1. Doel van hierdie soort onderwys.

103.

AFDELING C.

S~MEV~TTIN~, .GE~OL~~BKKINGE EN SUGGESTIES.

HOOFSTUK Ia DOEL, KIND, ONDERWYS~.

1. Doel van hierdie soort onderwys.

(a) Uiteensettin2.

(b) Toepassin.a;.

( i) Histories.

( ii) Krities.

2. Wie d1~ onderwys ontvaniZ.

3. Wie di~ anderwys ~ee.

HOOF'STUK II: DIE 'l'EORIE VAN DIE LEErlPLANS.~tMESTELLING

VIR HIERDIE SOORT ONDEHWYS.

1. Inleidin~.

2. Terme.

3. Regverdig'n Ho!r Tegnisse Skool si~sel~

~- Algemene kurrlkulum-konstruksie vir industriele

opleidin~.

5. ~oepassinll..

(a) Teoreties.

(b) Praktias en krities.

HOOFS'£UK III I ONT'NEH.PING VAN 'n !DEALE LEER.PLAI.~.

1~ Re~erdigin~.

(a) Ko5rdinaa1e.

(b) Uitbreidin~.

(c) Inhoud en Metorie.

(d) Personeel.

2. !deale leerplan.

HOOI<'STlTK I.

--- ^--

1. Doc-~l:_~n hierdie soort on '1~!:..:!.~

(a) Uiteonsettin~.

-"·--· ---

Laat eers bepaal wor~ wat v~rstaan wor~ ondar

do~l an dsn watt8r eiee aan ¹ n opvoe-11n~sdoel ~estel wor j "

'n Doel kan omskr:rNc wor4. as r:Ue bew,Js-na.ze- strewe, voorafbspaal1e en vooruit~esiene ein~e van ons

1)

handel ing. Daar moat onderskei wor i tus."',en i11 nabv- syn::l.e, onmi:ldellike, en newerloel, 'n verwydcrie en 'n

Da"lr is m ons arhe1.,, in ons le

'1!B 'n t;;root verskeiir:ml:1e1 "i van na"Jvs:vnde 1oelein"jes - elkeen wat on

?~

sy tyrl bereik worrl, t"';rwyJ daar n':'t e~n einddogJ. is.

Die grondeis wat ~e~tel ~or1 aan ~ opvo8~lngsdoel is dat dit ooreen moet stem met ons qoisdiensti~e en/of

wvsqeri~e lewensbeskouinq. Verder word ook gest~l

di;~ doel, einddo':ll smvel as bv:'loelstellin~s verb9.ni. woo·~

hou en aansluit by wat reeds bestaan; ~.w.s bv ~ie on-

voedin~ ~oet ons uitgaan van die aktiwiteite en behoef- te8, die aangebore nei~in~s en verrno§ns en die reeds

aan~eleer~e gewoontes en handelinae van ~ie kirei.

doel moet ook ~ opvoedlngsmatode aan die hand ~ee.

Dl o.

3)

~lVat tli:~ -1.oel ook al m.a_g wses, ,:1it is van eas·ans18le "ba-

lang ~at dit bv alle arbei~ 1uLi~lik ~estel sal ~or~.

As g;avolg van ii9 gr()ndeis leer 1.1e gel'lk1.erie- ni.s dat J.ie ouvoe1.kuni.e beskou kan wori. as iie leGr van di.e opvoe:lingsi1ea>::jl, en dat die formulerinp;s van die oovce iinqs11eaal dan ook wiSClc~l met ri.ie ·ienker en di":l

4)

t-v 1. Nou is die ~oel oorwegend religieus, soas in

1) ,T. C, Coetzee: HVraaq:stukk-, van die OpvoAdkundige Politiek, bl. 30, en ^{i 1} Inleidinq: tot die Alg3mGY13 '.~co­

r 8 t i e se Opvoe1.kun'ie, ' ¹ bl • 2S8.

2) .T .c. Coetzee: ¹¹ Vraaqstukks van iie Opvoe,"lkundirr~

Politiek, bl. 30.

4

3) Ibt -:1 • b 1 • 31:

) Ibid. bl. 28 en29.

]0!).

die m1i1eleeue en later we~r by die piStiatA, dan waer eties, so0s by Herbert. Bv par tv staan :iie poli tiel{- nas1.onale best~:m:.:r.inl7 van .iie mens op :i:te voor~rond., soos bY F·i '1b.t'3 en :Us Dui tsa opvoe 'ikuni.ip:es -.,,an rUe 19/le eeu;

by an'lere weer oorwee~ dia soaiaJe beBt.Atn:mtn~ .van He

mens, soos bJ' Natror~,' Dewe"~r en Kers(}henst~dner. 3v partv is cUe natura11sme, bv aniere dir-:; humanisme, :He realisT:"'e of ~ie lleelisroe 1ie ~Aa11esenie be~insel in huJ. doelbe~

pa1tnQ:. Gewoonllk is al .i1'9 forrnu1erings ecmsy'iiJ:t en

.

bAperl<, terwvl ¹ n opvoe:Hnlls ioal oor He be Ie gehie :l van die ~enRlike lswe van toenas~!nq moet wees, wat die mens in dio Gan.zheit op •iie oo~ hot, wat soweJ sy ll_P.:qaamli'·e as sv psiP.:ieee ver.sor~in11: en ontwikkeJ.inr)

as sy aardse v•orbere11in~ voor o~ eteJ.

sowel sv he~8lsa

Dit is

egter nie die ioeJ om ^{bier ~ eie} onvnedtn~s5nsl ta re~ver-

-iip: nte, maar om na te gaan wat die '"loe1 en aar·i ,,an in- iustrie1e on~erwys is. Dit kan die haste aeskied as :iaar e8rs du1.le11l\hei1. bestaan omtrant sekera terme.

( Vgl. ook Afd.el inl7. A, Foofstnk I 9.) B"E;hOEFSOPVOJ;DDvG SN EE.t\.0"-!>)SO:i.\f..)~rtWYS.

---.,.---·-- Beroepsopvoedinq en liberale, ku1tur:~1e of a112:emene onvoeJ.inP.: is nie id.en-

2) .

ties nie, maar uit iie hieronier genoemde werke word verder af~elei dat eers~enoem1e 1a~s~enoe~de insh1it en o'·ngekeer::l - dit is net ¹ a kwessi~ van waar ·iie nad.rn~{ vai ..

3)

Di~ opv~edin~ geskied in en ieur die ~emA nskau. On~er

:n opvoeiinP;sq:eme<m.sl-ra~ wor i in lie eBrste pJ.ek versta.3n.

alleen 11~ ~3meens·:; an waarvan 1.ie ep·;.roeri.en-i.e w3rksaamh~ id.

ui tgaal1., 871 riie J.i·~ ~e:rneens!.rap waarvoor He op~O::l line: 1~

n.te. i)rie rroontlike groepe ):<an onierskst wo:r.ii tusBen die ge~e~ns~ap~e van wie ~ie opvoei.enie wqrkRa?mhei1 uit-

'

l) ,T.G. Coetzee: VraaQ;stukke ll'an ·.Ue Opv. Pol., ¹¹ b1.. 3:~.

2) D.S:np,tjden; ¹¹ The Prohlem of ifnc. "'du(}.," hl. 5, 71-77~ Vrrl.

ook: Oool~:nr: ¹¹ Princ:i.pl:3S & ~1ethd"ls of Tnius .T:I~quc. ~ n hl.

1-3, & Hi;0iar:li & Kibby: ~:Rea4tn~s i_Q; lloc.,, :,dnc.-t bl.

4-6, 85-120; .J. Horne: Pl'act1~a~ vine., 12:epuo. leur

The S.A. Asso~ia.t:ton for tl-J9 Acl\Pl."'leement of: Sci'1nCG,''

Kaap::~tarl, 1917, & Afi. J, Bf'. II ..

gaan, en. bulle word vertel'3mrroor:l1!! "leur i5.e sl;:-oo1, :i.:i.A bp.ro<-Jp l?.n in'lu.str1.e, ':J.ie huis en 1'U.A kerk.

f~rtore i~ no~~ an~er faktnr of in~teJltnq ~at uit ~ie

~emeenR~ans}e~e ont~taan hst, en wat ook ~root ~e!anq

het by u~ opli'O'?'Un,g:: van JJ.e ie1ll2', naao.·rJtk rUe~ StaRt .. ) In d.ie 1rer'l~de het dJ.e beroeps~Ze!'le:::nsJ.r8.p··.e, al was huJlP nie vir opvoedin~sioel3in~es inqerlg niA, to~ veel byqe- ira tot i.ia vortt:'i.n~ van 'iie iAuQ:. Dit hAt in die

mee ste ,gevalJ. e fe i_ t.l ik i.ie 1-J.e le on'ierwvs ~ran ri.ie ;1on,ez:e-

lin~ qevor"'·. In mo~erne tve het eqter veran~e~\nge in d:l'.e aari en die or~antsasie van die 'hoof·-bero9pe en

··inriustriee en •iie ui tqebre ide aanwen1inll' van mas .liAne- riee fe.l tJ ik 'iie afslr~ffi.n~ van hier··Up stelsel me8r,;,:e-

l)

bring. Orrr'l.at die inl.ustriee en die 'beroene hulle

vanin~ feitlik heelt9mal aan die apvoe~tn~ onttrek het>

:"oJ11· ile skool voor die pro'I)Jeme van beroeusonlei iin<T te sta 3.n .. Die skool ne.q,..,.., ins rlie alleen 'n 1.eel van riJ.e

oue~taak oor nie maar ook die van ~1e heroens~emeenR~qr

2) ne,

Na sv oorsprong en w~se is ~ie skooJ. ~ in- stA11 ~1 n.a: vir on 'l.erwvs. Dit is geen skeouGn~e ma~ nte~

dit wer.

