DE PRESIDENTSWISSELING IN DE VERENIGDE STATEN

(1)

en

Zaterdag 19 november 1960 - No. 609

Zelfstandige en kinderbijslag

(Zie pagina 6) "

DE PRESIDENTSWISSELING IN DE VERENIGDE STATEN

De "strijd der gladiatoren" in de Verenigde Staten van Amerika ligt alweer enige tijd achter ons, hetgeen de juiste af- stand schept voor een rustige beschouwing.

· Die strijd is - in stemmental- gerekend met de wel zeer geringe meerderheid van nauwelijks 300.000 op een totaal van 67 miljoen - ten voordele van de demo- cratische Senator Kennedy en ten nadele van de republikeinse vice- president Nixon uitgevallen.

Er zullen niet zo heel veel Ne- 'derlanders zijn, die een bepaalde voorkeur gevoelen voor hetzij de democraten, hetzij de' republikei- · nen. De verschillen tussen beide groepen liggen, voor zover zij tastbaar en voor een niet-Ameri- kaan begrijpelijk zijn, voornamelijk op het terrein van de binnenlandse politiek der Verenigde Staten.

Daar komt nog bij, dat democraten bijvoorbeeld uit de zuide- lijke staten naar men zegt nogal afwijkende inzichten hebben van die in de overige staten en derge- lijke onderlinge verschillen komen ook bij de republikeinen voor.

Een parallel trekken met onze Nederlandse politieke verhoudingen lijkt bepaald onmogelijk.

De Nederlander, die uit de verte de vooral in de laatste week vóór de aanwijzing der kiesmannen weinig aantrekkelijke verkiezingsstrijd heeft gevolgd, is voor één ding in ieder geval dank- baar. Namelijk, dat wij zelf een nationaal koningshuis hebben, dat boven iedere politieke strijd staat en waarbij de toekomstige opvol- ger of opvolgster van jongsaf wordt opgevoed voor de taak : de personificatie te zijn van de natie en het symbool van de nationale eenheid.

Vergelijking is overigens onmogelijk, want de . .president van dit grote en machtige land is niet al-

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luister op vriidag, 25 november a.s., over de zen- der Hilversum I ( 402 m l,

van 19.30-19.40 uur, naar .. DE STEM VAN DE VVD"

Spreker:

prof. dr. H. J. Witteveen, lid van de Eerste Kamer

der Staten-Generaal.

Onderwerp:

.,De Milioenennota"

leen staatshoofd, maar heeft bovendien in menig opzicht grotere politieke macht en bevoegdheden dan de minisid·-presidenten in onze West-Europese landen.

Neemt men daarbij in acht, dat de Verenigde Staten de leidende macht in de Westerse wereld vormen en het bolwerk tegenover de dreigende gevaren van achter het IJzeren Gordijn, dan is het begrijpelijk, dat men ook in Europa met spanning uitziet, welke gevolgen deze komende persoonsverwisse- ling voor de wereldpolitiek zal hebben.

* * *

Verschillende Nederland se dagbladen hebben onmiddellijk na. het bekend worden van de uitslag, aan leidende figuren hier te lande hun mening over deze uitslag gevraagd.

Prof. Oud zei desgevraagd, dat het moeilijk was, van hieruit een oordeel te geven, maar dat hij ge- neigd was geweest, enige voorkeur te geven aan Nixon, in verband met diens grotere ervaring, als vice-president gedurende een aantal jaren opgedaan. :Mocht Kennedy echter Stevensou als zijn minister van Buitenlandse Zaken aanwijzen, da·n zou dat zijn vertrouwen belangrijk verhogen.

Velen, die de zwaarte en de ont- zaglijke verantwoordelijkheid van dit ambt in alle diepte trachten te peilen, zullen dat oordeel kunnen delen. Wie heeft kennis genomen van het levensverhaal van de toekomstige president en diens per- soonlijke eigenschappen, kan noch- tans het vertrouwen koesteren.

dat de man, van wiens handelen of niet handelen op een gegeven ogen- blik het voortbestaan van de vrijB wereld kan afhangen, inderdaad de karaktereigenschappen zal blij- ken te bezitten, die voor deze functie nodig zijn.

Sovj.et-prerr:ier Chroesjtsjow heeft onmiddellijk na het bekend worden van het resulta~:tt

van de verkiezing een telegram aan Kennedy gezonden, luidend: "U zult het met mii eens zijn, dat de oo·en van velen- op de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie geves- tigd zijn, omdat de wereldvrede voor een groot deel afhangt van de betrekkingen tussen die landen . Wij hebben verklaard en verklaren opnieuw, dat wij respect hebben voor het vredelievende en begaafde volk van de Verenigde Staten, en wij zijn bereid, de meest vriend·

schappelijke betrekkingen tussen volken en regeringen van Amerika en de Sowjet-Unie te ontwikkelen" . De inhoud van dit telegram ge-

tuigt van een wijsheid en redelijk- heid, die, wanneer wij niet zoveel jaren bittere ervaring hadden opgedaan, voor gans de wereld een grote opluchting zou kunnen betekenen.

Wij hebben echter al zo dikwijls met de van vriendelijkheid en re- delijkheid abrupt naar de meest onredelijke vijandigheid en grof- heid omslaande stemmingen van de Sowjetleider kennis gemaakt, dat wij helaas met een grote mate van gereserveerdheid een dergelij- ke betuiging moeten bezien.

* * *

D^e·chroesjtsjow ^grove ^wijze,president ^waarop Eisenhower heeft bejegend en zijn rauwe optreden in de Verenigde Naties, waarbij de Sowjetpremier zelfs met hun sympathie naar de Sowjet-Unie overhellende "neutra- listen" van zich afstootte, ligt ons allen nog vers in het geheugen.

Niemand zal zich· zand in de ogen mogen laten strooien. Waak- zaamheid, geestelijk en militair, blijft geboden en wij zullen onze zenuwen in bedwang moeten blij- ven houden.

Maar wie beseft, wat er op het spel staat, mag toch bij voorbaat geen enkele mogelijkheid tot verbetering van de betrekkingen, al lijkt die nog zo gering, voorgoed uitschakelen.

Het optreden van een nieuwe prestçtent in de Verenigde Statén zal een nieuwe bladzijde gaan vormen in de geschiedenis van dat land.

