• No results found

Woorden in het scheikunde_onderwijs

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Woorden in het scheikunde_onderwijs "

Copied!
10
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

2 0 5

Woorden in het scheikunde_onderwijs

E e n o n d e r z o e k n a a r d e b e k e n d h e i d m e t 2 9 4 w o o r d e n o n d e r l e e r l i n g e n v a n d e t w e e d e k l a s m a v o , h a v o e n v w o .

J . B o u m a

C h e m i e d i d a c t i e k , V r i j e U n i v e r s i t e i t A m s t e r d a m

1 . A a n l e i d i n g

I n v e r s c h i l l e n d e E u r o p e s e l a n d e n i s a l o n d e r z o e k v e r r i c h t n a a r h e t f u n c t i o n e - r e n v a n e n d e b e k e n d h e i d m e t w o o r d e n d i e i n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i j s w o r d e n g e - b r u i k t . I n U e s t - D u i t s l a n d i s G . V o l l m e r ( 1 9 8 0 ) z e e r u i t v o e r i g o p d e m a t e r i e i n g e - g a a n ; i n E n g e l a n d h e e f t E . N . P a g e ( 1 9 7 7 ) e e n d i s s e r t a t i e h i e r o v e r v e r d e d i g d a a n d e u n i v e r s i t e i t t e R e a d i n g ; i n S c h o t l a n d i s h e t J . R . T . C a s s e l s , d i e i n s a m e n w e r - k i n g m e t A . H . J o h n s t o n e u i t g e b r e i d o n d e r z o e k h e e f t v e r r i c h t n a a r d e w o o r d k e n n i s a l d a a r e n d e p r o b l e m e n d i e h e t g e b r e k e r a a n o p l e v e r e n ( C a s s e l s e n J o h n s t o n e , 1 9 7 7 a , 1 9 7 7 b , 1 9 7 8 , 1 9 8 3 , C a s s e l s , 1 9 7 6 , 1 9 8 0 )

O o k C . R . S u t t o n ( 1 9 8 2 ) h e e f t o p d i t g e b i e d t o t b u i t e n E u r o p a o n d e r z o e k v e r - r i c h t . I n h e t N e d e r l a n d s t a l i g e g e b i e d i s o o k v e e l o n d e r z o e k g e d a a n o p h e t g e b i e d v a n t a a l e n ( c h e m i e ) - o n d e r w i j s ( D . C . N . , 1 9 8 0 , 1 9 8 2 ) . M a a r o p d e z e w i j z e w a s d i t n o g n i e t g e b e u r d , a l l i j k t h e t a r t i k e l v a n S c h i p p e r u s c . s . ( 1 9 8 3 ) e r w e l o p .

H e t b e z o e k d a t D r . A . H . J o h n s t o n e i n 1 9 8 1 a a n N e d e r l a n d b r a c h t b i j d e w e r k g r o e p S O j ( S c h e i k u n d e - o n d e r w i j s , o n d e r z o e k e n o n t w i k k e l i n g ) e n w a a r b i j h i j o v e r d e m o g e l i j k h e d e n h i e r o m t r e n t v e r t e l d e , w a s e i g e n l i j k d e l a a t s t e a a n s p o r i n g om me h i e r m e e i n N e d e r l a n d b e z i g t e h o u d e n .

D r . L . B r a n d t , c h e m i e d i d a c t i c u s a a n d e K a t h o l i e k e U n i v e r s i t e i t t e L e u v e n , v e r r i c h t i n s a m e n w e r k i n g m e t H e v r . L . P e u m a n s e e n s o o r t g e l i j k o n d e r z o e k o n d e r B e l g i s c h e l e e r l i n g e n . .

2 . D o e l s t e l l i n g

D e b e d o e l i n g v a n h e t o n d e r z o e k i s : n a t e g a a n w e l k e w o o r d e n i n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i j s p r o b l e m e n o p r o e p e n b i j d e l e e r l i n g e n , d o o r d a t z e n i e t o f v e r k e e r d w o r - d e n b e g r e p e n . H e t p r o d u k t v a n h e t o n d e r z o e k i s d u s e e n l i j s t v a n w o o r d e n i n v o l g o r d e v a n ' o n b e g r i p ' , z o m o g e l i j k v o o r z i e n v a n c o m m e n t a a r .

