Hoofdstuk 2:
Algebra of rekenmachine.
V_1. 5 9 4 4,56 7 8 1 1,88 12 35 0,34 V_2.a. Na de 5 (de vierde decimaal) komt een 4, en dus moet er naar beneden worden afgerond. b. 832,3150 V_3. a. 3x 2 3x 3x 6x 9x b. 3a 2 3a 18a 2 c. 2x 3(4x 2) 2x (12x 6) 2x 12x 6 14x 6 d. 3a22(2a 4) 3a 2 (4a 8) 3a 2 4a 8 V_4. a. 15x(x 3) 15x 245x b. 3p(p 1) 2p p 2 3p23p 2p p 2 2p2p c. 3t (t4 5 4t ) 3t2 912t6 d. 2k3k (3k3 2 k ) 2k4 3(3k5k ) 2k7 33k5k7 V_5. a. h 5p 215p 5p(p 3) c. W(t) 0,1t 21,3t 0,1t(t 13) b. K 3q227q 3q(q 9) d. p 5q 630q4 5q (q4 26) V_6. a. y x 28x 12 (x 2)(x 6) b. f(x) x 2100x 900 (x 10)(x 90) c. N(t) t 225t 100 (t 5)(t 20) d. Q(p) p 2 p 41 (p21)(p12) (p 21)2 e. v r 25r 4 (r 1)(r 4) f. f(x) 1 x 22x x 22x 1 (x 1)(x 1) (x 1) 2 g. h(p) p 230 13p p 213p 30 (p 3)(p 10) h. B L 15L 100 (L 20)(L 5) 2 i. k 65 18m m 2 m218m 65 (m 5)(m 13) j. g(x) x 22 x 1 (x 2)(x21 12)
1.
a. De grafiek heeft drie snijpunten met de x-as.
b. 2nd trace (calc) optie 2 (zero): x 1, 42 x 0,51 x 1,14 (De linker- en rechtergrens kan ook ingetoetst worden in plaats van met de cursor de grafiek af te lopen.)
Snijpunten met de x-as: ( 1, 42; 0) , (0,51; 0) en (1,14; 0)
c. 2nd trace (calc) optie 4 (maximum): x 0,88. De coördinaten van de top zijn (-0,88; 3,61) 2nd trace (calc) optie 3 (minimum): x 0,88 . De coördinaten van de top zijn (0,88; -0,61)
2.
a. Nulpunten: x 0,20 x 2,08
b. Top: (1,36; 4,09) 3.
a. Stel het window in met een grotere waarde voor Xmax; bijvoorbeeld 20. b. 2nd trace (calc) optie 2 (zero): x 1,79 x 0 x 16,79
4.
a. In het snijpunt van de twee grafieken zijn de t-waarden gelijk en ook de functiewaarden:
f(t) g(t) .
b. Neem bijvoorbeeld voor Ymax = 40.
c. 2nd trace (calc) optie 5 (intersect): x 7,89 x 0,89
5.
a. 3 (1,54) 4 16,87 en 3 ( 1,54) 4 16,87 De oplossingen zijn niet exact (afgerond).
b. De grafiek van y 3x 4 ligt helemaal boven de x-as (behalve voor x 0 ).
c. Voer in: 4 5
1 2
y 3x en y 2x 2 intersect: x 0,81
6.
Om een grafiek helemaal op het beeldscherm te krijgen kun je in het window de x-waarden instellen en vervolgens zoom optie 0 (zoomfit) te gebruiken. Daarna kun je in het window kijken wat de y-waarden zijn. a. Nulpunten: x 5,32 x 1,32 Top: ( 2, 11)
b. Nulpunten: x 0,5 x 0 x 0,5 Toppen: ( 0,29; 9,62) en (0,29; 9,62)
c. Nulpunt: x 12,61 . Een exponentiële functie heeft geen toppen.
d. Nulpunten: x 14,76 x 20,06 Top: (2,65; 13,42) 7.
a. PAtax(a) 0,60a 6
b. 0,75a 4 0,60a 6 1 3 0,15a 2 a 13 Vanaf 1 3
8.
a. 2x5 12 heeft één oplossing; 3p4 12 heeft geen oplossingen en 5q6 14 heeft twee oplossingen.
b. Aan de macht van de functie.