Zonder ons aan illusies over te geven, willen wij in ons hart toch i e t s overlaten voor de hoop, dat zij óók een nieuwe en aantrekkelij- ker bladzijde zal kunnen betekenen voor de geschiedenis van de wereld en van de betrekkingen tussen de volken.

A.W.A.

Pas op, als h~i verliest begint ze 1net z'n sdwenot

(2)

19 NOVEMBER l!JOO - PAGINA !

RUIMTE VOOR GROTERE BELASTINGVERLAGING

Er is steeds sprake van tekorten op de rijksbegroting. In werkelijkheid zijn er overschotten, belangrijke overschotten zelfs. De verkeerde indruk wordt gewekt doordat ook de kapitaalsuitgaven voor werken van duurzaam karakter (wegen, woningbouw enz.) worden gefi•

nancierd uit de lopende inkomsten, ter- wijl het verantwoord zou zijn voor zulke werken te lenen. Bij een gezonde opzet van de overheidsfinanciën zou het juist zijn als werkelijk produktieve kapitaalsuitgaven uit leningen worden gefinan- cierd:

In de prognose voor de komende jaren wordt er in de miljoenennota van uitge- gaan, dat normaal zou zijn wat in de laatste jaren is gedaan. Met dit uitgangspunt is onze geestverwant, mr. H. F. van Leeuwen, het niet eens. Dat bleek vorige week in de Tweede Kamer bij de algemene financiële beschouwingen over de rijksbegroting voor 1961. Hij zou het in de huidige verhoudingen normaal vinden indien onze netto staatsschuld met 500 à 700 miljoen zou stijgen.

Indien wij ervan uitgaan, dat dit de normale toestand is, dan volgt hieruit, dat er meer ruimte ontstaat voor belastingverlaging dan minister Zijlstra in zijn calculaties, die aan de voorzichtige kant zijn, becijfert. Voor zichzelf kwam de heer Van Leeuwen tot de conclusie, dat er financieel gesproken in de begroting aanmerkelijk meer ruimte zit voor belastingverlaging dan in de opstellingen van de regering wordt aangenomen.

* • *

De regering vreest kennelijk het ef- fect van belastingverlaging náást dat van de belangrijke loonsverhogingen, die reeds tot stand zijn gekomen en nog te verwachten zijn. Inderdaad zou door beide het beschikbare inkomen hoger worden. Maar nu vraag ik toch, aldus mr.

Van Leeuwen: Is het zinvol nu nog te ijveren voor sterk verhoogde lonen al- vorens het profijt wordt getrokken van lagere belasting, die in het bijzonder ook voor de inkomens tussen 3000 en 6000 gulden geldt?

Is het anderzijds zinvol te hoge belas- tingen te handhaven ter afroming van de koopkracht van te sterke loonsverhoging?

In deze beschouwing zou een argument zitten om de ingangsdatum van de belastingverlaging toch nog te vervroegen.

Ook de KVP'er dr. Lucas pleitte er voor de belastingsverlaging 1 januari a.s.

te doen ingaan in plaats van 1 juli 1961, zoals minister Zijlstra voorwaardelijk van plan is. Van christelijk-historische zijde werd eveneens aangedrongen . op vervroegde belastingverlaging,

Ofschoon de anti-rev. fractie van mening was, dat de begroting een ruimere belastingverlaging toelaat per 1 januari, was zij bereid de consequenties te aan- vaarden van conjuncturele overwegingen, die kunnen nopen tot uitstel, teneinde een nieuwe overbesteding te voorkomen, Minister Zijlstra verklaarde de verla- ging van de inkomsten- en loonbelasting niet aan te durven per 1 januari a.s. Om- trent de ontwikkeling van de conjunctuur heerst teveel onzekerheid en daarom wil hij de eerste maanden van het vol- gend jaar afwachten om zich een nader oordeel te vormen. Een v.erlaging per 1 januari a.s. zou in 1961 de koopkracht versterken met 475 miljoen en dat is in een overspannen economische situatie teveel.

* * *

ook de heer Van Leeuwen erkende, dat een voorspelling omtrent de ontwikkeling van de conjunctuur specu- latief en onzeker is. Gezien de internationale situatie mag men zich in Nederland niet wanen op een zonnig hoogplateau van welvaart met onbewolkte hemel, waarop men zich aan conjunctuur-opti- misme zou mogen overgeven.

De symptomen van overspanning doen zich tot dusver uitsluitend voor op de arbeidsmarkt. De oorzaak ligt ten dele ongetwijfeld in de vraag van het buitenland, maar een binnenlandse impuls is de grotere vraag naar arbeidskrachten in de dienstensector als gevolg van de welvaart.

Het is waarschijnlijk, dat het evenwicht in de Duitse betalingsbalans in de eerste plaats hersteld zal moeten worden via grotere invoeren, gepaard aan een stij- gend prijs- en loon-niveau. Daarbij valt te bedenken, dat de lonen in Duitsland toch reeds hoger zijn dan hier. De Ne- derlandse economie zal hiervan de terug- slag ondervinden, zowel via de goederen- als de dienstensector.

Het is volgens de heer Van Leeuwen op den duur ondenkbaar, dat wij in Ne- derland een loonstructuur en prijsstruc- tuur houden, die fundamenteel verschillen van die in omringende landen met overi- ,gens vergelijkbare economieën.

Algemene finan~iële beschouwingen van mr. H. F. van Leeuwen

• Minister Ziilstra durft belastingverlaging per 1 ianuari a.s. niet aan • In drie jaar emigreerden zestig Nederlanders vanwege het onvriendeliike fiscale klimaat • Beperkill1g. van het verhaalsrecht Modern inzicht van mej. mr. J. J. Th. ten Broecke H~kstra.

Mr. VAN LEEUWEN .... meer ruimte ....

• • •

produktiemiddel vraagt ook zijn deel voor afschrijving en kapitaalsrendement.

Het is fout de rentabiliteit af te meten aan gestegen beurskoersen. Er is door de buitenlandse vraag een hausse opgetre- den, die niet op de actuele omstandigheden, doch op toekomstverwachtingen is gebaseerd. Enerzijds wil men zich vei- lig stellen tegen inflatie, anderzijds wordt belegging in bepaalde fondsensoorten gefavoriseerd wegens gunstige ontwikke- lingen, die men in de toekomst verwacht.

