APRIL 1979
POLITIEKE PARTIJ DEMOCRATEN '66
CONGRESIMPRESSIES
Het begon op tijd. Het aantal con- gresgangers liep op tot boven de 900. En van de 20 punten op de agenda hebben we alleen punt 7 laten vallen. 'Beleidsprogramma- Ruimte- lijke Ordening' heette dat en er was een half uur voor uitgetrokken. Dat halve uur hebben we als echte Demo- craten gebruikt om te discussiëren en zelfs te stemmen over het al of niet behandelen van dat punt. Of het verschuiven naar zaterdag. En zater- dag wéér, tot twee keer toe. Maar de laatste keer kon het echt niet meer behandeld worden, want er waren men- sen die speciaal voor dit punt ge- komen waren en die waren toen al naar huis. Zeiden ze zelf. Maar op die momenten is D'66 op zijn best. We zijn wel pragmatisch, maar gek op procedures. We zijn ook massaal tegen bevoogding. Dat bleek zaterdag bij het punt 'Adviescommissie interne kandidaatstelling'. Na een rondje zwarte-piet-doorgeven tussen hoofd- bestuur en adviesraad, deponeerde het congres de complete adviescom- missie in de prullebak. We hebbenwel zelf in Breda een correctie op ons Huishoudelijk Reglement aangebracht, maar als het menens wordt laten we ons door niemand vertellen hoe het moet. Ik zei het al: dan is D'66 op zijn best. Die dingen maken een con- gres ook minder tam. Als je zo'n congres-agenda ziet, slaat de schrik je om het hart. En niet ten onrechte, want stel je voor: je zit in een zaal waar de stoelen zo dicht op el- kaar staan dat wie eenmaal zit er eigenlijk niet meer uit kan; de in- terruptiemicrofoon midden in de zaal moet worden uitgeschakeld om het
'rondzingen' van deandere microfoons te voorkomen; de geluidsinstallatie is niet krachtig genoeg om door te dringen tot onder het balkon, methet gevolg dat steeds meer mensen achter- in gaan praten; dan heb je toch gloeiend hete hangijzers nodig om je publiek te blijven boeien. Het hoofd- bestuur had die ijzers perfect ge- doseerd en het officiële verslag zal er vast meldinq van maken. Ik heb
niet alles gevolgd, want het duurde telkens zo lang voor je weer een pilsje te pakken had. En dan bestel- de ik ze nog wel met twee tegelijk, want het was zo warm in die tent:
§~~~-~!~9_91~-~~~-j~_!l~~~~-~~~:
Eigenlijk is Kras ook volslagen on- geschikt voor zo'n congres van ons.
Dat kun je rustig in de Democraat zetten, want Amsterdammers zijn zo chauvinistisch dat ze denken dat ik dat als grapje bedoel. Het feest was prima, maar dat mocht ook wel, want het was met zoveel superlatieven aangekondigd en er was zo agressief voor gecollecteerd. Het was wat druk aan het uitgifte-loket, maar er was wel een Europese vedette, ene Heddy Lester, die vond dat 0'66 geen idealen maar wel illusies had. Ze vergeleek de Europese verkiezingen met een songfestival, maar dat kan ik ook wel verkeerd begrepen·hebben.
Die verbindende teksten waren zo slim, dat ik Wolffensperger ervan verdenk ze zelf geschreven te hebben.
We hadden toen al meer dan een uur over financiën gepraat, waarbij Jan Prevoo, sinds november onze penning- meester, allerlei behartigenswaardi- ge dingen zei. Maar zo abstract: Erna Maas werd tenminste nog eens kwaad, al begreep i.k nooit waarom.
Daarna zette de partij de jongeren- kwestie bij. Ik hoop maar dat de jongeren zelf, ook zij die achter TCD 4 stonden, binnen de werkgroepin de SWB zodanig van leer trekken, dat we goed blijven ervaren hoeveel jon- geren er in D'66 zitten. Met Peter de Heer, Eric Sleicher en Maria van Til- burg heb ik nog wat na zitten praten.
Zij waren teleurgesteld, maar niet van plan bij de pakken neer te zitten. Zij rekenen erop dat alle jongeren binnen de partij de ontwikkelingen kritisch zullen blijven volgen. En dat de voorstanders van een aparte jongerenorganisatie hun doelstellin- gen nu binnen de werkgroep zullen proberen te verwezenlijken. Daar re- kenen de jongeren die het - in deze - wèl met het hoofdbestuur eens waren ook op. De zusjes Else en Edith Kuyper bijvoorbeeld. Zij hebben zelfs
vervo tç; op b rz. 2 midde rste koLom
0'66 AKTIVITEITEN
START EUROPESE VERKIEZINGEN 21-4 11AASTR I CHT
ADVIESRAAD 28-4
TRIANON UTRECHT
JONGEREN VERGADERING 28-4 VREDENBURG UTRECHT
NAJAARSCONGRES Het najaarscongres 1979 - de 25ste Algemene Ledenvergadering van D'66 - zal worden gehouden op vrijdag 26 en zaterdag 27 oktober 1979 in de Vee~
markthallen in Utrecht.
Nadere mededelingen o.a. vervoersmo- gelijkheden, logies, agenda etc.
zullen in·de volgende Democraten worden gepubliceerd.
Reserveer nu reeds deze data,
---
ópdat de opkomst van het voorjaars- congres 1979 minstens wordt ge- evenaard!
INHOUD
blz.
CONGRESVERSLAGEN 2, 3. 6, 7. 10 ONZE GAST: IIII1 t1EYER 8 CNIPAGNE EUROPESE
VERKIEZINGEN 11 PARTIJGANGERS 12, 13 BESTELFORMULIER 15
PARTIJSECRETARIAAT BUREAU SWB 0'66 BUREAU PSVI 0'66 BEZUIDENHOUTSEWEG 195 2594 AJ DEN HAAG TELEFOON: 070 - 858303
2
COLOFON
De uitgave van de Democraat geschiedt onder verantwoordelijkheid van een door het Hoofdbestuur benoemde redak- tieraad die als volgt is samengesteld
Piet van Baarsel Ernst Bakker Frans Rog i er
~larie-Louise Tiesinga Jan Veldhuizen Stijn Verbaeek
Als sekretaresse is aan de redaktie- raad toegevoegd:
Kitty Warburg
Korrespondentie, kopij e.d. richten aan het redaktiesekretariaat van
De Democraat
Bezuidenhoutseweg 195 2594 AJ Den Haag.
VERANTWOORDELIJKHEID
De redaktieraad draagt de eindverant- woordelijkheid voor inhoud en opname van publikaties in de Democraat. Het moet duidelijk zijn dat deze verant- woordelijkheid zich niet uitstrekt tot bijdragen van het Hoofdbestuur, frakties in vertegenwoordigende li- chamen, het S~lB-bestuur, het PSVI- bestuur, de Adviesraad en andere officiële partijorganèn. Al deze bij- dragen zijn als zodanig herkenbaar aan het rubriekshoofd.
O~k de inhoud van ingezonden brieven, d1e steeds de naam van de schrijver vermelden, valt buiten de verantwoor- delijkheid van de redaktieraad.
Voorzover er enig misverstand omtrent de redaktionele verantwoordelijkheid mocht dreigen, worden de titels van bijdragen die buiten die verantwoor-
·delijkheid vallen, voorzien van een ~
DE DEMOèRAAT
De Democraat wordt gratis toegezonden aan alle leden van D'66. Niet-leden .kunnen zich abonneren voor f 25,--
per jaar.
Losse nummers zijn verkrijgbaar bij het sekretariaat voor f 3,-- per stuk WANNEER VERSCHIJNT DE DEf·IOCRAAT?
De Democraat verschijnt 10x per jaar.
Democraat nr. 4 verschijnt: 3-5-1979 Sluitingsdatum 'kopij: 16-4-1979 ADVERTENTIETARIEVEN
1/1 pagina:
l/2. pagina:
1/3 pagina:
1/4 pagina:
1/6 pagina:
f 500,--
f 300,-- liggend
f 250,-- staand
f 200,-- liggend
f 150,-- staand
Kontraktprijzen op aanvraag verkrijg- baar.
