Krijgt u de
juiste zorg en ondersteuning?
Een onderzoek naar de tevredenheid van mensen met een beperking over hun zorg:
van huisarts tot Wmo-voorziening
Panelonderzoek Ieder(in)
zomer 2019
Inhoud
1 . Inleiding en samenvatting resultaten 5
2 . Kenmerken onderzoeksgroep 8
2.1 Indeling chronische ziekte, aandoening of beperking 8
2.2 Leeftijdsopbouw 9
3. Tevredenheid (medische) hulpverleners 10
3.1 Tevredenheid huisarts 10
3.2. Tevredenheid andere hulpverleners 13
4. Tevredenheid WMO 20
4.1 De duidelijkheid van de informatie die u kreeg 21
4.2 De bejegening 22
4.3 Tevredenheid over de deskundigheid van de mensen die hielpen 23
4.4 De mogelijkheid om zelf inbreng te leveren 24
4.5 De snelheid waarmee uw aanvraag werd behandeld 25 4.6 Heeft de gemeente gewezen op het recht om een onafhankelijke
cliëntondersteuner mee te nemen naar het gesprek? 26
4.7 Tevredenheid over de beslissing van de gemeente 27 4.8 Helpt de ondersteuning die u van de gemeente krijgt u om zelfredzaam
te blijven en mee te doen aan de maatschappij? 28
5. Tevredenheid over afzonderlijke Wmo-voorzieningen 29
5.1 Individuele begeleiding 30
5.2 Dagbesteding 31
5.3 Respijtzorg/mantelzorgondersteuning 32
5.4 Beschermd wonen 33
5.5 Mobiliteitshulpmiddel 34
5.6 Vervoersvoorziening 35
5.7 Huishoudelijke hulp 36
5.8 Woningaanpassing 37
5.9 Maaltijdvoorziening 38
6. Tevredenheid Jeugdwet 39
6.1 Duidelijkheid van de informatie 40
6.2 Bejegening door de gemeente 41
6.3 Deskundigheid van de mensen die hielpen 42
6.4 De mogelijkheid om zelf inbreng te leveren 43
6.5 De snelheid waarmee de aanvraag werd behandeld 44
6.6 Recht op onafhankelijke cliëntondersteuner 45
6.7 Tevredenheid over het besluit van de gemeente 46
7. Tevredenheid per voorziening 47
7.1 Individuele begeleiding thuis 48
7.2 Respijtzorg 49
7.3 Opgroei- en opvoedondersteuning 50
7.4 Gesprekken met het wijkteam 51
7.5 Beschermd wonen 52
7.6 Behandeling in zorginstelling 53
7.7 Opname in gesloten jeugdhulpinstelling 54
1.
Inleiding en samenvatting
resultaten
Goede zorg is voor iedere Nederlander belangrijk. Maar voor mensen met een beperking geldt dat nog veel meer. Zij hebben vaak met veel verschillende vormen van zorg te maken. Dat betreft aan de ene kant vaak medische hulpverleners, zoals huisarts en specialist. Aan de andere kant hebben ze te maken met zorg en voorzieningen uit bijvoorbeeld de Wmo en Jeugdwet. Heel vaak wordt vergeten dat deze tweede vorm van zorg voor mensen met een beperking ook van levensbelang is.
Dan gaat het bijvoorbeeld om begeleiding, dagbesteding, woningaanpassingen, hulpmiddelen en huishoudelijke hulp. Het al dan niet hebben van dit soort zorg en voorzieningen bepaalt sterk de kwaliteit van leven, de zelfredzaamheid en mogelijkheden om mee te doen.
Ieder(in) heeft daarom deze zomer via het eigen panel onderzocht hoe tevreden mensen met een beperking zijn over de verschillende vormen van zorg die ze krijgen. Daarbij hebben we om het onderzoek behapbaar te houden gekeken naar de zorg van medische hulpverleners en naar de zorg en voorzieningen die gemeenten bieden. Andere vormen van zorg, bijvoorbeeld uit de Wet
langdurige zorg, blijven hier buiten beschouwing. Aan het onderzoek deden 702 mensen mee. De meest opvallende uitkomst is, dat mensen met een beperking aanzienlijk tevredener zijn over de zorg die ze krijgen van curatieve hulpverleners dan over de zorg die ze ontvangen van hun gemeente.
