© Noordhoff Uitgevers bv 1
OPDRACHTFORMULIER
Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson
Naam student:
Datum:
1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid.
3 Beantwoord de volgende vragen:
a Hoe herken je bij zorgvragers met de ziekte van Parkinson gevoelens als onmacht, opstandigheid, agressie, zich terugtrekken?
b Laat je het de zorgvrager merken als je hem niet begrijpt? Motiveer je antwoord.
c Welke hulpmiddelen ken je die je kunt gebruiken in een gesprek met een Parkinsonpatiënt?
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen
© Noordhoff Uitgevers bv 3
HANDELINGSFORMULIER
Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson
Naam student: Naam observator:
Datum: Beoordeling:
Voor deze handelingen geldt:
• Raadpleeg het dossier;
• Zorg voor voldoende privacy;
• Pas de voorschriften toe.
De student:
Voert handeling uit - aandachtspunten Goed Fout
• Moedig het communiceren aan, met alle hulpmiddelen die daarvoor beschikbaar zijn;
• Probeer de wensen en behoeften van de zorgvrager zo goed mogelijk te begrijpen;
• Vraag de zorgvrager iets te herhalen als je niet verstaat wat hij zegt. Als je hem gedeeltelijk wel verstaat, herhaal dan het gedeelte dat je wel hebt begrepen;
• Vraag de zorgvrager langzamer te spreken, als dat nodig is;
• Herinner hem er aan dat je hem ruim de tijd gunt om te antwoorden;
• Vraag de zorgvrager om kortere zinnen of losse woorden te gebruiken als dat begrijpelijker is;
• Ga nooit schreeuwen. Spreek met een normale stem, of iets luider als iemand slechthorend is;
• Bedenk dat spreken voor deze zorgvrager frustrerend kan zijn;
• Probeer een soort vraag- en antwoordspel, zodat je ongeveer weet wat het gespreksonderwerp is. Wanneer je de samenhang kent, is het vaak gemakkelijker moeilijk verstaanbare woorden te raden;
• Laat iemand merken datje hem hebt begrepen. Geef duidelijk respons.
Knik met je hoofd en zeg ‘Ja’ of ‘Ik begrijp het’;
• Laat de zorgvrager uitspreken. Probeer niet vooruit te lopen op wat iemand gaat zeggen;
• Als herhaaldelijke pogingen om iets duidelijk te maken mislukken, kom dan zelf met een mogelijke uitleg, bijvoorbeeld: ‘Bedoelt u...?’
• Als herhaaldelijke pogingen mislukken en je begrijpt niet wat er gezegd wordt, wees dan eerlijk. Zeg bijvoorbeeld: ‘Het spijt met, ik begrijp het niet, laten we het straks nog eens proberen. Of probeer een andere manier van communiceren.
Goed Fout
• Maak gebruik van alternatieven voor het spreken:
- moedig het gebruikmaken van gebaren aan;
- vraag iemand boodschappen op te schrijven als schrijven eenvoudiger is;
- gebruik een alfabetkaart of communicatiekaart, als de zorgvrager moeite heeft met schrijven;
- als de logopedist een hulpmiddel heeft geleverd, moedig de zorgvrager dan aan om het te gebruiken. Probeer zo veel mogelijk vertrouwd te raken met het hulpmiddel.
Uit: Parkinson Patiëntenvereniging, Omgaan met de ziekte van Parkinson.
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
© Noordhoff Uitgevers bv 5
TOETSFORMULIER
Communiceren met een zorgvrager met de ziekte van Parkinson
Naam student: Naam beoordelaar:
Datum: Beoordeling:
Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School
Opdracht
Je maakt optimaal gebruik van de overgebleven communicatiemogelijkheden van een zorgvrager met de ziekte van Parkinson.
Uitvoering - aandachtspunten V O B S
1 Moedigt het communiceren aan; gebruikt zo nodig alle beschikbare hulpmiddelen.
2 Probeert wensen en behoeften van de zorgvrager zo goed mogelijk te begrijpen.
3 Vraagt de zorgvrager zo nodig iets (gedeeltelijk) te herhalen.
4 Vraagt de zorgvrager langzamer te spreken, als dat nodig is.
5 Herinnert hem er aan dat hij ruim de tijd heeft om te antwoorden.
6 Vraagt de zorgvrager om eventueel kortere zinnen of losse woorden te gebruiken.
7 Schreeuwt niet. Spreekt met een normale stem, of iets luider als de zorgvrager slechthorend is.
8 Bedenkt dat spreken voor deze zorgvrager frustrerend kan zijn.
9 Probeert eventueel een soort vraag- en antwoordspel.
10 Laat merken dat hij/zij de zorgvrager begrijpt. Geeft duidelijk respons.
11 Laat de zorgvrager uitspreken. Loopt niet vooruit op wat de zorgvrager gaat zeggen.
12 Komt zelf met een mogelijke uitleg, wanneer het de zorgvrager herhaaldelijk niet lukt om iets duidelijk te maken.
13 Probeert een andere manier van communiceren of maakt duidelijk het op een later moment nog een keer te proberen indien herhaaldelijke pogingen mislukken.
Maakt dit op gepaste wijze duidelijk.
14 Maakt gebruik van de verschillende alternatieven voor het spreken.
Uit: Parkinson Patiëntenvereniging, Omgaan met de ziekte van Parkinson.
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
