• No results found

Stageverslag Geert Loer, S2333562 MA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Stageverslag Geert Loer, S2333562 MA"

Copied!
33
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Stageverslag

Geert Loer, S2333562 MA Applied Linguistics – Teaching English as a Foreign Language Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen Resedastraat 43, 9713TP Groningen g.loer.1@student.rug.nl +31 6 39 23 18 63 Stagebegeleider:

drs. J. van Engen Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen j.van.engen@rug.nl +3150 363 35 26 Stagebegeleidende docent: dr. M.C.J. Keijzer Universitair Docent Toegepaste Taalwetenschap – Neurolinguistics and Language Development Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen m.c.j.keijzer@rug.nl +3150 363 75 37

(2)

Werken bij een Talencentrum:

Meer dan Cursussen en Vertalingen

(3)

Voorwoord

‘Al que madruga Dios le ayuda’ – een gezegde dat ik tijdens de buitenlandstage voor mijn bachelor heb overgenomen uit het nog altijd gelovige Mexico. Vrij vertaald zal een hogere macht ervoor zorgen dat degene die vroeg opstaat veel goeds overkomt. Voor mij heeft het gezegde een andere betekenis gekregen door de stage, in dit verslag beschreven, die ik voor mijn masteropleiding heb gedaan: Degene die vroeg opstaat, zal veel werk gedaan krijgen, en het verzetten van veel arbeid geeft voldoening. Ik heb na een periode van gewenning aan het vroege opstaan en het maken van lange dagen dan ook veel voldoening gehaald uit de stage bij het Talencentrum van de

Rijksuniversiteit Groningen. Daarnaast zal het vroege opstaan een voorbode zijn voor hetgeen gaat komen na het behalen van mijn diploma.

Het hiervoor beschreven spreekwoord blijkt op een andere manier ook gepast. Het Talencentrum biedt immers een multiculturele werkomgeving waarin meerdere talen worden gesproken, waaronder Spaans, en waarin bovenal docenten van vreemde talen werken. Mijn stagebegeleider, Jeroen van Engen, was ‘gewoon’ Nederlands en zelfs docent van deze taal, maar schuwt een gesprek in het Duits of Engels niet en waardeert multiculturalisme zeer. Bovenal is hij degene die de mate waarin ik voldoening haal uit het verrichten van verschillende taken heeft vergroot; opmerkingen over de voldoening die uit een gedane taak kan worden gehaald of het aanleren van een nieuwe vaardigheid hebben me laten beseffen dat ik alles wat ik heb gedaan en geleerd bij het Talencentrum op waarde mag schatten. Dit houdt in dat ik hoe dan ook heb geprofiteerd van mijn stage, ook als ik later niet bij een soortgelijke organisatie kom te werken.

Een aantal afsluitende dankwoorden mag niet ontbreken voor de andere personen die mijn stage een waardevolle, en naar mijn mening succesvolle, ervaring hebben gemaakt. Daarom bedank ik dr. Rasmus Steinkrauss voor de begeleiding bij het onderzoek naar autonoom taalleren, Mary en Carlijne voor de begeleiding en gezelligheid tijdens de NUT-conferentie, Karin en Jacoline voor hun hulp en inzichten betreffende het platform voor informeel leren, Ine en Yolande voor de warme ontvangst in hun cursussen, en zeker ook de ‘collega’s’, waaronder Petra en Marrit, die voor gezellige kantooruren hebben gezorgd.

(4)

Inhoudsopgave

Inleiding... 1

Het Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen... 3

CercleS en het Netwerk Talencentra... 3

Het Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen... 3

Visie en doel...4

Aanbod en doelgroepen... 4

Beschrijving van de werkzaamheden... 5

Het Informele Taalleerplatform... 5

Het Autonomie- en Taalleeronderzoek... 6

Het SEAGULL-project... 6

Café de las Lenguas... 7

De jaarlijkse NUT-conferentie... 8 Marketing……… 8 Overige Werkzaamheden……… 8 Evaluatie... 10 Terugblik op de Leerdoelen... 10 Conclusies...13 Appendices... 14

Appendix A. Overzicht van Online Bronnen... 14

Appendix B. Overzicht van Geraadpleegde Bronnen... 15

Appendix C. Voorbeeldpagina van het Informele Platform...18

Appendix D. Resultatenoverzicht voor Docenten van het Talencentrum... 19

Appendix E. Voorbeeld van een Vertaling voor het Tandemproject SEAGULL... 25

Appendix F. Enquête voor het Café de las Lenguas... 27

(5)

Werken bij een Talencentrum: Meer dan Cursussen en Vertalingen

De Masteropleiding Applied Linguistics heeft een grote focus op het opleiden van toekomstige docenten, maar biedt daarnaast vele mogelijkheden om een andere weg in te slaan: Studenten kunnen zich bezighouden met de verschillen tussen een moedertaal en een tweede taal, de factoren die van invloed zijn op het taalleerproces, het bestuderen van taalbeleid, et cetera. Mijn wens is nooit geweest om te doceren, en ik acht deze andere mogelijkheden daarom veelbelovender. Na een intensieve periode waarin veel is geleerd over de manieren waarop men een taal leert en de factoren die dit proces positief dan wel negatief kunnen beïnvloeden, werd het duidelijk dat ik wilde bijdragen aan de kennis die er bestaat over deze factoren. Zo heb ik de angst die taalleerders kunnen ervaren in het leren van een vreemde taal bestudeerd, en heb ik mij beziggehouden met de bewering dat motivatie de belangrijkste factor zou kunnen zijn voor succesvolle taalverwerving. Ik ben er van overtuigd dat motivatie vanuit de taalleerder zelf komt. Echter kan de wijze waarop een taal wordt gedoceerd niet uit deze vergelijking worden weggelaten; indien een leerder zich niet kan vinden in een bepaalde methode, zal de motivatie om de taalvaardigheid te verbeteren, verminderen.

In mijn stage wilde ik me bezighouden met beide onderwerpen die hierboven zijn beschreven: Motivatie en taalbeleid. Al mijn zinnen waarom daarom gezet op een plek bij het Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen. Ook al is het Talencentrum niet onlosmakelijk verbonden met

motivatieonderzoek, is de organisatie wel degelijk veelvuldig bezig met taalbeleid. Het Talencentrum biedt bijvoorbeeld vele cursussen in vreemde talen aan, en heeft dus een taalbeleid dat aangepast dient te worden als de cursisten dat vereisen. Daarnaast verricht het centrum wel degelijk

werkzaamheden omtrent taalonderzoek, en zijn motivatiestudies derhalve niet misplaatst binnen de betrekkingen van de organisatie. Het Talencentrum biedt daarom de juiste mogelijkheden om mijn onderzoeksdrang te combineren met mijn interesse in motivatiestudies en taalbeleid.

