natuuronderwijs 2016

VAK : NATUURONDERWIJS DATUM : WOENSDAG 20 JULI 2016 TIJD : 09.15 – 10.00 UUR

---

Drugs

1

Twee beweringen over roken zijn:

I Roken is slecht voor iedereen, ook voor een zwangere vrouw en haar

ongeboren baby.

II Bij rokende mannen kunnen er abnormaal gevormde zaadcellen voorkomen.

Van deze beweringen … A is alleen I juist. B is alleen II juist. C zijn I en II beide juist. D zijn I en II beide onjuist.

2

Op de controle post te Burnside in Coronie, werd in de bagage van Leroy, uit Guyana, onder andere het volgende gevonden: enkele pakken sigaretten, XTC-tabletten, cocaïne bolletjes en slaappillen.

Leroy werd door de agenten gearresteerd. In welk antwoord staan alleen spullen waarvoor hij gearresteerd wordt? A cocaïne bolletjes en slaappillen. B cocaïne bolletjes en XTC-tabletten. C XTC-tabletten, cocaïne bolletjes en sigaretten.

D XTC-tabletten, slaappillen en sigaretten.

3

In krantenberichten lees je vaak dat cocaïne op verschillende manieren onopgemerkt

gesmokkeld wordt. Bijvoorbeeld door: 1. het slikken van bolletjes;

2. het plakken van pakjes cocaïne op het

3. het verstoppen in de schoenzolen; 4. het verbergen in vruchten.

Welke van de genoemde manieren vormt een gevaar voor het leven van de smokkelaar? A alleen 1

B alleen 1 en 2 C alleen 1, 2 en 3 D 1, 2, 3 en 4

4

Op de auto lees je een advies voor veilig verkeer.

Bron: Taxi 1660 en Parbo Centrale N.V. Voor veilig verkeer moet een chauffeur onder andere:

1. afstand houden tussen voertuigen; 2. zich houden aan de aangegeven snelheid;

3. goed kunnen reageren op situaties in het verkeer;

4. letten op aanwijzingen, borden en verkeerslichten.

Het advies op de taxi wordt gegeven, omdat iemand die te veel gedronken heeft, zich moeilijk kan houden aan de punten … A 1 en 2 alleen.

B 3 en 4 alleen. C 1, 2 en 3 alleen. D 1, 2, 3 en 4.

5

Enkele vrienden zitten in een bar.

De ene vriend zegt tegen de andere: “ Ik houd van sopie (alcohol), omdat het …

1. mijn problemen oplost, 2. mij populair maakt en 3. mij gezond en fit houdt.”

Welke zijn geen goede redenen voor alcohol- gebruik? A alleen 1 en 2 B alleen 1 en 3 C alleen 2 en 3 D 1, 2 en 3

Voeding

6

5

4

3

2

1

In welke vakken van de voedingspiramide komen voedingsmiddelen voor met veel bouwstof ? In de vakken ... A 1, 3 en 5. B 1, 5 en 6. C 2, 3 en 5. D 2, 4 en 6. 7

Door haar studie heeft Daniëlle weinig aandacht aan haar voeding besteed. Ze wordt nu snel moe, is vaak duizelig en lusteloos. Daniëlle heeft waarschijnlijk meer ..1.. in haar voeding nodig voor ..2..

Wat moet er bij 1 en 2 worden ingevuld?

A B C D

bij 1 bij 2

ijzer het maken van bloed kalk stevige botten

vitamine C het voorkomen van griep vitamine D een gezonde huid

8

Tanden die niet goed gepoetst worden, krijgen tandplak. Er ontstaan dan gaatjes, waardoor je tanden en kiezen gemakkelijk verder kunnen rotten. Je krijgt dan pijn.

Welke delen van de tanden zijn dan aangetast? A glazuur – tandbeen – tandholte

B glazuur – tandcement – kraakbeen C glazuur – tandbeen – tandvlees D glazuur – tandvlees – tandholte

9

Nicole

Nicole is niet tevreden. Ze weegt te zwaar en maakt zich zorgen over haar gezondheid. Hoe zal haar brandstofopname en

brandstofverbruik er uit moeten zien om een gezond gewicht te krijgen?

Voortplanting

Zes fasen in de ontwikkeling van een kikker:

6 5 4 1 3 2

In fase drie ademt de kikker door ..I.. en leeft van ..II..

Wat moet er bij I en II worden ingevuld? bij I bij II A kieuwen plantjes B longen wormpjes C kieuwen wormpjes D longen plantjes 11

In de pil zitten zwangerschapshormonen. Zwangerschapshormonen zorgen ervoor dat er geen ..1.. meer in de ..2..komen.

