ARCHEOLOGISCHE EVALUATIE VAN HET BODEMARCHIEF TE DILSEN-STOKKEM (FASE 1) PROJECT TERHILLS

(1)

Rapport opgemaakt door: Ine Léonard, Anna De Rijck

Kontichsesteenweg 38 2630 Aartselaar

November 2018 Dossiernr. 23470 OE-nr. 2016L270

ARCHEOLOGISCHE EVALUATIE VAN HET BODEMARCHIEF TE DILSEN-STOKKEM

(F ^ASE 1) – PROJECT TERHILLS

N OTA

P ROGRAMMA VAN MAATREGELEN

ABO Archeologische Rapporten 646

(2)

23470 (intern)| 2016L270 (OE) | Programma van maatregelen bij nota (fase 1) 2

I NHOUD

1 Inleiding ... 5 2 Gemotiveerd advies ... 7

(3)

F IGURENLIJST

Figuur 1: Luchtfoto (middenschalige winteropnamen, kleur, 2018) met aanduiding van het

studiegebied opgedeeld in fases (ABO nv 2018) ... 5

Figuur 2:Overzicht verkennende boringen (ABO nv 2018) ... 8

Figuur 3: Overzicht waarderende boringen en proefputten (ABO nv 2018) ... 8

Figuur 4: Overzicht sleuven westelijke zone (ABO nv 2018) ... 9

Figuur 5: Overzicht sleuven centrale zone (ABO nv 2018) ... 10

Figuur 6: Overzicht sleuven oostelijke zone (ABO nv 2018) ... 11

(4)

DEEL 2 P ROGRAMMA VAN M ^AATREGELEN

(5)

1 I NLEIDING

Er worden voor de bouw van het toekomstig vakantiedomein Terhills te Dilsen- Stokkem/Maasmechelen (provincie Limburg) ter hoogte van de voormalige mijnsite van Eisden graafwerken beoogd die de wettelijk bepaalde grenswaarden met betrekking tot perceelgrootte en bodemingreep ruimschoots overschrijdt. Hierdoor diende in overeenstemming met het Onroerend Erfgoeddecreet verplicht een inschatting te worden gemaakt van het archeologisch potentieel van het betrokken bodemarchief. Het onderzoeksgebied werden naar aanleiding van het vooronderzoek opgedeeld in 3 fases. Dit programma van maatregelen handelt enkel over fase 1.

Figuur 1: Luchtfoto (middenschalige winteropnamen, kleur, 2018) met aanduiding van het studiegebied opgedeeld in fases (ABO nv 2018)

De geplande werkzaamheden houden verband met de bouw van bungalows, toegangswegen, paden, servicegebouwen, parkeerplaatsen en de aanleg van een bosrivier. De diepte van de bodemingrepen die met deze bouwplannen verbonden zijn, variëren sterk. Zo houdt de ingreep voor de wegen, paden en parkeerplaatsen een beperkte verstoring in van c. 60cm-MV voor de opbouw. De servicegebouwen als ook de bungalows houden een verstoring in tot c. 100cm-MV. De grootste verstoring houdt echter verband met de bosrivier. Er wordt voorzien om het bodempeil c. 110cm lager te leggen dan dat van de Grote Plas ten zuidwesten van het onderzoeksgebied. Aangezien de topografie ter hoogte van het onderzoeksgebied sterk varieert, houden de graafwerken een ingreep in die kan oplopen tot 600–

750cm-MV. Aangezien de volledige sedimentsequentie bovenop het Maasterras van Eisden-Lanklaar mens tot mensachtige resten kan bevatten, bedreigen de geplande werkzaamheden het archeologisch bodemarchief ernstig. Het potentieel tot kennisvermeerdering voor fase 1 bestond voornamelijk uit

(6)

23470 (intern)| 2016L270 (OE) | Programma van maatregelen bij nota (fase 1) 6 het aantreffen van archeologische vondsten en sporen zowel van bewoning als begraving uit de metaaltijden en Romeinse tijd en in mindere mate uit de steentijden.