Plaatsing van advertenties is mede onderworpen aan de goedkeuring van
·de redaktie.
OPLAGE 13.500
vervolg van blz. 1
al expliciet tegen de 'andersdenken- den' gezegd dat ze 28 april in Utrecht moeten zijn. Daar moet een taakverdeling gemaakt worden. Er lig- gen nu al vragen .ui't de fractie over
we~kgele~enheid voor jongeren, over hu1svest1ng e.d. Via het actiecentrum moeten we eigenlijk naar alle ver-
t~~enwoordi~~nde lichamen in de par- tlJ, ~andellJk en plaatselijk, advie- zen u1tsturen als het over jongeren
g~at. ~an Terlouw z~l zijn 19-jarigen n1et m1ssen aan de lnterruptie-micro- :oon, integendeel, zij zullen hem tot 1n de Kamer voor de voeten lopen.
~l~EE~!:!.~._Yë9~r!
De zaterdag begon met tijdwinst. Het ging allemaal zo gesmeerd, dat het weer leek op de goedkeuring van een spoorboekje, afgewisseld met de pre- sentatie van enige nieuwe (nou ja nieuwe?) stationchefs. ' Aar de Goede maakte de tongen los door een voor zijn doen geëmotioneerd betoog over taak en bevoegdheden van het in juni te kiezen Europees par- lement. Hij kreeg een ovatie. De
~uropes~_politieke moties lagen zö 1n de 11Jn van de partij en. werden ook zo goed gepresenteerd dat het congres al applaudiseerde voor aan stemming kon worden gedacht.
Toen bij een van deze moties iemand toch stemming vroeg, was de verba-
~ing van voorzitter Machteld Versnel 1n een uitroep 'Wilt u hier stemming over?' waard om te worden gefilmd.
Maarten Engwirda bracht weer wat
vuu:~erk. Het hoofdbestuur bleek dui- del1Jk verdeeld en .het congres ging massaal achter Maarten. Tijdens zijn
~etoog verscheen op de overhead-pro- Jector de mededeling dat 'D'66 af- deling België' was opgericht. Maarten
~ag onmiddellijk de vierde stroming
~n Europa nog sneller vlieten. En 1ntussen ontspon zich vlak voor mij een discussie tussen een vader en zijn tienjarige zoon die de vergader- zaal leuker vond dan de speelkamer Zoon (tijdens applaus): 'Je moet · klappen!'
Vader: 'Neen'
Zoon: 'Maar de anderen doen het wel?' Vader: 'Alleen de mensen die het er
m~e eèns zijn klappen, en ik DUS met!'
Stilte. Zoon denkt na.
Prachtig, die kinderen. Sofie (ook 10) zit midden tussen het tumult van spelende en schreeuwende leeftijd- . ~enoten, zeer geboeid te 1 ezen. Het
1s haar eerste congres, met vader mee en best leuk; 'Ik heb ook wel gespeeld, hoor!' zegt ze om mij ge- rust te stellen. En de jongste congresganger, Tommie, is êên jaar en geniet zichtbaar tevreden van zijn maaltijd. De obligate boer achteraf bewaart hij tot midden in.de rede van Jan Terlouw.
Vlak daarvoor kwam de oprisping van Jan_Veldhuizen. Wij moeten op 21 apr1l met hem naar t·1aastricht om daar statistisch in de r1aas te verzuipen.
Maar hij redt ons onder voorwaarde dat we meer dan middelmatig storten op giro 1.000.000. En dat doen we dus, want Jan Terlouw zei immers dat het leven ons te lief is geworden.
En wat was hij kwaad op Van Houwelin- gen!
Waar doen we het voor?
---
Het congres is weer voorbij. Onder- weg naar huis, met een van de drie - het zij hier vermeld: uitstekende congresvoorzitters, vertelde ik wat ik van plan was erover te schrijven.
Dat er eigenlijk weinig politieke discussie is tijdens zo'n congres.
~aarten_Engwird~_had best zin gehad 1n een 1nhoudel1Jke discussie over
~e arbeidstijdverkorting. Soms denk 1k wel eens: het hoofdbestuur is al lang blij dat we het over het alge- meen zo roerend eens zijn, En je ziet altijd dezelfde mensen. Zo filosofe- rend rijst dan de vraag: waar dient zo'n congres eigenlijk voor? Toch meer voor de bevestiging, voor het enthousiasme, voor de motivatie dan voor de politieke discussie?
Dan ook de volge~de keer weer: sfeer en staanplaatsen. En een drumband uit Ommelanderwijk, om de voorzitter in de rede te vallen als hij Wim Dik en Wim de Jonge tot ridder·slaat.
Zeg maar Liesje, zei Esmeralda. En zij bleven _nog lang democraten.
Stijn Verbaeek
1&~· Q J J J IJ J J J I
RADIOBeTV
RADIO HILVERSUM III
1§&~1§.:.!l!_.~~r
vrijdag 13 april 1979 vrijdag 27 april 1979 vrijdag 11 mei 1979
TELEVISIE NEDERLAND
1~=-~Q:gQ:.QQ_~~r
woensdag 5 juni 1979
D'66 EN DE JONGEREN De behandeling van het agendapunt·
"JONGERENORGANISATIE" r.1et z'n vele eerst aan de congresbalie verstrekte toelichtingen, moties en één amende- ment' vroeg van bet congres de nodige lees- en luistervaardigheid.
De tijdens de ALV te Breda (najaar 1978) ingestelde jongerenwerkgroep had - naar goed democratisch gebruik in de Congresdemocraat twee keuze- voorstellen gepresenteerd. De indie- ners ~aren terdege voorbereid en had- den zich goed gedocumenteerd. Het . • congres werd sne.l en to the point in- gevoerd in de achtergronden en bedoe- lingen van de voorstellen. De aanwe- zige leden voelden er dan ook niets voor pas in het najaarscongres tot besluitvorming over dit vraagstuk te komen. Een motie van die strekking werd met overtuigende meerderheid verworpen.
Voorstel TCD-4 koerste naar een min of meer zelfstandige jongerenorgani- satie binnen - sommigen vonden eigen- lijk "naast" - de (moeder-.)partij.
Een commissie ad-hoc zou de najaars- ALV 1979 een voorstel moeten doen voor statuten en huishöudefijk regle- ment van zo'n nauw aan de partij ver- bonden jongerenorganisatie.
Ondanks de gedetailleerde argumenta- tie van de indieners kreeg het voor- stel veel te weinig aanhang in het congres om de eindstreep te halen.
Het amendement op dit voorstel dat uitdrukkelijker wilde vastleggen dat het-moest gaan om een jongerenorga- nisatie binnen de partij {dus zonder eigen statuten en huishoudelijk re- glement) werd daarmee impliciet-ook verworpen, aldus de congresleiding.
De Ledenvergadering stemde met deze conclusie in.
Voorstel TCD 5 van de werkgroep "Bas van Vliet e.a." werd door vele spre- kers warm aanbevolen. Ook het Hoofd- bestuur sprak voorkeur uit voor de ontwikkeling van een organisatie van .ionCJeren als aangegeven in dit voor-
stel. "Dit voorstel bouwt logischer- wijs en samenhangend voort op het tot nu toe door de partij voorgestane be- leid in programmatisch en organis·ato- risch opzicht. Het doet tevens recht aan de tijdens de ALV te Breda door een grote meerderheid van sprekers geuite meningen en wensen m.b.t. de positie en rol(len) van jongeren in de partij,"aldus de in het Congres- boek samengevatte motivering van het Hoofdbestuur.