* * *

onze geestverwant heeft nog speciaal de aandacht gevraagd van de regering voor het vertrek van welgestelden naar een ook fiscaal zonniger klimaat.

Het kon weleens zijn, zei hij, dat onze zwaar overtrokken belastingtarieven per slot nog onvoordelig voor de fiscus uit- komen.

Naar aanleiding van deze opmerkingen deelde staatssecretaris Van den Berge

~ Flitsen van het

Een geheel andere vraag is, vervolgde de heer Van Leeuwen, of wij thans in ijltempo verder kunnen gaan met verhoging vàn lonen, verkorting van ar- beidsduur eh verbetering van sociale voorzieningen.

r - - : ---~

Binnenhof (I)

mee, dat in drie jaar tijds 94 Nederlan- ders met een vermogen van meer dan een half miljoen gulden zijn geëmigreerd naar het buitenland, van wie 60 vanwege het belastingklimaat. Ook hij meende, dat hieraan aandacht moet worden ge- Men moet voorzichtig zijn met het ba-

seren van loonsverhogingen enz. op de stijging van de produktiviteit. Door de primitieve wijze waarop die wordt ge- meten (volume-index van de produktie

en werkgelegenheid per manjaren) lijkt schonken.

* • • .. de vooruitgang. groter dan ze in werke-

lijkheid is.

Wanneer door een verbeterde outillage één man kan verrichten hetgeen voor- heen twee man deden, stijgt de. arbeids- produktiviteit met 100 °/o. Maar er ontstaat geen 100 '/o ruimte voor hoger loon of lagere prijs, want het ingeschakelde

De Tweede Kamer heeft vorige week zonder hoofdelijke stemming het wetsontwerp aangenomen volgens het- welk de kosten voor sociale bijstand, ver- leend aan 65-jarigen die zijn geboren vóór 1901., niet meer zullen worden verhaald

11

Deze Burger

heeft, toen hij kennis nam van het feit dat Nixon ongeveer een half procent van het stemmental minder heeft gehaald dan Kennedy, on- weerstaanbaar gedacht aan een politiek voorval uit zijn eigen leven.

In een vergadering, waar de kandidatenl~jst voo1· de raadsverkiezingen ener bloeiende gemeente werd opgesteld heeft het ten slotte óók een half procent gescheeld of ik was op die lijst geplaatst; één stem van de tweehonderd uitgebrachte, na drie herstemmingen.

Bakker Boidjes kreeg er te lange leste 100, ik 99 en één was blanco.

Die laatste uiteraard van mij. Allen die mij kennen zullen zulk een sportieve opvatting mijnerzijds niet vreemd vinden.

Het vervelende was dat ik late1· vernam, dat de heer J F. K. Knoer- been, staffunctionaris, doch nu reeds lang ter ziele, zich ve1·gist had.

Zonder al die omstandigheden, zou ik in de gemeenteraad zijn gekomen, in the limelight, in de Tweede Kamer, in the public eye.

Zonder good stock-old Knoer's versuffing zat ik nu wellicht op Kort- hals' of Toxopeus' pl.aats. Het geluk schuilt vaak in een klein hoekje, maa1· het ongeluk ook.

Toch zou ik mij indertijd wel héél goed bedacht hebben als de bordjes waren verhangen doordat de hee1· Knoerbeen op zijn qui vive ware ge- weest, want het lijkt mij bepaald niet prettig te weten dat je sta- tus afhangt van één stem, van één half procent van alle stemmen. Als ik niet wist, dat ik zo eeTzuchtig ben, zou ik nu wel durven verklaren, dat ik mijn verkiezing niet zou hebben aanvaa1·d.

Procentsgewijs de zelfde stem de1· kieze1·s heeft Kennedy ten troon geheven en ik had het best kunnen begrijpen als hij die eer verworpen had en tegen Nixon had gezegd: "ouwejongen, laten wij er om knobbe- len"- maar veTmoedelijk komt het woo1·d knobbelen in de Amerikaan- se kieswet niet vooT. Nu is alles dus legaal in zijn werk gegaan en Kennedy komt, volmaakt en règle, in het Witte Huis. Toch blijft, dunkt mij, zo'n miniem minderheidje een verre van prettige basis. Net als een stoel waarop je nog nèt kunt zitten, ofschoon zij onrustbaTend kraakt en de hele boel wiebelt. Ik benijd de heer Kennedy niet.

Ik zou liever Nixon zijn. In de eerste plaats omdat h~i geen president behoeft te zijn, in de tweede plaats, omdat hij nog jong genoeg is, om ove1· vier jaar een kans te wagen.

Wat bakke1· Boldjes betreft; hij is reeds l.ang ter ziele en van de doden niet dan goed, nwa1· hij is wel een tegenvaller gewo1·den. Voor de vol- gende gemeenteraadsverkiezng is hij niet eens kandidaat gesteld.

Ik had toen de gemeente metterwoon ve1·laten en ik moest dienten- gevolge het gemene volk tevergeefs laten roepen om

11

op kinderen en verdere verwanten in de familie, indien van de onderhoudsplich- tigen het vermogen minder bedraagt dan I 50.000 of het inkomen minder dan f 12.000 per jaar. De ongehuwde is als maatstaf genomen en voor gehuwden is de draagkrachtgrens dus duizenden gul- dens hoger.

Met inachtneming van dezelfde draag- krachtsgrens zullen ook niet worden verhaald de. kosten van verpleging in een psychiatrische inrichting en de verzor- ging en verpleging van invaliden en hulp- behoevende bejaarden. De onderhouds- plicht tussen grootouders en kleinkinde- · ren vervalt. Het verhaalsrecht van ker- kelijke en particuliere instellingen wordt door de aangenomen wijziging van de armenwet niet aangetast.

* * *

E r zijn in ons land tienduizenden stille armen, die geen aanvraag om sociale bijstand indienen uit vrees, dat de kosten worden verhaald op hun kinderen. Daar- om kon onze geestverwante, mej. mr. J.

J. Th. ten Broecke Hoekstra, met de wetswijziging instemmen.

Minister Klompé had de draagkraeht- grens willen vaststellen op een vermogen van f 22.500, maar de heer Van Leeuwen

!Tiaalde met interrupties duidelijk, dat dit een belachelijk bedrag was in ver- houding tot het inkomen van f 12.000.

