Vergelijking verschillende matvolumes bij gootje-broodje systeem en vergelijking substraatteelt-grondteelt bij aubergines

M

a

M

I t

S 9 1,

'STATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS

Vergelijking verschillende matvolumes b i j gootje-broodje systeem en vergelijking s u b s t r a a t t e e l t - g r o n d t e e l t b i j aubergines (voorjaar 1981)

BIBLIOTHEEK

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK

%

Door: R.H.M. Maaswinkel Intern verslag n r . 19

CqW

M 4

l p

f

1

44

d o 1- I 4 4 g q :

S5"

3 fevvH :

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS

Vergelijking verschillende matvolumes b i j gootje-broodje systeem en v e r g e l i j k i n g s u b s t r a a t t e e l t - g r o n d t e e l t b i j aubergines (voorjaar 1981).

BIBLIOTHEEK

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDHR GLAS TE NAALDWIJK

Door: R.H.M. Maaswinkel I n t e r n verslag n r . 19

INHOUD Samenvatting 1 . I n l e i d i n g 2 . Proefopzet 2 . 1 . De proeffaktoren 2 . 2 . Teeltmaatregelen 2 . 3 . Verrichte waarnemingen 2 . 3 . 1 . Gewas- en vruchtgroei 2 . 3 . 2 . Produktie 3 . Resultaten 3 . 1 . Gewas- en vruchtgroei

3 . 1 . 1 . Lengtegroei b i j enkele substraatbehandelingen en b i j de g r o n d t e e l t

3 . 1 . 2 . Uitgroeiduur van de vruchten 3 . 2 . Produktie

3 . 2 . 1 . Opbrengst (kg/m^) b i j de d i v e r s e s u b s t r a a t ­ behandelingen en b i j de g r o n d t e e l t

3 . 2 . 2 . Aantal geoogste vruchten 3 . 2 . 3 . Gemiddeld vruchtgewicht

3 . 2 . 4 . Percentage k l e i n e vruchten ( < 100 gram) 4 . Discussie 4 . 1 . Gewas- en vruchtgroei 4 . 2 . Produktie 5 . Konklusie Pagina 1 1 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 4 4 7 8 9 10 10 11 12 B i j l a g e : l i t e r a t u u r proefschema

§Ë™§QY§££iü9

In h e t voorjaar van 1981 i s i n de p r a k t i j k (P. de Jong, Maasland) een proef genomen met h e t gootje/broodje systeem. In de proef waren 4 verschillende matvolumes opgenomen. Vroeg was e r geen v e r s c h i l i n produktie tussen de v e r s c h i l l e n d e matvolumes. Laat was de produktie van h e t k l e i n s t e matvolume h e t l a a g s t .

Ook was e r een substraatteeltbehandeling opgenomen waarbij n i e t met g r o e i s t o f gespoten werd. Vroeg was de produktie van deze behandeling 1 , 3 kg/m2 l a g e r ten

opzichte van de met g r o e i s t o f behandelde planten en l a a t i e t s hoger. Ook was h e t gemiddeld vruchtgewicht b i j de onbespoten planten nogal wat l a g e r (vroeg 30 gram en l a a t 20 gram) en h e t percentage k l e i n e vruchten was hoog (8%). I n de proef was bovendien een oriënterende plantafstanden/stengelsysteem-proef opgenomen. Behalve h e t r a s Claresse was b i j deze proef ook h e t r a s Adona opgenomen. Vroeg waren e r nauwelijks v e r s c h i l l e n . Laat was b i j h e t r a s Claresse de produktie van 60 cm/2 s t e n g e l s en b i j Adona 75 cm/3 s t e n g e l s h e t hoogst. De gegevens konden hiervan echter n i e t wiskundig verwerkt worden en dienen derhalve met de nodige voorzichtigheid gehanteerd t e worden.

Indien de produktie van de s u b s t r a a t t e e l t vergeleken wordt met de g r o n d t e e l t dan b l i j k t , d a t vroeg i n h e t seizoen de produktie van de s u b s t r a a t t e e l t 1 , 4 kg/m^ hoger was dan d i e van t e e l t i n de grond en l a a t de produktie van de s u b s t r a a t ­ t e e l t i e t s l a g e r was (0,5 kg/m2).

H i e r b i j d i e n t wel opgemerkt t e worden, d a t de g r o n d t e e l t ca 21 dagen l a t e r

geplant i s . Het gemiddeld vruchtgewicht van de vruchten i s b i j de s u b s t r a a t t e e l t a l t i j d l a g e r dan b i j de g r o n d t e e l t .