! met ·ue t.'!;Bg:ewens wat i:'lt het, en ::lit w~3r:-~ in Jle r-;.c,rste plek op sy 1.oo:~J af, na,l:mlik 'lie aanbren!lin.:r

~ran kennls en kun·ii~l113td, die oor1.ra.a:tn'2: van '! i..e ku1 t'~.'".r w2t ·He ou·-~rs om een of ani.er rei.~ ni.e tn:::teilt ts 0111 tP.

'ioen ni.e. Maar onderwvs en opvo3·ltng !Zaan han·J. i.n hand. Di.e onvoedinct: v0lq on:mt•~·Jell;tlr eh \rans~J.f' ui. t

i.:le on'lerwys: alle on'ierwvs :ts ou•rt1e,_iemt.

den~.e krar::r ~ran j_i,.~ onderwvs le in sw stof, in sy m0to· n

en :in ·jJ.G t O<?rD8S~'Jing Wa t '11 t iT.9.n rl i.e V(-H'WOt'~Ne kenn:\. S

1) ,T .C. Goetzee:' ¹ Vraaq,stu\rke "O'al'l "1.e OnY. Pol.~' bJ. .. 2~

2) I'tl i. 'bl. 54, en Ca!'lton: :"""-tuc. •n·l In l:u.striaJ ~vo

luti.on, ¹¹ bl. 45-7·2.

107.

en ervaring maak. Difl sltool is ::tns in i.ie eerst~ plek 'n oni.erwysinetelling en daarna en i.aardeur ¹ n opvoedin9;sin- st-elJinp:. Di t is 1an een van i.ie re·:les waarom sl{ole nie in bvee a:roepe, onter 'iie name ;;opvoe'iing;skol~" en ¹¹ vak-

l)

skole ' ¹ kan ingede~l wor l ni:3. Ook ternd.no]. oq;ies is die inieling val~. Die oni9rskeii.ing sluit in dat lie vaksknle ~aen opvoeding ~ee nie. Alla onierwys

van watter aar·1 en vorm IJOk aJ

werk vorm::mi in op 1.le !lees

·IT an i ie mens.

Di t kan wel toetzeq-ee word i.at d_ie qewone al cre-

mene sl~oJ e in selfere ops "lgt'3 'n g-rater -.;orrnen·'l.e invloe·1 uitnAfen.

maar b.ulle verRkil in die vorrrin,;r allP-en in

qraad van die 1 iivaks1{ ole". Breedvoerige uiteensettings is nn1t~ om aan te toon hoe ·iie twee arbflidsvelrie oor

2)

mellaar-vleq en hoe 'iif! een ·lie an:ier ken steun, maar ons wil vol.staan met twee 'iefinisi<Js om aan te toon 1at die ter~e nie 1ienties is nic. ^{; 1} Liberal e1.uyat.ion mav be int8rprete'i as that whi~h aon!'1erns 1 tself ·~11th the oonsu':llintr

aa opposei to the pro 1.•J0ttve pro0esses of'

3)

life. ;i Die alqemeenste '4) d~finisie . van ~eroeosonvoei1nq • ..

is (voJ~ens Pavne): ¹¹ Voaational eJ.u~ation is any form of e'incation whether gfyen ln a s~1iool or elsewhere, tl-:te purr of' e of' whinh i.a to fit an ini.l~ri "~.11a 1 to pursue eff'8c- t i veJ v a recoqni.zei prof:t table Amnle'Y1'!1Bnt, •Jilb.8t'l.er pur-

. 5)

sued for wages or ot'::lerwise." DooJ.ev t~ek lie onders~ai~

s~erper

maar myns ins iens l:'let ·ii t :ne ;r 'betrekJdnt:r op die onierwys as die opvoe~in~.

General e 1.•Jc a tion ai::ccs to d0vell')p a;enera1 intellip:en-,e th3 pow3r of appreciatic:m

1) ,T,C. Ooetzee: ¹¹ Vraaczstukke van riie Opv. Pol., bl. 57.

2) Vt?l. ·.rera1 D. Sned1en: "T"'le Problem of Vo')ation "S'luc."

3 4

) Ibii., b1. 5

71-77. ,

) F. Favne: 'iAiministration of Vocational '<;·iucation"~

b1. 19. .

5) Doole.v:'

PrinJ1pleB ani Metho:ls of' In'lustr13.l T.i!iuc1.tion;

bl. 2 . .

in all OOTT.m'On fielie of utilization and tl:Je abilitv to use lan~a!fee, matherT~atice eoientifio meth.o1s etc.,

·

1 ~.r1 t!1ou.t ^refer•n~e tn any specific oallinr;r : wh. ^tJ e voca-

ti~naJ e1.u11a-t1on has as ita aim, to prefac'3 for a spee1.f1!3 oall1nJ:l, eu-,l-J as law, medicine, machinist

'n Ander ~mskrywinll raal-r ook rHe kern van di!7 aaak maar onder$J:re1 tussen 'n breer en en.;z:er 'Jet"'l-

kent~ van die wo~r1. ¹¹ heroep' ¹ : '

1Jen~ral fFlucation is concerned. wit.11 the horU~s of kno,~t1 r-vlrtg, the speciaJ f'kil J s an1. att\t,11es •vl-ttc'IJ irresoeiJti~Te. of t"l.e parti-

c~J

ar I')Ceupat.lr>n follower'! • are re JUis i te for succ8ss- ful llvin~s whereas vocational education is concerne~

wi t'i t"'1~se spea :i.aJ. bo·11es o.f knowJ 9dge, tho.se special

skill~ ,,.nrl atti tu·,es •vh.ioh are re :.}

1 is t te for succ·<7S- ful parti.,.,i:Pat.ion in specific occupations. In ST,lite of the rhetori~al apn19al of the ar~:r.u111ent that t.l-].e

1artr~st VO'lation Of anv human is to live, to USe .!,92_~

tion in this sense in an e'1

l'}<tt'lon treatts~ is an

a'buse cf ter.,fl. The wor~ vo~ation must be restricte~

an in1ivi1ua1 fnllo~s ~~An en~a~ei in his ma1or

econornt~a1ly pr.oin~tt,re, specialtv. ^~ui t'-. this linli- tatlon of the term, vn~at:tonal e1.u~ation must he re!lar-

de~ as a sp~~ifi'} tra·nin~ for th8 specia1ize1 activi-

.. 1)

ties of a oa't'ticular ~a] 1 i.ng. ¹¹ Vir re1enas5.eioelein~As

sa1 ·He arbe 1·1evald ver1e·3l wor1 en voot>b3"l14.e ui t ons

Die 1n1eling vaD lnonbang k~n o~ ver8killende

2) .

wys8 g~sk1er1, ~ae.r ons ~TaJ.a 'hier •i.ie in1eli.Y1P-: '.ran . 3)

Snetj_,_en, naemlik: prof'~ssion09l, kommerstBeJ, inius-

1) .R13ciardi - E:i.bhv: ' ¹ Rea~inr;rs in Vncar.t.rma Riuo., ¹¹ bl.

11, 12, 17.

2) Vcz:l. ook ' ¹ L~pbane "7ir Sui i.- Afr""ikaans-:'' Setms '3n Do.Q'- tf-lrs,'1 bJ. ' ·

3) Sn8ri"~.en: ¹¹ Tl:le Pro~18l"" of 'Jncation ~~uc.,

bl. 2'3.

109.

tr1eel, land.boukun.Hg en huish()udkunliq. La at loopbane, profeseies en berospe ineluit.

st,~Jsr:J1, om ruwe~t .tn te ie:?1, val ·Ue prof~:'H"it7s onier liberale onderwys soos 12:8ge,~ aan ·iL3 untv~rsi t~ 1 te en

onl.erwys soos q;e12:ee a':ln vaks.-~olr-~, te wz1te Tegni·9S9

Ko11e&~:eR, Ho~r Teo:n·if.H~~ Skols, Han:ie1sko1e, Huishou:lsJ.w:~,

Sa ~nsie~ is laar ODlarwys hoofsaaM-

li~ 1iberaal en miiielbare onierwvs ~oofsaaklik beroBps-

1)

kund1~.