Een even machtsfunctie is voor alle waarden van x positief. (die zien er uit als y x 2). Het bereik van de deze functies is 0, . Een oneven machtsfunctie ziet er uit als y x 3 en heeft als bereik: ¡ . 9. a. 3s 10 26 b. 1 2 6 t 10 42 1 3 3s 16 s 5 1 2 6 t 52 t 8 10. 11 2(x 3) 4x 23 17 2x 4x 23 6x 6 x 1 11. a. 3a 15 4 b. x 2 41 21x21 c. 4 (x 3) 2(x 1) d. 4 4(x 4) 8 2 3 3a 11 a 3 3 1 2 4 1 2 x 1 x 3 4 x 3 2x 2 7 x 2x 2 4 4x 16 8 20 4x 8 2 3 3x 5 x 1 4x 12 x 3 12. a. b. 2x 17 5x 14 3 1 7 7 7x 3 x en y 16 13. a. 0,5015 30 gele rozen.
b. 10 rode rozen kosten €7,50. Hij kan dan voor €7,50 aan gele rozen kopen. Dat wil zeggen
7,50
0,50 15 gele rozen.
c. Voor g gele rozen is Joris 0,50 g euro kwijt en
voor r rode rozen is Joris 0,75 r euro kwijt. In totaal is hij dus 0,50 g 0,75 r euro kwijt, en hij
wil €15,- besteden.
d. Je moet de formule eerst herschrijven. Bovendien kunnen g en r alleen maar gehele getallen zijn.
e. r 0 6 10 14 20 g 30 21 15 9 0 R G 5 10 15 20 5 10 15 20 25 30 x y 1 2 3 4 5 -1 -2 -3 -4 -5 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 -2 -4
14. a. 0,50g 0,75r 15 0,50g 0,75r 15 g 1,5r 30
b. De grafiek bij opdracht 14e zou eigenlijk alleen maar uit losse punten (die uit de tabel) moeten bestaan. De grafiek van opdracht 14a is de getekende rechte lijn.
15.
Omdat a op de horizontale as gezet moet, moet b als functie van a geschreven worden.
a. 4a 3b 15 b. 7a 2b 8 1 3 3b 4a 15 b 1 a 5 1 2 2b 7a 8 b 3 a 4 16. 12x 5y 8 2x y 5 2 3 5 5 2 x 1 2x 5 3 2 5 5 5y 12x 8 y 2 x 1 y 2x 5 2 3 5 5 1 2 4 x 6 x 1 17. a. 12003 400 zwarte dakpannen.
b. Voor één rode dakpan is 2 kg klei nodig; voor R rode dakpannen is dan 2R kg klei nodig;
Voor één zwarte dakpan is 3 kg klei nodig; voor Z zwarte dakpannen is dan 3Z kg klei nodig. In totaal is er dus voor R rode en Z zwarte dakpannen 2R 3Z kg klei nodig. Voor de maximale dagproductie (1200 kg klei) moet dus gelden: 2R 3Z 1200
c. 2R 3Z 1200 R Z 470 1,5Z 600 Z 470 2R 3Z 1200 R 1,5Z 600 R Z 470 0,5Z 130 Z 260 Op deze dag zijn er dus 210 rode en 260 zwarte dakpannen gemaakt. 18.
a. f(x) is de bergparabool. De nulpunten zijn: x 0 en x 3 .
b. 3x26x 2 0 : dat zijn de nulpunten van g.
x 0,4 en x 1,6 (dat kan ik niet in 2 decimalen nauwkeurig aflezen!)
c. x 1 en x 2
d. De andere oplossing is x 2 . 19.