De mogelijkheid om deze stage te doen is door een informatiebijeenkomst aan het licht gekomen; de stagecoördinator van mijn masterprogramma heeft, naast een aantal andere

bijeenkomsten, deze samenkomst mogelijk gemaakt. De vertegenwoordiger van het Talencentrum die daar sprak bood voor één student de mogelijkheid om stage te lopen bij de organisatie, en vertelde over de werkwijze van het centrum en de mogelijkheden om te solliciteren. Diezelfde dag is mijn sollicitatie opgestuurd, en na een kort gesprek is besloten dat een samenwerking wederzijds waardevol zou kunnen zijn. Een belangrijke reden hiervoor was de gezamenlijke visie over de

invulling van de stage, die vrij open was maar toch binnen de richtlijnen van het Talencentrum moest vallen.

In dit verslag zullen de beweringen uit deze inleiding verder worden uitgewerkt en wordt informatie over het Talencentrum en de invulling van de stage weergegeven. Bovenal zal er een evaluatie worden uitgewerkt waarin de positieve en negatieve kanten van de verschillende taken

(6)

binnen de stageplek zijn weergegeven, en waarin wordt uitgelegd of de vooraf gestelde leerdoelen zijn behaald. Deze evaluatie zal ook zijn gericht op de aansluiting van de stage bij het

masterprogramma Applied Linguistics en bij de carrièremogelijkheden die dit programma biedt. Ten slotte wordt de informatie in dit verslag samengevat en volgt een conclusie die uit deze informatie is voortgevloeid.

(7)

Het Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen

Het Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen is onderdeel van een Europees netwerk voor organisaties die zich bezighouden met vreemde talen, en van een vereniging voor talencentra. Het deelt een gezamenlijk karakter, functie, doel en aanbod met andere centra. Daarnaast is er een aantal kenmerken dat specifiek is toe te kennen aan het centrum in Groningen. In deze sectie wordt een beschrijving van het centrum in Groningen ten opzichte van het internationale netwerk gegeven. Hierin wordt vooral ingegaan op de functies en doelen van het centrum in Groningen.

CercleS en het Netwerk Talencentra

Naast het feit dat het Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen een organisatie met eigen werkwijze en doelen is, behoort het tot een netwerk van talencentra in Nederlandssprekende landen en een netwerk van Europese organisaties. Deze laatste is CercleS, een Europese organisatie voor onafhankelijke instituten met een focus op het doceren van talen. Deze organisatie ondersteunt talencentra, bevordert onderzoek naar het leren van vreemde talen, versterkt samenwerking tussen talencentra, en houdt zich op verscheidene manieren bezig met talencentra om de kwaliteit van het werk dat deze instituten verrichten, te waarborgen. Zo worden er conferenties georganiseerd en wordt relevante informatie gepubliceerd over het leren van vreemde talen. De doelgroep van CercleS bestaat uit stafleden van organisaties en academici die een connectie hebben met verschillende Europese talencentra, instituten en afdelingen die zich bezighouden met het doceren van vreemde talen. Meer informatie over CercleS is te vinden op www.cercles.org. Een compleet overzicht van de links die in dit verslag worden genoemd, kan worden gevonden in Appendix A.

Naast een groot Europees netwerk, is het Talencentrum lid van een vereniging die de

krachten van meerdere centra in Nederland, België en Suriname bundelt om onderling informatie uit te wisselen en met gedeelde kennis en ervaringen een internationaal netwerk creëert. Deze

vereniging heet de Nederlandse en Vlaamse Universitaire Talencentra (NUT). De doelgroep hiervan bestaat uit diegenen die een link hebben met een van de verschillende talencentra die lid zijn van de NUT. In het organiseren van evenementen als conferenties lijkt de NUT op het Europese netwerk CercleS. Echter biedt de specialisatie in talencentra in Nederlandssprekende landen extra

mogelijkheden om kennis en ervaringen uit te wisselen die relevant zijn voor het centrum in Groningen, en om zo de bijbehorende doelgroep beter van dienst te kunnen zijn. Meer informatie over de NUT is weergegeven op www.nut-talen.eu.

Het Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen

Het Talencentrum in Groningen deelt een visie met de organisaties waartoe het behoort. Echter bestaan er specifieke doelen die beter voorzien in de behoeften van de doelgroep van dit

(8)

centrum. Naast het feit dat het Talencentrum de principes van CercleS en de NUT volgt, zoals beschreven in de vorige sectie, is het van belang om de specifieke functie, doelgroepen, doel en aanbod van dit centrum toe te lichten in het kader van de stageopdracht die in dit verslag centraal staat. Deze aspecten worden in deze sectie uitgelicht en vormen de basis voor de verrichte werkzaamheden tijdens de stage. Additionele informatie kan worden gevonden op

www.rug.nl/talencentrum. Visie en doel.

De aansluiting van het Talencentrum bij CercleS en de NUT geeft de visie van deze

organisatie goed weer: Interculturele samenwerking en relaties tussen mensen zijn van groot belang, en communicatie door taalgebruik is hiervoor essentieel. Taal en cultuur zijn de drijfveren van de medewerkers van het Talencentrum, die communicatie tussen mensen willen vergroten en vergemakkelijken door aan de aangeboden diensten te werken. Het is daarom belangrijk voor de medewerkers van het Talencentrum dat, in de internationaliserende Nederlandse samenleving, effectieve communicatie plaatsvindt. Dit gebeurt door het vergroten van het bewustzijn van andere culturen en door het doceren van taalvaardigheid. Taal- en communicatievaardigheid is tenslotte nodig om een ander te begrijpen en om elkaar te kunnen helpen. De visie van het Talencentrum uit zich bijvoorbeeld in het vergroten van samenwerking in het hoger onderwijs en het bedrijfsleven, het vergroten van cultureel bewustzijn, het vergroten van inzicht in taalwetenschappelijke

ontwikkelingen en het belang van culturele context, en andere zaken die bijdragen aan een samenleving waarin samenwerking en communicatie van steeds groter belang zijn. Bij deze activiteiten staan vernieuwing en een professioneel aanpassingsvermogen centraal.