Het congres gaf er blijk van deze opvatting te delen. De indiers van voorstel TCD 5 konden zich geheel verenigen met de tijdens de .behande- ling vanwege het Hoofdbestuur aan de leden uitaereikte samenvattende re- dactie van het eigenlijke voorstel.· t1et grote meerderheid werd beslaten:
a) het HB op te dragen tesamen met SHB en vertegenwoordigers van de jongeren een SI4B-werkgroep Jongeren op te richten; . . · b) de PSVI te verzoeken de geplande jongerencursussen in overleg met de jongerenwerkgroep nader uit·te werken en zo spoedig·mogelijk tot uitvoering te brengen;
c) het HB op te dragen in samenwer- king met de SliB-werkgroep Jongeren het beoogde actiecentrum vorm te geven;
d) afdelings- en regiobesturen te verzoeken de jongeren-1 eden in hun gebied uitdrukkelijker bij hun bestuurlijke- en politiek- inhoudelijke activiteiten te be- trekken;
e) het HB op te dragen de financiële gevolgen van· e.e.a. nauwkeurig. te. bezien en duidelijk herkenbaar in de ontwerp-begroting 1980 op·te nemen.
Een tweetal nog resterende moties, die ·respeitievelijk vroegen niet over te gaan tot oprichting van een D'66 jongerenorganisatie en te komen tot de oprichting van een werkgroep
"Jongeren" van ·de SWB, waren daarmee impliciet overgenomen door het congres. .
VOORJAA~SCONGRES NABESCHOUWD door Frans Rogier,
vice-voorzitter organisatie.
Op 23 en 24 maart 1978 vond de 24ste Algemene Ledenvergadering van D'66 plaats in Krasnapolsky in Amsterdam.
Sinds het voorjaarscongres 1977, dat met meer dan 1000 bezoekers een ab- solute topper blijft, weer een hoog- tepunt met ruim 900 bezoekers.
De congressenvan Nijmegen, Zwolle en Breda werden door niet meer dan 800 mensen bezocht. l~at het aanta 1 bezoekers betreft mag dit congres dan ook zeker als geslaagd ~1orden
beschouwd, temeer daar op de door- gaans slecht bezothte vrijdagavond reeds 500 kaarten werden verkocht..
Ni et a 11 een het aantal dee 1 nemers was verheugend, maar ook de leven- dige discussie, de besluitvaardig- heid en de sfeer kunnen a 1 s pos i tï ef worden gekwalificeerd. D'66 congres- seerde op de bakermat - op 27 decem- ber l966 werQ .in Krasnapolsky defi- nitief tot de oprichting van D'66 besloten - en toonde zich een vol- wassen vierde partij in de Neder- landse politiek. Hoewel de akkomoda- tie op enkele punten te wensen over- 1 iet - het geduld van de in~1endige
mens werd soms-erg lang op de proef gesteld - kunnen wij terugzien op een geanîme~rd en vooral politiek inhoudelijk geslaagde ALV. De con- gresleiding was voortreffelijk, de afdeling Ar.1sterdam was een uitste- kend gastheer, en het congrès be- . sloot op vele punten.
In deze Democraat vinden onze leden korte samenvattingen van de drie congrestoespraken van onze partij- voorzitter, onze Europese lijsttrek- ker en van onze. fraktievoorzitter en .bovendien korte vers 1 a gen van de be-
handelde agendapunten. Op deze wijze worden ook de ruim 12.000 leden die het congres niet bijwoonden binnen twee weken zo volledig moge- lijk geïnformeerd. Helaas staat de omvang van de Democraat om financi- ele redenen niet toe alle toespraken en discussies volledig weer te geveh, maar dat zou waarschijnlijk ook te veel van het goede worden voor de lezer. Uit de opgenomen rapportage zal echter overduidelijk blijken, dat wij kunnen terugzien op een ge- slaagd voorjaarscongres 1979.
Dank aan alle leden die hieraan hebben meegewerkt!
N.B. Elders in deze Democraat vindt u een uitnodiging voor de startvergadering van de SWB- werkgroeb Jonfieren o~ 28-april
a~s. te tree t (caf -rest.
V redenburg, aanvang 10.30 uur) Jan van den Hazel .
4
~lET
AAR DE GOEDE
naar een demokratisch Europa
In zijn inspirerende rede op het kon- gres van D'66 ziet Aar de Goede, lijsttrekker van 0'66 bij de Europe- se verkiezihgen, het als zijn belang- rijkste taak te werken naar een demo- kratisch Europa. Immers, zo zei hij:
"Onze partij is regel recht ontstaan door grote ongerustheid over de ern- stige devaluatie van onze demokratie in eigen land in de zestiger jaren.
Daaruit blijkt al dat demokratie geen vanzelfsprekende zaak is, niet in .ons eigen land, maar ook niet in Europa.".
Aar de Goede wees erop dat D'66 in de afgelopen twaalf jaar bij voo.rt- during initiatie~en heeft genomen en belangrijke bijdragen heeft geleverd.
tot behoud en versterking van onze demokratie. "Dat waren wij, Dernokra- ten '66, aan onszelf verplicht. Dat blijven wij, Demokraten, ook in 1979 aan onszelf verplicht, nu we op de drempel staan van het eerstgekozen Europees Parlement", aldus de lijst- trekker.
Aar zi~t de komende verkiezingen als · een belangrijke versterking van de macht en invloed die het parlement kan gaan uitoefenen als ze dat ook werkelijk wil. De grote vraag is daarom voor De Goede, hoe sterk de wil i~ van het Europees Parlement.
"Immers zonder strijd wordt geen macht veroverd. En zonder wil is · strijd bij voorbaat verloren. De sterkte van de eigen .wil is daarom bij de start van het'nieuwe.eerst- gekozen Parlement erg belangrijk", aldus De Goede. Toch wees Aar er op dat door de verkiezingen geen even- beeld van ons eigen parlement wordt verkregen, dat er toch ook 150 jaar
· .over heeft gedaan om de betekenis te krijgen die het nu heeft.
De Goede meende dat de bestaande bevoegdheden, te weten de kontrole- rend& bevoegdheden met betrekking tot de Europese Commissie, de raad- gevende bevoegdheid met betrekking tot de Raad van Ministers en de bij- zondere bevoegdheden van het parle- ment' moeten nu optimaal gebruikt worden.
Hij riep het ·kongres op zich uit te spreken voor drie initiatieven, vast- gelegd in moties (die naderhand door.
het kongres. werden aangenomen).
Het eerste heeft betrekking op het mandaat van de Europese Commissie.
In de door Aar de Goede ingediende motie sprak hij uit dat de Europese Commissie na de verkiezingen van het Europees Parlement haar mandaat ter beschikking moest stellen. Bij de eerste ontmoeting met het Parlement zou de Commissie een beleidsverkla- Hng moeten afleggen. waarover gede- batteerd wordt. Wanneer het parle- ment aanleiding ziet de Commissie
·niet haar vertrouwen te geven, dan
JAN
GLASTRA VAN LOON
De partijvoorzitter op de /\LV in Amsterdam op 23 maart 1979:
"Er is onrust in de gelederen van CDA en VVD over de groei van D'66.
Die onrust blijkt o.a. uit de aar- dige en onaardige dingen die spre- kers van die partijen beurtelings en afwisselend over ons zeggen."
Jan Glastra van Loon illustreert met uitspraken van VVD-ers en CDA-ers hoe moeilijk deze partijen het heb- ben met de qroei van D'66. Hij gaat
moet zij aftreden. \~anneer de Commis- sie de steun krijgt van het Parlement dan pas is er sprake van een echte
vertrou~1ensrelatie op demokratische grondslag.
Het tweede initiatief heeft betrek- king op de raadgevende bevoegdheid van het Parlement. Aar de Goede meent dat het juist zou zijn, als het Parlement een mede-wetgevende taak ·zou krijgen. Daarvoor is een verdragswijziging nodig. Daarmee zou een begin gemaakt moeten worden.
Uiteindelijk zou dat moeten uitmon- den in een s.oort Europese grondwet waarin de b~voegdheden van het par- lement zijn vastgelegd, alsmede regels betrekking hebbend op demo- kratie, mensenrechten, ekonomische en sociale grondrechten.
Het derde initiatief, vastgelegd in een motie van Suzanne Dekker, heeft betrekking op de instelling van een Europese Emancipatie Commissie.
