Camera aan, geluid uit Deze presentatie wordt niet opgenomen Workshoptijd duurt 45 minuten Vorm van vragen stellen (vragen via de chat of alleen via

(1)

(2)

Camera aan, geluid uit

Deze presentatie wordt niet opgenomen Workshoptijd duurt 45 minuten

Vorm van vragen stellen (vragen via de chat of alleen via het handje) Moment van vragen stellen

Zet chat open

Problemen melden via de chat

(3)

Joke Kamstra MA

Maandag 9 november 2020 16.45-17.30 uur

Actief

Burgerschap en

PBS ?!

(4)

Waar denk je dan aan?

Actief burgerschap &

sociale cohesie & PBS

(5)

• Positieve benadering van burgerschap

• Verantwoordelijkheid

• Veiligheid

• Verdraagzaamheid: Kinderen leren dat verschillende meningen mogen bestaan

• Reflectie

• Voorbeeldfunctie

• Respect

• Betrokkenheid

Workshop Actief Burgerschap binnen PBS

Brainstorm:

(6)

Verkenning:

• Hoe kunnen Nederlandse scholen, vanuit het raamwerk SWPBS, vorm geven aan de ontwikkeling van actief burgerschap & sociale cohesie?

• Welke waarden zijn ‘onvoorwaardelijk’?! Welke consequenties heeft dat?

• Welke doelen staan centraal bij burgerschap en hoe geef je daar vorm aan in de PBS praktijk?

Aanpak:

Overzicht – inzicht - uitzicht

Doel workshop

(7)

Waarom:

Democratie is niet ‘aangeboren’

Belang vitale rechtstaat

Onderwijs als mede- opvoeder Doelmatig/ planmatig: SWPBS?

‘Competente burgers’

Wet

2006: in de wet op het onderwijs 2020: aanscherping wet

Wetgeving en kerndoelen burgerschap

• https://www.poraad.nl/wetgeving-en-kerndoelen-burgerschap Curriculum.nu: Bouwstenen burgerschapsonderwijs 1.1- 11.1

• https://www.curriculum.nu/bouwstenen/

Alliantie Burgerschap

• file:///C:/Users/jk0061422/Downloads/alliantie-burgerschap- magazine.pdf

Ontwerp opdracht: inrichten onderwijs in actief burgerschap

(8)

Onderwijzen in ‘doen wat deugt’:

1813

Kinderen!

In ons geheele leven komen ons die

gewigtige woorden altijd te pas, bij al ons doen en laten als redelijke menschen;

men mag ze daarom wel noemen de HOOFDWOORDEN van ons geheel zedelijke leven..

Wet: zij gebiedt het goede Pligt: zij doet het goede

Deugd: zij behoedt het goede

(9)

Universele rechten van de

mens

NL:

Democratische kernwaarden

Wettelijke opdracht voor scholen

SWPBS:

waarden als werkwoorden

Overzicht

(10)

Internationaal

(11)

Nederland

(12)

Actief burgerschap is de bereidheid en het vermogen om deel uit te maken van de Nederlandse samenleving en daaraan een

actieve bijdrage te leveren.

Sociale cohesie legt de nadruk op gelijkwaardigheid en gedeelde waarden ongeacht ieders achtergrond. Het gaat om het leren

samenleven met elkaar.

Bron: https://www.poraad.nl/wetgeving-en-kerndoelen-burgerschap

Leren functioneren in de democratische

rechtstaat

(13)

1.Het onderwijs bevordert actief burgerschap en sociale cohesie op doelgerichte en

samenhangende wijze, waarbij het onderwijs zich in ieder geval herkenbaar richt op:

• het bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische

rechtsstaat, zoals verankerd in de Grondwet, en de universeel geldende fundamentele rechten en vrijheden van de mens; en

• het ontwikkelen van de sociale en maatschappelijke competenties die de leerling in staat

stellen deel uit te maken van en bij te dragen aan de pluriforme, democratische Nederlandse samenleving.

2.Het bevoegd gezag draagt zorg voor een schoolcultuur die in overeenstemming is met de waarden, bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, en creëert een omgeving

waarin leerlingen worden gestimuleerd actief te oefenen met de omgang met deze waarden.

Bron: https://www.poraad.nl/wetgeving-en-kerndoelen-burgerschap

Wetsvoorstel

(14)

Opdracht onderwijs (Biesta, 2012)

Zie ook: webbinar Biesta over burgerschap

https://www.youtube.com/watch?v=oviAyPR8sUc

socialisatie

kwalificatie Subjectificatie/

persoonsvorming

Ik hoor erbij

Ik kan iets bijdragen Dit ben ik

Dit kan ik

Dit wil ik zijn

Ik kan het !

We can’t “make” students learn or behave We can create environments to increase the likelihood students will learn or

behave.

https://wij-leren.nl/persoonsvorming- subjectificatie.php

(15)

1. Overheid: wat

2. Het onderwijs: hoe

3. SWPBS als keuze (strategie) 4. PBS = raamwerk

Gebruik: passend in de NL context/ vertaald naar

pedagogische opdracht

Onderwijs in Nederland

• Doel: succes voor iedereen!

Vanuit gedeelde

waarden School

breed werken

aan gedrag

Preven tie

staat centraal

Positieve benade

ring:

aanleren en waarde

ren

Data gestuurd

werken

samen werken

met lln ouders en

ketenpart ners

Gedeelde waarden school Wettelijke opdracht onderwijs

Kernwaarden rechtstaat

(16)

Democratische waarden:

• Vrijheid

• Gelijkwaardigheid

• Solidariteit

• Bevordering van autonomie

• Verdraagzaamheid

• Verantwoordelijkheid

‘Gedeelde waarden’ als werkwoorden

School = omgeving waar

waarden worden voorgeleefd School = omgeving waarin lln actief oefenen met de

basiswaarden van de

democratische rechtsstaat .