Tevredenheid over medische hulpverleners
70% van de respondenten is tevreden tot zeer tevreden over de eigen huisarts, 12% ontevreden tot zeer ontevreden.
73% is tevreden over de medisch specialist, 12% is ontevreden.
Over de wijkverpleegkundige is 67% tevreden, 9% is ontevreden.
En over de fysiotherapeut is 79% tevreden en 9% ontevreden.
Pagina 5 / 60
Tevredenheid over Wmo
Uit de onderzoeksgroep kregen 485 mensen zorg en ondersteuning via hun gemeente. Relatief veel van deze mensen zijn ontevreden over de wijze waarop de gemeente met hun aanvraag is
omgegaan. Enkele cijfers:
43% is tevreden over de duidelijkheid van de informatie die ze van de gemeente kregen, 31% is ontevreden
48% is tevreden over de bejegening door de gemeente, 35% is hierover ontevreden
39% is tevreden over de deskundigheid van de gemeentelijke medewerkers, 32% is ontevreden
37% is tevreden over de snelheid waarmee de gemeente de aanvraag heeft behandeld, 45% is daarover ontevreden.
Vervolgens is de panelleden ook gevraagd hoe tevreden ze zijn met de uitkomst van hun aanvraag.
Daarbij is opvallend dat ze over de uitkomst vaak tevredener zijn dan over het proces van zorg of voorzieningen aanvragen. 54% is tevreden over het uiteindelijk besluit van de gemeente en 19% is ontevreden. Met andere woorden: blijkbaar weet een flink deel van de mensen die ontevreden zijn over de wijze waarop de aanvraag verloopt toch een goede voorziening te krijgen. In dit onderzoek hebben we er niet expliciet naar gevraagd, maar uit eerder onderzoek – bijvoorbeeld in het kader van het programma AVI - weten we dat mensen vaak veel strijd moeten leveren om een goede voorziening te krijgen, tot en met bezwaar en beroep aan toe.
Een andere opmerkelijke uitkomst betreft de onafhankelijke cliëntondersteuning. Elke gemeente moet onafhankelijke cliëntondersteuning beschikbaar hebben en mensen die zorg of ondersteuning aanvragen daarop wijzen. (Clientondersteuners kunnen mensen helpen bij het helder krijgen welke ondersteuning ze nodig hebben.) Slechts 31% van de Wmo-aanvragers in het onderzoek zegt door de gemeente op deze mogelijkheid te zijn gewezen. 69% zegt dat het helemaal niet is gebeurd.
De respondenten zijn ook gevraagd naar hun tevredenheid over afzonderlijke WMO-voorzieningen.
Opvallend zijn de lage tevredenheidsscores voor dagbesteding (39% tevreden) en
respijtzorg/mantelzorgondersteuning (34% tevreden). De tevredenheid over huishoudelijke hulp (62% tevreden) en mobiliteitshulpmiddelen (67%) ligt een stuk hoger. Al is het aantal ontevreden mensen in beide gevallen toch ook nog erg hoog: 26% bij huishoudelijke hulp en 21% bij
mobiliteitshulpmiddelen.
Tevredenheid over Jeugdwet
In het onderzoek is ook gevraagd naar de ervaringen met de Jeugdwet. 63 mensen gaven aan voor hun kind bij de gemeente een voorziening uit de Jeugdwet te hebben aangevraagd. Hun
tevredenheid over het proces van aanvragen, viel nog slechter uit dan bij de aanvragers van Wmo- voorzieningen. Enkele cijfers:
37% is tevreden over de duidelijkheid van de informatie die de gemeente gaf; 49% is ontevreden
32% is tevreden over de bejegening, 42% is ontevreden
37% is tevreden over de deskundigheid van de gemeentelijke medewerkers; 48% is hierover ontevreden
45% is tevreden over de mogelijkheid om zelf inbreng te kunnen leveren; 39% is ontevreden
Pagina 6 / 60
37% is tevreden over de snelheid waarmee de aanvraag is behandeld; 50% is hierover ontevreden.