(2)

2 0 6 W o o r d e n i n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i j s

3 . O p z e t

D e

woorden

w e r d e n v e r k r e g e n d o o r h e t b e s t u d e r e n v a n e e n l e e r b o e k v o o r s c h e i - k u n d e , b e s t e m d v o o r l e e r l i n g e n v a n d e d e r d e k l a s , w a a r v a n i k m e d e - a u t e u r b e n ( S c h u i j l e . a . , 1 9 8 0 ) . U i t d i t b o e k w e r d e n m e e r d a n 2 8 0 w o o r d e n g e s e l e c t e e r d , w e l k e i n o v e r l e g m e t D r . B r a n d t w e r d e n a a n g e v u l d t o t 2 9 4 . C r i t e r i u m w a s h e t v e r m o e d e n d a t z e v e r k e e r d b e g r e p e n z o u d e n k u n n e n w o r d e n . D e z e w e r d e n i n a l f a b e t i s c h e v o l g - o r d e v e r d e e l d o v e r 1 5 l i j s t e n v a n 19 o f 2 0 w o o r d e n . V a n e l k e l i j s t w e r d e n o n g e - v e e r 1 0 0 e x e m p l a r e n v e r d e e l d o v e r d e p r o e f p e r s o n e n .

D e

leerlingen

w a r e n a f k o m s t i g u i t t w e e d e k l a s s e n m a v o , h a v o e n v w o . D e t o e t s w e r d a f g e n o m e n i n d e l a a t s t e p e r i o d e v a n h e t s c h o o l j a a r ( m e i - j u n i 1 9 8 2 ) , z o d a t b i j b e n a d e r i n g d e s i t u a t i e g o l d d a t z e - n a b e v o r d e r i n g t o t d e d e r d e k l a s - j u i s t a a n h e t b e g i n v a n d e s c h e i k u n d e l e s s e n z o u d e n s t a a n . D a n k z i j d e m e d e w e r k i n g v a n d e l e r a r e n u i t h e t a d r e s s e n b e s t a n d v a n d e a f d e l i n g D i d a c t i e k d e r N a t u u r k u n d e a a n d e V r i j e U n i v e r s i t e i t k o n d e n h i e r v o o r t w e e d e k l a s s e r s w o r d e n b e n a d e r d . V e r d e r e g e g e - v e n s v i n d t U i n a a n h a n g s e l 2 e n 3 ( o p a a n v r a a g v e r k r i j g b a a r ) .

D e

opdracht

d i e d e l e e r l i n g e n k r e g e n w a s : v a n d e 1 9 o f 2 0 h u n v o o r g e l e g d e w o o r d e n d u i d e l i j k t e m a k e n d a t z e d e b e t e k e n i s e r v a n k e n d e n , o f w e l d o o r h e t z e t t e n v a n e e n s t r e e p j e d a t z e d i e n i e t k e n d e n . V a n s o m m i g e w o o r d e n

w e r d e n t w e e v e r s i e s i n v e r s c h i l l e n d e l i j s t e n o p g e g e v e n , b i j v o o r b e e l d ' z u i v e r e s t o f ' e n ' s t o f , z u i v e r e ' . De v r a a g w a s z o g e s t e l d d a t e l k e m o g e l i j k h e i d t o t d e f i - n i ë r e n g e b r u i k t k o n w o r d e n : h e t g e v e n v a n e e n s y n o n i e m , h e t o m s c h r i j v e n o f h e t g e v e n v a n e e n v o o r b e e l d . E r k o n d e n d e s g e w e n s t m e e r b e t e k e n i s s e n w o r d e n o p g e g e v e n . D a a r n a a s t w e r d e n d e g e b r u i k e l i j k e a d m i n i s t r a t i e v e g e g e v e n s g e v r a a g d : s e x e , l e e f - t i j d e n s c h o o l t y p e .

4 . H e t a f n e m e n v a n d e t o e t s

D e f o r m u l i e r e n z i j n v e r d e e l d o v e r d e l e r a r e n e n v o o r z i e n v a n h e t v e r z o e k d e d e f i n i t i e s t e v r a g e n a a n d e l e e r l i n g e n v a n e e n o f m e e r t w e e d e k l a s s e n t e g e n h e t e i n d v a n d e c u r s u s . N a a r s c h a t t i n g z o u h e t i n v u l l e n z o ' n 2 0 m i n u t e n v e r g e n . H i e r - o v e r z i j n g e e n n a d e r e i n l i c h t i n g e n i n g e w o n n e n . A l l e v e r z o n d e n p a k k e t t e n w e r d e n v ó ó r h e t e i n d v a n d e c u r s u s i n g e v u l d g e r e t o u r n e e r d . V r i j w e l g e e n e n k e l f o r m u l i e r m o e s t w o r d e n o p z i j g e l e g d w e g e n s d u i d e l i j k e ' h u m o r i s t i s c h e ' o p v a t t i n g e n v a n d e i n v u l l e r s . W e l k w a m h e t , o n d a n k s h e t v e r z o e k e e r l i j k d e e i g e n k e n n i s o p t e g e v e n , n a a r h e t s c h i j n t n o g a l e e n s v o o r d a t e r w e r d ' g e s p i e k t ' : g e l i j k e a n t w o o r d p a t r o n e n b i n n e n é é n k l a s , v a a k b i j o p e e n v o l g e n d e f o r m u l i e r e n . N o g a l e e n s w e r d v e r g e t e n s e x e o f l e e f t i j d i n t e v u l l e n .

