duisende gestel'f; bulle het a.ely cu by

die ;;oldate nan die front gekla. In .~rode wa~rop aanvalle toegespit.s is, het hulle u hel deurgemaak wat ergor

i,; as London se ergste. Maar totnog-toe is .daar geen teken dat die Duitse voll< tot die punt van inccnstortitlg gebring is nie.

,Selfs die I taliane hct taaier gc-word nadat die bombardering hulle binne die gevegslinies gebring

net.

Die skade en paniel< was indrukwek· kend, maar op die lange duur het die Britse bomwerpers die 1 taliane kwaad gema<H{ en hui haat vir die Britte ver-SI<erp. In die jongs~e tyd is Itali(; in

Jie snide deur Amerik<ia.nsc bonHI'or·

-p~rs aangcval. Die uitwerking wa.s dtcselfde - meer be.roepc op Hitle.r orn .i<tgvliegtnie. en lugafweerCteskut

aan-s.ienlike skade en groeicn~le ha~t vir

dio Amcrikane wat natuurlik beteken sterker weerstancl teen 'n inval."

vVOENS

DAG

;

·

23

JUNlE

1943

.

Donderende

Demonstrasie

<

yertroue

in

O.fB

.

.,leiding

van

1; 100

Offisiere

Onderskryf

Sns

ake

Verk

i

es

i

ng

·

K

.

G.

se

Bel

eid

'n Sametrelddng ·van offisiere uit Gebied A (Wes-Kaapland) wat in gecsdrif en doclbewustheid herinner het aan die geskie'dku.ndige laertrek· ldng van Ol<toGcr 1941 te Bloemfontein, is op 15 Junie in Kaapstad gehou, ·toe die Leier, Kommanclant-genl. J. F. J. van Rensburg en Adjunk-K.G. J. A. Smith die offisiere i,ngelig het in verband met die Ossewabranclwag se standpunt ten opsigte van die verkiesing. Daar was twee sametrekkings, een hoofsaaklik vir die platteland die middag in die Hofmeyrsaal, en die ander vir Skiereilandse offisiero die aa,nd in Observatory. Die opkomste na alblli die vergaderings het die ver wagtings veclvottdig oortref.

OnihtlJks die kort k<mni~gowing en vervoervraagstukko het meer a.s 800

.offisiere uit alle hoeke van uie ' platte-land hul verskyn•iug gemnak, tenvyl ongeveer 300 stedelikc ollisiere die v er-gadering in Observatory bygewoon hct. Selfs u-it die verafgE"Icc Kalaha.ri het offisiere opgeda:tg en daannee hul \·er-i,roue in die hoofleiding beve~tig.

As in aanmerking genccm word dat. die Komrnandant-generaal in sy t.wee-jarige leierskap van clio Yolksbeweging neg nooit 'n stap gedoen het wa.t, nu-ders as vertroue gcwek het nie en die Deweging deur veelvuldige krisisse ge-voer het; ·is· hierdie vortrouensdaad van die W es-Kaapl,andse offisiere ver-staanbaar. Rullo vertron hul hoofle i-cling en omdat bulle dit doen, getroos hulle hnl die opoffering om hondordo myle te reis om loiding to ont\·ang. Dit was dan ook duidelik uit die ruin:e gelcentheid wat gegee is vir vrae en bespreking dat geen enkele otlisier .die Ieiding wat gegce is, in twyfel trek nie. Daar was spontane dankbctuigings uit die groot gehoor vir die feit dat geen ander Ieiding aan hulle opgedring is as die wat l:mlle ontvang en verwelkom het nie. Sommigo offi:siere hot vcr-klaa.r dat hulle gevrees hot dat een of antler bevel aan hulle gege.c son word wat bulle baio tc<isinning sou moes uit-voer, maar soos die saak nou all.n hnllc geslel is, kan hnlle meL verJ.igto h:u·te en vol moed terugkeer om hul um

n-skappe Yoor te Jig.

Die twce leiers is Jangdurig en ho r-haahlelik toegejuig; \'Cl·nl die nand in Obsl'rvatory, toe dio K.G. 'n spe:-; i-fieke plllaslike kiesafdelin"' behai1del het., is s.v aa.nbovoling met"" so 'n oor

-weld·igende "'eesdri f lw«roet clat di<?

voorsittc1·.., geul. dr. F.

"'

n.

du '1'. ,·an Z:yl, die gehoor na 'u aanhoudendo demonstrasic van by,·ah;bet.nigino- tot

Grootraad Lans op 'n brcer g;t·oudslag rus as \'Oot·heen toe dit saamgcsLel was

nit verteenwoordigers van die vier

l'rovin~ies. Die feit dat daar \'OO r-sicu·in.-r .... emaak word vir jaarlikse laer-treldd";;g'$ van offisiere dwarsdeur die land ann wie- die Leier dan pcrsoonlik verslag en Yerantwoording doen, stel 'n groter wisselwerl<ing va.u vertrouc i,ussen die lede en die Ieiding in die vooruits1g. Vir die duur van die oor-Jog sal dit ongelukkig nog nio ten uit-voer gebring kan word nic. Sy vcrwy-sing mt die provinsiale grense wat nou verval, met die gevolg tlat die Os sewa-bt·andwag nio meer belaugstel in Tra.nsYalers, Kaaplanders of Vr

ysta-(Vervolg op his. 2)

l'n

die gesagstaat

is

die

staatsbewind

'n

lewens-roe

ping

lea£' in

belang

t•an

die

·

eofk

uitgevo

e

r

tnoet u

·ord.

Die

groruls

log:

Gesog

en

t

·

e

rontu

;

oordcli

khe

i

d.

No

.

31.

Lei

er Weier V

ersek,e

ri

ng

A

a

n

0

.

8.

t

e

Gee

-Ativ. J. G. St'rydom, t?le.de-leier van die H. N. P. i,ri Tt'ansvaal, : het by gcleentheid ~:an 'n ve'

rgade-ring in sy kiesafdeling ~aferberg, geweier om te belowe dat lly nie weer teen oie Os~ewabrandwag sal veg nie, na Die· Vaderland berig.

Hy sou ',n vergade1·ing van on -geveer sestig persone op Melk-rivier toespr'eek, maar voordat hy begin, 11·2t pie pJaaslike 11omman· ctant van dte O.B., komdt. Manie Loubser a an adv. Strydom gevra of sy houding teen die Ossewa-brandwag verander het en of hy sal onder.neem om nie weer later teen die. Beweging te veg nie. Adv. Stryclom wou eers ont wy-!<end antwoorct, maar toe aange-clring is dat hy ·roeguit meet ant-woord, het hy die vergadering ver-laat sender om dit toe te spreck.

EIE VRYHEIDSDAG·LIEO.

VIR NATAL

Die N'ai:.~lse gebie<l bet. u9u ~y eic Vryhcidsdag-lied. Dit is ~io .eersto keer dcur offisiere \7_{Ull die ,gene}

raal-slmp van genl. Dick Dannbnnse1: YOOr die Rommandant-generaal gesing toe hy op 27 :\lei 'n besock aan hul kamp n::tby Dundee gehring het.

Die komponis

''a.

n

hierdie lied i;; genl. Tos Pienaar, gchiethleier vir dio

~atalsc gchied.

=

A

FRIKANERSAKE gaan van

krag tot krag. Die jongste: volksprestasie is die van Excel-sior Meubels, wat vinnig die -mark verower met meubel$ vervaardig deur Afrikaners, be· mark deur en vir die gebruik van Afrikaners.

bedaring moes bring. ,., Di<? samc1l'ekking in die Hofme.

Vl'-saal is mBt gebed geopen de-ur genl. ds. Piena.u· en die in Obsen:atorv deur

<!.~. LOlli\". ' K.G. SE TOESl'RAAK Die K.G. hot 'n uiteensetting gegeu van die- mtwe indeling van die Volks -beweging. Hy hot beklemloon dat die

ThRA u dee! by in hierdie grootste strewe na selfstandigheid in

IlP

die meubelwereld. Koop u meubels by Excelsior en dee! in die winste deur self 'n aandeelhouer te word. Excelsior Meubels besit reeds twee Fabrieke en vier takwinkels onder die naam in Johannesburg, Pretoria, Germiston en Bloemfontein asook Goodwood Meubileerders (Edms.) Bpk. van Pretoria en

L

.

D.

Phillips (Edms.) Bpk. van Kaapstad wat onder hul name voortbestaan.

'o Kunsbrosjure sal gratis aan u gestuur word indien u meer wil wcet van ons prestasies, doel en dienste.

BEGIN

VAN

DAG'

---

--

---

--

---

---

---DAAR IS VOORTAAN NET EEN GROOT JAARLIKSE POGING

OM FONDSE VIR DIE OSSEWABRANDWAG IN TE SAMEL EN DIT

IS OP 8 AUGUSTUS!