Heel opmerkelijk is ook hier dat veel mensen ondanks slechte ervaringen gedurende het aanvraagproces toch tevreden zijn met de uiteindelijke voorziening die is verleend. 62% zegt daarover tevreden of zeer tevreden te zijn. Met andere woorden, het lijkt te lonen om ondanks alle drempels in het aanvraagproces door te zetten.
Ook bij het aanvragen van een voorziening uit de Jeugdwet blijken gemeenten in veel gevallen niet te wijzen op de mogelijkheid om een cliëntenondersteuner in te zetten. 76% zegt er niet op te zijn gewezen; 24% wel.
De respondenten zijn ook gevraagd naar hun tevredenheid over afzonderlijke
Jeugdwetvoorzieningen. Het aantal respondenten is te laag om heel verstrekkende conclusies te trekken. Toch verdienen enkele scores nadere aandacht. Begeleiding thuis en respijtzorg (zoals logeeropvang) scoren opvallend goed. Beschermd wonen en behandeling in een zorginstelling scoren opvallend slecht. En ook over gesprekken met het wijkteam zijn opvallend veel mensen ontevreden.
Pagina 7 / 60
2.
Kenmerken
onderzoeksgroep
3 Indeling chronische ziekte, aandoening of beperking
Aan het onderzoek hebben 702 respondenten meegedaan. Ze zijn te verdelen in de onderstaande categorieën.
Chronische of langdurige ziekte
448
Hulpbehoefte door ouderdom
19
Verstandelijke beperking
72
Lichamelijke beperking
307
Zintuigelijke beperking
50
Psychische aandoening of een psychische
kwetsbaarheid
117
Geen aandoening, ziekte of beperking
22
Anders
36
Een aantal respondenten valt in meerdere categorieën.
Pagina 8 / 60
4 Leeftijdsopbouw
Van de 702 respondenten gaven 685 respondenten hun leeftijd op. De leeftijdsopbouw van deze 685 respondenten ziet er als volgt uit.
Pagina 9 / 60
Pagina 10 / 60
3.
Tevredenheid (medische) hulpverleners
3.1 Tevredenheid huisarts
De vraag luidde “Spreekt u met uw huisarts over uw ziekte of beperking en de gevolgen die dit voor u heeft?
Van de 702 respondenten gaven 687 respondenten een antwoord. Deze 687 antwoorden zijn verdeeld over:
Pagina 11 / 60
Aan de 468 mensen die met hun huisarts over hun chronische ziekte, aandoening of beperking spreken, is gevraagd hoe tevreden zij over deze contacten zijn.
Eén persoon had geen mening. De rest van de 467 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 12 / 60
Pagina 13 / 60
3.2. Tevredenheid andere hulpverleners
Vraag 7 luidde “Hieronder staan een aantal (medische) hulpverleners. Als u de afgelopen vier jaar met een of meerdere van deze hulpverleners te maken heeft of heeft gehad, wilt u dan hieronder aankruisen hoe tevreden u over hen bent?”
Op de volgende pagina’s geven we de tevredenheid weer voor de volgende hulpverleners:
Praktijkverpleegkundige huisartsenpraktijk
Medisch specialist
Wijkverpleegkundige
Fysiotherapeut
Psycholoog
Psychiater
Pagina 14 / 60
3.2.1 Praktijkverpleegkundige huisartsenpraktijk
423 respondenten gaven hun mening over de praktijkverpleegkundige.
Deze 423 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 15 / 60
3.2.2 Medisch specialist
476 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 16 / 60
3.2.3 Wijkverpleegkundige
173 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 17 / 60
3.2.4 Tevredenheid Fysiotherapeut
497 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 18 / 60
Pagina 19 / 60
3.2.5 Psycholoog
229 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 20 / 60
3.2.6 Psychiater
131 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 21 / 60
4.