In een lang betoog ging Aar de Goede na het voorstellen van deze initia- tieven over tot het schet"sen van de problemen rond de Europese partij- vorming, met name ten aanzien van de Socialistische, Liberale en Christen-Demokratische federaties.
Aan de hand van een uitgebreide analyse kwam hij nogmaals tot de overtuiging dat op dit moment aan- sluiting bij een van de federaties absoluut ongewenst is. De kracht van D'66 ligt in haar eigen duide- lijke programma, dat niet is aange- tast door kompromissen of vage afspraken. Onafhankelijk de verkie- zingen in, daarin ligt de kracht van D'66.
Aar de Goede besloot zijn rede als volgt: "Nieuwe Europese scheids- 1 ijnen zijn nodig. Nieuwe Europese partijen zijn nodig. Een nieuw Europees progressief beleid is nodig. Ons program dat echt bestaat, is konkreet, progressief en Euro- pees. W1j zullen straks op'zoek gaan naar ve~1anten en verwantschappen.
Dat is onze duidelijkheid".
Samenvatting door Co Patist.
uitgebreid in op de verschillen tus- sen VVD en 0'66: "De toekomstvisie van de VVD schiet in onze ogen ern- stig tekort, omdat zij zich vrijwel beperkt tot het aanprijzen van méér produktie en minder kollektieve lasten. 0'66 meent, dat een dieper- gaand inzicht nodig ii dan waarvan de VVD blijk geeft, in de samenhang tussen de manier waarop wij onze welvaart produceren en de mate waar- 1n die produktiewijze afhankelijk is van zorg voor mensen en milieu, die wij in feite voortdurend ernsti- ge schade toebrengen. Schade die wij nog steeds afv1entelen op toekomstige generaties." en "Wij pleiten met klem en met uitgewerkte voorstellen die met elkaar een samenhangend be- leid vormen voor selektieve groei, innovatie en vermenselijking van de arbeid, decentralisatie en demokra- tisering van de besluitvorming, zowel in de produktie- als in de verzorgingssektor, in overheidsor- ganen als in partikuliere instellin- gen."
De duidelijkheid bij het CDA is ook ver te zoeken: "Hier is niet alleen sprake van een meer progressief en een meer conservatief profiel, maar . bovendien van een reeds individuele politici die zich om de beurt pro- fileren om te proberen daarmee in- vloed uit te oefenen op de koers van het hele eskader. En dat durft zich dan nog een appèl te noemen en anderen uit te maken voor rotte vis':
Glastra van Loon is overigens ook niet gelukkig met "het strategisch manoeuvreren van de PvdA in de oppo- sitie, zoals dat blijkt uit haar optreden in de Tweede Kamer en uit beleidsuitspraken gericht aan haar congres.
Het lijkt erop dat de PvdA nog steeds gebukt gaat onder een slecht geweten over het feit dat zij niet een revolutionaire, maar een evolu- tionaire weg heeft gekozen naar maatschappijverandering, die haar dwin'gt te pacteren met burgerlijke partijen en dat zij om dat geweten te sussen telkens een meerderheids~
strategie verkondigt, waarvan zij zelf weet dat hij niet uitvoerbaar is."
Er ligt voor D'66 een eigen·taak, zoals ook blijkt uit de D'66-inbreng in Provinciale Staten en Gemeente- raden en zoals ook zal blijken in Europa.
Bewerkt door Piet van Baarsel.
UIT DE FRAKTIE
oe fractie betreurt het dat de advertentie, waarin een secretaresse werd gevraagd, in een weinig ge- emancipeerde vorm is gegoten.
In volgende advertenties zal dit worden voorkomen.
JAN TERLOUW
op het Amsterdamse congres, 24 maart 1979
Voor de tiende keer sprak Jan Terlou~
een congres toe als politiek leider van onze partij. Zijn visie op het kabinet, de politieke partijen en ook op onze eigen partij,
'In onze fractie' zei hij 'is het, politiek gesproken, rustig, in de andere politieke partijen woelig, in het kabinet van tijd tot tijd wat paniekerig en verder armoe troef.' En daar liet hij het niet bij, maar lichtte het omstandig toe. Hij noemde de regering een kabinet van minimale risico's. 'Kleine rondjes varen in dé haven, niet dat enge zeegat uit naar de veranderingen, naar de andere aan- pak, naar de vernieuwing.'
Sprekend over de totstandkoming van het CDA en de verloren strijd daarin van de Anti Revolutionairen tegen de KVP, herinnerde Jan Terlouw ons aan wat hij vorig jaar in Breda zei:
'Volgens de opiniepeilingen toen zou- den PvdA en D'66 samen 65 zetels heb- ben (wat nu tegen de 70 loopt). Toen waren er 11 bij nodig om tot 76 te komen en, vroeg ik, heeft de ARP er niet 12 ä 14 gehad? Oud ARP-voorzit- ter Berghuis maakte onlangs in De . Volkskrant vrijwel dezelfde som. Maar ik ben bang dat het te laat is. De progressieve krachten uit de AR zul- len het buiten het CDA moeten_gaan zoeken.'
Naar aanleiding van de opmerkingen van onder meer Van Houwelingen over D'66 zei Jan Terlouw met grote ver- ontwaardiging in zijn stem: 'Leden van het CDA, met name uit de ARP, zeggen graag dat D'66 geen fundament heeft, dat we er zo'n beetje karak- terloos, (pragmatisch zeggen ze be- leefd) op los rommelen. Twaalf jaar cons-istente politiek telt niet.
Twaalf jaar kiezen voor de zwakken (en niet alleen in financieel op- zicht) telt niet. Twaalf jaar zoeken naar nieuwe oplossingen voor nieuwe problemen, maar ook voor oude, die o.a. door evangelische partijen zijn verwaarloosd, telt niet. Als je het beestje geen oude, vertrouwde naam geeft, als je niet van tijd tot tijd in een bergrede vervalt, als je vooral pretendeert ~m te zoeken en niet om te weten, d~n heb· je geen principes. Dan zijn alle anderen be- ter dan jij. Want zij hebben hun on- wankelbare dogma's, op grond waarvan al eeuwen ook onrechtvaardigheden zijn begaan. Zo gaat dat, als men geen steekhoudend middel weet om je te bestr1jden. Ik heb de ARP nooit verweten dat ze principeloos, of in- houdsloos is; Maar ik wens dat ook niet van een van hen over ons te horen, als daar geen schaduw van be- wijs wordt bijgeleverd.'
Sprekend over de PvdA vond Jan Ter- louw het vanuit hun standpunt wel begrijpelijk dat zij voor de volgende kamerverkiezingen met D'66 een
'samen-uit, samen-thuis-afspraak' willen maken. Toch kan dat, wat hem betreft, absoluut niet. D'66 ver- schilt aanzienlijk van de PvdA. Ons denken vanuit de mens is niet het socialistische. Een g~meenschappe
lijke strategie zou toch een PvdA- strategie zijn. Het zou misleidend zijn voor de ·kiezers en tenslotte, aldus Terlouw, zijn we de recente geschiedenis niet vergeten. En hij noemde onder meer het afwijzen door PvdA en PPR van de progressieve volkspartij en de 'dodelijke omar-
ming~
Jan Terlouw besloot zijn rede, die herhaaldelijk door instemmend applaus van het congres werd onderbroken, als volgt:
'Na iets gezegd te hebben over de drie andere belangrijke stromingen in de Ne~erlandse politiek kom ik bij D'66 en ik wou het even hebben over de zogenaamde verrechtsing.
Lariekoek. Als iemand u zegt dat D'66 zou verrechtsen, vraag hem dan vriendelijk om een voorbeeld. Hij zal u het antwoord schuldig blijven.