Aanbod en doelgroepen.

Om op te leven aan de verwachtingen die de visie van het Talencentrum creëert, houdt de organisatie zich met verscheidene activiteiten bezig. Zo wordt er gewerkt aan taal- en cultuurbeleid, projecten, publicaties en presentaties, en is er een aanbod van taaltests, vertaal- en

correctiediensten en cursussen in verschillende talen en didactische vaardigheden. Deze functies worden mogelijk gemaakt door een grote staf die op innovatieve wijze en met gebruik van diverse platforms in de behoeften van de doelgroep van het Talencentrum voorzien. Deze doelgroep bestaat in eerste instantie uit studenten en stafleden van de Rijksuniversiteit Groningen, mede doordat het Talencentrum een (onafhankelijke) partner van deze universiteit is. Daarnaast worden de hiervoor beschreven diensten aangeboden aan bedrijven, instellingen als scholen en provincies, nationale en internationale instanties, ministeries, en particulieren.

(9)

Beschrijving van de Werkzaamheden

Door de open invulling van de stage is een verscheidenheid aan taken verricht. In eerste instantie was het creëren van een inventarisatie van mogelijkheden om informeel een vreemde taal te leren het doel van de stage. Echter is snel na het begin van de stage besloten om een aantal additionele taken te verrichten. Hiertoe behoren het maken van werkbladen voor een tandem-taalleerproject, marketing, en overige werkzaamheden. Al deze taken worden beschreven in deze sectie, net als de context waarin deze zijn uitgevoerd.

Het Informele Taalleerplatform

Mijn werkzaamheden rondom het creëren van een online platform voor eenieder die, vooral in Groningen, op autonome wijze een taal wil leren, zijn begonnen met een inventarisatie van online en offline hulpmiddelen en mogelijkheden om op deze wijze de taalvaardigheid in een vreemde taal te vergroten. Hiervoor is onderzoek gedaan naar bestaande studies over de voordelen van autonoom leren en naar de mogelijkheden om autonoom te leren in Groningen. Een compleet overzicht van de bronnen die zijn geraadpleegd kan worden gevonden in Appendix B. Op basis hiervan heb ik teksten geschreven voor de webpagina van het Talencentrum over informeel taalleren. Mijn bijdragen aan de website van het Talencentrum, met als basis de door mij verworven kennis over autonoom taalleren, kunnen vanaf de publicatiedatum van augustus 2018 worden gevonden op de website van het Talencentrum. Een voorbeeld van een van mijn bijdragen aan het platform kan bovendien worden gevonden in Appendix C. Hier kunnen bijvoorbeeld taalactiviteiten als taalcafés, tandemprojecten en online hulpmiddelen worden gevonden, tezamen met tips om autonoom te leren en andere

aanbevelingen om zelfstandig de taalvaardigheid in een vreemde taal te vergroten. In het hiervoor beschreven proces zijn bovendien vele gesprekken gevoerd tussen mij en de stagebeleider, de coördinator van de website van het Talencentrum en de coördinator voor marketing van het Talencentrum.

Naast de tekstuele bijdragen die ik heb geleverd aan het platform voor autonoom taalleren, heb ik promotiemateriaal voor dit platform gemaakt. In samenwerking met de dienst voor audio- en video-ondersteuning van de Rijksuniversiteit Groningen heb ik drie video’s voor het platform

voorbereid, begeleid en opgenomen. Ten eerste heb ik samen met een organisator van het Café de las Lenguas – dit is het taalcafé van het Talencentrum – een promotievideo opgenomen voor dit taalcafé. In deze video hebben we de hiervoor genoemde organisator laten spreken over de

voordelen van een taalcafé, hebben we sfeerimpressies van het taalcafé opgenomen en hebben we deelnemers geïnterviewd over hun ervaringen bij het evenement. Ten tweede is er in een

videoruimte van de universiteit een video opgenomen met tips om aan de slag te gaan als autonome taalleerder. In deze video komen sprekers aan bod die in verschillende vreemde talen tips en

(10)

ervaringen delen die met autonoom leren te maken hebben. Ten derde is er een video opgenomen met tips om je motivatie als taalleerder te vergroten. Deze video heeft hetzelfde format als de tweede video. Bovendien heb ik deze drie video’s bewerkt en laten publiceren op het platform voor informeel taalleren. Alle video’s kunnen worden teruggevonden op dit platform. Het bewerken van deze video’s betrof het veranderen van beeldmateriaal, audio, achtergronden en andere zaken om de video’s professioneler en visueel aantrekkelijker te laten overkomen.

Het Autonomie- en Taalleeronderzoek

Er zijn grote overeenkomsten tussen de scriptie die ik voor mijn masterprogramma heb geschreven en de werkzaamheden die ik voor het Talencentrum heb verricht: Autonomie en individuele

verschillen tussen taalleerders met verschillende achtergronden. Een van de voordelen hiervan was het vergaren van kennis bij het Talencentrum en deze kennis in mijn scriptie kunnen toepassen. Daarnaast was een voordeel van het vergaren van kennis voor mijn scriptie juist erg positief voor mijn werkzaamheden bij het Talencentrum, omdat ik de cursusdocenten van het Talencentrum nieuwe informatie kon verschaffen over de manieren waarop hun cursisten naar het leren van een vreemde taal kijken. Ik heb daarom de enquête die ik voor mijn scriptie had gemaakt ook gebruikt voor het Talencentrum, en een overzicht van de enquêteresultaten gebruikt om een document voor alle medewerkers van het Talencentrum te maken. In dit document kwamen de belangrijkste resultaten van de enquête naar voren, namelijk de persoonlijke kenmerken (geslacht, land van herkomst, leeftijd) van niet-Nederlandse taalleerders van het Nederlands en in Nederland, tezamen met de manier waarop deze taalleerders naar meer zelfstandigheid in hun leerproces kijken. Met deze informatie kunnen de cursusdocenten van het Talencentrum beter inspelen op de behoeften van hun studenten, en snappen zij beter op welke manieren cursisten met verschillende

achtergronden kijken naar de lessen van het Talencentrum. Het document dat ik heb gemaakt, kan worden gevonden in Appendix D. De bronnen die ik heb gebruikt voor de informatie in dit document, kunnen worden gevonden in Appendix B. Het document zelf kan worden gevonden in Appendix D.