Gezien echter de problemen qua gewas- en wortelontwikkeling i n de tweede h e l f t van de t e e l t , waarvan de oorzaak(en) n i e t achterhaald kon(den) worden, moet

b i j de i n t e r p r e t a t i e van de gevonden r e s u l t a t e n de nodige voorzichtigheid b e t r a c h t worden. Vooralsnog l i j k t h e t gootje/broodje systeem b i j de t e e l t van aubergines weinig perspectief t e bieden.

1 . I n l e i d i n g

B i j de t e e l t van aubergine b e s t a a t de afgelopen 2 j a a r i n toenemende mate b e l a n g s t e l l i n g voor de t e e l t op s u b s t r a a t . De s t e e n w o l t e e l t l i j k t voor auber­ gine goede mogelijkheden t e bieden.

B i j de e e r s t e t e e l t e n op steenwol i n de p r a k t i j k bleek, d a t de produktie vroeger was dan i n de grond. Tevens bleek, d a t de z e t t i n g van de vruchten gemakkelijker v e r l i e p dan b i j de g r o n d t e e l t .

Met de t e e l t van aubergine op blokjes steenwol volgens h e t gootje/broodje systeem was nog geen ervaring opgedaan. Het voordeel van d i t systeem i s o . a . , d a t na afloop van de t e e l t de steenwolblokken n i e t ontsmet hoeven t e worden. Het k l e i n e doorwortelde blokje wordt dan weggegooid. Daarnaast wordt minder water en meststoffen weggespoeld.

Om meer i n z i c h t t e k r i j g e n i n de mogelijkheden van h e t gootje/broodje systeem, de mogelijke v e r s c h i l l e n tussen t e l e n i n de grond en op s u b s t r a a t en mogelijke v e r s c h i l l e n i n z e t t i n g en uitgroeiduur van de vruchten tussen t e e l t op sub-^ s t r a a t en g r o n d t e e l t i s i n h e t voorjaar van 1981 i n de p r a k t i j k b i j de

heer P. de Jong t e Maasland een proef opgezet, waarbij deze faktoren nader onderzocht werden.

-1-

-2-2 '

2 . 1 . De proeffaktoren Rassen

Er werden 2 rassen opgenomen:

Adona (hybride) , herkomst Rijk Zwaan;

Claresse (Lange V i o l e t t e ) , herkomst L. de Mos Matvolumes:

Er werden 4 matvolumes b i j h e t r a s Claresse opgenomen:

Objekt Inhoud Aantal herhalingen: A B C D Groeistoffen 0,75 l i t e r 1,125 " 2,25 3,375 "

B i j twee velden werd t i j d e n s de t e e l t n i e t met g r o e i s t o f gespoten. Deze velden z i j n qua matvolume t e v e r g e l i j k e n met o b j e k t C waar wel t i j d e n s de t e e l t met g r o e i s t o f gespoten werd. Deze behandeling werd u i t ­ gevoerd b i j h e t r a s C l a r e s s e .

Plantafstanden/systemen :

Oriënterend plantafstanden/systemen proef b i j Adona en Claresse i n r e s ­ p e c t i e v e l i j k enkelvoud en twee herhalingen 60 cm/2 s t e n g e l s en 75 cm/ 3 s t e n g e l s .

Het proefschema i s i n de b i j l a g e weergegeven. 2 . 2 . Teeltmaatregelen

De proef was gezaaid op 10 oktober 1980 (zowel s u b s t r a a t a l s g r o n d t e e l t ) . De planten kwamen half december op h e t b e d r i j f en werden verder a f g e ­ kweekt. De steenwolplanten werden op 19 december g e p l a n t . De grond­ planten op 9 j a n u a r i . Plantafstand 75 cm, 3 s t e n g e l s per p l a n t . Van begin f e b r u a r i t o t 4 weken voor de l a a t s t e oogst i s éénmaal per week gespoten met g r o e i s t o f : Tornatotone 10 ml/1 + Rovral 1 g r / 1 . 2 . 3 . Verrichte waarnemingen

2 . 3 . 1 . Gewas- en vruchtgroei

- Op 13 j a n u a r i , 24 f e b r u a r i , 23 a p r i l en 3 j u l i werd van de p l a n ­ ten van de Objekten A t/m D, Adona 60 cm/2 s t . , Adona 75 cm/3 s t . en van de planten g e t e e l d i n de grond de l e n g t e van h e t gewas bepaald.

- Vanaf de e e r s t e z e t t i n g werden van de Objekten C, Adona (beide velden), Claresse zonder g r o e i s t o f en g r o n d t e e l t de pasgezette v r u c h t j e s g e l a b e l d .

- Van de gelabelde vruchten werd de uitgroeiduur bepaald ( v e r ­ s c h i l periode tussen z e t t i n g en o o g s t ) .