U BEWEGING VERG AL U INSPANNING VIR DAARDIE !JAG. Hy KAN ALLEEN BEWEEG AS U DIE IVliDDELE VERSKAF - ·ElK· EEN VAN U !

BEGIN VANDAG OM U BVDRAE AF TE SONDER VIR OlE AFRIKANERDOM SE STRYDBEWEGING

Die Sekretaris,

IEXCIEJLSK(O~

MEU1BI£IL§ RfEPEIRll{

₉

Ponboa 6670 J 0 H A N N E S B U R G Spoorbondkaogebou Stuur u brosjure aan: M ... .

0 • • ••• • •• • • • • •• 0 0 • ••• 0 • • •• • • • • • •• • • • • • •• • 0 • • • • •• •• 0 • • • • • • •

OB 1

TWEE

LIE

O.B.,

WOEr;::sD~-\G

2:3

.JU~IE

19

-

13

.

Doillderend~ Demolllls~wasie

valill VerQroue

nn

O.B ...

L~idil!'RfS

Wekroep~

Skeuring

( \' l'l'\'(11g . l'<lll i.JI.,. 1) tt•r:, 11i(o, maar net in Afrik:uwr~, ·j,, met. luicl<· !tor-jui"ir:<' oc-<•r·oc-t-'n

af-do~>ade hi ,vi< 1·an ~di; ,·oJi:' !-e bt·~<'l dal

t•n~ Jarvi cop kun>r:l;!li~r·

''

'

Y

'"

'

dt•tlf' tlic:

t•:ngelso i 11 l't•nlct·ldiot•itl ,:~hou is. Die l((;mmandant-gencraal hct met

betrekkins tot die gevare "'at die

Be·

weging bedreig, verklaar dat die

Osse-wabrandwag 'n siel het, en geen

bewc-ging met

•n

siel kan van buite varnie· tig word .•lie. Geen tronke, geen kam· pe of noo.dregulasies kan hom vernie· tig nie. En tfat hy 'n sicl net, getuig

die groot aantal martelare wat hy reed:;

voortgebring net. Martetare wat vsan·

neer hulle tot 36 jaar tronkstrat ver·

oordecl word, die hakke teen mekaar kan slaan en uitroep: ,.Lank tewe die

Osse~-,abrandwag!" 'n 9eweging met

sulke manne word deur geen mag ter

wereld vernietig nie.

. As ·~. tipi(\SO ':oorhccltl 1·an dio (.!.l.'l'"

lunue dro B('II'C'[,!tll!:; hcL clio K.G.

\'t•r-"·ys m\ Johnnie Ly<•us, eon ,·au clio 52 man no wa L ll'e<lns hoog1·onaad a:.Hl<>'<; -!d:t wns. 1'<ndnt dio aanfdau ,·au v~r­ rand terug~otrok was. <:u l~ullc rrcds

1·yftieo maa ndo in eli(' t ronk "esit. ht•t,

i~; hy voorgehriog weeus 'n a;;'dcr

aan-kl<lg. Hy is onskuldig h<'vind. en son 'n paar !Inc· l:ttC'r gt•lo~ wortl. ltltus·

sen egter, solank !1y op sy vrylatins

wag, gaan 'n aantat gevansc Afrika· ners in !liesetfde tronk op '.n honger· staking uit protes dat hulle sonder vcr·

hoor aangchou word. Lyons, wat toe

reeds vrygespreek was, het sy vcilig· heid in gevaar• gestel deur uit simt>atic saam met hicrdie jong mannc op sta·

king te gann. Dit is die gees van ka·

meraadst1ap wat vandag binne die

Ossewabrandwag·getedere gevind word,

en dit is dieselfde gees waarin veer· tien jong mannc kort gelede uit die

Johannesburgse FOf"t ontsnap het -die eerste maal in die seskiedenis dat

lema:nd uit die Fort ontsnap, en flit

veertien tegelyk!

Daarom !<(· spr. dat. die· o~SC\\'!l­ brandwaf.( 'n siel het on dat hy gc·kom het om to hl,v. St• 'n lwll'eg;in"' kan nie 1·an bttil(· l'l'rnit·t·i« IYOrd n'iE.' en

dit . is dna rom da L ::-y ";'-yn.ndc tan~ 'n

pog10g annwond om horn nm binnc tc

I'Cmietig. l)i{' ,.Nkic!>illJ.: word <•e-loruik as '11 ntiddel 010 Lll'is tus~n O.ll.-.lodo in to werp. .Dit· l·yaudig.ste

k~mbdat.c: - rnc•t .enlc~le lofwactr<lige urtsondenng~-11ord d{'ut· dr. '.\hlan uitgesoek om ocnskvn!ik tc-c·n die J~m­ piro te \'C:f.!. Die becloclin~ is om dio

O.B.-lede voor die· moeilike keust• tc

-te:! om Of pns::.icwc stcun a an Smut-;

- 'n \',YRild \'~II die Q.J3.- te ~eC

dcm· weg tc bly vnu dit' slcmbus, Of

nltciew.c; slt•!lu aan 'n nndc.t· ,·vand \'ltll

die O.B. t.t' !!CO dcur ,·ir 'u l~andidnat

~(" gaan sL<:m wnt rtit.~e.;;ook is \\'Cl'll~ "·'' \'yandsknp l~o-cn die Volkshewcgiug. Dr. ~falnn hoop dat O.H.-ledc me>k:tar d:w snl ''erw~·t oor hul opLreue. h·r-wyl n:i die I'Crkicsin~ clio ,·olkswocdo fi!J:,;esw~p ~al word t~C:Il die 0~SO\I'U· br.1ndwng us dio oorsnak dnt die ,·ollc

nio dio \'Orkiesing gowcu h~t n•re. Oaarom is die belangrike verkicsinss·

a~nbod van die Ossewabrar.dwag deur

<Ire Pa1·typers verswyg, Die voik mos

nie weet dat die Ossewabrandwag sy

hulp t<:len die Empire aangebicd hot en

oat dit van d!e nand gewys is nie.

XA DlE YER.KlJo:SIXG Hy ht-t daarom 'n b(·roep op alle Braudwagto ~Nloen om ,,·at. hul op· t rcJc ook nl gnan wecs --nnngo-;icn dio O.B. g(Cll l)('n·l in \'t•rband tunt. 1lie l'l'rkie.;;ing gel' nie- nik, t;; doou

Ml~ \·erw-ydc·ring snl vc•roorsank niE.'

Ef11cen moet onthou oat die verkicsinc;

.

Vo

eg

DIE DAAD

DIE

WOOJF&D

Rook

op 8 Julie iets van die verlcde sal wees, maar die Ossewabrandwas sal

dan aan die toekoms behoort en die

toekoms aan d1e Ossewabrandwag. Ni

die vcrldesing vcrwag spr. crnstigo

dinge. Dit is moontlik dat die 1\ommu·

niste bcdrywiger sal word. Dhi stryd sal dan plaasvind buite die parlement,

~n die Ossewabrandwag as

buite-parle-mentere organisasie met sy kommando·

indeling sat dan die enigste bolt:tcr~

van die A frillancrdom ~ees.

"\s voot·bcciJ ,.au di" l"·l:•gl ike t'll tr:1~il••c loe~t:uul wat dir }t:ntypolivi{·k in hicrdic \'Cl'kit.)!>iug gelikep hcl. Jt..,t lh-. \"an H{'n::;burg I'Crwys nn. Frank·

fort. .D:tar ~ta:m twco rcpnhlik('iusc .A f rik:llWI'S telln dill l<:mp.irc-lmuditlaal

wat uok 'n ~\frik:tn•·r i<>. Diu cen i,

nulr. I fa\"t"'n~a. dit· andcr ntnr. f.oui~ .

Dohm•. Albei het as jong seuns teen

die Engelse vir die Republick r;eveg.

Albci het or.der ttiesclfdc tood dcurse· locp. Mnr. Havenga het sewe kociils 'in die stryd teen die Empire opgcdoen,

maar vanllas word hierdie twee Afri·

lwners, wat vir mekaar. niks anders as

liet'de en respek behoort te sehad het

!lie, gedwing om ·mel\aar bloedncus te

slaan sodat die Empire mot <lie setel

kan heenloop.