Het SEAGULL-Project

De behoefte aan communicatieve vaardigheden in meerdere talen wordt gecombineerd met autonomie in het taalleerproces door het project genaamd Smart Educational Autonomy through Guided Language Learning (SEAGULL). Als deelnemer aan dit project vindt er een groei in

taalvaardigheid plaats op tandemwijze: Een deelnemer die een vreemde taal wil leren, wordt gekoppeld aan een moedertaalspreker van die taal die de taal van de deelnemer wil leren. Zo betekent deelname aan het SEAGULL-project automatisch dat twee mensen hun taalvaardigheid in een vreemde taal verbeteren. Dit gebeurt door werkbladen die authentieke gesprekken tussen de

(11)

deelnemers teweegbrengen, en is mogelijk voor elf verschillende talen. Bovendien heeft het project cultureel bewustzijn, naast het vergroten van de taalvaardigheid, hoog in het vaandel staan; de onderlinge gesprekken dienen niet alleen om een taal beter te leren spreken, maar ook om de grenzen tussen verschillende culturen af te breken en om deze doelen op autonome wijze te behalen. Meer informatie over het SEAGULL-project kan worden gevonden op www.seagull-tandem.eu.

In dit project zou ik in eerste instantie nieuwe werkbladen maken voor het Nederlands en met het thema ‘het publieke domein’. Dit houdt in dat ik voorbereidingen heb getroffen om

opdrachten te maken die banen, financiën, vervoer en andere publieke zaken betreffen. Echter heeft het te lang geduurd voordat de contactpersoon van SEAGULL reageerde op de communicatie vanuit het Talencentrum, en was er tegen de tijd dat een reactie binnenkwam niet genoeg tijd meer om deze werkbladen te maken. Er is besloten om, met het aantal resterende uren voor de stage in het achterhoofd, een aantal vertalingen te doen van teksten voor de website van SEAGULL, hetgeen minder tijd kost. Uiteindelijk heb ik daarom een tiental teksten van het Engels naar het Nederlands vertaald voor het Europese tandemproject, een taak die ik nog nooit eerder had gedaan. Een voorbeeld van een vertaling kan worden gevonden in Appendix E.

Café de las Lenguas

Kort na het begin van mijn stage is gebleken dat er verscheidene werkzaamheden verricht moesten worden voor het wekelijkse taalcafé dat het Talencentrum organiseert. In overleg met de stagebegeleider en de organisatoren van het Café de las lenguas is besloten dat ik een deel van deze taken op me zou nemen. Het betreft hier onderzoek naar de tevredenheid over het taalcafé onder de deelnemers ervan, promotiewerkzaamheden en overleggen over de huidige manier waarop het taalcafé wordt georganiseerd. Allereerst heb ik de jaarlijkse enquête die onder deelnemers van het taalcafé wordt afgenomen, aangepast om meer informatie te kunnen verwerven en meer vragen die op het moment relevant zijn op te kunnen nemen. De enquête die ik heb gemaakt, kan worden gevonden in Appendix F. Samen met de organisatoren heb ik deze enquête vervolgens afgenomen. Samen met de stagebegeleider heb ik de antwoorden op de vragenlijst bestudeerd en verwerkt. Gedurende mijn werkzaamheden voor het taalcafé is er ten slotte regelmatig overleg geweest met de stagebeleider en de organisatoren van het evenement. Deze overleggen bleken vooral nuttig door mijn kennis van dergelijke activiteiten en de manieren waarop onderzoek naar tevredenheid kan worden gedaan. Na de hiervoor beschreven werkzaamheden zijn de organisatoren zelf verder gegaan met alle aspecten rondom het organiseren van het Café de las Lenguas. Meer informatie over Café de las Lenguas kan worden gevonden op www.cafedelaslenguas.com.

(12)

De Jaarlijkse NUT-Conferentie

Op vrijdag 23 maart 2018 heb ik namens het Talencentrum mogen werken op de jaarlijkse conferentie voor Nederlandstalige Universitaire Talencentra. Door het dertigjarige bestaan van het Talencentrum van de Rijksuniversiteit Groningen waren medewerkers van dit centrum

verantwoordelijk voor de organisatie van het evenement. Er werden informatiesessies, vergaderingen, bijeenkomsten, en pitches voor het zogenaamde ‘NUT-project van het jaar’

gehouden. Mijn werkzaamheden tijdens deze conferentie waren voornamelijk het maken van foto’s gedurende de conferentie, het verwelkomen en informeren van alle aanwezigen, en het bijstaan in de werkzaamheden van de twee medewerkers van het Talencentrum die voor de logistieke en administratieve aspecten van de conferentie hadden gezorgd. Een klein aantal foto’s dat ik heb gemaakt, is vervolgens gepubliceerd in de nieuwsbrief van de NUT. Meer informatie over deze conferentie kan worden gevonden op www.nut-talen.eu/jaarconferentie/groningen-2018/.

Marketing

Het Talencentrum is officieel partner van de Rijksuniversiteit Groningen. Echter wordt het centrum niet gefinancierd door de universiteit, en zijn de inkomsten uit de verschillende aangeboden diensten erg belangrijk om te kunnen voortbestaan. Om meer afnemers van cursussen en andere diensten te werven, is marketing onmisbaar. De diensten van het Talencentrum worden op verscheidene manieren gepromoot onder leiding van een marketingcoördinator. Met deze

marketingcoördinator heb ik regelmatig overlegd over de promotie van het Café de las Lenguas, het platform voor informeel taalleren en de video’s die daarvoor zijn gemaakt, en over

promotiemateriaal van het Talencentrum. Daarnaast is er samen met de stagebegeleider veel contact geweest met medewerkers van andere Talencentra, zowel persoonlijk als via digitale hulpmiddelen, om de enquête voor het autonomieonderzoek te promoten en kennis te vergaren voor het platform voor informeel leren. Ten slotte heb ik een persbericht gemaakt voor de

socialemediaplatformen van het Talencentrum met als doel de promotie van mijn bijdragen aan het informele taalleerplatform en het autonomie-onderzoek. De werkzaamheden rondom promotie zijn verder vooral door deze marketingcoördinator zelf uitgevoerd.