2 . 3 . 2 . Produktie

B i j de oogst : - a a n t a l vruchten (grote vruchten en vruchten ^100 gram)

- gewicht van de vruchten (grote vruchten en vruchten ^100 gram) .

-3-3« Resultaten

3 . 1 . Gewas- en vruchtgroei

3 . 1 . 1 . Lengtegroei b i j enkele_substraatbehandelingen_en_bij de_grondteelt Tabel 1 : Bepaling van de gewaslengte b i j de Objekten A t/m D, de oriënterende plantafstandenproef met Adona en b i j de grond-t e e l grond-t . Plantlengte i n cm Objekt Ras 1 3 / 1 24/2 23/4 3/7 A Claresse 31 63 96 137 B " 31 64 98 144 C " 32 64 - 94 143 D " 32 65 97 143 Grond " 18 44 91 168 60/2 st.Adona 30 73 118 178 75/3 st.Adona 31 72 117 186

U i t deze t a b e l b l i j k t , d a t vroeg (13/1) e r nauwelijks v e r s c h i l l e n z i j n i n p l a n t l e n g t e tussen de verschillende substraatbehandelingen. De p l a n t l e n g t e van de p l a n t e n , g e t e e l d i n de g r o n d , i s + 13 cm

k o r t e r dan de planten, g e t e e l d i n s u b s t r a a t .

Op 23 a p r i l z i j n e r nauwelijks v e r s c h i l l e n i n p l a n t l e n g t e waar­ neembaar tussen de verschillende matvolumes b i j de s u b s t r a a t t e e l t . De p l a n t l e n g t e van Adona i s g r o t e r dan van C l a r e s s e . De p l a n t ­ l e n g t e van de p l a n t e n , geteeld i n de grond, i s nagenoeg g e l i j k aan d i e van h e t z e l f d e r a s , g e t e e l d op s u b s t r a a t . Laat op 3 j u l i i s de p l a n t l e n g t e van Objekt A i e t s k l e i n e r dan de overige 3 Ob­ jekten b i j de verschillende matvolumes. De p l a n t l e n g t e van

Adona i s dan a a n z i e n l i j k g r o t e r dan van C l a r e s s e . Op deze p e i l ­ datum i s b i j h e t 60 cm/2 stengelsysteem de p l a n t l e n g t e 10 cm k l e i n e r dan b i j h e t 75 cm/3 stengelsysteem. De p l a n t l e n g t e van de planten, g e t e e l d i n de grond, i s g r o t e r dan d i e van h e t z e l f d e r a s , g e t e e l d op s u b s t r a a t .

De aanvankelijke achterstand qua p l a n t l e n g t e ( l a t e r e plantdatum) i s dus ingehaald.

3 . 1 . 2 . Uitgroeiduur van_de vruchten

Tijdens de t e e l t z i j n vanaf de e e r s t e z e t t i n g van de vruchten 20 januari t o t en met 10 juni regelmatig b i j de Objekten C,

Adona (beide velden gemiddeld), zonder g r o e i s t o f en g r o n d t e e l t de pasgezette vruchten gelabeld.

Tabel 2 : Uitgroeiduur i n dagen b i j de verschillende behandelingen.

Behandelingen Uitgroeiduur i n dagen

1 . Claresse + g r o e i s t o f o b j e k t C 32,3

2 . Adona + g r o e i s t o f 32,3

3 . Claresse - g r o e i s t o f op s u b s t r a a t 31,4 4 . Claresse + g r o e i s t o f g r o n d t e e l t 32,8

-4-U i t bovenstaande t a b e l b l i j k t , d a t de v e r s c h i l l e n tussen de behan­ delingen 1 , 2 en 4 n i h i l z i j n .

Gezien de opzet van de proef z i j n de mogelijkheden om deze gegevens wiskundig t e verwerken beperkt. Deze verwerking g e e f t dan ook

a l l e e n een zekere tendens weer. Indien de behandelingen 1 , 2 en 4 a f z o n d e r l i j k vergeleken worden met o b j e k t 3 bleken de volgende v e r s c h i l l e n .