a. Voer in: y1x2 x 2 2nd trace (calc) optie 2 (zero): x 1 x 2 b. f(x) x 2 x 2 (x 1)(x 2) c. (x 1)(x 2) 0 x 1 0 x 2 0 x 1 x 2
20. a. x2 x 16 4 b. x26x 9 0 c. q250q 5000 2 x x 12 0 (x 3)(x 4) 0 x 3 x 4 2 (x 3) 0 x 3 0 x 3 2 q 50q 5000 0 (q 50)(q 100) 0 q 50 q 100 d. 2t210t 12 0 e. 4t218 0 f. 3a2 480 18a (2t 6)(t 2) 0 t 3 t 2 2 2 1 2 1 1 2 2 4t 18 t 4 t 4 t 4 2 3(a 6a 160) 0 3(a 16)(a 10) 0 a 16 a 10 21. a. f(x) x 24x 12 0 b. g( 6) g(2) 0 (x 6)(x 2) 0 c. g(x) 3x212x 36 3(x24x 12) 3 f(x) x 6 0 x 2 0 x 6 x 2 g(x) 0 3 f(x) 0 f(x) 0 22. x(x 1) 4x 2 2 x x 4x x 5x x(x 5) 0 x 0 x 5 23. a. x22x 8 0 b. 3s(s 1) 6 c. 2x24x 3 (x 4)(x 2) 0 x 4 x 2 2 3s 3s 6 0 3(s 2)(s 1) 0 s 1 s 2 ABC formule 2 1 1 2 2 2x 4x 3 0 x 1 10 x 1 10 d. (2b 1)(b 4) 0 e. 9x242x 49 0 f. (2A 1)(A 4) 7 1 2 2b 1 0 b 4 0 2b 1 b 4 b b 4 2 1 3 (3x 7) 0 3x 7 0 x 2 2 1 2 2A 7A 3 0 (2A 1)(A 3) 0 A A 3 g. 3f2 1 6f h. 8x22x 3 ABC formule 2 2 2 3 3 3f 6f 1 0 f 1 3 f 1 3 ABC formule 2 8x 2x 3 0
D 0, dus geen oplossing
24. a. x23x 18 0 b. x23x 18 4 (x 6)(x 3) 0 x 6 x 3 2 1 1 1 1 2 2 2 2 x 3x 14 0 x 1 65 x 1 65
25.
a. Voer in: y1 (x 4) 2 en y2 5. 2nd trace (calc) optie 5 (intersect): x 6,24 x 1,76
b. (x 4) 2 5 ABC formule 2 2 x 8x 16 5 x 8x 11 0 x 6,24 x 1,76 c. (x 4) 2 5 x 4 5 x 4 5 x 4 5 x 4 5 d. -26. a. x26x x 1 b. x26x x 3 2 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 ABC formule x 7x 1 0 x 3 53 x 3 53 (3 53, 4 53) en (3 53, 4 53) 2 2 x 7x 3 0 D ( 7) 4 1 3 37 0 twee oplossingen 27. 2x210x 12 2x210x 12 2 2 2x 10x 12 0 2(x 5x 6) 2(x 6)(x 1) 0 x 6 x 1 2 ABC formule 2x 10x 12 0 x 1 x 6 Er zijn meerdere manieren mogelijk, maar of ze handiger zijn? 28.
a. Het antwoord van Anne is exact en dat van Yasser is afgerond op twee decimalen. b. Beide zijn goed: Anne geeft een exact antwoord en Yasser een afgerond antwoord. 29.
a. 2,24 5
5 100 0,18%
b. De antwoorden van Anne zijn goed (exacter). 30. a. 8 7x 10 b. 6p2 15 4 7 7x 18 x 2 2 1 2 1 1 2 2 p 2 x 2 x 2 31. a. 20,5209 4,53 b. 150,2095 12,255999
32.
a. De rechthoekige driehoeken hebben rechthoekzijden van 1. De schuine zijde is dan 2.
b. 2 1,414 33. a./b. Omtrek 2 1,5 3 9,42 c. 2 1 4 Oppervlakte (1,5) 2 34. a. 12800 2 omtrek 2 12800 40212 km.
b. De diameter is ook niet exact. 35.
a. Een kwadratische vergelijking heeft hoogstens twee nulpunten. Als er dus één oplossing is dan is er ook een tweede, tenzij de top van de parabool op de x-as ligt.
b. Bij de vergelijking hoort een dalparabool. Het andere nulpunt ligt links van x 0,8 . Je moet de tabel dus naar links uitbreiden. Het tweede nulpunt is: x 1,3
36. a. 3(x 7) 1 6x 4 b. 2 r 35 c. t210t 11 d. (x 5)(x 5) 8 1 3 3x 21 1 6x 4 3x 16 x 5 35 2 r 2 t 10t 11 0 (t 1)(t 11) 0 t 1 t 11 2 2 x 25 8 x 33 x 33 x 33 37. a. TKToyota 400 0,19 a TKRenault 600 0,13 a
b. Voer in: y1 400 0,19x en y2 600 0,13x . Stel het x-window in op 0, 5000 en laat de
grafieken tekenen met zoom optie 0 (ZoomFit). Vervolgens het snijpunt laten berekenen met 2nd trace (calc) optie 5 (intersect): x 3330 km.
