Het dilemma

2

8

S

E

P

T

E

M

B

E

R

1

99

1

Het dilemma

poUT

' t,N 1

Moet ik Wim Kok nu succes wensen met zijn verdediging van de WAO-voorstellen zaterdaa o d

het buitengewone congres van de PVDA? Of moet ik hopen dat zijn partijgenoten het kabinets­ beleid afkeuren en hem laten struikelen, waardoor het kabinet snel zal vallen? Dan is de wea naar regeringsverantwoordelijkheid voor de VVD weer open, en dat juich ik uiteraard toe Maar tegelijk zou ik het jammer vinden als de door Kok en Lubbers voorgestelde wijzigingen vari WAO en ziektewet van tafel gaan. En ook al ben ik het niet helemaal met die voorstellen eens ze zijn in elk geval veel beter dan niets. ’ Ik wil nog een tweede kanttekening maken. Als de tegenstanders van Kok, de radicalen het winnen, zet de PvdA zich automatisch weer buitenspel. Dan staat de nieuwe CDA/WD-coalitie alweer in de steigers. Daar is op zichzelf niets mis mee. Er zijn veel raakpunten tussen CDA en VVD en zo’n coalitie zou veel kunnen bereiken voor ons land. Maar er zijn ook verschilpun­ ten: te denken valt hierbij aan de liberalisering van het mediabeleid, de individualisering van het stelsel van sociale zekerheid en van het belastingstelsel, de emancipatie en de integratie van minderheden in onze samenleving. Ook stellen wij andere eisen aan het maatschappelijke middenveld dan het CDA. Ons land moet eindelijk eens af van dat immense raderwerk van ad­ viescolleges dat zo’n enorme belemmering vormt voor de besluitvorming. Dat is alleen mogelijk in een kabinet met de PvdA. Maar wil de PvdA voor ons een aanvaardbare coalitie-partner zijn, dan moet de partij onder Kok haar eendracht hervinden.

Bovendien heeft Kok mijn sympathie. Na het eerdere ongelooflijke gekluns van het kabinet doet hij nu een moedige poging om het begrotingsbeleid in zijn vingers te krijgen. Ik wens hem dus van harte toe dat hij zaterdag het vertrouwensvotum van het congres zal krijgen. Ten aanzien van coalitievorming blijft het WD-standpunt volstrekt helder:

Geen blokkades, geen geflirt. Het gaat om het beleid!

Frits Bolkestein

VVD-punten over de WAO

De WAO was ook onderwerp van discussie op de VVD-Partij raad van afgelopen zaterdag. Hieronder de zes kernpunten.

Ten eerste stelt de W D zich op het standpunt

dat alle personen die thans een WAO-uitkering hebben opnieuw moeten worden gekeurd, waarbij het begrip passende arbeid wordt los­ gelaten. Het is immers volstrekt verdedigbaar dat meer dan nu wordt gekeken naar werk dat een door ziekte uitgevallen werknemer nog wel kan verrichten. De W D stelt werk boven inkomen.

Ten tweede is de W D voorstander van het

koppelen van de uitkeringsduur aan het ar­ beidsverleden, hetgeen nu al voor de werkloos­ heidswet geldt. Hoe langer het arbeidsverleden van iemand, hoe langer de loongerelateerde uitkering. Op weg naar een ” mini-stelsel” , waarin de overheid een minimumuitkering ga­ randeert en men zich hierboven particulier kan verzekeren, acht de W D dit voor nieuwe geval­ len nu al goed mogelijk.

Ten derde is de W D, in tegenstelling tot het

kabinet, van mening dat personen die nu een WAO-uitkering hebben niet met deze maatre­ gel mogen worden geconfronteerd, omdat zij geen mogelijkheid hebben om zich particulier te verzekeren. Een brandend huis kan je ook niet meer verzekeren.