Behandeling 1 met behandeling 3: v e r s c h i l 0 , 9 ( P 0 , 0 3 ) . Behandeling 2 met behandeling 3 : v e r s c h i l 0 , 9 ( P ' " ^ 0 , 0 3 ) . Behandeling 4 met behandeling 3 : v e r s c h i l 1 , 4 (P < 0 , 0 0 1 ) . 3 . 2 . Produktie

3 . 2 . 1 . Opbrengst_(kg/m^)_ b i j de_diverse substraatbehandelingen_en_bij de g r o n d t e e l t

Tabel 3 : Gemiddelde kg opbrengst per m2 b i j de d i v e r s e behande­ l i n g e n . kg/m2 Objekt Ras t/m 15/4 t/m 19/8 A Claresse 2,2 17,0 B 2 , 3 1 8 , 1 C " 2,2 1 8 , 3 D " 2 , 3 19,0 60/2 s t . 2,0 20,2 75/3 S t . 2,2 1 9 , 3 60/2 st.Adona 2,4 1 9 , 1 75/3 s t . 2,6 21,8 - g r o e i - Claresse 1 , 9 18 f 8 s t o f grond Claresse 0 , 8 1 8 , 2

Van de opbrengstgegevens u i t bovenstaande t a b e l kunnen a l l e e n , gezien de proefopzet, de Objekten A t o t en met D goed wiskundig verwerkt worden. De overige Objekten geven a l l e e n een tendens weer. U i t de t a b e l b l i j k t , d a t tussen de Objekten A t o t en met D op 15 a p r i l nauwelijks v e r s c h i l i n kg produktie i s . Na wiskundige verwerking bleek, d a t deze v e r s c h i l l e n n i e t betrouwbaar z i j n . Ook b i j de oriënterende plantafstandenproeven b i j h e t r a s Claresse z i j n tussen de beide plantafstanden nauwelijks v e r s c h i l l e n . D i t zelfde g e l d t voor de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Adona. Ten opzichte van o b j e k t C b l i j f t de kg produktie van h e t o b j e k t zonder g r o e i s t o f 0 , 3 kg/m2 a c h t e r .

De g r o n d t e e l t l i g t + 1 , 4 kg/m^ a c h t e r ten opzichte van de sub­ s t r a a t t e e l t .

Op 19 augustus b l i j k t , d a t tussen de Objekten A t o t en met D de kg produktie van o b j e k t A a c h t e r b l i j f t ten opzichte van de overige 3 Objekten. De kg opbrengst van de Objekten B en C i s nagenoeg g e l i j k en de opbrengst van o b j e k t D wat hoger. Deze v e r s c h i l l e n bleken na wiskundige verwerking n i e t betrouwbaar.

-5-B i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Claresse i s de kg produktie van 60 cm/2 stengelsysteem 0 , 9 kg/m^ hoger dan b i j h e t 75 cm/3 stengelsysteem.

Daarentegen i s de kg produktie b i j de oriënterende p l a n t a f s t a n d e n ­ proef b i j h e t r a s Adona hoger b i j h e t 75 cm/3 stengelsysteem ten opzichte van 60 cm/2 stengelsysteem.

B i j de behandeling waarbij zonder g r o e i s t o f gewerkt i s , i s l a a t de kg produktie 0 , 5 kg/m^ hoger dan o b j e k t C. De g r o n d t e e l t l i g t dan i n kg produktie nagenoeg g e l i j k ten opzichte van de sub­ s t r a a t t e e l t .

2

Grafiek I s Produktie i n kg/ra b i j Objekt C en g r o n d t e e l t t i j d e n s de t e e l t .

s u b s t r a a t Objekt C g r o n d t e e l t

-7-U i t voorgaande g r a f i e k b l i j k t , d a t i n de begin periode t o t

h a l f a p r i l b i j de s u b s t r a a t t e e l t een voorsprong i s i n kg produktie ten opzichte van de g r o n d t e e l t . In de tweede h e l f t van de t e e l t en op h e t eind wordt deze voorsprong door de grond ingehaald en u i t e i n d e l i j k z a l na eind augustus de g r o n d t e e l t een hogere kg produktie halen.

3 . 2 . 2 . Aantal geoo2ste_vruchten

Tabel 4 : Aantal geoogste vruchten b i j de d i v e r s e behandelingen.

Objekt Ras st/m 2 Objekt Ras t/m 15/4 t/m 19/8 A Claresse 1 1 , 9 7 4 , 1 B II _{1 3 , 1 76,7} C II _{1 2 , 5 78,9} D II _{12,6 8 0 , 1} 60/2 s t . Claresse 1 2 , 5 80,8 75/3 s t . II _{12,4 74,5} 60/2 s t . Adona 1 1 , 5 65,0 75/3 s t . II 1 1 , 8 73,6 - g r o e i s t o f Claresse 13,6 85,8 grond Claresse 4,2 64,3

Van de opbrengstgegevens u i t bovenstaande t a b e l kunnen a l l e e n , gezien de proefopzet, de Objekten A t o t en met D goed wiskundig verwerkt worden. De overige Objekten geven a l l e e n een tendens weer.