38. a. 1 2 3 x 1 4 5 1 2 1 2 1 4 1 4 3 x 1 1 x 1 x 1 x 1
b. Het randpunt is (1, 4) en het bereik van de functie f: ,4. De waarde 1 2
5 wordt nooit
bereikt.
39. a. x23x 2 2 2 x 3x 4 x 3x 4 (x 1)(x 4) 0 x 1 x 4
b. ( 1) 2 3 1 4 2 en 42 3 4 4 2 : beide oplossingen zijn goed.
40. a. x 2 x 2 2 2 x (2 x) 4 4x x x 5x 4 (x 1)(x 4) 0 x 1 x 4
b. Voor x 4 is g(x) negatief en kan dus geen oplossing zijn. 41. a. x 3 2 5 b. 2 4 2x 3 0 c. 2 1 x 4 7 d. 3 2x 9 102 x 3 3 x 3 9 x 12 1 2 1 4 4 2x 3 2 2x 3 2x 3 1 2 1 4 2 1 x 3 1 x 1 1 x 2 2x 9 34 2x 9 1156 2x 1165 3 4 3 8 2x 2 x 1 1 4 x 1 1 2 x 582 42. a. x x 2 b. x x 2 2 2 x (x 2) x 4x 4 x 5x 4 (x 1)(x 4) 0 x 1 x 4 2 2 x x x x x(x 1) 0 x 0 x 1 c. 2x2 x 3x 2 d. 3 1 4 x 2 2 2 2 4 7 2x x (3x 2) 9x 12x 4 7x 11x 4 (7x 4)(x 1) 0 x x 1 4 x 3 4 x 9 x 5 43. a. r 50 9 4,99 cm. b. O 9 6,23 c. O 9 r O O 2 9 38,81 29,81 O 93,66 cm 2 O 2 O 2 9 r r 9 O (r 9) d. r 100 9 6,39
en dus niet 2 keer zo groot als het antwoord bij a.
x y 1 2 3 4 5 6 7 8 -1 -2 -3 1 2 3 4 5 -1 -2 -3
44.
a. 30h 15 16 10h h 2 65
Voer in: 2
1 2
y 30x 15 16 10x x en y 65 intersect: x 0, 47 x 1,98
Bij een hoogte tussen 0,47 en 1,98 meter is de inhoud meer dan 65 m3. b./c. De maximale inhoud is ongeveer 72 m3 bij een hoogte van 1,54 m.
d. 1
2
I 10 3 1,54 10 3 h 46,2 15h hierin is h de hoogte van het schuine gedeelte van het
dak. 46,2 15h 72 15h 25,8 h 1,72
Het zeil moet op een hoogte van 1,54 1,72 3,26 m aan de schutting gemonteerd worden. 45. a. KHema 1,70 0,27 n en KKruidvat 0,88 0,29 n b. c. 1,70 0,27n 0,88 0,29n 0,02n 0,82 n 41
Vanaf 0 tot en met 40 afdrukken is het Kruidvat goedkoper dan de Hema.
d. Voor waarden van n kleiner dan het snijpunt (n 41 ) ligt de grafiek van het Kruidvat onder die van de Hema. 46. a. 2x23x 5 7x 1 2 2 2x 4x 6 2(x 2x 3) 2(x 1)(x 3) 0 x 1 x 3
b. Voor x , 1 3, ligt de grafiek van f boven die van g.