Tevredenheid WMO
Vraag 8 luidde “Heeft u in de afgelopen vier jaar bij uw gemeente een aanvraag gedaan voor een voorziening uit de Wmo? Zoals begeleiding, dagbesteding, woningaanpassing, huishoudelijke hulp, een hulpmiddel of een vervoersvoorziening?”
485 respondenten antwoordden ‘ja’ op deze vraag.
Deze 485 respondenten hebben allereerst vragen beantwoord over hun tevredenheid als het gaat om de afhandeling van hun Wmo-aanvraag door de gemeente. Er werd gevraagd naar de volgende aspecten:
de duidelijkheid van de informatie die u kreeg
de bejegening (werd u serieus genomen, werd er goed naar u geluisterd)
de deskundigheid van de mensen die u hielpen
de mogelijkheid om zelf inbreng te leveren
de snelheid waarmee uw aanvraag werd behandeld.
Pagina 22 / 60
4.1 De duidelijkheid van de informatie die u kreeg
Van de 485 respondenten gaven 477 respondenten een mening op. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 23 / 60
4.2 De bejegening
Werd u serieus genomen, werd er goed naar u geluisterd?
477 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 24 / 60
4.3 Tevredenheid over de deskundigheid van de mensen die hielpen
476 respondenten gaven een mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 25 / 60
4.4 De mogelijkheid om zelf inbreng te leveren
475 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 26 / 60
4.5 De snelheid waarmee uw aanvraag werd behandeld
477 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 27 / 60
Pagina 28 / 60
4.6 Heeft de gemeente gewezen op het recht om een onafhankelijke cliëntondersteuner mee te nemen naar het gesprek?
485 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Ja Nee
0 50 100 150 200 250 300 350 400
151
334
Door gemeenten gewezen op meenemen onafhankelijke cliëntondersteuner naar gesprek
Totaal
Ja; 151; 31.13%
Nee; 334; 68.87%
Door gemeenten gewezen op meenemen onafhankelijke cliëntondersteuner naar gesprek
Ja Nee
Pagina 29 / 60
4.7 Tevredenheid over de beslissing van de gemeente
485 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Geen mening 0
20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
81
179
75
54
79
17
Tevredenheid over de beslissing van de gemeente
Totaal
Zeer tevreden; 81; 16.70%
Tevreden; 179; 36.91%
Neutraal; 75; 15.46%
Ontevreden; 54; 11.13%
Zeer ontevreden; 79;
16.29%
Geen mening; 17; 3.51%
Tevredenheid over de beslissing van de gemeente
Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Geen mening
Pagina 30 / 60
4.8 Helpt de ondersteuning die u van de gemeente krijgt u om zelfredzaam te blijven en mee te doen aan de
maatschappij?
477 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Ja Nee
0 50 100 150 200 250 300
350 323
154
Helpt de ondersteuning?
Totaal
Ja; 323; 67.71%
Nee; 154; 32.29%
Helpt de ondersteuning?
Ja Nee
Pagina 31 / 60
5.
Tevredenheid over afzonderlijke
Wmo-
voorzieningen
Er is ook gevraagd hoe tevreden de respondenten zijn over afzonderlijke voorzieningen. Er werd gevraagd naar:
individuele begeleiding (bv. bij administratie, boodschappen doen, zelfstandig wonen, persoonlijke verzorging)
dagbesteding
respijtzorg/mantelzorgondersteuning
beschermd wonen
een mobiliteitshulpmiddel (zoals een rolstoel of scootmobiel)
vervoersvoorziening (zoals de regiotaxi)
huishoudelijke hulp
een woningaanpassing
een maaltijdvoorziening
Per deelvraag volgen hieronder de gegeven waarderingen. In de cirkeldiagrammen staan achter de aantallen de percentages weergegeven.