U i t de t a b e l b l i j k t , d a t op 15 a p r i l tussen de Objekten A t o t en met D de produktie yan o b j e k t A i e t s k l e i n e r i s dan de overige Objekten. De produktie van o b j e k t B i s wat hoger dan de overige Objekten.

Na wiskundige verwerking bleek, d a t deze v e r s c h i l l e n n i e t betrouw­ baar z i j n . B i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Claresse bestaan nauwelijks v e r s c h i l l e n tussen beide Objekten. D i t g e l d t nagenoeg voor de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Adona.

B i j de behandeling zonder gebruik t e maken van g r o e i s t o f i s de stuksproduktie vroeg 1 , 1 s t / m2 hoger dan b i j h e t v e r g e l i j k b a r e

o b j e k t C.

B i j de g r o n d t e e l t i s de produktie + 8 st/m2 l a g e r dan b i j de s u b ­

s t r a a t t e e l t . Op 19 augustus b l i j k t , d a t b i j de produktie tussen de Objekten A t/m D de produktie van o b j e k t A h e t k l e i n s t i s . Naar mate h e t matvolume g r o t e r wordt, neemt de produktie wat t o e . De produktie van o b j e k t D i s 6 st/m^ hoger dan o b j e k t A. Deze v e r s c h i l l e n bleken na wiskundige verwerking n i e t betrouwbaar. B i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Claresse i s de produktie van 60 cm/2 s t e n g e l s + 6 st/m2 hoger dan 75 cm/3

s t e n g e l s . B i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Adona i s de produktie van 75 cm/3 s t e n g e l s + 8 st/m2 hoger dan

-8-O

B i j de behandeling zonder g r o e i s t o f i s de produktie + 7 st/m hoger dan b i j h e t v e r g e l i j k b a r e Objekt C.

B i j de g r o n d t e e l t i s de produktie + 14 st/m^ l a g e r dan b i j de s u b s t r a a t t e e l t .

3 . 2 . 3 . Gemiddeld vruchtgewicht

Tabel 5 : Het gemiddeld vruchtgewicht i n grammen van de d i v e r s e behandelingen. Objekt Ras gem.vr. gew. i n g r . Objekt Ras t/m 15/4 t/m 19/8 A Claresse 184 230 B II 179 237 C II 173 232 D II 183 237 60/2 s t . Claresse 160 250 75/3 s t . . II 177 259 60/2 s t . Adona 208 294 75/3 s t . II 221 296 - g r o e i s t o f Claresse 140 219 grond Claresse 187 283

Van de gemiddelde vruchtgegevens u i t bovenstaande t a b e l kunnen a l l e e n , gezien de proefopzet, de Objekten A t o t en met D goed wiskundig verwerkt worden. De overige Objekten geven a l l e e n een

tendens weer. Uit de tabel blijkt, dat op 15 april tussen de O b ­

jekten A t o t en met D e r nauwelijks v e r s c h i l l e n z i j n i n gemiddeld vruchtgewicht. Na wiskundige verwerking bleek, d a t deze v e r s c h i l l e n n i e t betrouwbaar z i j n . B i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Claresse i s h e t gemiddeld vruchtgewicht b i j 75 cm/3 s t e n ­ g e l s i e t s hoger dan b i j 60 cm/2 s t e n g e l s . Ook b i j h e t r a s Adona i s b i j de oriënterende plantafstandenproef b i j 75 cm/3 s t e n g e l s h e t gemiddeld vruchtgewicht i e t s hoger dan b i j 60cm/2 s t e n g e l s . B i j de behandeling zonder g r o e i s t o f i s h e t gemiddeld vruchtgewicht 33 gram l a g e r dan b i j de v e r g e l i j k b a r e substraatbehandeling met g r o e i s t o f .

Het gemiddeld vruchtgewicht b i j de g r o n d t e e l t i s op 15 a p r i l nage­ noeg g e l i j k aan h e t gemiddeld vruchtgewicht b i j de s u b s t r a a t t e e l t . Op 19 augustus z i j n e r nauwelijks v e r s c h i l l e n i n gemiddeld v r u c h t ­ gewicht tussen de Objekten A t/m D. Deze v e r s c h i l l e n bleken na wiskundige verwerking n i e t betrouwbaar. Ook b i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Claresse i s op 19 augustus nauwe­ l i j k s v e r s c h i l i n gemiddeld vruchtgewicht. D i t z e l f d e g e l d t voor de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Adona.

B i j de behandeling zonder g r o e i s t o f i s h e t gemiddeld vruchtgewich 13 gram l a g e r dan b i j de v e r g e l i j k b a r e substraatbehandeling met g r o e i s t o f .