D'66 was en is en zal blijven een partij die een progressief beleid voorstaat, die progressieve voor- stellen doet, die op de bres staat voor vernieuwing, voor solidariteit, voor doorbreking van machtsstructu- ren, in ons land en in de rest van de wereld. Dat we daarbij redelijk blijven en weigeren als geblinddoek- te stieren tegen een betonnen muur te rennen om onze horens te breken, dat is dan zeker verrechtsing. Nee,
dat kan het niet zijn, want we heb- ben altijd al meer belangstelling gehad voor verrekijkers dan voor blinddoeken. Wat is het dan? Die zogenaamde verrechtsing is uitslui- tend dat we onze identiteit behoeden We weigeren ons te laten indelen bij wie dan ook, bij de PvdA, of bij links, of bij de zogenaamde libera- len. Daar ligt onze dreiging voor de anderen, dus daarop richt zich de aanval. Links is niet identiek met socialisme, progressiviteit is geen alleenvertoningsrecht van socialis- tische partijen.
Van wie.ben je, dat is de vraag die ons onophoudelijk bestookt. Kies!
Voeg je bij een ander en je identi- teit is die van de ander. Daarom ergert iedereen zich ongelukkig dat we onafhankelijk naar Europa gaan.
Daarom altijd weer de vraag: zou je ooit meedoen aan een CDA/VVD-kabi- net? Daarom de steeds dwazer worden- de pogingen om ons af te schilderen als afhankelijk van de PvdA, pogingen om onze gegroeide onafhankelijkheid en zelfstandigheid te ontkennen.
Kreten als 'CDA zonder C', 'de par- tij verrechtst', ze komen voort uit die ene wens: tast hun identiteit aan, want die is voor alle anderen levensgevaarlijk. Hij is levensge- vaarlijk, omdat steeds meer mensen in een drammerige, gelijkhebberige, machtsbeluste, gepolariseerde wereld die identiteit herkennen als iets waar ze bij willen horen, als iets wat werkelijk nieuw en echt is in de verouderde politieke structuren.
Ik verzeker u dat D'66 niks voelt voor enig rechts kabinet, dat er nooit sprake van zal zijn dat wij, uit eigen machtsw~llust, de establishment
6
VOORJAARSCONGRES 1979
"KRASNAPOLSKY" AMSTERDAM
ALGEMENE POLITIEKE MOTIES
ûok dit· kongres 11as er v1eer een aan- tal algemene politieke moties inge··
diend, waarmee zaterdagmorgen de tweede kongreszitting werd begonnen.
De eerste twee moties, die in behan- deling kwamen, handelden over.de positie van de raads- en Statenleden en de bestuurders op b.ei de niveaus.
Hieruit bleek, dat een aantal D'66- vertegenwoordigers in raden en ~ta
ten praktische problemen onderv1nden bij hun funktioneren in de veelal kleine frakties. Een motie van de afd. Landsmeer/Watergang ging erg op
. .
vervolg van blz. 5
in het zadel zullen help~n of houden.
Er is niet êên lid van de fractie die dat wil. En ik vertrouw dat ook de àlgemene ledenvergadering van D'66 voor de volgende Kamerverkiezingendat niet zal willen. Maar evenmin voel ik ervoor om nu dan maar vast eens pre.- cies vast te gaan leggen bij wie we wel horen en bij wie niet. met wie er . we 1 ooit eens geregeerd kan worden ,en
met wie nooit. Want vragen daarover (of antwoorden op zulke vragen) ma- ken weinig duidelijk. Integendeel, ze versluieren voor de kiezers de iden- titeit van D'66, en daar heb ik geen zin in.
De zogenaamde verrechtsing van D'66·
is dus, zoa 1 s ik a 1 opmerkte, 1 ar ie- koek. Vorige keer wees ik al op het onderzoek naar ons stemgedrag in de Kamer. U weet· het nog, de meeste steun voor onze moties krijgen we van de PSP. Daa.rom heb ik maar êên advies:
trek je er niks van aan. Ik zie maar êên gevaar, en dat is dat.partijleden die wat minder dicht bij het politie- ke gebeuren zitten het zouden kunnen gaan geloven. Zo'n omslag van de Haagse Post, het spook van de ver- rechtsing, met zo'n meneer in keurige jas, werkt suggestief. Er staat ten- slotte niet bij dat het tien.graden vroor· toen die foto gemaakt werd.
Leden die·het gaan geloven zouden zich van ellende in de armen van een ande,- re goeie, maar wel zeer andere partij kunnen werpen. En·dat zou jammer zijn.
Daarom, mensen, zoa 1 s ik pas in de Democraat schreef: 'recht zodiegaat'.
We zijn wie we zijn. Wie meent zich ,bij ons thuis te voelen is welkom.
Dat worden er steeds meer, en dat zie ik als het grootste winstpJnt van de Nederlandse politiek anno 1979.' De tussen aanhalingstekens geplaatste teksten zijn letterlijke aitaten. Elke samenvatting doet een spreker onreaht.
Wie hem volledig wil horen, wone het aangres bij.
Stijn Verbaeek
details in en deed allerlei konkrete voorstellen .. Een motie van de afd.
Zutphen stelde het probleem meer in algemene zin en verzocht het HB hier·
over nadere informatie in te winnen, zo mogelijk in overleg met de kamer- fraktie tot initiatiefvoorstellen te komen en hierover het kongres te informeren. Het HB gaf de voorkeur aan deze laatste motie. Het kongres ook, verwierp de motie-Landsmeer en nam de motie-Zutphen aan.
Vervolgens kwam een motie van het . regiobestuur van Gelderland áan de
orde, die vroeg om uitgebreid onder- zoek naar onze energievoorziening in de toekomst en de daarvoor beno- digde en gewenste manieren van ener- gievoorziening. Na de mededeling dat een dergel ijk o.nderzoek al onder
$\~8-vlag werd uitgevoerd, werd de motie ingetrokken.
Dit gebeurde ook met een inmiddels achterhaalde motie, VJaarin de eigen bijdrage per verpleegdag voor zie~
kenfondspatiënten werd afgewezen.
Met vrijwel algemene stemmen werd een motie aangenomen van de afd.
Vianen, ·waarin wordt besloten thans geen uitspraken te doen over toekom- stige samenwerkingsverbanden van 0'66, maar hierover een ALV te raad- plegen, zodra een kabinetsformatie aan de orde komt. Het HB noemde de motie zeer goed en weer erop, dat de partijlijn thans volstrekt duidelijk is en afspraken in dit stadium ons later slechts in moeilijkheden kun- nen brengen. Een kongresganger (J. Coorengel) voelde daar niets voor. Hij betoogde met verve dat duidelijkheid nD g~wenst is. Het kongres echter vond 0'66 duidelijk genoeg en volgde hem niet.
De motie van ~larijke de Vuyst e.a., die beoo~de de vestiging van alter- natieve bedrijfjes aan te moedigen, ontmoette in eerste instantie wat bezwaren bij· het HB. Het HB meende dat de voorgestelde aanpassing van de vestigingsvoorwaarden niet de · juiste weg v1as, ·omdat deze voorwaar- den in het algemeen redelijke eisen stellen (b.v. middenstandsdiploma) en er geen konkurrentievervalsing met de "ge~10ne" middenstand mag . optreden. Nà overleg tussen indie- ners en HB werd de tekst aangepast en aangenomen door het kongre~.
De motie luidt nu als volgt:
"besluit de Tweede Kamerfraktie van D'66 te verzoeken de bestaande ves- tigingsvoonJaarden zodanig toe te passen dat de vestiging van alterna- t i eve bedrij ven aangemoedigd wordt.".
Tenslotte ~1erd met groot applaus een motie van de afd. Ede-liageningen aan- genomen die inhield dat D'66 bij haar bijeenkomsten op alle niveaus ervoor zal zorgdragen dat de bijeen- komsten voor gehandicapten goed toe- gankelijk zijn.
l
BELEIDSPROGRAMMA
Aan het kongres is door het HB een nieuwe tekst voorgelegd voor de para- grafen over de rui~telijke ordening in het Beleidsprogramma. 1/egens tijd- grbrek moest dit agendapunt naar het volgende kongres worden verschov·en.
Dit o.a. op verzoek van de S~B-werk
groep Volkshuisvesting en Ru1mtelijke Ordening, die in een motie om uit- stel vroeg, omdat het voorliggende stuk een rustige behandeling waard is.