INDUS'l'H.IAL'G of T'EGNIT.::2'3 0 NDEH.WYS en IN :..ilJ.3'l'.tlieLE of TEGNIESE OPLEiiJING.

so~a uit bostaanle volg, word industriSle of tep:nieBe on1erwys imH~s1uit on:ler beroapsonterwvs, of:

; 1 Industrial eciu'}ation is m.3rely one of th3 ·Uvisions 9f the entire f1e1J of vo~ational e12cation • • . . . • . . the term

•..•.••• is used. to si~1i.fv te'}"i1.rtlcal training for i'!•'l.:t-- 2)

vi~luaJ tra·:les of in·iustr:tal vo'1ations' ¹ • ;;Inrlustrial education ~enotea the fiel~ of vocationaJ education d.estg:ne1 to meet the needs of tl:le manual wa.r:re-earner

3) in the tra:les an::l inlustriC:>s, and in the horne ¹¹

· Waar ,iaar ui tsl ui tlik vir ¹ n arnhaP.: son :ier meer

voorb~re i wnr·l., sou ·H t verki3 s

ik w·ee s O'!l nie te praat van in·iustriele of tegnies~ onierw~s ni:; maar li::~fs va:>:1

. - . 4f

1n:lustriele of tegn1es3 _oplei'J.~~· 'n ?/ooi voorheel.J.

is rUe Basiese Tagn1'~S9 Opleidlnsz- (C.O.T.T.) - ak'3:'11a RG-

bore uit oorloiZsom~tan'iir;z:hede. Die aenaviigA of enge begripsinhow1 van ::lie woori ; ¹ opleiiinn: ¹¹ hlyk uit ·iie Vol-

_,._..,

___ _

1) Sne1:ien: ¹¹ The Pro':lem. of Vo~ation 'l:i;"Juc.,' ¹ bl. 25.

2) F. Pa'VTle:

A'L~Tin1stratton of ~Jocational ~due.,'' bl •. 22.

3) w. Dooley:

Prin~iples ani Met'bois of Inlustrial 'i;du~,

bl. 3.

4) Ricoiar~i-Kibbv: t.a.p. bl. ~04.

p;end.e asm'"JalinQ'& "D:te .-zrootst'-3 na::leel van i.ie sl\ema is •l!:!.t :U t te ~ensy1.1Q' 1~ en 'in.t te 'T'in aania.a: rzewv wori. aan die

. 1)

nodi,c:z:e o;.w,..,:;,i.lnm1.1Q,e aqter12:roni V'ln iie 19erlin!2. ' ¹ HAl'W',J'C:-.AJ.il,'?IJ (Manual tralninq).

IndustrHHe opl~:oi. ·un.o:- moet nie verwar wo!'i met

han~e-arbei~ ni~. ''It for:ns a f:tne foun·1ation on which to bull"!. up a t~'Jhn1ca1 tratning:, if the puptl possesses tlJ.e re:uisit-; natural a':)lliti":ls an-i aptitu1es· ^{1 ,} v"lr·i:3rl

lost si~ht of for a mom9nt. It is a systeiT of obiect-

teaching throuP-"h things ins tea·i of thron!rl-J. si~ns of thinqs, ·' of: 11 Manual trainincz has for its obie~t, aenera1. e:iu0a-

t ion; the e.'iucat. i.nn ot: the "'lini, in part, thr011gh the 1:\anJ.. Its rrottve is e'l·wat.i.onal not vocatiCJnal. If

properlv aarri~i ~n, i t giv0s t~e pupil a general ac1uain- tance ~1\Tith mec'lan1.ca1 ant 0onstY'n~ti•r9 al)tivit-.:r, ani

i t mav make a pupil 12:en:;rgllv ' ¹ ha.n1:v' ^{1 ,} but tt loes not ^11:0 2)

farther. ¹¹ Doolev g~e ses ontwtk~elinqstrapDe van hande-arbniri,

laat ons nou terugka~r na die 1oe} van ~ie

opvoe:iintt. Die al~emene do0J van dL:J opvoe:iin~ is dia verW0:'l3nl1kin_g van seker3 1r:n~enswaarias, an 'lit is oor hiet' i.:l e :iinp;e wat waarde het tn die le·Ne, wanr rnenings-

-· 3)

vers~1l nntstaan. DeW3"'r, dle sos:talts, s~: ¹¹ T'1e

thing.<~ 'Nhi::!h are soc~.all •r most f'unda1113ntal, tlJ.at is,

w'""i.'1'--. ha~rfl tn d.r wit"':~ the expc-:ri0n::!es in wl-:1 l'1l-t t'l-:le wiiest

. 4) 5)

groups s'J.ar:~. are the es8"'!ntials'' en Bo"'Jb<':ltt ii • • • • • • • • •

rea·J all t~e essentials of einca+-ton '.•1.rlthin the nearls ani proces~as of the communitv. ^{1 'i!or:i} ··U9 opvoel.ing tot

1) F.,T. de Villiers:nwet:mskap en Kuns.,'' Sept. 1944 ... b1.15.

2) J.:;, Payne: t.a.p. bl. 24; Doo1ev: Ibii. 1-Jl. 180-2, 185.

3) i\usk: ' ¹ Tl:1e Philosophi'}al 13ases of Y;lucat1on, ' ¹ bl. 15 Vql. ook Baqle'7': '

~~1ucat1ona1 Values."

4) Dewev:''Democrac'l! ani ":;:lu.~J.tion", b1. 2'25.

5) Aanqehaal uit Pavn3: Ibll. bl. 11.

111.

diens ~eroep ter verwesenliking van hierdia lewens- en werqldbeskouing, dan wor1. beroepsopvoeriing benariruk om

sosiale vooruit~ang te bevordar. 1)

Daarom s@ Gillette:

;'To socialize education co:rnpletel v, wou11 be to vo~at.iona-

lize i t . To vocationalize it, would be so to·reconstruct it and to read.1ust i t that it would harmonize with the exact constitution of soci etv. ' ¹

And"r denkers en opvoedkunrli;z:eswat ook die sosiale besternmin~ van die mens vooropstel, is 'n soort- gelyke opvatting oor die opvoedinQ: t09tZedaan. Dewev

efficiency-a, en dieself'1.e g:edagte worn deur Kersc'IJ.enstei- 2)

ner ui tgewerk, maar hy le weer klem op 1ie opvoedin.l2;

van die individu tot staatsburr;rerskap en benadruk "ethi- cal perfection. ¹¹ Op hl. 12 se hv: iiT"l-:lere can l:Je no ethic<"JJ community wit"tlout the ma.1oritv of' its members be.ing ethical individuals, ¹¹ en verder: ¹¹ I (may) define

i~ a few words the purpose of the public schools of a state or purpose of an:v education to be a training: to useful citizenship." Die opvoedin~ word 'n drieledi~e

taak o-pr;rele: die voorberei iing; vir ¹ n beroep, die leer van die etiese waarde van die beroep en van die etiese waar1e van die rnaatskapnv waartn ~ie beroep beoefen wor~.

Hierdie opvoe1in~ is uiteraard dan ook ~ nasto- 4) .

nale burgerlike opvoedinq, en verder is dit (beroeps-

opvoe1in~) ook positivisties en psiqologies as on~ dink e.an die woorde van Gillette: "In mv view vocational e'iu- cation is the onlv loqical an1 legitimate training. I

justifv this state-

1) Gillette: ¹¹ Vocation.al ~ducation'

, b1. 8.

2) G. Kerschensteiner: ' ¹ The I:lea of the Industrial School'', vertaal deur R. Pintner.

3) Ibid., bl. 19-20.

1:) J.C. Coetzee: ¹¹ 0-pvoedkunditle Teorie en Praktvk deur

die ~eue ¹¹ , bl. 225 en 215. ·

by my soc1a.l 'philosaphv.

t'tle .~i~~~~f.!.~ oonl}eption of bU-:-r'lan eoc:tet"~r," en ~rerrt ,r:

''Thus vo~a.tiona.l edu~ation is a practical anri. i1.re~t

concept irm o~ the metho1 of makinl=l young: hut"' an be inq:a 1)

fit for 1 ifP-. · ¹

Hiernit bJyk ·1at a1ma1' so.~ta1A ,rooruitQ;a.n!l

beoo~, en heroepsnpvne~1~~ wor~ vir hiAr~ie ~oAl h~na~ruk.

nortMe (waaror o~s hiAr ni~ in~aen nie), maar ~1~ o~om-

stc~tlike felt wori a~~vaar dat iie maat~kapny a,tyd b~-

2)

silt is om t2 veran'i'1r en a:e·iuri.t:t nuwe he"loeftr~s me~brinll.

~intlik is rii t nle .iuiFt "nuwe'' lJehoeftGs nis maar e0r 1er det met verloop van t~l en deur ontwikkelin~ sekere

die sin ¹¹ nuut ' ¹ is vir ·1 te bAtrokke volk. Laat as n:ev0l~

van ontwikkelinp: of t~dsve-rl oop rile na'ir

Jk val 01J rUe

ekonomi~s0 of mate~iaJistiesA. ^{' 1} O'Jl..t' in~ the 19th c "ln-

The :JUa]itles whic"J. aonnt for nattnnal sn')C'1ss and qrandeur ara no lon~ef purely warlike or artist1.~; in- dustriaJ capactty ani ~kill now hAc~me ahsnlutAlV assAn- tJ.al. The emphasis nas shifted. from tne 1e1aut'e class ii'9.ea1 of e 1uo'Ja tion f0r C1Jl tur0 anrl 4. isa:tDlin'3 to in ius- tria1, utiJitarian ani de-:no~rat1.~ i'!eal of e4.ur.ati.on as

• 3)

a m"lans of' improvinr,z: civ1c an--1 in-i.u,trial eff'ici':lncv' ^{1 •} Baie voorbee1de kan aan~e~aal wor~ orn hierdie veran~Brin~

rakenie alle volke (vir party meer, vir an-jer m1.n1.er)

aan te torm, en verder is 11 t O()k seker niP- noii ~ · n:m 1aar- on te wvs ~at rii0 opvondin~ eri on1erwvs rek~ni~g moet

Gillette: ' ¹ Vocatinnal H:1u'1ation' ¹ , bl. 10-11.