Ten vierde is de W D geen voorstander van

de door het kabinet gehanteerde leeftijdsgrens, door mensen boven de vijftig te ontzien en mensen onder de vijftig daardoor harder aan te pakken. Nog afgezien van het feit dat de W D het oneigenlijke gebruik van de WAO als VUT- regeling wil aanpakken, is dit leeftijdsonder- scheid ook om een andere reden uiterst arbi­ trair. Immers, mensen die terecht een WAO- uitkering ontvangen zullen zowel boven als be­ neden de vijftig jaar voorkomen, hetgeen uiter­ aard ook opgaat voor personen die op onei­ genlijke gronden in de WAO zitten.

Ten vijfde realiseert de W D zich dat het zich

particulier bijverzekeren in enkele gevallen tot problemen zou kunnen leiden. Voor de nieuwe gevallen die onverzekerd zijn, stelt de W D der­ halve voor een waarborgfonds in te stellen. Voor oude gevallen is dat niet relevant, omdat de W D het recht op een uitkering voor deze groep niet wenst aan te tasten.

Ten zesde wil de VVD op termijn naar een zo­

WEEKBERICHT

De bedrijfsorganisaties

In Nederland bestaat een aantal publiekrechtelijke be­ drijfsorganisaties (de PBO’s) die te verdelen zijn in produkt- en bedrijfschappen. Ze hebben alle verorde­ nende bevoegdheden.

De door de besturen vastgestelde regels gelden voor alle bedrijven in de bedrijfskolom of -tak, ook als ze geen lid zijn van de organisaties die in de bedrijfsorga­ nisaties vertegenwoordigd zijn. De keuze van die orga­ nisaties ligt bij de SER, terwijl de benoeming van de voorzitter van de bedrijfslichamen in handen van de Kroon cq de minister lag.

Bij de behandeling van de wijziging van de Wet op de Bedrijfsorganisaties kwamen deze week drie punten aan de orde. Ten eerste heeft minister de Vries (CDA) voorgesteld de voorzitter te laten benoemen door het bestuur in plaats van door de Kroon cq de minister. De hele Kamer was tegen dit voorstel. Len Rempt noemde als voornaamste bezwaar dat de voorzitter dan te af­ hankelijk zou worden van de luimen van het bestuur, en indirekt via de SER van de sociale partners. Door CDA, PvdA, SGP en VVD werd een amendement inge­ diend om de situatie bij het oude te laten.

De koninklijke weg

Ten tweede moest de minister tot nu toe de verordenin­ gen van de produktschappen vooraf goedkeuren. Hij kon dan door de Kamer ter verantwoording worden geroepen over de inhoud van de verordeningen. Nu wil de minister de goedkeuring van een groot aantal verordeningen overlaten aan de SER en volstaat hij met de bevoegdheid een verordening naderhand eventueel te schorsen of te vernietigen. Hierdoor heeft hij alleen verantwoordelijkheid voor zijn beslissing tot afkeuring. Maar ondertussen wil hij het gebruik dat een verordening eerst aan zijn ministerie wordt voorgelegd, wel blijven behouden. Dit noemde de VVD-woord- voerder halfhartig en huichelachtig delegeren van ver­ antwoordelijkheid. Zij riep de minister op de koninklijke weg te bewandelen, d.w.z. de preventieve toetsing openlijk te laten geschieden en net als voorheen in de wet vast *e leggen. Zo blijft de minister ook aanspreek­ baar voor de inhoud van de regels. Ze diende hiert.oe een amendement in.

Ten derde wil de minister het instellingsbesluit voor oprichting van een bedrijfsorganisatie veranderen. Ook deze bevoegdheid wil de minister doorschuiven naar de SER. De W D vindt deze verandering accepta­ bel, aangezien de minister toch het instellingsbesluit moet goedkeuren.

Tenslotte sprak de woordvoerder haar bevreemding uit over de tweeslachtige houding van de PvdA, die wel instemde met de controle op de verordeningen door de SER maar tegelijkertijd toenemende kritiek heeft op het democratische gehalte van de PBO’s in het algemeen en de SER in het bijzonder. Hopelijk ont­ staat er bij de Algemene Beschouwingen, waar Frits Bolkestein de adviesfunctie en de samenstelling van de SER weer ter sprake zal brengen, meer duidelijk­ heid over het standpunt van de PvdA.