(3)

5 . H e t v e r w e r k e n v a n d e g e g e v e n s

O n d e r d e g e s e l e c t e e r d e w o o r d e n k u n n e n w e

vier

c a t e g o r i e ë n o n d e r s c h e i d e n : 1 . O u d e o f v e r o u d e r ( e n ) d e , m a a r o v e r i g e n s g e w o n e N e d e r l a n d s e w o o r d e n :

a c c i j n s , l i c h t g a s

2 . V r e e m d e w o o r d e n : d i a m e t e r , p r o c e s , p a r a f f i n e

3 . S p e c i f i e k c h e m i s c h e t e r m e n : a r g o n , v e r b i n d i n g s r e a c t i e , k o o l s t o f

4 . A l g e m e n e w o o r d e n d i e e e n s p e c i f i e k n a t u u r w e t e n s c h a p p e l i j k e b e t e k e n i s k u n n e n h e b b e n : k e r n , g r o o t h e i d , s t r o o m k r i n g .

O v e r i g e n s z i j n o o k a n d e r e c a t e g o r i s e r i n g e n d e n k b a a r . E e n g r o o t p r o b l e e m i s h e t d o o r e l k a a r l o p e n v a n a l g e m e n e w o o r d e n e n v a k t e r m e n . E e n s c h e r p e g r e n s i s n i e t t e t r e k k e n . E e n v o o r h e t E n g e l s e t a a l g e b i e d g e l d e n d e p o g i n g t o t c a t e g o r i s e r e n i s g e - d a a n d o o r J . J . W e l l i n g t o n ( 1 9 8 3 ) . O m d a t h e t h i e r g i n g o m e e n o f m e e r v r i j e d e f i n i - t i e s , k o n d e n e r g e e n g e p r e c o d e e r d e v r a g e n w o r d e n g e s t e l d . D a a r o m w e r d v a n e l k w o o r d e e n k a a r t g e m a a k t m e t d a a r o p e e n a a n t a l c i j f e r s .

0 w a s v o o r n i e t - i n v u l l e n , 1 - 7 v o o r d e f i n i t i e s d i e g o e d k o n d e n w o r d e n g e r e k e n d ( z o v e e l a l s e r n o d i g w a r e n ) , 8 v o o r d e f i n i t i e s d i e n i e t e c h t v e r k e e r d w a r e n , m a a r o o k n i e t j u i s t g e r e k e n d k o n d e n w o r d e n e n 9 v o o r b e s l i s t f o u t e d e f i n i t i e s . F o u t i s d u s e e n d e f i n i t i e d i e d u i d e l i j k b l i j k g e e f t v a n o n b e g r i p v o o r h e t b e t r e f f e n d e w o o r d . D e d e f i n i t i e s w e r d e n , v o o r z o v e r m o g e l i j k , o n t l e e n d a a n V a n D a l e ( 1 ) . E n k e l e w o o r - d e n m o e s t e n a a n d e s y s t e m a t i e k v a n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i j s w o r d e n a a n g e p a s t . Z o w e r d v a n h e t w o o r d ' o p l o s b a a r h e i d ' d e v o l g e n d e r e e k s g e m a a k t :

1 . h e t o p l o s b a a r z i j n 2 . d e m a t e v a n o p l o s b a a r h e i d

3 . h e t a a n t a l g r a m s t o f d a t m e t 1 0 0 g r a m o p l o s m i d d e l e e n v e r z a d i g d e o p l o s s i n g v o r m t .

A l l e e n d e e e r s t e b e t e k e n i s k o m t i n d i e z i n i n h e t w o o r d e n b o e k v o o r . S o m m i g e w o o r - d e n k w a m e n n i e t v o o r i n V a n D a l e , b i j v o o r b e e l d p o s t u l e r i n g , e d e l s t a l e n , s y n t h e - t i s e r e n .

