Wildhygiëne
JAGERS WORDEN NU AANGEMERKT
ALS PRIMAIR
LEVENSMIDDELENPRODUCENT
Dit is altijd één uitzondering geweest. Al het wild vlees moet vanaf 1 januari 2008 worden gekeurd indien het voor de lokale handel is bestemd. In Nederland wordt al het vlees dat via de handel uiteindelijk bij een consument op het bord beland eerst gekeurd.
Onder wild vlees wordt niet begrepen, wild dat door de mens gehouden wordt, zoals bijvoorbeeld
gekweekte edelherten. Daar gelden weer andere regels voor. Dus alleen wild wat conform de Flora- en Faunawet is bemachtigd in de vrije wildbaan.
De wijzing betreft de voorschriften die gelden voor de levering van wild dat in kleine hoeveelheden op de lokale markt wordt afgezet. Vanaf deze datum mag geen wild meer in de handel komen zonder een eerste keuring door een Gekwalificeerd Persoon (GP).
In Nederland ziet de Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) toe op de keuring van vlees en dus ook van wild. Het gaat hier dus om
voedselveiligheid, volksgezondheid en bescherming van de mens.
Eén van de belangrijkste voorwaarden is om te kunnen traceren waar het voedsel vandaan komt, en waar het heen gaat. Alle risico’s moeten worden uitgesloten. Het hele hygiënepakket wordt gevormd door de algemene en specifieke hygiëne-eisen en de controle daarop, dit geldt ook voor gehouden grofwild in rasters, zie hiervoor; Beleidsregel+grof+wild+v1 NVWA.
De jager is nu de eerste beoordelaar van het wild en dus de primaire schakel in het proces dat l e i d t t o t i n d e handel brengen van een gekwalificeerd levensmiddel. De G e k w a l i f i c e e r d Persoon (GP)heeft voor deze keuring een speciale cursus gevolgd.
Een keuring door een GP was al verplicht bij de handel tussen EU-lidstaten. Voortaan vervult hij deze taak ook voor wild dat voor de lokale markt is bestemd. Het gaat dan om het wild dat een jager aan de lokale markt verkoopt (direct aan een plaatselijk restaurant of poelier).
Niet elke jager hoeft daarom persé een GP zijn. Dit mag ook een medejager zijn die in uw gezelschap heeft gejaagd of iemand bij u in de buurt. Wild voor eigen gebruik hoeft niet door een GP te worden beoordeeld. Hetzelfde geldt voor het wild dat na het einde van de jachtdag wordt verdeeld onder de drijvers en jagers.
Wetgeving:
In de volgende wetten en richtlijnen is te vinden welke eisen er aan wild worden gesteld en op basis waarvan de VWA haar
controlerende taken uitvoert: EU-richtlijn 91/495/EEG en 92/45/EEG; flora- en faunawet; diverse besluiten en regelingen over keuring, productie en handel in vlees.
Cursus Wildhygiëne:
Een GP moet straks de eerste keuring verrichten. Er is een speciale cursus ontwikkeld die daartoe jagers moet opleiden Cursus Wildhygiëne Stichting Jachtopleiding Nederland (SJN heeft in samenwerking met de overheid, de Nederlandse Bond van Poeliers en Wildhandelaren (NBPW) en
de Vereniging van Groothandelaren in Wild het afgelopen jaar een cursus ontwikkeld voor de opleiding tot GP.
Deze cursus, is naar aanleiding van de n i e u w e E u r o p e s e Levensmiddelenwetgeving ontwikkeld.
Dat de cursus wordt verzorgd door de SJN heeft te maken met de keuze van het Min.vanL.N.V. (Juridische Zaken en de afdeling Voedselkwaliteit en Diergezondheid) en de VWA, aangezien de jachtopleiding ook reeds door deze Stichting wordt verzorgd.
De cursus Wildhygiëne bestaat uit twee theorie-avonden. Het bijwonen van deze twee avonden is verplicht. Als cursist ontvangt u een in heldere taal geschreven cursusboek met duidelijke illustraties in kleur. Het boek is ook goed te gebruiken als naslagwerk. Na de pauze op de tweede avond wordt e r e e n s c h r i f t e l i j k e x a m e n a f g e n o m e n v o l g e n s h e t m e e r k e u z e s y s t e e m . B e n t u g e s l a a g d , d a n m a g u z i c h
“gekwalificeerd persoon” noemen. Aan de geslaagden zal het Certificaat Gekwalificeerd Persoon worden toegezonden.
Inhoud cursus Wildhygiëne
De cursus Wildhygiëne bestaat uit twee theorie-avonden. Het bijwonen van deze twee avonden is verplicht. Als cursist ontvangt u een in heldere taal geschreven cursusboek met duidelijke illustraties in kleur. Het boek is ook goed te gebruiken als naslagwerk.
Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste aspecten die in het cursusboek aan bod komen.
De nieuwe Europese en Nederlandse wetgeving Het hoe en waarom van vleesrijping
Hygiëne Ontweiden Koeling Organen
Het nemen van een trichinenmonster bij wilde zwijnen Beoordeling van de organen op normaal c.q. abnormaal
Examen
Na de pauze op de tweede avond wordt er een schriftelijk examen afgenomen volgens het meerkeuzesysteem. Bent u geslaagd, dan mag u zich “gekwalificeerd persoon” noemen. Aan
de geslaagden zal het Certificaat Gekwalificeerd Persoon worden toegezonden.
Voor meer informatie over deze cursus Wildhygiëne of evt inschrijving kunt u contact opnemen met de Stichting Jachtopleidingen Nederland,
Contactgegevens SJN
Postbus 1642 – 3800 BP Amersfoort T: +31 (0) 33 463 16 14
E: info@jachtopleiding.com
De meest voor de hand liggende logische oplossing zou kunnen zijn, indien binnen een Wbe een jager/poelier ook als GP zou kunnen functioneren. Dit zal voor veel jagers kostenbesparend zijn, indien het echt nodig is.
Locaties, de SJN organiseert de cursus Wildhygiëne op verschillende locaties, deze staan op haar site aangegeven.
Kosten cursus Wildhygiëne;
Het deelnamegeld bedraagt € 160,– inclusief 21 % b.t.w.
Het deelnamegeld bedraagt voor KNJV leden met kortingprijs € 125,– incl 21% b.t.w.
Trichinella onderzoek
De meest voor de hand liggende logische oplossing zou kunnen zijn, indien binnen een Wbe een jager/poelier ook als GP zou kunnen functioneren. Dit zal voor veel jagers kostenbesparend zijn, indien het echt nodig is.
Locaties, de SJN organiseert de cursus Wildhygiëne op verschillende locaties, deze staan op haar site aangegeven.
Vanaf 1 januari 2008 zal ieder karkas van een wild zwijn,die zijn bestemd voor de locale reguliere en Europese handel of dat wordt verkocht of weggegeven aan particulieren, op Trichinella moeten worden onderzocht.
Alleen een GP mag het monster nemen. Voor het gehele trichinemonsternametraject is een aparte instructie opgesteld.
Trichinella is een parasitaire worm. Als mensen vlees eten dat m e t t r i c h i n e l l a i s b e s m e t , k a n d a t t o t e r n s t i g e ziekteverschijnselen leiden. De gekwalificeerde persoon laat daarvoor een vleesmonster onderzoeken in het VWA laboratorium Regio Oost of in één van dependances daarvan, die onder de verantwoordelijkheid van het VWA laboratorium Regio Oost vallen.
Gelet op het nieuwe artikel 9b van de Regeling vleeskeuring specifieke voorschriften voor bemonstering van karkassen van wilde zwijnen en het onderzoek van deze monsters op trichinella. Voor de monstername en het onderzoek wordt aangesloten bij de regels die Verordening (EG) nr. 2075/20054 ten aanzien van trichinella stelt.
In deze regeling is tevens de verplichting tot het onderzoek op trichinella van karkassen van wilde zwijnen die bestemd zijn voor de locale handel geïntroduceerd. De gekwalificeerde jager neemt tijdens het eerste onderzoek een monster dat op trichinella onderzocht wordt. Hierbij vult de gekwalificeerde jager een formulier in. Tevens maakt de gekwalificeerde jager een administratieve koppeling waardoor het monster en het karkas aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Indien de uitslag van het onderzoek negatief is gebleken, mag het karkas van het wilde zwijn geleverd worden. Hierbij dient een kopie van de
uitslag of een vergelijkbaar elektronisch bewijs meegeleverd te worden.
De uitslag van het onderzoek dient ten minste drie jaar bewaard te worden door de aanbieder van het monster. Met het invullen van het formulier, het meeleveren van de kopie en de bewaarplicht zijn tezamen 10 minuten gemoeid
De geschoten wilde zwijnen mogen slechts geleverd worden wanneer de uitslag van het onderzoek negatief gebleken is. Bij de levering wordt een bewijs van de negatieve uitslag van het onderzoek overgelegd in de vorm van een kopie van de uitslag.
Dit kan tevens geschieden door een gelijkwaardig elektronisch bewijs van de uitslag.
Indien de uitslag van het onderzoek positief is gebleken, biedt de gekwalificeerde jager de betreffende karkassen ter destructie aan zodat deze niet voor consumptie gebruikt wordt In Limburg wordt dit bij elk geschoten
wild zwijn standaard uitgevoerd, door de zwartwildcoördinator de Heer Cor Kouters Klifbergseweg 13, 6063 NE Vlodrop, telefoon: 0475-535229 , die ook al voor de cursus is opgeleid, die hier door de
provincie is aangesteld, dit is hier een verplichting, die als voorwaarde is opgenomen in de ontheffing aan de FBE.
Grofwild
Het onderzoek van het wild bestaat uit een aantal stappen;
De jager beoordeelt indien mogelijk het levende dier 1.
voor het schot.
Tijdens het ontweiden let de jager vervolgens op 1.
e v e n t u e l e a f w i j k i n g e n v a n d e o r g a n e n e n ingewanden.
Navolgende handelingen;
De jager vult de voorkant van de ‘Verklaringen 1.
wildhygiëne grofwild’ in.
I s d e j a g e r z e l f g e e n G P , d a n w o r d t d e z e 1.
vervolgens ingeschakeld.
De gekwalificeerde persoon onderzoekt de organen en vult 2.
de achterkant van de Verklaring in.
Let wel op dat bij alle grofwild zonder de 1.
bijbehorende ingewanden (m.u.v. maag/darmen) de GP het eerste onderzoek niet naar behoren kan uitvoeren en er dus geen uitspraak over kan doen.
Gevolg is dat dit wild uitsluitend voor eigen gebruik kan worden bestemd.
Als in beide gevallen geen bijzondere afwijkingen 2.
zijn waargenomen, die van invloed kunnen zijn op de volksgezondheid, kan het dier geleverd worden aan zowel de horeca, de poelier als EG-erkende wildverwerkingsbedrijven, zonder dat de organen meegeleverd hoeven te worden.
De unieke, genummerde Verklaring moet aan het dier 3.
worden bevestigd.
In verband met de traceerbaarheid zal de jager bij moeten houden wanneer en aan wie hij het wild heeft verkocht, dient de jager een register bij te houden aan wie wanneer en met welk wildmerk en kenmerk hij dit heeft verkocht.
De poelier, de detailhandel en het restaurant houden bij van wie zij het wild hebben gekocht. Als de jager al in het veld direct bij het inspecteren van het stuk wild of bij het ontweiden bijzondere afwijkingen waarneemt, kan hij er voor kiezen om het officieel te laten keuren door de VWA of in het veld achter te laten of ter destructie aan te bieden.
Indien de gekwalificeerde persoon hierna bijzondere afwijkingen heeft vastgesteld, dan kan hij voorstellen aan de jager om het officieel af te voeren ter destructie of dier terug naar het veld te brengen en het daar achter te laten of te begraven.
Ook niet EU-erkende poeliers mogen het wild (met bijbehorende organen) onbeoordeeld accepteren indien zij als verzamelplaats f u n g e r e n . , w a a r n a d e k e u r i n g b i j h e t E U - e r k e n d e bestemmingsbedrijf kan worden verzorgd door de VWA. Dit is een keus die de poelier zelf mag maken. De kosten voor keuring zijn dan voor hem.
Valwild, uitsluitend verkeersslachtoffers mag met een GP- verklaring in de locale markt worden gebracht, het mag niet in het EU-verkeer terechtkomen.
Kleinwild
Ook hier bestaat de beoordeling indien mogelijk uit 2 stappen;
de jager beoordeelt het dier na het schot of er geen 1.
bijzondere afwijkingen zijn,bijvoorbeeld mager, slechte beharing of ruw in de veren. Tijdens het evt. ontweiden van het kleinwild let de jager vervolgens op eventuele afwijkingen van de organen en ingewanden en vult hij zijn bevindingen in op de ‘verklaring wildhygiene- kleinwild
De GP vult nadien het 2e deel van de verklaring in voor 2.
het kleinwild.
Geschat wordt dat er jaarlijks 27.800 partijen klein wild met een gemiddelde partijgrote van 20 stuks en 13.700 stuks groot wild voor de locale handel bestemd zijn. Tezamen levert dit een aantal van 41.500 op. In Nederland wordt jaarlijks zo’n 12.000.000 kg wild verhandeld, waarvan 10% uit Nederland komt.
Formulieren Wildhygiëne
verklaring wildhygiene-kleinwild: verklaring 1e onderzoek kleinwild door Jager verklaring onderzoek kleinwild door gekwalificeerd persoon
Verklaringen wildhygiëne grofwild: verklaring 1e onderzoek grofwild door jager verklaring onderzoek
grofwild door gekwalificeerd persoon
P K W - 0 1 T r i c h i n e l l a G P v _ 1 . 2 : I n s t r u c t i e trichinenonderzoek wilde zwijnen VWA versie 1.4 WORD of PDF
geleidebiljet trichinenmonsters wilde zwijnen v_4
Administratie Gekwalificeerd persoon, dit kan gewoon een tabel zijn opgemaakt in Word of Excel met daarin opgenomen; (deze dienen minimaal 3 jaar bewaard te blijven)
Verkoop datum, Verkocht aan, Zegel nummer Trichine- monster (alleen bij wild zwijn)”
T r a c e e r f o r m u l i e r , d a t u m o p m a a k e n l e v e r i n g , naam,adres,postcode en woonplaats van de jager die heeft geleverd en van de exploitant/eigenaar die heeft ontvangen. welk soort wild, Aantal/hoeveelheid wat geleverd is, referentienummer of merktekens verpakking etc.
De informatie voor de traceerbaarheid van het verstrekte/ontvangen/gedistribueerd wild moet zo lang bewaard worden, totdat redelijker wijs aangenomen kan worden dat het wild geheel verbruikt is
Wetgeving;
R e g e l i n g v a n d e M i n i s t e r v a n L a n d b o u w , N a t u u r e n Voedselkwaliteit van 11 december 2007, TRCJZ/2007/3930, houdende wijziging van de Regeling vleeskeuring en de Regeling erkenning en aanwijzing veterinaire laboratoria
Regeling-vleeskeuring-wijz-1-1-08
Levensmiddelenhygiëne, vervat in Richtlijn 93/43/EEG Verordening (EG) nr. 178/2002