c. 2x23x 5 7x 1 47. a. f(x) g(x) voor x 1, 1 4, b. f(x) g(x) voor x , 1 1, 4 48. a. 2 3 12 x 4x 7 b. 2p 1 3p 22p 4 c. n 5 4n 2 3 1 14 1 14 4 x 19 x 4 opl : x 4 2 2 2 3 2 2 3 3 3p 5 p 1 p 1 p 1 2 2 n (5 4n) 16n 41n 25 0 (16n 25)(n 1) 0 2 2 3 3 opl : p 1 en p 1 n 1169 n 1 opl : n 0,1 n K 0 10 20 30 40 50 60 70 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Kruidvat Hema
d. (p 5) p 5 2 2 p 10p 25 p 5 p 11p 30 (p 5)(p 6) 0 p 5 p 6 opl : 5,6 49. a. TO P A P ( 2P 95,2) 2P295,2P b. 2P295,2P 1000 ABC formule 2 2P 95,2P 1000 0 P 15,65 P 31,95
Voor prijzen tussen €15,65 en €31,95 is de opbrengst groter dan 1 miljard euro. c. P is de prijs in euro, dus in twee decimalen nauwkeurig (in centen).
50.
a. TK 3 2 10 9,32
De totale kosten zijn ongeveer € 9325,- en de totale opbrengst € 8000,-b. Per 100 CD’s (q 1) ontvangen ze 800 euro ofwel 0,8 duizend euro: TO 0,8q
c. 0,8q 3 2 q
Voer in: y1 0,8x en y2 3 2 x intersect: x 12,64
Vanaf 1264 CD’s is de totale opbrengst groter dan de totale kosten en wordt er dus winst gemaakt.
51. Aan beide kanten van het ongelijkteken heb je 2p 1 eraf gehaald. 52.
a. De grote gele vierkanten hebben een zijden van x cm. De breedte van het kruis is dan 10 2x . b. K(x) 4 x (10 2x) 40x 8x 2
c. De oppervlakte van het gele gedeelte is 4 keer de oppervlakte van een vierkant met zijde x ( 2
O 4x ) en de oppervlakte van een vierkantje met zijde 10 2x (O (10 2x) 2) d. K(x) G(x) 40x 8x 24x2(10 2x) 2 4x240x 100 40x 4x 2 100 53. a. 4x 2y 43 1 2 2y 4x 43 y 2x 21 b. 1 1 2 2 AB f(6) g(6) 24 9 14 c. Voer in: 1 2 1 1 2 2 y 2x(x 8) ( 2x 21 ) 2x 18x 21 maximum: 1 2 x 4
De maximale lengte van AB is 19 bij 1 2
54. a. K940 41,25 0,06zw 0,56k K960 73,75 0,04zw 0,45k 41,25 0,06zw 0,56 500 1000 0,06zw 678,75 zw 11312 73,75 0,04zw 0,45 500 1000 0,04zw 701,25 zw 17531 b. 41,25 0,06zw 0,56k 1000 c. 73,75 0,04zw 0,45k 1000 1 1 6 3 0,06zw 985,75 0,56k zw 15979 9 k 1 1 4 4 0,04zw 926,25 0,45k zw 23156 11 k d. 15979619 k 2315631 4111 k41 11 12 1 k 7177 k 3744,6
Tot en met 3744 kleurafdrukken kun je met de HP960 meer zwart-wit afdrukken maken. 55. a. 0 d 0,2 b. c. v 35 2 2 2 1000(0,04 d ) 35 0,04 d 0,035 d 0,005 d 0,07 d 0,07
d. Voer in: y11000(0,04 x ) 2 maximum: 40 cm/sec.
56.
a. d 82122 14, 42km. Daar doet hij ongeveer 4 uur en 48 minuten over. Hij komt dan om 18.48 uur aan in B.
b. d 8232 8,54km. De totale tijd is 8,54 12 3
4 6 3,64uur. Aankomsttijd: 16.38 uur. Nog niet op tijd.
c. d 82x2 . De totale tijd is dan 2 1 2 1
4 6 x 64 12 x T x 64 (12 x) 4 6 d. T 3,5 Voer in: 1 2 1 1 4 6 2 y x 64 (12 x) en y 3,5 intersect: x 6 x 8,4 d (in cm) v (in cm/s) 0 0,05 0,1 0,15 0,2 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
T_1.
a. nulpunten: x 0,39 en x 7,61 minimum -13 voor x 4 .