Overige Werkzaamheden

Een grote organisatie als het Talencentrum verricht uiteraard meer werkzaamheden dan beschreven in dit stageverslag. Om de werknemers van het centrum bij te staan, in de gevallen waarin er tijd over was of een taak was gerelateerd aan de projecten die onder mijn hoede vielen of een link hadden met de inhoud van de opleiding Applied Linguistics, zijn daarom ook andere taken uitgevoerd. Zo heb ik bijvoorbeeld een aantal cursussen voor Nederlands als tweede taal (NT2)

(13)

bezocht en hier meer kennis vergaard van de manieren waarop niet-Nederlandse taalleerders het Nederlands machtig proberen te worden. Deze cursusbezoeken, tezamen met een aantal gesprekken met de stagebegeleider en andere werknemers van het Talencentrum, hebben daarnaast als doel gehad om een beter beeld te krijgen van hetgeen een dergelijke organisatie doet en voor welke doelgroep zij werkt.

(14)

Evaluatie

In het algemeen beschrijf ik mijn stage bij het Talencentrum graag als divers en vrij: Ik heb een grote hoeveelheid verschillende taken mogen verrichten, en kreeg daarnaast een grote hoeveelheid vrijheid en verantwoordelijkheid van de stagebegeleider om mijn eigen invulling aan deze taken te geven. Dit houdt in dat ik voor deze verschillende taken zelf mocht bepalen wanneer er gewerkt werd aan welk project en bovenal op welke wijze deze projecten vorm moesten krijgen. De begeleider heeft telkens een aantal eisen gesteld voor een eindproduct of voor werkzaamheden, maar de weg naar dit eindproduct was vaak gekenmerkt door veel eigen invulling. Deze werkwijze is voorafgaand aan de stage, maar ook in evaluatiegesprekken, in overeenkomst met de

stagebegeleider afgesproken en leek ons beide de juiste manier om deze stage vorm te geven. Deze afspraak heeft er ook toe geleid dat ik meer verantwoordelijkheden kreeg als een project goed werd afgerond, hetgeen mijn vertrouwen in mijn kwaliteiten vergrootte en het werk nog gevarieerder maakte. Ten slotte komt de diversiteit van deze stage ook voort uit het goede contact met de vele medewerkers van het Talencentrum, met wie ik vaak heb gesproken over zowel hun als mijn werkzaamheden en over de organisatie in het algemeen.

Betreffende de specifieke taken die zijn verricht, kan ik ook louter positief zijn. Het maken van een platform voor informeel leren, het maken van de bijbehorende video’s, het werken bij een grote conferentie, het vertalen van leermateriaal, en alle overige werkzaamheden hebben de afgelopen periode erg leuk en leerzaam gemaakt. Vooral door mijn werkzaamheden voor het online platform heb ik het idee dat ik een goede toevoeging was aan de vaste staf van het Talencentrum: Ik ben van mening dat mijn project de medewerkers van het Talencentrum nieuwe inzichten bezorgt in de manieren waarop taalleerders met verschillende achtergronden kijken naar het proces van het leren van een vreemde taal, hetgeen erg waardevol kan zijn voor alle cursusdocenten en misschien voor hen nieuwe perspectieven biedt in de organisatie van hun cursussen. Ten slotte heeft de verkregen praktijkervaring het vertrouwen vergroot om na afronding van het masterprogramma te beginnen aan een carrière. Deze carrière zal hopelijk net zo divers worden als de periode bij het Talencentrum, en kent hopelijk een gelijke verscheidenheid aan taken waar ik mijn eigen invulling aan kan geven. Bovendien had ik veel taken binnen mijn stage nog niet eerder verricht, waardoor de stage erg vernieuwend was. Dit heeft zich vooral geuit bij de werkzaamheden voor het platform, de conferentie en het Café de las Lenguas.

Terugblik op de Leerdoelen

De vooraf opgestelde leerdoelen van deze stage zijn als volgt: Het toepassen van kennis en vaardigheden vanuit de masteropleiding, het in kaart brengen van initiatieven om autonoom te leren, het vergaren van kennis van instrumenten die informeel leren faciliteren, het vergroten van

(15)

vaardigheden om de kennis vanuit de masteropleiding goed toe te kunnen passen, en het verwerven van kennis van marketingprincipes. Een overzicht van de leerdoelen zoals deze in het stageplan zijn opgenomen, kan worden gevonden in Appendix G. Deze leerdoelen zijn voorafgaand aan de stage opgesteld met de stagebegeleiders vanuit het Talencentrum en de masteropleiding Toegepaste Taalwetenschap.

Allereerst zijn de kennis en vaardigheden vanuit de masteropleiding in grote mate toegepast tijdens de stage. Bovenal is de kennis van leerstrategieën van pas gekomen bij het maken van het platform voor informeel leren, en zijn de vaardigheden taalkundig onderzoek van pas gekomen bij de enquêtes die zijn gebruikt voor het Café de las Lenguas en het overzicht van individuele verschillen tussen leerders met verschillende achtergronden voor de cursusdocenten van het Talencentrum. Dit houdt in dat zowel kennis van taalkundige theorieën en leerstrategieën zijn gebruikt als

vaardigheden omtrent het opzetten van een adequaat onderzoek naar het gedrag van verschillende taalleerders. Deze kennis en vaardigheden hebben de werkzaamheden bij het Talencentrum

vergemakkelijkt, en hebben ervoor gezorgd dat ik geloofwaardige onderzoeksresultaten aan de medewerkers van het Talencentrum heb kunnen presenteren.

Het leerdoel dat de inventarisatie van initiatieven om informeel te leren betreft, is ook behaald: Een groot onderdeel van het gemaakte platform voor informeel leren bestaat uit een inventarisatie van de evenementen, mogelijkheden en hulpmiddelen om op deze wijze te leren. In samenwerking met de stagebegeleider is besloten welke onderdelen van deze inventarisatie daadwerkelijk passen bij taalleerders in Groningen. Daarnaast heb ik veel verantwoordelijkheid gekregen om mijn eigen kennis toe te passen in het besluit om bepaalde mogelijkheden al dan niet op te nemen in de inventarisatie, waardoor ik actief op zoek ben gegaan naar de juiste manieren om autonoom te leren.

Het leerdoel betreffende de vaardigheden om kennis uit het masterprogramma toe te passen is naar mijn mening ook behaald. Dit is echter niet alleen door de stageopdracht gebeurd, maar ook door de begeleiding vanuit het masterprogramma zelf. Door de stageopdracht heb ik veel geleerd over de beste manieren om onderzoeksresultaten te presenteren voor de medewerkers en klanten van een bedrijf, in dit geval vooral cursusdocenten en cursisten van het Talencentrum. Daarnaast heb ik de vaardigheden om onderzoeksresultaten te analyseren echter vooral geleerd door de

begeleiding van mijn scriptiebegeleider. Deze nieuwe vaardigheden zijn wel goed van pas gekomen bij het presenteren van onderzoeksresultaten voor de medewerkers van het Talencentrum.