Wat moet er bij 1 en 2 worden ingevuld? bij 1 bij 2

A eicellen baarmoeder B eicellen eileiders C zaadcellen baarmoeder

12

Een leus van het Nationaal AIDS Programma tegen verspreiding van HIV is:

Bescherm jezelf.

Bescherm ons allen.

Bij welke handeling van de man of de vrouw is de kans op een HIV infectie het grootst? A bij seksuele omgang een condoom gebruiken B een vaste partner hebben

C het regelmatig gebruiken van de pil D wachten met seks tot je ouder bent

13

De bloemen van deze papajaboom hebben alleen meeldraden.

Zal er op deze bloemen bestuiving plaatsvinden?

En zal deze boom vruchten dragen? Er zal op deze bloemen..1.. bestuiving plaatsvinden en de boom zal ..2..vruchten dragen.

Wat moet bij 1 en 2 worden ingevuld?

14

In welk antwoord is voor deze vier

organismen de wijze van voortplanting juist aangegeven? A B C D

door uit uit door

scheuren de baarmoeder de baarmoeder zaaien

scheuren de baarmoeder het ei zaaien

stekken het ei de baarmoeder stekken

stekken het ei het ei stekken

Heelal

15

Als we letten op de functie van satellieten, dan is er in deze tekening sprake van een ...

A communicatiesatelliet. B navigatiesatelliet. C spionagesatelliet. D weersatelliet. bij 1 bij 2 A geen geen B geen wel C wel geen D wel wel

16

Bekijk de tekening van het zonnestelsel.

zon 1

2 4

3 Enkele planeten zijn genummerd.

Welke planeet zal de kleinste baansnelheid hebben en welke de grootste omlooptijd? kleinste baansnelheid grootste omlooptijd A 1 1 B 4 2 C 1 3 D 4 4 17

In de maand september 2015 was er tijdens volle maan een maansverduistering te zien. De maan ontving voor een korte tijd geen licht van de zon en was daardoor niet goed

zichtbaar.

Welke afbeelding geeft de juiste stand weer van de zon (z), de aarde (a) en de maan (m) tijdens een maansverduistering?

A a z m B m z a C z a m D z m a

Energie

Enkele manja’s zijn genummerd.

4

3

1

2

Welke manja heeft de grootste en welke de kleinste zwaartekrachtenergie? grootste zwaarte-krachtenergie kleinste zwaarte-krachtenergie A 3 2 B 3 1 C 4 2 D 4 1 19

Welk deel van een waterturbine van de Brokopondo Krachtcentrale zorgt ervoor dat de dynamo tenslotte in beweging wordt gebracht?

A de drukbuis

B de omleidopeningen C de schoepen

20

Bekijk de foto.

Robert

Twee beweringen over de zwaartekracht- energie van Robert zijn:

I De zwaartekrachtenergie van Robert wordt omgezet in beweging.

II De zwaartekrachtenergie van Robert wordt meer door zijn beweging. Van deze beweringen …

A is alleen I juist. B is alleen II juist. C zijn I en II beide juist. D zijn I en II beide onjuist.

Milieu

21

Het milieu wordt verdeeld in natuurgebied en cultuurgebied.

Welke bewering is niet juist?

A Een natuurgebied kan schade, aangebracht door de mens, zelf herstellen.

B In een cultuurgebied komt bijna alles voor wat in een natuurgebied voorkomt.

C In een cultuurgebied zijn de meeste woon- gebieden.

D In een natuurgebied komen vooral dingen voor, die door mensen zijn gemaakt.

22

We kunnen ziekten en plagen in onze aanplant voorkomen, door onze tuin braak te laten liggen.

Dat wil zeggen dat we onze tuin …

A beplanten met verschillende gewassen. B omspitten, bemesten en dan beplanten. C van onkruid ontdoen en daarna beplanten. D voor een bepaalde tijd niet beplanten.

23

Onkruid is een plaag die schadelijk is voor een aanplant, omdat het …

1. de aanplant overwoekert;

2. voedingsstoffen uit de grond haalt; 3. een leefplaats is voor andere plaagverwekkers;

4. het zonlicht tegenhoudt.

Op de foto zie je een cassave-aanplant met daartussen veel onkruid.

Onkruid moet je altijd verwijderen.

In dit geval zijn twee redenen niet belangrijk. Welke redenen zijn die?

A 1 en 2 B 1 en 4 C 2 en 3 D 3 en 4

24

Bekijk de foto’s van de vier niet-bloeiende planten.

1 2

3 4

Welke naam hoort bij elke plant?