ADVIESÇOMMISSIE KANDIDAATSTELLING
Zeer opgewonden en geanimeerd ~las
de diskussie over de advieskommissie Kan di daatste 11 i ng . Het HB had op grond van het Huishoudelijk Regle- ment (HR) een voorstel uitgewerkt om thans zo'n kommissie in het leven te roepen. Het HR is nar.1e 1 ijk op het najaarskongres 1978 in Breda voor- zien van een artikel 108, waarin het HB wordt opgedragen ieder jaar voor- stellen omtrent het al dan niet in- stellen van zo'n kommissie en de samenstelling en ~/erhlijze ervan aan het kongres te doen. Het flB-voorstel behelsde het in het .leven roepen van zo'n kommissie bestaande uit vijf personen, die uit een HB-voordracht van elf personen konden Vlorden geko- zen.
Er ~/aren moties ingediend om de kom- missie meer regionaal te laten kie- zen: iedere re~io êên of meer·leden van de lommissie. Het HB wilde daar- in niet meegaan. Dan dreigde het gevaar dat ver,chillende regio-verte- genwoordigers in de kommissie regio- nale kandidaten zouden gaan afscher- men en niet een zo verstandig moge- lijk advies aan de leden zouden geven Bovendien staat in het HR dat de ALV de kommissie aanwijst. · Het HB had echter wel begrip voor de funktie van de regio in het geheel en deed een tussenvoorstel . De AlV als kiezend orgaan werd gehandhaafd, maar de regio's zouden de HB-voor~
dracht kunnen beïnvloeden, o~dat
iedere regio drie kandidaten kon voordragen (totaal 36), ~aaruit het HB er dan 20 aan het kongres zou voorleggen. , .
Tenslotte zou de ALV dan 5 kommissie·
leden en 5 reserves kiezen. Dit kon echter eerst op het najaarskongres gebeuren en tot fie tijd kon de kommissie uit het oorspronkelijke HB-voorstel als interimkommissie fungeren.
Er waren nogal v1at sprekers over dit onderwerp. De eersten bestreden het HB-tussenvoorstel en steldèn, dat het voor de leden belangrijk was uit de regio bekenden in de kommis- sie te hebben.Voor de belangen- behartiging van regiokandidaten was men niet bevreesd. Ook w~ren er nogal wat sprekers die bezwaren had-
den :tec;en èen anv1es ir. "aantevolen volc;onie". Zij voelden ceer voor een "alfabetische volC'orue" (zoals bij de Eurorese kandidaatstelling).
tlaar r.aamate de l"ed:s sprekers vor··
derde laaiden de emoties hoger op en werd meer en meer het instellen van een advieskommissie als zodanig bestreden. Een advieskommissie hield het gevaar van manipulatie in zich;
als er voldoende informatie was' kon- den de leden best beslissen; een advieskommissie is "on-D'66".
En gaandeweg het,verloop van deze reakties op het HB-voorstel begon- nen mensen zich uit de HB-voordracht terug te trekken. Zij zeiden, dat ze
· zich vergist hadden· toen zij met hun kandidaatstelling instemden.
Zij hadden toch wel een reeks van principiële bezwaren gekregen enz.
Hun terugtreden werd door het kon- gres enthousiast begroet. Kortom, er ontstond een stemming die vroeg om principiële besluiten.
De voorzitter van het kongres op dat moment, Jan Dirk van Ketwich Ver- schuur, stelde daarom voor de dis- kussie in b1ee moten te knippen.
Eerst moest besloten worden öf men v1el een kommiss.ie wenste en pas in tweede instantie kwam aan de orde hoe de kommissie eruit zou zien.
Vat betreft de eerste vraag ant- woordde het HB, dat zo'n kommissie harerzijds niet hoefde. Het HB- voorstel ging uit van de principiële kongresuitspraak van het·najaar 1978 die de instelling van zo'n kommissie mogelijk maakte. Dáár vanuit gaande waren de voorstellen gedaan.
Het HB zelf is nooit voorstander van zo'n kommissie ge~1ees t. Het voor de leden moeilijk te volgen verloop van de kandidaatstelling voor het Euro- pees parlement had de Adviesraad ertoe gebracht het HB nogal hard aan te pakken en zich in beginsel uit te spreken vóór een advieskommissie
(los van samenstelling en werkwijze) Het najaarskongres had dit bevestigd en had het HB bovendien .opgedragen hiervoor ieder jaar weer voorstellen te doen. Vandaar!
Als het kongres echter principieel geen kommissie v1ilde, vond zij het HB aan zijn zijde.
Op een vraag uit de zaal hieromtrent werd van de kant van het HB opge- merkt dat er ook andere mogelijk- heden waren om de leden informatie te verschaffen. Die wegen zouden moeten worden uitgezocht.
Vervolgens verwierp het kongres - inklusief het HB - massaal de HB- resolutie en deelde het HB tenslotte mede:dat zij op het najaarskongres voorstellen zal doen om art. 108 weer uit het HR te verwijderen.
BESLUITVORMING
Na hierover geadviseerd te ZlJn door een kommissie heeft het HB in HB-resolutie 2 aan de ALV voorstel- len gedaan om de besluitvorming binnen D'66 te verhelderen en voor alle l~den grijpbaarder te maken.
Deze voorstellen behelsden: een tijdig·bekend zijn van de belang- rijke onderwerpen, de instelling van een kongresvoorbereidings- kommissie om de voorbereiding op regio- en afdelingsniveau goed te laten verlopen en tenslotte, verbe- teringen in de werkwijze van de rapportagekommissie.
,Het kongres nam deze resolutie over met als toevoeging, dat het niet alleen ging om de diskussieonder- werpen, zoals deze een half jaar tevoren zouden zijn vastgesteld, maar ook om belangrijke politieke beleidspunten, waaromtrent op korte termijn een besluit genomen dient te worden (le deel amendement-
regio Utrecht). '
Het HB nam verder het tweede deel van dit amendement naar de geest over inhoudende dat ook afdelingen en regio's aktief behoren te zijn bij het totstandkomen en koördine- ren van moties en amendementen.
De kongresvoorbereidingskommissie zal hieraan aandacht besteden.
Afgewezen door de ALV werd een voor- stel van de afdeling De Liemers om · op het HB-voorstel opnieuw te gaan studeren. t1et het HB vond het kon- . gres, dat het nu tijd is om tot
besluiten te kömen,
Ook verwierp het kongres een amen- dement van de regio Utrecht op grond waarvan iedere ALV zelf zou moeten beslissen over de belangrij- ke agendapunten voor het volgende kongres. Daarmee zou teveel tijd verloren gaan en zou men zich te.
lang van tevoren vastleggen, aldus de kanttekeningen van het HB.
Ook een amendement van de regio
·overijssel vond geen genade bij de ALV. In dit amendement vroegen de indieners om kongressen op een tijd en plaats, die de toegankelijkheid van alle leden zo gelijk mogelijk .maakt. Na de "nooit meer op zondag"
motie was er - aldus het HB - geen andere mogelijkheid dan vergaderen op vrijdagavond en zaterdag.
De ver-gaderp 1 aats was. ieder kongres weer een diskussiepunt, maar het HB wenste vast te houden aan het ver schuiven met de kongresplaats over het land. Het HB vond het kongres aan zijn zijde ..
Hein van Oorschot, vice-voorzitter politiek
VERKIEZINGEN
VOOR BESTUREN EN COMMISSIES Op de afgelopen Algemene Ledenverga- dering moest in vier vacatures in het D(igelijks Bestuur, b1ee·vacatures in het bestuur van de Stichting We- tenschappelijk Bureau D'66 en een vacante plaats·in de Programmacommis- sie worden voorzien.
In het Dagelijks Bestuur werden benoemd tot:
vice-voorzitter politiek:
Hein van Oorschot secretaris politiek:
Jan van den Hazel secretaris organisatie:
Frank Baas tweede penningmeester:
Siegfried Pietersz De beide eerstgenoemde gekozenen hadden een stevige concurrentie overwonnen. Voor de functie van vice- voorzitter politiek ~laren er immers drie kandidaten, waarop totaal 491 stemmen werden uitgebracht. Hiervan kreeg Onno D.·ukker 47 stemmen, Jan t1ul der 181 stemmen en Hein van Oorschot 263 stemmen.