Dit is hierdie dins wat die Ossewa·

brandwag met sy voorstel wou voor· kom het. Hy wou dat daar in ettte kicsaf<1eling net con kandidaat namens

die Afrillanerdom staan. AI die

orga-lli~a.:-.·i-._•t.; '-.0\l hut ~c\\j).! dan a~tcr hotn

iugt•\1 l'l'fl !t.:t. Die o~:;ell·ahramhn\"

ll'' "t ni\' '11· wapcu in llllll', l'iruw .... ~

llltll'. I lll\'c:nga sc ha!ld (('<.·n tlr. !\[alan ~<'WC't'h ht·t nie. ••n ook 11ie 'n wapl:n

"' dr. '.\lalan :;(' hand teen die autlt-t' tw"" ni~·. maar hy wou 'n wapen i.n

aldrie se hande teen die Empire gewe.es

hct. Dil is tlie livm \'an ~;y a:tnhotl, ma:1r cHL i,. denr tlr. Malnu gc,n·icr en <laarOJn sien (>ns ,·nntlug die ldu~ ,·oor om; oii dnt r{·publikdth<' wapc·uhroen

meka,u· moct hen·:,.: !'odar di·· f•:mnite

mH d i(· :,etc I k:w h,.•:ng<h<l1. •

T\\'1::1~ LTJ.-.;0.'\ J)'J::UI:\(iS

l>;):u· j'\ t Wt't1 ki"'·l'-ufdt"Jing~ '\':tar diP

0:.-"C\1 a brand wag in di~: ittdtli•••· om-stamliglwdc wc:>l hdatw I"· h<·L"' H:tatn·

lik J3nrhcrtou c•n Stan:i'erton. in eers· genoemdc het die plaaslike teicrs van die H.N.P. en Afrikancrparty die ossc· w_abrandwa;; se aanbod aa.nvaar, met dte gcvolg dat 'n eenheidskamlidaat

daar bcnoem is dcur die twce partye.

Die Ossewabrc:~ndwag hou sy woot·~

daar, en hy gaan nic net cenparig stem

nie, maar ook stemme aanry vir die

t;esamentlit1e kandidaat.

In 1-:ta ndcrton stnan me,·. II an~L n tr·L·n gonl. Smuts. r,aaSgPII(lr'JJld<' i~

Ueul. Smith het 'n kort ttiiet·u~cl­ tin):!; gc·gct- I'HII die Osst:ll'<\hrnndwag ~o

pogings tot ,·cuhcitl in die ,·crledc.:.

l)it• bew~~dn~ i.., ~~St ig 1uct die oo~ op

IOikM·rnheid, en dkc kt:t'r no« heL hy stt•rk gcll't~:ll'sku tc'(•n .-ercl~linusp!;­

gi n~ .... binnl' d ic A frikatH·n\tlm. T~t so

'n 111alc: l\'!ll:! d·it. die gc\·nl dat spr. 'n

skclnaam opl.(l'doen hci. mlamlik ,·an Snmhok. Toe hy in oesember 1940 ge•

waars!w het teen die tekens van 'n

rcvolusie binne die NasiQnale ,Party en

gese

het dat me.nse wat nie hinne dio

volksecnhcid wit bly nic, met die sam·

bok teruggcdryf moet word, het hy dit

gese in oorleg met dr. Malan. Daar was gcvare vir .die Party en spr. \"JOU

Sl\etlring voorkom het. H y ~Jas toe

•n

held, maar toe die Osso~abrandwag l~ter dieselfde taal gespreett het, was

dlt oorsaak tot 'n oorlo:;sverklaring.

])i,• Oss('ll':\oraudwag ll't>u die .cuwd ':\II skt.•uring in YolksguledHo uitrocoi.

En ll)t~ tlanr in Hl·H U'N'r lekcn;; was

dnL tlic Part.y gaan skc·ur C'n daar iu di:~ l':•rtypl·r ... a! opc·nlik daaiT;m

gc-JHa.ll i~. h(•t dt·. Van Ron<;hur" sy ue· n.)t.)uaic: wantol:uwiu« l('{·n n·rd~eldhc·id

op .1-:bbmg laa! hoo';. H y het die volk opseroep om niks met so 'n skeuring

tc doen te he nie. Toe is dit hom kwa·

tlill geneem en 'n ultimatum het op

Stellenbosch gevotg. Dit> O:.~ocwalmmd·

wag. het CJ.!ter got rou l!;cbly ann s,r I'O"plllg en. tot dr. Malan die \'Oil< or· J'l>C[• ntl'!, dtu woordt·: , , Lant, dio st.rnl kort van duut· en beslis.,,•ud w<·cs:"

h<:t dit' O:.~cll\'ahmndwnl!: 'u berocp op »Y ledc gcdot·n om nie die skeurins aan te moedis deur vir diP. Party te beclanll nie. H y het 'n bcroep op sy mensc gedoen om binne dio Party te

bly. .

\'andag \\'I' N, toe dit ~l<,vn of da:u ·" ,·,•rkiC'sing :,!;a:m kom ,,·a~u·in Afri-kan('J' teC':l Afriftam:r in din haruas W'

-ja:IJ..( <:11 dew· di~· moddor gC'l rck word, W<>tl dit: Ossowaltr:t!ltlwag hiC'rdi,~

tragc-dit· ,.,)orkom nwl s\· :1anbo·l om ~v "'C· wi!! in te wcrp tcc;l die Empire i;1d~n eli(· n:tsionaa\j!:csindo partyt• mekaar nit· sal bovcg nit·. Hierdie wckroep tot eenhcid is cgtcr gcsmoor en die volt;

is daaromtrent in die duister gcJ1ou. Tet•noot· ltierdi" ho11tlin~ kom die part,vlciding eg!N en t-is daL hut kan-didat.: 'n ccd m<wt :d lc 11 narin hull!'

ondcrnecm om niks tt• docu tc

h

o

mN

clio Oss~:1rabntnt!wn~ in e11i::,-o op:sig ni{'. In die ple!t van die volkseed van die OssewabrandrJag dat ek mlf

mede--Afri~aner altyd sal besl\erm, ~om nou

die party·eed waarin 'n kandidaat voor

God moet s~eer dat hy niks met sy medo·A frillaner te doon· sal he nie..

Die OssC'wabr:1ndwug ~al voortgaau

om t" n·g \·ir ecnhC'itl eu hy sal nit·

ualant 0111 die ,·iugcr tc lc op dio eu\1·('\ wa.t l'ir ,·ert.leeldh<·icl vt:raui woonll"lik ib nio -Jio euw.-1 l'Ou partypotitiek,

hot gcul. Smith bl·llluit.

iVllBM KeusniD

me.?€

Jie

N\\!J!W'®

Vo~i§p~~~

Opgestel denr

Hester fiiQrrison

(MEV. W. VAN HUVSS'l'EEN)

Me~ Mt18iolr oo L1edji0o

(grondgadigto) deu~

fd

.

L.

de

Villie

rs

Komponia vnn ,.Die Otom vnn Suid-Afrikn." Hierdi4 Nu.too Vo!k1pele oo mot grool

su.'>Dtf 14itgevooP by goleuzthoid ,13'1 di4

onlang1o Volhopolokursuc to Stollen bosch

on dia Ou- Kac.pl&cd•c lo:ursus to .A liwal Noord.

l?ryo <S/S ~0'7i'l7

Beo'lcl by d.io ulttlcwcvo,

J?no

IZCCLBSIA·Dl':lUIXI:tiZRV p :: Poobuo 2!S, Sltcllcnboacb

ci bv u l!ioc!:shc:uudelae.r.

.

.

,

.

,

.___,

- -....

__ _

, AI my suksesse skryf ek toe aan die ecrsteklas lesings wat u Kollegc aan

dill verskillende Helpmckaar·studente vers!{af. Ook help die dosente mens

baic vore.ntoc op die pad van sukses."

~ ~

die simbool nul ool'logsm;~g c11 t·ocm.

I

en teenoo1· hom staan die vrou van 'n

o·

1e H 1 e pme aar k · rs dre · en· 1gste suiwcr opvoedkundige A1ri:.t.aansc l<orrespon·

geintcrneerde, die slagoffcr van daar·

I

dcnsie·Kollege in Suid·Afrika.

die ocrlogsbeleid. Mev. t·lanscn staan

as die simbool van vrouelike lyding, Pos die Kocpon nog vandag vir gratis besondcrhede a;;ook vir die pamflet:

nie net van die gointerneerdcs nic, .. ':-; HOOD~ KAT' .-L>\!\ li''.

maa1· ool1 van die vrouc wie sc scuns - - - -- - - -- -- - - · -dcur die oorlogsbeteid op die vlagvelde

1

,

I

DIJ!: BBI::i'l'UltENDE DlREKTEUH.,

gesr.euwel het. 0011 llier gooi die ossc- llelpw"ka:u-J\.one~pundensic-1\.ollegc

wabrandwag sy !1ragte agter di~ sim· Posbu, :3.112, \'oortrckkc,rgdJou, boo! van lydir.g met aile mag in.

I

.JOHA~ :\ESBURG.

