Sportwetenschappen 2de graad

(1)

Dienst Curriculum & vorming Team secundair onderwijs Guimardstraat 1 - 1040 BRUSSEL

www.katholiekonderwijs.vlaanderen

Studierichtingsprofiel

2021-01-27

Sportwetenschappen 2de graad

De studierichting Sportwetenschappen 2de graad

1. De studierichting in de matrix

Graad 2de graad Finaliteit D-finaliteit

Domein Domeinoverschrijdend Samenstelling ET + cesuurdoelen

2. Korte beschrijving van de studierichting

Sportwetenschappen is een sterk theoretische studierichting in de doorstroomfinaliteit. Ze combineert een brede algemene vorming met deductief, empirisch en probleemoplossend leren vanuit de kernwetenschappen biologie, chemie en fysica. Daarnaast legt ze de focus op het streven naar motorische basisvaardigheden, tactische en technische competenties op gevorderd niveau in verschillende sportdomeinen. De relatie tussen wetenschappen en sport staat centraal.

3. Leerlingenprofiel

Leerlingen Sportwetenschappen tonen voor het geheel van de vorming inzicht in complexe leerinhouden, leggen vlot verbanden tussen leerinhouden en kunnen logisch redeneren. Ze verwerven complexere leerinhouden in een beperkt tijdsbestek.

Ze exploreren planmatig verbanden en mogelijkheden bij het onderzoeken van fenomenen en het oplossen van problemen in biologie, chemie en fysica. Ze zien het als een uitdaging om een brede waaier aan natuurwetenschappelijke inzichten en vaardigheden doelgericht met elkaar in verband te brengen door middel van analytisch en inzichtelijk denken. Ze beschikken over een goede fysieke conditie, voldoende motorische en sociale vaardigheden om deel te nemen aan individuele en interactieve activiteiten uit verschillende bewegingsgebieden.

4. Specifiek voor de studierichting

• Cesuurdoelen voor biologie: belang micro-organismen

• Cesuurdelen voor chemie: reactietypen, IUPAC-naamgeving, verband structuur en eigenschappen van stoffen

• Cesuurdoelen voor fysica

• Cesuurdoelen voor bewegingswetenschappen: Inzicht in verantwoord bewegen, integratie van wetenschappelijke achtergronden, veiligheid en blessurepreventie

(2)

• Onderzoeks- en labovaardigheden

• Verdiepte basisvorming Nederlands, Engels, Frans, Geschiedenis, Wiskunde

5. De modellessentabel

Algemene en specifieke vorming II,1 II,2 Administratieve vakbenaming

Godsdienst 2 2 AV Godsdienst

Aardrijkskunde 1 1 AV Aardrijkskunde

Engels 3 2 AV Engels

Frans 4 4 AV Frans

Geschiedenis 2 2 AV Geschiedenis

MEAV 1 - KV Beeldende vorming/AV Muzikale opvoeding/AV

Plastische opvoeding

AV Economie/TV Toegepaste economie AV Maatschappelijke vorming/AV

Gedragswetenschappen/TV Opvoedkunde/AV Psychologie/AV Sociologie

Nederlands 4 4 AV Nederlands

Wiskunde 4 4 AV Wiskunde

Gemeenschappelijk funderend leerplan

Alle vakbenamingen basisvorming/specifieke vorming Gemeenschappelijk leerplan ICT Alle vakbenamingen basisvorming/specifieke vorming

AV Informatica/TV Toegepaste informatica Natuurwetenschappen B+S

Biologie B+S Chemie B+S Fysica B+S

6 2 2 2

AV Biologie/AV Chemie/AV Fysica/TV Toegepaste biologie/TV Toegepaste chemie/ TV Toegepaste fysica

Sport + Bewegingswetenschappen

B+S 4 5 AV Lichamelijke opvoeding/AV Sport

Totaal 31 30

Complementair gedeelte Artistieke vorming Duits

Economie Informatica

Mens & samenleving

- vakken in de linkerkolom: vakken in witte achtergrond: vakken van de basisvorming; vakken in lichtgrijze achtergrond: vakken van het specifiek gedeelte (cesuurdoelen of delen van beroepskwalificaties al dan niet in combinatie met de basisvorming B+S);

- richtcijfer leerplannen in lichtgroene achtergrond: leerplan basis in meerdere studierichtingen van de finaliteit; richtcijfer in donkeroranje achtergrond: leerplan verdiepte basis in meerdere studierichtingen van de finaliteit;

- het richtcijfer in zwart geeft het aantal lesuren voorzien om het leerplan te realiseren.

