STANDPUNT DTE INZAKE HET ONDERZOEK NAAR HET LEVERANCIERSMODEL SEPTEMBER 2004
1 Inleiding
Enige tijd geleden zijn binnen EnergieNed tussen leveringsbedrijven en netbeheerders afspraken gemaakt over de toepassing van het zogenaamde leveranciersmodel in de kleinverbruikersmarkt, uitmondend in de Modelovereenkomst Leveranciersmodel. Het leveranciersmodel houdt in dat de afnemer een rekening krijgt van zijn leverancier, waarin niet alleen de leveringskosten zijn opgenomen, maar ook de kosten van de netbeheerder. In dit model int de leverancier bij de afnemer de netbeheerderskosten om deze vervolgens af te dragen aan de betrokken netbeheerder. Het leveranciersmodel stelt leveringsbedrijven in staat om een deel van de administratieve handelingen uit handen van de afnemer te nemen.
DTe ontving van uit de markt het signaal dat de gemaakte afspraken over de toepassing van het leveranciersmodel tussen leveringsbedrijven en netbeheerders in de praktijk leiden tot ongelijke
concurrentiecondities. Het bevorderen van gelijke concurrentiecondities op de energiemarkt vormt de kern van de missie van DTe, evenals het waarborgen van de belangen van de consument. Derhalve heeft DTe aan een onafhankelijke deskundige, KPMG, de opdracht gegeven te onderzoeken of de toepassing van het leveranciersmodel kan leiden tot een verstoring van de concurrentieverhoudingen op de energiemarkt.
Tevens is aan KPMG gevraagd aanbevelingen te doen om tot een gelijk speelveld te komen in het geval het onderzoek zou uitwijzen dat er inderdaad sprake zou kunnen zijn van een mogelijke verstoring van de concurrentiecondities.
2 Standpunt DTe
Op basis van de uitkomsten van het KPMG-onderzoek komt DTe tot het standpunt dat op dit moment het risico bestaat dat de toepassing van de Modelovereenkomst Leveranciersmodel in de praktijk leidt tot ongelijke concurrentiecondities tussen bestaande leveranciers (onderdeel uitmakend van concerns met een netwerk) en nieuwe leveranciers (die geen onderdeel uitmaken van een concern met een netwerk).
Een eerste belangrijke oorzaak hiervoor is gelegen in de garantiestelling die netbeheerders vragen van leveranciers bij toepassing van het leveranciersmodel. DTe is van mening dat de afspraken rondom de garantiestelling een bedreiging kunnen vormen voor het gelijke speelveld. Voorts concludeert DTe op basis van het KPMG-rapport dat moet worden betwijfeld of het redelijk is dat netbeheerders in de praktijk veelal de zwaarste garantievorm vragen, terwijl een lichtere vorm van een garantiestelling mogelijk voldoende
waarborgen voor de netbeheerder zou kunnen bieden.
Een tweede oorzaak betreft de afspraken die gemaakt zijn over de administratieve vergoeding. In de Modelovereenkomst is vastgelegd dat de netbeheerders geen vergoeding betalen aan de betrokken
leveranciers voor het innen van de netbeheerderskosten. Dit omdat de netbeheerders kosten maken om het binnen hun bedrijfsvoering mogelijk te maken dat het leveranciersmodel kan worden toegepast. Volgens DTe blijkt uit het KPMG-rapport echter dat de vraag gesteld moet worden of de kosten die de netbeheerders moeten maken daadwerkelijk van die omvang zijn dat zij volledig opwegen tegen de kosten die worden bespaard omdat de betrokken leverancier de inning van de netbeheerderskosten verzorgt.
Voorts bestaat de mogelijkheid dat het gelijke speelveld wordt verstoord als gevolg van afspraken die zijn gemaakt inzake de incassorisico’s die leveranciers overnemen van de netbeheerders en het feit dat sommige
STANDPUNT DTE EN VERDER PLAN VAN AANPAK SEPTEMBER 2004
2 energieconcerns gebruik maken van zogenaamde Shared Service Centra. KPMG constateert dat deze risico’s beperkt zijn.
DTe hecht veel waarde aan het bestaan van het leveranciersmodel in de kleinverbruikersmarkt omdat dit model het voor de afnemer mogelijk maakt te switchen van leverancier zonder twee aparte rekeningen te krijgen. Bovendien heeft het als voordeel dat de meetperioden voor levering en netbeheer synchroon lopen.
Ook in andere landen als het Verenigd Koninkrijk en België wordt het leveranciersmodel toegepast.
Opvallend hierbij is dat in deze beide landen het leveranciersmodel tevens het enige model is dat wordt gebruikt. Dit in tegenstelling tot Nederland waar naast het leveranciersmodel tevens het zogenaamde netbeheerdersmodel wordt gehanteerd, waarbij de consument twee rekeningen krijgt: een van de leverancier en een van de netbeheerder. DTe zal dan ook bezien of het niet beter is voor de marktwerking om alleen een leveranciersmodel te hanteren en het netbeheerdersmodel af te schaffen.
3 Vervolgstappen
Zoals uit het voorgaande blijkt onderschrijft DTe de bevindingen van KPMG en is DTe van mening dat er vervolgstappen moeten worden gezet om de risico’s op ongelijkheid in concurrentiecondities zo veel als mogelijk op te heffen. Hiertoe heeft KPMG verschillende aanbevelingen gedaan. De belangrijkste aanbevelingen zijn:
• Het zoeken naar alternatieve garantievormen die voor de netbeheerders acceptabel zijn en die voor met name nieuwe leveranciers geen onoverkoombare barrière vormen. Een van de mogelijke alternatieven is het laten uitvoeren van een periodieke risicoanalyse van de financiële gezondheid van leveranciers door een onafhankelijke derde waardoor het mogelijk kan worden voor
netbeheerders om minder zware garantiestellingen te vragen van leveranciers.
• Het verkorten van de betalings- en factureringstermijnen waardoor de periode waarover leveranciers aan netbeheerders een garantiestelling moeten afgeven mogelijk kan worden verkort.
• Het nader bezien van de kosten aan de zijde van de leverancier en de netbeheerder om te bepalen of er een vergoeding door de netbeheerders zou moeten worden verstrekt aan de leveranciers voor het innen van de netbeheerderskosten.
• Het ontwikkelen van een eenduidige methodiek om de incassorisico’s vast te stellen die de leverancier loopt omdat hij de inning van de netbeheerderskosten op zich neemt.
Voor een volledig overzicht van de aanbevelingen wordt verwezen naar het KPMG-rapport (te vinden op www.dte.nl). DTe heeft aan EnergieNed gevraagd om uiterlijk in december met concrete voorstellen te komen over een realistische en kosteneffectieve wijze waarop de aanbevelingen van KPMG moeten worden ingevuld en worden geïmplementeerd. DTe zal dan begin 2005 een definitief standpunt publiceren over de invulling en toepassing van het leveranciersmodel, waarbij tevens een uitspraak wordt gedaan over nut en noodzaak van het bestaan van twee modellen op de Nederlandse markt.