Pa"<TTI.~: ;;Ad.mint~trat:'i.on of VocattonaJ ~i,tc.'', bl. 11.

F.T, Carlton: ' ¹ 'ti!:'l11CI:ltion and InluPtt'iR.1 'Tl!vo1

Jtion,' ¹

bl. 4 en?.

11','3.

hou met hiAr~ie veran~~rin~ of nuw~ b~ho~ftes niR.

onderwvs vooraienin~ qe~aak mo~t wori.

ne1.'Vei.on]einli':HI wor) na~dHtrs,~f', 80os •rrve tvi, fls:h~lm 1.2'~'}~ '<il; the 1 "l

:lie aTbr(:} -l fl' s" en.s., maar l) ui t host 8.~'., ~ 0

bJ.yk :iat rHe honftioc;J. veraJ twe-=de~1~ is, nan;nlilr vonr-

sie·'·:r 1e on1erw:vs, en 1i~ meto'le is praktie.~ en :llrnl'.

m<:.t lie vArsldl 1.gt nie 'li~ helA n:vw~rhei tsv,~Ji J!·~'l~lr

2)

wor~ n:t.~ ma;3r w~1 In her-a,;~l'~e vertakkimn 1.1.·~ in:lustriee.

P,eroens..,n'"l.r:;rwy!', v,..,·1 !lens or~anisas:\..8 vtr O't:l"lr-

skikte fase, naarn1ik ~ ~onkrata, praktiAae of ha~t8ar-

harq honff'ase, ~le te~ni~e~ or taoraties3 ~o0ffass (~in

stutie-vakko ht~r wnri genae~ aanv~~wante vakJe) en~

d~~l~ re1atief onier~eskikte fass bAvRt~cn~e daar~ie stD1i~s en oefenin~e wat bare~an is om berndnsk'tn~i~e

wat pertinent is, tA bevorier, maar wgt niA ~tr~~ nool- saaklik i~ vir die spes~fieke b~rnau waarvnnr onlei~tna

3)

Die ·iefints·u~ van r:=~nrs,Q".'=lno~m.::: hoof'fasA is 4)

sr1r:f! 1roJrr: ''The ~on~ret,;, l)ract'Lcal, or manipnJa.t.i:re

1~ ;_U~ciarii-RilJbv: ' ¹ Ha·:tji•P-:s tn Vo~atinna] :.:~u,~.,ii b1. 7,-

Fltl 0ok ;~2-38, en ••Werk' ¹ , Nes. 2!3, bl. 43; 27, hl. 17;

32, bl. 7 9D 17; 31, hl. 11; 34, hl. 5; 37, bl. 9; 41, h1. 29; 48, bl. 3 en 23; 54, b1. 13 en 2S.

2) Ri~ciardi-Kibhv: t.a.p., bl. 98.

3) Ibid. b1. 101.

4) Ihil. h1. 102.

phase of' vocational e1uoation in any oocunation fiel•1 incluies phases of learntn~ throu~h actual and direct participation in the practical processes charaateristic of the vocation 1tself. ¹¹ Dit kan ~eskiei op ~ produk- tiewe of nie-proiuktiewe basis. Die moderne neda~o~iese

- 1)

teorie is ten gunste van proiuktiewe werk waar moontlik.

Vir die meeste beroepe is ~een bevrediqende analise nog

gernaak van wetter aanverwante te~niesA vakke (soos Mate- sis, Natunrwetenskap, TekerH:J, Kuns ana.) bo alle twvfel

2)

absoluut noodsaaklik is nie. Dieaelf1e skrywers beweer e ~tar 11e vo

~:~:en1.e: "'Experience will probably show

that so-called foun1at1ons in qeneral knowledge of ab- stract scientific or mathematical, or art sub1ects, 1s often relativelir valueless for vocational purposes."

Verier word ook tussen bakies ^~o::lse iat 1ie Q;e'brnik van rile woor1

akademiese vakke .. ' verkeer:lelik qeskiei, en dit moAt net in verband met al~emene of li~erale on1erwvs

~ehe sig: word. In dieselfie sin en op die keper beskou, is die ~enamina "Tat:Pniese Skool' ¹ beperk tot 'n inri~ting

/":) 0

3) . .

wat net te~niese kennis verskaf. Die derde fase

vir iie ontwikkelin~ van !deale, al~emene belangstelling en soatale 1ns1~ kan m':'Jqwerk tot industri~He intelli- gensie, maar. i'it is probable that the actual value of g:eneral vocational eiucatton is verv depenient upon the 1e,;z:ree to which it has oeen prece'ieri by foun'iatton~

in practical experien~e ani riefinitelv related techni~al

4) studiFJ s. '

(b) Toepassin~.

(1) Histories.

Hoe gepoo~ word om hier11e rioel te verwesenlik

1) Ricciardi-Kibby: ¹¹ Readin~s in Voca t tonal ~duo. u, bl.103.

2) Ibid.,bl. 106.

3) Ib11.., bl. 107.

4) Ib11.., bl. 109.

115.

~an ¹ n bepaalde te~iese inrigting (Hoar Tegniese Skool

' ^{/ "}

~n i~an5vaal}'~l nou na~~~aan word.

Watter leeratof gekies sal word, hang af van watter doel die skool nastrewe: daar is 'n nou verband

tussen die doelstelling en die leerstofbepalin~. Voordat die taak van die Hoer Te~ni""se Skool gestAl word, sal dit egter ears no dig wee a om teru~ t9 ^A: a an in d.ie verlede, om4.at ons beweer dat die doelstelling met die verloop van iare gewvsi~ is. Om die bewering te kan staaf sal die verskillende doelstellings van die in1ustrieskole (die twee eerste Amba~skole, in die ware sin van die woord.), die nywerhei1skole en die tegniese kolleges na- gegaan word. Breed 12;estel, wil ons 'n doels te llinp;s-

vePf!..:'.tlYf'1."'"'fl' sien van die ou industrieskool tot die

P.mhA~skool ( Hoer Te,;z:niese Skoal), en van die amba~skool

tot die te~niese kollege. Daar sal ver1er ook.moet on.1er3kei word tuss.;m ¹ n verafgeleEi en onmiddellike doel-

nas~rewing.

Soos blyk uit AfdelinQ: A, Hoofstuk I, ^i~ 1ie terme ¹¹ ind.ustrie-'' en '' ambagskool n oor en weer gebrutk om d.ieselfde soort inrigtin12; aan ts d

ll, miskien omre1e die ber.rripsinhou1 van die

JVoorrie. ,., aar ons nou na hL~.rdf€!- inrigtinp: verwys, Bal die woord ''Industria'' gebe- sig word, terwvl die twee skole te Pretoria en Johannes- burp: ¹¹ ambas;z:skole ¹¹ sal heet.

By die stigting van die industrie-skole (Kaap- provlnsi9) is uitdruklik bepaal dat die '1oel sal wess om die kin:iers van verarmde blanks ouers een of ander ambag te laer (siAn Afdeling A, Hoofstuk I). Die skole is dan ook sorns ¹¹ arrnskole'' ~enoarn. ¹¹ It is well, therefor3, to point out that these schools are not intended primarv

1)

as Tr·ade Schools." Di t is duirie lik dat hierdie amba~-

1, Sup·.:Jr in tendent-Generaal:

Re-port: Cape Educ. Depart-

ment , ¹¹ l 9 11 , b 1 • 7 •

opleiding nie bedoel was o:m vakleerlin~e voor te berei vir die in1.ustriee nif'), maar wel dat .di t moes di0n as mid:iel ter oplossinp; van die armblankyvraagstuk. In

Transvaal, te Potchefstroom, was die posiste min of meer die.self'd·3, beh.alwe ("\at die ^leerlin~e we9_skin1.ers was.

Die doel van 1.ie amba~skole daarente~n, was om vakleerlin~e voor tG berei vir 1ie in1ustrieg van die respektiewelike stede. Die nad.ruk het Q,:eval op die ambag, die aard en standaard van die werk; die onmid- 1.ellike doAl is iuideliker af~ebaken. Die instrukteur kon nie van die hak op die tak ^s~rin~ nie maar moes vol-

~ens spesiaal- opgestelde leerplanne werk (vP-:1. Af'delinq A, Hoofstuk II). Die 1.oel van die twee amba~skole word

1)

gegee deur die Direkteur van Onderwvs waar nv 'n onder- skei1 trek tussen die skole en inri.ustrieskole. ¹¹ Tl1ev are distinctly more advanced tvp~s of institutions :for

techni~al traintn~. Tl1e trainin!2: itself is arrang'3d so as to pro:luce a hig;l-Ier type of craftsman. The

pupil must learn something of' the scientif'ic principles upon which the craft is based, and he must at the same titre advance to a hi$.3r standard of' general education.<~

Op bl. 88 heet dit weer: ¹¹ In the in1.ustrial school,

fre~uentlv less specialized, and always less advanced, technical training is provided. More-over, the acquain- tance of the in~ustrial school boy with his craft is almost entirely empirical. The training is much

closer to workshop apprenticeship. The Potchefstroom Industriai SclJool has done ^~Zood work for·mmv vears in this less ambitious sphere."