Het gemiddeld vruchtgewicht b i j de g r o n d t e e l t i s l a a t + 50 gram hoger dan b i j de s u b s t r a a t t e e l t .

-9-3 . 2 . 4 . Percentage kleine_vruchten

Tabel 6 : Het percentage vruchten ^ 100 gram b i j de v e r s c h i l l e n d e behandelingen.

% vruchten < 100 g r .

Objekt Ras van t o t , gew.

t/m 15/4 t/m 19/8 A Claresse 4,6 3 , 5 B II 6 , 4 3 , 3 C II 6 , 5 3,6 D II 6 , 1 3 , 1 60/2 s t . Claresse 5 , 5 4,7 75/3 s t . II 5,0 3,6 60/2 s t . Adona 4,6 2 75/3 s t . II 4,6 1 , 6 - g r o e i s t o f Claresse 7 , 1 8 , 3 grond Claresse - 1 , 8

Van h e t percentage vruchten < 100 gram u i t bovenstaande t a b e l kunnen a l l e e n , gezien de proefopzet, de Objekten A t o t en met D goed wiskundig verwerkt worden.

De overige Objekten geven a l l e e n een tendens weer. U i t de t a b e l b l i j k t , d a t tussen de Objekten A t o t en met D op 15 a p r i l h e t p e r ­ centage k l e i n e vruchten b i j Objekt A wat k l e i n e r i s dan b i j de overige Objekten. Na wiskundige verwerking bleek, d a t deze v e r ­ s c h i l l e n n i e t betrouwbaar z i j n . B i j de oriënterende plantafstanden-proef b i j h e t r a s Claresse i s h e t percentage k l e i n e vruchten b i j 60 cm/2 s t e n g e l s i e t s g r o t e r dan b i j 75cm/3 s t e n g e l s . B i j de o r i ë n ­

terende plantafstandenproef b i j h e t r a s Adona b e s t a a t geen v e r ­ s c h i l i n percentage k l e i n e vruchten b i j beide behandelingen.

B i j de behandelingen zonder g r o e i s t o f i s op 15 a p r i l h e t percenta­ ge k l e i n e vruchten wat hoger dan b i j de v e r g e l i j k b a r e s u b s t r a a t b e ­ handeling C.

Op 19 augustus z i j n e r nauwelijks v e r s c h i l l e n i n percentage k l e i n e vruchten tussen de Objekten A t/m D. Alleen b i j o b j e k t D i s h e t percentage wat k l e i n e r . Deze v e r s c h i l l e n bleken na wiskundige v e r ­ werking n i e t betrouwbaar. B i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Claresse i s h e t percentage k l e i n e vruchten b i j

60/2 s t e n g e l s + 1% g r o t e r dan b i j 75/3 s t e n g e l s . B i j de o r i ë n t e r e n ­ de plantafstandenproef van h e t r a s Adona i s e r een k l e i n v e r s c h i l . B i j 60cm/2 s t e n g e l s i s h e t percentage 0,4% g r o t e r dan b i j 75cm/ 3 s t e n g e l s .

* B i j de behandeling zonder g r o e i s t o f i s l a a t h e t percentage k l e i n e vruchten 4,7% hoger dan b i j de v e r g e l i j k b a r e substraatbehandeling C. Het percentage k l e i n e vruchten i s b i j de g r o n d t e e l t l a g e r dan b i j de v e r g e l i j k b a r e substraatbehandeling C.

-10-4 . Discussie

4 . 1 . Gewas- en vruchtgroei

, Tussen de verschillende Objekten A t o t en met D was vroeg geen v e r s c h i l i n p l a n t l e n g t e . Laat, begin j u l i was de p l a n t l e n g t e van o b j e k t A k l e i n e r dan van de overige Objekten. De k l e i n e r e p l a n t l e n g t e van o b j e k t A i s v e r ­ moedelijk veroorzaakt door h e t k l e i n e matvolume van d i t o b j e k t .

De p l a n t l e n g t e van h e t r a s Adona was i n h e t begin nagenoeg g e l i j k aan d i e van de Objekten A t o t en met D. In de loop van de t e e l t neemt de p l a n t l e n g t e van Adona, geteeld op s u b s t r a a t , s t e r k e r toe dan C l a r e s s e , g e t e e l d op s u b s t r a a t . De s t e r k e r e groeikracht van Adona i s bekend; d i t doet zich ook voor b i j de g r o n d t e e l t .

De p l a n t l e n g t e van de planten, geteeld i n de grond, was h a l f januari nogal wat k l e i n e r dan d i e van de Objekten A t o t en met D. Later wordt h e t v e r s c h i l i n p l a n t l e n g t e tussen de planten, geteeld i n de grond en de Objekten A t o t en met D, s t e e d s k l e i n e r .

