Die O.B. Jaargang 1, no.12

Geregisrreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad. 0

Die

0

S.'il'lt'Cl-bnmdtm~

is

o

p

m

ars

1w

die

vr

y

lt

eid

1:wt

d

ie

Ajriko-n

erdom

.

EEHSTE

JAAHGANG.

Vie

WOENS

D

AG, 28

JANUARIE

1942

.

0

Die

llUiJl

u:

at

in d

ie

pad

v

an

o

n

s

vr

yheicl

s

tcran

sal

l>

e

n

tie

tig

u;ord

.

0

No

.

12.

O

PR

OEP TOT STI£

0

U

J

V

v

~

AN

ftf()

(f)

!IJHU!LPFON

DS

DeaJi

u

f

r;}

OMflliANDANT

-

GElVERAAl

Die volgende oproep van die Kommandant·generaal, dr. J. F. J. van Rcnsburg, is op Maandag, 19 Januaric gcdoen in vcrband met hulpverlcning aan afhanldikcs van gelnterncer·

des aan die Rand. Op die eerste dag is reeds £'250 vir die doel geskenk, r-1aamlik £100 deur die hoofkwartier van die K.G., £100 dcur hoofgeneraal dr. F. 0. du T. van Zyl en £50 deur die Kaaplandse hoofkwartier:

, Ann die Uand en elder, in 'l'r:ln:,\·aal bet ma sa-arreslnsies plnnsge,,ind. J)i(l geanesLcc•·-des is. soos onder die huidige R<'~.:>l·in~ verwag lmu word, juis rnsbcwtls(o rcpuhlikciusgesindc J\frikunel's.

,ll"at die aankla~te te(•n hull<' is, weet ons nie, maar dit• \Vcu

"c

dnt iernand onskuldig is totdat hy :o;kuldig lwwys wonl. Dit. wns, altans, clio \Yc·l \'Oord:tt> die :::\oodregul:lsies ons land gotei~tor het.

,In <'ik g;(wal, of hierdie R<'pnblikeine sku! dig i~

or

1J.ic, hnlle vrouens en kindors wol'(] nan clio ell<'ncle prysgegeC', terwyl bulle in dir l•:mpin' se nonk<' moot verkw~·n.

,Ons

in die O.ll. hu.Jdig die louse Een vir

almal, almal vir elkeen en die 0.13. doen 'n driugNtclc bcroep op al sy lede en ook op nllo Afrikanol's, man, \TOn en kind om him·dic kri~is

uiL to lcef. Die is waaragtig Christelik en waar· agt.ig Nasionn<ll.

VE

U

D

U

ID

ELiKING

J

NSAKE

HEPUBLIKE

lf

NSE

G

H

OND

WET

fn DiC' BurgCl' van 23 ,J anual'iC \'erskyn die ,·ollec.Iigo konsep-groudwct yan ons loc-komstigc Hepnhlick, :-;oos \'Cil'lcdo jaar dour die l~cnhcidskomilct' aanvn:u· en waarl':lll OilS in OilS uiignwe van 21 Jn.nuaric ·u op-somming gcpln:1s hot as di<> beleid \':t.n die Ossewabrandwap;. UiL is dil'selfd., l•e&<inscl;; waL vorlocle jnar in omsentlbrief No.

l/·11

\'Ol'\':lb wus. maar op bc,·el van die Party-Icier loruggcl rck moes word. Hionlie grond\\·(\L is clio bclcid YaH die 0.13. Die Party aanvaar dit egtcr nie in sy geneel

nie (ky!< Oic Burger se hoofartillel da<lr·

oor). Or. Wialan is nie ten gunstc van die stnnctpunt ten opsigte van die Engelse se regtc nie. Hy wil aan hulle dieselfc!e rcgte gee as aan die Afrikaner. Die

o.

s

.

cgter handhaaf die beginsol dat die A fri -kancr 'n eersgcboortereg hct en nic op gclyke voet met die Engelsman behandcl kan word nie.

Hoofgonl. dr. 1•'. D. du 'J.'. vnn Zyl ,.'n l•'omb word opgebou vir diC' noodl<'uiging

vn.u die ,·rotwns en kindcrs ,·an gevangcnes en \':tn gC''IntemoN'des, hotsy 0.13. of nic, wa( snag~ sonder 'n rbk oor hulle koppe moeL sl:wp en hccbgs sondcr kos tussen hullc Iippe mocc lw-weeg. Dit word vorwag cht iedrl'ecn maan<lc-Jiks ~al hydra op 'n definitiewc Ya,te basis a-;

Jmllo mnandclikse inkoms{.(l~ he~. J3ocrc ka.n tlit bcs by wyse v:tn bydr:tcs in kos of andcr ware docn. ,,)fensc waL ook 'n Jmmer of andt'r hui ve~~ing l\;ln afslanu vir hullo mede-.Afrika-ncrs wat tcrwille '':111 die Repuhlick di<' e01·slo lydendes moe~ wees, word versook om hullc be· roidwilligheid en di~ besonderhede aan le meld by bulle O.B.-kommandnnl. Dio adminisLrasi(' l'llrt hiet·die Jnndswye lloodlcnigin~skemu sal k os-lcloos dour die

o.n.

uit~e\'ON word. Toesip; en belwcr oor die fonds snl opgedrn word nun 'n komi[('(• bestnande uiL Afrikaner,.; van die hoop;->-lc aansien nie neL binne maar ook huite die O.D. 'l'ot bcnoeming van die komitco sal by-clraes clcur die Provinsialc Hoofkwartier<' onl-vnng \\'Ord.

(Knapstad) . . . . . . . . . . 100 0 0

,,Om; het c•lkccn die ect1 voor· God gcswcc:;r lint on>; ons mecle-Afrikaner in die nootl

,.at

by-:-;i.ann en horn nan die \')'tllld nio sal uillewcr nie. Ons word clkecu nou op die proef gestC'l or ons daanlie eed kan bou of nie. BJ<::-J \-! H

J\1,'.\L\L, ~\l,J\rAL Vill. l!iiJI\gJ~:\1'! - -(Get.) . ) . li'. J. van Rensburg."

DONASIES

Die volgcnde donasies is LoL Vrydag, 23 descr,

1)!\ll l)ie

o

.

n

.

bckend gcma:lk:

£ s. d. Hoofkwn.rtier v/d K.G. (Pretoria.) 100 0 0

JToofgenl. Jurgens , 'chocman

(Oudt~hoorn) . . .. . . . . 50 0 0 Hootkwarlier Kaapland . .

..

50 0 0

Dr.

.J.

.

. du 'roiL (Ka

apsLad) 25 0 0 Dr. J. J). 'JL Claassens (Knapstad) 15 j;j 0

Dr. J. A. ' ''iid (. 'rpllonbosch)

.

.

10

0 0

Gonl. C. A. ViHagio (Cah·ini~r) . .

..

8 Hi

s

Dr. J. K de l\ock ( 1\n.apslacl) .. 5

:;

0

D

•

··

?If. '!'. }L Wolfn:lnli; (.i.\lnitlanl1) 5 f) 0

)fcdiese Yricnd (Kanpstad)

. .

.

.

.

.

5 5 0

Gcncraalsk:tp J.>. D. Hossouw

. .

. . 5 0

0

Dr.

E.

c.

van 1 IoogsLraien ( l(aap·

stad) .. . . . .

..

. .

.

.

. .

a

:3 0

Dr. .J.·K. Bremer (I<:lapstad)

.

. 3 ;j 0

Dr.

c.

G.

Cruywngen (Kn:tpsl:l!l) 3 0 0

0<'"1. )I. 11'. , mith (Hobert son) 2 ]:3 0

lJr. .J. 8. du Plessis (Kaa.psiad) 2 2 0 Dr . G. P. Fourie (B<'llville) 2 2 0

)lcclicso \'riond (Wynherg) .. 2 ~ 0

Dr.

B. P. .Lubbo (Woodstock) 2 2 0

)ledieso Yriencl (Kaapstad) l l 0

?llcdicsc Vricnd (K:utpslad)

..

l 0 0 Genl. 1'). D. Rossouw (Ko.apstnd) l 0 0 'l'oLnal

..

.

.

. .

£<103 1'1.

8

G

H

OND

B

EG

i

l\

S

EL

S

VAN

ONS

S

TA

A

TSBELEID

\\'anneer ons verklaar d:tv ons ltepubliek go-grand moot. wees op 'n staatsbeleid ooreen-komstig die begrippe ,·a.n \·olksrcgcring van die Suid-A friknausc llcpublick met die uit.l>ka.keling \':Hl aile~ \\<II. val~; en \'Olkskndclik i:; in die demolu·,,sie, bedocl ons dat die rcgcring van ons la11d namens die volk moct resecr in belang van die voll\. Soos 'n \'!\dcr die welvn.:t rt van

sy huisgesin op sy hart dm omd::d, dit vices \'::tll "Y vll'c" en hloed ,·an sy bloed is, so moe~. die rcgeriug die weh-aart """ die volk in clio oer:;lo J)l:\as bcoog. Jc>u staatshoof sal ccn uit die vollt wces, en gecn vreemdeling wat dcur 'n toeval·

lige mcerderheitl van die bevolldng se~ies is nie.