Hier1ie skole moAs met die rrywerheirisontwik- keling tred hou as hul aan hul doel wou bl:v beantwoord,

1) HReport: Union Educ. Depart., ¹¹ 1925, bl. 48.

11'7.

en in 1925 was die ontwikkeling reeds sodani~ dat te~-.

niese kolle~es ~estia is met die ~oel om tans te~ioi

en nie so seer meer arnbaasl ui te le1111er nie, ( vql. Afdelinq A, Hoofstuk I). Di<9 Mtnister van On1erwvs omskrvf dh~

1)

doel van hier~ie inrig;tings soos volg: "The technical school (af~elin~ van die Kolle~e as qehesl) aims at pre- paration for entry into a speaific industry. The course is on a broad basis with a stron~ cultural element, thB

un~erlvina idea ~ein~ to fit the pupil for entrv into anv branch of the industry selected with a view to even- tually rising to the administrative or employing ranks.

For this purpose the cultural si1e is given considerable prcftiinence, while the in1.ustr::tal si"ie is ~ir8~ted. to- ward.s the industry as .a whol.J rather than to a. particn·

lar trade or branch; thus a pupil taking a buildin~

course will not specialize as a carpenter or plumber,

bu~ ~:11 raceive instru~tion in both these ani oth3r branchAs of the .building ind.ustrv. The tuition is mainly concerned with tha t~eory and principles of a particular iniustry, such practical word as is included bGina chiaflv of an illustrative nature.il

In die industrieskoJ.e op die platteland, waar die e8rste oorweging d.ie to3koms van die arm kinders en

weaskin~er was, kon ook nie bly voo~tae~aan word met 1ie aee van sommer een of anier ambag op onstelmatlge of onplanmatige wyse, net om die kinders basi~ te hou en die inrigtings in stan1 te hou nie : die werkaewer mo2.s ook in ap:. ~eneem wor 1. Die onmiidellike doel is

~ewvsig; ~ie status van 1ie werk en skool is v~rhooq,

vcral na die oorname 1eur 1ie Unte-On i~rwvsiepar tement, en die skole hst naast8nby ~ie plek van die twee vorige ambagskole begin b8klee - hulle word toe ook ''amba~skoleH

(tans Hoer Tegniose Skole) ~enoem.

want die verskil is dat die ou ambap:akole in die inr1.us- trigle area ~elee was, en die huidi~es ook die platteland moet voorsien, ^o~ liewer, eers die dorp en dan die stad.

Omdat die inrigtin~s waarheen moeilike kinders en kinders uit moreel-swak ouerlike huise onder die

kinderbeskermingswet gek~itteer is (nie soos na die Hoer Teaniese Skool volgens aansoek om toelatin~ nie), ook ¹¹ Industrie-akole ¹¹ (tans Nywerhe1.1skole) ~enoem is, en omdat daar ook amba~sopleidin~ verskar word, het dit aoms verwarrin~ veroorsaak (v~l. Afdelina A, Hoo~stuk I).

Arnbagsopleiding leen si~ by uitstek vir rehabilitasiewerk 1)

aan sulke inri~tin&Zs, maar die nadruk val by Nywerheid- skole op karaktervorminQ; meer as op die am"baasonleidin~

2) as sodanig.

Die doe1 van die Hoer Te~niese Skool word saa:rn- 3)

gevat in die woorde van die Minister van Onderwys ~ "The main ob.iect of this type of school is to ~iva a pre-

apprenticeship training in skilled trades to those wh6 wish to become artisans. In addition to Q:ivin~ a

thorough qroundin~ in the fundamentals or the selected trade on a broad basis~ due care is also taken to coun- teract the restricted training: durin,:r apnrenticeshin which the conditions of modern ini.ustrial developments

so frequently impose. The courses must therefore give considerablA prominence to workshop practice, and manual dexterity must be developed as far as possible, but it must be dexterity ^~uided and controlled by intelli~ent

appreciation of the ~undamental principles of mathematics and general science as well as of materials; and further-

1) '

Report: Union Educ. Depart.,'' 192~ bl. 37.

2) Ibi'i., bl. 4:3.

:3) ibid., 1925, bl. 49.

more, though i t must not be over-stressed, a suitable standard of civic education and general culture must be aimed at. The curricula of these schools therefore in- elude, or should include, trade practice with theoretical trade worR as applied to the trade prorylems with which the pupil may expect to be faced when he takes his place in the industrial world, and also some so-called academic sub_1ects. It must, however, he clearlv understood that these sub,1ects must be ad.~uste'i to the environment of the pupils and to their special needs in the world of traie and inrlus try. n .

Met hierdie lang aanhalin.12: as handleidin~:?:, sal nou rUeper inge~aan word op sommi12:e aspekte.

Die doel van die opleidin~ is die voorbereiriing vir die inriustriee. Vir hierdie doel word voorsienin~

gemaak in sekers amba,;z:te wat vir. die plattelanri scwel .s.s die stad ~eBkik is. Die opleiding ~eskied in praktvl{

en teorie deur bekwame instrukteurs. Vir wat die ambaqs- oplelding as sodanip: .beoog, verwys ons na antwoor.,'le gegee cieur die Sui~:..;Afrikaanse Vakskoolvereniginl2' op sekere

1)

vrae ~estel in 'n brief van dr. Evbers. Die posisie kan as volg opgesom word: die Hoer Tegniese Skoal strewe nie daarna orn ,;r:eskoolrie of &Z:ekwalifiseer(1e ambagsmanne ou te lei nie - dit sou ook nie moontlik wees binne drie

~aar nie - maar daarna om 'n goeie te~iese fondament te le detir 'n deeglike praktiese en teoretiese opleidinrz, wat eintlik voorberei tot vakleerlingskap, hoofsaaklik op die platteland maar nie uitsluitlik nie, want ~ sekere per- sentasie leerlinge sal altyd ~ heenkome in die stede moet

1)

¹ Werk'', Maartl935, bl. 40-45, en J'unie 1934, bl. 13··22.

Vgl. ook Rapport: Unie-Onderwysdepartement, 1926, bl.

29-31.

vind. Dlt is due nie ~ie doel van die ~kool om fabrieks-

omstandi~bede te skep nie maar me"3r om rHe leerlin~ ver- troud te maak met die ~rondbe~insels van sy amba~ en ken- nis mee te deel van sekere materials en om•n sekere mate van be1rewenhei1 in die bantering van sv "h"lsonriere R"e- reedskap te verwerf. 'n Hoe graad. van markwaard.ia:e manipulatiewe bedrewenheid is nie die prim@re oo~erk

van die sko~l nie. Genoe~same be1rewenhe1d om die leer- lina instaat te stel om werk te krv, is heeltemal voldoen- de, maar die werklike waardes wat de11r die skonl int:~:evoer

wor1, 1@ op die 2ebied van in~ustri§le intelliqensie en aanverwante kennis. Die haniiglteid wat die resnl taat is van voortriurende her~aling van dieselfde wer~~vse,

worn. veron::ierstel om verkry te w~rri deur oefenlng terwvl h"r reeds in ¹ ri werkkrinp: staan, en nie in die skoolkursus nie .. Die kennis wat die leerlina van die beainssls opdoen, moet g:rondip; gAnOeiZ wees om hom instaat te stel om 12:emakl ik nuwe werks'JVYSes en meto'ies wat in die n"V"Wer- heid ingevoer wor1, te leer en toe te pas. Hv moet leer om vinnit:~: te werk, nie alleen om gegewe bevele te kan uitvoer nie maar om instaat te wees om self besonder-

1)

hede uit te werk. Om direk ou die doel af te steek wori aileen artikels vervaardig terwille van oefeninq en nie vir die mark nie. Die hele werkswvse berus eintltk op die so~enaamde ¹¹ Chalet"- sisteem, dit wil se werk van die publiek word nie 5uis aangeneem nie, maar volgens sy opgestelde skema voltooi die instrukteur werkstukke wat dan deur die publiek gekoop kan wor1. Werk van die publiek word alleenlik aangeneem in qevalle waar die uit- voerinq van die bestelling inpas bv die werkskema van die

1) V!:tl. ook F.C. Smith: "Curriculum ProbJems in Industrial Education - Harvard Bulletins in li!du~ation", 1930, bl.

136.

121.

1) die betrokke inetrukteur.

H1erd1e oplei1.ing wora. ~n die skoolaf1elinl2:

deur op2eleiie enderwysers verder aan~evul en die nodige kulturele, geestelike en li~aaamlike aater~ond word ver-

seker (vgl. Afdeling A, Hoofstuk· III: Die Leerplan).