Jan van den Hazel behaalde voor de functie van secretaris politiek 270 van de 469 uitgebrachte stemmen en zijn medekandidaat Cees Spigt ver- gaarde 199 stemmen.
Frank Baas was de enige kandidaat voor de functie van secretaris organisatie en werd dus automatisch verkozen verklaard.
Omdat Jan van den Hazel als secreta- ris politiek werd verkozen bleef Siegfried Pietersz de enige kandidaat voor tweede penningmeester en ver- · wierf deze functie dan ook.
Voor het SWB~bestuur was ook geen stemming nodig, omdat llim Dik en Rob Vaneken de enige kandidaten wa- ren voor de functies. van voorzitter en penningmeester.
In de Programmacommissie werd op voordracht van het Hoofdbestuur be- noemd Ernst van Altena.
Deze Algemene Ledenvergadering be- sloot ook de verkiezingen van be- sturen op de ALV beter voor te be- reiden opdat een redelijk afwegings- proces over de geschiktheid van de kandidaten kan plaatsvinden.
De door de regio Groningen ingediende motie 26 werd in enigszins geamen- deerde vorm door het Hoofdbestuur overgenomen en zonder stemming door het cong~es aanvaard. Besloten werd:
- dat de namen van de k.andidaten in . de tweede congres-Democraat moeten vlorden ge pub 1 i ceerd;
- dat deze namen vergezeld dienen te zijn van een antecedentenschets, zoals gebruikelijk bij de kandida- ten voor vertegenwoordigende 1 ichamen. ·
Frans Rogier,
vice-voorz. organisatie.
8
D'66 IS NIET ONTSTAAN OM RECHTS AAN DE ~lACHT TE HOUDEN
Stank voor dank. Dat was mijn reaktie toen Jan van Houwalingen onlangs in VARA's Rooie Haan uitpakte tegen 0'66.
Dat is dan kennelijk het antwoord op een tegemoetkomende houding van Jan Terlouw, die onlangs verklaarde dat
"dit kabinet niet zo verschrikkelijk veel verschilt van het kabinet-Den Uyl."
De vriendelijke en innemende opstel- ling va.n D'66 wordt door Jan van Houwalingen beloond met een plaats in de hoek van de karakterloze.prag- matici. "Vertrossing in de politiek",
"D'66 een lege huls" en daarmee basta.
Het geluid van Van Houwalingen is niet nieuw. Met een zekere regelmaat hebben we soortgelijke geluiden in het verleden uit de confessionele hoek gehoord. En hebben Van Agt e~
Aantjes tijdens de kabinetsformat1e van 1977 niet openlijk geijverd om een splitsing aan te brengen tussen D' 66 en de PvdA door te proberen D'66 te lozen.
We moeten in de politiek niet al te kort zijn van memorie. Vanaf haar ontstaan is D'66 gewantrouwd door de CDA-partijen en de VVD. Dat hangt direkt samen m~t de ontstaansreden van D'66. Het was een antwoord op de vermolmde traditionele partijen, die uit hun fraaie geschreven beginsel-
~rogramma's voor het praktisch han-- delen geen konsekwenties trokken.
Meer openheid in de verhoudingen in onze samenleving, experimenten met vormen van dirakte demokratie, ra- dikalekonsekwenties trekken in de overlevingsproblematiek ten aanzie~
van milieu, energie, werkgelegenhe1d.
Ik herken veel van deze zaken.
Immers ze stonden ook centraal in de diskussie die Nieuw Links tezelf- dertijd bin•1en de Pdrtij van de Ar- beid had aangespannen. D'66 ~n de Nieuw-Linksbeweging hadden op een groot aantal punten dezelfde benade- . ring. De PvdA heeft een_gr~ndi~e ver-
nieuwing doorgemaakt. H1er1n l1gt zeker ook een van de redenen voor de latere progressieve samenwerking.
WIM MEYER
GAST
rubriek
De koalitie van CDA en VVD Zit in het nauw. Als er op dit moment ver- kiezingen zouden zijn, dan ligt er maar een konklusie: het kabinet Van Agt-Wiegel is een minderheids- kabinet.
Lubbers weet dat en zoekt koorts- achtig naar een uitweg. Hachtspoli- ti eke overwegingen dwingen Lubbers · om nu in het gevlei te komen bij D'66. ~laar dit heeft niets te maken met opreèhte bereidheid voor de pro- gressieve standpunten van D'66.
Daarmee zitten we dan ook direkt in het politieke gespreksthema van de dag. Is 0'66 bereid een rechtse koa- litie van VVD en CDA aan de macht te houden door zo'n koalitie aktief steun te geven? Nee, roepen Jan Glas- tra van Loon en Jan Terlouw. Ik geloof ze. r-1àar de diskussie gaat door en de druk van rechts op D'66 zal worden opgevoerd. Immers, . het is hun enige manier om machtsposities te blijven bezetten.
D'66 kan terecht verwijzen naar een eigen onafhankelijke positie, maar ze kan zich niet onttrekken aan de diskussie over haar plaats in het Nederlandse politieke krachtenveld.
LID TWEEDE KAMER VOOR DE PARTIJ VAN DE ARBEID D'66 is voor de rechtse partijen al-
tijd een bedreiging ge\'_'e~st. Zow~~
door de manier van pol1t1ek bedr1J- ven - openheid voorop- als door de inhoud van de standpunten. De kort- stondige vrijage van Lubbers heef~.
dan ook niets te maken met hartel1J- ke belangstellingvoor de politieke opvattingen van 0'66.
En het feit dat die diskussie sinds kort volop gevoerd wordt is een aan- wijzing dat er met name in het cen- trum van dat krachtenveld iets aan de hand is.
Dat geldt 'trouwens ook voor de Partij van de Arbeid.· Ik heb het genoegen in wat men wel "een kampagne om het voorzitterschap" noemt, avond aan
avond onafgebroken met rnijn eigen achterban te diskussiëren. Daarbij vallen een aantal dingen op.
I
Er is teleurstelling over het ver- loop van de kabinetsformatie in 1977 en doffe woede over de politieke gang van zaken in·Nederland op dit moment. De hervormingsmaatregelen gaan niet door: de stadsvernieuwing, onderwijsstimulering, het welzijns- beleid loopt vast, de ontkoppeling van de soci a 1 e uitkeringen van het minimumloon wordt. een feit. Gelijk- tijdig hoor ik in de diskussie in mijn eigen partij het oprechte ver.- langen om opnieuw tot een intensieve
samen~Jerki ng te komen van de progres- sieve partijen. Men vraagt om initia- tieven van alle betrokkenen. De hui- dige impasse 1n de samenwerking van links Nederland moet worden doorbro- ken. Dat .is de boods dnap die ik over- al hoor.
Het april kongres van mn·ijn partij zal op dit punt verdere duidelijk- heid moeten verschaffen. Het partij- bestuur van de PvdA heeft zich in- tussen terecht, uitgesp~roken voor het "streven naar een zo sterk moge- lijke progressieve salnnEmwerking in het perspektief van een progressieve meerderheid".
Immers de problemen waarvoor we in de jaren '80 komen te staan vragen om een geheel nieuwe aanpak. Er is een onverbre~elijke. samenhang tussen het beter en eerlijk delen van het werk en het inkomen. I/aar deze sa- menhang ontbreekt zal bij de huidige ekonomische ontwikkelingen het werk, verdeling van inkomen en toekomst- kansen bij een steeds kleiner worden- de groep zgn. aktieven komen te lig- gen. Er is daarom een nieuwe ekono- mische orde vereist, met meer stuur- instrumenten voor investeringen, werkgelegenheid, inkomens en kon- sumptie.
Echter deze maatschappelijke proble- men vragen wél een soort politiek die konsekwent aan deze maatregelen wil werken.