6. Het leerplan Sport

6.1 Krachtlijnen

• Motorische basisvaardigheden, technische en tactische competenties verbeteren

• Inzicht verwerven in de relatie tussen wetenschappen, sport en beweging

• Een gezonde, veilige en actieve levensstijl ontwikkelen

• Sociale competentie: samenwerken en communiceren, pro-sociaal gedrag, positief zelfbeeld.

6.2 Opbouw

• Bewegingsdoelen

o Bewegen ervaren: vaardigheden verkennen, verbreden of verdiepen

(3)

o Een gezonde, veilige en actieve levensstijl ontwikkelen

• Persoonsdoelen

o Sociale competentie: samenwerken, communiceren en pro-sociaal gedrag o Sociale competentie: positief zelfbeeld

7. De leerplannen Engels en Frans met verdiepte basisvorming

Engels/Frans Basisvorming Verdiepte basisvorming

Communicatie:

receptie

Het onderwerp, de globale inhoud, de hoofdgedachte, de hoofdpunten en relevante informatie bepalen van geschreven en gesproken teksten met specifieke tekstkenmerken.

Kenmerken: de mate van complexiteit van de zinnen kan bepaald zijn door samengestelde zinnen, waardoor de leerlingen meer grammaticaal inzicht moeten inzetten.

De tekststructuur en -samenhang van gesproken en geschreven teksten herkennen

(tekstverbanden).

Communicatie:

productie

Mondeling en schriftelijk boodschappen, feiten, gevoelens en meningen verwoorden.

Minimumvereisten: de mate van complexiteit van de zinnen kan bepaald zijn door samengestelde zinnen, waardoor de leerlingen meer grammaticaal inzicht moeten inzetten.

Literatuur Gedachten en gevoelens verwoorden bij het lezen en beluisteren van literaire teksten.

Gedachten en gevoelens verwoorden bij het lezen en beluisteren van literaire teksten (proza, poëzie, drama).

Het onderwerp en de globale inhoud van

geschreven en gesproken literaire teksten bepalen.

De meerwaarde inzien van literaire teksten voor zichzelf en voor de eigen leefwereld.

In interactie gaan over de meerwaarde van literaire teksten voor zichzelf en voor de eigen leefwereld (in het Nederlands of in de doeltaal).

Taalsysteem Kenniselementen gebruiken in functie van doelgerichte communicatie, met aandacht voor adequaatheid, vormcorrectheid en vlotheid.

Typerend gebruik van wijzen na frequente voegwoorden (cause, conséquence, opposition + indicatif) en werkwoorden (sentiment, volonté, nécessité + subjonctif/indicatif)

Kenniselementen gebruiken in functie van doelgerichte communicatie, met aandacht voor adequaatheid, vormcorrectheid en vlotheid.

- Plus-que-parfait (F), past perfect (E) Past continuous (E), gerund to infinitive (E) - passé simple (F) (receptief)

- Gebruik van wijzen na frequente voegwoorden (cause, conséquence, opposition, but) en werkwoorden (sentiment, volonté, nécessité, (im)possibilité, doute, opinion)

8. Het leerplan Nederlands met verdiepte basisvorming

Basisvorming Verdiepte basisvorming

Communicatie en informatie

Een geschreven tekst schriftelijk samen. Een geschreven tekst schriftelijk samen.

Verdieping via tekstkenmerken Literatuur Analyseren hoe in literaire teksten betekenissen

worden gecreëerd met behulp van narratieve, retorische, poëticale en theatrale structuren en technieken.

Analyseren hoe in literaire teksten betekenissen worden gecreëerd met behulp van narratieve, retorische, poëticale en theatrale structuren en technieken.

Literaire teksten met een sterkere gelaagdheid analyseren

Identiteit in diversiteit

Overeenkomsten en verschillen in taaluitingen, taalvariëteiten en talen onderscheiden.

Toelichten hoe verschillen in taaluitingen, taalvariëteiten en talen de betekenis en het effect van boodschappen kunnen bepalen.

(4)

Taal, taalgebruik en taalsysteem

Het inzicht in de regels en kenmerken van het Standaardnederlands als taalsysteem gebruiken ter ondersteuning van doelgerichte

informatieverwerking en communicatie.

Het inzicht in de regels en kenmerken van het Standaardnederlands als taalsysteem gebruiken ter ondersteuning van doelgerichte

informatieverwerking en communicatie.