Goeie bur~erskap word dus nie net verseker deur die di- rekte voorbereidin~ vir~ bepaalde werk nie.

Samevattend stel ons nou die doel van hierdie vertakkin.Q: van die ond.erw.vs soos volt:r:~ die Hoer Terniese Skool beoo~:~: met sy voorvakleerlinp;skap-voorbereiriing

om die seun van tussen 14 en lR ~aar en m~t std. VI by

toelatin~ die fundamentele beginsels van ¹ n ambasz: te leer met meegaande teoreties~ a~ter~rond cn~er die lei- ding van ~ekwalifiseerde en bekwame instrukteurs. Dit geskied in ooreenstemmin~ met die bep:eerte en aanleg van die leerling gedurende die ~ewone skoolda~ vol~ens

beproefde en wetenska1:Jlil,-op;:;re s tel de leerplanne. Maar is die doel ook om nie net die oo~ en die hand te ont- wikkel nie, maar ook iie intellektuele, geestelike en

li~gaamlike g:eniet volle aaniag onier leiriin12; van .o-pqe- leide en gekwalifiseer1e onierwysers, sodat 'n volle mens opgevoed wori na. siel, lig.12;aa.m en gees en wat as mens sy ambaQ: sal beoefen as sy roepin~ waarvoor hy hier op aarde geplaas is tot verheerlikinp; van sy Skep- per.

2. W1e d!_e Onderwyl!_~nt!.<:t_I}g_::..

11 In dealinFZ: with erlucat:ton for in1ust::>;y we should.keep in mind as our chief consiieration the in- terest of labour rather than that of the industry itself.

The matter should be handled f'rom the sta.nrlpoint of

1) Rapport: Unie-Onlerwysdepartement, 1924, bl. Sq

4,1)

the worlanan instead of that of the emplover. ¹¹ Al word die doeltreffendete kur~ikulum saam~estel, sal dit weini~

of niks baa.t nie as die leerlin~ se aanle-: en intelli.zen-·

sie nie so~ani~ is dat hy met voordeel ~ie werk kan be- hartip: nie. Dit word iuis so ~estel, omdat aan~eneem

wor1 dat die doeltreffendheid van die kurrikulum !Zebaseer is op die omatandighede wat di8 leerling buite wall, m.a .w.

as die standaard wil tred hou met die ontwikkelinq op

industri~le ~ebied~ kan dit beswaarlik verlaag word. Dit kan gevolglik nie gedoen word as die uitkoms om aan te pas by~ laer intelli~ensie nie. Dit kom hierop neer:

om die beste en nuttigste voordeel uit die kuraus te kan trAk, word ^~ sekere graai van ^al~emene intelligenaie asook 'n sekere mate van aanle!Z verwa~. ·~rat die I • K • moet weea om uit die huidige leerplan die beste voor1ee]

~~ tAn trek, meet na!Zegaan word. Daar sal terseJ.fdert:v~

onthou moet word dat alle aml1a!Zte nie dieselfde I.K.

vereis nie, hoewel by die teoretiese ^~edeelte .aowel as vir die skoolvakke die I.K. eerder mag klim as daal.

Dit moet ook onthou word dat daar individuele begaafd-

hei~sverskille tussen leerlinge is; almal is nie ge- lvkop instaat om die volle voorgeskrewe kursus met ewe- vo81 sukses te voltooi nie. Die belangrikste sielkun- dige hulpmiddel wat in verband met die vasstelling van individuele begaafdheidsverskille tot ons beskikkimz:

2)

p:est.el word, is die verstandatoets. 'n An1.er belan!l- rike hulpmiddel vir keurin~ van leerlin~e bv beroeps-

bpleidin~ is die beroepstoetse. Bv die !lebruik van

die verstandtoets is dit van veel l)elang dat die qrootste matA van versig:tigheid aan die dag gele word. Die ou

1) Ricciardi-Kibby: ¹¹ Readings in Vocational Education, ¹¹ bl. 20.

2) Dr. A.J. le Gran~e: ¹¹ Werk ^{11 ,} No. 26, bl. 35. V9:1. ook

dr. M .I. Fick: ¹¹¹ \l'erk", Maart 1934 1 bl. 13.

123.

opvatt1ng dat die I.K. soos hy eenmaal vasgestel is, konstant en onveranderlik is, wor~ vandag nie meer on-

1)

voorwaardelik aanvaar nie. ' Die ervarin~ het dit al keer op keer bewva ~at die I.K. veran~er as ~evol~ van faktore soos die volqende: beter voedin~ en~ ~evol«-

like verbetering in die al~emene fisieke toestand; beter kul ture le omstan1.11Z:l'lede en ,z:evol.l:!;lik bater ~eleenthe1e

vir die beoefenin,;z: van sulke veratandsvermoens soos

die wat deur die ~ewone verstandtoets ~em8et word. Uit het ook al ~ebeur dat dieselfde l~erlin~e bv verskillen- de toeteafnemers on d.ieselfde toets verskillende I.K!s.

toon. Net so bet ook die ~eroepstoets sy beperkin~e.

Die kennis van die verhou~ing tussen persoonlike eien- skappe en begaafdhede en die sukses wat in die versk1.1- len1.e soort beroene beha••l kan word, is no~ maar betrek-

2)

1ik .'4ebrekkig. Dit kan nie bepaal' riat 'n 1eerlinp; in

~ bepaalie amba~ sal deug nie; riit bepaal a11een ~

Q;roep beirvwi~:~:he1.e wa.ar1n hv sukses behonrt te he, 3) of du1.de1iker, 'n ~.:~:roeu waarin hv nie· sal vor1.er nie.

Daard.ie inte1liqensie wat verwa~ '~vord om die

nodi~e voor1.eel ui t rile kursus te kan trek, is 'n norlha.- 1e intelliczensie. Dit word afp;elei uit 'n indelin~ van

4)

beroepe volgen~ intelliqensie, naam1ik K1a.s 1: hoer professionele en administratiewe werk, I.K. 1!">0 plus;

Klas II: laer professionels, tegniese en uitvoerende werk, I.K. 1~~-150; Klas III: klerikale en hoo~ bedrewe

(skilled) werk I.K. 115-130; Klas IV: bedrewe werk

I.K. 100-115; Klas V: half-bedrewe herhalenie werk,

1) Dr. A.J. 1a GranQ:e: "Werk ¹¹ 1 No. 26," bl. 35.

2) ¹¹ Tvdskrif vir ¹ 11'e tenakap en Kuns

Sept~ 1944

bl. 20.

3) Va:l. bv. Thorndike: ;rPrediotion of Vocational Success"

bl. 50 ₁ en ^M .,T. Pri.nsloo: ¹¹ Eerospskeuse- voorligtinoz:

deur Skool en Jeugraad.", bl. 23.

4) Oakley an1 Macrae: Han'ibook of Vocat tonal Guidancr~ ,"

bl

11.

I.K. 85-100; Klas VI: non-bedrewe herhalende werk, I.K.

70-85; Klas VII: los werk (casual labour), I.K. 50-70.

Dice Hoer Ta.~iese Skeel is in die e"'lrste instansie berioel vir normale leerlinge wat instaat is om vorderin~ te maak sowel in die ~ewone arnha~sonrierriq as met die oog op

die verwerwinq van die ~ tet:niese ~el"tifikate. So

1)

se die .Sekretaris van Unie-onderwvs: " · · · •• :parsone wat belangstel in die opleidin~ en uitplasin~ van ~onge-

linge moet 1ie harde feit.verteer ~at die q~skoolde

BJ11bagte weinia: of geen toBkoms aan die seun wat bepaald onder 1.ie normale stan1aBrd van vgrstand is, aanbied.

Die funksie van die Ond.erwvsdepartement is op 'n defini- tiewe voet gestel wat ~eskoolde ambagte en normale

~ongelinge betref .•.••• " In die 1933-34 Jaarversla~, 2)

wor·1 di t so gestel:. "Daar skyn 'n algemene indruk te bestaan dat amba~skole vrywel uits1uitend bedoel is vir

seuns van swak verstandsvarmoens. As 1it waar moes wees, sou ons industriele ontwikkelin~ daardeur groat·

liks gestrem kan word. Die ~ewone skoal sa1 ons a:rn'lJag- skole ¹ n goeie ~ns bewvs deur 1.ie lewe van 'n arnhagsman aantrekliker voor te ste1, an te~elTke tvd toe te sien dat die Stan1erd-ses-sertifikaat alleen op verdienste, en nie uit genade nie, uiteereik word.. ¹¹

Geen betoog is nodig om te beken dat intellek- tue1e minderwaardigb..e id oral en ten alle tye 'n remmende invloed uitoefen nie.

Dit bring ons by iie toelatingkwalifikasies van die leerlinge aan die Hoer Te~iese Skoal. Die eerste oorweginq is dat hulle in besit moet wees van die

·- ·-·-·---

1) Rapport: Unie-Ond.erwvsdepartement, 1927, bl. 43.

2) a. w. bl. 10 ..

