• No results found

Hand out Frediric Amant

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Hand out Frediric Amant"

Copied!
2
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Kankerbehandeling: verleden, heden en toekomst

Prof. dr. Frédéric Amant Departement Oncologie KU Leuven Gynaecologische Oncologie UZ Leuven

Terugblik

Kanker komt van oudsher voor. De oudste vorm van behandeling was heelkunde. In een tijdperk waarin steriliteit nog een vaag begrip was, verdoving in de kinderschoenen stond en antibiotica niet bestonden, was een operatie een risicovolle onderneming. Chirurgen zoals William Halsted voerden eind van de 19de eeuw ingrijpende operaties uit om de genezingskansen voor kankerpatiënten zo groot mogelijk te maken. Maar vaak keerde de ziekte toch terug. Artsen begrepen dat heelkunde alleen tekort schoot.

Het inzicht dat cellen specifieke kenmerken hadden, kwam er nadat Paul Ehrlich, een Duits chemicus en arts, erin slaagde om bacteriën te visualiseren met een specifieke kleur. Hij ging ervan uit dat deze ‘kleuring’ ook voor kankercellen kon en bedacht het concept van de ‘magic bullet’, de magische kogel waarmee specifieke kankercellen gedood konden worden. Ehrlich legde hiermee de basis van de chemotherapie. Hij kreeg er in 1908 de Nobelprijs Geneeskunde voor.

Maar de geneeskunde had twee oorlogen nodig om écht vooruitgang te boeken. De meeste soldaten die tijdens WOI aan mosterdgas werden blootgesteld, stierven een snelle en vreselijke dood. De enkelen die bleven leven, kampten met bloedarmoede en infecties. Edward and Helen Krumbhaar, Amerikaanse artsen-pathologen, waren hierdoor gefascineerd en beschreven in 1919 dat in het bijzonder de sneldelende cellen van het beenmerg schade ondervonden. In WOII werden soldaten opnieuw getroffen door mosterdgas en het onderzoek hiernaar kwam hierdoor in een stroomversnelling. In een lage dosis bleek mosterdgas werkzaam tegen lymfoom. Het eerste chemotherapeuticum werd bijgevolg gebruikt tijdens WOII.

Andere artsen werden zich intussen bewust van de celdodende eigenschappen van radioactieve straling. Marie Curie en collega’s voerden experimenteel onderzoek naar het medisch gebruik ervan en legden de basis voor de behandeling van tumoren met radioactieve straling.

Vandaag

Vandaag proberen we de drie pijlers van kankerbehandeling - heelkunde, chemotherapie en bestraling - zo goed mogelijk af te stemmen op elke individuele patiënt. We houden rekening met de grootte van de tumor, de aanwezigheid van uitzaaiingen en de algemene gezondheid van de patiënt.

Chirurgen proberen zoveel mogelijk ‘orgaansparend’ te werken en enkel een deel van het orgaan te verwijderen. Ook bestraling gebeurt gerichter dankzij de vooruitgang van de medische beeldvorming en nieuwe bestralingstechnieken, zoals protontherapie. Hierdoor kan de tumor beter afgelijnd worden en raken omliggende organen minder beschadigd. Met chemotherapie willen artsen microscopische uitzaaiingen elimineren en de kans op herval verkleinen. Ze willen zo nauwkeurig mogelijk weten wie echt baat heeft bij chemotherapie, welke soort medicijnen ze voor elke patiënt moeten gebruiken en in welke dosis.

(2)

We gaan vandaag voor een gepersonaliseerde aanpak: we richten ons zeer specifiek op de individuele kenmerken van elke kanker. Elke patiënt is uniek, én elke tumor is uniek.

Onderzoekers gaan voluit voor de ontwikkeling van gerichte therapieën en artsen integreren die in hun behandeling. Een sterk voorbeeld van een succesvolle persoonsgerichte behandeling is Trastuzumab (Herceptin°). Trastuzumab blokkeert specifiek het eiwit HER-2 en wordt toegediend bij borstkankerpatiënten die een tumor hebben waarin het HER-2-eiwit aanwezig is. Het geneesmiddel kan apart worden toegediend of samen met chemotherapie. Dankzij deze behandeling kregen duizenden patiënten een betere overlevingskans.