b. nulpunten: t 1,26, t 0 en t 1,26 maximum 3,89 voor t 0,73 en een
minimum -3,89 voor t 0,73 .
c. nulpunten: p 0,77, p 2 en p 4 maximum 1,16 voor p 0,49 en een minimum -1,05 voor p 3,21 .
d. geen nulpunten en een maximum van 17 voor q 0 T_2.
a. Na 6 minuten koud water is het bad gevuld met 90 liter water. De warmwaterkraan vult de overige 60 liter in 5 minuten. Dat is 12 liter per minuut.
b. Dan is de snelheid: 150 6 10 5 18
liter per minuut.
c. Na 6 minuten koud water zit er 6k liter water in het bad. Na 5 minuten warm water zit er 6w liter water in het bad. In totaal moet gelden: 6k 5w 150 .
d. 5w 6k 150 1 5 w 1 k 30 e. 5k 7,5w 150 f. 1 5 5k 7,5 ( 1 k 30) 150 3 1 4 2 5k 9k 225 4k 225 150 4k 75 k 18 en w 7 T_3. 2 x 6x 8 4x2 9 12x x2 4 4x2 12x 2 x 6x 8 0 (x 2)(x 4) 0 x 2 x 4 2 2 1 2 4x 12x 9 0 (2x 3) 0 x 1 x 2 x 2 4x2 12x 0 4x(x 3) 0 x 0 x 3 2 ABC formule x 4x 6 0 x 2 10 5,16 x 2 10 1,16 2 2x 5x 4 0 D 25 4 2 4 7 geen oplossingen T_4. a. 3(4x 1) 5x 19 b. 8(x 2) 2 24 c. 16x2 3(8x 9) 1 7 12x 3 5x 19 7x 22 x 3 2 (x 2) 3 x 2 3 x 2 3 x 2 3 x 2 3 2 16x 24x 27 0 D 1152 0 geen oplossin g d. Voer in: x 1 2 y 15 7,3 0,9 en y 18 intersect: x 8,44 e. Voer in: 3 2 1 y x x 8x 5 zero: x 3,60 x 0,75 x 1,86 f. 1 2x 10 6x 1 4 4x 9 x 2
T_5. a. 3 2 x 1 6 b. 15 3 4 x 11 c. x 2x 10 1 2 1 4 1 4 2 x 1 3 x 1 1 x 1 2 x 1 1 3 7 9 2 9 3 4 x 4 4 x 1 4 x 1 x 2 2 2 2 1 4 x (2x 10) 4x 40x 100 4x 41x 100 (4x 25)(x 4) 0 4x 25 x 4 0 x 6 x 4 d. 1 2 5 2x 8 2x 8 10 2x 8 100 2x 92 x 46 T_6. a. x37x 2x 8 Voer in: 3 1 2 y x 7x en y 2x 8 intersect: x 3,37 x 1 x 2,37 De oplossing is: x 3.37,1 2.37, b. 5 x x 3
Voer in: y1 5 x en y2 x 3 intersect: geen snijpunten. De oplossing: x0, c. x 3 2x 3 2 2 2 3 4 x 3 (2x 3) 4x 12x 9 4x 11x 6 (4x 3)(x 2) 0 x x 2 De oplossing is: 3 4 x 3, T_7. 250 16t 225 3750 85t
Voer in: y1 250 16x 225 3750 en y2 85x. Dan met 2nd trace (calc) optie 5 (intersect): x 50,17
Van 0 tot 50 minuten geeft de eerste formule een hogere tellerstand. T_8. a. t 3 : R 5 3 2,19 cm. b. 5t 10 c. 5t R 5t 100 5t 100 t 20 62,8 s 2 5t 2 2 1 5 R 5t R t R d. 5 2t 2 5t 5t 5t 2t t R 2 2 2 R
T_9.
a. standaard scherm.
b. Heel diep inzoomen: de grafieken hebben twee snijpunten. c. 0,1x2 1,01x 2,25 2 1,01 0,1201 1,01 0,1201 0,2 0,2 ABC formule 0,1x 1,01x 2,25 0 x 3,32 x 6,78 T_10. a. (x 2) 2 6 2(x 3)(x 7) 0 x 2 6 x 2 6 x 2 6 x 2 6 x 3 0 x 7 0 x 3 x 7