•

125.

die std.VI-sertifikaat. Ook die Vakleerlingkomitees dring aan op 'n Std. VI-serti~ikaat vir toelatin~ tot

vakleerling:;~kap. In sommige a.mba~te is dit reeds ver- hoop; tot 1.ie ⁵ ~:en die aaste standerd, en dear bestaan

1)

· 1 n neia:1nl1' om no~ hoer te mik. Van·iat die pul111eke st1.. VI-ekse.mens afa:eska~ is, is oak 11e uniforme stan- daard verbre~~, en wor1 ~ie klag ian oak ~eopper dat som.s aan leerJ 1nge die Sti. VI-serti fikaat toe,q:8ken wor1, nie Op meriete nie, maar as hull'3 nadia "lfoer Teg- niese Skool sal gaan. Om te verseker dat iie regte tipe

leerling gewerf word, kan iie te&?:niese skool nat'lurlik gebruik maak van Restaniaardiseerde intelli~ensietoetse,

maar ons voel dadelik dat 113 to2tss nie as deursla~-

~ewen1 kan beskou word nie veral n1e as ~ie bcperkinge van die toe tse in d.ie oog g9h"u wor1.

Laat ons soek waar die wortel van die kwaad le vooriat enige oplossing voor~el@ word. Die hele situasie ontstaan blTkbaar sons voJq: die prinsipaal van die laerskool besAf terdee dat 1ie onder norrnale of dam normale le":lrlin~ nie in std. VI sal kan slaag nie of i i t nie ver sal kan bring aan die gewone hoer- skool nie. Nag 'n ~aar of twee in std. VI bring net verdere teleurstelling, ontmoe~iging en vermorsing van t-vd mae. Die enig;ste ui tkoms is dan die t0gniese skool, nie omdat hy weet dat die swak leerling daar vordering sal maak nis, maHr o:mdat hv die kind se be-

lan~e op die hart dra en hoop dat dit die ~eval sal

W80S

veral Waar die kinj. nou nie Ui tsl uit lik kopwerk sal verri~ nie maar ook hande-arbeid. Onder ~ie huini~e

omstandigbede, waar die nodige fasiliteite nie ~ebied word nie, kan h"V derhalwe nie vir sv handebvysl:'; in

1) Sekretaris van Onderwvs: UniG-Onde~~vsdopart. Jaar-

verslag, 1933-34, bl. 10.

hierdie opai~ verantwoordelik gehou word nie. Aan die ander kant kan die HoerO Tegniese Skoal ook nie terwille van hierdie leerlinge ~aan peuter aan die bestaande leer- planne en eksamenregulasies, wat sal betaken dat die

skool sy doel sal mis en sy status sal verlaag nie. Wat no·U12: is, is 'n opleidinP;sentrum vir die intellektuele minder begaafdes met ^~ leerplan spesiaal opgestel met

veel nadruk op die hande-arbeid en genoeg op die al~eme­

ne kulturele en sosiale ontwikkelin~ in ooreenstemming met die verstandelike ontwikkelin~. Die domnormale leerling behoort nie saam met die normale leerJin!l. ~e-

~roepeer te word nie. ¹¹ T:!J.e se dull-normals, as they are technically called (I.Q. approximatelv A0-90) are more appropriately g;rouped, for instructional pu~yoses,

with the subnormal than with the normal. • ••••.• ¹¹ Die uiteindelike doel moet wees die opleiding van fa-

2)

b~iekswerkers of onderrig in halfgeskoolde amhaqte.

Net soos die rnoellike leerlinge van die nywerheidskool gestuur word. na spesiale hulpskole (bv. te Dewetsdorp),

so ook rnoet ten minste een sentrum bestaan waarheen die Hoer Tegniese Skole, of liewer die laerskool, die swak standerd-sessers kan aanbeveel. Ons s~ ¹¹ aanbeveel ^{11 ,} want dit is 'n saak wat tot 'n groat mate van die ouers

afhang. Waar die Hoer Tegniese Skool in die verlede met hierdie tipe leerlinp: moe~oortsukkel, eis die snellr:

ontwikkeling op nywerhei"'lsgebie'i tans na die oorlog

hierdie besliste keuring, daar daar nou hoer eise gestel word aan die ambagsman. Die tegniese skoal wil dus nie enige standerdsesser h8 nie; om te herhaal wat in

1) Versla~ van die Inter-depar tementele Komt tee oor afwykende kinders (1945), bl. 147.

2) Vgl. dr. F. ,T. de Villiers: ¹¹ Tvdskrif vir Wetenskap

en ^{Kuns II, 10 Sept. 1944'} bl. 25, en !!,ink: ¹¹ Educat ion and Industry (Sub-normal Workers in Industry) ^{11 ,} bl.

212-223.

127.

Afdelin~:r. B, Hoofstuk III, aanb8V·:'3Al is, is std. V rUe verkieslike toelatin~standerd, mits natuurlik ook in die

~eval dit die leerlin~ met die normale intelli~ensie is.

Die tweede vereiste is die aanleg.

roepsapi~ologie, intelli~ensie-metinqe, sowel as die er-

varin~ het definitief aangetoon dat beroepsbekwaarnheid afhang nie sle~s van 'n al~emene bekwaamhei~sfaktor nie, gewoonlik genoem die algemene intelliqensie, maar oak van

I) spesifieke faktore en groepe van spesifieke faktore. il

As ¹ n normale intell1gensie reeds beskikbaar is, hoef die aanleg nie ook as eerste toelatingskwalifikasie te ~ien

nie, en sal beroepstoetse toe~epas moet wor~ (dit word nog nie ~edoen nie) aileen om te verseker dat die leerling nie in die verkeerde amba~ beland nie. Van die laer-

skool sal verwag word dat die nodi~e beroepsvoorli~tin~

~eskied veral in etd. V, waar differensiasie sal plaas- vind na std. IV, die einde van die uniforme onderwys.

Met differensiasie is die doel om op die spoor van die aanleg en b~kwaamhede van alle leerlinge te kom. In die tegniese skool sal die leerlin~e verder ~ehelp word om die aanleg ln die regte rigting te stuur, maar ook hier, by die keuse van 'n ambag, sal die algemene intelliqensie

~ rol speel, want al die amba~te vereis nie iieselfde I.K.

nie. As dit in die oog gehou word, kan diA uitslag van 'n intelliqensietoets gebruik word, en diegene wat net bo die norrnale I.K.-kerf val, moet aan~eraai word om die ambagte te .kies wat minder intelli.f!ensie vereis, veral as die aenlegtoets oak daardie groep a8ntoon.

Eintlik ^1~ hier nog 'n 11;root veld vir ondersoek oop,

naamlik watter I.K. nodig is vir die.verskillende arnbagte.

Dit is soos ons graag die keuring wil sien, maar die huidige posisie openbaar 'n ander toedrag van

• II o li in d ur Skoal

sake. Te veal leerlinge verwerf die 3td. VI-sertifi- kaat nie op meriete nie, het baie weini~ of ~een beroeps- voorligtin.g p;ehad nie, en blykbaar word die a~:mleg

somasr veronderstel ¹¹ om..iat die rlomn13s 'n runhacz meet leer ' ¹ - onaelukkig vir hull '3, omda t 1i t 11,e skoolde en nie halfgeskoolje arnba~rte is nie. Daarb:v kern nog dat 95 persent van die platteland kom, 60 persent ~lles

vrv ontvang en as gevolg van di~ finanaHile posisie 1)

lv aan 'n minderwaardigheidskornpleks. Kan rlit dan a.nders as hy nie die nuwe vakke soos Matesis, Natuur- wetenskap en Tekene nie kan baasraak nie, en die

Tweerle Taal hom nog. groter hoofbrekens besorp: as in die laerskool? Maar aan die anier kant is dan tog ook

in die ~ongste tyd ¹ n 1nspireren~e verskynsel te bespeur, en dit is naamlik dat leerlinge, wat reeds in besit

is van ¹ n Std. VII- of Std. VIII- en selfs Std. IX sertifikaat., na die skoal l!'etrek wor·'i. Ampel" sonrier ui tson'ierinp; verkaer bulle egtsr we,e~r in die ong:elukki!le posisie dat hulls sertifikate nie die vakke soos Tekene

of Natuurwetenskar of Matesis insluit nie madr ander wat ni~ vir die tegniese sertifikate verlang word nie.

Hierdie takortkoming word e~ter nie aan die learling toegeskryf nie maar wal aan ~ nie-geko6rdineerde rniddeJ- bare onderw:vsstelsel.

Ten slotte 'n paar algemene kenmerke van die motoriese tipe leerling. ^{' 1} 'r,fhile there may be some

iustification for the so-called "abstract" and ' ¹ lo,:zical ¹¹ methods, supplemented by oblective teaching in higher

technical school.s, where the students are rnatllred and possess considerable power of abstraction and linguis- tic ability, experiance has shown that i t is a verv inefficient method for the motor-minded pupils from

1) Jaarverslag: Unie-On~erwvsdepartement, 1937, bl.28.

129.