Een amendement van de heer Kikkert (CH), mede ondertekend .door mr Van Leeuwen en mej. Ten Broecke Hoekstra, met de strekking de vermogensgrens te verhogen tot f 50.000, .werd zonder hoofdelijke stemming aangenomen.

Overigens vond mej. Ten Broecke Hoekstra, dat de draagkrachtgrens in- gaat tegen het uitgangspunt van het wetsontwerp. En deze grens treft niet de onwillige kinderen, maar de bejaarde ouders.

Mej. mr. TEN BROECKE HOEKSTRA .... Stille armen ....

Omdat de voorgestelde maatregelen als tijdelijk zijn bedoeld, in afwachting van een nieuwe "wet bijstand levensonder- houd", kon onze geestverwante niet instemmen met de amendementen van de socialiste. mevrouw Heroma-Meilink, om de draagkrachtgrens geheel af te schaffen en de maatregel ten aanzien van de 65-jarigen reeds een blijvend karakter te geven en niet te beperken tot 1966.

Principiële beslissingen moeten niet in een overgangswet worden vastgelegd. Pas bij de behandeling van de steeds urgenter wordende algehele vervanging van de armenwet, moeten de beginselen worden besproken.

De amendementen van mevrouw He- roma-Meilink werden bij zitten en op- staan verworpen. Alleen de PvdA en de communisten stemden voor.

* * *

Een van de allerbelangrijkste punten, die bij de nieuwe wet aan de orde zullen komen, is de vraag of de tijd niet is gekomen de rechtsplicht van de overheid te erkennen allen te steunen, die niet in staat zijn zichzelf en hun gezin uit eigen bronnen van inkomsten te onderhouden. Blijkt dit het geval te zijn, dan zal het verhaalsrecht ook geheel anders bekeken moeten worden, aldus mej. Ten Broecke Hoekstra en zal zeker een nieuw voorstel over beperking van het ve,·haal moeten worden ingediend.

In de achter ons li;:;gende jaren heeft (Vervolg op pag. 4, oncleraan)

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATU!l

De internationale

departement van verkeer

taak van het

en waterstaat

Het lid van onze Eerste-Kamerfractie mr. D. A. De I prat heeft op vrijdag 11 november j.l. in de zendtijd van de V.V.D. aandacht gewijd aan de zo belangrijke internationale problemen, waarmee het departement van Verkeer en Waterstaat is belast.

Wat een deskundige als mr. Delprat over dit door onze geestverwanten drs.

H. A, Korthals als misister en de heer E. G. Stijkel als staatssecretaris beheerde departement en zijn internationale taken in deze korte radiospeech heeft gezegd, laten wij hieronder gaarne volgen.

Kort geleden heeft de heer Zegering Hadders U een overzicht gegeven van de werkzaamheden van het departement van Verkeer en Waterstaat op nationaal terrein, in ons eigen land dus. Die werkzaamheden omvatten echter nog veel meer: zij bestrijken ook allerlei interna-

tionale activiteiten en daarover wilde ik U vanavond graag wat vertellen.

Het is U natuurlijk bekend, dat minister Korthals bij zijn optreden het vorige jaar de heer Stijkel als staatssecretaris aan zijn departement verbonden heeft.

De heer Stijkel is onder meer een aantal jaren werkzaam geweest bij de Europese Kolen- en Staalgèmeenschap in Luxem- burg en hij heeft daar ruimschoot gelegenheid gehad zich in de vervoerskwes- ties in te werken, waarmede de K.S.G.

zoveel te maken heeft. Het is dus geen wonder, dat hij in het bijzonder belast is met de internationale vervoersproblemen.

Op dit internationale terrein heeft Verkeer en Waterstaat te maken met. de luchtvaart, de scheepvaart, ons wegen spoorwegverkeer en zeker niet het minst met de Rijn- en binnenvaart. Ik zou U over elk van deze onderdelen iets willen vertellen en ik zou daaraan tegelijkertijd enkele opmerkingen van meer algemene aard willen verbinden.

Mr. D. A. DELPRAT

den en hierbij komt het departement van Verkeer en Waterstaat in actie.

Gelukkig is het ver keer over zee slechts in· bescheiden mate aan banden gelegd:

op de zee geldt nog altijd het beginsel van de vrije zee, het oude "Mare liberum"

van Hugo de Groot. Helaas wordt ook op dit beginsel door verschillende staten in- breuk gemaakt. Ik behoef U slechts te herinneren aan de vlagbevoorrechting, een stelsel van gedwongen steun aan de nationale vlag, door de Verenigde Staten het eerst ingevoerd, maar langzamerhand door meer landen overgenomen.

Ook hiertegen helpen geen maatregelen, die de rederijen zelf zouden kunnen·

nemen. Er valt alleen wat te bereiken

door onderhandelingen op overheids- niveau.

De zeescheepvaart

In de toelichting tot de begroting van Verkeer en Waterstaat vindt ·U onder het hoofd: "Zeescheepvaart" het een en. ander vermeld over hetgeen onze Regering op dit punt verricht.

In het Verdrag van Rome, het verdrag, dat de Europese Economische Gemeen- schap regelt, vindt U aangegeven, wat zal moeten geschieden om voor het vervoer in West-Europa tot de gemeen- schappelijke markt te komen, die het doel van de E.E.G. is.

Niet alleen in het E.E.G.-verdrag wordt over het vervoer gesproken. U vindt het- zelfde onderwerp, zij het in enigszins andere vorm, terug in het Verdrag van de Kolen- en Staalgemeenschap. En om het probleem van het Westeuropese vervoer nog wat ingewilrkelder te maken, verwijs ik U naar de Rijn en de daarbij behorende wateren, waar een speciaal regime bestaat, ingesteld bij de Akte van Mannheim en een bijzonder orgaan tot controle van dat regime, de Centrale Commissie van Rijnvaart.

De drie internationale organisaties, de drie verdragen, welke deze regimes regelen, behoren alle tot de competentie van het departement van Verkeer en Water- staat, zij het, dat het departement van Buitenlandse Zaken daarmede in een of andere vorm eveneens nauwe bemoeienis heeft.