Die· f(ommiuH!aul-genc·raal h<:'L IJ.;. ·

ll '•··JJlloo:; • at die I ath·ic~ "·aL teu vp,.ig-~ t':llllll\' lll,Y a~whlid bt•,oudcJltedc· nmlr,·u~ n l\on''''l'und.:ll,il·-1\ur.,u::.w.

tl" \'ll.ll UtL' n·rkiesiu~ j::egcc· word, be- Ek :;td IH·I:w~ "'

do~l i" ,·ia· n1cusc· wal ~raa~ "·il gtlan

ML'IIl on uie wed hot- hullc nwct o.t<:m :'\:•mil nie. Dir ach-iE'~ is om in :din ~~(',·nile

it-ell die l•:mpi rc to s! (•m, en wan,. •laar 'n lwu~c i~. \'ir die l;anclidnnt wut ni<' die O~s~:wabrandwag be,·cg ni(·. Daar

is gcen bevel dat mense saoet gaan

stem nic. Eikcen handel volgcns sy eie

gewete en oortuiging.

f

DE

KOCK

'

;;«;ii'AGES

I

Yoortrckf<orah'aat, nereror<lstro.at,

!

~UDDIELBURG, GROBLERSDAL, '

'l'ransvnuJ. ~Tnnsmnl.

Eicnaar: D. D. DE KOCI< .\gento vir l'ontlnc en Q.M. Vra:;mO!OI'\'J

T01.' U DIB.NS

!

V.M.~. AANB!EVEEL.

.\dl'b

(O.B. :!3 .Jn.uit•, l!l.!:J)

Bes!urer.dc Oireki<)ur: Dr. H. G. Luttig, M.A. (S.·A.), D. Lilt. et Phil, (Leide.n).

HEl,MEKAl~ED

~~~~SPONtilE~~~E

~l@l~fE~l€

1/.00RT'REKKERGEBOU 3101 HOE!<STRAAT '18,

JOHANN.ESBUHC

DIE

_

_

0.~:~ WOE~SDAG

2

3

JU

NIE

1943.

DRI

E

VO

LK

MOE

T STEEDS

JIN

B'EWlEG:!ING

BLY

Dr

.

P. Mey

er

o

p Mem

el

oor

O

.

'B.

s

e

Gees v

an

Verset

,Omdat ons in cHo ge<:s van die Osse'\\·abrandwag handel, is gcen vraa

g-stuk vir ons onoplosbaar nie," bet

genl. dr. P. J. :.\1eyer, Voorligtings

-hoof, verklaar toe hy op 29 Mei 'n openbaro vergadcl'ing onder besker· ming van die Osscwabrandwag op ~\:Ie­ rne!, in die Vrystaat, toegespreek het.

Komdt. Sarel dn '£oit, die plaaslike

kommandant, was die offisier ·in bevel.

Genl.

J

.

L. Uys, van Vrede, was ook

teenwoordig. Ds. J. Kilian, die plans-like leraar, het. die vergadering met gebed geopen.

Dr. t..feyor het gowys op die nasio-nale en sosialo gees waarmee die Osse

-wabrandll·ag besiel is en bek!emtoon hoe die Ossewabrandwag op hi.erd-ie twee grondslae die helo volk in be

wc-ging bring na sy eindbestcmming wat deur God aileen bepaal is.

Die voHt kan aileen in beweging bly as hy gedissiplinecrd marsjccr. So nie maal hy deu;·mel(aar

e

n

kom daar rusie en sti!stand. Om ordelik te kau

mar-sjeer vereis leierskap. Die Ieier moot

voorloop, nic- net clke vyf jaar by die

stembns nie, maar van dng tot dag.

Souder leierskap kan daar geen

dissi-pline wees nie en sondcr dissipline ook

geen w.erklike leicrskap n1e.

,Ons is reeds in beweging n:t ons

eindbestomming en is reed;; besig om

dag nn chg die ceo na clio ander st rui-kclblok plat te loop," het dr. Meyer

gese en toe as die ,-ernaamste stru ikel -blokke gcuoem die innerlikc ve

rdeeld-heid onder ons volk vanwee clie

ingc-,·oerd<~ pa;·typolitiekc stelsel, clio impe -rialisme, die llrits-Joodse kapitalisme en die kommunisme.

Wat die verdeOidheid bctref kan ons slegs eenheicl verkry as die hele volk deur die Vof!lsbeweging in die beweging gehou word. Sodra .daar stilstand Is, is daar twis en onCinigheid. Ook kan ons nie die Empire oorwin as ons In vcrskillendc kampe staan nie. Die dag wanneer al die partypolitiel<e kamp• plekke oopgaan en die Afrika.nerdom binne die ossewabrandwag sy eenhei.d vind, sal ons die laasto Empire·hinder· nis plat!oop.

O.ns is •!lie in die aanstaande parlc· mentsvcrkiesing geintercsseerd as 'n

partyverldesing nie, maar slegs in so· verre dit

•n

volksdcmonstrasie is. Ons is in ctic eersto plelt geinteresseerd in die V E RS ETG E ES va.n die Afrikaner· dom. Cns stel dus belang in die aan·

tal stemmc teen die Regering, as open· baring van versct teen die oorlogsbe· leid, en nie in .die aantal setels In dia parlement nic.

l\let sy sosiale gees loop die. Osse \Ta-brancllvag die kapitalisme storm en sal dit tot die fondamcnto afbreek. Teen die kommunisme staan daar ook net

ee

n

georganiscerde mag en dit is die

Ossewa brand wag.

,Ons handel in d·ie ~eloof en vc

,-troue tlat gccn mag van !mite God sc wil met ons Yolk kan stu it, nie."

Genl. J. L. Uys het in 'n paar

woor-de gewys op die 1·erkeerde grondslag 1·an ons huidige ekonomiese stelsel wat

op goud gebou is. Slegs op grond van

ons werklike rykdom, ons vaderl

ands-bodem kan ons 'n gesonde

volksbc-staan bon.

Na afloop van die vergadering het

eli<~ mcer as 200 aanwesiges na die

be-graafplaas gegaan W!tnr genl. Meyer namens die plaasliko kommando 'n krans gele hot op die graf van wyl.e

veldkt. Paul 1·an Dyk, wat 'n paar maande gelcde oorlede is.

Die midda~ het gcnl. Meyer de ofti

-siersvergade.ring 1·an die kommando bygewoon en die st.andpuut van die Ossew;tbrandwag t.on opsigt~ van die

verkiesing ,-erduidel-ik.- (Kor.) (Berig denr

J.

Piek, Vootrekker·

gebou, Johannesburg.)

116 Takke ,14,000 Lode Hoofkantoor: Reserwe-fonda £113,000 St. Johnstraat 65, BLOEMFONTEIU'<l Begrafnissc, Kiste, Kransc, Grafsten.e

Volks

IS

DIE

EERSTE EN ENIGS

T

E

AFR

I

KAANSE HANDE

L

SBANK

met

l

andswye omvang, opgebou u

i

t

e1e

bodem.

V

([»

JLll(S ][AS

VEUSKAF

VOLLEDIG.E

IBANKDIENSTE,

naamlik

:

-Ingesln'

e

we Kapitaal

Gestorte Kapitaal

Totale Beleggings ..

Likwide Bate ..

..

®

Neem

Bele

gg

ings

op Spaarrekeninge, lf?eleggingsertifikate

e

u V

aste

Deposito's

.

@

G

e

e Voorskot

-

fasili

teite

op O

o

rtrok

ke

Hekeninge

onde

r

dekk

i

n

g

van

Verh

au

de of auder Sek

u

riteite

,

asook op

Be-w

yse

va

n ee

n tot ses

maa

u

de

t

ermyn.

®

Vers

tre

k

Voor~kot-fasiliLeite

aa

n

gesalarieerdes en loon

·

trekke

n

<les

,

afloshaar met

mak

lik

e paaiemente

strekkende

oor

termyne

van drie

tot agttieu

1

naa

nde.

®

Ope

n

lLopende

-t

jekre

k

eniuge

.

®

V erstrek

ander Ge

hruik

li

k

e Bankdienste

.

Die

volge11de

syjers

toon

baie duidelik die opspraah

·

wek

-kemle gr~ei

cum:

30/6/1910 :30/u/lH.Jl 30/6/1942 31/3/194

£92,000

£162,000

£275,000

£384,000

37,000

77,200

140,000

2

1

6,000

530,000

1

,

090

,

000

2,050,000

3,123,000

175

,

000

370

,

000

650,000

1,393,000

..

.

VOlKSKAS

=

AANDElE

~§

NOG

VE~K~Y

B

AAR

...

VOLKSKAS

(lKo@JPl~rrmtllef)

fRlE!Pr£~K

i

J)IIZ VOLlE> tm BANJi.

TRANSVAAl!.: BENONI BRAKPAN BRI'l'S CAPI'l'AJ, PARK (Pretoria) GER!\l!STON

JOHANNESBURG

KLERI<SDORP

(Opgerlg krnctenB die KoOperatlewe Wet)

VOLKSKAS

-

GJE!BO

U

,

Sentraals

t

raat

,

KRUGEH.SDORP LICIITENTIURG PIETERSBURG POTCHEFSTROO:M POTGIETERSRUS'r PRETORIA RUSTENTIURG VEREENIGING VREDEDORP

lP'RJETOR

K

A

.

i<AAP PROV INS IIE: BELLVILLE BONNIEVALE TIURGEH.SDORP CRADOCK KAAPSTAD DE AAR MALMESTIURY .MIDDELBURG 008-LONDEN OUD'fSHOORN POR'l' ELIZABETH ;;:t.· .... ORANJ E VRYSTAAT: BETHLEHEM BLOE;)l.FON'f.EIN NATAL: DURBAN PIETERMARI'l~ZBURG ~~DERSTEUNONS

ADVERTEERDERS

VIE

R

DIE O.D., WOE~SDAG, :23 Jl.iN. 1943

TEEN WIE

'?

Dat die o~sowabraudwag gcbl'lllld

het van begeerte om iu hierdio ·vcrkio

-siug 'n verenigdo optrcde van Afrika -nerkant teen die Empiro-be\\·ind to

bewerkstellig wanraan hy self daad -"·erldik kon dcclnoem, blyk uit sy on-baatsugtigo aanbod a:m die politiekc

leiers waarin hy ondcrnccm hot om partyknudidate - in die benocm~ng. ran wio hy gecn seggcnskap geOis het nie- te .onderst.oun mits d·io partye

onderling kon reel om mokaar t\h:: in die wielo to ry nie. liiordio poging ~·an hom o.z~ die· Empire te help slaa.!l, lS vorydel <lCUl' die woioring van dr. l\lalau om na.n so 'n eenhoidstront doc! te ueem. 'l'oe cl·it duidclik gcword hot

dat dr. i\l::tiau voomomcns

i

s

om ook

·slag to !ewer teen mede-repu blikoine, kon clio Ossowabmndwag as ctga.nisa· sie goon daadworklike stoun nan onige

groep bolowe nie, otndat hy nie •,n wa·

pen in Afril<anernand teen Afrikaners wil woes nie. Dio verste wat. hy too

:kon gaan, was om aan da:~rdio lede

van hom wat graa·g wil gaan ~>tom, tll

s

e

hoe hulle behoort.

t

a

sLcm. Sy ad,·ies aau hulle was om in aile gevallo teen dio Empire te stem, maar darem .ook nie teen die Osscwabrandwag dour kaudidate to oudersteun wat uitgesook

is op verdienste ,·an hul vyand1gheid

teen dio ,·olksbewoging nie.

Omdat hy hierd1e vansclfsprekcnde advies aan sy lode gee, word l1y nou

beskuldig van ·inme•nging in die verkie -sing waarmee hy dan mks te doen bet

nic. Dit is daarom 11odig dnt die Osse -wabran<lwag sy optredo motiveer sodat daar geen misverstand by vriond oi vyand k:tn bcstaau uie. ·

TEEN EMPIRE

Ons moot ons in dio-eon;t.o plans nf

-vra waaroor die vorkiesing gaan. l>;

d·it 'n stl'yd van nnsionalismo leon im· })crialisme? Dr. l\'lalan bowocr dn.t die wei die geval is, en duarom beroep hy hom op die stcun vnn individnelo O.B.-Jcde. Indien dit die geval is, en dio volk hot reg om t.c eis cln,t dit die

geval behoort

w

woes, dan is die be· tangrikstc kwalifikasic van cnige anti· empire·ka.ndidaat dat hy teen die Em· pirc moct wces in mcrg en been. So 'n kandidaat moet iem:md wees wat met 'n ·reine gewetc l1an onderneem

dat hy nooit met die Empire sal heul

of teen sy ,·olk sal dra:ti uie.

Iu hlcrdie uitg:wo publiscor ous die

verklaring wnt denr elke H.N.P.-1\an

-.didaat. oudcrtcken moot word. Oaarin kom gecn enl1ele sin voo1· dat hy teen die Empire gckant moot wecs .nie. lly

moot net se hy is geen lid van 'n ander politieko party uie. Maar wat hy wei moot onderneem is dat hy , nic •n lid of

•,n

ondersteuncr (is) van enige organisasio wat na die oordeel van die Hoofraad die pm·ty ondermyn of 11om met die partv so inwendigo sake inm0ng,

on

dat •Cit mot sodanigc organisasie goen oorecnl<oms of ver·

standhouding VAN ENIGE AARD het

0 F SAL H £ met botrel<king tot my

kandidaatstelling of bcnoeming OF

TOT

M

Y

OPTREDE

OF

HOUDING

AS liD VAN DIE PARTY NIE."

Vordct· ondemcom hy dnt ,ek vir my

sctel sal bedank sodra rlio Jloofmnc\

my tot sodanige bedanking sal vcrsoek

omdat ck na hul oordcel hierdie p!cg· tige verklaring verbreck het"l TEEN 01 E O.B.

Die Lmndidaat. wat uiige;,ock word om teen die Empire to gnar1 veg in naam van die R.X.P., moet dus fcit

-lik sweer dat by nooit vir die rc>~ ,·an sy !ewe 'n von;tandhouding van

onigc aard mot. die Ossewabrandwag

~al he nie- die Ossewabrandwng ·is

naamlik reeds op 3 Oktober 1941

dour dr. :\falan tot. 'n ,sodanige o

r-ganisnsio'' vcrklnar I

Nou vm ons: wat het die verldesing teen die Empire mot die Osscwabrancl·

·wag t·tl doen tansy dlt

dr.

Malan

so

doet is om i,n hierdic vorldcsing nie, teen die Empire te veg nic, maar hoof·

saa!dil.t teen die Osscwabrandwag'?

W:1aro1n moot 'n kandidant sw<lcr clflt hy nooit in die toekom~ , 'n vorstand· llouding" mot die Ossowabcandwag s~l

ho

nie wanoeer dit 'n st.t·yd leon d·JO Empire is? En hoe vcncikend is· hier

--

·

·

"

fv1Nn

o

f Meer

B

elang

r

ik

'DIE

_

_

O.B.,

W

O

EN

SD

~G:

.

~~

--

-

~

UJ::l'Il

~~

--.

~