Zinnen redekundig analyseren (zinsdelen onderscheiden), incl. effect van gebruik van intonatie en klemtoon …, effect van verplaatsen, vervangen en verwijderen van zinsdelen.

Zinnen taalkundig analyseren (woordsoorten onderscheiden + effect van veranderen van de functie van het woord, de woordkeuze en het verschil in woordbetekenis).

9. Het leerplan geschiedenis met cesuurdoelen

Basisvorming Cesuurdoelen

Historische vraagstelling

Een historische vraag onderscheiden, situeren Een historische vraag onderscheiden, situeren Een historische vraag evalueren

Zelf een historische vraag stellen Historisch

referentiekader

Periodisering kennen en vergelijken Periodisering kennen, vergelijken en nuanceren Kenmerken van maatschappelijke domeinen

onderscheiden in de Middeleeuwen en de vroegmoderne tijd. Voorbeeld uit politiek, sociaal, cultureel en economisch domein

Kenmerken van maatschappelijke domeinen onderscheiden in de Middeleeuwen en de vroegmoderne tijd uit politiek, sociaal, cultureel en economisch domein

De opgesomde kenmerken exhaustief kennen en gebruiken

Kritisch redeneren met en over bronnen

Verschillende soorten bronnen onderscheiden Verschillende soorten bronnen typeren

Bronnen situeren Bronnen contextualiseren

De betrouwbaarheid van een bron beoordelen aan de hand van een beperkt

standplaatsgebondenheid, doelpubliek, functie en beoogd effect

De betrouwbaarheid van een bron beoordelen aan de hand van een beperkt

standplaatsgebondenheid, doelpubliek, functie en beoogd effect

De betrouwbaarheid van een bron beoordelen aan de van argumentatie, interpretatie, veralgemening en vooroordeel Verschillende bronnen vergelijken Andere historische bronnen suggereren Historische

beeldvorming

Historische beeldvorming benoemen in termen van oorzaak, gevolgen, aanleiding, toeval, continuïteit …

Historische beeldvorming benoemen in termen van menselijke en structurele factoren, analogie, verband, veralgemening en stereotypering Verschillen tussen historische beeldvorming verklaren

Reflecteren over de relatie verleden, heden, toekomst

Het onderscheid toelichten tussen verleden, heden en toekomst

Het onderscheid toelichten en verklaren Historische argumenten in actuele debatten herkennen

10. Het leerplan wiskunde met verdiepte basisvorming

Basisvorming Verdiepte basisvorming

Meetkunde

Vectoren: tekenen van som en vermenigvuldiging

+ berekeningen met coördinaten

Goniometrische cirkel en verwante hoeken

11. Het leerplan natuurwetenschappen met cesuurdoelen

(5)

Biologie Basisvorming Cesuurdoelen Eigenschappen

van levende systemen

Driedomeinensysteem – soort – biodiversiteit Groepen micro-organismen - structuur of voortplanting van micro-organismen - virussen belang van micro-organismen

Chemie Basisvorming Verdiepte basisvorming Cesuurdoelen Inzichten in

bouw, structuur en

eigenschappen van materie

Classificeren stoffen vanuit formule/vanuit naam

Opstellen van chemische formules anorganische stoffen

Uitbreiding van te kennen stoffen;

Herkennen van reactiepatronen

Wisselwerking tussen materie en energie

Eenvoudige neutralisatiereactie opstellen

Opstellen reactievergelijking van een neerslagreactie,

gasvormingsreactie op en ontleden van een eenvoudige redoxreactie

Opstellen eenvoudige redoxvergelijkingen tussen enkelvoudige stoffen

Oplossen- Elektrisch geleiden Verband tussen de structuur en de eigenschappen van stoffen:

ionrooster, molecuulrooster, atoomrooster, metaalrooster

Verband tussen de structuur en de eigenschappen van stoffen:

• Intermoleculaire krachten:

dipoolkrachten, waterstofbruggen, ion- dipoolkrachten

• Polariteit

Stofeigenschappen: kookpunt, smeltpunt, oplosgedrag van stoffen, geleidbaarheid, zuur- base eigenschappen, oxidatie en reductie eigenschappen, ionisatie en dissociatie eigenschappen

Fysica Basisvorming Verdiepte basisvorming Cesuurdoelen

Kracht en beweging

Rechtlijnige beweging analyseren

+ De verticale worp kwalitatief en kwantitatief

Veerkracht, zwaartekracht en veldkracht

+ archimedeskracht Statica van systemen in het vlak kwalitatief en kwantitatief aan de hand van krachten en

krachtmomenten Structuur en

eigenschappen van materie

Het concept druk gebruiken bij vaste stoffen, gassen en vloeistoffen kwalitatief en kwantitatief om fenomenen en toepassingen ervan te verklaren.