Inlichtingen: Len Rempt 070-3182889.

Media en minderheden

"Integratie begint bij communicatie".

Met die woorden gaf Dick Dees steun aan de grondge­ dachte in een Nota over Omroep en Minderheden van minister D'Ancona (PvdA) om de positie van minderhe­ den in de media te versterken. Doelstellingen daarbij zijn integratie in de Nederlandse samenleving en het bieden van ruimte voor eigen culturele uitingen. Kritiek heeft de VVD echter op de uitwerking van dit principe. De voorstellen van de minister zijn vrijblijvend en weinig concreet. Een omroep voor minderheden behoort volgens de VVD tot de publieke functies, die door de NOS als publieke omroep dienen te worden vervuld. De minister stemde in met het voorstel van de woordvoerder eerst met de NOS te praten om deze functies beter in de Mediawet vast te leggen. Tevens deelde de minister de opvatting van de VVD dat bij ruimte voor minderheden in de omroep zeker niet al­ leen aan ethnische minderheden in achterstandsitua- ties moet worden gedacht, maar aan alle minderheids­ groepen.

Inlichtingen: Dick Dees, 070-3182917.

INITIATIEFW ETSVOORSTEL

Kiesrecht Nederlanders

in het buitenland

Gebruik makend van hun wetgevende bevoegdheid namen Jan Kees Wiebenga en Frans Weisglas op 20 september het intitiatief tot een wetsvoorstel voor aan­ passing van de kieswet. Doel van het intitiatiefwets- voorstel is de zeer teleurstellende opkomst van kiezers in het buitenland bij de verkiezingen te vergroten. Om de deelname aan de verkiezingen voor de Tweede Ka­ mer en het Europees Parlement te vergemakkelijken stellen zij voor Nederlandse ambassades in te richten als (brief)stembureau’s.

Deze moeten in ieder geval worden ingesteld in die landen buiten de EG waar meer dan 500 Nederlanders wonen, alsmede in Aruba en de Nederlandse Antillen en andere landen waar dit gewenst is. De bedoeling is dat de kiezers hun briefstembiljet aan de ambassade zenden. Dit geeft tijdwinst vergeleken met de huidige procedure waarbij de briefstem naar Nederland wordt gestuurd.

In verband met mogelijke tijdverschillen wordt een re­ geling getroffen om te vermijden dat de uitslag van de stembureau’s in het buitenland bekend wordt voordat in Nederland de stembussen sluiten. De door de briefstembureau’s vastgestelde uitslagen worden per fax naar de burgemeester van Den Haag gestuurd en via hem in de totaaluitslag verwerkt.

De procedure

De gang van een door kamerleden ingediend wets­ voorstel is overigens identiek aan de procedure bij een door de regering gedaan voorstel. Op dit moment ligt het voorstel voor advies bij de Raad van State. Nadat dit advies is uitgebracht en de schriftelijke stukken tus­ sen Kamer en indieners gewisseld zijn, zal de Kamer in een plenaire zitting het wetsvoorstel bespreken. De indieners nemen dan plaats achter de regeringstafel. Inlichtingen: Jan Kees Wiebenga, 070-3182904.

Veenbrand op Landbouw

Een reportage in NOS-Laat van afgelopen maandag heeft deze week veel stof doen opwaaien. Bericht werd dat er op het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij een complete bestuurlijke chaos zou heer­ sen. Hooggekwalificeerd personeel loopt weg, ambte­ naren blijven thuis, en de leiding van het ministerie wil met alle geweld de vuile was binnenhouden. Ambtena­ ren van de Algemen Inspectie Dienst (AID) die een kri­ tisch geluid over het beleid laten horen, worden ge­ schorst of overgeplaatst. Door het ontbreken van con­ troles wordt het zicht op het ministerie volledig belemmert, aldus de reportage.