Ter evaluatie en waardering van het archeologisch bodemarchief werd naast een bureaustudie een uitgebreid vooronderzoek uitgevoerd bestaande uit landschappelijk, verkennende en waarderende boringen, proefputten en proefsleuven. Dit vooronderzoek werd zoals reeds eerder vermeld opgedeeld in fases. Specifiek voor fase 1 werd na de waarderende boringen geconcludeerd dat er geen steentijdsites zaten en dat verder vooronderzoek in de vorm van proefputten niet relevant was. Het vooronderzoek werd dan ook voortgezet en afgerond met een proefsleuvenonderzoek. Hieronder zullen de resultaten per stap binnen het vooronderzoek en de argumentatie voor vrijgave worden besproken.

(7)

2 G EMOTIVEERD ADVIES

Tussen februari 2018 en oktober 2018 werd een archeologisch boor- en proefputtenonderzoek en proefsleuvenonderzoek verricht door ABO nv op het onderzoeksgebied te Dilsen-Stokkem. De landschappelijke en bodemkundige analyse wees op een oud duinenlandschap dat lokaal niet afgedekt is, bestaande uit zandgronden met een humus- en/of ijzerrijke Podzol B-horizont .

Omwille van het steentijdpotentieel werd aangevat met een verkennend booronderzoek. In fase 1 werd in het oosten een cluster ter hoogte van drie naburige boringen vastgesteld. De verwachting omtrent een eventuele steentijdsite op deze locatie kon echter niet worden ingelost tijdens het waarderend boor/proefputtenonderzoek. De resultaten waren ook van die aard dat er geen bijkomende proefputten opportuun werden geacht.

Naast natuurlijke sporen werden tijdens het proefsleuvenonderzoek tenslotte enkel en uitsluitend recente sporen aangetroffen. De meest voorkomende zijn recent gegraven afwateringsgreppels.

Verder werden niet zelden rupsbandsporen, werfwegen, leidingen, een stuk verharde weg en diverse betonnen structuren (o.a. een rioolput) aangetroffen. Vrijwel alle sporen kunnen aan hetzij de aanplanting van het naaldbos in functie van de nabijgelegen mijnsite hetzij aan de start met de bouw van een bungalowpark tijdens de jaren ’90 gekoppeld worden. Er werden geen archeologische vondsten aangetroffen, noch stalen voor natuurwetenschappelijk onderzoek genomen.

Er kan geconcludeerd worden dat zowel het steentijdpotentieel als het potentieel op jongere (grond)sporen afdoende werd onderzocht en er antwoord kon worden geboden op alle onderzoeksvragen.

Fase 1 bevat geen potentieel voor vervolgonderzoek. Wij adviseren dan ook vrijgave voor deze zone.

Hieronder worden alle resultaten van het verkennend en waarderend archeologisch booronderzoek en proefsleuvenonderzoek op plannen weergegeven.

(8)

23470 (intern)| 2016L270 (OE) | Programma van maatregelen bij nota (fase 1) 8 Figuur 2:Overzicht verkennende boringen (ABO nv 2018)

Figuur 3: Overzicht waarderende boringen en proefputten (ABO nv 2018)

(9)

23470 (intern)| 2016L270 (OE) | Programma van maatregelen bij nota (fase 1) 9 Figuur 4: Overzicht sleuven westelijke zone (ABO nv 2018)

(10)

23470 (intern)| 2016L270 (OE) | Programma van maatregelen bij nota (fase 1) 10 Figuur 5: Overzicht sleuven centrale zone (ABO nv 2018)

(11)

23470 (intern)| 2016L270 (OE) | Programma van maatregelen bij nota (fase 1) 11 Figuur 6: Overzicht sleuven oostelijke zone (ABO nv 2018)