In de periode van het kabinet-Den Uyl zijn op ·vele terreinen eerste stappen in deze richting gezet. IJe hoeven ons niet ervoor te schamen dat we niet al onze progressieve standpunten hebben kunnen uitwerken op de wijze waarop wij dat wil den. ~laar een driekwart open Oostersehelde met be- houd van veel natuurlijke waarden is beter dan een kompleet afgesloten estuarium. De voorlopige afgrende- ling van kernenergie in ons land is toch een produkt van het vorige ka- binet.
En dat brengt mij tot de volgende stellingname. Echte oplossingen in progressieve zin vereisen ook een sterke samenhang tussen de opstelling van progressieve partijen. Niet- alleen in hun programma's, maar ook door hun gezamenlijke plaatsbepaling in het politieke krachtenveld.
Ik begrijp heel goed dat D'66 haar onafhankelijkheid als partij niet wil prijsgeven. De afvtijzing van een progressieve volkspartij, onder an-, dere door de PvdA heeft ook geen andere keuze opengelaten. Toch zal ook in deze omstandigheden gekozen moeten v/orden. Ik zie voor alle pro- gressieve partijen een drietal essen- tiële opgaven voor de komende tijd.
\Jorden we het daarover eens dan is de uitwerking het logische sluit- stuk. In de eerste plaats moet het doel van de gezamenlijke progressieve partijen erop gericht zijn de huidige regeringskoalitie van CDA en VVD tot een minderheidsregering terug te dringen. Pas dan zijn de alternatie- ven echt te realiseren.
In de tweede plaats moeten de pro- gressieve partijen zich daadwerkelijk uitspreken en inzetten voor het tot- standbrengen van een progressieve meerderheidsregering. Dat is in de toekomst geen illusie. De ontwi kke- lingen gaan duidelijk in de richting van een versterking van de positie van de progressieve partijen. Het · ver.ei st we 1 een zeer nauwgezette afstemming van de onderlinge strate- gie.
In de derde plaats moet rekening worden gehouden met het feit dat op de korte termijn een koalitie met het CDA nodig is om een parlemen- taire meerderheidsregering te vormen.
Het CDA zal echter alleen als de pro- gressieve partijen zeer string~nte
kondities stellen, een hervormlngs- pol itiek steunen. Daarom is .er groot belang mee gemoeid die voorwaarden tijdig vast te stellen.
Zo tijdig dat de kiezer daarover een oordeel kan uitspreken. De kern van het vraagstuk is, welke garanties willen progressieve partijen dat· in een koalitie met het CDA een aantal hervormingsmaatregelen worden gerea- liseerd. Mijn opvatting is dat de progressieve partijen i~ zo'n koali- tie een vuist moeten kunnen maken;
dat geldt temeer als de progressieve partijen in het parlement een minder- heid zijn. Dat was de inzet van de meerderheidsstrategie bij de laatste verkiezingen.
Het zal bij de komende verkiezings- strijd niet anders zijn, of Terlouw dat nu wil nf niet.
Hierbij is een onafhankelijke opstelling van D'66 gewenst. Want de gezamenlijke kracht van de progres- sieve partijen zal vergroot moeten worden door werfkracht op de kiezers
uit het centrum die nu nog stemmen op CDA of VVD. Hier ligt een belang- rijke taak voor D'66. Maar de_onaf- hankelijke opstelling mag noo1t zo- ver gaan, dat het leidt tot een_on- duidelijke opstelling over de Ul~
eindelijke politieke plaatsbepallng van D'66. D'66 is niet ontstaan om rechts aan de macht te .houden.
Inteqendeel, voor deze partij is ook
ACHTERGRONDEN EN GRONDSLAGEN Door de werkgroep Achtergronden van de SWB D'66 is een interim-rapport Achtergronden opgesteld en vele af- delingen/leden hebben bijdragen in- gediend voor de discussie over de grondslagen. Over de n'oodzaak van grondslagen en de formulering van deze grondslagen zal het najaars- congres 1979 moeten gaan beslissen.
De omvang van alle bijdragen, die inmiddels zijn binnengekomen, is zo- danig dat biermede minstens een ge- hele Democraat kan worden gevuld.
De redactie kan dit om financiële redenen niet realiseren en het Hoofd- bestuur heeft daarom besloten de tot op heden nog niet gepubliceerde dis- cussiebijdragen en het rapport van de
\Jerkgroep Achtergronden afzonder 1 ijk in stencil-vorm te bundelen en aan alle regio's, subregio's en afdelin- gen te verzenden.
Belangstellende leden kunnen deze stencil te 1 e'foni sch opvragen bij het secretariaat en worden vriendelijk doch dringend verzocht na ontvangst de hieraan verbonden kosten over te maken,
IS UW CONTRIBUTIE 1979 REEDS BETAALD?
NEE? DAN GEWOON DOEN ! DE PARTIJ REKENT EROP I POSTGIRO: 14.77777
t.n.v. PENNINGMEESTER D'66, DEN HAAG
de vraag aan de orde: llelke opstel- ling draagt bij tot de vorming van een progressieve meerderheid.
Dat brengt mij tot de konklusie dat D'66 samen met in ieder geval de PPR en de PvdA voor de komende ver- kiezingen, wie weet hoe snel dat is, een wilsverklaring moet afgeven,
·waaruit blijkt dat deze partijen ge- zamenlijk deel uit willen maken van een regering met een progressief programma.
Hierin onderscheidt D'66 zich dan ook van het CDA, die een dergelijke verklaring nimmer za 1 afleggen. En het is tegelijkertijd een antwoord aan Van Houwelingen.
Wim r~eijer, maart 1979.
LANDELIJKE ORGANISATIE STRUCTUUR
Als laatste punt van de agenda behan- delde het voorjaarscongres
de voorstellen voor de landelijke organisatiestructuur, zo- als ingediend door de Adviescommis- sie Landelijke Organisatie en over- genomen door het Hoofdbestuur. , De hierop betrekking hebbende HB- resolutie nr.3, die samen met het interim-rapport van deze adviescom- missie in de tweede congres-Democraat als congresstuk TCD 9 was gepubli- ceerd, werd zonder stemming door het congres aangenomen. · Voordien was echter een gedeelte van amendement 25 van de regio Overijssel dat voorstelde de discussie over deze voorstellen niet a 11 een aan de regio's en afdelingen, maar ook aan de subregio's op te dragen,door het Hoofdbestuur overgenomen. · Het andere deel van dit amendement, dat het HB opdroeg alsnog de sub- regio's in de voorstellen voor de landelijke organisatiestructuur te verwerken, werd ingetrokken.
De HB-resolutie draagt immers de ge- hele partij op de voorstellen van commentaar te voorzien.en daarin kunnen de'voor en tegen's van de subregio's worden verwerkt.
Een door de regio Noord-Brabant ingediende motie 28, die beoogde, vooruitlopend op de discussie over de ingediende voorstellen, de sub- regio's in Brabant voor een proef- tijd van vijf jaar tot regio te verheffen, werd verworpen.
Het Hoofdbestuur had deze motie ont- raden, omdat de voorstellen eerst in de partij moeten worden besproken alvorens dergelijke ingrijpende beslissingen verantwoord zijn.
Een per interruptie ingediend voor- stel om de rapportering vanuit de regio's, subregio's en afdelingen uit te stellen tot 1 september 1979, werd eveneens door het Hoofdbestuur ontraden, teneinde te voorkomen dat onvoldoende tijd beschikbaar zou zijn om de definitieve voorstellen voor het najaarscongres uit te wer- ken en te publiceren.
Het congres besloot:
a. de regio's, subregio's en afde- lingen op te dragen het rapport van de Advjescommissie Landelijke Organisatie in de komende maanden te bespreken, van commentaar te voorzien en vóór 1 juli 197·9 hun bevindingen aan het Hoofdbestuur te rapporteren;
b. het Hoofdbestuur op te dragen, rekening houdend met deze rappor- teringen, gedetailleerde voor- stellen voor de partij-organisatie uit te werken en wijzigingsvoor- stellen voor het Huishoudelijk Reglement voor te bereiden en aan het najaarscongres 1979 voor te leggen.
Frans Rogier,
vice-voorz. organisatie