Om; maak ondcr:;keid lussen die II'Oot·do volk

en bevolldng. Yolk i., ''ir on:s 'n ecnhoi<lsh<'-grip, 'H grol'p mensc wat dour taal, b!oed, karaktcr en strcwe 'n ~root et.nheid soo:~ 'n familie uitmaak: bt·,·olking da:ucntoen is al

tlio ontlcrdnne vn.n die staar. soos .fi.Jngeh.c, G ric-ke, Jotle. klc·urliugt· en l>omeer. Laasgenoemde deel van die bcvolldng het geen regstrcekse seg·

gensknp in die bcstuur van jou ~taat nie, maar (Yen·olg op his. 6, kol. 1.)

TWEE

; =:=:=:===:::======

=

= =

=: : :

=

===:=::::;:::=:; ~

VIR

E~IG

lETS

S~IAAKV()L

EN DEfTIG

in

lDame§,.,

Rokke

besoek

!71-e

;yno.

PAROW S!E

"

:~W~-

MODERNE SAAK

~

VOLK

SK

AS

~s

u

E~E

BANK~

D<'omlse

oo

r

sh

r

y £1,500,000.

Hoofkantoor:

Vollcskas

-

g

e

bou,

Se

n

tra

a

ls

traat,

PRETORIA

Vol

k

s

k

a

s

(

Kooperatief) Bpk.

(Op;:t·rl.': l'ragten~ die Ho-OIIl'ratlrwc \\'t!l)

1

~~.6o~ke

A

V

8

Q

B

Rr:~;se-Lede £90,000

Hoofkantoor:

St. J

ohnst

r

aat 6

5,

BLOEM

FO

NTEIN

BEGRAFNISSE. KlSTE. KRANSE. GRAFSTENE

---

---

---

---Voorsien in 'n uoodsaaklike behoefte ....

!.ENINGS vcrkrygbaar vir enige r

cg-matige doc\ teen niters billike ienne.

L.l£1£1!, 01' 'N KONTAN'l'DASIS EN 13LY U Ef.l£ DA.<\8.

Duiscnclc ma:~k gcbruik van SASBANK

fasiliteite om hulle van die ckouomiese

juk te bevry.

0

SASBAJ\JX

il'l 'n kind ''all die Volk en dien die Volk.

Ra

ad pl

eeg

S

as

ba

nk

.

PAP.RL:

Porci-Bocdclgebou,

HoofsLraat 327, Posbus 266. KAAPSTAD:

Parlement:.tr:~at. 32, Posbus 2387.

WORCESTER:

Lcadcrgcbou, lloogstraat 4, Posbus 57.

IE H

N lC9

IE

lL ll

!}{

DIE

BOEK

w

aarna

tic

n

d

ui

sende lesers

maand

e

lank

al voor

ui

tsie

n

.

Gli$ftter

dUe

He~dejsure

de

ur

S.

IGN.

MOCH.:E.

llienlie

boek

is

'

n VERVOL

G

op

llN Dll!E

VUUIR.LlNHE

I

s dit

n

od

ig

om

meer as

dit te se

?

As

u

,

I

N

DIE

VUUR

LI

N

IE"

ge

le

es

he

t

,

sa

l

u

die ve

r

le

i

ding kan weerstaa

n

om

ook

hierdie ve

rha

a

l

t

e

lees'?

Dit

bring

dieselfde

vlammende

idealisme,

diese

l

fde bran

de

nd

e

v

r

yheids-Ii

efde en oo

k hi

er is

-GENL

.

CHRISTIAAN RUD

OL

F

DE WET

die oorhee

r

se

n

de

figuur.

Dit

h

a

nd

e

l

oor di

e

jare van

ontwrigting

,

v

ernecler

ing en armoede na

die Driejarige

001

·

lo

g.

Die

s

trycl

om

.staand

e

te b

l

y tee

n die

vxecmd

e

indringing:

Die

hoop op

die

h

e

rwinning

van

die

verlore

v

ader

land:

Totdat

die rebe

ll

ie

van 1914 k

om

...

DAN IS U

WEER MET

E

R

NST IN

DIE

VELD, ONDER

DIE

WYE

STERHENAGTE, AAN DIE SY VAN

SY GELIEFDE

G

E

N

ER

AA

L.

U sal

Ernst

se rit aa

n

die slot van

hierdie

werk nie

verge

et nie:

D

ie

opstand is feitlik

verby

: Di

e rebelle keer

terug na 'hul

huise, maa

r

De

Wet

h

et deurgebreek

na

die noorde

:

Die jong

burger besluit om 'n

poging

aan

te

wend

o

m deur d

ie

linies

van

die

regeri

n

gst

r

oepe te breek

om

by sy

Generaa

l

aan te

s

luit:

U

sa

l

e

lke

oo

mblik

in

hi

erdie magtige

rit

me

t i

n

ge

-houe ase

m

volg

...

totdat

. . .

DIE UEB

E

LLIE

GAAL~

VERIBY

1\'.llAA

U

DIE

WET

is

nog

daar

...

,

...

IPR"ys

3

/

9

--Hierdie is 'n

ui

tgaaf van

eli~

A.P

.-

Sakbibl

ioteeli: en word aan

inte

kena

re

verskaf teen

3

/

-

;

aan nie-intekena

r

e

3

/

9

.

Tek

e

n

vandag

in en

u

ontvang

hierdie boek

en alle verdere mtgawes.

•

Bestel

va

n

:

DllE

AJFRllR(kAN§

'E

IP

IE~§

=

RJE~CIH1

.L

~J~JD!El

9

!Bus;

§45

9

JPlleiins

tl:

I!"a

a

t

3

9

JJolhanJI'lleslburrg.

DIE O

.

B., WOEN

S

DAG, 2

8

JAN

.

1942

.

EERSTE POG!l\G

lV

IISLUK VA

N

,

,

K

O

NSTI'l'USIO!';ELE WEG"

Dr. :Halau en andcr part~·politiei hou val daL lmllo die repuhliek langs die konstitusionclc W('g wil \'Ol'kry. ] rullo hc,.,)wldig die Ossewa -br:1ndwag dab hy dit oak meL ander middcle \\'il ,·erlny, Oll \'Orkl:tar cla:lrom oorlog icon

hom. Die volk lmn liewers venice\ on 'n grooL t·cpublikcinse organis:t>~ic ,·cmicLig word solank hullc maar net honucn.J persent seker .maak

dat aileen die parlement - en uus die Party- .)

die republick bring. Adv. Strydom het mos ool< gesc as die O.B. die republick bring, wat

bly dan vir die Party oor?

Hoc ,m:~klik en sel;cr" hiordie \\'Cg is, is onlangs bcwys toe dr. )\alan die ccrsto poging

aangcwencl het om die rcpubliok Lo bewcrksw

l-lig. lly hot naamlik in die .Parlcmcnt voor

-gcs~cl daL die Raa\l horn non ion gunste v:m

die sLigting \'an 'n rcpuhlick uitspreek. Nadat die rcpublikcine \'ier dao lank oorLuigingswcrk

in die ParlcmcnL gedocu hcl, lwn die voorstel

van dr. Malan nie meer as 4S stemmc uit 'n

totaal van 160 kry nic. Met die vooruitsig dat daar vir die duur van die oorlog geen

ver-ldesings meer sal wecs nic, bestaan daar nic

vee! hoop dat die Parlemcnt in afsienbare tyd

ons die .republiek sal si<CI11< nic. En intussen

stop die Regering honde~do republi!<eine in

kampe op aanbovcling van clr. Malan wat hulle

by die Regering aangcld:l llet dat fllllle 'n repu· b!iek met gewcld wit vcrkry.

Dt·. :Jialan hot cbrc·rn nop; dank van die R.egc -ring Ontvang, maar wai. kry clie volk? Gecn ropuhliek nie as clic 80 aa nhou!

O.B

.

-

ALMANAK

Die O.R.-:~lmanak ,.i1· J9J2 is 'n YOOrtrcflikc wcrk- nag nooit hot iots \':lll hiordic aarcl iu Suicl-Afrika die Jig gesicn nic. 'n Kleurvollo kunswcrk cleur die i\ frik:wnsc kunsskilder

,

V.