Ik zou over de internationale taak van het departement van Verkeer en Water- staat nog geruime tijd kunnen doorgaan, maar de mij toegestane tijd is voorbij; ik vertrouw evenwel, dat ik U tenminste een vluchtige indruk heb kunnen geven van het belangrijke werk, dat hier verricht wordt.

19 NOVE~ffiER 1960 - PAGINA :t

Vergadering VVD. Haamstede

Tweede Kamerlid J. G. H. Cornelissen sprak over "Het middenstandsbeleid"

Voor de VVD-afdeling Westelijk Schou- wen sprak in hotel Bom de heer J. G. H.

Cornelissen te Amsterdam, lid van de .Tweede Kamer, over het onderwerp:

,.Het middenstandsbeleid". De vergadering stond o.l.v. de heer P. L. Vis, die in zijn openingswoord de aandacht van de middenstand vroeg voor de toenemende recreatie, met alle problemen die hieraan vast zitten.

Behalve voor de ambtenaren, waaraan de VVD aandacht besteedt, is er belangstelling voor de middenstand, waaraan meer wordt gedaan dan men door de bank feitelijk wel weet, aldus de heer Cornelissen .. Dit begon met de midden- standsnota in mei 1960. Spr. bracht in de Kamer o.m. de aftrek van de medewer- kende vrouw in het bedrijf aan de orde.

Een nieuw vestigingsbesluit voor de le- vensmiddélenhandel is door de SER bekeken en spr. verwacht zeer binnenkort resultaat. Intussen veroorzaken zelfbe- dieningszaken een revolutie in de detail- handel. De zelfstandige ondernemer zal zich hierbij aan moeten passen. Het slui- ten van zaken op maandag wijst in de richting van de 5-daagse · werkweek met als doel het personeel aan de zaak te binden.

Het algemeen waarborgfonds bewees zijn nut voor de middenstanders. De VVD dringt er hij de overheid sterk op aan kredieten te verlenen voor de ontwikkeling van de recreatie.

Spr. bond de middenstanders op het hart met de tijd mee te gaan, tijdig de zaak over te doen aan zoons of jongeren,

Openbare vergadering te Hillegom

De afdeling Hillegom belegt een open ...

bare vergadering die zal worden gehouden op woensdag 23 november a.s. in café-restaurant "Treslong" te Hillegom.

Aanvang 20.00 uur.

Mr. F. Portheine, lid van de landelijke middenstandscommissie der V.V.D., zal op deze avond spreken over: "Het middenstandsbeleid".

Het is voldoende bekend, dat het dienstenverkeer in ons land een belangrijke tak van bedrijf vormt, diensten, die zowel in eigen land als internationaal bewezen worden. Blijkens de laatste beroepstel- ling was 18 °/o van de in ons bedrijfsleven werkzame personen in dienst van ver- keersondernemingen; in de laatste jaren was dè opbrengst van de sector "verkeer en vervoer" ongeveer 8 •J, van ons nationale inkomen en was het saldo, dat aan onze betalingsbalans ten goede kwam uit hoofde van vervoersdiensten tussen de 2

en 3 miljard gulden. Deze enkele cijfers maken U wel dui-

Een melk-motie van tie socialisten

delijk, hoe belangrijk het dienstenverkeer voor de gehele economie van ons land is.

Ik mag wel zeggen, hoe het tot een nood- zakelijkheid voor ons hele volksbestaan is uitgegroeid.

Het is geen wonder, dat dit dienstenverkeer zich in ons land zo sterk ont- wikkeld heeft: alle factoren, die hiervoor nodig zijn, zijn in Nederland aanwezig.

Onze industrie krijgt een zeer groot deel van haar grondstoffen uit het buitenland en zij vindt daartegenover in datzelfde buitenland een afzetgebied voor haar

· produkten. Ons handelsverkeer móet zich - de oppervlakte van ons land brengt dit vanzelf mede - in belangrijke mate met het buitenland afspelen. De zee en onze grote rivieren zijn van oudsher met onze bevolking vergroeid en de verbindingen met onze gebiedsdelen overzee hebben er krachtig toe bijgedragen, dat wij niet alleen de handel, maar ook het verkeer met die gebieden gingen beoefenen.

Ten slotte is in de laatste jaren de luchtvaart het spoor gevolgd van de oudere takken van vervoer, die haar de weg gewezen hebben.

De belangen van onze vervoersbedrijven

Wij moeten - onze nationale economie eist dit - voor de belangen van dit verkeer op de bres staan en ons verdedigen tegen elke poging van buitenlandse zijde om ons Nederlandse dienstenverkeer aan banden te leggen. Dat is natuurlijk niet gemakkelijk, want de bloei van onze vervoersbedrijven heeft welhaast auto- matisch andere landen tot concurrentie opgeroepen.

Concurrentie op zichzelf is natuurlijk goed - onze vervoersbedrijven kunnen hun mannetje wel staan, - maar in verschillende takken van het verkeer is het geen vrije concurrentie en komt de overheid tussenbeide om het nationale bedrijf te helpen. Ik behoef U slechts te herinneren aan de moeilijkheden, welke de KLM in de Verenigde Staten in de weg gelegd worden bij haar pogingen om toestem- ming te verkrijgen een lijn op Los Ange- les te openen.

Het internationale luchtverkeer is niet vrij. Tussen de verschillende staten dient bij overeenkomst het recht van overvlie- gen en van het opnemen en afzetten van ... .l21J_ss~~ie~'L~-~oeqer_en ~ere~J4 ~~. v;ol;~

De aap komt uit de mouw

Tijdens de ambtsperiode van de socialistische ministers dr. S. L. Mans- holt en dr. A. A. Vondeling als minister van Landbouw, Visserij en Voed- selvoorziening, werd steeds de klacht gehoord, dat er meer een voedselvoor- zieningspolitiek dan een landbzuwpo- litiek werd gevoerd.

De grootste zorg voor de toenmalige kabinetten was het laag houden van de prijs van het voedselpakket. De consu- mentenprijs werd volledig in de hand gehouden. De subsidie aan de consument bleef doorgaan, het vetgehalte van de melk werd kunstmatig laag gehouden en de boer kreeg lange tijd ee:1 door de regering vastgestelde prijs.