~ tradesmen and industrial workers are recruited. ¹¹ 1)

Di.qs13lfie skr"V'Jirer gaan voort (bl. 100) en tipe~7r d.ie motoriese leerling soos vol~. Hulle beskik gewoonlik

oar heelwat fisieke aktiwiteit, wat waarp:eneem word in sowel konstruktiwiteit as d.estruktiwiteit - 'n werklike beqeerte om dinge te bou en voorwerpe uitmekaar te haal om te sien hoe hulle werk. Die al11emene cteestelike aktiwi- teit van die seun lei hom daartoe om na te aap; hv beqeer om te doen wat ouer en meer ervare manne do'::ln. 'n Anrier instink wat 1:roe1 ontwikkeli is, is nuuskierighei·i. Die gevoel om te wil weet wat. ge.ioen word, hoe di t gei.oen word en hoe d.i t werk, is ¹ n belangrike middel om belan?;··

stelling te wek. Terwyl die belangstelling nie alt~u

12:aande 12;ehD11 kf;in word nie, is dit tog van genoet:tsame tvdelike aard om van vraar::le te wees. D't is verbasend hoeveAl onrreorP"aniseer·ie kennis in die daelikse ind11.3- triele lewe deur nuuskierigheid versamel word. Ric- ciardi en Kibbv maak miskien om hierdie rede verskil tussen ' ¹ direct ( svstematl'J: vocational education and

2)

indirect vocational education." Verder word hiord.ie

•

leerlimt gekerunerk deur iie feit d.at hv bale maklik ontmoedi!2' kan word as 'n te moeilike taak aan hom op-

!!:Adra word. Dadelik verloor hv helangstelling. ¹¹ Since confidence in one's abilitv to do a ~obis a very im-

portant factor in developing interest, it is verv nec8s- sarv to !!:rade all work given to ~im in a proctressive form of simple steps so that one step is apperceived out of the preceding one, and that no sten is too

difficult. Then each success means greater con.fid8nC8. ·' 3)

Hy het ook 'n besond.ere prakti!:3Se, selfsugtiqe q:ees (mind .. \ Hy is nie instaat om in terme van verwYderde

waerdes te dink nie; hv wil kAnnis en in:formasie hg

1) 'M. Doolev: ''Principl.::ls and Methnis of Iniustrial Bducation ^{11 ,} bl. 99.

2) Ricciardi-Kibbv: ,;Readinqs in Voc. Bduc. ' ¹ , bl. 93·.

"'\ ' :r,; T)n n 1

~T ~ + .

h 1 . 1 n n

wat vir hom onmiddellike waarde besit, en is derhalwe nie gretig om 'n vak sistematies te best

J.1eer met die vooruitsig dat dit later van waarde kan we0s nie. Die onderwvser en instruktcur mogt desnoods 'n stuiie maak van die leerling om die beste meto1e en resultate te lewer. Die eerste stap sal wees om sy aan-'la~ t'3 trek; tweedens moet hierdie verkree aandag a:ehou wor1 totdat belanP:stelling ontwikkel;

derdens wor·i. die l)elan,!Sste I ling sodanig gaande gernaak dat di t oorgaan in han·ieling, en vier1c:ns moet hier4.ie han19- ling aan in die re~?te bane gelei WOr1 Om die geWGTIRte re-

1) sultate te behaal.

3. Wie die onderwvs gee.

Die Sekretaris van Unie-Onderwvs noem vier

faktore wat sukses in t?gniese onderwys aan teg.niese inri,!S- tings bepaal, naamlik bevoegie personeel, genoegsame

. mod3rne uitrustin~, redelike voorsiening van geskikte

' -' 2)

gron1stowwe vir prakti9se werk en be~oorlike ~eboue.

Dit is veral die eerstcrfaktor wat ons hier nader wil he- spreek. Dieselfde geda~;rte het dr. ~VbArs, as On1er- Sekr2taris van Unie-onderwys, re~ds in 1~29 uit~espreek wa~r by se dat -:Ht die onierwysers en instrukteurs is wat die lewensbronne vir die verskaffing v~n kennis en te~iese

3) bekwaemhei 1., maar b owe-al van lei iing en besieling, vorm.

Laat ons by 1ie instrukteilr beq:in.

W.J. Horne, Organiseerder van Tegniese On1erwys in Transvaal, noem die vo',qenri.e k1111alifikasies wat die in-

4)

strukteur moet besit: 'n Gron:iige praktiese kennis van die amba~ wat hv moet onderrig, kennis op7edoen deur prak- tiese ervaring; 'n begeerte om on1erwvs te gee; 'n redelike

1) W. Doolev: "Prinsiples and Met'hoi.s of Iniustrial Education ¹¹ , bl. 101.

2) Jaarverslag: Unie-On1erwysdepartement, 1936, bl. 32.

3) "Social and In'.iustrial Review", Aut:r. 1929, bl. 696.

4) ''The Trades School in Transvaal ¹¹ , bl. 23.

131.

goeie opvoeding:; 'n kennis van die literatuur oor sv amhag aodat die veranderinge en prosesse in sy am'ha~ .gevol~ kan word; vori'!;e bywoning var, klasse van dieselfde aard as die wat h:v nou sal moet wagrneem; e:enoea:same kennls van natuur- wetenskap en ander te,;miese vakke verwant aan sv amlJaq;;

die bekwaamheid om die teoreti"':se te kan onderriP-: en ten laaste ener~le, entoesiasme en karakter. H()ttfsaaklik kom dit hierop neer: nrn industry as in education teaching success is mainly made up of two.factors: knowledge or skill in the sub5ect matter and abilitv to teach; two

l) 2)

rather distinct abilities." Allen, wat die ran~Zskik-

king van die stof en metoda van on~errig baie breedvoerig uiteensit:> praat van die lltweede ambag:' ¹ van die instruk- teur. ¹¹ It therefore may be pr operlv said that tlJ.erA is an instructors "trade ¹¹ iust as much as therA is a machinist's trade." In 'n pamflet~ie uit~egee' deur i'the

Principals of Vocat.ional and Continuation Schools of . 3)

Buffalo, ¹¹ wor'i nie Jllinder as dertig V~?rskil1ende be- voe ~dhede wat van 'n ins trukteur verwa¥2: 1/llord, punt S15e1,'V"VS aangestip. Soos gero.eli in Afdelint.Z A, Hoofstuk III, word die teorie-sillabus van elke am~1aa: d.eur die Departs- ment voorgeskrvf'., maar vir die praktiese werk moet ·iie

instrukteur sy eie werkskema opstel en tAr goedkeurin~ aan die depa.L'"'tementele In~p~ktour voorlg. 'In die verbanri noem ons P-:raag:

n paar ounte uit die ~enoemde pamflet&

11 He should be able to analvse a vocation and possess the constructive imat.Zination to visualize i t as a complete whole with all the deficiencies that apnear in its prac-

tice fully filled in. He shonld be able to organtze a course of study from this analysis. He should be able

1) The Journal of ~ducational Socielogy, Sept. 1938, bl. 4.

2) Allen: ¹¹ The Instructor, the Man and the Job, ¹¹ bl. 117.

3)i1Requirements for Vocational and Continuation School Teachers i l . Vq:l. ook nTrade and Industrial Bd.uc at ion ~

Bulletin No. 17, bl. 121-137. ·

to plan the lessons necessary to teach this course of •

study. He should also possess originality in the deve- lopment of new methois and devices particularly a·lapte i to his own situation."

Laat ons nou na~aan wat presies ~edoen moet wnrd en hoe dit kan ~eskied. In die tweede hoofstuk van hierriie Afd.elinll word da.arop 12:ewvs hoe iie stof ver-

samel wor1, en hier sal kortliks a·ange1ul. word hoe die stof ,;oorgedra. ^{11 .} k1in word.

Die metoda wor1 gekerunerk deur vier verskillen

1)

de stappe, naamlik: voorbereiding, aanbiedin~, toe- passing, toets of inspeksie. Daar is ririe hooftipes onlorwysprosedure wa.t van waarrie is vir industrHne r;nl.e:r ··

wys, naamlik: informasie-, instruksie- en konferensie- 2)

prosedure. Vir onderwvs- of opleid.in~sdoelein"ies

is die beste en re~te prosedure die instruksie, ook 3)

genoem die formele lea. In hierdie prosedure word 4)

die vier stappe deur meel:!aand.e :metoies ~evol,.s

STAPP'E.

1. Voorbereiding

2. Aanbiedinp;

3. Toepassing

4:. Toets of In· ..

speksie

•

0

informasie-demonstrasies,

informasie- Vrae, SUQ',..estiewe v·rae · demonstrasie, illustrasie,

eksperiment, lasing.

op die werk (job), vrae, bykGmstige demonstrasies of

;tllustrasies.

: op die werk, vrae.

Die oogmerk van die eerste stap, die voorbe- 5)

reiding of beginpunt {J.O.P. - Jumpin~ off Poirt), is om

1) R.D. Bundy: ¹¹ How te teach a Jobil; C.R. Allen: "The

Instructor, the Man an'i t·~e Job ^{11 ;} M. Havnes: "Teachi'''' Shopwork''; R. w. Sel vid.<Ze: ¹¹ How to teach a TrLd.e '';

Doole ... r: ¹¹ Principles and. M3t'l-:lods of In lustrial ~ducat: '~~ · Ricciar:ii-Kibby: nReadin12::1 in VoC:ational Education."

2) Ricciardi-Kibbv: t.a.p., hl. 424.

3) Ibii., bl. 426.

4) Ibid., bl. 426.

!5) Allen: t. a .p ., bl. 132.