H. Cootzc.r, wat ons hi:;(oricsc. gronclslag in vor -,]ci\lonclc aspekte, ons ''ryhciclsLrcwe on clio

~tryd \'fin die O.B. vir 'n georganisccrde en ge

-clissiplineerde Afrikauerclom simbolisecr, vcrsicr die ,·oorblad.

D

i

t

is voorwaar 'n smaak\·ollo stukkie work.

H icrdie alman:~k is hoor~a:~klik a an ons volks

-gcskicclonis gewy, en aile gcbeul·tenisso van he·

lang word nangcstip en met 'n passeuclo :~fbcol­

ding dour gcuoemdc kunsienaar vorsier. Die

Leks of sprm1k by clke mnand sinspeel op een

of ander van die vcrLakkinge v:tn ons volks -bchngc. Onderaan clke blo.d is 'n \YCnk vir

wcrksa:~mhcdo wat gcdurcndo clio maancl ter

bc\'ordering daarvan ondcruccln kau word.

Die hoofdoel \':'Ill hierdic almanak is natuur-lik or)\·ocdlnmdig. As middcl om liefde en

w::ntr-dcring vir ons eie kult.uurgocdero by ous volk op ie wek kan gecn grotcr en ,·eriliensteliker

werk d~ur die Ossew:~brandw:~~ onderneem go

-word hot nie. In aile opsi::ttc kan die

O.B.-alm:~nak aanbcvecl word cu bchoort dit. tewens

clkc O.B.-licl of hcvricuclc huis tc vcrsicr. Ekscmplare is verkrygbaar by die 1'ransvaalso Iloofk:lntoor, Voortrckkcrgcbou 403, Johannes

-burg, teen 2/- sLuk.

OFFISIEHSKANfP GEHOU

IN NATAL

'n Offisicrskamp \':'Ill a! die Offisierc van Oos·

Grikwalanc1 is onlangs naby Cedarville ()iatal)

gehou. Die opkoms was uiisiokcncl in '~cerwil

van die feit dat Oos-Grikwaland dour.· drooCtto geloisicr is. Die gees was wondcrlik en dit

'

~as

'n ui tors geslaagclc byccnkorns.

Komdt. A. tle Kook wns in bevel van clie

bmp. A.T\.G. 0. L. 1'\c\ bet twcc losings

ge-g<'e: ,\Vat 'n 0.13.-offisier behoort. to wcot," en ,~asionaal-Sosialisme en die 0.13." Hy hct oak konliks die H.X.P.- 0.13.-moeilikhede

,·crdnidelik.

Ocnl.

R.

K. Hudm:m bet. lesings gegee oor

T\rygs1·ade en Organisasic.

'n Speurdcr hcL oak die lmmp bygewoon.

ON

DERSTEUN

O

NS

ADVERTEERDEHS

D

IE

O.B.,

WOE

N

SD

A

G

,

2

8

JA

N

. 19

42.

lJO

E

ff

N

GET

E

KE

N

MOE'l'

W

ORD

OP DlfE O

.

B.

Die administrasie van ons weekblad Die O.B.

vereis dat nllc vcrnntwooJ;delike offisiere van die

O.n. noulettend die volgende punte in ag moet 11eern:

1. Intekengeld op Die O.B. ,,-ord as algemene reel dour 'n kommando beLaal in cen groot

be-drag vir aile persone \1·ac deur daardic

kom-I;~. maudo intekcn. Hicrdie bedrag word bereken

teen die vasgesteldc tarief van £20 per 100 in· lekennre elk vir die tydperk van een jaar. HiCl:

-die bedrag 11·erk uit op gemiddeld 41-per inteke

-naar per janr. 'Vaar 'n kommando nie die volle 100 intekenare kan vind nio, moet. die getal iniekena1·e wat gevind en waarvoor betaal kan

word, opgestuur word en sal daardie kornmando allecu betaal vir die getal intekenare wat hy

instuur bereken teen die hierbo vasgest.elcle tarief. Kommando's hoef egter nie noodwendig van el!~e lid

4

/

-

in te vorder nie, maar kan die

vasgestelde bedrag byecnbring op watter wyse hulle verkies, by v001·keur word aanbeveel dat

'n spesiale funksie gercol word om sodanige geld te kau stort om sodoende ook die minderbevoor·

regte lode van die kommando to knn laat i

n-token op Die O.B. Waar moontlik kan die

bedrag ook bct.aal word \lit die algcmene k

om-mando-kas. Nie-lede van die O.B. waL ook ,by

'n kommando hnlle name en a(lresse inhandig (.er verscuding na Die O.B.·administrasio, b o-taal 51-per jaaT elk.

Alle persona wat weens buiLengewon~ omst.an

-dighede nie in staab is om hullc 11ame dour 'n

kornmando te laat opstnur nie maar direk by Die O.B. w.il inteken, moot 'n spesiale intek

cn-geld bei.aal, nl. 716 per iaar elk aa11gosien so-danige los intokenare groot addisionole adminis

-trasie-werk mccbring. Dit word egter verkics dat alle persone wat enigsins daartoe in st:1at

is, dour 'n kommando moet inteken, soos him·bo uiteengesit.

In a.lle gevalle hierbo genoem, word Die O.B.

Clirck aan die betrokke intekenaar gepos na die adrcs wat opgcgee word.

2. In alle gevalle waar in verband met in

tcke-ning op Die O.B. aan Die O.B.-adminisLrasie geskryf word, moet •·ermeld word of die intcke -nare in· verband waa.rmce die korrespondeosio

gaan, direk by die administrasie inskryf of deur cen of nuder kommando.

3. By die opgee van adresse vir inte~1enare

moet met die grootste aklwraatheid te werk gegaan word. Dit kom dikwels voor dat porsone

'n adres opgee wat byna onmiddollik weer ver

-,andcr word terwyl die regte adrcs in die ecsLe

inst.ansie gegee kon gewees hot. A

drosverande-rings bring moe groot kosie vir die administ

ra-sie en moet sover rnoontlik vermy word. EH1e intekcnaar rnoet dus goed oorweog alvorens hy

'n adres opgee of dit die gcwcnste oen is.

1. \Vanncor die name en ndresse van Jllll\'0

intekenare na die o.n.-adrninistrasie gestuur word, moet sodanige nuwe intol1enare nie in 'n gcmengde lys saam mot ou intekonaro gestuur

word nie, maar noukeurig apart gehou word

en duidelik gemerk word as nuwe intekcnare

waarvan Die O.B.-adminisLrasie nog nie kennis gekry hot nio.

5. ~rcn einde aan die voreistos gestol deur

K

o.

'l to lmn voldoen, moeL olke kommando 'n nou

-keurige regist.et hou Yan die lys van intekonare wat hullo reeds na die administrasie gestuur hot met die aauvullcn,dc lysto wat hulle van tyd tot tyd bygevocg bet, sodaL die komrnaudo

p:resies weet wntler gogcwens in bcsit; is van die administrasie en walter gege11·ons nuut

by-kom. ·

6. Wannecr porsone iniekening op Die O.B. stank, moet dieselfde reol soos uiteengesit in verband met. die nuwo intekenaro nagckom word, d.w.s. die name on ndresso van po:rsone

wat intckcning op Die O.B. staak, moet spes

i-fiek gemold word. Daar moet nie slogs 'n nuwe

lys van intekcruire gestuur word om die one te venang uie, aangcsien claardenr groot bykom

-sLige werk vcroorsaak word by die admioist

rn-sic.

7. \\ianncer cnigo inligLing nail HoofkwarLier gestuur word in vcrband met 'n intekonanr, moet gemeld \1•ord wauncer on dour wie genoe

m-de intekcnaar se naam ingcsLuur· is na. die

administ.rasio en onder wattcr kommando hy

rcssoricer.

8. Wanneor bet.aling geskied, moot duidelik

gemcld word of tlio betaling bereken moct word teen 'n bcstclling wat reeds goplaas is en of dit

betaliug is vir 'n nuwe bykomstige bostelling,

wnt dan tcgelykcrtytl by die ouc govoeg moot

11·ord. .Aangcsion die O.J3. met groot finansicle lastc to kampe he!,, word aile betrokke persone ton sLorksto vorsoek onJ so gou moontlik hulle

vorskuldigdo iniekcngeld te betnal.

v-=

= <= = ==----~-~-~

!

G.

A. F

I

C

HA.H.DT,

lBPK.

I

: 1\B SJD{EIU.E, YSTEHWAnE

I

: EN J>fiODtri('CE UANDELAAUS :

f

~

;~~

n

BLOEMFON

TEIN

o~~~;'

g

!

6..--~--- ~

rD

N

s

S i

ow

e

s d

f

as b

wa

r

s

uite

ile

ur die Un

sy gre

ns

i

e,

e,

b

e

k

c

n

d vi

r

goei

c

d

ru

hv

erk

t

ee

n

k

o

n

kur

crc

nde prys

e

.