Overigens heb ik deze vaardigheden door mijn stageplek meteen in de praktijk kunnen brengen, door ze toe te passen op de onderzoeksresultaten van het Café de las Lenguas en op de scriptieresultaten die ook voor het Talencentrum relevant waren.

(16)

Ten slotte hebben de gesprekken met de stagebegeleider en de marketingcoördinator van het Talencentrum ervoor gezorgd dat mijn kennis van marketingprincipes is vergroot. In het algemeen beschouw ik dit leerdoel daarom als behaald. Echter zijn er minder

marketingwerkzaamheden verricht dan aanvankelijk werd gedacht, en hadden meer

promotiewerkzaamheden de hiervoor beschreven kennis wellicht nog meer kunnen vergroten. Mijn persoonlijke mening is dat de andere werkzaamheden voor het Talencentrum belangrijker zijn geweest, aangezien deze werkzaamheden beter aansluiten bij het masterprogramma.

(17)

Conclusies

In het algemeen is de masterstage bij het Talencentrum een erg positieve en verrassende ervaring geweest: Voorafgaand aan de stage was ik minder bekend met de werkwijze van het Talencentrum dan ik had verwacht, maar door de goede begeleiding van de coördinator bij het Talencentrum en door de grote mate waarin ik mijn eigen visie kon toepassen op de gedane projecten, ben ik ervan overtuigd dat ik veel kwaliteiten heb kunnen laten zien in de verschillende opdrachten, en dat ik daarnaast veel nieuwe kwaliteiten heb aangeleerd.

Betreffende de werkzaamheden voor het Talencentrum zijn er, naast het grote project over het informele platform, veel verschillende taken verricht en vereisten deze taken verschillende werkwijzen en kwaliteiten. Er zijn geen opdrachten geweest waar ik zonder grote motivatie aan ben begonnen, en zelfs de taken die me in het begin misschien wat aan mezelf deden twijfelen bleken uiteindelijk erg leuk en leerzaam te zijn. Ten slotte ben ik van mening dat ik alle leerdoelen, al dan niet in grote lijnen, zijn behaald: Ondanks het feit dat er minder marketingwerkzaamheden zijn verricht dan ik aanvankelijk had gedacht, is er wel een aantal taken binnen deze categorie voltooid, en is het behalen van de andere leerdoelen duidelijk geslaagd. Achteraf gezien ben ik daarom van mening dat ik deze stage invulling heb gegeven op de manier zoals ik dat aanvankelijk wilde, en dat ik gelukkig ben dat alles is gegaan zoals het is gegaan.

(18)

Appendices Appendix A. Overzicht van Online Bronnen

Café de las Lenguas: www.cafedelaslenguas.com

CercleS: www.cercles.org

NUT: www.nut-talen.eu

NUT-conferentie Groningen 2018: www.nut-talen.eu/jaarconferentie/groningen-2018

Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen: www.rug.nl/talencentrum

(19)

Appendix B. Overzicht van Geraadpleegde Bronnen

Altugan, A. S. (2015). The relationship between cultural identity and learning. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 186, 1159-1162.

Arnold, J., & Fonseca-Mora, M. C. (2017). Autonomy and affect in language learning: A dynamic relationship. In M. Jiménez Raya, J. J. Martos Ramos, & M. G. Tassinari (Eds.), Learner and teacher autonomy in higher education: Perspectives from modern language teaching (pp. 37-54). Frankfurt am Main, Germany: Peter Lang.

Benson, P. (1997). The philosophy and politics of learner autonomy. In P. Benson, & P. Voller (Eds.), Autonomy and independence in language learning (pp. 18-34). London, England: Routledge.

Benson, P. (2007). Autonomy in language teaching and learning. Language Teaching, 40(1), 21-40.

Benson, P. (2012). Autonomy in language learning, learning and life. Synergies France, 9(1), 29-39.

Benson, P., & Voller, P. (2014). Autonomy and independence in language learning. London, England: Routledge.

Brooks, N. (1968). Teaching culture in the foreign language classroom. Foreign Language Annals, 1(3), 204-217.

Cameron, J. E. (2004). A three-factor model of social identity. Self and Identity, 3, 239- 262.

Chan, V. (2001). Readiness for learner autonomy: What do our learners tell us?. Teaching in Higher Education, 6(4), 505-518.

Chen, X. B. (2013). Tablets for informal language learning: Student usage and attitudes. Language Learning & Technology, 17(1), 20-36.

De Bot, K., Lowie, W., & Verspoor, M. (2005). Second language acquisition: An advanced resource book. Abingdon, England: Routledge.

Dörnyei, Z., & Csizér, K. (1998). Ten commandments for motivating language learners: Results of an empirical study. Language Teaching Research, 2(3), 203-229.

Holec, H. (1980). Autonomy and foreign language learning. Strasbourg, France: Council for Cultural Co-operation of the Council of Europe.

Hong-Nam, K., & Leavell, A. G. (2006). Language learning strategy use of ESL students in an intensive English learning context. System, 34(3), 399-415.

Huntington, S. P. (1996). The clash of civilizations and the remaking of world order. New Delhi, India: Penguin Books.

(20)

Jiménez Raya, M., Martos Ramos, J. J., & Tassinari, M. G. (2017a). Learner and teacher autonomy in higher education. In M. Jiménez Raya, J. J. Martos Ramos, & M. G. Tassinari (Eds.), Learner and teacher autonomy in higher education: Perspectives from modern language teaching (pp. 7-14). Frankfurt am Main, Germany: Peter Lang.

Jiménez Raya, M., Martos Ramos, J. J., & Tassinari, M. G. (Eds.). (2017b). Learner and teacher autonomy in higher education: Perspectives from modern language teaching. Frankfurt am Main, Germany: Peter Lang.

Kumaravadivelu, B. (2003). Problematizing cultural stereotypes in TESOL. TESOL Quarterly, 37(4), 709-719.

Lam, W. S. E. (2004). Second language socialization in a bilingual chat room: Global and local considerations. Language Learning & Technology, 8(3), 44-65.