Nimmer is door de ministers er- kend, dat de voedselvoorzieningspoli- tiek op de voorgrond stond, doch het spreekt vanzelf, dat wij hieraan moes- ten denken, toen de gehele PvdA-f rac- tie - ook oud-minister Vondeling - tegen de verhoging van het vetgehalte van de consumotiemelk stemde. Nu kwam de aap uit de mouw. Het ver- meende belang van de consument pre- valeerde. Er mocht geen centje bij en de arme burger moest het maar met magere melk doen, daar heeft volgens de PvdA de doorsnee Nederlander genoeg aan. Onbegrijpelijk.

De kwaliteit Het is moeilijk te begrijpen, dat de kwaliteit van de melk door het afromen wordt verbeterd en van een te grote vetconsumptie is - vooral bij de groepen die veel melk drinken - geen sprake. Over de smaak valt moeilijk te oordelen. Bovendien went men aan vel~ dingen. H~t geeft echter wel te

denken als men van velen hoort, dat de melk, die men op de boerij drinkt, zo lekker is.

Wij hebben dit gepraat over de voor- delen van een lager vetgehalte altijd gezien als een verdediging van het feit dat men - direct na de oorlog - onze moeilijke deviezenpositie wilde verbeteren door meer boter te expor- teren en - in een latere periode - omdat verhoging van het vetgehalte de

prijs zou verhogen, waartegen de socialisten bezwaar hadden. Minister Marij- nen is begonnen met het woord "Voed- selvoorziening" uit de naam van zijn departement te schrappen en heeft deze zaak in breder verband bekeken.

Hierbij had hij ook de instemming vr.n onze VVD-kamerleden, die al va- ker op een verhoging hadden aangedrongen. Of dat bij de vaststelling van de garantieprijs het geval is, betwijfe- len wij, maar daarover zullen wij nog wel meer horen.

De kosten

"Drink per man drie-kwart kan".

Dit is de slagzin van de zuivel. Alhoe- wel dit nog niet bereikt is, is het toch goed ter berekening van de kosten hiervan uit te gaan. De verhoging van de melkprijs met 1 cent per liter betekent dan voor een gezin van 4 personen, dat volop melk drinkt 3 cent per dag.

Dit is 21 cent Eer week of bijna

f 11..:__ per jaar. Voor een gezin van 6 personen is het 31% cent per week en f 16.50 per jaar. Dit is de maximale verhoging. Voor de meeste gezinnen is het minder.

Een verhoging van belasting op ta- bak, zoals enkele jaren geleden plaats vond, heeft meer invloed op het budget van vele gezinnen en bracht niets extra's. Het is dan ook onbegrijpelijk dat de gehele PvdA-fractie - ook oud- minister V on deling - tegen de ver ho·

ging van het vetgehalte van de con- sumptie-melk heeft kunnen stemmen.

Maar goed dat zij het niet meer voor het zeggen hadden.

L. G. 0.

Mevr. Van Someren spreekt te Bloemendaal

De afdelingen Haarlem, Bloemendaal, Heemstede en Zandvoort organiseren een Studiebijeenkomst te houden op vrijdag, 18 november a.s. om acht uur 's avonds, in Hotel Café Restaurant "Rusthoek";

Bloemendaalsestraat 141 te Bloemendaal.

Spreekster: mevrouw G. V. van Someren- Downer. Lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal, te Amsterdam. Onder- werp: Commerciële televisie. Er zullen hierbij twee korte filmstroken, als voor•

beeld, vertoond worden.

Bespreking

Gemeentebegroting te Arnhem

De afdeling Arnhem belegt op vrijdag 25 november a.s. om acht uur des avonds een vergadering in Café Rest. "Royal", Wi!lemsplein te Arnhem, waar de gelegenheid bestaat met de leden der ge- meenteraadsfractie van de VVD van ge- dachten te wisselen over de begroting van de gemeente Arnhem voor het jaar 1961.

(4)

VRIJHEID _EN DEMOCRATIE 19 NOVEMBER 1960 - PAGINA -1

EERSTE KAMER ACHTER MINISTER TOXOPEUS' NIELIW · GUINEA- BELEID

De liberale minister mr. Toxopeus heeft in de Eerste Kamer veel waardering geoogst voor zijn duidelijk en vooruitstrevend Nieuw Guinea-beleid.

Dat de regeringsgezinde fracties hun lof niet onder stoelen of banken staken, was geen verrassing. Maar wel, dat er zelfs bij de socialistische fractieleider mr. In 't Veld enkele complimentjes voor de minister en staatssecretaris Bot- konden overschieten. Diens gematigde houding verraste temeer na de onheuse verwijten die de PvdA-fractie in de Tweede Kamer de regering naar het hoofd heeft gegooid op het stuk der Nieuw Guineapolitiek.

Als de zakelijke houding van mr. In 't Veld een tijdperk zou inluiden van een meer constructieve socialistische bijdrage aan het Nieuw Guineagesprek, dan zou men met meer reden kunnen hopen, dat de rust over dit gebiedsdeel spoedig zal terugkeren. Dat die rust hard nodig is, constateerde bijvoorbeeld onze geestverwant mr. Delprat. Nederlands Nieuw- Guinea moet gelegenheid krijgen. de uit- gestippelde weg te volgen, zonder steeds over de tong te gaan, zei hij.

Hoogst verwonderd was hij over de be- middelingspogingen van de premier van Malakka, Abdoel Rahman. Ongebruike- lijk - op zijn zachtst gezegd - vond hij het, dat deze tot dusverre niet met ons land over zijn denkbeelden heeft gespro- -ken. Dat maakt de karts, dat Nederland

·met zijn plannen zal instemmen, niet groter. .

· D€ .. kwestie der zelfbeschikking stond

·natuurlijk weer in het brandpunt· der

·belangstelling. Mr. Delprat meende, dat men de autochtonen geen uitspraak hier- over mag vragen, voordat de bevolking een juist inzicht heeft in de gevolgen van zelfbeschikking, De Nieuw Guinea-raad - het wetsontwerp tot instelling van deze raad was de inzet van dit debat - _moet volgens hem het probleem der zelf_

beschikking zo goed en zo snel mogelijk bestuderen en daarna een uitspraak doen.

*

l^ildie geest liet ook minister Toxopeus zich uit. Voorop staat natuurlijk, dat Nederland moet streven naar een zo snel mogelijke zelfbeschikking van de autochtonen over hun eigen toekomst.