E

S'l

'

E

i

s o

m

o

n

s t

e

raadpleeg

·

in

v

er

b

au

d

m

e

t

u

b

eno

dig-hede

.

Prysnote

r

i

n

g

s

wo

rd

g

r

atis

v

e

r

s

k

a

f. E

n

ig

e

s

o

ort

drukw

e

rk

van

vi

site

kaarte

tot

g

e

l

ee

rd

c

Dissertasies

word ond

e

rue

e

m.

HOU KOERS NA

JP>

n!» lEcdegia

0

[))riDJ~dkell'y?

Drukkers,

Uitgewers en

Bookbinders.

Die !Laan,

St

e

llenbosch

.

--

---

---

--

---

---DIE

EN

ch

rM>~

Va?1Y

~@

GBUCI!?

d_.A."~avne-t

!!/Beo-i,?Aodo

e-~ ~n6

vlfoea'e-t.stad

?e~MfY

~

,?'ee

6-ev~ed~i~,?'

en-

ve-t,~

".;,

n

4i>ndeid-C

e

Mnin,?'

ADD!ERlEYSTRAAT

li34

KAAIP§TAD

DRIE

ll'rlvaat Hotel.

JDKE AFR.lli..ANER

S

E

T

UISTE

alle

modeo-ne

gelfi

ewe

lBHHke

'JI'erme

Eienares: Mev. P

.

J. RET

IEF

,

Foon 2-3833

Ons Ontmoet alle Treine.

Klloof

straat,

Ka

apstad

.

ONDERSTJEUN

O

N§

AD

V

JERTE

E

R

D

ER

S

ii~

DIE SUlWERST

E E

N

BESTE

.

BESTEL DIT ONMIDDELLlK VAN

.JJUR.GEN§ §CIHIOEMA

N

POSBUS 142,

O

UD

TSHO

O

R

N

.

en ONDERSYIEUN 'N 100-P IERSIE NT AIFRI &<AANSE IFIRMt~

. =

~ .