A B C D

bij 1 bij 2 bij 3 bij 4

algen varens mossen schimmels

mossen algen varens schimmels

schimmels varens mossen algen

varens mossen schimmels algen

25

Meneer Bocus plant in de groententuin naast zijn huis tayerblad, gomawiwiri en bitawiwiri. Ook kweekt hij op het erf enkele kippen. Welke voedselketen kan er op het erf van meneer Bocus gevormd worden?

A tayerblad kip mens B gomawiwiri mens kip C kip bitawiwiri mens D mens gomawiwiri kip

Sorteren

Kenmerken van planten zijn: 1. parallelnervige bladeren 2. netnervige bladeren 3. 3 of 6 bloemblaadjes 4. 4 of 5 bloemblaadjes 5. hoofd- en zijwortels 6. bijwortels

In welk antwoord staan de goede kenmerken bij de juiste plantengroep?

kenmerken plantengroep A 1, 3 en 6 eenzaadlobbige B 2, 4 en 5 eenzaadlobbige C 1, 3 en 5 tweezaadlobbige D 2, 4 en 6 tweezaadlobbige 27

Een groep padvinders maakt een wandeling in het bos.

Tijdens deze wandeling vinden ze delen van dieren die in de tekening te zien zijn.

1 2

Van welke dieren zullen de overblijfselen in tekening 1 en 2 zijn? tekening 1 tekening 2 A kikker B kikker C vogel D zoogdier zoogdier reptiel reptiel insect

28

Het dierenrijk wordt verdeeld in gewervelde en ongewervelde dieren.

Enkele dieren zijn: 1. slang 2. vlieg 3. kakkerlak 4. vleermuis 5. krab 6. muis

In welk antwoord zijn deze dieren in de juiste groep geplaatst? gewervelde dieren ongewervelde dieren A 1, 2 en 4 3, 5 en 6 B 1, 4 en 6 2, 3 en 5 C 2, 3 en 5 1, 4 en 6 D 3, 5 en 6 1, 2 en 4

Hart, Ademhaling, Spijsvertering

29

Door het pompen van je hart, stroomt het bloed door je lichaam. Je moet er dus voor zorgen dat het hart gezond blijft.

Om het hart gezond te houden, kan je… A bewegen en veel eten.

B geen alcohol drinken en veel slapen. C gezond eten en sporten.

D roken en minder eten.

30

Op de foto zie je vele deelnemers aan een “Bigi BrokiWaka” over de Wijdenbosch brug.

Bron: Times of Suriname Hoe zal de ademhaling en de hartslag van

deze mensen na de wandelloop zijn?

de ademhaling de hartslag

A blijft dezelfde blijft dezelfde B neemt toe blijft dezelfde C blijft dezelfde neemt toe D neemt toe neemt toe

Zintuigen 31

In de tekening zijn enkele delen van het oor met nummers aangegeven.

1 2

3

In welk antwoord zijn de genummerde delen juist benoemd?

bij 1 bij 2 bij 3

A gehoorgang trommelvlies oorsmeerkliertjes B oorsmeerkliertjes gehoorgang trommelvlies C gehoorgang trommelvlies oorhaartjes D gehoorgang trommelvlies oorhaartjes

32 oog huid oor tong neus

In de tekening zien we de vijf zintuigen. Elk zintuig heeft zijn eigen taak.

Welk zintuig is belangrijk voor iemand die niet goed hoort, om mensen te begrijpen die tot hem praten?

A de huid B de neus C de tong D het oog

Veiligheid

Op het etiket van dit product staat een symbool.

De gebruiker weet hierdoor dat dit product … A bestemd is om brand te blussen.

B een bijtende stof bevat. C erg brandbaar is. D zeer giftig is.

34

Bekijk de foto.

Enkele artikelen zijn: 1. mondkap 2. hamer 3. werkhandschoenen 4. leesbril 5. verfkwast 6. helm 7. veiligheidsschoenen

Welke artikelen zouden deze bouwvakkers moeten gebruiken om zich te beschermen tijdens het werken?

A alleen 1 – 2 – 7 B alleen 2 – 4 – 5 C alleen 1 – 3 – 6 – 7 D alleen 2 – 3 – 5 – 7

Tropische ziekten

Door deze tekst raadt men de bevolking aan hun watervat (bari) af te sluiten om dengue, chikungunya en zika (tropische ziekten) te bestrijden.

Watervaten moeten goed worden afgesloten, omdat...

A de muskiet, die deze ziekten overbrengt, in water leeft.

B de muskiet, die deze ziekten overbrengt, in schoonwater broedt.

C het B.O.G. de omgeving komt controleren. D je deze ziekten kan oplopen, door vuil water te gebruiken.