~~~

·

DIE

ARGENTYNSE RAAISEL

Daar is min state in die worcld wat

in d·ie huidige oorlog nog neutraal is hoewel opsegging \'au neutraliteit nog lank nie akticwo oorlogvocl'ing beteken nie. Selfs in die afgelee Suid-Amerika het die een na ciie ander slant sy neu

-tralitcit opgeso. Daan·oor het die

Dollar-imperJalismc van die V.S.A.

gesorg. Slogs cen Amerikaansc staat-,

ul. die bclangriko rcpublick van A1··

gentinie het t.Ot dusver danrin gcslaag om sy neutraliteit te baudha::tf. Dit

was geen gomakliko tnak nie, want

reeds lang is danr gewcldige ,Al-Am

e-riknanse" druk op die Argentynse re -gering uitgeoefen. In J anunrio 1942 was daar b. v. tyclcns die Al-Ameri -kaause konferensie in Rio do Janeiro kragdndige pogings aangC:\I'Clld om 'n breuk tussen Argcn~inic eu die S pil-moondhede te bewerkstellig. Daarop hot die Argcntynse prosideuL, Castillo, die volgendo vcrldaring afgele: ,Ous het van d·ie begin af gese on ons het te alle tso volgchou dat Argentiuii.i

nog tot oorlog nog tot 'n breuk sal oorgaan."

A

f

rikwte

r

dm

n 'n

,

Selr.si

e

"

In 'n verklaring oor sy vcrkiesi ngs-beleid gee dr. D. F. l\lalan sy stand -punt ten opsigte van die Engels& as volg (Die Burger 15 Junie) : ,Die ou

vcrsleto besh.·uldiging dat ons slegs vir

een ras staau on allll' ander uitsluit, is

vats ..• . . Ous waat·borg aan die A

fri-lmans- en Eugelssprekeude scksirs \'an ous bevolking albei die:ielfde besker -ming vir hul politieke, taal- en kultu·

relc regte." , ..

Vir dr. :\!alan bly die Afrikn.nerdom chis nog maar steeds net 'n ,seksie"

in sy cio vaderland.

*

* *

V

oorbeeld

van tvat

ni

e

m

oes

Gewe~s

'

het

V·ir die 150. kiesafdelings van dio

Unic is daar 335 kandida.te in die veld. Driehoekige gcvegte. vind in 45 ki

es-afdolings plaas en vierhoekigo gevegto

in \'ier kiesafdelings.