Pagina 32 / 60
5.1 Individuele begeleiding
152 respondenten gaven hierover hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 33 / 60
5.2 Dagbesteding
79 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 34 / 60
5.3 Respijtzorg/mantelzorgondersteuning
106 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 35 / 60
Pagina 36 / 60
5.4 Beschermd wonen
55 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 37 / 60
5.5 Mobiliteitshulpmiddel
304 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 38 / 60
5.6 Vervoersvoorziening
292 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 39 / 60
5.7 Huishoudelijke hulp
286 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 40 / 60
5.8 Woningaanpassing
221 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 41 / 60
5.9 Maaltijdvoorziening
41 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 42 / 60
6.
Tevredenheid Jeugdwet
Van de 702 respondenten hebben 63 respondenten voor hun kind bij de gemeente een voorziening uit de Jeugdwet aangevraagd. Er werd gevraagd naar de volgende aspecten:
De bejegening (werd u serieus genomen, werd er goed naar u geluisterd?)
De deskundigheid van de mensen die u hielpen?
De mogelijkheid om zelf inbreng te leveren
De snelheid waarmee uw aanvraag werd behandeld
Per deelvraag volgen hieronder de gegeven waarderingen. In de cirkeldiagrammen staan achter de aantallen de percentages weergegeven.
Pagina 43 / 60
6.1 Duidelijkheid van de informatie
62 van de 63 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 44 / 60
6.2 Bejegening door de gemeente
60 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 45 / 60
6.3 Deskundigheid van de mensen die hielpen
61 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 46 / 60
6.4 De mogelijkheid om zelf inbreng te leveren
61 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 47 / 60
Pagina 48 / 60
6.5 De snelheid waarmee de aanvraag werd behandeld
62 respondenten gaven hun een mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 49 / 60
6.6 Recht op onafhankelijke cliëntondersteuner
De vraag luidde: “Heeft de gemeente u er ook op gewezen dat u het recht heeft om een onafhankelijke cliëntondersteuner mee te nemen naar het gesprek met de gemeente of het wijkteam?” 63 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 50 / 60
6.7 Tevredenheid over het besluit van de gemeente
De respondenten is ook gevraagd hoe tevreden ze zijn met het uiteindelijke besluit van de gemeente. 58 respondenten gaven hun mening. Deze meningen zijn verdeeld over:
Pagina 51 / 60
7.
Tevredenheid per voorziening
Aan de 63 respondenten is vervolgens gevraagd om aan te geven welke vorm van begeleiding het kind of zijzelf krijgen en hoe tevreden ze daarover zijn.
De uitgevraagde vormen van begeleiding zijn:
Individuele begeleiding thuis
Respijtzorg, bijvoorbeeld logeeropvang
Opgroei- en opvoedondersteuning
Gesprekken met wijkteam
Beschermd wonen
Behandeling in zorginstelling
Opname in gesloten jeugdhulpinstelling
Per deelvraag volgen hieronder de gegeven waarderingen. In de cirkeldiagrammen staan achter de aantallen de percentages weergegeven.
Pagina 52 / 60
7.1 Individuele begeleiding thuis
44 respondenten gaven hun mening. Deze 44 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 53 / 60
7.2 Respijtzorg
19 respondenten gaven hun mening. Deze 19 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 54 / 60
7.3 Opgroei- en opvoedondersteuning
24 respondenten gaven hun mening. Deze 24 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 55 / 60
7.4 Gesprekken met het wijkteam
24 respondenten gaven hun mening. Deze 24 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 56 / 60
7.5 Beschermd wonen
10 respondenten gaven hun mening. Deze 10 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 57 / 60
7.6 Behandeling in zorginstelling
19 respondenten gaven hun mening. Deze 19 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 58 / 60
7.7 Opname in gesloten jeugdhulpinstelling
5 respondenten gaven hun mening. Deze 5 meningen zijn verdeeld over:
Pagina 59 / 60
Pagina 60 / 60
Ieder(in)
Bezoekadres Churchilllaan 11 3500 AD Utrecht
Postadres Postbus 169 3500 AD Utrecht
T 030-720 00 00 E post@iederin.nl I www.iederin.nl
Social media: Twitter Facebook