(17)

Doel PBS:

Een veilige omgeving scheppen die:

• leerlingen docentvriendelijk is;

• bevordert dat leerlingen (leren) zich sociaal (te) gedragen en zo goed mogelijk presteren.

Veiligheid als voorwaarde

5 %

(18)

Universele rechten van de mens

NL: Democratische kernwaarden

Wettelijke opdracht voor

scholen SWPBS:

veilige omgeving

Actief

burgerschap &

sociale cohesie

Overzicht

(19)

Wie ? Hoe?

Taak van leerlingen?

Participatie?

Een veilige omgeving creëren….

(20)

(21)

(22)

Schoolbreed werken vanuit gedeelde waarden…

• De individuele leerkracht lost het op (of niet)

• De leerkracht kan een beroep doen op..

• De leerkracht is verplicht een beroep te doen op…

• Data over sociale veiligheid/ incidenten zijn de basis voor het nemen van beslissingen over interventies

Aanpak?

Onveiligheid in de groep/ het team

< 80 %

> 15 %

> 5 %

(23)

"Het is er toch maar één?"

14 4 1

12

(24)

Een respectvolle oefenplaats bieden

waarin actief geoefend kan worden met de basiswaarden en

burgerschapsvaardigheden geïnternaliseerd worden.

Immers, je geeft burgerschap niet alleen vorm in het formele curriculum, maar je brengt het ook in de praktijk.

Opdracht voor de school:

Vanuit gedeelde

waarden School

breed werken

aan gedrag

Preven tie

staat centraal

Positieve benade

ring:

aanleren en waarde

ren

Data gestuurd

werken

samen werken

met lln ouders en

ketenpart ners

(25)

Gedrag reguleren, conditioneren of ….

Ontwikkeling als ‘actief burger’

De school / leerkracht / de leerlingen bepalen

• de waarden & gedragsverwachtingen in de groep

• de oefeningen/ inhoud van lessen

• Wat goed/ niet goed is

• Wie een compliment krijgt

• Wat de grenzen zijn

• Welke consequenties bij niet- acceptabel gedrag

(26)

Vrijheid

Gelijkwaardigheid Solidariteit

Bevordering van autonomie Verdraagzaamheid

Verantwoordelijkheid

Kernwaarden ‘oefenen’

Vanuit gedeelde

waarden School

breed werken

aan gedrag

Preven tie

staat centraal

Positieve benade

ring:

aanleren en waarde

ren

Data gestuurd

werken

samen werken

met lln ouders en

ketenpart ners

(27)

Verantwoordelijkheid: leraren en leerlingen

Welkom : procedure voor leraren en leerlingen

Presenteren van de school

Verzamelen & analyseren van data over ‘veiligheid &

gelijkwaardigheid’

Aanleren & oefenen: jongste &

oudste

Kernwaarden ‘oefenen’

Vanuit gedeelde

waarden School

breed werken

aan gedrag

Preven tie

staat centraal

Positieve benade

ring:

aanleren en waarde

ren

Data gestuurd

werken

samen werken

met lln ouders en

ketenpart ners

(28)

https://plpo.nl/2016/10/31/bouwen-aan-relatienetwerken/

(29)

Spontane actie, 1 kaart voor 1 mevrouw en dan…

https://omroephorstaandemaas.nl/nieuws/artikel/basisschoolleerlingen-schrijven-brieven-voor- ouderen?fbclid=IwAR3WSqg3VKm6Odf1X06ssCZUTxz5qkIFhtxgMOcR9rjZ6G2aMAuX4j9Nw-E/

Sociale cohesie:

‘Let een beetje op elkaar’ Lieve Brieven in Corona tijd

(30)

Gelijkwaardig….

Ali B – juf Mirjam

https://www.youtube.com/wat ch?v=nG5rL8arBmw

Kernwaarden ‘oefenen’

Vanuit gedeelde

waarden School

breed werken

aan gedrag

Preven tie

staat centraal

Positieve benade

ring:

aanleren en waarde

ren

Data gestuurd

werken

samen werken

met lln ouders en

ketenpart ners

(31)

Classroom solutions..

https://www.sf-

onlineacademy.org/solution-

focused-online-video-courses/

De Japanse Levensles - de klas van Mr. Toshiro Kanamori

https://www.youtube.com/wat ch?v=pizQ0mkAjVc

Inspiratie

(32)

Universele rechten van de mens

NL: Democratische kernwaarden

Wettelijke opdracht voor

scholen

Onze school: wie zijn we, waar staan we voor (missie/ visie/

waarden)

SWPBS: veilige omgeving

Actief burgerschap &

sociale cohesie

Uitzicht

(33)

Waar zit dat in het raamwerk SWPBS?!

Waarden als

werkwoorden

(34)

Hoe zou het kunnen?

Preventieve aanpak actief burgerschap

Als gedoe niet hoeft voor te komen… voorkom het dan en anders:

Workshop actief burgerschap binnen PBS

Gedeelde waarden

(35)

Veilig..

Verantwoordelijk Respectvol

De school als unieke leerwerkplek..

Hier mag en kan je

oefenen elke dag weer!

Doel: een positieve leer- en werkomgeving!

(36)

j.kamstra@windesheim.nl

Tops en tip: