Het Sensoa vlaggensysteem
In gesprek over seksueel gedrag van kinderen en jongeren
Is dit oké?
+ Twee dertienjarige meisjes zitten in de slaapkamer op bed.
Ze strelen elkaar tussen en over de bovenbenen en vinden het fijn.
Magda?
+ Een jongen van 6
probeert het slipje van een meisje van 4 naar beneden te trekken. Hij dreigt ermee haar pop kapot te maken als ze hem niet wil
gehoorzamen.
Oké?
+ Twee jongens van 9 en 17 jaar masturberen elkaar in het hokje van het zwembad
Is dit oké?
+ Een meisje van 14 wordt via facebook
uitgescholden omdat ze lesbisch is.
Wanneer is seksueel gedrag oké?
+ Opdracht: beoordeel de situaties op het gevoel en noteer je score
+ Groen - - - Geel - - - rood - - - zwart
+ Helemaal oké helemaal niet oké + Omschrijf je gevoel
Beoordelen van seksueel gedrag
+ Groene vlag: aanvaardbaar en positief seksueel gedrag
+ Gele vlag: occasioneel licht grensoverschrijdend gedrag
+ Rode vlag: zorgwekkend grensoverschrijdend gedrag
+ Zwarte vlag: zwaar seksueel grensoverschrijdend gedrag
Hoe beoordelen?
+ Toestemming (wederzijds) + Vrijwilligheid
+ Gelijkwaardigheid
+ Gepast voor Leeftijd of ontwikkeling + Gepast voor Context
+ Zelfrespecterend
Schema
+ Grensoverschrijding op één van de criteria voldoende
+ Mate van grensoverschrijding bepaalt de kleur van de vlag
+ Steeds beoordeling van verantwoordelijke + Herhaald gedrag-rodere kleur
+ Urgentie vanaf Rood
+ Seksueel misbruik: grijze zone
groen geel rood zwart
toestemming OK +- OK - OK --OK
vrijwilligheid OK +- OK - OK --OK
gelijkwaardig heid
OK +- OK - OK --OK
Leeft/ontw.
adequaat
OK +- OK - OK --OK
Context- adequaat
OK +- OK - OK --OK
Zelfrespect OK +- OK - OK --OK
vlaggen
Ernstiger wanneer…
+ Meer schade
×Mate van angst, gebrek aan steun, isolatie, herhaling, dwang of misleiding,
ongelijkwaardigheid, mate van fysiek contact,..
+ Privacynorm overschreden wordt
+ Meer afwijkt van “gemiddelde” ontwikkeling + Pleger gevolgen kan inschatten
Definitie
+ Seksueel grensoverschrijdend gedrag is
seksueel gedrag dat op één van de criteria niet voldoet (bleek grijs)
+ Seksueel misbruik is seksueel gedrag (donker grijs)
× Dat duidelijk zonder wederzijdse toestemming
× Zonder vrijwilligheid
× Zonder gelijkwaardigheid tussen de partners gebeurt.
Stuurwiel: kinderen zelf leren sturen
Hoe reageren (korte termijn)?
+ Groen: accepteren en eventueel uitleggen + Geel: accepteren, uitleggen, begrenzen en
alternatieven bieden, signaleren, coachen + Rood: verbieden, uitleggen en controleren,
eventueel bemiddelen, melden, straf of interventie aankondigen, coachen
+ Zwart: verbieden, uitleggen, tussenkomen met straf of/en begeleiding of andere interventie, melden
Opbouw
groen geel rood zwart
Niet stoppen Afleiden/stoppe n
stoppen stoppen Bekijk/benoem/
bevraag gedrag
Bekijk/benoem/
bevraag gedrag
Bekijk/benoem/
bevraag gedrag
Bekijk/benoem/
bevraag gedrag Benoem
gevoelens
Benoem gevoelens
Benoem gevoelens
Benoem gevoelens Bevestig en leg
uit
Bevestig positieve
Bevestig positieve
Bevestig positieve Begrens/leid af verbied verbied
Leg uit Leg uit Leg uit
Maak
afspraken
Afspraken en consequenties
Afspraken en consequenties uitvoeren
monitor monitor rapporteer rapporteer
Pedagogische strategieën lange termijn
+ Groene vlag
×(1)acceptatie van seksueel gedrag;
×(2)informatie beschikbaar maken;
×(3)emoties helpen reguleren;
×(4)empathie bevorderen;
×(5)het geweten stimuleren;
×(6)communicatie over seksueel gedrag bevorderen;
×(7)psycho-educatie bij groene vlag.
Lange termijn
+ Gele vlag
×(8)cognitieve coping stimuleren;
×(9)disfunctionele gedachten identificeren;
×(10)acceptatie van seksueel probleemgedrag;
×(11)beloning en bekrachtiging;
×(12)coaching;
×(7)psycho-educatie bij gele vlag.
+ Rode vlag
×(13)time out;
×(14)opvang bij ingrijpende gebeurtenissen
+ Rode vlag
×(15) toezicht aanscherpen;
×(7) psycho-educatie bij rode vlag;
×(16) herstel en herstelbemiddeling.
+ Zwarte vlag
×(17) straffen
×(18) vrijheidsbeperkende maatregelen
×(19) hulpverlening of specifieke psycho-educatie;
×(20) nazorg voor alle partijen.
Dank u
Erika.Frans@sensoa.be www.seksuelevorming.be www.seksualiteit.be
