Raadsvoorstel
Registratienr. Corsa: 16RV081 Zaaknr.: 16DV03409
Portefeuillehouder(s): Wethouder Spaargaren Productnummer:
Referendum mogelijk: Nee
Advisering door Raadscommissie Grondgebied op 29 november 2016 Voor vragen
Naam: Rutger Traag Telefoon: (0316)27 93 49 E-mail: r.traag@duiven.nl
Besluitvorming door de gemeenteraad op 19 december 2016
Onderwerp: Vaststellen watertakenplan (vGRP) de Liemers.
Beslispunten
1. Het watertakenplan Liemers 2017-2021, het hoofdrapport en de specificatie Duiven 2017- 2021 vast te stellen.
2. De exploitatielasten voor het uitvoeren van de gemeentelijke watertaken te dekken vanuit de gemeentelijke rioolheffing.
3. De wijze van financiering wordt in het voorjaar 2017 bepaald.
Inleiding
De Wet milieubeheer verplicht de gemeenteraad voor een bepaalde periode een rioleringsplan (GRP) vast te stellen. Een rioleringsplan beschrijft de toestand van de riolering van de
gemeente; aan welke wettelijke eisen de riolering moet voldoen en welke maatregelen en middelen nodig zijn om aan deze wettelijke eisen te voldoen. De verbreding houdt in dat naast de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, de gemeente nu ook uitvoeringsgericht beleid moet opnemen voor het omgaan met het afvloeiende hemelwater en het voorkomen van
grondwateroverlast. De gemeente gaat verder dan deze opgaven. In het voorliggende Watertakenplan wordt naast de rioleringstaak ook het beleid geactualiseerd hoe om te gaan met water in de openbare ruimte, hoe deze te beheren en de verbinding te leggen tussen riolering, waterberging, stedelijk oppervlaktewater, ruimtelijke omgeving en
klimaatverandering. Het waterschap is beheerder van het stedelijk oppervlaktewater met bijbehorende onderhoudsafspraken. Nu zijn dit nog gescheiden plannen en afspraken. Ook de komst van de omgevingswet is meegenomen bij het opstellen van het plan. Met dit
watertakenplan wordt het totale pakket aan water als één geheel beschouwd. Niet alleen in Duiven, maar voor het gehele grondgebied van de vier Liemerse gemeenten. Het Waterschap Rijn en IJssel is bij het opstellen van dit Watertakenplan geen toehoorder, maar een actor. Dit
Raadsvoorstel
plan wordt ook door het waterschap op onderdelen vastgesteld. Enige kanttekening;
drinkwater en hoogwaterbescherming vallen buiten dit plan. Bij het opstellen is Vitens niet betrokken, dit omdat de samenwerking tussen Vitens en de regio Liemers nog geïnitieerd moet worden. Zij worden wel nadrukkelijk betrokken bij de uitvoering van het Watertakenplan.
De hoogwaterbescherming heeft nauwelijks raakvlakken met de lokale riolering, waterzuivering, transport en stedelijk oppervlaktewater.
Dit watertakenplan is het tweede Liemerse verbrede rioleringsplan. Het huidige GRP is
geëvalueerd en op onderdelen bijgestuurd. Met de koppeling van de openbare ruimte, beheer stedelijk oppervlaktewater, de zuiveringstaken van het waterschap en de aanstaande
omgevingswet is het product ook anders dan gebruikelijk. Het is een digitaal plan geworden, gebaseerd op GIS met een bestuurlijk analoge versie.
Opbouw en vormgeving Watertakenplan
Het plan bestaat uit twee delen, 1 Liemersbreed beleidsdeel en 2 gemeentelijk specifiek deel.
De analoge versie is niet meer dan de minimaal verplichte variant. De digitale omgeving, het
‘platvorm’, is het meest uitgebreid en compleet. Op deze digitale omgeving worden alle relevante bronnen, uitgangspunten, kaarten, extra informatie etc. vermeld en kan worden beschouwd als intern communicatiemiddel. Deze omgeving is ook interactief, de informatie wordt indien nodig direct aangepast. De variant voor burgers en bedrijven komt naar verwachting in 2017 beschikbaar.
De analoge versie is leidend bij besluitvorming, het digitale platvorm is volgend.
Al met al ligt er een innovatief en toekomstbestendig plan, met een digitale ondergrond, op tafel.
Dit Watertakenplan kent een looptijd van 2017 tot en met 2021.
Beoogd effect
Een doelmatiger (afval)waterbeheer door een nauwe samenwerking tussen gemeenten en het waterschap. Met als doel dat de stijging van de lasten (rioolheffing en zuiveringsheffing) voor inwoners en bedrijven de komende jaren wordt beperkt en rekening wordt gehouden met de klimaatverandering. Maar ook het slim koppelen van projecten in de openbare ruimte levert maatschappelijk meerwaarde op.
Argumenten
1.1 De gemeente heeft een wettelijke verplichting om een vastgesteld rioleringsplan te hebben.
De Wet milieubeheer (art 4.22) verplicht gemeenten een geldend gemeentelijk rioleringsplan te hebben. Vanaf 2010 is het voor gemeenten verplicht om, naast de zorg voor het afvalwater, ook de hemelwater- en de grondwaterzorgplicht in hun rioleringsplan op te nemen.
Raadsvoorstel
1.2 De gemeente heeft een zorgplicht voor de riolering
De Waterwet verplicht gemeenten om voor stedelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater en grondwater doelmatig beleid op te stellen en uit te voeren. De beschreven maatregelen zorgen ervoor dat de bewoners geen natte voeten krijgen en dat al het afvalwater snel en volledig wordt afgevoerd naar de zuivering en het afvloeiende hemelwater en grondwater wordt afgevoerd naar oppervlaktewater. Dit is verwoord is het Watertakenplan.
1.3 Met dit Watertakenplan wordt het riool beheerd
Met de beschreven strategie voor dagelijks en groot onderhoud wordt actief, planmatig beheer nagestreefd. De beschreven beheerstrategie houdt het midden tussen een re-actieve strategie waarin problemen (en overlast) worden opgelost als ze zich voordoen, en een proactief
beheer waarin met uitgebreid beheer problemen worden voorkomen. Met de voorgestelde strategie worden de slechtere stukken riolering intensiever beheerd, terwijl de goede stukken minder aandacht krijgen. Dit betekent maatwerk. Overlast wordt zo niet uitgesloten, maar tot een minimum teruggebracht. Kortom: assetmanagement.
1.4 Dit Watertakenplan benadert het watersysteem en -keten als één.
Naast de rioleringszorg is nu ook het beleid en de maatregelen voor het goed beheren van het oppervlaktewater in beeld gebracht. Daarmee wordt al het water binnen de gemeente als één beschouwd, wordt voorgesorteerd op de aanstaande Omgevingswet en is in gezamenlijkheid opgesteld. In de vorige GRP’s was dit niet het geval, daarin werd grotendeels de focus gelegd op de riolering en nauwelijks op (stedelijk) oppervlaktewater. De toevoeging van
oppervlaktewater, zuivering en transport en de koppeling met de openbare ruimte maakt dit watertakenplan uniek en toekomstbestendig.
1.5 In dit Watertakenplan wordt een heldere strategie weergegeven
In dit Watertakenplan is voor de looptijd een heldere en beheersbare strategie opgenomen. De basis is gelegd in de Liemerse waterVisie2030, waarin een doorkijk tot aan 2030 is gemaakt.
Ook de klimaatverandering is meegenomen in het watertakenplan. Het klimaat verandert, de buien worden heftiger en het regent intensiever. Dit kan leiden tot meer water op straat en vertraagde afvoer van het regenwater. Dat vraagt om anders naar de ruimtelijke ordening te kijken en slimme maatregelen te treffen die overlast zoveel mogelijk beperken.
1.6 Met dit Watertakenplan wordt actief met de overige Liemerse gemeenten en het waterschap samengewerkt
Om de kwetsbaarheid, kosten en kennis te beschermen dan wel te beperken wordt zoveel mogelijk met de overige drie Liemerse gemeenten en het waterschap samengewerkt binnen de afvalwaterketen. De gemeente betrekt in ieder geval de waterbeheerder bij dit plan, conform art 4.23 Wet Milieubeheer. Uiteindelijk moeten de BAW (BestuursAkkoordWater) doelen worden ingevuld, dit gebeurt onder andere door assetmanagement bij gemeenten in te voeren.
Bij het opstellen is Vitens niet betrokken, dit omdat de samenwerking tussen Vitens en de regio Liemers nog geïnitieerd moet worden. Zij worden wel nadrukkelijk betrokken bij de uitvoering van het Watertakenplan.
Raadsvoorstel
1.7 Dit Watertakenplan is innovatief
De combinatie riolering, water, ruimtelijke ordening en zuiveringstaken met de GIS-omgeving is nieuw voor Nederland en dit plan heeft de primeur. De wijze waarop ingestoken is en de vorm van dit plan zijn dermate uniek dat het watertakenplan voor een tweetal innovatieprijzen is aangemeld. Er wordt ook voorgesorteerd op de komende Omgevingswet, daar waar mogelijk houden we er rekening mee.
2.1 Dit Watertakenplan heeft een onderbouwd kostendekkingsplan
Naast de beschrijvingen van noodzakelijke werkzaamheden, gaat het rioleringsplan voornamelijk in op een goed financieel beheer van de riolering en het gemeentelijke
watersysteem. Voor de looptijd van deze planperiode is een onderbouwd kostendekkingsplan opgenomen, waarin alle noodzakelijke maatregelen in tijd en middelen zijn weergegeven. Dit kostendekkingsplan is een wettelijk verplicht onderdeel van het rioleringsplan. Om na te gaan of de kosten op lange termijn beheersbaar blijven, is in dit Watertakenplan een doorkijk tot 2075 opgenomen.
