22
Pharmaceutisch Weekblad05.02.2021 156 | 5
ANTISTOLLING EN COVID-VACCINATIE
Õ iÌ "6Û>VV>Ìi«ÀVià Ûi }>} Ã]
moet er natuurlijk ook goed worden gekeken naar de contra-indicatie voor het geven van COVID- Û>VVð i ,6ÀV Ì COVID-vaccinatie Q£R
}iivÌ ÀV Ì} ÛÀ `i VÌÀ>`V>ÌiÃ] Ü>>ÀL
onderscheid wordt gemaakt tussen absolute en relatieve contra-indicaties. Deze richtlijn wordt continu bijgewerkt met de laatste inzichten. Als relatieve contra-indicatie worden onder meer âÜ>}iÀÃV >«]i«i«Ãii>ÌÃÌ}}ii`°
Voor zwangeren is onlangs een aangepast advies gegeven door de Nederlandse Vereniging voor
"LÃÌiÌÀiiÞ>iV}i 6"®QÓR°
Antistolling en stollingsstoornissen zijn een relatie- ve contra-indicatie voor intramusculaire toediening
iÌ>}iii]Û>Üi}iiiÛiÀ }`i>ë
ëiÀLi`}i QÎ]{R° 6>VV>Ìià Û`i ÛÀ
deze groep patiënten bij voorkeur subcutaan plaats. Essentieel is na toedienen twee minuten lang de prikplek goed af te drukken. De COVID- Û>VVÃÛ>*wâiÀÉ /iV À>ÌÞ®i`iÀ- na kunnen echter alleen intramusculair worden
CONCRETE ADVIEZEN PER
GROEP ANTICOAGULANS OP BASIS VAN EXPERT OPINION
&G%18+&XCEEKPUXCP2Ƃ\GT$KQ06GEJGP
Moderna kunnen alleen intramusculair worden toegediend, waardoor extra voorzichtigheid is geboden bij de groep patiënten met een verhoogde bloedingsneiging. Voor patiënten met een stollingsafwijking is het raadzaam de behandelend hematoloog te raadplegen.
Auteur ,GTQGP&KGRUVTCVGP/CTNGGPFG)TCCHXCPFG-QTV
(NQTGPEGXCP*WPUGN'UVJGT-TCIVGPen4QNH$TQWYGT
Ìi}i`i`] Ü>>À`À iÝÌÀ> ÛÀâV Ì} i` Ã
geboden bij de groep patiënten met een verhoog- de bloedingsneiging.
Vermoede bijwerkingen
Bijwerkingencentrum Lareb beoordeelde tot en
iÌ£Ç>Õ>ÀÓäÓ£ÎÇ£i`}iÛ>ÛiÀi`i
LÜiÀ}i > "6£Û>VV>Ìi° iâi i-
`}i LiÌÀvvi £xÓ ÛiÀi`i LÜiÀ}i°
Ƃii`}i]«jj>]LiÌÀvvi}iÛ>VViiÀ- den tot en met 65 jaar. Deze groep is vanwege hun beroep in de gezondheidszorg gevaccineerd. Er is in totaal vijftienmaal injection site haematoma gemeld. Er waren in deze groep géén patiënten die een direct werkende orale anticoagulantium (DOAC) gebruikten of een vitamine K-antagonist (VKA) of een laag-molecuulgewicht heparine (LMWH). Naar verwachting zullen de komende tijd meer meldingen binnenkomen waarin deze come-
`V>ÌiÜi}iLÀÕÌÜÀ`Ì]Ü>iiÀ>`iÀi««Õ- laties worden gevaccineerd.