Politiek inzicht van de bevolking is echter niet voldoende. Want van zelfstandigheid zonder enige economische onder- bouw komt niet veel terecht. Daarom moét de ontwikkeling rustig en overwo- gen geschieden. wat uiteraard niet het- zelfde is als een langzame ontwikkeling, die bijvoorbeeld een generatie zou duren.

Ter sprake kwam ook de brief, die de Parna aan de secretaris-generaal van de Verenigde Naties heeft gezonden. De minister wist wel, dat deze partij met de gedachte speelde van een driehoekscon- ferentie, waarop dan duidelijk gemaakt zou moeten worden, dat Nederlands Nieuw-Guinea niets voor aansluiting bij Indonesië voelt. Mr. Toxopeus wilde zich over die brief niet te druk maken. De politieke partijen in Nieuw-Guinea zijn nog in wording. We weten nog te weing wat zij willen en wie zij vertegenwoordi- gen. De verkiezing van de Nieuw-Gui- nearaad zal daarin meer klaarheid brengen. Ondertussen gaf hij wel te kennen het niet verstandig te vinden tot de door Parna aanbevolen stap over te gaan, zolang we met de Raad nog geen vaste grond onder de voeten hebben.

Minister Toxopeus, die zojuist drie we- ken in Nieuw-Guinea is geweest, heeft kans gezien de onrust onder de locale

·ambtenaren goeddeels weg te nemen.

Deze ambtenaren - veelal Indische Ne- derlanders - zullen in de loop der jaren :vervangen worden door autochtonen. Om hun afvloeiing te regelen wordt er een zogenaamd bijstandskorps opgericht,

(Vervolc van paa-. 2)

de sociale zorg een enorme ontwikkeling ondergaan. Juist omdat er nog leemten zijn, kan thans niet meer aanvaard worden, dat alleen verwanten voor de nog bestaande tekortkomingen van de sociale voorzieningen moeten inkomen. Daarom was ook deze tijdelijke beperkte wijziging van het verhaalsrecht dringend noodzakelijk.

Wij leven nog in een overgangsperiode, waarin de oorspronkelijk in ons volk levende ruimere familieband steeds meer als een nauwere gezinsband wordt gevoeld, met de daaraan verbonden gevolgen, o.m. ten aanzien van het zich minder bewust zijn van de zedelijke verantwoordelijkheid voor het onderhouden van zijn naasten buiten het gezin.

Uit de praktijk van de gemeentelijke instellingen blijkt, dat elt' niet zozeer be-

Zelfs socialisten hadden waardering • Onrust onder ambtenaren weggenomen • Opgeblazen annexatiekwestie in Tweede Kamer • Algemeen burgerliik pensioenfonds wordt CJesaneerd.

MINISTER TOXO.PEUS .... veel lof ....

waarvan alle Nederlandse ambtenaren lid zulien worden.

Als zij geen passende functie in Nieuw- Guinea vinden, kunnen zij met . verlof- rechten naar Nederland gaan, waar zij zoveel mogelijk in het ambtelijk appa- raat zullen worden ingepast. Ook komt er ambtenarenrechtspraak op Nieuw-Gui- nea. De bewindsman zegde toe, dat hij

·de salarissen ·der ambtenaren in dit gè- bied ernstig zou bestuderen. Hij liet door-

·schemeren, dat hij vooral bègrip had voor de klachten over de onvoldoend-e sala- riëring der onderwijzers. Op korte ter- mijn zal hij deze kwestie bekijken. Op een vraag van zijn geestverwant, mr. Del- prat, antwoordde de minister, dat er ·ge- streefd wordt naar verbetering van het klimaat voor particuliere investeringen.

Na de rede van minister Toxopeus, die een goede indruk op de Kamer maakte, werd het genoemde wetsontwerp, als- mede de begroting 1960 voor Nieuw-Gui- nea aangenomen; alleen de communisten waren tegen.

*

In de Senaat heeft het minister Toxo- peus deze week dus niet aan wel- willendheid ontbroken, maar in de Twee- de Kamer heeft hij een "daverende" ne- derlaag geleden. Daar staat u misschien van te kijken. Wij eerlijk gezegd ook.

Maar Het Vrije Volk heeft ons dit ont- huld.

Wat voor een verschrikkelijk drama heeft zich dan wel afgespeeld in de Ka- mer van 150? Minister Toxopeus had een wetsontwerp ingediend om de gemeente Haarlemmerliede - Spaarnwoude op te delen tussen de aangrenzende gemeenten Haarlem, dal bouwgrond nodig heeft en Haarlemmermeer, dat zodoende beter ge- schikt zou worden als groene buffer te fungeren tussen de twee stedelijke reuzen Haarlem en Amsterdam. Het kleine Haarlemmerliede-Spaarnwoude zou daarbij dus zijn leven als zelfstandige gemeente moeten opgeven. Dit achtte de minister te meer nodig, omdat deze ge- . meen te na de in ieder geval noodzake- .lijke aderlating aan Haarlem nog maar

1400 inwoners zou overhouden.

zwaren bestaan tegen het verhaal als zo- danig, maar alleen tegen de hoogte van de bijdrage, die dikwijls als een te zware extra belasting gevoeld wordt. Veelal zijn het de aangetrouwde kinderen die tegen de bijdrage gekant zijn.

Het verheugde mej. Ten Broecke Hoek- stra, dat de uitvoering van de nieuwe maatregelen wordt overgelaten aan de gemeentelijke instellingen. Het princi- pieel liberaal beginsel van decentralisatie is gekozen.

In dit verband vroeg onze geestverwant, mr. W. J. Geertsema, ten slotte bijzondere aandacht voor de financiële compensatie, die de gemeenten van het Rijk krijgen en waarbij rekening zal moeten worden gehouden met de extra kosten van elke gemeente afzonderlijk.

De Kamermeerderheid was niet best te spreken over dit plan. Wel zag iedereen in, dat Haarlem een stuk van Haarlem- merliede-Spaarnwoude nodig heeft - zelfs de staatkundig-gereformeerde heer Kodde, die in principe tegen bijna elke grenswijz·iging is, erkende dit - maar aan de zelfstandigheid van de gemeente met de dubbelnaam wilden de meeste fracties niet tornen, omdat zij anders dan minister Toxopeus niet overtuigd waren van de wenselijkheid van de voorgestelde ingreep.