Minister Bukman en staatssecretaris Gabor wezen de beschuldigen vierkant van de hand.

Onderzoekscom m issie

De VVD wil de zaak tot op de bodem uitgezocht heb­ ben. Landbouwspecialist Piet Blauw signaleerde welis­ waar op zichzelf niet zoveel nieuws -er bestaan al lan­ ger problemen op landbouw- maar de motivatie van de betrokkenen om zoveel op te rakelen met alle risico’s van dien voor hun positie, roept op z’n minst enige vra­ gen op. Hij vergeleek de situatie met een moeilijk te be­ strijden veenbrand. Waar rook is, is vuur, hoe onder­ gronds ook. De VVD vindt bovendien de reactie van de bewindslieden ver onder te maat, maar gunt minister Bukman een herkansing om een en ander uit te zoe­ ken. Als de minister het er echter bij laat zitten, pleit de VVD voor een gecombineerde onderzoekscommissie vanuit het parlement. Omdat de zaak zoveel raakvlak­ ken heeft, moet zo'n comissie worden samengesteld uit leden van de Kamercommissies van Landbouw, Justitie, Binnenlandse Zaken en Ambtenarenzaken.

Interpellatie

Nog vóór de aanvang van de interpellatie ontving de Kamer afgelopen donderdag een uitgebreide brief van de minister, waarin hij de beschuldigingen zoveel mo­ gelijk trachtte te weerleggen. Hij beloofde "een com­ missie van onafhankelijke deskundigen ter meerdere zorgvuldigheid” in het leven te roepen. De commissie zal moeten nagaan of de organisattie en coördinatie van de bedrijfsvoering voldoende waarborgen biedt voor optimale natuur- en milieubelangen. Hij beklem­ toonde dat hij dus géén onderzoek naar de afzonderlij­ ke aantijgingen voor ogen had. Een aantal fracties, waaronder de VVD, drong er bij de minister op aan die aantijgingen juist wel in het onderzoek te betrekken. De minister draaide hier wat omheen, maar bleef hierte­ gen gekant. Piet Blauw was bereid het onderzoek af te wachten, maar sloot niet uit dat het parlement alsnog een onderzoek zal instellen.

Inlichtingen; Piet Blauw, 070-3182881.

WEEKBERICHT__________________

Gedwongen opname

Vorige week werd in de Kamer de wijzigingswet op de Bijzondere Opneming in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) behandeld, die de honderd jaar oude Krank­ zinnigenwet moet gaan vervangen. Binnen de Kamer, en ook binnen de VVD, is discussie ontstaan over de vraag waar de bevoegdheid moet liggen om iemand gedwongen op te laten nemen in een psychiatrisch zie­ kenhuis. Vanaf 1884 ligt die bevoegdheid bij de burge­ meester, na advies van een arts. Tijdens het debat is door het CDA een amendement ingediend om deze bevoegdheid te laten overnemen door de officier van justitie. Omdat ook in de media melding werd gemaakt van de discussie binnen de VVD over het eventueel on­ dersteunen van dit amendement, volgen hier de argu­ menten pro en contra.

Erica Terpstra bracht in het debat op dat de tekenbe­ voegdheid van de burgemeester in grote en middel­ grote steden tot een enorme werkbelasting leidt. Som­ mige burgemeesters zijn overgegaan tot het verstrek­ ken van vooraf getekende blanco formulieren, zodat de zorgvuldigheidsprocedure een wassen neus ge­ worden is. En waar de rechtswaarborgen voor de pa­ tiënt tot een farce geworden zijn, ware het beter de be­ voegdheid naar de officier van justitie te verleggen. De vermeerdering van de werklast kan dan over een groot aantal rechtbanken worden verspreid. Aan de andere kant weegt het argument dat de burgemeester verant­ woordelijk is voor de openbare orde en veiligheid in zijn gemeente ook zwaar. Hij is een tussenschakel in noodsituaties waarbij vrijheidsberoving aan de orde is, zoals ook door de Vereniging van Staten- en Raadsle­ den betoogd is .Daarbij kan door de inschakeling van een officier van justitie het beeld ontstaan van crimineel gedrag, en dat is ook niet verkieslijk. Op grond van de­ ze argumenten heeft de VVD-fractie in 1984 gekozen voor de burgemeester als verantwoordelijke. Voor wel­ ke optie de VVD na ampele overweging nu zal kiezen is nog niet zeker. De beslissing hangt af van de argu­ menten in het kamerdebat dat over drie weken zal wor­ den voortgezet. In ieder geval is de W D van mening dat de BOPZ, zeker waar het gaat om rechtswaarbor­ gen van psychiatrische patiënten die per definitie in een kwetsbare positie verkeren, zo snel mogelijk het Staatsblad moet bereiken.

