Advies over een klein landschapselement
in de Ophemstraat te Oud-Heverlee
Adviesnummer: INBO.A.3883
Auteur: Desiré Paelinckx
Contact: Lieve Vriens (lieve.vriens@inbo.be)
Kenmerk aanvraag: mail d.d. 09/1/2020
Geadresseerde: Hanna Van Steenkiste
Gemeente Oud-Heverlee Gemeentestraat 2 3054 Oud-Heverlee hanna.vansteenkiste@oud-heverlee.be Dr. Maurice Hoffmann Administrateur-generaal wnd.
Maurice
Hoffmann
(Signature)
Digitally signed by
Maurice Hoffmann
(Signature)
Date: 2020.01.13
20:03:37 +01'00'
Aanleiding
In het kader van een vergunningsaanvraag wil de gemeente Oud-Heverlee weten of een klein landschapselement in de Ophemstraat te Oud-Heverlee al dan niet een graft is.
Vraag
Valt het kleine landschapselement onder de definitie van een graft?
Toelichting
1
Situering en foto’s
Het betreft het talud langs de Ophemstraat te Oud-Heverlee tussen huisnummers 110 en 128 (Figuur 1).
2
Toetsing aan de definitie van een graft
2.1 Definitie graft
Een graft is een knik of mini-terras op een helling, meestal begroeid met struikgewassen. Graften komen voor op ontboste hellingen, die nu als akker of weiland in gebruik zijn. Graften zijn ontstaan door een combinatie van een menselijke activiteit en een natuurlijk proces (nl.wikipedia.org/wiki/Graft). Ze ontstonden in een periode dat het land onder akkerbouw lag. Er was bewerkingserosie in het hogere deel van het perceel en afzetting in het lagere deel. Vóór de uitvinding van het prikkeldraad rond 1880 plantten de boeren in het Zuid-Limburgse Heuvelland in Nederland, en op de meeste plaatsen in Midden- en Hoog-België dichte hagen rondom hun weilanden om het vee niet te laten ontsnappen. Graften zijn echter niet altijd erfafscheidingen; vaak liggen ze nu midden in een perceel.
2.2 Code op Biologische Waarderingskaart
Het kleine landschapselement is op de Biologische Waarderingskaart aangeduid als kt + kbgmn + kbb, m.a.w. het betreft een talud met gemengd naaldhout en berken (De Saeger et al., 2018). Deze kartering dateert van april 2001 (herkomst 014).
De eenheid kt is gebruikt om een abrupte knik in het reliëf van het landschap aan te duiden. Dit kunnen graften zijn, maar ook allerlei andere natuurlijke steilranden, zoals deze voorkomen op de grens tussen alluvium en interfluvium (Vriens et al., 2011).
Figuur 2 : De Biologische Waarderingskaart ter hoogte van de Ophemstraat (Bron INBO: april 2001, orthofoto AGIV 2018)
2.3 Beoordeling
Geomorfologisch is het een valleihelling, vele eeuwen geleden ontstaan door insnijding van de Dijle in het plateau. Vaak ontstaan t.g.v. dit riviererosieproces aan de rand van een vallei steilranden, en dat zal hier het geval zijn. De weg zal een historische weg zijn, zodat er sinds de weg er ligt ook geen sprake kan zijn van akkerbeheer onderaan de helling, en het is net het eeuwenlang ploegen dwars op
Ter hoogte van de weg is er een discontinuïteit in de valleihelling: weg ligt horizontaal, en de helling zal aan de wegzijde tegenover de steilrand verder (zij het zwakker) dalen. Logischerwijze is in het heel verre verleden al een vergraving gebeurd van de steilrand om te komen tot een vlakke weg. Recenter is mogelijk nog verder gegraven aan de voet van de steilrand bij de aanleg van het fietspad en het muurtje.
Conclusie
Het kleine landschapselement langs de Ophemstraat tussen huisnummers 110 en 128 is een (grotendeels) natuurlijke talud, maar geen graft.
Referenties
AGIV (2009). Topografische kaart, 1:100 000, Vlaanderen, digitale versie.
AGIV (2018). Orthofoto's, middenschalig, kleur, provincie Vlaams-Brabant opname 2018, digitale versie.
De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., De Bruyn A., Debusschere K., Dhaluin P., Erens R., Hendrickx P., Hendrix R., Hennebel D., Jacobs I., Kumpen M., Opdebeeck J., Ruymen J., Spanho ve T., Tamsyn W., Van Oost F., Van Dam G., Van Hove M., Wils C. & Paelinckx D. (red.) (2018). Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart, uitgave 2018. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2018 (71). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mededeling van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. INBO.M.2011.1. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.