Die Ver.enigde l'a.rLy betwis 132 ~e­

tels, die H.N.P. 110, die Afrikanel· -party 24,· terwyl claar in verskeie afde

-lings onafhanklike ecnheiilskandid:Lto stnau. In bYI<ans veertig sctcts dus is die kragtc van die Afrikancrdom so verdeetd dat die moentlilchoicl om die Empire daar uit tc klop, uiters gcl'ins is. Dit is i;lerclie ding wat die Osse· wabrandwag met sy aan!Jod wou voor· lcom. Indien dr. i\falau die aanbod

aanvaar het, sou die gowig van clio

helc Afrikanerdom soos cen man in 110 kiesafdeliugs iugegooi gewees het.

\Vatter wins aan eenheid ons volk nit so 'n gesamentlike kragmetiug kon' pue, afgesien van die uitslag van die

vtwkiesiug, kan elkeon hom voorst.el. Die goleonthcid, hocwel skraal, bly

staan tot op 7 Julie, wanneet· clio Osse· wahra.ndwag se aaubod verval.

..

"'

.

Partypolitiel>-

in

O

nguns

Die 'n.hodos·icsc parlemcut hot on

-Jano-s 'n mosie .aan<Y..e-neem waarin ver·

sock. word clat pa~·typo1itlek vir die

cluur ,·an die oorlog gestaak moot . word. Die indieners van uio voor:st.el hot verklaar dat die gowone publick bckommerd vocl oor die huidige po

li-llieke tocstand en geen vcrtroue: vir die oorlogvocring ingeboesem word

dour die onbetaamlikc gebabbel in clio

parlement waar !ede klaarb!yklik net st·emme probccr vang nie.

Hierdie Britsc-kolonialc politici hct

dus ook tot die outdekking gekom dat d·ie partypolitiekc wapeu nie in t.ye van nood doug uie. En as 'n ding in

t.yd ,·an nood uie deug nie, dan b

eant-woord dit nie nan sy doc} nie, en dcug

dit ook nie in normale tye nio.

..:,: i~ ..

J{

om

n

u.m

i

sti

es

e

A

a

ns

o

ek

m

Brittanj

e V

er

wm

·p

Die kongres n<n tlic Britse Arbei

-dersparty het verlede week die- ann -sock van die Koonnunistiese Party om affiliasie met die Arbeidersparty met

1,950,000 stemme teen 712,000 ve r-werp. Sterk tnal teen d-ie !Communis -to het hiermee gepaard gcgaan. Die

Tiritse minister. Herbert Morrison het.

gese dat die kommuuisto nog in 'n r

E'-volusie dour geweld glo. H y het vet•wys na die gewet-en!ose mctodos van hier·

die eed nie! Nooit in die tockoms mag hy 'n ,verstandhouding van enige aar•d" met die Ossewabmudwag he nie!

Word daardie l<andidaat da.n gestel teen die Empire of teen die Osscwa· brandwag'?

In die Jig n1n hierdie verkl:lr ing-die inhoud waarvan, t11s~cn hnkics,

streug geheim gchou is dour die Party -leiding -~s die waarskuwing van die

Kommandant-generaal dat dr. l\Jalan in hierdie verkicsing clio vernietiging

van die Ossewabrandwag beoog en nie

die nederlaag van die Empire-nie, ge -regverd·ig, en in dieselfdo Jig is dr. ll:falan se weiering om snam met die

Ossewn.brn.ndwag 'n front tee-n die Em·

,p,ite, to X:~l'ln, verstaa.ubaa.~:_,.

(Hoofartlked en aile politieke kommema.ar

In hlcrdic uitgawe, tcnsy anders vermeld. Is

opgestel deur N'. · G. s. van dct Walt, O•·ootc

Kcrk'gcbou '703, Kaapstild). · "

tlie mense en gcsc llat as huHe in die

.Arbcidcrsparty kom, ,sal ons bevuil wcrd dem· die aanratdng met huUe."

..

*

~:

*

R

ct

d

i

o·

Oo

n;;

i

n

ning

v

ir

die

·

Duitse~s

Die Cape Argus so konespondent bel'ig dat die Tommies \·an die _Agsto Lec1·

so

sick eu ~nl geword. het vi'r die musiek wat ann !mile deur die Britse

radiodicns nitgesani is, dat hulle na

-derhn.nd na. die Duitse programme be-

i

gin luister het, mot die govolg dat ., lmllo en die Duitse soldate nou die

-~;elfde lied, Lilli 1\I n.rene, sing I

I

Iudicn die Duitse radio meer dorge -lilto tasbarc sukscsse in vyaudige kamp hoha.al, kan clio vegtende soldate na· derhnncl nio net eendors sing nie, maar dnlk cole eenders praat en dink!

( V crvolg van volgende kolom)

dade nic. Aldus die .Argeutynse skry· '''ot·, l\lnx Dicl,mann, wat op die oom

-blik in d·ie V.S.A. vertoef.

Volgens 'n vcrklaring van Ramirez

self sal die bcleid v:m sy regering teen

-oor die res van die wereld neutraitl

woes eu sal dit geen buitelaudse in

-mcnging dnld nie. Hiordie verklaring moet \·ir W:1shington 'n tcleurst.elliug

w~s. As United Press verder berig

dat Argentynse troepe die kantore Y<Ul

die na ;ion:llc rubbcrkommissie en die

v:~n die :\I ichelin- huiteband-maatskap -PY beset hl't ~ond<'l' om enige. ,·erclu

i-dcliking te \'erslmf, dan wonder 'n mens of agter biord-ie Argentynse

op-trcde nie ook iet\Yat anti-dollar senti·

ment. stc:ck nie.

Binnetandse wanpral{tyke die

Oor-saak van Revolusie'?

Dit is onmoontlik om op hierdie sta·

clinm vas I.e stol of die Argeutynse revolusie onigc bnitelandsc reperkns· sics sal he. Dit is egter bekencl dat dnar in aile Suid-Amerikaanse :state

bevolldngsolcmenle is wat in die dol-l:n-imporialismc 'n uasionale gevaar

sic-n en wat 'n mil-itcre neclerlaag vir \VnshingLon en Louden \·crlang. In

hoc,·ono hie;rclic anti-Washingtonse

clemcnle in Argcntinie vir die jongsto rovolusic verantwoordclik gehou kau

word, is nie dnidelik nie. Waarskynlik

is diL dat dio oorsake ,·:m die rcvolu::.ie

in suiwor binnelnndso aangeleeut.hcdo

11:esoek moot word. Dit lyk of die cko-nomicsc on I wr·igting, wat in d-ie hni·

digc oorlog sy oorsprong heL, ook in die natnurlik-ryl;c .\rgentinie 'n fermer

opt.rcde van regeringswee noodsaaklik

gernaak het. Vandaar dat die nuwe rcgering ook sy voornemc bokcnd ge

-rnaak hot, .,om bedrog en korrupsie by tlio provinsiale en fcderale regel'ings die nck in tc slar.n en van hullo ordentlikc stan,tsinst~lli'rigs te maak." Die rcaksies in die demokratiese

V .S.A.. op hiCI·dio ondemokratiese be -leoid in Argcnt.inio sal interessant wees.

Op die oomblik kan die Argentyuse rovolusiQ nie vcol gcesdrif in 'Vashin

g-tou wok nje. Die an.nvanklille vreugde

in Washi1~~t.on en Londen was ietwat \'OOrbarig.

'n J\rgentynse Krisis

Toe dam· op '1 Junie 'n geslaagde

revolusie in die A1·gentynse hoofs• ad

uitgebreek het en Ca~tillo gcnoodsaak

is om as president to bedank, het die

Geallieerdes hierdie nwolusie vertolk as 'n pro-demokratiese beweging wat:.

veroorsaak ·is deur 'n slerk gevoel teen

die regering se diktatorialo metodes en sy neutraliteitsbeleid. Die vrcugde

oor die nuwe bckeorling wns egtor van

korte duur. Een van die c-crste stappe

wa!. die nuwo president, genl. Raw

-son, gedoen hot, was wen dio lco mmu-nisto. Die staatsgreep in Argcntinie is cgLOr spoedig opgo\·olg deur nog 'n regeringsveranderi ng, waardeur Raw-sou die bcwiud aan genl. Ramirez oor· gegee het. '£eeu die nuwe president., wat sy opleiding in Duitsland ontvang bet, is duar in Gc:~llieordo kringc ,sterk bedenkings" ~elug. Ook sou by ,nie vee! van 'n clernokraat" wees nie. \Vat in Gl.lall·iocrdc kringe wnar -skynlik ook tot nMlenking gostem het, is die foit dat Jande soos Duitsland, Italie en Spanje onder die ecrstes was

\\'at die Ramirez-rcgtring erkeu hot.

Erkenuing dour die V.S.A. en Bri t-ta.njo het eers later gcvolg.