+ gaswet

Algemene gaswet: p.V/T=Cte

Ideale gaswet: p.V=n.R.T

Energie Behoud van energie kwalitatief en kwantitatief om

energieomzettingen, rendement en vermogen in systemen te beschrijven.

Concepten arbeid, energie, warmte en de verbanden ertussen om energieomzettingen te kwantificeren.

Het energietransport bij faseovergangen en bij

temperatuursveranderingen van stoffen (kwalitatief).

Energietransport bij faseovergangen en bij

temperatuursveranderingen van stoffen kwantitatief.

De leerlingen beschrijven eenvoudige stroomkringen.

Elektrische gelijkstroomkringen kwalitatief en kwantitatief in gemengde schakelingen met ten hoogste drie weerstanden

(6)

Straling Optische fenomenen verklaren.

12. Infrastructuur

Voldoende accommodatie (binnen-en buitenterreinen) en materiaal.

Vergelijking met aanverwante studierichtingen in de 2de graad

Sportwetenschappen Natuurwetenschappen

Biologie Cesuurdoelen uitgebreide biologie Cesuurdoelen uitgebreide biologie Chemie Cesuurdoelen uitgebreide chemie Cesuurdoelen uitgebreide chemie Fysica Cesuurdoelen uitgebreide fysica Cesuurdoelen uitgebreide fysica Wiskunde Verdiepte basisvorming Cesuurdoelen gevorderde wiskunde Bewegings-

wetenschappen

Cesuurdoelen bewegingswetenschappen

Inhoudelijke samenhang met studierichtingen van de 3de graad

De studierichting is inhoudelijk verwant met de volgende studierichtingen in de 3de graad

• Sportwetenschappen

Sportwetenschappen Algemene doorstroomcompetenties

Generieke doorstroomcompetenties Historisch en cultureel bewustzijn Wiskunde

Uitgebreide wiskunde i.f.v. wetenschappen Biologie

Uitgebreide biologie

Fysiologie en anatomie van de mens Chemie

Uitgebreide chemie Fysica

Uitgebreide fysica STEM

Onderzoeksvaardigheden wetenschappen Labo

Bewegingswetenschappen

Uitgebreide bewegingswetenschappen

De inhoudelijke samenhang tussen studierichtingen van de 2de en de 3de graad is indicatief voor hoe het curriculum wordt opgebouwd van de 2de naar de 3de graad en welke elementen vanuit specifieke eindtermen indalen in de 2de graad. De voorziene opbouw heeft geen impact op de eigenlijke studiekeuze die leerlingen uiteindelijk zullen maken. De ontwikkeling van leerlingen doorheen de tweede graad verloopt soms onvoorspelbaar. Daarom zal het belangrijk zijn om de mogelijkheden en kansen van leerlingen zo ruim mogelijk te houden.

(7)

Doorstroomprofiel na de 3de graad

Sportwetenschappen Natuurwetenschappen

/ Biotechniek, gecombineerde studiegebieden (Sport en bewegen)

Wetenschappen (Biochemie en biotechnologie, Biologie, Chemie), Biomedische wetenschappen, Biotechniek, Bewegings- en Revalidatiewetenschappen, Farmaceutische wetenschappen, Sociale gezondheidswetenschappen / Gezondheidszorg

Sociale wetenschappen / Onderwijs

Het doorstroomprofiel maakt een koppeling met de meest logische vervolgopleidingen per studierichting en ondersteunt zo de selectie van bepaalde wetenschapsdomeinen waarvoor specifieke eindtermen werden ontwikkeld. Het is in de eerste plaats een werkdocument voor het ontwikkelproces van de specifieke eindtermen. Het doorstroomprofiel heeft geen impact op de eigenlijke studiekeuze die leerlingen uiteindelijk zullen maken.

Bij het vastleggen van de doorstroomprofielen zijn in de eerste plaats hele studiegebieden geselecteerd. Wanneer binnen een bepaald studiegebied enkel een selectie van opleidingen relevant is, dan staat die selectie tussen haakjes na het studiegebied opgesomd.

De studiegebieden zijn gebundeld op basis van inhoudelijke samenhang. Een schuine streep binnen een cluster (/) verduidelijkt of het gaat om academische of professionele bacheloropleidingen: links van de schuine streep staan de academische bacheloropleidingen en rechts ervan de professionele bacheloropleidingen.