Strategie voor de toekomst

Een kankercel is een intelligente overlever. Om kanker zo goed mogelijk te kunnen bestrijden, hebben we een combinatie van factoren nodig: een betere preventie, een efficiënte screening, de ontwikkeling van gerichte therapieën en de aanpak van resistentie.

Om persoonsgerichte therapieën te kunnen ontwikkelen, hebben we een onderzoeksmodel nodig dat dicht bij de patiënt staat. We hebben zoveel mogelijk informatie nodig over de tumor zelf. Daarom hebben we aan de KU Leuven een ‘tumor xenograftproject’ opgestart. In dit project worden tumoren van patiënten ingeplant bij muizen met een onderdrukt immuunsysteem. Hierdoor kunnen we de menselijke tumor nader onderzoeken en kankertherapieën uittesten. Als een behandeling succesvol is bij de muis, dan stijgt de kans dat de therapie ook efficiënt zal zijn bij de patiënt.

De mogelijkheden van het ‘tumor xenograftmodel’ zijn veelbelovend. We willen zoveel mogelijk tumortypes onderzoeken. Met deze nieuwe kennis kunnen we therapieën ‘op maat’ ontwikkelen, therapieën die elke patiënt de beste kansen bieden en minder bijwerkingen hebben. Het xenograftmodel stelt ons ook in staat om te onderzoeken hoe resistentie, weerbaarheid, tegen medicatie ontstaat. Het zoeken naar een manier om die resistentie tegen te gaan, speelt een grote rol in de strijd tegen de creatieve kankercel.

Screening voorkomt kanker niet, maar verhoogt wel de kans op tijdige vaststelling en genezing. Meer mensen laten deelnemen aan screeningsprogramma’s is belangrijk. Uitstrijkjes van de baarmoederhals, coloscopieën, longscans bij rokers en gerichte onderzoeken bij mensen met een erfelijke belasting zijn een paar bekende voorbeelden.

Tenslotte kan het belang van preventie niet genoeg benadrukt worden. Bepaalde invloeden moeten beperkt of helemaal vermeden worden, zoals overvloedig verbruik van alcohol en rood vlees, roken, obesitas, zonnen, blootstelling aan schadelijke stoffen (zoals asbest) en zo meer.

Het Fonds voor Innovatief Kankeronderzoek

Met het Fonds voor Innovatief Kankeronderzoek willen we het fundamenteel kankeronderzoek in een stroomversnelling brengen. We willen vernieuwende projecten kunnen financieren die voor alle oncologen relevant zijn, welke kanker ze ook bestrijden. Meer info hierover vindt u op www.fiko.be.

Van harte dank voor uw aandacht en uw steun.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

De oplossing is volgens het VSO dat voor elke jongere die aan zijn laatste jaar begint in het speciaal onderwijs een plan van aanpak wordt gemaakt met alle betrokken partijen

De mantelzorger komt in aanmerking voor algemene en maatwerkvoorzieningen (artikelen 2.2.2, 2.3.1 en 2.3.2). De mantelzorger betrekken bij onderzoek (keukentafel- gesprek) dat

Deze gendernormen beperken kinderen niet alleen in hun ontwikkeling als compleet mens, ze zijn ook de basis van genderongelijkheid.. Wat kun je zelf doen als volwassene die omgaat

Veel jongeren voelen (bewust of onbewust) de druk om een studiekeuze te maken die traditioneel gezien bij hun gender past.. Denk bijvoorbeeld aan vrouwen in de zorg of mannen

Ouderen die homoseksuele, lesbische, biseksuele en transgender (LHBT) gevoelens hebben, zijn veelal onzichtbaar.. Vroeger was het gewoon dit soort gevoelens verborgen

leans op een ongeval tijdelijk als hoger te beschouwen is. De werkgroep heeft zich niet primair tot taak gesteld de uit de li teratuur -bekende onderzoekingen

Figure 7.63: 95% Percentile Condence Interval Shape: Inequality Measures (Percy) Figure 7.63, containing the shapes of the percentile condence intervals for the inequality

LW. Hierdie vraelys stel u onder geen verpligting nie. Dit gaan net om studiedoeleindes en daar is geen sprake van spesiale onderwys vir begaafde leerlinge