In de tweede h e l f t van de t e e l t z i j n de planten van de Objekten A t o t en metD nogal wat k l e i n e r dan de planten geteeld i n de grond. De oorzaak(en) van de s l e c h t e ontwikkeling van de planten, g e t e e l d i n s u b s t r a a t , i s moeilijk aan t e geven. De t e e l t op s u b s t r a a t s t a r t t e voorspoedig. De e e r s t e maanden van de t e e l t was de gewasontwikkeling (en produktie) b i j a l l e substraatbehandelingen (beide rassen) goed. Vanaf begin a p r i l kwamen de e e r s t e problemen. B i j a l l e behandelingen s t i e r v e n wortels af en groeide h e t gewas matig t o t s l e c h t . Gedurende de zomermaanden bleef h e t gewas op s u b s t r a a t erg a c h t e r .

Er i s g e t r a c h t de oorzaak(en) van d i t v e r s c h i j n s e l t e achterhalen. Het ( ^ - g e h a l t e i n de voedingsoplossing i s gemeten. D i t was i n o r d e . De samenstelling van de voeding werd e l k e 14 dagen gecontroleerd en deze bleek eveneens i n o r d e . Wel t r o f men op de afgestorven wortelresten Pythium aan. Deze zwakte p a r a s i e t kan e c h t e r n i e t a l s veroorzaker van h e t probleem aangeduid worden, maar meer a l s secundaire ziekteverwekker. Het i s de vraag i n hoeverre de zeer vroege en d a a r b i j hoge produktie i n h e t begin de balans tussen generatieve en vegetatieve ontwikkeling van de p l a n t verstoord h e e f t , waardoor e r zich i n de tweede h e l f t van de

t e e l t e r n s t i g e problemen voordeden. Een keer t i j d e n s de t e e l t i s h e t gewas v r i j w e l leeggeoogst. Het gevolg hiervan was d a t h e t gewas zich enigszins h e r s t e l d e . Opvallend i s e c h t e r d a t b i j een oriënterende proef i n h e t z e l f d e seizoen t e Bleiswijk, waar steenwol- en gootje/broodje systeem n a a s t elkaar lagen, h e t bovengenoemd probleem eveneens a l l e e n b i j h e t gootje/broodje systeem o p t r a d . Ook daar was de oorzaak n i e t t e achterhalen. Het i s bekend, d a t h e t gewas aubergine nogal gevoelig i s op de w o r t e l . Mogelijk d a t de wortel c o n d i t i e s i n de tweede h e l f t van de t e e l t b i j h e t gootje/broodje systeem v e r r e van optimaal waren.

Verschil i n uitgroeiduur van de vruchten bestond e r a l l e e n tussen h e t o b j e k t 'geen g r o e i s t o f op s u b s t r a a t r a s C l a r e s s e ' ten opzichte van de Objekten: g r o e i s t o f op s u b s t r a a t r a s C l a r e s s e . Adona op s u b s t r a a t en Claresse geteeld i n de grond. Vooral h e t v e r s c h i l i n uitgroeiduur tussen * h e t o b j e k t Claresse zonder g r o e i s t o f op s u b s t r a a t en Claresse met g r o e i ­

s t o f g r o n d t e e l t was zeer betrouwbaar. Voor de p r a k t i j k i s d i t e c h t e r n i e t van belang, aangezien h e t v e r s c h i l s l e c h t s 1 , 4 dag i s en derhalve nauwelijks voordelen g e e f t b i j de oogstsnelheid.

-11-4 . 2 . Produktie

Vroeg was e r nauwelijks v e r s c h i l i n kg produktie tussen de Objekten A t o t en met D. Laat, eind augustus, i s de kg produktie van o b j e k t A h e t l a a g s t en van o b j e k t D h e t hoogst. Gezien e c h t e r de stand van h e t gewas, z i e punt 4 . 1 . , kan enige betrouwbare konklusie nauwelijks h i e r u i t getrokken worden.

B i j de oriënterende plantafstandenproef b i j h e t r a s Claresse was zowel vroeg a l s l a a t geen v e r s c h i l i n produktie. B i j de oriënterende p l a n t a f ­ standenproef b i j h e t r a s Adona was vroeg nauwelijks enig v e r s c h i l tussen beide Objekten en l a a t was de produktie b i j 75/3 s t e n g e l s 2,7 kg/m2

hoger dan 60/2 s t e n g e l s . Gezien h e t f e i t e c h t e r , d a t beide Objekten n i e t i n herhalingen lagen mag u i t d i t v e r s c h i l geen konklusie getrokken

worden.