Revotusie nie pro·Geallieerd

Uit die karige berigLe oor Argent i-nie wat Reuter ons verstr~k, is dit duidelik dat die Ramiroz-revolusie nie

'n pro-demokratiesc gebaar is nie .• Vo

l-gens die Argent.yusc skrywer wat die

Onspaause nanm van :\lnx Dickmann dra, het die jongste rovolusionere g e-beurtenisse 'n ,heeltcmal reaksionere

verloop" geneem. Die daarstelling van 'n volkome militaristieso diktatuur, is volgens Dickmann , t.o vohnaak te-weeggebring om as 'n bonn fide op -stand van demoltr<ttiese pro-Geallieer -do faksics \'OOrgestel

to

word." Ook ,ondemokratiese da'de" van die R.ami -rez-regering soos die verbod op die kommunistiese blad JJa Horn. en clio algemene optrcdc teen die kommuni s-me, plus tli~ ontbinding van die parl e-mont lyk nie soos pro-clomokrat.iese

(Yervolg in voorgnandc kolom)

BOERENDE BOERE EN

VERBRUIKERS SLUIT

MEKAAR AAN

--STEDELIKE

N

ADER BY

stuur u produkt·e en ves aan u eie bemarkingsor gr.ni-sasie. Ons !ewer reeds mttandelank uit-staando dienstn in hierdie nuwe gees . . . As u ono dienate eenmal)}

getoets het, .sal ons u ateun l>ly'l\'end verwerf.

·b.

VOJLKSKOPE

R

MARK BPK

.

Moremark

c-:oon

31!·1M2

Newto~n.

l

I

l

j I

I

I J

l

I

j

!

DIE

O.B..

WOEK

SD.-\G

23 JU

N

I

E

194:}

.

Ouder::;[:mndc-·i.s dit· 1·olledigu inhou<l van die 1·crldariug w:d Ut'. :\la!an

\':Jn ::tl ~.\' knHlichte verwa~ om to o.nd<'rtcl<t·n voe>rdat h~· l111l );atHiidatuut'

~"t:'dkeur. Dio Ossc·w:tl,raudwn~ su naam 11 onl ni<: iu so1·N•I II'O<Jrdo gcnocm nie, maar 11aragr:~af t wee· c·n 'n gcdcdh' Yau paragraaf l'(•n is teen hom

~.:ruik, aangcsicn dr. )1:\lau op :1 Oktol>cr 1!!11 tlic· Ossewa.l>randwal! vNklaar

hl.'t

tot

'n sodanigc organi:.a~ie :\ .. wat !tica· na ,·cn,-.,·s word.

Dit is opmorklik dat. 11·aar dit oor 'u :ancl,•a· .. party'' ga:111, 'u

kaudi-.laat. not moot ondcrnccm om geen lid tc u·c.•s ui,·. maar w:aat· dit oor die·

.. orgn11isasio" ga:lll. by hi<'rbcn<:'wcns ook tlll>l'l oudNm•cm cmt ~ccn onde r-.-tcun<-r to wces nic.

Die iuhoud \':111 hic·rdic verkl:ning i~ totsont· dcur dil• f'arlyloiding .. orgnt!c:.lig gt·heim gehon.

..,-E R K I. .\ H I :\ (:

~:ir oudNtek(·tliug ,·an .\spirant-lwurlidatl· 1':\U di<' Her6ni~..te :Snsionale. Party of \Tolksparty.

Ek, die ouuergetekendc, Ycl'ldaar plcgtig (•1\ opreg:

I. Dat ck lid is van eli!· Hcrenigdo :\a.,i•;nale l'arty of \·olk .. purty co va.u

geeu an<.ler poritieko pany of be~'l1lgins nie.

2. Oat ok nto •n lid OF 'N ONDERSTEUNER is van enige oq;anisasie t'iat NA DIE OORDEEL VAH DIE HOOFRAAO die Party ondermyn of hOm met die Party se in~:~emligo sake inmeng, en dat ek met sodanige organi· sasie geen ooreen!(oms of verstandhouding van HUGE AARD het OF SAL H £ met betrekning tot my t:tandidaatsterting of benoeming OF

TOT MV OPTREOE OF HOUDING AS liD VAN DIE PARTY NIE.

~!. Dat <'k aan dil' H\·rcuigdl· Nasionalc l'al't~· of Yo!ltsparty op · politi

ekr-gebied my voile en Olwerde<:'ldc trou lJ,·Ioof iu di,• haodbnwing 1·:w sy b e-ginsels eo die uit,·oering Yan sy bcll·ic:.l.

•1. Dat ·iogo,·al ek ,·.;rkics "ord ek vir my setol sal l>edank ~odra ck mag

ophou om lid \'aJ\ die l'arty t<:: wee.~ of sodra !.lie Hoorraad my tot sodanige

bedanking mag versoek omdat na H U L oordeer ek hierdie plegtige vef'· l:llaring verbl'llek net.

Geleken op hierdie ... olag nw ... : ... 191:1

t~·. . . . . . . . . . . . . . . . . dt·u r lll,l' . . . ...•... . . .

Aspirant vir die ParLy-benocmiu~ 'i1· di•· \·olk-;,·a:nl/Prul·in~iale Haa<l

in die kic~nfdc•ling

"'''L

...

....

.

.

.

.

...

..

...

...

.

...

.

~ Kyk ou- hoofnnik•·l. flc·d.J

0.~.

-GESELUGHEID!

omln lt"iding v:~n

l\U:\.-. V.\.!';' 4\IEKF.HK

Kcrksaal, Collingwoodweg

OBSERVATORY

Sate

rdag

,

26 Jzmi

c

1943

t:Com geniet •,n heerlike aand

en onctersteun die Manne~tom­

mando van ObSer11atory om

fondse in te sarnel vir

8 Augustus.

ALMA

L Jf''ELJ\.O

M

VOLKSJP>IEllE

en

VOLKSANG!

!

LENTE-KURSUS TIE

SOMERSET-ODS

27

SEPTEIHBEH

tot

2

OKTOBEU

194

·

3

.

Oos-Kaapland kom spool en sing saam.

Afrondiug in ou spole;

13codoning van N UWE

spele;

Verryk u Volksang.

Hoofafrister:

Ned Pierre Fourie, Cradook. (Ondor bookerming vn.n die R..D.'B. en die O.K.P.V.) Navrae:

CllRIS QROENEW ALD ( Organisoordor)

Markstr. 20, Soruerset·Oos.

.~7

VIR

PAK KEHSE

E

N

VUURHOUTJIES

G

l

oeiende Geesdrif

in

K

oue

By geleentheid van •n dienslaer

van komdt. Oosthuysen, Mulders·

drift, Tra.nsvaal, op

s

Junie, toe dit so koud op dle rivierwal was

dat die ·ruite van die motors met

'n

ys·laag bedek was, is onder an-dere

met

dire~te opveillng verkoop 'n pak kerse vir .£2·10·0 en 'n dosie vuurhOutjies vir 10/-. Dit was nie

Amerikaanse opveiling nie, maar

dis toegeslaan op die hoogste bod.

Eers was !.lie pak kersc en 'n pak

vuurhoutjies saam verkoop vir £1

ss.

Die persoon het dit terugge-geo •en .die vuurhoutjies is toe dosie vir dosie opgevoil, waaronder een

dosie 10/-gegaan het en die !lerse vir £2-10·0. Die pak kerse is weer teruggegee, en weer verkoop vir

£1·1 0·9. Tesame net die pak vuur· houtjies en pak kerse ingebring

vir die Noodhulpfonds by die sewe

pond.

VE

R

JAA

RD

AG

K

E1.'

1'ING

24 Junie: Ge:orgt· Th(•ron (Georg(·/. .Johanna .:'iel (Upinl):lou), ChllriOtt•'

\'cntc1· (Uos-J.ondcn); 25 Junie:

Sta--.annn C. du Plooy S\l'llllcpocl (Beau· fort-We~), Wilhelmina Hc•"k<'th (Sulh· t•rbnd), 26 Junie: Uidcou 'l'heodoru~

Heyns (Sut.!t(>r]nnd). 1\ac-haria Fout·ie

(llpinglon): 27 Junie: Adam B~trnat'd

(UHJq.(c), Ahmhnm 1.:- Roux (St€·1l

en-ho~c·h). l':'·ikola:~s .J. Roo~ (

Stellt-n-!Jo~>dl).,E::;tio. :\brct! (l'aarl). Joh:wn

,·on \\'ic·lligh (Pa:ndeberg); 28 Junie:

Aletta ll' RO!tX (.Bt•aufm·t--r.·c~). i\i,·l

:\blnn (P.K. Hu[!;enool). F:liz:t}w,h

Hn~a11na. Ch1·i,;tinn. Olil'icr (l\1

enr(·-l'illc), P . . Johannes Coctzt·o

(Wilgcn-honl~clrift); 29 Junic: .Jnmtic l3oshnff

(Gror~e); 30 Junie: Pierre do \'o.; (di:-.t,. Beaufort.-Wcs), Gr!l<:t: de \'o'

{d·i,t. Beaufort-We:<), Ja('ob Abraham

t:rohbela:u (\'ryburg).

HERHOLDT SE BOOMI<WEKERYE

Posbus 6M JOHANNEBURG

RAM ME

Oprcc(,-ctcclde Wnncanclla Ramme teen bale rcdellke pryse. JCudCIO :rtMntne

!3·10·0 tot no. Stoet Rnmme £12-10-0

en h<X!r. Oroot l<nrkas.~c met ui

t-staande l<wal!teit en Joccte die ken· mcrkc. Skrywe nnn: J. lJ.

ltOOL-7\lAN, i\ler!no, P.S. Cmdoek. Foon 712.

G

ENIE'l' u ei~ vrugto. Pluk dlt vnn Hcrhold! eo bcrocmdo VRUGTEllO~m; vroeg ero

taat eoortc. Bcantwoord In nile dele van d:r UNLE eowel 1\8 elders. Sterbome, Strull<e.

!'.osc. en&. Bcstcl nou en voorl(OQl teleurstel·

!lnc;!! RAtol~ gmttJ.

VYF

kry

'n V-erden;, on volwasse stap is deur die Suid-Afrikaanse Empire-bewind gedoen in die rigtins van na-apin;; van die Bolsjowistiese diktatuur

in MosJ;.ou. Nadat hierdie bet'lind reeds dle Ogpoe·metodes van die t<rem•

lin deur middol van noodregulasies ingevoer het, waarvolgens burgers van

die la.nd sonder aanvoering van redes in hegtenis geneern en vir onbepaalde

tyd ,.vir ondervragina" aangehou han word, het die finale stap nou gGIIOIS

deur sul!te slagotfers nie net op te slu it nie, maar hulle ook te 11erban na

tronlle en !:lampe buite die grense van die besha~ing .

Een 11an die grusaamsto metodes van di-e &olsjeoaistiese dihtatuur is em

bursars na Si~iii te vcrban waar hulle opgesluit word of in .d~angl:t~npe

slawediens moot 11errig. Miljoene Russiese burgers hat r~ds op hiet'die 1na·

nier ,verdlllyn" en hul bloedlfet<wante het nooit t'Jeer van hulle genoor nie.

In bly!lbare navolging van hierdie aebruilt het diil Suid·Afri!laansa

bewind .nou oo!:t per noodregulasia hom die mag toegeeien om burger& van .die Unie ta ~tev\:!Jydcr ,na enige Elritse besitting of proteMoraat in Afri!:ta." Rus!and het sy uitgestrellte en onherbergsame Siberiii waar poliUOM

t~nstandefS na die vergeteli'leid gestuur ~:~ord.

SulcHHrika kry .nO\! die swart kontintmt van Afrika as hinterl:m~

t'iaarh~n JWiitiehe teenstanders ,gedump" kan ~vd.

Die lot van miljoene slagoffers van die Russiese Ogpoe is d&Ur die

ysige ltoue van Siberiii bese1!1.

Gaan die tropiese siektes van Afrika diesalfde handlangerdiens d<>en

vir die politiei'te spcurcliens van. ,kamoraad" Colin Steyn7

OssewtaJbf~[i/)dW<aJg

G<e®

N

aJJW

~

!8efteo

.

kenis aan die Woord PoUitiek

•n oertir;tal geesdriftige offiSiere uit die generaalskap van genl. Dick

Dannhauser (Dundee en omgewing) het van 26 tot 28 Mei 'n !:.amp

byge-woon (lp die plaas van die GebiedshOofgeneraal vir die Natalse gebied, ;;enl. Tos Pienaar.

Dio Kommandant-g,•nornlll, dr. !Inns \':111 Rcn:,burg, hcL ook ·n besoek nun

die kamp gcbriug eu hot hior sy

ver-J<lnriug oaet sy aanhcvcliug oor hoe

lcdo 1'1\U d·io Os~cwuhrandwug in die

nunslanude vcrkiosing moo~ atcm,

bc-ke:nd gc•mu~tk. lly hot by hiMdio

ge-lceutht~id ook dio horindoling ,·an dio

J.k:wcging uitccngesit. Dio

Kommnn-dant-gt>ncranl wns vcq~elic! van dio

In:.p~ktour-generaal 1'!\ll die Osso

wa-!Jnludwag, genl. H. J. R. Anderson. Gent. dr. P . .1. i\fcy<•r, Voorligtiugs

-hoof nw die Osscwahmndwng, het t wet' dnl' in die lmmp vorloef on hot in 'n reeks lesings 'u holdero uite<~u­

!'el t iu~ ,·:m vcrskoic aspt>kt~ ,·an die Yolksbcwcgiug-gcdnglo ~cgce. Gonl?.

mt·\·. f.iteenknmp, hoofnoue-offisior \'I r

dit• :\atabe gebi.xl hot ook die kamp l>t•M•l·k. Ook gcnl. \\~.

H.

1·an Roo yen, 1':111 \' 1'\'h.-id hct '11 korl bc;oek ge·

hrin~. ·

(:onl. dt·. P . . J . . \loyor hot da:trop '

gl·wy~> da t. dit: uelC'id ,.:~ n die Ossowa· brandwag nie l>c~taan uit 'n program

1':11\ beginscls en aksic, wnl wissel na

l-{l'lan~ 1·an die stommo w:~t dna.rdcur

g<'1·ang anoet word nic. Die hcl<'id van die Osst'wabr~tndwng is 'n ~indheid.

1

r

icr<lic ~csindheid is c.ner:.yds nusio·

11aal t•n dit opcnbuar hom iu die strewo nm elk(• Afrikaner vir clio

Afriknncr-sank ll' wen deur hom of h:lar simpa-lid; ft· bc·handcl on nio wc-g te stoot

nit·. .\.uu die andcrlcanl is bicrd·ie

ge-,indlu•id ook sor.in:tl (·n dit kom tol

uitiu~ iu die 5tr<·ll'l' OU\ jou mcdc-Afri

-);:tnt·r tc h!.'lp. hom b~· tc "lnau in tyd ,·:ua noml. Hienli<' n:a-ionnl<> <'n sosia·

It· g,·.,inclhei<l \'01'111 •lit• grondslag van div 0-'CII'<lbl':tlll.JU~ !>l' boleid. OnS openl>aar ons onveranderiille lJeleitl, maar niu hoe ons .dit in besQnderhede ;;aan toopas nie, omdat die taktiek na

omste~ndighilde verande1·.

•n

Generaal

maal\ tog immers .nle sy tak tick voor

'n slag bekenc.l nie.

DIE \'I.:HSKI f.

J)i,. pn.rtypolitit·k, rlaarcnt{:cn, rnnuk l':tn elke. proscdurt>-aangeleent

-h(•itl 'n hcgiusd en van olkc bcginscl

· n pro~cdurc-kwcsF.i" na golu.ng v~n

.til' ~l·lf:;ngtigo \lt·nst· van die k·l<'

-"'l'f:..;ruas~n.

Dr. ~!eyer het I'OOrl.:. die \·crslcil tu.,,_~u l'olkspolitiek en partypol·itiek

b()handel. Vir ons in die OSSil!fJabrand· wag is politic~ die ordelike reeling van

die gemeenskaps!ewe en nio die uitoor-Jccry van cen grocp .dour die ander

soos in die party~olitick die gevar is ll'lie. Volkspolitiek is die reeling van die hele volksletre volgens die natuur-lillc gesagsordening. Dit is nie 'n

ge-sag wat jy vrees nie maar tVat jy lief het.

lJiC' Afrikaner mocL nio net nnsi

o-uaal solfstandig wee~; nio, maar ook

sosinal. Elkeeu moct 'u mcnsw!\ardigo

bcstaa.n kan \'Oar. Vir dio O ssawa-hrundwag betoken wolvnart nio 'n op

-conhopiu~ 1'!\n duisondc pondo nio

ma!.\r die 1·oorsioniug in mon~lil.to b

o-hodtt•s. Daorom boklomi.oon ons die

fei~ dat aile produktiuwe arboid ge

-~;ond is en c:.lat ons ekonomicso lowo ge· grondl'es moot woes op ons arboid aau

die bodt>m, dio natuurliko knpitnalb~~

sit van ons volk. :\lot ons arboid :u.\n

ons \'!ldorlnudshodem moet ons volk

go,·ocd, geklco en gohuisvo~ word. Dr. l\loyer hot, ook vNduidelik hoe dio Volksbcwcging diu hole ''Olk moL

at sy bedrywighedo in beweging bring

ua ::;y cindbestcmming. t•n hcklomtoon

dat ons r.:-ed;; elku clag bl\>ig is om die nodige vryheidstoostand c:.laun·oor t(:

sk<:~p dour olke st rnikelblok op Oli3 pad

voor ons weg to skop. In dio O ssewa-brnndwag is ons reeds aan be,,·ind in

ous land in sovcrr<' ons gelrou 11:1 om;