COVID-VACCINATIE:
/'6$'.'+&$č2#6+§06
MET BLOEDINGSNEIGING
Als referentiekader kan worden gekeken naar andere vaccinaties die ook bij populaties worden gegeven die mogelijk frequenter antistolling gebruiken. In de periode Û> £ ÌLiÀ Óä£ ÌÌ £ >>ÀÌ ÓäÓä ÌÛ} ÜiÀ- gencentrum Lareb 740 spontane meldingen van vermoe-
`i LÜiÀ}i > Û>VV>Ìi iÌ ii yÕiâ>Û>VV
Óä£ÉÓäÓä° 1Ì}>>`i Û> ÀÕ `Ài i }i}iÛi
yÕiâ>Û>VV>ÌiÃ] Ã iÌ >>Ì> }ii`i ÛiÀi`i
bijwerkingen laag. Er werden voor dit seizoen zeven mel- dingen gedaan van injection site haematoma] >V Ì i- dingen van injection site bruising en vier meldingen van injection site haemorrhageQxR°
Adviezen
Op basis van expert opinion iLLiÜi iÌ,iiÀ`i
Graaf Ziekenhuis in het S-team (stollingsteam) een aantal concrete adviezen uitgewerkt per groep anticoagulans (zie Ì>Li®° iÌ,6>`ÛiÃÜÀ`ÌÌiÀiV Ì>>}i}iÛi`>Ì
voor DOAC’s geen wetenschappelijk bewijs is voor de ver- }`i >Ã « Li`}i] >>À ÛÀ `i âiiÀ i`
iÌ iÌ,6Üiii>>Ì>ÛÀâÀ}Ã>>ÌÀi}ii°
Zo wordt als optie genoemd het vaccin te geven vier uur
> `i >>ÌÃÌi >i] ÌiÀÜ i `> ÕÃÌ `i «iëi}i
bereikt van de meeste DOAC’s. Ons advies wijkt daarom i}ÃâÃ>vÛ> iÌ,6>`ÛiÃâiÌ>Li®°/iÛià iL- LiÜiÛÀ`i6Ƃ½Ãi7½Ã iÌ>`ÛiÃÜ>ÌëiVwi- ker uitgewerkt. LMWH’s bereiken vier uur na de gift de ̫ëi}i]Û>`>>À`>Ì iÌÀ>>`â>>Ã>>>V ÌÕÕÀ
te hebben tussen de laatste gift en de vaccinatie. Dit advies is daarmee dekkend voor zowel eenmaaldaagse als tweemaaldaagse LMWH-doseringen.
Voor patiënten met een stollingsafwijking verwijzen we
>>À `i Li >`ii` i>Ì}] `>Ì `i iÕâi «iÀ
«>ÌlÌ iiëiVwiiÌÜÀ`i}i>>Ì°
iÀii«ÃÌÀ>ÌiÃâii ÕÃ>«Ì iiÀ iÌ,iiÀ`i
Graaf Ziekenhuis. Marleen de Graaf-van de Kort is trombose- ÛiÀ«ii}Õ`}i iÌ,iiÀ`iÀ>>v<ii ÕðÀiVi
van Hunsel is hoofd signaaldetectie bij het Bijwerkingencen- trum Lareb. Esther Kragten is trombosearts bij de trombose-
`iÃÌivÌi iÌ,iiÀ`iÀ>>v<ii Õð,v ÀÕÜiÀ
à i>Ì} iÌ,iiÀ`iÀ>>v<ii Õð
Zie voor de literatuurreferenties: pw.nl.
Pharmaceutisch Weekblad05.02.2021 156 | 5
23
geneesmiddel advies
ÛÌ>i>Ì>}ÃÌ6Ƃ®\vi«ÀVÕ]
>ViVÕ>À]Ü>Àv>Ài ,`iÌ iÌÃÌÀiiv}iLi`Ìiâv>}iÀ°i``i`>ÌÕÛ>Û>VV>Ìi>>`i
ÌÀLÃi`iÃÌ]Ü>>ÀÜÀ`Ì}iiiviiiÝÌÀ> ,ViÉv`ÃÃ>>«>ÃÃ}
voorafgaand nodig is
let op: iivÌ`i«>ÌlÌii>vÜi`ÃÌÀiiv}iLi`]`> ,LÛÀiÕÀÎ]x direct werkende orale anticoagulantium (DOAC):
ÀÛ>ÀÝ>L>]>«Ý>L>]i`Ý>L>]`>L}>ÌÀ> • eenmaal daags DOAC: houd minimaal twaalf uur aan tussen laatste inname DOAC en vaccinatie
• tweemaal daags DOAC: vaccinatie vlak voor volgende gift DOAC. Indien dit om logistieke redenen niet mogelijk: minimaal acht uur tussen laatste gift DOAC en vaccinatie
laag-molecuulgewicht heparine (LMWH) minimaal acht uur tussen toediening LMWH en vaccinatie; tijdstip vaccinatie aanpas- sen om overslaan gift LMWH te vermijden
trombocytenaggregatieremmers deze kunnen veilig worden doorgebruikt en behoeven geen aanpassing voor COVID-vaccin
#PVKUVQNNKPIGPKPXNQGFQRKPVTCOWUEWNCKTGXCEEKPVQGFKGPKPI\QCNUFG%18+&XCEEKPUXCP2Ƃ\GT$KQ06GEJGP/QFGTPC
Als bijwerking na COVID-19-vaccinatie is bij het Lareb tot nu toe vijftienmaal injection site haematoma gemeld.