B i j h e t o b j e k t zonder g r o e i s t o f op s u b s t r a a t was vroeg de produktie wat l a g e r dan h e t v e r g e l i j k b a r e o b j e k t C. Laat was de produktie i e t s hoger dan o b j e k t C. Daarbij d i e n t wel opgemerkt t e worden d a t de vruchten van h e t o b j e k t zonder g r o e i s t o f nogal roodachtig van kleur waren, dus kwali­ t a t i e f zeer matig.

Vroeg was de kg produktie b i j h e t o b j e k t g r o n d t e e l t nogal wat l a g e r dan de s u b s t r a a t t e e l t ( v e r s c h i l + 1 , 5 kg/m^). Laat was de produktie van h e t o b j e k t g r o n d t e e l t nagenoeg g e l i j k aan d i e van s u b s t r a a t t e e l t . B i j h e t v e r s c h i l vroeg d i e n t opgemerkt t e worden, d a t de zaaidata van grond- en s u b s t r a a t t e e l t g e l i j k waren, d a t e r half december tussen beide Objekten ook nog geen v e r s c h i l l e n waren, maar d a t e r v e r s c h i l i n p l a n t i n g z i t van 3 weken. Het i s t e verwachten, d a t door t e e l t op s u b s t r a a t enige vervroeging i n produktie mogelijk i s , h e t i s echter nog de vraag of d a t v e r s c h i l + 1 , 5 kg/m2 bedraagt.

Tussen de Objekten A t o t en met D was zowel vroeg a l s l a a t nauwelijks v e r s c h i l i n gemiddeld vruchtgewicht. D i t z e l f d e g e l d t voor de oriënterende plantafstandenproeven met h e t r a s Adona en C l a r e s s e . Daarbij i s h e t

gemiddeld vruchtgewicht b i j h e t r a s Adona vroeg + 20 gram hoger en l a a t + 40 gram hoger dan Claresse op s u b s t r a a t .

Het gemiddeld vruchtgewicht b i j h e t o b j e k t Claresse zonder g r o e i s t o f i s vroeg + 40 gram l a g e r en l a a t + 20 gram l a g e r dan h e t v e r g e l i j k b a r e o b j e k t C. Door h e t weglaten van de groeistofbehandeling wordt h e t gemid­ deld vruchtgewicht van de vruchten nogal wat l a g e r . Van h e t o b j e k t g r o n d t e e l t was vroeg h e t gemiddeld vruchtgewicht nagenoeg g e l i j k aan de substraatbehandeling b i j h e t r a s Claresse en l a t e r + 50 gram hoger dan b i j de substraatbehandeling (Claresse). Wordt d a a r b i j nog h e t percentage vruchten K 100 gram i n ogenschouw genomen, dan b l i j k t d a t d i t percentage b i j de g r o n d t e e l t h e t l a a g s t i s . B i j de s u b s t r a a t t e e l t i s d i t percentage zowel vroeg a l s l a a t b i j h e t r a s Claresse hoger. Vooral indien geen

g r o e i s t o f gebruikt wordt b i j h e t r a s Claresse i s d i t percentage e r g hoog. Vooral l a a t i s b i j h e t r a s Adona h e t percentage k l e i n e vruchten l a a g . Nagenoeg g e l i j k aan h e t percentage van de g r o n d t e e l t . Door de gemiddeld wat zwaardere vruchten en daardoor h e t k l e i n e percentage k l e i n e vruchten b i e d t h e t r a s Adona waarschijnlijk meer mogelijkheden op s u b s t r a a t t e e l t dan C l a r e s s e .

-12-5 . Konklusie

U i t de proef b l i j k t , d a t hoewel een zuivere v e r g e l i j k i n g n i e t helemaal mogelijk was, d a t h e t t e l e n i n s u b s t r a a t produktie-vervroeging g e e f t ten opzichte van t e l e n i n de grond. Gebruik maken van g r o e i s t o f b i j de t e e l t op s u b s t r a a t g e e f t prodüktieverhoging, een b e t e r e v r u c h t k w a l i t e i t en een hoger gemiddeld vruchtgewicht.

Alleen l a a t bestond e r een k l e i n v e r s c h i l i n produktie tussen de v e r s c h i l ­ lende Objekten van matvolumes. Gezien de problemen d i e zich i n de tweede h e l f t van de t e e l t manifesteerden, l i j k t h e t gootje/broodje systeem v o o r a l s ­ nog b i j h e t auberginegewas weinig perspectieven t e bieden.

L i t e r a t u u r :

Maaswinkel, R; Eindhoven, W. ; de Jong, J . Voor aubergines kiezen we steenwolmatten. T u i n d e r i j , d e n r . 24, 1981