De bewindsman heeft zijn zin niet gekregen. Dat was natuurlijk vervelend voor hem. Maar zolang er geen grein politiek aan zo'n zakelijk meningsverschil te

·pas komt· en zolang er geen principes in het geding zijn, hoeft een minister geen slapeloze nachten van zo'n tegenvaller te krijgen. Dat zal hij ook wel niet hebben gekregen. Was hij daar bang voor geweest, dan was hij wel ingegaan op de suggestie van zijn politieke vriend mr.

Geertsema om eerst riog eens overleg met de vaste commissie vim Binnen).andse

~::=:----l-4

~ Binnenhof (ll) -:

Zaken te plegen, teneinde tot een voor de Kamermeerderheid meer bevredigende oplossing te komen. Maar de minister liet het rustig op een stemming aankomen, hoewel hij wist, dat zijn voorstel de eindstreep niet zou halen. Hij kreeg alleen steun van de socialisten, de PSP- fractie, de christelijk-historische heer Mellema en vijf van de twaalf aanwezige liberalen, namelijk prof. mr. Oud, mevr.

ir. Kuiper-Struyk, mr. Van Leeuwen, mr.

Van Dijk en de heer Zegering Hadders.

MR. GEERTSEMA

• . . . bemiddelaar , ..•

,,,,J[

Regionale d~g Vrouwengroep Borculo en omgeving

De vrouwenkring Borculo e.o. heeft het voornemen om op woensdag 23 november a.s. in hotel Baan te Geesteren (gemeente Borculo) een regionale dag te houden voor de vrouwen in de V.V.D., wonende in de Achterhoek.

Het programma voor deze dag luidt als volgt:

10.30 uur, ontvangst met een kopje koffie. Mevrouw Schouwenaar-Franssen, lid van de Eerste Kamer der Staten Ge ..

Al was het dan niet zó'n erg belangrijke zaak, het was wellicht toch beter geweest als mr. Geertsema met zijn suggestie succes had gehad. Al was het alleen maar omdat ·daarmee de socialistische pers het pleziertje ontgaan zou zijn deze zaak buiten haar proporties op te blazen. Hoewel we - haar geringe kieskeurigheid kennende - daar toch ook weer niet al te zeker van zijn.

Tot dusverre hebben minister Toxo- peus' grenswijzigingsvoorstellen een gun- stig onthaal in de Kamers gevonden. Het fèit, dat zijn voorstel, dat toch niet we- zenlijk van vroegere verschilde, thans zo veel tegenstand ondervond, deed hem verbaasd uitroepen, dat de Kamer blijk- baar nog steeds zijn algemene standpunt ten aanzien van grenswijzigingen niet blijkt te kennen. Aantal inwoners, noch oppervlakte vormen voor hem een algemene norm. Dat het grotere heus niet altijd een waarborg is voor' het goede, begreep hij wel. En daarom is zijn streven er bepaald niet op gericht steeds grotere gemeenten te vormen. Elke grens- wijziging moet op eigen merites wordeh

·beoordeeld.

Dat de minister zorgvuldig te werk .gaat bij annexaties, blijkt wel hieruit, dat . hij tot dusverre in, op één na, alle geval-

len zich ter plaatse op de hoogte is r;aan . stellen. Hoewel er tussen Kamermeer-

derheid en minister geen verschil van mening bestaat over de algemene. ge- dragslijn, die bij grenswijzigingen gevolgd dient te worden, kwam men in dit con- crete geval toch tot verschillende uit- komsten. De stemming, die wij zoëven memoreerden, had betrekking op artikel 1 van het wetsontwerp. Minister Toxo- peus vroeg daarna schorsing der beraad- slagingen.

Hij za) nu waarschijnlijk met. een ander wetsontwerp komen, dat Haarlem uit de nood helpt en toch de Kamermeerdei·heid tevreden stelt.

*

Nog een ander ·wetsontwerp heeft de·

Tweede Kamer deze week behan- deld, waarbij (naast minister Zijlstra) mr.

Toxopeus betrokken was: het voorstel tot sanering van het algemeen burgerlijk pensioenfonds. Door allerlei oorzaken - niet in de laatste plaats de waardedaling van het geld - vertoont dit fonds een tekort van meer· dan vijf miljard. Dit 1s een formidabel bedrag hoewel men daar- van nu ook weer niet al te erg behoeft te schrikken, want het gaat hier vooral om een boekhoudkundig tekort.

Het is meer een kwestie van zuiverheid der overheidEfinanciën die maatregelen dringend gewenst maken. De ambtenaren behoeven over de zekerheid van hun pen- sioenen niet bezorgd te zijn. Die worden door het rijk gegarandeerd.

Het wetsontw.,rp voorziet in dekking van het tekort door zestig jaarlijkse bij- dragen van ruim 186 miljoen. Bovendien wordt ter voorkoming van toekomstige tekorten de bijdrage der overheidslicha- men aan het fonds verhoogd tot 21 procent van de gezamenlijke pensioengrond- slagen van het personeel. De Kamer kon met deze maatregelen instemmen. Echter niet met het voorstel om wijziging in het genoemde bijdragepercentage bij algemene maatregel van bestuur tot stand te brengen. Een amendement--Beernink (CHU), ·waaronder ook onze geestverwant Ritmeester zijn handtekening had gezet, wenste wijziging bij de wet. Dit amendement werd aangenomen met de fracties der PvdA, CPN en PSP als tegen- stemmers.

Grog 1 glas heet water 1 schep suiker

I schijf citroen·

1 flesje Underberg Tony v:an Heeswijk • Roermond

den E.

neraal zal vervolgens spreken over het onderwerp: "De vrouw in de wereld".

12.30-13.30 uur, gezamenlijke koffie-- tafel. Na de koffie-tafel zal er een na- bespreking volgen en gelegenheid bestaan tot het stellen van vragen.

De kosten bedragen f 3,50.

Voor diegenen, die om 10.10 uur met de diverse bussen in Borculo aankomen, staan auto's gereed op het Muraltplein (stopplaats van bussen) om hen naar Geesteren te brengen.

Na afloop van deze regionale dag zullen de deelneemsters ook weer naar Bor- culo w~den gebrachj:.,