Nieuwsbrief van de Steenuilenwerkgroep van Natuurpunt
Nummer 32 – december 2020
Onze jaarlijkse contactdag op zaterdag 3 oktober 2020 in Lubbeek (Vlaams-Brabant) is wegens Corona-restricties niet kunnen doorgaan. Hopelijk kunnen we volgend jaar terug een
contactdag organiseren.
De Steenuil in Wallonië
Steenuilen doen het niet zo goed in Wallonïe!
Het aantal Steenuilen is de afgelopen 30 jaar met bijna 60% afgenomen in Wallonië.
In de periode tussen de laatste Atlas van de “Broedvogels in Wallonië” (van 2001-2007) en 2020 is er een verdere afname van 40%!!
Dat is te wijten aan meerdere oorzaken; vooral de verslechtering van zijn leefmilieu (verdwijnen van de boerderijen (min 60% in 30 jaar!), oude bomen, heggen, weiden…), het gebruik van steeds gevaarlijkere pesticiden gekoppeld aan monoculturen van granen en maïs, die steeds dichter bij de dorpen komen te staan…). Daarbovenop komen andere doodsoorzaken zoals de toename van het wegverkeer, verstedelijking van de dorpen…).
5300
3700
2150 0
1000 2000 3000 4000 5000 6000
1990 2005 2020
Evolutie steenuilenkoppels in Wallonië
De geografische context
Steenuilen in de Famenne
In de Famennestreek echter, doet de Steenuil het laatste jaren iets beter.
Dat is het resultaat van een beter toegapste bescherming die sinds 2012 wordt gehandhaafd. Het gaat om een natuurbeschermingsproject uitgevoerd in samenwerking met verschillende stakeholders: het Agenschap boor Natuur en Bos, lokale verenigingen voor Natuurbehoud, de gemeenschappelijke natuurontwikkelingsplannen, boeren en een tiental vrijwilligers.
Tot nu toe werden 290 nestkasten gebouwd en geplaatst en we zijn begonnen met het planten van knotwilgen, om het verdwijnen van oude bomen in weilanden te compenseren.
Een overzicht van de eerste resultaten van beschermingsacties voor Steenuil
0 50 100 150 200 250 300 350
1990 2005 2012 2020
340
100 75
135
Evolutie aantal steenuilenkoppels in de Famenne
Aantal geïnventariseerde broedparen van Steenuil
75 79 85 87
109 97 109 108
135
0 20 40 60 80 100 120 140 160
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Aantal geïnventariserde koppels steenuilen
Aantal gebouwde en geplaatste nestkasten
We plaatsen meerdere nestkasten per steenuilterritorium (gemiddeld 2 of 3/terr.)
Aantal succesvolle broedgevallen
43 49 57 61
81 89 92 100 120
23 39
69
163 170
212
290
0 50 100 150 200 250 300
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Aantal steenuilenterritoria met nestkasten
Aantal nestkasten
1 3 5 16 21 27
49 53
76
4 8 20
68 60
90
163
206
259
0 50 100 150 200 250 300
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Aantal gelukte broeden Aantal geëmancipeerde kuikens
Succesvolle en mislukte broedgevallen
Mislukte broedgevallen in %
Gegevens tussen 2012 en 2015 te laag voor interpretatie 0
10 20 30 40 50 60 70 80
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
0 0 0 0
6 6 5 9 14
1 3 5
16 21
27
49 53
76
Aantal mislukte broeden Aantal gelukte broeden
0 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
22%
18%
9%
15% 16%
Broed uitvalpercentage
De nestkasten zijn voorzien van een antipredatie ingang tegen marters.
Het mondstuk van de kast is afgeschuind en in het mondstuk is een sluis gemonteerd om toegang voor steenmarter te vermijden.
Het percentage van mislukte broedsels blijft acceptabel:
gemiddeld 16% in de afgelopen 5 jaar.
Predatie ligt vermoedelijk veel hoger in natuurlijke holtes.
Gemiddeld aantal volgroeide kuikens per begonnen broedsel
De verzamelde gegevens hebben betrekking op kuikens van minimaal 25 dagen oud en iets ouder (>30 dagen) voor ca 1/3 van de broedpopulatie voor 2020.
2020: 2,9 volgroeide jongen per nest.
Dat is iets minder dan het gemiddelde van 2016 tot 2019.
Over het algemeen is dit een goed gemiddelde voor de soort.
Laten we hopen dat dit zich doorzet in de toekomst…
(Gegevens van 2012 tot en met 2015 zijn niet interpreteerbaar
gezien het gebrek aan nestgegevens).Aandeel Steenuilen dat in nestkasten broedt
0 1 2 3 4 5
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2,7
4,0 4,2
2,2
2,7 3 3,3
2,9
0% 4% 6%
18% 25%
34%
50%
57%
67%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Deze stijging van de bezettingsgraad van de nestkasten, in minder dan 10 jaar
bescherming, weerspiegelt duidelijk het tekort aan holtes die bevorderlijk zijn voor een goede broed, in leefgebieden die nog steeds gunstig zijn voor de soort ...
Nestkastmodel in de Famenne
Op verzoek sturen wij graag de bouwtekeningen.
Speciale dank aan al onze medewerkers, boeren en sponsors.
Zonder hen zou dit project niet mogelijk zijn geweest.
Wenst u meer informatie? Contacteer ons:
Francis BATHY - projectcoördinator “Steenuil in de Famenne”
GSM 0486 42 89 78
E-mail: francis.bathy@skynet.be
Oproep voor nestkastcontroleurs:
Zijn al je resultaten al ingevoerd op www.uilenrapport.be?
Blijf je gegevens ook onder embargo invoeren op www.waarnemingen.be!
Op het einde van het jaar willen we een overzicht hebben van:
– het aantal steenuilennestkasten in Vlaanderen – de broedresultaten van Steenuil
Heb je vragen of interessante items voor de Steenuilennieuwsbrief?
Contacteer ons steenuilen@natuurpunt.be Wens je deze nieuwsbrief niet meer ontvangen?
Stuur een mail naar steenuilen@natuurpunt.be