Lim, B. C., & Wang, C. J. (2009). Perceived autonomy support, behavioural regulations in physical education and physical activity intention. Psychology of Sport and Exercise, 10(1), 52-60. Little, D. (2002). The European Language Portfolio: Structure, origins, implementation and

challenges. Language Teaching, 35(3), 182-189.

Little, D. (2004). Constructing a theory of learner autonomy: Some steps along the way. In K. Mäkinen, P. Kaikkonen, & V. Kohoen (Eds.), Future perspectives in foreign language education (pp. 15-25). Oulu, Finland: Oulu University Press.

Little, D. (2007). Language learner autonomy: Some fundamental considerations revisited. International Journal of Innovation in Language Learning and Teaching, 1(1), 14-29. Little, D. (2011). The European Language Portfolio: A guide to the planning, implementation and

evaluation of whole-school projects. Graz, Austria: Council of Europe.

Nagel, J. (1994). Constructing ethnicity: Creating and recreating ethnic identity and culture. Social Problems, 41(1), 152-176.

Oxford, R. L. (1989). Use of language learning strategies: A synthesis of studies with implications for strategy training. System, 17(2), 235-247.

Oxford, R. L. (Ed.). (1996). Language learning strategies around the world: Cross-cultural perspectives (No. 13). Manoa, HI: University of Hawaii Press.

Oxford, R. L., & Nyikos, M. (1989). Variables affecting choice of language learning strategies by university students. The Modern Language Journal, 73(3), 291-300. Oxford, R. L., Holloway, M. E., & Horton-Murillo, D. (1992). Language learning styles:

Research and practical considerations for teaching in the multicultural tertiary ESL/EFL classroom. System, 20(4), 439-456.

Paldam, M. (2002). The cross-country pattern of corruption: Economics, culture and the seesaw dynamics. European Journal of Political Economy, 18(2), 215-240.

(21)

Palfreyman, D., & Smith, R. C. (Eds.) (2003). Learner autonomy across cultures. New York, NY: Palgrave Macmillan.

Qualtrics. (2018). Qualtrics. Retrieved from Qualtrics: http://www.qualtrics.com

Reinders, H. (2010). Towards a classroom pedagogy for learner autonomy: A framework of independent language learning skills. Australian Journal of Teacher Education, 35(5), 39-55.

Riley, P. (1988). The ethnography of autonomy. In A. Brookes, & P. Grundy (Eds.),

Individualisation and autonomy in language learning (pp. 12-34). London, England: British Council.

Schmenk, B. (2005). Globalizing learner autonomy. Tesol Quarterly, 39(1), 107-118. Ushioda, E. (2006). Language motivation in a reconfigured Europe: Access, identity,

autonomy. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 27(2), 148-161.

Varnum, M. E., Grossmann, I., Kitayama, S., & Nisbett, R. E. (2010). The origin of cultural differences in cognition: The social orientation hypothesis. Current Directions in Psychological Science, 19(1), 9-13.

Varol, B., & Yilmaz, S. (2010). Similarities and differences between female and male learners: Inside and outside class autonomous language learning activities. Procedia Social and Behavioral Sciences, 3, 237-244.

Verspoor, M., Schmid, M. S., & Xu, X. (2012). A dynamic usage based perspective on L2 writing. Journal of Second Language Writing, 21(3), 239-263.

Victori, M., & Lockhart, W. (1995). Enhancing metacognition in self-directed language learning. System, 23(2), 223-234.

(22)

Appendix C. Voorbeeldpagina van het Informele Platform

Introductiepagina

Over deze portal

Tips voor autonoom leren

Tips voor motivatie

Online voorbeelden

Offline voorbeelden

Taalcafés in Groningen

Cursussen

Bronnen

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Contact

Tips & tricks Online cursussen Informeel leren in Groningen Tips voor autonoom

leren Rosetta Stone Online tools

Tips voor motivatie FutureLearn Offline tools

Taalcafés in Groningen

Op deze portal leer je alles wat je moet weten over autonoom en informeel taalleren. Hoe maak je effectief gebruik van alle beschikbare hulpmiddelen om zelfstandig je

taalvaardigheid in een vreemde taal te verbeteren? We laten voorbeelden van deze hulpmiddelen zien, en geven tips gemotiveerd aan de slag te gaan met autonoom taalleren. Lees hier meer over deze portal.

(23)

Appendix D. Resultatenoverzicht voor Docenten van het Talencentrum D1. Pagina 1 van het resultatenoverzicht

(24)

D3. Pagina 3 van het resultatenoverzicht

(25)

D5. Pagina 5 van het resultatenoverzicht

(26)

D7. Pagina 7 van het resultatenoverzicht

(27)

D9. Pagina 9 van het resultatenoverzicht

(28)
(29)

Appendix E. Voorbeeld van een Vertaling voor het Tandemproject SEAGULL Home

Translation: Thuis

Learning each other's language in tandem

Translation: Samen elkaars talen leren in tandemvorm

SEAGULL: The TANDEM PARTNER FINDER with lots of IDEAS and MATERIALS

Translation: SEAGULL: De partnervinder met vele ideeën en materialen

Finding a Tandem partner

Translation: Het vinden van een tandempartner

Learning with new ideas

Translation: Leren met nieuwe ideeën

Learning with topic sheets

Translation: Leren met werkbladen

Tandem Partner Finder

Translation: Partnervinder

The idea of learning a language in tandem is not new – but it is an ingenious one. In the TANDEM DATABASE you can find a Tandem Partner that suits you.

Translation: Het idee van het leren van een taal in tandemvorm is niet nieuw, maar wel ingenieus. In de database van tandempartners vind je een partner die bij jou past.

Tips

Translation: Tips

Learning is easier with structure and planning. Click your way through our TIPS and have a look at our suggestions to see which best suit your learning style.

Translation: Structuur en planning maken leren makkelijker. Kijk naar onze tips en suggesties en ontdek welk advies het beste bij jouw leerstijl past.

Material

Translation: Materiaal

The SEAGULL topic sheets assist you through the four levels of proficiency. This MATERIAL has been designed to help you systematically develop your language skills.

Translation: De werkbladen van SEAGULL begeleiden jou door de vier taalvaardigheidsniveaus. Onze materialen zijn erop gericht om jou op systematische wijze je taalvaardigheden te laten ontwikkelen.

Certificate

(30)

Travel around the world in tandem and try out your language skills – ideally locally! As a valid travel document we recommend the SEAGULL CERTIFICATE.

