• No results found

BB 7«

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "BB 7«"

Copied!
84
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

IPT B M B B R 1 0 3 8 N o . 7 «

hh ——

(2)

Toean T. M. L. di Telokbetong. Pembaiaran toean sampe no 82. Harep taoe, kerna tempo hari di postwissel kita salah toelis.

• ' J v

Toean T. S. L. di Ranau. Pembajaran toean sampe no 83 boekannja no 80 sebagimana toean toelis, harep dapet taoe. ^

— O —

Toean L. K. I. di Kalboet, Sitoebondo. Toean poenj? postwissel f 2 , - kita soeda trima betoel, itoe pembajaran ada sampe no 80. Kamsia.

!

I

Djoega pembaja­

ran toean kita telah trima. Kamsia. '

Toean T. E.T. di Waj Lajap, Postwissel toean Kita telah tnma, sedeng boekoe jang toean tida trima kita soeda kirim gantinja. Trima kasi.

Toean T. J. P. di Palembang, Pembajaran toean

§ sampe no 81 sedeng jang boeat Ole Hiap kita soeda serahken.

Jang belon terbales harep bersabar sampe laen

A r ^

(3)

B A G I A N K A A M P A T D 1 1 L I D K A A N E M . D h a l i n o l e h . L I O K D J I E S E N G

I t o e t o d j i n m e l i a t K i a m T j h i o e j a n g k e r e n d a n s i k e p b e r l a e n a n d e n g e n k e b a n j a k a n o r a n g , l a l o e l a m a - s a r o a i t o e p r a m p o e a n m o e d a b e r d i r i b o e a t b a l e s b r i h o r m a t .

K e r o o e d i a n d e n g e n m e n o e n d j o c k p a d a k o r s i d i p i n g g i r k i r i o j a i a b i l a n g : „ T j o n g - s o e , s i l a h k e a d o e d o e k . "

K i a m T j h i o e h a t c e r k l a l o e d o e d o e k .

^ i d a n k e t n o e d i a n

(4)

K e n g E n g k e l i a t a n k e t a w a p a d a 3 p e n g l a j a n k a w a n n j a , k e t n o c d i a n l a l o e b e r d i r i d i b l a k a r g n j a K i a m T j h i o e .

„ A k o e t a n g r e n d a h d i a t a s l a o e t a n t e l a h k e n a k e l a n g g a r p e n d j a h a t a n d j i n g p r i e n j a p i a u w b e r a - t j o e n , " a c h i r n j a K i a m T j h i o e b i l e n g p a d a i t o e t o - d j i n , „ b r o e n t o e n g k a t e ^ i o e d e n g e n T h e O n g j a n g b r i k e n p e r t o e l o e n g a n , b o e d i t n a r a t i d a a k e n d i - l o e p a k e n . * '

„ T j o n g s o e d j a n g a n b i l a n g b e g i t o e , " k a t a s i t o d j i n d e n g e n k e t a w a , „ s e b a b m e l i a t o r a n g a k e n m a t i t i a a d i t o e l o e n g , i t o e l a h s e p e r t i d j o e g a t i d a k e n a l p r i k a m a n o e s i a h a n , d a n m e m a n g s o e d a d ] a d i k i t a p o e n j a k o e e d j i b a n , t j o n g s o e d j a n g a n p i k i r i n i t o e h a l , t i d a t a o e t j a r a h a g i m a n a t j o n g s o e k a t e m o e b a d j a k d a n d a t e n g d a r i m a n a ? A p a t a h t j o n g s o e b i s a t o e t o e r k e n a s a l - o e s o e l m o e j a n g a s e l i ? "

„ A k o e j a n g r e n d a h a d a m e n g e r t i s e d i k i t i l m o e s i l a t , " d j a w a b K i a m T j h i o e , „ b e r a s a l d a r i T h a y - g w a n , o r a n g s h e G a k b e r n a m a K i a t n T j h i o e , i n i k a l i s a m a - s a m a a k o e p o e n j a t e m e n p e s i a r k a P h o ­ t o , t a p i d a l e m p e r d j a l a n a n p o e l a n g d i t e n g a h l a o e t k a t e m o e d e n g e n s a r o m b o n g a n s o e d a g a r j a n g h a b i s d i r a m p o k , l a n t a r a n h a t i k o e m e r a s a p a n a s d a n t e r ­ g e r a k , m a k a b e r s a m a - s a m a i t o e k a w a n k e d j e r p e n d j a h a t , h i n g g a t e r d j a d i p e r t e m p o e r a n s e r o e , t i d a k i r a k a w a n k o e k e n a d i t a w a n , s e d e n g a k o e s e n d i r i d i s e r a n g d e n g e n m e n g g e l a p , i t o e l a h d a s a r k i t a t i d a m e i n p o e n j a i k e p a n d e a n , m a k a s a m p e a l a m k e a i n i k e d j a d i a n , s o e n g g o e m a l o e s e k a l i . "

„ G a k s i a n s e n g , " i t o e t o d j i n b i l a n g d e n g e n k e t a w a ,

„ k a o e d j a n g a n b i t j a r a d e n g e n m e r e n d a h , s e b a b

(5)

B O E H Î A P T A S I K M A L A T A 4 0 3

o r a n g d i a m p a t p s n d j o e r o e l a o e t a n s e a o o e a n j a a d a s o e d a r a , a k o e s o e k a s e k a l i b e r k e n a l a n d e n g e n o r a n g - o r a n g g a p a h d i d o e n i a . d i w a k t o e b r i k e n p e r t o e l o e n g a n p i d a t n o e , a k o e s o e d a l i a t k a o e p o e n i a p o k i a c D , d a n l a n t a s t a o e b a h o e a k a o e b o e k a n o r a n g s e a i b a r a n g a n , m a k a a k o e s o e d a b a w a k a o e k a i n i p o e l o , d e n g e n p r e n t a h d i o e g a a k o e p o e n j a p e n g » l a j a n K e n g E n g b o e a t t e m e n i n d a n l a j a n i n k a o e , t o e n g g o e n a n t i k a l o e k a o e s o e d a s e o j b o e h b e t o e l , b a r o e " a d j a k k a o e b i t j a r a d a n t o e t o e r k e n k i t a m a s i n g - m a s i n g p o e n j a a n g e n - a n g e n , d e m i k i a n l a h b a r c e t i d a s i a - s i a k e n p a d a i t o e d j o d o p e r t e m p o e r a n j a n g k i t a s o e d a d a p e t k e n d e n g e n t i d a s e n g a d j a ; f j d a k i r a k a l o e G a k s i a n s e n g a d a b e r p i k i r a n l a e n d a n t e r o e s b e r l a k o e m e r e n d a h , s e r t a o e m p e t k e n d j o e g a k a o e p ' e n j a „ r o m a n " j a n g a s e l i , m a s a t a h k a o e a n g - g e p a k c e t i d a b e r h a r g a d i a d j a k b s t j a r a ?

M e n d a n g e r s i t o d j i n o e t j a p k e n i t o e p e r k a t a a n , K i a m T j h i o e d i a m d i a m d j a d i m e r a s a k a g e t , i a p i k i r a p a b a r a n g k a l i m e m a n g a s a l o e s o e l d i r i n j a s o e d a dikatahoei

1

S e l a g i i a h e n d a k m e n d j a w a b , m e n d a d a k i t o e t o d i i n b e r k a t a p o e l a : , , K e t n a r e n K e n g E n g ' ^ " 9 b o d o s o e d a m a o e a d j a k k a o e a d o e i l m o e p e d a n g , t i d a k i r a i a s e n d i r i j a n g k e n a d i k a l a h k e n , i a s a b e - t o e l n j a s o e d a i k o e t a k o e p e i a d i a r i n S i n h o a t h a y - k e k - k i a m . m a s k i i a p o e n j a k e p a n d e a n m a s i t j e t e k , t a p i i a t i c h p e r n a h l a j a n i n o r a n g j a n g p a n d e s i l a t , s e k a r a n g k a o e b i s a l a w a n p a d a n j a d e n g e n b e g i t o e g r o p a n g . t e r a n g s e k a l i G a k s i a n s e n g t e n t o e a d a s t o e a c b i p e l a n g b o e k a n o r a n g s e m b a r a o g a n , t a p i k d o e t i d a m a o e t o e t o e r k e n s a d j e l a s n j a . A k o e d e n g e r

(6)

d i T i o n g - g o a n a d a d o e a ' p a r t y b e s a r j a i t o e K o e n - l o e n d a n G o - b i e , t a p i o r a n g - o r a n g k e l o c a r a n K o e n - l o e n a d a l e b i h p o p u l a i r , d a n s o e n g g o e b i k i n o r a n g m e ­ r a s a k a g o e m , a k o e i n g i n s e k a l i b i s a b e r k e n a l a n d e n g e n s a t o e a n t a r a d a r i a n a k m o e r i d n i a , d a n n p a G a k s i a o s e n g d j o e g a a d a k i a m - h i a p d a r i K o e n - l o e n ? "

S e k a r a n g K i a m T j h i o e t a o c k a l o e K e n g E n g s o e d a b i l a n g l e b i h d o e l o e , m a k a i a t i d a b i s a o e m p e t k e n l a g i k e p a n d e a n n j a , d a n d e n g e n t e r o e s t e r a n g i a l a l o e m e n o e t o e r k e n r i w a j a t d i r i n j a ,

I t o c f o d j i n s a t e l a h m e n d e n g e r p e n o e t o e r a n n i a K i a m T j h i o e , k e l i a t a n b e r o b a h g i r a n g d a n c t i e n e - p o k t a n g a n n j a .

„ B a g o e s , " i a k a t a , „ a k o e p o e n j a s e p a s a n g t r a î a t e r n j a t a t i d a p e r t j o e m a . G a k s i a n s e n g s a s o e n g g o e - n j a a d a m o e r i d K o e n - l o e n j a n g p a n d e , b r o e n t o e n g a k o e t i d a b e r l a k o e k o e r a n g h o r m a t , p a n t e s s e k a l i k a l o e K e n g E n g b o e k a n k a o e p o e n j a t a n d i n g a n . "

I t o e k o e t i k a o r a n g b a n j a k p a d a t o e r o e t k a g e t t e r t j a m p o e r d e n g e n r a s a g i r a n g , t e r o e t a m a K e n g E n g d e n g e n r o e p a b a n g g a s o e d a o n e m a n d e n g p a d a K i a m T j h i o e s e m b a r i t e r s e n j o e m .

„ S a t e l a h k a o e b i t j a r a t e r o e s t e r a n g , " i t o e t o d j i n k a d e n g e r a n b e r k a t a l e b i h d j a o e , „ a k o e d j o e g a t i d a h a l a n g a n b o e a t t o e t o e r k e n s e b a g i a n d a r i k e r d a a n - k o e d i a t a s i n i p o e l o , a g a r d j a n g a n b i k i n k a o e t e r o e s t j o e r i g a d a n t n e m b a d e k l i r o e . "

„ D i o e s t r o e a k o e i n g i n m e n a n j a k e n T h e O n g p o e n j a r i w a j a t , " k a t a K i a m T ) h i c e , , , s e k a r a n g d j i k a h e n ­ d a k d i t o e t o e r k e o , a k o e j a n g r e n d a h p a s t i a k e n m e n - d e n g e r i û d e n g e n h o r m a t . "

(7)

B O E H I A P T A S I K M A L A J A 4 0 5

„ A k o e i n i a d a t o e r o e n a n d a r i Y a n - p e n g - o n g T h e S e n g K o n g , " s i t o d | i n m o e l a i m e n o e t o e r ,

„ m a k a s e d a r i k e t j i l f e l a h k a n d o e n g p e n g r a s a a n k c - b a n g s a a n , d e n g e n s e g e n a p h a t i a k o e a t n b i l p o - t a e - Sian b o e a t l a n d j o e t k e n t j i t a t d t a r n o e l i a d a r i l e l o e - h o e r k o e , j a i t o e o e s i r b a n g s a a s i n g d a n c e b j e t k o m - b a l i t a n a h d a e r a h k i t a , s o e p a i ' a k i t a p o e n j a a n a k t j o e t j o e t e r l e p a s d a r i b l e n g g o e a n n j a l a e n b a n g s a , k a g a g a l a t i j a n g d i s l a m k e n o l e h p e r g e r a k a n T h a y p e n g t h i a n k o k d j o e g a m e m b i k i n a k o e s a n g e t b e r - d o e k a . A k o e d i i n i p o e l o K e n g - t o t e l a h d i n k e n s a t o e b a r i s a n d a n b i k i n k a p a l - k a p a l p e r a n g , n i a t t o e n g g o e k a p a n n a n t i d i T i o n g g o a n a d a t i m b o e l g e r a k a n a p a - a p a , h n t a s g o e n a k e n k a n s b a e k b o e a t t D o e l a i b e r g e r a k , s a h i n g g a s e k e r a n g a k o e s o e d a 2 0 t a o o l e b i h b e r o e s a h a d i s i n i , s e d e n g o e s i a k o e p e l a h a n - p e l a h a n m o e l a i t o e a z o n d e r p a k e r d i a a n j a n g d i m a k s o e d b i s a k e s a t n p e a n , h i n g g a h a t i k a g a g a h a n k c e d j a d i b a n j a k k o e r a n g a n .

„ A t a s o r a n g - o r a n g k o e p o e n j a p e r e n d a h a n , m a k a t e l a h b a h a s a i n a k o e T h e O n ç ^ , h a l m a n a m e m b i ­ k i n a k o e t e r p a k s a m o e s t i t o e r >et t o e l a d a n n j a K i o e

^ D j i a m b o e a t m e n d j a d i r a d j a d i l o e a r n e g r i , G a k s i a n s e n g , a p = i k a o e a k e n k e t a w a i n p e r b o e a t a n k o e i n i ? D a n l a n t a r a n s e d a r i m o e d a a k o e a d a b e L d j a r i l m o e p e d a n g d a r i t j a b a n g B o e - t o n g , m a k a a k o e s a m p e s e k a r a n g t e t e p b e r p a k e a n s e b a g i t o d j i n , a k o e b e r s o e m p a h k a l o e d a l e m i n i d j e m a n t i d a b i ­ s a b e r h a s i l s a r o p e k e n a k o e p o c n i a a n g e n - a n g e n , t e n t o e s e l a n a n i a t i d a a k e n a d a k o e i i k a b o e a t b o e k a i n i b a d j o e p e r t a p a a n , m a k a a k o e p e n j a n a ­ m a d j o e g a t i d a s o e k a d i b e r t a o e k e n p i d a l a e n o r a n g , k a t j o e a l i g e l a r a n k o e j s L h H o e i H o e i T o d j i n ,

(8)

k a o e g o e n a k e o l a h o e t j a p a n „ T o d j i n b o e a t m e t n a n g g i l a k o e , t i d a o e s a h o i e T j e b o e t l a g i T h e O n g , k e r - n a a k o 2 s o e n g ^ o e Q i e r ^ s a œ a l o e d a n tid-^ b i s a t r i -

• 3 3 i t o e s e b o e i a o . '

W a k t o e K i a r n T i h i o e t n e n d e n g e r n a m a „ H o e i H c e i T o d j i n " i a r a s a n j a s e p e r t i d j o e g a t e l a h p e r n a h d e n g e r o r a n g s e b o e t - s e b o e c i t o e n a m a .

S e l a g i i a b e r p i k ' r , m e n d a d a k H o e i H o e i T o d j i n b e r k a t a p j e l a : „ A k o e p o e n j a p o e l o K e n g - t o j a n g k e t j i l i n i , a d a t e r m a s o e k k a d a l e t n k a p o e l o a n L i o e - k i o e , d a n d i a o e s e k a l i b e d a n j a d i i k a d i b a n d i n g s a m a T a i - w a n , h i n g g a d a l e c n t e m p a t b e g i n i k e t i l t i d a b i s a l a k o e k e n k e r d j ^ a n j a n g b e s a r , m a k a p e r l o e l e b h d o e l o e b i k i n p e r h o e b o e n g a n s a m a o r a n g - o r a n g g a g a h d i d a l e m n e g r i , s o e p i j a b i s a s a n i a^ s a ^ a b e r g e r a k d a n s a l i n g b r k e n b a n t o e a n , z i n d e r b e r l a k u e r a g e m t e n t o e t i d a b i s a g a n g g o e b a r a n g s e d i k i t p a m e r e n t a h a n T j e n g . O l e h k e r n a m a s k i b e t o e l k e r a d j a a n T i e n g i n i m a s a t i d a t e r - l a l o e k o e a t s e p e r t i d o e l o e , t a p i d i w j k t o e n j a p e r ­ g e r a k a n T h a y - p e n g t h i a n k o k d a n b i n d i e t - b a n d i e t p e r o e s o e a c n p i r k e n a d i D a s f c i , d j o e s t r o e r a h a j a t j a n g s e k i a n t a o n l a n a n j a b e r a d a d a l e c n k a s e n g - s a r a a n , s e m o e a n j a i n g i n b i s a l o e n t o e t p e n g h i d o e - p a n j a n g t e n t r e m , h i n g g a m a r i k a p o e n j a p k i r a n b o e a t d - p e t k e n k a m e r d i k a a n b a n g s a , d | a d i l i n j a p z j n d e r t e r a s a l a g i .

„ S e b a g i b o e k t i a k o e m ^ s i i n g e t t e m p o d o e l o e p d r n a h r a e n o e l a e n g s a t o e a n a k d a r i d a l e t n l a o e t , j a n g t e r n j a t a a d a a n a k p a l i n g k e t j i l d a r i T o n g - o n g L i e S i o e S e n g j a n g p e g a n g r o l p e n t i n g d ^ l e n p r j e r a k a n T b a y - p e n g t h i a n k o k , a k o e t e l a h p i a r a

(9)

B O E H I A P T A S I K M A L A J S j 4 0 7

i t o e a n a k s a m p e b e s a r d a n b r i k e n d j o e g a p p l a - d i a r a n k i a t n - s o e t , m n k a i i n i o e s i l a t n i a a d a s a n g e t b a g o e s s e k a l i , i a p o . e n j a a o g e n - a n g e n d j o e g a a d a t j o e k o e p b e s a r , t e g e s n j a i a a d a s a t o e p e c o o e d a j a n g b e r s o e a a a n g e t , b l a k a n g a n i a t e l a h b e r p a m i t a n d e - n g e n a k o e b n e a t p e r g i k a T i o n g k o k , p a d a s i a p a a k o e p e r n a h p e s e n s o e p a j a b i k i n p e r h o e b o e n g a n s a m a o r a n g - o r a n g g a g ^ h , t a p i s a h i n g g a s e k a r a n g s a d j e k i a p e r g i m a s i d j o e p a t i d a a d a k c b a r t j e r i - t a n a , t i d a t a o e a p a j a n g t e l a h t e r d j a d i ? T e r k a d a n g a k o e s e r i n g k e n a n g k e n p a d a n j a , s e k a r a n g a k o e k a t e m c e d e n g e n k a c e , b c l e h d i k a t a a d a o r a n g j a n g b i s a d i b a n d i n p i n s a m a i t c e a n a k , k a l o e k a o e s o e k a b a n t o e a k ; e d i s i n i , a g a r a k o e t a m b a h s a f o e p e m - b a n t o e b e r h a r g a , n - a k a d i k e m o e d i a n h a r i d j i k a t i d a b r o e n t o e n g a k o e m c e s t i m e c i n g g a ! s a b e l o n a n g e n - a n g e n k a s a r r p e a n , t e n t o e i n i s e d i k i t p a n g k a l a n a k e n d i s e r a h k e n b o e a t k a o e o e r c e s . t i d a t d o e b a g i m a n a - t a h k a o e p o e n i a p i k i r a n ? "

K i a t n T j h i o e s a t e l a h m e n d e n g e r , i a t j e p e t b r i k e n d j a w a b a n ; „ I t o e t a n g g o e n g a n j a n g k l i w a t b e r a t , b a r a n g k a l i a k o e t i d a k o e a t p i k o e l , a p a l a g i a k o e s o c d a k a b i a s a a n d j a l a n t n e n g o e t n b a r a k a a n t e r o p l o k s o k , h i n g g a s e p e r t i d j o e g a a w a n a t a w a b o e - r o e n g b a n g o o e t a n j a n g t i d a b e r k a t e n t o e a n , d a n d j o e g a b a r a n g k a l i a k o e t i d a t n e m p o e n j a i i t o e k a - b r a n i a n j a n g l o e a r b i a s a . B a r o e s a n T h e O n g s e b o e t - s e b o e t p e m o e d a s h e L i e , a p a t a h ' b c e k a n n j a L i e T h i a n H o d a r i L i o n g - s i a n g - t j h e ? "

H o e i H o e i T o d j i n t e m p o d e n g e r K i a m T | h i o e s e b o e t n a m a n j a L i e T h i a n H o , r o m a n n j a l a n t a s o e n d j o e k r o e p a k a g e t d a n h e r a n , s e r a j a k e m o e d i a n m e n d j a w a b ; „ B e t o e l , G a k s i a n s e n g , t j a r a b a g i m a n a

(10)

k a o e b i s a k e n a l d e n g e n T h i a n H o ? "

„ K a l o e b e g i t o e T h e O n ç , d j a d i n j a a d a i i o e H o e i H o e i T o d j i n j a n g T h i a n H o h e n g p e r n a h t i e r i t a k e n , ' k a t a K i a m T j h i o e , „ s k o e d a n T h i a n H o h e n g t e l a h b i s a b e r k e n a l a n d i l o e a r t e m b o k b e s a r , j a i t o e d i L i o n g - s i a n g - t ) h e j a n g l e t a k n j a s a b e l a h s a n a T h i o - k e e - k o u w d a n b e r a d a d i a n t a r a p a g o e n o e n g a n b e r b a h i j a , s e b a b t e m p a t l e r s e b o e t a d a s a n g e t t e r - s e m b o e n i , m a k a t i d a g a m p a n g e r a n g l o e a r b i s a s a m p e , i a d i s a n a d d a t i n g g a l b e r s a m a - s a m a s a o r a n g g a g a h n a m a l e - b o e n L i a n g , d j o e g a t e l a h b e r s a - r i k e t d e n g e n k a w a n a n L i o k - l i m d a r i g o e n o e n g P e k - g c e - s a n j a n g b e r d a m p i n g a n , m a r i k a s e d e n g k o e m p o e l i n k o e d a , t e n t a r a d a n r a n s o e m , j a n g s e ­ n a n t i a s a k a d o e d o e k a n n j a d j a d i t a m b a h t e g o e h . D o e l o e a k o e p e r n a h t i n g g a l b e b r ó p a h a r i d i L i o n g s i a n g - t j h e , i n a k a n j a d | a d i d a p e t t a o e k e a d a a n n j s , t a p i p a d a t a o n t a o n j a n g b l a k d n g a n l a n t a r a n o e - r o e s a n k l i w a t b a n j a k , m a k a b e l o n p e r n a h p e r g i l a g i . "

H o e i H o e i T o d j i n d j a d i k e l i a t a n g i r a n g w a k t o e t e l a h d e r i g e r o m o n g a n n j a K i a m T j h i o e .

„ K a l o e b e g i t o e i t o e a n a k t e r n j a t a t i d a s i a - s i a k e n a k o e p c e n j a a n g e n a n g e n , " i a k e m o e d i a n b i l a n g ,

„ t a p i k e n a p a i a t i d a p e r n a h d a t e n g k a i n i p o e l o b a r a n g s a t o e k a l i ? T i d a t a o e a p a i a s e k a r a n g s o e d a b e r i s t r i ? "

„ T h i a n H o h e n g t e l a h m e n i k a h d e n g e n a d e p r a m p o e a n n j a l e - b o e n L i a n g j a n g b e r n a m a T j i a m K h o , " d j a w a b K i a m T j h i o e , „ i a d j o e g a a d a s a t o e p r a m p o e a n g a g a h . "

Hoei Hoei Todjin manggoet-manggoetin ke-

(11)

B O E H I Ä P T A S I K M A L Ä T A p a l a n j a .

„ K a l o e b e p i t o e a d a b a g o e s . " i a k a t a , , i n i h a r i a k o e d e n g e r k a b a r b a e k d a r i k a o e , s a s o e n g g o e n j a b i k i n h a t i m e r a s a s ä n g e t g i r a n g s e k a l i , s e k a r a n g t o a r i J a h k i t a m i n o e t n a r n k . "

S e l a g i K i a m T ) h i o e b e r l a k o e m e r e n d a h , m e n d a ­ d a k s a t o e p e n g a w a l b i l a n g ; „ S i a n T j i a n g k o e n d a - t e n g , -

B e r b a r e n g d e n g e n i t o e s a o r a n g j a n g b e r p e n g a - w a k a n t i n g g i b e s a r d e n g e n t i n d a k a n p e s a t t e l a h d a t e n g k a r o e a n g a n t e n g a h , m o e k a n j a a d a i t e m m i r i p p a n t a t k w a l i , s e d e n g d j e n g g o t n j a k a s a r s e p e r t i b o e i o e i a n d a k , k e l i & t a n n j a s a n g e t g a g ^ h s e k a l i .

T e - P D m e l i a t p a d a H o e i H o e i T o d i i n , i t o e o r a n g t e l a h m e m b r i h o r m a t d e n g e n m a n g g o e t i n k e p a l a n j a .

H o e i H o e i T o d j i n l a l o e p e r k e n a l k e n K i a m T ) h i o e d a n i t o e o r a n g , b a r o e l a h d i k a t a h o e i j a n g o r a n g t e r s e b o e t a d a b e r n a m a S i a n T ) i n B i n , s a l a h s a t o e p a n g l i m a g a g a h d a r i i t o e p o e l o , d a n a d a d j a d i o r a n g k a p e r t j a j a a n n j a H o e i H o e i T o d j i n .

S i a n T ) i n B i n t e m p o d e n g e r b a h o e a K i a m T ) h i o e a d a k i a t D - h i a p d a r i K o e n - l o e n , i a d j o e g a l a l o e o e n d j o e k s i k e p m e n g h o r m a t .

I t o e p a n g l i m a t e l a h d i s i l a h k e n t o c r o e t d o e d o e k m a k a n m i n o e m ,

K e m o e d i a n s e m b a r i m e o o e n d j o e k p a d a p r a m - p o e a n t j a n t i k d i s a m p i n g n j a , H o e i H o e i T o d | i n a d a b i l a n g : , , I n i l a h a d a a k o e p o e n j a g o e n d i k j a n g k a 1 6 o r a n g s h e G o u w . "

K i a m T j h i o e b a r o e l a h k a t a h o e i j a n g i t o e p r a m -

(12)

p o e a n t j a n t i k a d a k e k a s i n j a T h e O o g .

O r a n g b a n j a k t e l a h m a k a n t n i o o e i n d e n g e n g o e m b i r a h , c e r o e t a r o a l a n r a r a n b a r a n g h i d a n g a n a d a t e r d i r i d a r i h a s i l l a o e t j a n g s a n g e t e n a k r a s a n j a . R e m b o e l a n j a n g g i l a n g - g o e m i l a n g d i s a b e l a h l o e a r r o e a n g a n , d j o e g a o e n d j o e k i n r o m a n n j a t a n g e t i o k d a n , . m e n g i n t i p " k g d a l e m m e d j a p e r d j a m o e a n , h i n g g a a n t a r a s i n a r l a t n p o e d a n b o e l a n s a l i n g s o r o t i n d a n b r i k e n p e m a n d e n g a n i n d a h .

T e n g a h m a k a n t n i n o e m T h e O n g a d a p r e n t a h t o e k a n g t o e k a n g t a r i p r a m p o e a n b o e a t m e n a r i d a n k a s i d e n g e r s o e a r a n j a t e t a b o e h a n j a n g t n e r d o e . B e g i t o e p r e n t a h m a n a d i k e l o e a r k e n , s i g r a d j o e g a d a r i b l a k a n g p e d e n g a n m o e n t j o e l a m p a t p r a m p o e a n m o e d a j a n g b a w a t e n g b e r l a e n a n w a r n a , d i b l a k a n g m a r i k a m o e n t i o e l s a r o m b o n g a n k e t j i l o r a n g p r a m ­ p o e a n j a n g m a s i n g - m a s i n g m e m b a w a b e r b a g i - b a g i m a t j e m t e t a b c e h a r .

M a r i k a t e l a h k e l o e a r d e n g e n b e r b a r e n g d a n m e m b r i h o r m a t p a d a T h e O n g , k e m o e d i a n b e r b a r i s d i d e p a n m e d j a p e r d j a m o e a n , d a r i m a n a m a r i k a j a n g d i k e p a l a k e t i o l e h s a t o e p r a c n p o e a n m o e d a t j a n t i k l a l o e t B o e l a i k a s i d e n g e r l a g o e l a g o e m e r d o e .

H o e i H o e i T o d j i n a d a m e n e r a n g k a n p a d a K i a m T j h i o e : . . I n i l a h a d a s a l d h s a t o e l a g o e d a r i k e i z e r T o n g B e n g H o n g , b a g i m a n a p e n g r a s a a n m o e s a t e l a h d e n g e r i n i ? "

, , L a g o e b e g i n i s a b e f o e l n j a t j o e m a b i s a t e r d e n g e r d i a t a s S o r g a , " k a t a K i a m T j h i o e , , , b o e a t d i d o e n i a , b r a p a k a l i o r a n g b i s a d e n g e r ? D a n m e m a n g s a - s o e n g g o e n j a a d a s a n g e t m e r d o e , h i n g g a b i s a k e -

(13)

B O E H I A P T A S I K M A L A T A 4 1 1

n j a t a a n b o e k a n t a n d i n g a n n j a s e o o b a r a n g ^ o l a g o e . "

H o e i H o e i T o d j i n m a n g g o e t k e n k e p a l a n j a , k e - œ o e d i a n d e n g e n m e n e p o k p o e n d d k n j a s a n g g o e n d i k i a b i l a n g ; , , I n i m a l e t n a k o e n i e r a s a s ä n g e t g o e t n - b i r a h s e k a l i , k a o e b o l e h t j o b a b e r t a n d a k s a b e n t a r d a n m i n t a G a k s i a n s e n g o e n d j o e k i n m a n a j a n g k l i r o e . "

S a n g g o e n d i k k e l i a t a n t e r s e n j o e m , k e m o e d i a n s e t n b a r i b e r b a n g k i t a d a b e r k a t a ; , , K a l o e b e g i t o e t o e n g g g o e l a h a k o e p e r g i t o e k a r p a k e a n d o e l o e b a r o e n a n t i m e n a n d a k . "

H o e i H o e i T o d i i n n j a t a k e n b a e k , s e d e n g g o e n - d i k n j a l a n t a s m a s o e k k a d a l e m , b l a k a n g a n w j k t o e t e t a b o e h a n d i b r e n t i k e n , b a r o e l a h i t o e g o e n d i k j a n g t j a n t i k m o e n t j o e l d e n g e n m e o i a k e p a k e a n o e r g o e d e n g e n t e r s o e l a m k e m b a n g - k e m b a n g d a r i p e r a k . W e w a n g i a n d a r i b a d a n n j a t e r s e b a r k a a n t e r o p l o k s o k , s e d e n g t a n g a n n j a a d a m e m e g a n g s a t o e a n g k i n s o e t r a d a r i l i m a w a r n a , s i a p ^ t e l a h d i a l a n k a d e p a n m e d j a p e r d j a m o e a n , s e m b a r i p o e t e r k e n a n g k i n d i t a n g a n n j a l a l o e m o e l a i g e r a k i n b a d a n ­ n j a j a n g l a n g s i n g b o e a t b e r t a n d a k , d i b a r e n g i n d e n g e n t e t a b o e h a n m e r d o e .

G e r a k g e r a k a n n j a i t o e g o e n d i k j a n g t j a n t i k a d a t e n t o e d a n t j o t j o k b e t o e l d e n g e n t e t a b o e h a n j a n g d i b o e n j i k e n , m a l a h b l a k a n g a n s a k i n g k e n t j e n g n a o r a n g p o e t e r a n g k i n , s a m p e b i k i n m a t a r a s a n j a k a b o e r d a n t j o e m a t e r l i a t b a j a n g a n s a d i a , z o n d e r b i s a d i b e d a k e n m a n a o r a n g d a n n i a n a a n g k i n .

H o e i H o e i T o d j i n m e h a t K i a m X j h i o e m a s k i a d a m e n j a k s i k e n d a n m e n d e n g e r i n , t a p i t e r o e s d o e d o e k t e i e p s e b a g i o r a n g t i d a t e r g e r a k h a t i n j a .

(14)

i a d j a d i d i a m - d i a m m a n g g o e t i n k e p a l a .

S a t e l a h i t o e g o e n d i k s h e G ' u w b r e n t i b e r t a n d a k d a n l e p a s k e n a n g k i n d i t a n g a n n j a , l a l o e d o e d o e k p o e l a k a a t a s k o r s i .

T h e O n g k e l i a t a n g e r a k i n t a n g a n n j a , s i g r a d j o e - g a s e t n o e j p r a m p o e a n j a n g h . b i s b o e n j i k e n t e t a - b o e h a n p a d a b e r l a i c e .

K e m o e d i a n H o e i H o e i T o d j i n p r e n t a h K e n g E n g b o e a t t o e w a n g i n a r a k . d a n d e n g e n k e t a w a i a n e n a n j a p a d a K i a m T i h i i e : „ G a k s i a n s e n g , a p a k a o e a n g g e p a k o e a d a i d o e p s e n e n g ? A i h , s a - s o e n g g o e n j a k a d o e d o e k a n k o e i n i , t o d j i n b o e k a n t o d ) i n , r a d j a d j o e g a b o e k a n r a d j a , t a p i a d a s a t o e m a n t r i s e t i a j a n g m e n t j i l d i l o e a r n e g r i , p i k i r a n k o e s e l a l o e b e r d ^ c k a d a n d i t o e d j o e k e n p a d a t a n a h l e l o e h o e r s e r t a b a n g s a k i t a , b o e a t i l a n g k e n i t o e s e g a l a k a d j e n g k e l a n t e n t o e t i d a a d a l a e n d j a l a n d a r i p a d a m o e s t i d i h i b o e r i n d e n g e n a r a k d a n p r a m p o e a n , k e r n a k a s o e k a a n b o e a t m a k a n d a n p ' e s i r s a m a p r a m p o e a n , t i d a b e d a s e b a g i d j o e g a l a e n o r a o g , b e g i t o e d j o e g a a k o e p o e n j a k e e p i n g , m a t a , m o e l o e t d a n i d o e n g a d a s a m a s a d j a , j a n g m a n a t e n t o e t i d a b i s i t e r l o e p o e t d a r i p a r a s t j a n t i k , a p a l a g i d i p o e l o j a n g t e r p i s a s a n a - s i n i , t e n t o e t i d a a d a l a e n k a s e n e n g a n s e l a e n i t o e . A k o e r a s a G ^ k s i a n s e n g t e n t o e t i d a a k e n t e r b l o e s a l a h k e n d i r i k o e , d i n t i d a t a o e a p a t a h G a k s i a n s e n g s o e d a b e r ­ i s t r i ? "

„ K e r n a ? k o e s e r i n g m e n g o e m b a r a d i k a l a n g a n K a n g c u w , „ d j a w ü b K i a u i F j h i o e , „ T i a k a m a s i b e l o n d j e n i k a h , s e b a b s d b e t o e i n i a a k o e d j o e g a b e l o n p i i r k e n k a i t o e d i u e r c e s a n . "

(15)

B O E H I A P T A ? I K M A L A T A 4 1 3

H o e i H o e i T o d i i n d j a d i k c t a w a b e s a r .

„ K a b e t o e l a n , k a b e t o e l a n s e k a l i , ' ' i a k a t a , „ d i d a m p i n g k o e a d a a o D p a t p e n g l a j a n t j e n t i k , j a n g d j o e g a a d a d j a d i m o e r i d p r a m p o e a n k o e , m a r i k a s e m o e a n j a m e n g e r t i i l m o e s i l a t , t e r o e t a m a K e n g E n g j a n g p a l i n g e i l o k d a n b e r t a b e a t l e m a h l e m - b o e t , h i n g g a i a i t o e a d a p a l i n g d j e m p o l d i a n t a r a k a w a n - k a w a n n j a , k e r n a i a t n a s i s a t o e p r a w a n , m a k a s o e d a s o e r o e i a t e m e n i n G a k s i a n s e n g , m a s k i b a r c e l i w a t b e b r a p a h a r i , t a p i a k o e l i a t i a p o e n j a h a t i a d a s ä n g e t m e n j i n t a s e k a l i p a d a k a o e , k a l o e a n d e n j a G a k s i a n s e n g a d a p i k i r a n b o e a t d j a d i k e n i a s e b a g i g o e n d i k , a g a r i a d a p e t k a s e m p e t a n b o e a t l a j a n i n s a o r a n g g a g a h , i t o e l a h a d a m e r o e p a k e n K e n g E n g p o e n j a k a b r o e n t o e n g a n b e s a r . "

W a k t o e H o e i H o e i T o d j i n b e r k a t a s a m p e d i s i t o e , d j c e s t r o e K e n g E n g s e d e n g t o e a n g i n a r a k n j a d e p a n K i a m T i h i o e , h i n g g a r o m a n n j a b e r o b a h m e r a h , d a n s e m b a r i m e n o e w a n g a r a k i a s e m b a r i l i r i k e n m a f a n j a p a d a K i a m T j h i o e , k e m o e d i a n b i l a n g : „ G a k s i a n s e n g h a r e p s o e k a m i n c e m i n i s e t j a w a n a r a k . "

K i a m T | h i o e l a n g m e n d e n g e r o m o n g a n n j a H o e i H o e i T o d j i n , s a b e t o e l n j a i a n i a t l a n t a s m e n o l a k d e n g e n g e t a s , t a p i d i d e p a n o r a n g b a n j a ^ f , i a t i d a t e g a b i k i n K e n g E a g d a p e t m a l o e , m a k a i a t j o e m a m e n d j a w a b : „ A t a s T h e O n g p o e n j a k e b a e k a n j a n g p a n d e n g t i n g g i d i r i k o e , s o e n g g o e m e r a s a b e r t r i m a k a s i s e k a l i , t a p i l a n t a r a n a k o e j a n g r e n d a h s o e d a l a m a d ^ n b i a s a i d o e p s e b a t a n g k a r a n g , a p a l a g i l i r a n g a n j a n g d i t e t e p k e n m a s i b e l o n s a m p e t e ' p o n j a m a k a b r i k e n l a h k a l o n g g a r a n b o e a t a k o e l a e n h a r i

(16)

s a d j î i a m b i l p o e t o e s a n . "

H o e i H o e i T o d j i n m a n g g o e t i n k e p a l a n j a n ' a t a k e a b a e k , s e d e n g K i a m T j h i o e l a l o e a n g k a t t j a w a n a r a k n j a m i n o e m s a m p e k e r i n g .

I t o e k o e t i k a H o e i H o e i T o d j i n d a n S i a n T j i n B i n , s e m b a r i b o e d j o e k ^ K i a m T j h i o e m i n o e m a r a k , m a r i k a s e m b a r i t a n j a k e n d j o e g a t e n t a n g k e a d a a n a n a k m o e r i d K o e n - l o e n .

D e n g e n l a n t j a r K i a m T j h i o e k a s i k e n d j a w a b a n , s a h i n g g a d j a o e m a l e m b a r o e l a h i t o e p e r d j a m o e a n d i t o e t o e p , d a n d e n g e n d i a n t e r o l e h d o e a b o e d a k j a n g b a w a t e n g s i g r a d j o e g a K i a m T j h i o e b a l i k p o e l a n g k a k a m a r n j a .

K e n g E n g d j o e g a a d a i k o e t K i a m T j h i o e b o e a t t i d o e r .

I t o e k o e t i k a s a t e l a h K i a m T j h i o e d o e d o e k s a - b e n t a r d a l e m k a m a r n j a , l a n t a r a n i a t e l a h m i n o e m b a n j a k a r a k , m a k a a d a n i a t a n b o e a t l a n t a s b n e k a b a d j o e l o e a r d a n t i d o e r , t a p i m e n d t d a k i a l i a t K e n g E n g s e d e n g d o e d o e k d i a m d i h a d e p a n n - j a s e m b a r i t o e n d o e k i n k e p a l a .

„ K e n g E n g , k e n a p a k a o e t i d a b i t j a r a ? " t a n j a K i a m T j h i o e .

T a p i K e u g E n g t e r o e s b o e n g k e m .

K i a m T j h i o e m e n g e r t i m a k s o e d h a t i n j a K e n g E n g , i a d i a m - d i a m p i k i r b a h o e a i t o e g a d i s j a n g b a r o e s a d j a n a p s o e n j a m e n j a l a , s o e d a l a n t a s d j a t o t j i n t a p a d a i a , b i s a d j a d i l a n t a r a n b a r i e s m d i d e p a n T h e O n g i a t i d a b r i k e n k a s a n g g o e p a n , m n k a r o e p a n j a K e n g E n g p o e t o e s h a r e p a n d a n m e r a s a d j e n g k e l .

(17)

B O E H I A P T A S I K M A L A J A 4 1 5

R ' I e n Q i n g c t d c t n i k i â n I C i â t n T j h i o ç c i j s d i i D c r a s a k a s i a n , i a l a l o e d j a l a n k a p i n g g i r n j a i t o e p e n g l a j a n t n o e d a j a n g t i a n t i k , s e m b a r i p e g a n g s i a p a p o e n j a I t a n g a n h a l o e s .

. . K e n g E n g , i a k a t a , „ k a o e t o c h a d a s a t o e a n a k j a n g m e n a r i k h a t i , k e n a p a s e k a r a n g m e n d a ­ d a k t e l a h b e r o b a h d j a d i s e p e r t i s a t o e p a t o e n g ? / A p a k a o e a d a m e r a s a g o e s a r p a d a k o e ? "

K e n g E n g s e m b a r i l e n d o t k e n k e p a l a n j a p a d a K i a r a T j h i o e p o e n j a t a n g a n , d e n g e n p e l a h a n i a b e r b a l i k m e n a n j a : „ A p a k a o e r a s a a k o e a d a k l i - w a t d j e l e k ? L a r a n g a n a p a j a n g k a o e p e g a n g , d a n a p a b o e k a n s e n g a d j a d j o e s t a k e n o r a n g ? "

„ K a o e d j a n g a n t j o e r i g a , " k a t a K i a m T | h i o e ,

„ a p a j a n g a k o e o e t j a p k e n s e m o e a n j a a d a b e t o e l , s e b a b s a d i e k a k o e t o e n t o e t p e l a d j a r a n , a k o e t e l a h b e r s o e m p a h p a d a T h i a n , b a h o e a s e l a m a 1 0 t a o n a k o e t i d a a k e n p e t j a h k e n l a r a n g a n s a a 5 a p a r a s t j a n t i k , m a k a i t o e a k o e t i d a b i s a l a n t a s m e l o e l o e - s i n T h e O n g p o e n j a k a i n g i n a n , h i n g g a s e o l a h - o l a h a k o e s i a - s i a k e n i a p o e n j a k e b a e k a o , t a p i a k o e t c c h n a a s i b e l o n l a k o e k e n p e n o l a k a n , b e r a r t i k e - m o e d i a n h a r i a k o e t i d a a k e n b i k i n k a o e k a t j i -

^ w a . "

„ H a b i s b r a p a t a o n l a g i k a o e p o e n j a l a r a n g a n s a m p e t e m p o n j a ? " t a n j a K e n g E n g .

„ T i o e m a t i n g g a l s a t o e t a o n l a g i . " d j a w a b K i a m

^ T j h i o e "

M e n d e n g e r d e m i k i a n K e n g E n g d j a d i t e r s e - n j o e m .

„ K a o e d j a n g a n d j o e s t a i n o r a n g , " i a k a t a , „ a k o e t o c h a d a p r a m p o e a n b a e k - b a e k , d j a n g a n k a o e p a n -

(18)

d e o g r e n d a h ! "

„ K a o e p e r l a k o e k e n a k o e d e n g e n b a e k , " k a t a K i a m T j h i o e s e m b a r i k e t a w a , „ m a n a b i s a d j a d i a k o e t i d a k a t a h o e i i t o e ? A k o e p a s t i t i d a a k e n d j o e s t a i n k a o e . "

„ K a l o e b e g i t o e a k o e m e n o e r o e t s a d j a r a d a t c o e . "

k a t a K e o g E n g k e m o e d i a n s e m b a r i m e n g e i a h n a ­ p a s .

S a t e l a h m a r i k a b e r d o e a b i t j a r a p o e l a s a k o e t i k a l a m a n j a , b a r o e l a h m a s i n g - m a s i n g p e r g i t i d o e r .

K a e s o k a n h a r i n j a H o e i H c e i T o d j i n k o m b a l i a d a o e n d a n g K i a m T j h i o e , i a m a o e K i a m T j h i o e s o e p a j a t i n g g a l d i a t a s p o e l o b o e a t s a m a - s a m a a t o e r p l a n j a n g p e n t i n g .

K i a m T j h i o e m e r a s a t i d a b a e k b o e a t m e n o l a k , d j o e g a i a t i d a s o e k a k a l o e m e l o e l o e s i n i t o e p e r m i n t a a n , m a k a i a t j o e m a b i l a n g l e b i h d o e l o e a k e n t i a r i k a w a n n j a d a n b a s t r . i k a w a n a n b a d j a k o e n - t o e k b a l e s i a p o e n j a s a k i t h a t i , b a r o e k e m o e d i a n s a t e l a h p e n g r a s a a n d ) e n g k e l n j a l i n j a p i a a m b i l k a f e t e p a n l e b i h d j a o e .

L a n t a r a n H o e i H o e i T o d j i n m e l i a t K i a m T j h i o e p o e n j a m a k s o c d h a t i s o e d a t e t e p , m a k a i a l a l o e p r e n t a h o r a n g - o r a n g n j a b o e a t t n e n j e r e p n s a r a n g - n j a b a d j a k l a o e t d i k a p o e l o a n T j i o e - s a n d a r i l a - o e t a n T ) i a t k a n g , b e g i t o e d a p e t k a t e r a n g a n h a r o e s l e k a s k i r i m k a b a r .

S a s o e d a n j a p r e n t a h b e b r a p a o r a o g , i a p e s e n s o e p a j a K i a m T j h i o e m e n o e n g g o e d e n g e n s a b a r . K i a m T j h i o e p o e n t e r p a k s a m o e s t i t i n g g a l b o e a t s a m e n t a r a w a k t o e d i p o e l o K e n g - t o .

P a d a s o e a t o e h a r i H o e i H o e i T o d j i n a d a a d j a k

(19)

B O E H I A P T A S I K M A L A J A 4 1 7

K i a t n T j h i o e d o e d o e k d i a t a s k a p a l p e r a n g „ T i e f H a y " b o e a t m e r o n d a d i l a o e t a n .

O l e h k e r n a s e d a r i b e b r a p a w a k t o e K i a m T ) h i o e m e r a s a d j e n g k e l , m a k a i a d j a d i g o e m b i r a h b o e a t t o e r o e t d j a l a n - d j a l a n d i a t a s l a o e t a n .

K e n g E n g b e r s a m a t i g a k a w a n n j a a d a t o e r o e t d a l e m i l o e p e r d j a l a n a n .

K a p a l p e r a n g „ T i e n H a y " d e n g e n p a s a n g t i g a l a j a r n j a l a l o e m a d j g e a n t a r a o m b a k l a o e t j a n g b e s a r d n n g e n t j e p e t s e k a l i , d i a t a s k a p a l a d a K i a m T j h i o e b e r s a m a H o e i H o e i T o d j i n j a n g d o e d o e k m e l i a t i n o m b a k b e s a r .

M e m a n d e n g p a d a t e m p a t j a n g d j a o e d a n d e k e t , d i m a n a b a n j s k g o e n d o e k a n - g o e n d o e k a n k e t j i l d a r i b a t a n g a n p o e l o , b i k i n h a t i n j a K i a m T j h i o e d i a d i t a b a h d a n b e s a r , t a p i b e g i t o e i a t e r i n g e t l a g i p o d a G i o k K i m , h a t i n j a l a n t a s m e r a s a s a n g e t d o e k a , k e r n a d a l e m l a o e t a n j a n g b e s a r t e n t o e s e k a l i m e - n j o e s a l i k e n b o e a t t j a r i i t o e t o e n d a n g a n .

T a t k a l a m a n a m e n d a d a k d a r i s e l a t a n a n t a r a o m b a k k e l i a t a n m o e n t j o e l s a t o e k a p a l a s i n g , j a n g d a r i s e m p r o n g n j a m e n g e l o e a r k e n a s e p i t e m c o e - n g o e l e k - n g o e l e k , s a m e n t a r a k a t j e p e t a n n j a a d a b e ­ b r a p a l i p e t t e r b a n d i n g d e n g e n k a p a l p e r a n g j a n g i a d o e d o e k i n , m a l a h o e k o e r a n n j a d j o e g a a d a d j a o e l e b i h b e s a r , a t a s i t o e k a p a l a s i n g t e r d a p e t b e b r a p a m e r i a i i ) b e s a r , s t d e n g p a d a t i a n g b e n d e r a k e l i a t a n b e r k i b a r - k i b a r s a t o e b e n d e r a d a s a r b i r o e d e n g e n p a l a n g m e r a h j a n g m a l a n g - m e l i n t a n g .

I t o e k a p a l p e r a n g a s i n g s o e d a m e n o e d j o e k a t i m o e r , j a n g s » k e d j e p s a d j a l a n t a s l i n j a p , k a t j o e a l i

(20)

a s e p n j a j a n g m a s i k e l i a t a n b e r g o e l o e n g - g o e l o e n g d a r i k e d j a o e h a n .

H o e i H o e i T o d j i n d e n g e n m e n g o e n d j c e k p a d a a s e p i t e m j a n g m a s i t n e n g e b o e l , i a b i l a n g ; „ I t o e l a h a d a k a p a l p e r a n g n j a n e g r i I n g g r i s d a r i b e n o e a E u r o p a , j a n g t e l a h o e n d j o e k i n k a t j o n g k a k a n n j a d i l a o e t a n A s i a , p e n g a r o e h d a r i o r a n g a s i n g s o e d a p e l a h a n - p e l a h a n m o e l a i m e n d e s e k k a T i o n g k o k . K a o e b a r o e s a n b i s a l i a t s e n d i r i , m a r i k a p o e n j a k a p a l p e r a n g t i d a m e m a k e t e n a g a m a n o e s i a a t a w a a n g i n , t a p i m e t n i n d j e m t e n a g a n j a a p i , d e n g e n g o e n a k e n m a s i n - m a s i n t e n t o e s a d j a b i s a t j e p e t s e ­ k a l i l a d j o e n i a , k i t a p o e n j a „ T i e n H a y " j a n g b o l t h d i k a t a a d a r a d j a n j a l a e c - l a e n k a p a l l a j a r , m a s i t i d a b i s a b a n d i n g i n l a e n o r a n g p o e n j a k a p a l p e r a n g , k a l o e k i t a p o e n ) a k a p a l l a ^ a r r o o e s t i b a r p e r a n g d e n g e n k a p a l p e r a n g m a r i k a , s e b a b k a t j e p e t a n n j a k e t i n g g a l a n , m a n a b i s a d a p e t k e m e n a n g a n ? A p a l a g i m a r i k a p o e n j a s e n d j a t a b o e k a n t a n d i n g a n n j a k i t a p o e n j a s e g a l a g o l o k , t o e m b a k a t a w a p a n a h , m a k a b o e a t m e n e t e p k e n n e n a n g k a l a h n j a , z o n d e r p e r a n g d j o e g a s o e d a k a t a h o e a n ; a k o e r a s a b e b r a p a p o e l o e h t a o n k e œ o e d i a n , o r a n g a s i n g p o e n j a p e r s e n d j a t a a n p a s t i a k e n œ a d j o e p e s a t , m a k a k a l o e T i o n g k o k t i d a k e d j e r m a r i k a d a n b i k i n p e n d j a g a a n d i t a p e l t a p e ! w a t e s o e n t o e k m e n d j a g a s e r a n g a n a s i n g , b o e k a n s a d j a d i l a o e t a n k i t a t i d a a k e n t e r d a p e t t e m p a t k a l e b i h a n , b a r a n g k a l i d j o e g a m a r i k a a k e n m a s o e k k a s a b l a h d a l e m , r a m p a s k a k o e a s a a n m e - m e r e n t a h d a r i n e g r i k i t a b o e a t d i d j a d i k e n m i l i k n j a s e n d i r i . K a g o b l o k a n d a r i o r a n g - o r a n g B o a n s o e n g - g o e s a n g e t m e n g o e a t i r k e n , w a k a k i t a b a n g s a H a n h a r o e s l e b i h d o e l o e b e r g i a t b o e a t t e r b i t k e n s a t o e

(21)

B O E H I A P T A S I K M A L A J A 4 1 9

k e k - b e n g , r a m p a s k o t n b a l i k i t a p o e n j a k a k o c a s a h a n m e c n e r e n t a h , b a r o e k e m o e d i a n b i k i n p e r o b a h a n b a r o e t n e n g o e a t k e n k i t a p o e n j a n e g r i .

K i a t n T | h i o e j a n g d e n g e r o m o n g a n n j a i t o e t o d j i n , i a m e r a s a k e t a r i k s e k a l i , a e n g e n m a n g g o e t k e n k e p a l a i a n j a t a k e n b e t o e l .

D i w a k t o e m a l e m m a r i k a l a l o e b a l i k k a p o e l o K e n g - t o , i t o e k o e t i k a k o m b a l i H o e i H o e i T o d i i n a t o e r p e r d j a t n o e a n b o e a t k a h o r m a t a n n j a K i a m T ) h i o e .

B e s o k p a g i n j a K i a m T j h i o e a d a d i t e m e n i n b o e a t p a s i a r k a b e r b a ç , i l a g i t e m p a t a t a s i t o e p o e l o , s e d e n g p a d a l a e o h a r i n ) a l a g i H o e i H o e i T o d j i n a d a p r e k s a i a p o e n j a b a r i s a n l a o e t , s e m o e a k a p a l p e r a n g b e s a r d a n k e t j i l a d a b i k i n p e r a n g - p e r a n g a n d i a n t a r a n j a o m b a k .

I t o e l a h s a s o e n g g o e n j a m e r o e p a k e o s a t o e b a r i s a n i a n g a i e m p o e n j a i d i s c i p l i n e , d a n b o e k a n t e r d i r i d a r i o r a n g - o r a n g j a n g t i d a b e r h a r g a .

K i a m T j h i o e a d a m e m o e d j i i t o e t o d j i n j a n g p a n d e m e n g a t o e r t e n t a r a .

„ L a e n h a r i k a l o e a k o e b i s a k e p a l a k e n i t o e o r a n g - o r a n g b o e a t p o e l a n g k a t a n a h l e l o e h o e r d a n o e s i r b a n g s a B o a n , " k a t a H o e i H o e i T o d i i n . „ a r t i n i a n - a k s o e d k o e s o e d a k e s a m p e a n , m a s k i m a t i d j o e g a t i d a p e n a s a r a n . "

„ A k o e l i a t k a d j a j a a n d a r i b a n g s a B o a n s o e d a t n o e l a i h a b i s , " k a t a K i a m T j h i o e , „ s e d e n g k i t a b a n g s a H a n a d a b a n j a k s e k a l i o r a n g b e r s o e m a n g e t j a n g d e n g e n d i a m - d i a m l a k o e k e n p e r g e r a k a n o e n - t o e k t e r b i t k e n k e k b e n g , t j o e m a s a j a n g s e b a g i a n

(22)

b e s a r r a h a j a t p o e n j a p i k i r a n a d a t e r s e s a a t , s o t m a - n g e t r e v o l u t i e m a s i b e l o n m e r e s e p d i a n t a r a m a r i k a , s e h a r o e s n i a o r a n g - o r a n g j a n g p a n d e d i d a l e m n e g r i b r i k e n a n d j o e r a n - a n d j o c r a n d a n d ) e d j e l r a h a j a t n e g r i p o e n j a o t a k d e n g e n p e n g a r t i a n k e k b e n g , b a r o e l a h b i s a s e k a l i b e r g e r a k i a n t a s d a p e t b a n t o e a n d a r i s a n a - s i n i d e n g e n b e r h a s i l . "

„ B e t o e l , " k a t a H o e i H o e i T o d j i n , „ a k o e s o e k a b o e a t d j a d i s e b a g i T a n S i n d a n m a d j o e p a l i n g d e p a n . "

„ O r a n g j a n g b e r a n g e n - a n g e n k e r a s p a s t i m a k - s o e d n j a k e s a m p e a n , " k a t a K i a m T j h i o e , „ a k o e d o a k e n s o e p a j a T h e O n g b i s a b e r h a s i l . "

S a p o e i a n g n j a d a r i p r e k s a b a r i s a n l a o e t , K i a i o T j h i o e m e r a s a T h e O a g s a s o e n g g o e n j a a d a s a - o r a o g b e r p e n g a r t i a n l o e a s d a n g a g a h , p a n t e s i a i t o e b i s a m e n d j a g o i n d i a t a s l a o e t a n d a n t i d a m a o e m a n d a h t e k o e k i o e t o e k p a d a l a e n b a n g s a , t j o e m a s a d j a t i n g k a l a k o e n j a a d a s e d i k i t m e n g h e r a n k e n , j a i t o e s o e k a s a m a a r a k d a n o r a n g p r a m p o e a n , s e d e n g a n s e s o e a t o e o r a n g j a n g m a o e l a k o e k e n k e r d j a a n b e s a r , k a l o e l e b i h d o e l o e t e r g o d a o l e h a r a k d a n p a r a s t j a n t i k , t e n t o e s e k a l i s o e m a n g e t k a g a g a h a n n j a a k e n b a n j a k k o e r a n g a n .

„ A k o e l i a t i a b a r a n g k a l i t j o e r o a b i s a t n e n d j a g o i n d i s a t o e b i l a n g a n s a d j a , " p i k i r K i a m T j h i o e l e b i h d j a o e , „ s a m e n t a r a d a r i h a l n j a i a s a n g g o e p b o e a t t o e r o e t t o e l a d a n d a r i T a n ^ i n d e n g e n b e r g e r a k l e b i h d o e l o e , i t o e m e m a n g b i s a d j a d i D a r i h a l l a t a h a n a k o e b o e a t t i n g g a l d i s i n i d a n m e m b a n t o e d i r i n j a , a k o e s a m a s e k a h t i d a a d a i t o e n i a t a n , s e b a b a k o e i n g i n k e m o e d i a n h a r i b i s a b e r s a r i k e t

(23)

B O E H I A P T A S I K M A L A J ^ 4 2 1

d e n g e n L i e T h i a n H o , l e - b o e n L i a n g , W a n P i o e d a n l a e n - l a e n n t a , o e n t o e k m e n e c n p o e h k i t a p o e n j a p a f c e r d j a a n r e v o l u t i e , s e k a r a n g a k o e t | o e m a m e n g - h a r e p b i s a l e k a s - l e k a s d a p e t k a b a r t e n t a n g b a d j a k l a o e t , s o e p a j a b i s a t j a r i l i e h i a p ( G i o k K i m ) , k a l o e t e r n j a t a i a t i d a a d a l a g i d i i n i d o e n i a j a n g f m a , t i d a a d a l a e n d j a l a n l a g i b o e a t a k o e s e l a c n n j a m a s o e k g o e n o e n g b e r t a p a , s a d j e k i t o e w a k t o e a k o e t i d a s o e k a t i n g g a l l e b i h l a m a d i t e m p a t r a m e . "

S e l a n g p o e i a b e b r a p a h a r i , H o e i H o e i T o d j i n a d a o e n d a n g K i a m T j h i o e d a t e n g b e r d j o e m p a l a n ­ t a r a n o r a n g j a n g d i s o e r o e m e n j e r e p i n t e l a h p o e - l a n g d e n g e n m e n ; b w a k a b a r .

M e n o e r o e t k a t e r a n g m i t n e o r a n g , k a t a n j a b a d j a k b a d j a k j a n g t e m p o h a r i l a k o e k e n p e r a m p o k a n a d a b e r a s a l d a r i p o e l o L e e - h e e - t o , s a l a h s a t o e p o e l o d a r i k a p o e l o a n T j o e - s a n , j a n g n e a u n g s e r i n g d i - g o e n a k e n s e b a g i p a n g k a l a n n j a b a ä i a k l a o e r .

K e p a l a b a d j a k a d a o r a n g s h e K h o b e r n a m a B o n g b e r g e l a r H o a n - k a n g t o - h a y , s i a p a a d a p a n d e s e k a l i i l m o e b e r n a n g d a n b i a s a m a e n i n s e p a s a n g t i e r e n g - k e n g w a d j a , o r a n g - o r a n g s» b c w a h a n n j a d j o e g a s e m o e a s a n g e t l i h a y .

D e n g e n b e r s a r a n g d i p o e l o L e e - h e e - t o , m a r i k a s e r i n g m o e n t j o e l d i l a o e t a n b o e a t m e r a i r p o k , a t a - w a g a n g g o e k a m p o e n g k a m p o e n g d i s e p a n d a n g p a n t e i l a o e t , s a m p e p o e n t e n t a r n n e g r i a d a s a n g e t k a t a k o e t a n s e k a l i s a m a k a g a g a h a n n j a i t o e r o m b o ­ n g a n b a d j a k l a o e t , h i n g g a m a r i k a t a m b a h h a r i d j a d i t a m b a h k o e r a n g a d j a r d a n t j o n g k a k .

T a p i d a r i h a l d i t a w a n n j a G i o k K i m i t o e o r a n g t i d a d a p e t k a t e r a a g a n .

(24)

S a t e l a h K i a m T j h i o e m e n g a t a h o e i t e m p a t ( i n g - g a l n j a b a d j a k l a o e t , i a l a l o e m i n t a p i n d t e m s a t o e p r a o e p a d a H o e i H o e i T o d j i n , s o e p a i a i a b o l e h p e r g i k a L e e - h e e t o m e n o e l o e n g k a w a n n j a .

. . D i s a n a d i o e t n b l a h b a d j a k a d a b a n j a k , " k a t a T h e O n g , „ s e d e n g k a o e m a s i b e l o n t a o e b e t o e l s e l a k - s e l o e k n j a , d e n g e n s e d i r i a n p e r g i d i k o e a t i r t i d a b a k a l b i s n m e n a n g , l e b i h b a e k t o e n g g o e a k o e k e - p a l a k e n o r a n g - o r a n g k o e b a n t o e k a o e s a m a - s a m a p e r g i , b a r o e l a h a d a h a r e p a n . "

K i a m T j h i o e d e n g e r H o e i H o e i T o d j i n m a o e m a d i o e s e n d i r i , i a d e n g e n g i r a n g l a l o e b i l a n g ;

„ A t a s T h e O n g p o e n j ^ k e b a e k a n j a n g s o e k a b r i - k e n b a n t o e a n d e n g e n s e n d i r i l a k o e k e n p e r d j a l c n a n d j a o e , b i k i n a k o e l e b i h b e r « o e k o e r , t a p i i n i p e r ­ k a r a h a r r e s l e k a s d i l a k o e k e n , k e r n a t i d a b a e k d j i - k a d i t o e n d a t o e n d a , a k o e m i n t a s o e p a j a i n i h a r i d j o e g a b i s a b r a n g k a t , t i d a t a o e b a g i m a n a T h e O n g p o e n j a p i k i r a n ? "

H o e i H o e i T o d i i n m e l i a t K i a m T ) h i o e b e g i t o e t i d a s a b a r a n , i a d j a d i t e r s e n j o e c n d a n l o e l o e s i n p e r m i n t a a n m a n a .

S a t e l a h p a s e r a h k e n o e r o e s a n d i a t a s p o e l o p a d a S i a n T j i n B i n , i a l a l o e s i a p k e n d o e a k a p a l p e r a n g b o e a t b r a n g k a t , d e n g e n m e m b a w a K i a m T j h i o e , K e n g E n g . K e n g H o a , K e n g S i o e , K e n g L e c d a n 2 0 s o l d a d o e n j a .

D i i t o e l o h o r m a r i k a s o e d a l a n t a s b r a n g k a t m e n o e d j o e k a s a r a n g n j a b a d j a k l a o e t .

D i t e n g a h p e r d j a l a n a n H o e i H o e i T o d j i n t e r o e s m i n o e m a r a k d a n b e r s e n e n g - s e n e n g , i a p o e n j a r o e

(25)

B O E H I A P T A 3 I K M A L A T A 4 2 3

p a k e l i a t a n s ä n g e t k a l m s e k a l i .

„ S e b a l i k n j a K i a m T j h i o e d e n g e n t i d a s a b a r a n I i n p i n k a p a l j a n g d i d c e d o c k i n o l e h n j a b i s a l a d i o e p e s a t s o e p a j a l e k a s s a m p e k a p o e l o L e e - l i e e t o , m a k a r o e p a n j a i a m e r a s a g e t n e s j a n g s e i a e n l a j a r , k e n a p a i t o e k a p a l t i d a b i s a t o e m b o e h s a j a p b o e a t t e r b a n g ?

D a l e m k a d j e o g k e l a n n j a i a i n g e t l a g i p a d a k a p a l p e r a n g I n g g r i s j a n g t e m p o h a r i i a d a p e t l i a t s a k l e b a t a n . b e r b a r e n g d e n g e n i t o e i a m o e s t i a k o e h i n k e m a d j o e a n p e s a t d a r i s i m a t a b l a u , j a n g s a s o e n g g o e n j a h a r o e s d i b o e a t t o e l a d a n .

K a l o e T i o n g k o k t i d a b e r g i a t b i k i n p e r o b a h a n , t e n t o e s e k a l i l a e n h a r i a k e n d a p e t k e n r o e g i d a r i o r a n g a s i n g .

D i w a k t o e s e m p e t K e n g E n g s o e d a d i a m - d i a m m e n a n j a p a d a K i a m T j h i o e , b s h o e a i t o e o r a n g j a n g a k e n d i t o e l o e n g s a b e c o e l n j a s i a p a , l e l a k i a t a - w a p r a m p o e a n ?

T a p i t e n t o e s a d j a K i a m T j h i o e t i d a m a o e b r i - k e n d j a w a b a n s a b e t o e l n j a , i a t e l a h k a s i p e n j a o e t a n d e n g e n m e l a n t o e r .

I S a t e l a h d j a l a n d o e a h a r i l a m a n j a , b a r o e l a h i t o e 2 k a p a l p e l a h a n p e l a h a n m e n d e k e t i n p o e i o L e e - h e e t o , s e b a b b a j a n g a n k e t j i l d a r i p o e l o t e r s c b o e t s o e d a k e l i a t a n d i d e p a n m a t a .

„ K i t a a k e n m e n j e r a n g d i w a k t o e m a l e m a t a w a i i a n g s a d j a ? " t a u j a H o e i H o e i T o d j i n p a d a K i a m T j h i o e .