Inlichtingen: Erica Terpstra, 070-3182900.

VVD EN HET NIEUW S__________ 3

Benoeming Jan Terlouw

Namens de VVD-fractie wenste Frits Bolkestein deze week de heer dr.J.C. Terlouw veel geluk met zijn be­ noeming tot Commissaris van de Koningin in Gel­ derland.

Het spijt de VVD echter dat de regering niet opnieuw een Commissaris van VVD-huize heeft aangesteld. De provincie Gelderland heeft sedert vele jaren een libera­ le geestverwant op deze post gekend. Op grond van de uitslagen van de laatste Provinciale Statenverkiezin­ gen is de VVD niet de eerst aangewezene om een C.d.K-schap in te leveren. Daarbij komt het goede ge­ bruik om in geval van voortijdig overlijden van een zit­ tend burgemeester of Commissaris als het maar enigs­ zins mogelijk is een geestverwant van de overledene tot diens opvolger te benoemen. Dit laat de waardering van de VVD voor de persoon en bekwaamheden van de heer Terlouw echter onverlet.

OPINIE

4

ER GAAN STEEDS MEER STEMMEN

OP VOOR HET LIBERALISME.

De partijraad in Utrecht

Tijdens de Partijraad hield Frits Bolkestein zaterdag jl. een toespraak. Hij lichtte enkele punten uit de actuele politiek toe.

Integratie van minderheden

"Kernpunt van mijn betoog in Luzern was dat de minderheden- de moslim maar ook de andere- zich moe­ ten integreren in de Nederlandse samenleving. Het ge­ hele regeringsbeleid moet op die integratie zijn gericht en daarbij past geen vrijblijvenheid.

Kennis van het Nederlands en van de Nederlandse sa­ menleving zijn daartoe onontbeerlijk. Turken en Marok­ kanen die hier permanent willen wonen, moeten worden verplicht zich die kennis eigen te maken. Die verplich­ ting staat tegenover het recht op een uitkering. Zonder die verplichting betekent het ontvangen van een uitke­ ring dat de afhankelijkheid van de staat in stand wordt gehouden. Tenslotte ontstaan er dan ghetto’s met min­ derheden die van uitkeringen leven, die weinig of slecht Nederlands spreken, die weinig contact met de Neder­ landse samenleving hebben en op een cultureel eiland wonen. Dat beeld is schrikbarend. Vandaar dat alle zei­ len moeten worden bijgezet om dat isolement te door­ breken en de integratie te bevorderen.