Translation: Reis in tandemvorm de wereld rond en oefen je taalvaardigheden – bij voorkeur lokaal! We bevelen het SEAGULL-certificaat aan als geldig reisdocument.

Photos

Translation: Foto’s

Here you can find ideas about learning with PICTURES. You can pay better attention to grammatical structures when having short dialogues. Practise correct speaking.

Translation: Hier vind je ideeën om te leren met afbeeldingen. Met korte gesprekken kun je meer aandacht besteden aan grammaticale structuren. Oefen met accuraat spreken.

Videos

Translation: Video’s

You can use the VIDEOS to practise speaking. Discuss the various viewpoints on a particular topic and practise debating and arguing in a foreign language.

Translation: Je kunt de video’s gebruiken om te oefenen met spreken. Bespreek de verschillende standpunten over een bepaald onderwerp en oefen met debatteren en argumenteren in een vreemde taal.

Global Issues

Translation: Globale kwesties

Are you interested in the politics, economics and society of faraway countries? We have the QUESTIONS, your Tandem partner has the answers. A healthy curiosity is recommended.

Translation: Ben je geïnteresseerd in de politiek, economie en maatschappij van verre landen? Jij zit met vragen, en jouw tandempartner heeft de antwoorden. Een gezonde nieuwsgierigheid is

aanbevolen.

Links

Translation: Links

On the internet you can find all sorts of learning materials to read, listen to, watch and try out. We have compiled the best LINKS for each language available on the SEAGULL website.

Translation: Je kunt op het internet veel leermaterialen vinden om te lezen, om naar te luisteren, om te bekijken en om uit te proberen. Wij hebben voor elke taal de beste links samengevoegd en op de SEAGULL-website geplaatst.

Together you learn faster than you think

(31)

Appendix F. Enquête voor het Café de las Lenguas

Survey Café de las Lenguas Groningen

Thank you for visiting Café de las Lenguas! We are very happy to see you and to organise this event for you every week. Please take a couple of minutes to provide us with some helpful information, so that we can keep improving the event.

General questions about Café de las Lenguas

1. How do you know about Café de las Lenguas?

__________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ 2. Do you like the location of Café de las Lenguas?

Yes, because _______________________________________________________________ No, because _______________________________________________________________ 3. Do you think the location is easy to find?

Yes

No, because _______________________________________________________________

Questions about your experience at Café de las Lenguas

1. Which languages do you speak at Café de las Lenguas and have you improved your skills? Language Proficiency level Have you improved at Café de las Lenguas?

Yes No Yes No Yes No Yes No Yes No 2. On average, how often do you visit Café de las Lenguas?

This is my first time 1-2 times per month (almost) every week 3. Why do you visit? Please provide all reasons for which you visit.

__________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ 4. Is there a language not spoken and that you would like to add?

Yes: _______________________________________________________________ No

5. Do you think Café de las Lenguas needs tables for different proficiency levels?

Yes, for these languages: __________________________________________________ No

(32)

6. Would you like to get more help at Café de las Lenguas in improving your language proficiency? Yes, I would like to play games in the languages I speak at Café de las Lenguas.

Yes, I would like to receive more information and tips on how to improve my proficiency. Yes, other: _______________________________________________________________ No, I would like Café de las Lenguas to stay the way it is now.

No, I do not need additional help.

No, other: _______________________________________________________________ 7. The next table contains statements about Café de las Lenguas. Please fill out to what extent you agree with these statements.

Statement Disagree Neutral Agree

a. Café de las Lenguas helps me to set my own learning goals.

b. People respect cultural differences at Café de las Lenguas. c. I feel comfortable to sit at a table with only strangers. d. I feel like I contribute to other people’s skills as well. e. The atmosphere at Café de las Lenguas is pleasant. f. Café de las Lenguas helps me to feel comfortable and more confident speaking a foreign language

Additional information

1. What is your sex?

Male Female Other / I do not want to say 2. What is your age?

_________________

3. Which country are you from?

__________________________________________________________________________________ 4. What is your occupation?

I study: _______________________________________________________________ I work as: _______________________________________________________________ Other: _______________________________________________________________ 5. Which languages do you speak (also outside Café de las Lenguas)?

__________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________ 6. Do you have any additional suggestions or remarks?

Yes: _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ No

(33)

Appendix G. Leerdoelen uit het Stageplan

1. De verworven kennis en vaardigheden binnen de masteropleiding toepassen om de taken die voor de stage zijn uitgezet, te voltooien.

2. Actief en op adequate wijze in kaart brengen welke bestaande initiatieven het mogelijk maken om op informele wijze een taal te leren.

3. Kennis vergaren van de instrumenten die informeel taalleren faciliteren. 4. Vergroten van digitale en analysevaardigheden om aan 1 te kunnen voldoen.

5. Onder begeleiding verwerven van kennis van marketingprincipes om potentiële cursisten voor het Talencentrum te bereiken.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Uit de voorgaande paragrafen is gebleken dat er niet zozeer sprake is van duidelijke verschillen tussen het vrijetijdsgedrag van Turkse en Marokkaanse respondenten, maar eerder

De Graaf, boomverzorger in de eigen bomenploeg van de gemeente Dronten, heeft twaalf exempla- ren van de Dendro Tree Wear aangeschaft voor boombescherming tijdens gemeentelijke

Verzeker je kind dat je hier samen door moet en dat het niet gemakkelijk zal zijn.. Maak ook duide- lijk dat jij er zeker zal zijn

In de gesprekken die Awel voerde met de groep kinderen die weinig contact heeft met de ouder vertellen zij dat ze het gevoel hebben dat de ouder hen niet ‘kent’ en niet weet wat er

Dat sociale media het recht- streekse sociaal contact onder jongeren doen afnemen, blijkt overigens niet te kloppen.. „On- derzoek wijst erop dat online ge- sprekken

„Het zijn niet meer alleen mensen die slechts tot hun veer- tiende naar school konden gaan, maar bijvoorbeeld ook jongeren met een migratie-achtergrond.. Andere oorzaken

Zodra ik voel dat het niet lang meer kan duren, zodra ik voel dat mijn lever niet lang meer zal functioneren, kan ik terecht bij Wim Distelmans in het ziekenhuis van Jette.. Dat is

• Er moeten maatregelen getroffen worden voor het scheiden van publieksstromen, ook wat sanitaire voorzieningen betreft;. • U moet maatregelen treffen zodat u voldoet aan de