2.2 Gedurende de looptijd van dit Watertakenplan zijn de financiën toereikend Kosten van de uitvoering van dit Watertakenplan worden gedekt vanuit opbrengsten
rioolheffing. Om de kosten in de hand te houden, nu en in de toekomst zal de heffing onder druk staan. Waar mogelijk wordt ingezet op het continueren van de heffing en zo mogelijk deze te verlagen.
Kanttekeningen
1.1. Drinkwaterbedrijf Vitens is niet betrokken geweest bij de totstandkoming van dit watertakenplan, zij zullen later, tijdens de uitvoering van dit plan, aanschuiven.
12.Tijdens het opstellen van dit plan ontstond de wens voor te sorteren op een mogelijk gemeentelijke hemelwaterverordening. Dit is voor dit moment te complex en wordt daarom uitgesteld tot 2017.
Financiële paragraaf
De gemeente is getransformeerd van een investeringsgemeente in een beheergemeente. De grootse investeringen zijn gedaan, nu breekt er een periode van beheer aan. Dat heeft effect op de maatregelen en daarmee de financiën. Er wordt de komende jaren aanzienlijk minder geïnvesteerd - uitzonderlingen daargelaten - en meer beheerd. Echter wordt er wel gespaard om grote pieken op te kunnen vangen. Zoals in de onderstaande tabel te zien is, stijgen de tarieven aanzienlijk minder hard dan in het vorige vGRP berekend is. De oorzaak hiervan ligt mede bij het feit dat de afgelopen periode minder geld is uitgegeven en dat we door
risicogericht te werk te gaan grote besparingen hebben kunnen bereiken.
Verloop rioolheffing / Jaar 2017 2018 2019 2020 2021
rioolheffing op basis van GRP 2012-2016* €1,78 €1,85 € 1,92 €1,99 €2,06 rioolheffing op basis van WTP 2017-2021 €1,57 €1,59 €1,61 €1,64 €1,66
* Aanname gebaseerd op GRP 2012-20' 6
Raadsvoorstel
De exploitatie- en investeringskosten worden gedurende de planperiode opgevangen vanuit de rioolheffing en de voorziening riolering. Conform het Besluit begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de notitie riolering 2014 (opgesteld door de commissie BBV) moet de rioolheffing kostendekkend zijn en mag er geen sprake zijn van een negatieve voorziening.
Bij de kostenopbouw is de samenwerking tussen de vijf Liemerse partijen op elkaar afgestemd. Dit resulteert in een separaat financieel overzicht voor Duiven en een
gemeenschappelijk overzicht van samenwerkingsprojecten. Bij die laatste zijn de voordelen van samenwerking waar mogelijk verwerkt.
Naast de reguliere werkzaamheden zijn er ook Liemersbrede en klimaatgerelateerde werkzaamheden opgenomen. Dit plan sorteert voor op de reeds gaande klimaatverandering wat zich uit als ‘no regret’-maatregelen. Dit zijn preventieve maatregelen om waterover- en onderlast in de toekomst te beperken. Deze maatregelen vallen onder 'klaar voor de toekomst’.
Communicatieparagraaf
Het watertakenplan De Liemers is opgesteld in samenwerking tussen gemeenten en het waterschap. Gedurende het proces is regelmatig afstemming geweest met het management en de stuurgroep. Het Waterschap Rijn en IJssel is één van de vijf partijen die dit plan heeft opgesteld. Zij zijn dus al geïnformeerd over dit plan. Formeel moeten zij wel gekend worden in het plan. De provincie en Vitens zijn formeel nog niet geïnformeerd. Na vaststelling zullen ook zij op de hoogte worden gesteld.
Na vaststelling door de gemeenteraad wordt een uitgebreid communicatietraject voor de inwoners en bedrijven opgestart. Het digitale waterplatvorm leent zich daar uitstekend voor om breed en digitaal ingezet te worden. Periodiek worden relevante wateronderwerpen
gepubliceerd, waarbij verwezen wordt naar de website. Voor inwoners en bedrijven wordt overzichtelijk gemaakt welke rol en verantwoordelijkheid bij de perceeleigenaar/gebruiker ligt en welke rol en verantwoordelijkheid de gemeente heeft. ‘Live’ gaan van dit platvorm gebeurt naar verwachting eind 2017.
Met het vaststellen van dit watertakenplan vervalt het werkplan Cluster Liemers van 7 december 2012.
uiven, 1 november 2016.
Buraemeester en wethouders van Duiven, burgemeester,
Raadsvoorstel
Bijlagen:
Registratienummer Corsa:
1. 16RB078 2. 16E004080
Omschrijving:
Raadsbesluit vaststellen watertakenplan.
Watertakenplan de Liemers