.,

6 ~ ~.;cJ!!(.Ia ...l Q r.lS!:j"'S, _~

.,

~>~ed ~a ~=~~>oi t-<0 "~" ::3 ~r.r:-d~>coO

_.!lo

~~~.e~~ o"Bg>~~~ 1>1

_'i

₃

p:a

c;a:>?2

CQ0~$ _~.ot:l~~.... _.:;::~0 _.o p: (!) ..;,:::

"'-li1~~e,)

"

~

~s=""~~~ fl!;;~2Ji~~ (il p. .... > WYI\!E: Fonkelwyn

5

/

-

5

/

-Lewenswyn 3/6 31§ Vermouth _{2/6 2/6} Hanekraai (Cocktail) ₃₁₆ 3/-Likeurwyn _{21- 1/8} Jeropil1o (Rooi) 112 11-

5

/6

(Wit) 1/2

1

/

-

5/6 Soet Muskadel

.

.

1/- lld. 51 -Port 1/1 lld.

5

/-Worcester Hock

1

/

-

lOd. 4/9 Pontak 11- lOd.

4

I

G

Spesiale Sjerrie 10d. 9d.

4

/

-Sjerrie 9d. 8d. 3/6 BRANDEWYI\!E: >choemannollo C•:• 6/9 5/· 26/8 Brandewyn

•

Ekstra Spes.) 5/6 4/9 25/ -F.C. _51- 413 23/ -JENIEWEIR _61-

₅

/-li&<EURS: Kersie-B randewyn _51-

₄

_/

_S

_23/ -Anys-Brandewyn _51- 4/3 23/ -Gemmer- I Brandewyn _{51· 413 23/} - Lemoen-Brandewyn

5

/

-

413 23/ -Peperment-Likeur 51- 413 23/

-Van der Hum 51- 4/3 23

/-J lEN lEW IER·LI G< lEURS:

Lemoen-

J

enewer 6/-

5

/-Suurlemoen-

J

en ewer 61- 5/

-Word vcrkoop In 12-bottel-klaalen o! 6·gelllngva.at)lell

or grotcr. U klssle van 12 groot botlels kan enlge getal

Wyo. Brandewyn, Jcnev.rer, Ltkeur, Vermouth eo Ha.ne· kre.al bevat. Voeg 4j- by vtr klssle en bottcls, en 10/·

vir vo.atJie (lndlen ole a.ndere ooreengckom met bcatuur) wat vergoe<l oal word by terugsendlng. 'l'erme: K.M.B.,

plus lrelogeld na aylyne or K.B.A., plus trelnkomm!as!e. V.O.S., Oudtsboorn.

§(iHl

0 lElliliANN!ElLlO=

DlRAN

K

VIR KW ALITEIT

EN TEVRED

E

I

VIER

DIE O.B., WOE~SDJ\G, 28 J'AN. 1942 .

•

,Die .R.egermg wil aaardie weg (die konstic

u-.;ionele) vi~· ons probcer onmoon.tlik maak deur

die im·oering van talle vau immigrante. }lulle het selfs nou al begin cleur die veranclering van

die Kieswci... AI wat ek hierop kan se, is daL dit sal beteken stryd - rasscstryd. As die Afrikanerdom op daardie wysc genoodsaak word om hom te verdedig, sal hy hom verdedig op

N U WE MA 1\11 ERE waarvan sy teenstanders nog nie ondervincling het nie. Onthou, die eerste wet van die natuur is die wet van self-behoud."

Hierdio woonle is dcnr dr. D. F. 1\falan g e-besig in die loop van sy republikeinse tocspraak

in die Parlement in verbancl meL die metode ter bcrciking van ons vryheid. Ons het gewag

om

to

kyk of Die Burger 11ie dalk tcvoorskyu

sou kom met 'n hoofartikel onder die opskrif

»Bloed ?" nic, maar dit bet uitgebly. Voor

-heen, wannccr clio Ossewabraddwag melding

gemaak het van gevaarlike terrein ,,·a.t nog miskien bctree sal moct word voordat ons ons vryheid bereik of ander metodes waL aaugewencl

moeL word, het dr. :Malan daarop gcstaan dat die Osscwabrandwag moet vorduidclik wat hy dam·meo bcdocl. Too daar aa.n hierdie nalwc versock gecn govolg'gegee is nie, het dr: l\.[alan

geraai wat die Ossowabranclwag bedool, en sulkc waardevolle ,inligLing" aan die Regeriug vc r-strck oor binnckringe, geheime diens on andor

gevaarlikhede vir die Empire in die O.B. dat die Regcring hom ,formeel by mondc van min.

A. :\I. Conroy in die Parlement bedank heL. Die gevolg, van hierdie ,.verklikkery" is dat tientalle jong Afrikaners van durf en daad nou agter die Regering se doringdrade sit en wag op die Republiek wat dr. Malan beloof om langs

konstitusionele weg te vorkry, en vorder dat die Rogoring tot 'n nog groter waaksaa.mheid

aangospoor is- wat beLekcn dat l1y waars kyu-lik nog drastieser stap1)e teen die ontwapende

Af{ikancnlom sal clocn.

Dr. ::Hahn het volgchou -- en docn dit nog - dat die R.cpubliek aileen langs die konstiLu

-sionele weg vcrwesenlik moot word- aileen by die stembus. Hy hot nie ag daarop gcslaan

wanneer aangevocr is dat die Afrikarlcrdom

magLcloos staan onder die diktatuur van vel

d-ma:lrskalk Smuts nie. Toe hy die O.B. by die Regering ,verklap hct", het hy nie in

agge-neem clat daar geen verkiesings meer onder die bewind van die huidige diktatuur sal wees nie,

en dat die !Provinsiale Raadsverkiesing reeds op die lange baan gcs!wif is nie; hy het toe

gcen ag geslaan op die onhoilspellendc uitla-tings van ministerii:!le kant in verband met •n grootsltaalsc Britse immigrasieplan om die Afri· kaners in hul eie vaderland te kom toeploeg nie; hy het oott nie toe gedinlt a an die beweging

wat aan die gang is om die Britse gebicde in

Miclde-Afri!<a by die Unie in tc lyf sodat die Afrill;:;ncr so stem tot niks meer as 'n floue

gepicp geredusecr sal word nie.

Ma~\l' toe hy dour middcl van die Parlemc

n-torc prop.lganch -buis aan clio volk .moot ver

-duidelik hoe hy die Tepubliek gaan kry,

waar-voor hy in die Parlement nie meer as 48 stem·

me uit 'n totaal van 160 kon l<ry nie, hot die werklikheid blykbaar tot sy bowussyn clcurgc

-dring dat him·clie meerderheid a;tn Regcrings

-( kant heelmoontlik vergroot k;tn word wanneer

'n tweo miljoen nuwe Britto vars uit Eugcland

on andcr rooi Dominiums aan die hooggcprese

stombus\·erkiesings sal deelneeru, en moos hy

die dour ook oophou. vir , nuwe maniere".

Ons sal nio vra. wat claardie nuwe manicre is

nie; ons glo a an sy woorde van 27 Augustus l.l.

op Stollonbosch clat publikasie van 'n mens so

planno slogtc taktiek is, hoewel hierdie stalling in die gc\'al van die Ossowab'randwag glo nie geld nic. Al wat ons wil vra, is dit: glo dr.

Malan nou werklik dat hy beter in staat sill wees om die republiek deur middel van ,ander

metodes" te ver~ry wanneer hier reeds twee

D

IE

O.B., W

O

EN

SDAG, 28 JAN.

1942.

Ossewabrandwag is

.

aan

Geen PartyaPoiitief<e

Groep

_

GekoppeD

Duide

like

Verklaring van

Dagbestuur

/ ' )

In verband met die jongste persberigte en bewcrings as sou die .ossewabrandwag hom koppel aan 'n bepaalde politieke groep, of samesprekings met die doel gehad het, word die volgcndc verklaring ten behoewe van die Dagbestuur uitgcreik:

miljoen meer Engelsc in die land is en die hclftc van die Afrikaners, op advies van partylciers

aan die Regering, in doringdraadl<ampe sit, as

wannccr daardie ,ander maniere" vroegtydig aangewend word - 'n motief wat hy vandag

afkcurend aan die

o.n.

tocskryf?

Ons glo nie. J\fnar clit wil ons nou voorkom of clr. Malan in sy optrede tcenoor die Osse

wa-brandwag ne~ kragtons die ,eorste wet van die

natuur" - die wet van selfbchoucl- geh~ndcl bet, mnar ongelukkig het hy dam·ouder mindcr verslaan as wat 'n mens van 'n ware , ,·olks -Jc-ier" sou ,·erwag hot om to verstaan.

DIE

TU§§JEJ.'TVJERKIESING

IN lUVJER§DAL

Volgens die beleid. wat deur die Oagbe-stuur sowel as die [<aaplandse tBeheerraad

necrgelc is, sal

o.

B.•lede in die tusse

nver-kiesing op Riversdal slegs vir 'n republi· keinse kandidaat van die H.N.P. stem wat

die Ossewabrandwag nie vyandiggesind is nie. 'n Stem vir 'n vyand van die O.B. is 'n stem vir die Smuts·bewincl wat die

vyand van die O.B. is • . Ons kan nie ons vyande met parlementere gesag bcklee om

die O.B. des te beter te beveg nic.

KA.l~DIDATE

EN

NTIJE

P.ARTYJE NTIE

Vir partypolitici bestaan daar nie soiets as

mcnse of 'n volk nio. Vir hulle bcsLaan claar

net stcmvce on partyo. Dit is daarom dat

hulle die vcrkla.ring van die Dagbcstuur iusake die afsydigo houding Yan die Ossowabrandwag len opsigtc van politieke parLye of groepo nic

kan verstaan nio.

Die Burger se verLolking van genoomde ve

r-ldaring, waari.u o.a. verklaar word da.t die O.B.

sy lede sal aanraai om vir kandidate te stem

wat republikeins is en nie teen die Ossewabrand

-wag as organisasie veg of sy lcde aanspoor orn te bedank nie, is dat die O.B. sy lede sal bevcel om vir ander as H.N.P.-kandidate to stcn1.

, WatLe·r }Jarl.y dan wei die onderstouning van die O.B.-kopstukko sal gciJict, word nie nader aa.ngedui nie," aldus clio blad. Dit. is ook die gevolgLrckking waartoe 'n naamlose (en clus ook

botekenlose) korresp011dont in diosclfde uitgawe gc.ran.k.

Maar vir icmancl wa.t. 'n brecr kyk oor volk

-sako het, is dio vcrklaring van die Dagbestuur

cluidclik. Die O.B. hot niks uit te nJaak mot

partyc Qf partygrocpe as soclanig nio, en staan

buito en bo die pa.rtypolit!ek.

In

verkiesings sal hy sy steun toese aan kandidatc- en dus mense en nie partye nie -wat republikeins is en nie clio republikeinsc volksbewoging bevcg

uie. Oit maak vir hom geen saak aan watter

party daardic ~<andidate liehoort nie, 'en daar

sal seker baie H.N.P.-kandidate onder hulle wecs. Maar persone wat die 0.8. beveg, of hulle aan die H. N. P. of enige andcr party be-hoort, sal geen steun van die O.B. in enige

verkiesing ontvang nie. Onder hierdie mcnse sal ongelukkig 'n paar H.N.P.-manne wee~,

tensy natuurlik die partylede sorg dat hulre ander kandidate in hierdie strydlustige L. V .'s

se plekke nomineer.

Die O.B. het geen skoor mot of liefdc vir

enige bopaalde party nie, maar hy kY,k na per·

(Vervolg op voet van volgende kolom.)

,Die Ossewa.brand wag as volksorganisasie staan hecltemal afsydig vnn onige inwcndigo

~wis of gcskil binne polil.ieke parLy-kringe van

dio nasionaal- en repnblikeinsgcsinde Afrikane

r-clem. Op grond van'sy ondcrvinding met sekero

Partyleicrs in die ,·erlcdc, wil die

Ossewabrand-wag hom nia weer inskakel met enigo bosondere P,arty-formasie deur middel van ooreonkomste

nie, maar sal by verkiesings sy lede aanraai om

l~andidate te steun wat republikeins Is en wat nie teen die Ossewabrandwag as organisasie veg of sy lede aanspoor om te bedanl\ nie.

Die Osscwabrandwag van sy kant bly egt.hr boreid soos altyd om onigc parlemenL&re of po

li-tieke optrede ter verwesenliking van die vry• heidsideaal te stcun. Daarom verwag hy as ropnblikciuso volksbeweging van dio kant van

republikoinse pm·tyo of groope onclerstcuning en

goeie gesiodheid so ook van allo republikeins

-gesinde Jiggame Oil personc wat dieselfcle doc!

en beginsels nastrcef, lmite en hinne die

Volks-raad.

Die Ossewabrandwag bind nie sy lede Lot lid·

maatskap van een bepaalde rcpnblikeinso groep

of partyformnsie oie en het as volksbeweging ni!ts te doen met grocpgeskille binne party· l<ringe nie en wil nie veg teen die wat die Ossewabrandwag as organisasie g~::tlgesind is