„ K a l o e m a o e m e n o e l o e n g a k o e p o e n j a k a w a n , s o e d a t e n t o e l e b i h b a e k d i w a k t o e m a l e m , " k a t a

i

(26)

K i a m T j h i o e , „ s e b a b b i l a k i t a t n o e s t i b e r t e m p o e r d e n g e n t e r a n g - i e r a n g a n , a k o e k o e a t i r m a r i k a n a n t i p a d a b e r s e ' a b o e t a n t n e l a r i k e n d i r i . "

„ K a l o e G a k s i a n s e n g b e r p i k i r d e m i k i a n , " k a t a H o e i H o e i T o d i i n , „ k i t a t i d a b a e k t n a d j o e l e b i h d j a o e . s e k a r a n g m a d i o e d e n g e n p e l a h a n s a d j a , s o e p a i a d i w a k t o e m e n g q r i p b i s a s a m p e d i p i n g g i r p o e l o d a n m e n d a r a t , d e n g e n d e m i k i a n t e n t o e a d a l e b i h s l a t n e t d a n t i d a g a m p a n g k a t a h o e a n . "

H o e i H o e i T o d j i n l a l o e k e l o e a r k e n p r e n t a h b o c a t t o e r o e n k e n s e m o e a l a j a r d a n m a d j o e d e n g e n p e l a h a n s a d j a .

S a t e l c h i t o e k a p ^ l d j a l a n p o e l a s e s a a t l a m a n ' a . s e l a g i H o e i H o e i T o d ) i n d a n K i a m T j h i o e b e r d i r i d i k e p a l a k a p a l s e m b a r i m e m a n d e n g k a s a b e l h d e p a n , d e n g e n d i s a m p i n g n j a a d a b e r d i r i a m p a t p e n g l a j a n p r a c n p o e a n , m e n d a d a k d a r i d e p a n a d a t e r l i a t m e n d a t e n g i n b a n j a k s e k a l i p r a o e - p r a o e k e t j i l .

„ I t o e p r a o e - p r a o e k e t j i l a d a s a n g e t m e n j o e r i g a - k e n , " K i a m T j h i o e t j e p e t b i l a n g s e m b a r i m e n o e n - d j o e k , d j a n g a n d j a n g a n k a w a n a n b a d j a k s o e d a m e n g a t a h o e i m a k s o e d k a d a t e n g a n k i t a , m a k a m a r i k a d a t e n g m a o e m e n a n g k i s ? "

H o e i H o e i T o d j i n m a n g g o e t i n k e p a l a n j a .

„ B i s a d j a d i b e g i t o e , " i a k a t a , „ d i a t a s l a o e t a n d a r i i n i b i l a n g a n m e m a n g s e r i n g t e r d a p e t k a p a l b a d j a k j a n g m o e n d a r c i a n d i r , s e s o e a t o e h a l m a r i k a b i s a m e n j e r e p i n d e n g e n l o e a r b i a s a t j e p e t n j a . K i t a p o e n j a d o e a k a p a l j a n g d i t o e d j o e k e n k a d j o e r o e s a o p o e l o n i a , s o e d a t e n t o e b i k i n m a r i k a d j a d i t j o e i i g a d a n m a d j o e n i a t m e n a h a n . "

(27)

B O E H I A P T A S I K M A L A J Ä 4 2 5

K e m o e d i a n s e m b a r i m e n o l e h p a d a K e n g E n g b e r a m p a t i a b i l a n g : „ K a o e o r a n g b e r s e d i a l a h . "

K e n g E n g b e r a m p a t l a l o e m a s o e k k a d a l e m b o e a t

I

b o e k a b a d j o e l o e a r n j a , k e m o e d i a n k e l o e a r l a g i d e o g e n s e m o e a n i a m e m a k e b a d j o e r i n g i < « s w a r n a m e r a h , k e p a l a n j a t e r g o e b e t a n g k i n i d j o d a n m e m a k e s e p a t o e b e s i j a n g l a n t j i p . s e d e n g t a n g a n n j a c n a s i n g I m a s i n g m e n g h o e n o e s p e d a n g .

K i a m T j h i o e j a n g m e l i a t d e m i k i a n d i a d i s a n g e t g i r a n g s e k a l i , i a p o e n l a l o e t j a b o e t p e d a n g K e n g - g e e - p o k i a m s e d i a b o e a t b e r t e m p o e r d e n g e n k a w a n a n b a d i a k .

S a i o e n t a r a o r a n g - o r a n g j a n g a d a d i k a p a l s a t o e - n j a l a g i d j o e g a k e l i a t a n s o e d a d a p e t p r e n t a h b o e a t b e r s e d i a .

H o e i H o e i T o d j i n s e n d i r i t e r o e s t i n g g a l k ^ ! m d a n m e l i a t i n s e p e r t i d j o e g a t i d a k e d j a d i a n a p a - a p a , d a n s a m a s e k a l i t i d a g o e l o e n g t a n g a n b a d j o e n j a

j a n g b e s a r .

P c l a h a n - p e l a h a n p r a o e p r a c e k e t j i l d i s a b e l a h d e p a n s o e d a m e n d e k e t i n d o e a k a p a l p e r a n g t e r - s e i j o e t .

I K i a m T ) h i o e b i s a l i a t d e n g e n t e g e s d i a t a s n j a i t o e s e k i a n b a n j a k p r a o e k e t j i l a d a b e r d i r i b a n j a k b a d j a k j a n g m e m b a w a g o l o k d a n b e r t r e a k - t r e a k . S a l a h s a t o e k a p a l j a n g s e d i k i t b e s d r d e n g e n t j e p e t s e b a g i d j o e g a a n a k p a n a h t e r l e p a s d a r i b o e s o e r n j a s o e d a m a d j o e k a d e p a n , d i a t a s m a n a b e r d i r i s a - u r a n g m o e k a i t e m i a n g t a n g a n n j a m a l a n g k e n s e p a ­ s a n g t j e r e n g k e n g w a d j a , i t o e l a h b o e k a n l a e n d a r i k e p a l a b a d j a k j a n g t e m p o h a t i t e l a h t a w a n G i o k

i

(28)

K i m , r o e p a n j a s a d j a ' a d a j a n g d i s e b o e t H o a n k a n g t o - h a y K h o B o n g .

M e l i a t p a d a m o c s o e h n j a , K i a m T j h i o e p e n j a k a g o e s a r a t i t i d a b i s a t e r t a h a n , d e n g e n m e m b e n t a k i a l a n t a s l o n t j a t k a a t a s k a p a l b a d j a k , b e g i t o e k e d o e a k a k i n j a s o e d a b e r d i r i t e J e p i a s i g r a k i r i m s a t o e t o e s o e k a n p a d a K h o B o n g p o e n j a d a d a - .

K h o B o n g m e n a n g k i s d e n g e n t j e r e n g k e n g d i t a n g a n n j a s e r a j a b i l a n g : „ K i r a n j a k a o e m a s i b ^ l o n m a m p o e s d a n k o m b a l i d a t e n g m e n a n g t a n g ! "

„ B a d j a k a n d j i n g , " k a t a K i a m T j h i o e , „ k a o e t e ­ l a h p e d a j a i n d a n t a n g k e p l i e - h i a p , s e k a r a n g i a a d a d i m a n a ? L e k a s l a ' h m e r d i k a k e n k o o i b a l i , b a r o e n a n t i a k o e m a o e b i k i n h a b i s , a t a w a d j i k a b a n t a h a n , a k o e p a s t i b a t j o k k a o e d j a d i d o e a b o e a t l a m p i a s k e a i t o e k a g e m e s a n ! "

„ O c h k i r a n j a i t o e s o e n d e l s h e P c e i d a n k a o e a d a s a t o e p a s a n g a n ? " k a t a K h o B o n g d e n g e n s o e a r a k e r a s . „ A p i k a o e m e r a s a k o e a t i r i n b a g i d i - r i n j a ? S e k a r a n g , i a s o e d a d j a d i a k o e p o e n j a b i n i , p e r l o e a p a k a o e t j a r i l a g i p a d a n j a ? D o e l o e a n k a o e k e n a p i a u w b e r a t j o e n m a s i b r o e n t o e n g t i d a m a m ­ p o e s , i n i k a l i d j i w a m o e t e n t o e t i d a b a k a l k a t o e l o e - n g a n . "

K i a m T j h i o e m e n d e n g e r d e m i k i a n d j a d i l e b i h g o e s a r . s e m b a r i k e r t e k g î g i n j a i a a j o e n p e d a n g m e n j e r a n g p o e l a .

K h o B o n g d j o e g a a n g k a t s e p a s a n g s c n d j a t a n i » b o e a t m e n a n g k i s , h i n g g a a n t a r a m a r i k a ^ b e r d o e a i t e r b i t p e r t e m p o e r a n s e c o e .

I t o e k o e t i k a d a r i s a b e l a h k i r i m e n d a d a k m o e n '

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Control Facility Affairs Human Resources Information Management Public Affairs Civil Affairs Taxes Legal Protection Commercial Affairs Central ICT Organization Financial

 92 massaprocent van de NO x die in de motor ontstaat, wordt in het SCR-systeem door de reactie met ureum omgezet tot stikstof en waterdamp.  8 massaprocent van de NO x

Autours Rock Shelter Average Human Ancient Meso 8 values, 8 minimum individuals SD Human Ancient Meso.. Belgium Autours Rock Shelter Abri des Autours 1

While it cannot be concluded that the size itself results in lower acceptance, it does imply that more procedural justice aspects, such as more involvement

Based on the results in the previous chapter, in Chapter 4 we defined and studied by methods from geometric control theory the notion of bisimulation relation for general

Met slechts 43 personen wordt contact onderhouden voor de duur van dit onderzoek en binnen deze groep is de frequentie van contact ook scheef verdeeld: de helft van

We automatically assess facial im- age quality (like pose and illumination) of facial images and train our model on real verification performance data to find regions in the

3p 9 Geef de vergelijking van de reactie van calciumcarbonaat met opgelost salpeterzuur waarbij onder andere CO 2 en opgelost calciumnitraat ontstaan. In het experiment in