Veel van de Turken en Marokkanen in Nederland zullen hoofdzakelijk laaggeschoolde arbeid kunnen doen. Die arbeid wordt hen onmogelijk gemaakt door dit kabinet dat minimumlonen geforceerd heeft opgetild. Is de sociaal-economische positie van minderheden belang­ rijk, hun culturele positie is dat niet minder. Minderhe­ den hebben recht op hun eigen identiteit en cultuur. Dat staat niet ter discussie. Maar zij moeten zich houden aan de fundamentele normen van de Nederlandse samen­ leving. Daar ligt de grens van onze multi-culturele maat­ schappij. Een van die normen is de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen. Dit betekent dat gedwongen huwelijken van Hindoe-meisjes uit den boze zijn, en dat Moslim-meisjes op leerplichtige leeftijd naar school moe­ ten gaan. Ik heb er begrip voor dat in veel moslim­ gezinnen dit op emotionele bezwaren stuit. Veel Marok­ kanen en Turken zijn hier niet gekomen met de gedach­ te dat ze hier zouden blijven. Zij hebben misschien nooit een bewuste keuze gemaakt voor integratie in onze sa­ menleving. Maar nu hun aanwezigheid hier permanent is, kan die keuze alleen maar ten gunste van integratie uitvallen. En dat betekent onvermijdelijk de aanvaarding van onze fundamentele normen. Dat de gelijkwaardig­ heid van man en vrouw ook onder Nederlanders verre van volmaakt is, doet daar niets van af.

Ik zal tijdens de Algemene Beschouwingen pleiten voor een nationaal debat en een nationale aanpak van deze kwestie. De discussie is inmiddels in de maatschappij losgekomen. Nu is de politiek aan zet”.

Verlaging minimumloon

In dezelfde toespraak kondigde de fractievoorzitter aan bij de Algemene Beschouwingen te zullen voorstellen om het minimumloon te individualiseren (zie ook VVD- Expresse nr 30).

” Het huidige minimumloon is gebaseerd op het inkomen dat een kostwinner met twee kinderen nodig heeft om zijn gezin te onderhouden. Dit beeld past niet meer in de jaren negentig. De jongere generaties kiezen meer en meer voor het tweeverdienerschap. De WD-fractie kiest daarom voor een recent voorstel van de WRR om het minimumloon af te stemmen op de individuele bur­ ger, in plaats van op het gezin. Deze individualisering betekent dat het minimumloon daalt met 30 % tot het sociaal minimum zoals dat geldt voor alleenstaanden. De weinige kostwinners die nog afhankelijk zijn van het minimumloon, krijgen dan een aanvullende toeslag. Er zitten belangrijke voordelen aan dit voorstel. Ten eerste past het beter in de liberale visie van een maatschappij waarin iedereen zichzelf staande kan houden. Het groot­ ste voordeel is dat dit voorstel zal resulteren in een gro­ te banengroei, juist voor hen die nu aan de kant staan. De verlaging geldt overigens alleen voor deze nieuw ge­ creëerde banen, en zal geen gevolgen hebben voor de huidige werknemers op minimumniveau.

Een Europese confederatie

Ook de toestand in Joegoslavië bleef in Utrecht niet on­ besproken.

"Eén ding is pijnlijk duidelijk bij onze pogingen de strij­ dende partijen uit elkaar te houden. De inspanningen van minister van den Broek worden keer op keer onder- mijnd door de acties van de individuele lidstaten van de EG. Wéér is de EG niet in staat een gemeenschappelijk buitenlands beleid te voeren. Het Europese falen in Joe­ goslavië werpt een vraag op omtrent de toekomst van de EG. Moet de EG een federatie of een confederatie worden? Dit verschil van drie letters is van grote beteke­ nis. In een federatie verliezen de lidstaten hun volken­ rechtelijke persoonlijkheid, in een confederatie niet. Het kabinet kiest voor een federatie. Maar het is ondenkbaar dat landen als Engeland, Frankrijk en Duitsland van hun volkenrechtelijke identiteit afstappen. En ik vraag me af of dat voor Nederland gewenst is. Vandaar dat ik zeg: een Europese federatie is een illusie. Dus moet een fe­ deratie ook niet door de regering worden nagestreefd. Mijn doel is een Europese confederatie waarin de lidsta­ ten hun volkenrechtelijke en culturele persoonlijkheid be­ houden, waarin bepaalde bevoegdheden aan Brussel worden overgedragen die strict worden geïnterpreteerd, en waarin de Europese Commissie zich dus niet met van alles kan bemoeien. Volgend jaar zullen we als W D op een themavergadering hier verder over discussiëren".