en nie saam met die imperialiste en onnasionale

clemente teen die voortbestaan van die Osse,Na·

brandwag te velde trek nie.

1

0

.

!B .•

VR][END§KA.JP§ENTRUM

lBAA

T

JBAIE

JBESOEKER§

Die O.B.-vricndskapsentrum in die Groote'

Kerkgobou (91,1) onder die bcheer van die Vroue-Adjnnkraad het vera! gedurende diq vakansietyd getoon dat daa.r 'n groot behoeft.o aan soiets best.aan hot. Daar was 'n tocst

ro-ming van besoekers uit alle dele van die land,

on o.a. het ook die Komtnandant-gencraal en

sy cggenote en die A.K.G. van 'rransvaal die kamer vcrskeio kecr vereer met 'n bcseek.

Bcsockers was altyd aa.ngenaam verras deur

die vriendeliko dienste. Nndat hulle die lastige

pakkies tocvertrou het in die veilige hande van

d.ie offisier op diens, kon hulle met gemak ,·oortgaan om die stud te besigLig of ander

pligtc na te kom. Die seutrmn dicu terselfdor·

tyd as 'n soort inligtingsburo waar aan be soe-kers inligting dour die diensdoende offisier

vcr-strek word.

Die kamertjie is smaakvol ingerig met h eer-liko stoclo om 'n biet.jie op nit to rus. 'n Rus

-tige latmosfeer word geskop dcur die mooi skil·

dcrye on portretto aan die rnunr, waarvan voral

tweo kunstig vorgulde porLreLte van pres. K ru-ger en gonl. Piet Joubert die aaudag trek.

Behalwe V.A.R.·lede wat vrywillig op diens

gegaan het, het 0011 mev. J. A. Smith, eggenote

van die A. K.G. in Kaapland, verskeic maal diens waargeneem. l·!ierin het sy 'n voorbeeld

gestcl van diensvaardigheid wat 'n weerspie!i!ing is van die gees in die Ossewabrandwag.

(V cn'olg van voorgaande kolom.) sone ongeag aau watter party hulle be

hoort--behalwe natnurlik die lmperialistiese Party van

velclmaarskalk Smuts. Die Ossewabrandwa.g

self sLcl ook geen kandida.te in verkiesings nie

-by laat dit .oor aan organisasies wat nog

DIE

O.B:,

""OENSDAG, 28

JA~. 19

4

2

.

O

ns Vryhe

id

stre

w

e

!B

eoog ffVffeer as St

a

at-kundige On

a

fhanklikheid

P

aul

K

ruger

H

e

t

Gevrees

dat

U

itl

a

nders

I

n Vry

e

Republ

i

e

k so

u

H

ee

rs

In ons vorige artikel oor rtie Britse lmperialismc en ons vryheidstrewc het ons aangctoon

hoe met odes aan die wer!< gesit was om ons volk se siel vir Engel and te annekscer: cJio Afriltaner, en veral die jeug, moe! gelcer word om Engels te dink en sy lojaliteit vrywillig aan Engeland te sltenk. Ons kan nou, met hierdie feite op die agtergrond, vasstcl wnt die aard van ons vryhcid moet wccs.

Tn ons huidige !ewe word ons nyheidslryd onder die ,·aandel \":lll repuhlikauismo p;o,·oer. Yir ~ommige is 'n rc.'publiek nic <lllccn die hoog

-ste ~imhool nm ,·ryhoid nie, rnn::tr is diL ook' die eindcloel van hut strcwo. 1\ndero weer sien in hicrdit• ideaal slcgs 'n middcl tot 'n doel, en

namatc daar oor dio hctekcnis ,·an die lwgt·ip

>ersl<il word, na dil> mate ~al dnnr

oneensgosiud-heid in ons OlJLrC'dt' tor boreiking v:ln clanr<lie ideaal W('Cs. Dieg,'ne wat meon dat 'n rcp

u-lJliek tot. stand gobring moet wonl alleen omdat <lit die he~ci.Hin!! van ons nyhoid sal bNeken

of die stantsvonn is wat hom die bcste by dio

Bocrctradisio annpas, sal v<tnself~>prokoncl

min-der ywcr openbnar as dicgcnc wat dnariu sien die n•rnaamstc Ill itldcl tot 'n docl.

In

die eersic plnas moot ons duidelik OtHlcr~

simi lt~:,sou wat ons kan JlOL'Ill staatkundigo

onalhanldiltheid en die vryheidstrcwe wat, llOm

totsO\"l'l" in ons volks,·erlede gt'openbaar hoi.

Eer:;genoemdc is "n saak ,·an vorm. Dit ,.ra

allccn na, clio hctckenis Y:ln 'n rcpublikc:insc st<la.tsvorm of regNingstolsol. Vir die twccdo is die \"Onn van ondcrgoskikle bclang. II ier gaan dit in die eer~t<' plans oor die inhoud

daar-Yan.

Die rcpublikein~o stnats,·onn is in die

vcr-ledc nog alL:fd deut· ons volk as 'n noodwcndig-heicl aanvaar. Daar is nio gena of clit die hcslc

regcring~,·orm is nic, maar dis aanvaar as 'n loe,·lug,oorcl ondt•r neemdo hcerskappy niL

So l1cL diL dan geword 'n ouafskoibarc dccl van,

nee me('r nog, die ,·orecnsolwiging met ou~ vry-heidslrcwc. Om tc bewys hoc min dit oor die staatsvorm en naam gcgaan het, kan slegs

daar-ep gcwys word dat die eerstc staatshoof van

die Voortrekl<ers nie president geheet het nie, maar ,Commandant·gcneraal"' en die staat self

nie 'n republiek nie, maar 'n 11Maatschappij".

Dit het by hulle dus geen vcrskil gemaak wat

die naam of vorm van hul staat was nie, so•

Janl< aileen .,de billijke bcginselen van vrii·

heid", soos Retief dit noem, daarin beliggaam

\Vas.

D:n. die Voortrekkcrs die republikcinso

slaaLs-voTm gekios ~lot, was nio omdaL hnlle diL op grond van redcnering as die beste sLaatsvorm

gekie~ het nie, maar omdaL hierdic vorrn as

Yt~nself uir die ,·olk nard te,·oorskyn gekom heL. Dit was cenvoudig ondcnkbaar vir die nugLcre ]an del ike burger om getronhcid to S\\'ecr art n '11

staatshoof waL sy lowe lt~nk ns koning oor hom

sal heers. Xee, hy wat self die ,·erwcrwer ,·an

sy nyhcid was, mocs 'n aandeel he in die keuso

,·an da:trdie man 11:111 wic die ttilocfcning van

sy dttttrgckoglc vryheicl toevor!,ron word.

BOEfU~HEER KAPPY

In

die laterc stryd in die Transvaalso of . nid

-Afrik:lan~c Ropnblick hot clio st.ryd nio p;cgaan 1

om clio handhawing v:1n 'n soewereine status

sosecr nic, as om selfbehoud van die Boerenasie

Jllet ~:-: eie tradisit'~. hegin::;els en lcwensbeskou

-ing en die tocpa~sing daarntn in die sta:HS·

prakLyk. Dit is hierdic ideaal van l<rugcr waar·

aan hy vnsgehou het tot die bitterc cindc, en waaroor die strycl tussen hom en Engcland gc·

gaan het. Dit "as met die.' oog op die

hcsker-ming Y<ln die .,nationale wa;,dom", soo::; hy dii.

gcnoom llOL, daL by konsekwcn L geweicr hoL om die UiLiandor~ in die Ropttbliek Yolle burger -regtc te vcrleen. Deur hul!e as burgers op te neem, sou hy nie die staatkur.dige vryheid van

die Republiek prysgcgee het nic, want 'n groot

j

deel van dio Rofot·mers in .)ohaJmesburg w:1s self in so 'n mnle teen Brilsc oorheersin~

go-kant dal hulle op die laaste oomblik gc,Yeicr

I

hel om Jamel-on tc onden;leun omdat, hy hullo

ondt·r dio J3rit'c '·lag won brin~. 'n Groot aan·

tal vreemdc burgers sou egter beteken het ver·

lies van clie Boerehccrs!tappy in (lie selfstandige

Republiek, waaroot· clio Vicrklcnr nog sou

ge-waai hot-"n groot, deel va11 die Joh:Hmes

-burg,c· lJitlandcrs was na<unlik ook beroicl om trou (o swecr a:111 die Viorklcur- en govolglik

''erdwyning nu1 dio J3oore so iradisio, ht·ginscls en lcwcnsbcskouinl!: uit die slaalsprakLyk.

DiL \las teen so 'n vcrlics \":111 nasionalc l'eg· gcnskap dat Kruger onbcwccglik soo;; 'n rot.<; gcslnan hot en liowcr 'n hopclose vryhoidsLryd

in .1899 aaugol\IJOOp heL, waaruit gcborc sou

word, soos hy mel profelicsc blik aanskou hot. ·n nuwc vQ·heid hcrowcr, ,deur die lw('cde

ge~lag wnt nic mec:r moeg gestry sal wc~·s nic,'' soos l1y ann clio a:tnd van HJ' lewe voorspcl hot.

Uewer as strydcnde volk die staatkuncfige

vryheid verloor en daardeur uiteindelik die

votksgecs red, dan in naam van vrede onder te

gnan as nasie, omoat hy sy seggensl{ap as nasie sou verloor hct. -diL was die holeid ,·an P>tul

KrugL•r.

l3Hl'1'1:iE !NY LOED

Gn daL hy die tocsiand ~;uiwer bcgryp l1ct, is

ii<.>n ja::tr later bcwys too aan die vt•rowcrde

)1epublioke selfrcgcriog tocgekcn is. J)io

tocn-maligc Icier Y:lrl die Libernle Pany in E11geland

heL naamlik die volgendc argument aan~cvoer: ,.In 'l'rausvaal is die burgor.s van 13riLsc oor

-sprong 11ot sovccl as di6 vnn Hollandso

oor-&prong, en die cwcwig tusscn die partye kan as waarhorg dien teen 'n terugwaartse slap." Toe in HJO die J lollandssprekcndcs in drio uiL die

vier kolonies 'n J•lCerdcrheid in die parlc·me:nt vorkry hot., hec die Jt:ngol~m:ln homso!f me~ die volgende getroos: ,Die posisic is nou tOt::Jal vcrskille11d \"al1 di6 wac YOor lS99 bcstaan he&.

'roc was die hclf(o van die bl:mkc bcvolking in

'.l't•ansvaal soos hoi oLe; nou egtcr is die gewese

Uitlanders in besit van 26 setels in die Trans· · vaalsc parlement, en dus in staat om 'n doel

-trcffende invloed oor die wetgcwing uit te

oefen."

Om dus 'n doclkcffondc invloed oor die wct

-gcwing uit to ocfen, was ,.i1· die J<:ngc.'lsman

YOidoendc redo om in to stem tot oordrag van

die sla:~Lsbestuur in hando van die Afrikaner.

N:l maLo hierdio invlood verstork i~ - l10Lsy

dour middel v~m immigrasio of auncksasie van die J3ocregees - kon die leisels meer en meer

skieL gegee word in die rigling ,·an ,socwcrcine onafhanklikheid".

Die gcvaar ,·an immigrasic is geen dt'nkbec

l-digc nio. elfs A frikaanssprekcnde 'appo praat

al \':tndag van die i m·oer van :Engelsc n:~ die oorlog om die ,\frikaner in sy eio vadcrland te

kom t.oeploog. Omlor die vaandcl van gelyke 1·egfo moet olke Jlrit en DriLsc Jood w:tL die land op kostc v:m ,liofdadighcidserganis::t sies"

bil1n('geloods word. mot; '11 broedcrlikc kus on.

die hrtls gm·al word, en mag d:tar gecn bcswaar teen gcmaak word nie.

UiL dio voorgttandc is dit haie duidolik dat

ons ~tryd nie gaan, en 11og nooit gegaan hot, om die.' '·erkr~·~i11g van 'n bt'paalde staatsvorm

nio, maar om die handhawing van clic Afrikaan·

se trnclisie, bcginscls en lewcnsbeskouing, nie

aileen op kulturelc gebied nic - die popspee!·

plckldc wat die A friltaner nog gegun woro

-maar ook op stilatkundigc gcbied, iets w:1L al

-lecn gedoen kan word as die Afrikanornasic die

reg hob om sondor bcporkiugs van binno of v:tn

builc ltom~elf te wccs. Dib lt<'tcken dus dat ons

nie strewc na 'n blot.e sl.aalkundige onan1:mk

-VYF

Jikhoid waarmc.'o die Oll Na,Uon:-tl Unionists van

die.' Snid-Afrikaanse Repnbliek voor die 'l'weede \' ryheidsoorlof! ten vollc akkoord soH g~>gaan ·hot nio, maar n:l die \·ol:;to staat.kundige sowel

:ts nasionalo vryhcid van die Afrikancrnasie,

w:tl ook die ideaal van J>aul Kruger was. l n ons ,·olgcncle artikcl sal ons die bogc·

noNndc standpun~:; op hc~inselgrond verdedig.

KARTE

L

S

DEFTIG!E

DAMES

Skakel 2-5662 E• M!lall U Scmlliug

ffn

A G lB lR

E E

JK

~

liJ}

a

mes

H

a

rever

so

r

ging~

~~~~

Sa

lo

ni

La

n

gmar

k

st

r

aa

t 1

4

1

KAA

P

S

T

A

D

1

1

r::;=:=w

=

==::J

tJ

L

a

ngst

r

a

a

t 301

KR

U

I

D

ENIE

R

S-G

R

OEN

TE en

V

RUG

TE

Ha

nde

laa

r

s

'N

BESIGHE

I

D

0 Foon 3-1393

KAAPSTAD

M

AIRKAGENTSKA

p

V rroe

ie

f~1r&rr~

!Viarlk

KAAPS

TA

D

6

Bet

ali

ng ges

ki

ecl

omnicldellik,

'AJ

e

eklik

s,

maand

e

lik.s

of soos

verla

n

g.

Boehl Heeraende Pryne.

MffNN

AA

R

&

V

AN

SClJOOR

.

Eienaar: Gustav netief. Tclefoon 2-0212.

Dn~

V

@@r~rrrelkk~t

­

Sk@elrlhospittala~

Wa

arborg

Goeie

Werk

teen Billike

Pryse.

Di« cnigoto euiwer Afrikaanse Bcsiaheid "an oy ooo• C in Kaapstad

AFRIKANERS

,

ONDERSTEUN

AFRIKANER

BESIGHEDE

!

FOON 3-0164

l

an

gst

ra

a

t

29

1,

Kaapstad

·lr

SES

AAN

DIE PENI

\.OP

PE

Be~1.-cnn

]on

Mede

-

A

f

r

il.-an

e

r

.As ·n oucr ficnn jou broerijic ~ou hyloop en

J1om teen clio grond slamp, wat :;on jy clocn?

.;\s 1

Jl man jon suster so ocr son a:mrnak on

haar sou holcdig, wat gaun jy doeu? As 'n .Joo<l jou vader ui!skel of us 'n J•]ngclsc Vl'OH jou mocdcr noom: , DirLy Dulch", hoc ,·ocl jy

!'II w:t~ wil jy graug doen? Ek wcct.: J y is

hcrt'id om jon bloed te Jaat loop iu 'n gc,·cg

0111 jon brocrtjie. jon suster, jon ,·ado•· en jon mocder tc bc,..kerm. Jy word blind ,·an wocde en jy shan it'rng, :;onder om tC>rug lC' dl•ins \'ir

die ge,·olge daarvan. Dan is jy 'n Pcnkop.

Dan i:; jy 'n Afrikaner. Staan jy Cll l<yk C'l1 doen nib:, is jy 'n pupbroek en 'n vroltcn1.

Jy is di<J nanm van 'n , man" nio word nic,

nog minder clio naam ,Afrikaner".

1-'o is clit. met die volk. J.:)lko .Afrikaausc scun

('n tlogler is my A frikaucrbrocr on my Afrik

a-ner~ust!'r. Om; hev diesclfde \':tderland, om;

behoorL aan diese1fdc ,·olk, ous woon dus maar

in die~elfde lutis, nic waar nie? So lief moot

ons ons medc-Afrik:tnet· he. En sal ck da:uom dan uic my medc-Afrikaner bcskcrm ~oos ek

my eic snsLcr en broer, my eio di!lrbaro \'<tder

en moedcr sou bcskerro as onrcg a:J.n hullc g

c-docn word nic?

Dih i:,; w:1n r, soms ma:J.k jou brocr of snst.or

jou kwuad, maar jy so nie dan: ,Nou wil ek

julie nooit wcor help uic." 0 nee, ~ts !milo in

g,ent:ll' kom, \·orgect jy hul swakhcdo en jy

slaan hullo by. Daar is baic mcdo-Afrik:wcrs

wat soms YCrswak, wat onnodig in mocilikheid

kom, waL nic gcnoeg leer op skool of hul werk

gotrou doen nie. Laat ons hulle uerispe, maar

laat ons hullo beskerm. Ook vir h(lllc rnng clio

Jood, dio Engelsman, of wat.ter vrecmdeling ook a!, nic \'(•rt.rap nie. Jinllc is <lecl ,·an On!;;

dicp;cno wnt op himo trap, omdaL hullc swak

of arm is, !,rap op ons- op jou en my wat

l'cnkoppo is. J<:n ons gaan dit nic Loelnat. nic. Net wnnr ons kan, gaan ons daanlie mcusc help om wt•rk to kry en \'OOruit lc kotn. Vr ef'Tnclr-1 ing, hou jon mond en pote van my mcde

-.\frikaner af as jy jou lowe Jiefhet.

I'<'niwppe. die boodsknp ,·an dio V aderland a an ems is:

,.Julie is die hocders ,·an jnl brot't·s en

sus-tors_ Julie waL stork is, beskcrm die swuldws

teen die necmdcling en die "yand, !ant, di~ kos

w;tt wil. Vorgcct die Afrikaner i 11 die :1gi or

-buur!o of i11 s,v :1rmoeclo en jy of jon kindcrs

Rnl lal!'r c;>ok char bcl:u1d dcm· clio m:lg van die

v reomdel in

g.''

Gr

oml

b

eg

i

n

s

e

ls

v

a

n

o

us

S

ta

a

t

sbel

e

id

(Yen·olg van bls- 1.)

hul belange, in sover dit nie strydig is met die

voll\Sbclangc nic, sal beskerming geniet soos 'n

gas bcs11erming geniet in die huis van sy

gas-heer, maar voor alles gaan die belanse van die volk. Prnk~ykc wnL strydig is meL die sedelik

-hcidsopvn\,l.ing van jou Christcliko \'Oik, sal nio

geduld word nic. Die sogcnaamdc n yhcid ,·an

dio enkcling sal slcgs erken word in so,-er daar

die n-yheid bc\·orderlik is vir die godsdienstige,

sedelike, kulturcle en s(oflike beh:ngc van die

,·olk.

D

AG

BR

E

EK

vir die

AFR

II\ANE

RS

ST

AlBILI

S

Die Nnwo Suiwer Afrikaanse l\fanLskitppy

bicd sy dionsto a::tn iu ,·crh:tnd met

Q Koop en verkoop van a/ u eiendomme 0 Geldbelegging - Besigheidsadvies

0 Adverten.sies en Drukwcrk

0 Vcrsekering (Lewens, Brand, Motor, Ongevalle, ens-)

STABILIS

-

A

G

ENTSKAPPE EN

BELEGGING

S

-

1\'lAA TSKAPPY

Ons is Agente vir DIE t<:OPERSBOND BPK. IN

KAAPLANO.

)!'Iinke bedicning en eerlikheid is ons lense

IFoon 30764- l<amer 704/5-Grooto l<erk-gcbou, Addcrleystraat, t<AAIPSTAO.

I !"==: : : : : : :::; ; : : : :: ; :::::::::::::::::::;:;:;:: :: ; \\

AANDAG!!!

Die

CLANWlLLl

AMSE

KOMJ.VIANDO

h

o

n

'

n

gToo

t

Fu

n

ksie

op

di

e

om 3 n.m. in die

JPAJRh{

..

c c

Cl

AN

W

l

ll

l

AM

Sp

r

cker

:

As

s.

-

K

o

mdt.

-

Genl

.

J

. A

.

§

1\'llTH

.

In

die namiddag sa

l

daa

r

'n g-r

oot

v

erskeide

nh

e

id

verversing·s

in

ons

ska

dur

ykc

park aangebied

w

ord,

te

r

wy

l

u

u ook ka

n

ve

rln

stig

in die

spee

l

van vol

k

spe

l

etjies

-vrolike Boercmusiek word voorgedra.

A

.

K

.

G

.

J

.

A

.

S.M:

X

TH

s

a

l

u

o

m

8

n.m

.

i

n

di

e

STAD

SAAL

toes

pr

e

ek

K

om

sckcr

!

B

i

nd hegt

c

r d

i

e Afri

-ka

n

e

r

vri

e

nd

s

k

a

p

s

ba

nd

e

en

maa

k

d

ie feesdag su

k

sesv

o

l.

Ail

e

plaaslike

Q

_

B

.-l

ede sowe

l

as

va.

n

omliggende

Kom

m

a.ndo's i

s

van

h

a

rte welkom

.

~~

_u

~~===:

=

:

==:

=

:=-~

==~=:=:

=

=:==:=:==:=

==

:

:

==:=

:==

:

=:==:=

=:

=

:==:=:

==~=

-

:=

:

=

:==:

=

=

:

=

=:

=

:==:=:~

.

~

HUGIE~~O

O

T.

- - -

-Fabrikantc van . .

K

el

der en Bespr

oei

in

g

s

Ma

sj

i

e

n

er

i

e

,

Slee

pwaens,

B

oerewa

e

ns

,

En

s

.

,

En

s

.

-

-

-

-Foon : Pa.arl 23.

I?

o

s

bus

10

,

lHu

ge

noot.

~

-==

--

---

--

---

-===

~

---~·

~---

---DE KOCK

se

GAJRAG

IE

S

Voo rtrekkerat roat, MIDOEI.BUHG, Tv!. 1 Hor•fordstrnnt, GROBL~RSDAI., TvL D. D- DE KOCK Eienaor: Agente vir Pontine en G-l.'vll. Vracmotors Moet me dai u motor v1r u mo.:delooa maak nie - Laat ons dit v1r u splinternnnt maak. V.l'LK. AANBEVEEL ~---'

,---

--

--

--

--

--

---.

I!))ll

JE GOIE

lliE lHIOOIP

(KOoP.) HANDELSHUIS, BPK_ Voortrckkerw1 g, Hoofweg,

Bellville.

r

Durbanville.

Foon 97814. R Foon 60_

--J

Olli'\ BROCIDlA.!"'\ EN KIE SE

Wingerdswawcl- Meta- Glensel

-r..oodarseniek - Black Leaf 40" en

155" Snoeiskere- Wingerdskere, ens.

---

--

---

--

---·

Uitgegee deur

J.

A. Smith, Groote Kcr

k-gebou 916, Kaapstad, er. gedruk deur Pro

Ecclesia-Drukkery, Die Laan, Steiienboscb.

DIE O

.

R,

\~'OENSDAG,

28

JAN_ 1942.

f

SKO

U

B

U

HG

-~

I

u

orrn~yr~ual

- - - Groote T{erlu:-cOOu.

I

S.\'rE~tO~G 31 :YAX- om :1 en S.IJ n,m_

I

Ons Vcrloon

,U

ua

e

r

T

h

e

Big

'J'o

p

"

.1

me(

'N AFRlK.AANSE VOOHPHOGRAJ\t.

!

J\om l'CCHl dct:l aan un~ 1\:ornprtit~fo w!l:11·voor O

ons £1-l-0 ultluof. j

l'LF:KBESPREKING - UNIC:W1N1{ELS. O

t..-

---

--

---...--

---

-

-

---

-

..

~

A

lg

e

me

ne

Han

d

elaars

FOON 5-4294

J.

J

_

.J

E

GO~>...:

_;c

,

STASl£WE-G 51 OBSERVATORY

Pt·obtet· ons Eet·$/eklu.< A l'lli<hnirrsware en

OmlcrcttW< 'n Afrikcwet·.

HERH

O

LD'r SE BOOMKWEKE

R

Y

E

Posbus 660, JOHANNESBURG.

Pluk u oic nngto \'an lli~IU101rl)'f so bcrocmdo Vrugtebome; a lie soorlo VI'Ot•g tot, laat. R

ose-'n sierand \'ir tuin en hui:s. Honderde bcsLd

-ling;; reeds bel>preek vir \Vinlemflcwering

-,·an uiu;tcl kom teleurstclling. 8kryf ,·andag! Geillustrccrde l<atalogus Gratis_

AFR

I

KANER

-

l(LEREM

A

KER

!

Fooo 5-lrJ 6

0 Vir u volgcntie Pak 0 Billikc i?ryse

0 Wert\ Gewaarbors Gi Beste Materiaal

N.

C

.

K 0 C IR

Soutrivierweg 52 Soutrivier

Gaan u na die Universiteit of die K.osskool,

al u wasgoed moet gemerk w0rd.

Beste!. dadelik 'n NAAMSTEMPEL met onuitwisbare ink,

9

/

-

posvry, en 'n SERVET

-RING met n naam uitgegraveer vir 7/9 pos -vry, vanaf T AFELBERC INDUSTRIE£,

Kohlingstraat 16, Kaapst:\d.

C

e

hlassifis

e

e

r

d

e

A.£lverteu~i~s

GEJ.\'L-\ALOE

K

HAAL

MIS

ym

.

cerlike bedicning, hPslol ha.ncrgen:eu.lde

kraalmis, gelewcr op Bon:t Fide bocro se slasics, teen 25/- pel· 1 L l:oak ton, \'an J. A.

• CHOE:\f.\X, PIS Groolfomcin, '0;\fERSET

-00'.

'f

AFELAAHTAPPELS

GOEll!: Tafelaartappt'ls J!J/- per ~>ak, van 153

pond. Euadaartappcls, eicr- en

okkerneuv-gmoHo, Arran Chief ru l•:ver Good 25/- per

1;):3 p011d. Up-to-dale 30/-. KontanL met

be-~lolling.

P.

r

r.

DLT PLESSiS, P.K. lh7.enjacht.

DRUIWE

TE KOOP

Pragtige uitvoer-soorte- Alfonse Lavalle en

Waltham Cross.

i( issies: 10 pel. net to, 3/- l>Cr kissio - 10 o[

lliCOI'

2/

:3.

Kissies: 18 pel. netto, ti/G per kissic -15 of

meer 3/G per kissio.

J3oslellings 'KJI.A. of J{.i\1'.13.

Skry"-c aan: P. C. van BLOMMESTE!N,

La Concordia, ZUIOER-PAARl.

DOODBEIUG

J,ORF.XZEX.--ag en kahn in haar Heer

onc-si:Jpc, op ::>nterdag, die l7dc .)auuariu 1942, my innig gcliefde eggenot.e en ons kinder:; hul dier-hare, sorgsamc .\loedertjio, J3r:lndwag ELLl~K

l<.:IJIZ.\Bl<iTH 'LORENZJ•:K, (gob.) KOERT

-1';1<:~, in clio jcugdige ou1krdom van slogs 48

jaar.

Ons harllike clank a:w:

-Die Generanl en clio J loofkommandantskap,

Die Vrouc-Kommando, en

DiC> ::\rnnne-Kommando (::tlmal ,·an

SLcllon-bosch), •

vir kransc gestuur en ''ir hnl lecnwoordighcid op haar baste reis. Vor:ll wen~ ons die Offisicro <>n Hrandwagtc \·an die \' roue-Kommando iun.ig

en oprcg te bcdank "ir die Erewag "·ar. hul opgestel hot. Dio dames in wit.., wa~ op die

saluut gestaan hot. terwyl die slofliko oot-skol

grnfwaarts gedra. is, het. dicp tot ons gesp1·eok.

.1\ooiL f':tl ons dit vcrg;ect nic.

Ha:n Yolk so smart. was haar smart, Haar Yolk se leed wns haar leecL

Sy w:ts 'n Vrou ou 'n 1\locdcr. Die beclrocfdo cggenoot,