W e e r a n d e r e l e v e r d e n d e f i n i t i e s v a n z e e r v e r r a s s e n d e a a r d . V a n D a l e v e r m e l d t n i e t d a t ' b r a n d p u n t ' d e n a a m 1 s v a n éèn" t e l e v i s i e p r o g r a m m a , n o c h d a t ' n o r m a a l ' d e a a n d u i d i n g I s v a n e e n b e n z i n e m e t e e n b e p a a l d o c t a a n g e t a l ë n d e n a a m v a n e e n p o p g r o e p . U i t e r a a r d k a n m e n d e z e o m s c h r i j v i n g e n n i e t f o u t r e k e n e n . W e l l e v e r d e n z e n i e u w e d e f i n i t i e - c i j f e r s o p d e k a a r t o p . Z o w e r d a a n e l k w o o r d - d a t z e l f g e - k e n m e r k t w a s d o o r l i j s t - e n v o l g n u m m e r - e e n a a n t a l d e f i n i t i e s t o e g e k e n d . H e t v e r w e r k e n v a n d e g e g e v e n s b e s t o n d u i t h e t d o o r l e z e n v a n a l l e 2 6 . 4 3 7 g e d e f i n i e e r d e w o o r d e n e n h e t t o e k e n n e n a a n e l k v a n d e c a t e g o r i e ë n d i e o p d e k a a r t s t o n d e n . D i t i s ' m e t d e h a n d ' e n d o o r s l e c h t s é é n p e r s o o n g e d a a n .

(4)

2 0 8 W o o r d e n i n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i j s

D a a r b i j d e d e n z i c h v e r s c h i l l e n d e p r o b l e m e n v o o r :

- h e t g r o n d p r o b l e e m i s d e s u b j e c t i v i t e i t d i e a a n d e z e w e r k w i j z e i n h e r e n t i s . I k h e b t o t n u t o e n i e m a n d g e v o n d e n d i e v o l d o e n d e t i j d h e e f t , z e l f s s t e e k p r o e f s - g e w i j z e , d e i n t e r p r e t a t i e s n a t e z i e n

- d e f i n i t i e s n a a r V a n D a l e s p l i t s e n u i t e n g e v e n z o v e e l m o g e l i j k t e o n d e r s c h e i d e n b e t e k e n i s n u a n c e s . H o e t e w e r k g a a n a l s e e n l e e r l i n g e e n n o o r d d e f i n i e e r t . m e t e e n synoniem d a t ö ó k a l d i e n u a n c e s d e k t ? E e n v o o r b e e l d . V o o r h e t w o o r d ' s t r u c - t u u r ' v i n d e n w e v i e r n u a n c e s :

1 . i n w e n d i g e b o u w v a n e e n s t o f o f e e n g e h e e l s

2 . w i j z e w a a r o p e e n m a s s a u i t d e e l t j e s o f l a g e n i s o p g e b o u w d ; 3 . o p b o u w v a n e e n s a m e n g e s t e l d g e h e e l ( a b s t r a c t ) e n

4 . b o u w i n h e t a l g e m e e n .

W a t n u t e d o e n m e t d e l e e r l i n g e n d i e a l s d e f i n i t i e v o o r s t r u c t u u r g e v e n ' o p b o u w ' ? B e t r e k k e l i j k w i l l e k e u r i g i s - o p d e k l a n k a f - d e f i n i t i e 3 . g e k o z e n .

- D i k w i j l s k o m e n

woordsoortfouten

v o o r . U i t d e d e f i n i t i e v a n ' m a g n e e t ' e n ' m a g n e - t i s c h ' b l i j k t d a t d e l e e r l i n g e n i n h u n a n t w o o r d g e e n v e r s c h i l m a k e n t u s s e n e e n z e l f s t a n d i g e n e e n b i j v o e g l i j k n a a m w o o r d . N o g e r g e r i s h e t a l s z e d e o m s c h r i j - v i n g g e v e n i n d e v o r m v a n , v a a k o n a f g e m a a k t e , z i n n e n . E n k e l e v o o r b e e l d e n v a n d e f i n i t i e s v o o r ' m a g n e t i s c h ' : ' h e t t r e k t e e n a n d e r e s t o f a a n ' ; ' i e t s d a t o p i j z e r v a s t b l i j f t z i t t e n ( . . . . ) ' ; ' a l s t w e e v o o r w e r p e n e l k a a r a a n t r e k k e n ' . O v e r i g e n s b l i j k t h i e r e e n v a n d e o n v e r w a c h t e u i t k o m s t e n : h e t b e g r i p d a t e e n m a g - n e e t - a l t h a n s l u i d e n s d e a n t w o o r d e n - v a n a l l e s k a n a a n t r e k k e n , e v e n a l s d e v a a k a a n g e t r o f f e n g e l i j k s t e l l i n g v a n i j z e r e n s t a a l .

H e t z o u d e m o e i t e w a a r d z i j n d e r g e l i j k e w o o r d e n n o g e e n s a p a r t t e b e z i e n . - I n d e l i j s t e n w a s r e k e n i n g g e h o u d e n m e t

twee definities pep woord.

O v e r h e t a l g e -

m e e n b l e e k d i t v o l d o e n d e : s o m s g a v e n l e e r l i n g e n d r i e o f m e e r d e f i n i t i e s . D a a r v a n w e r d e n a l l e e n d e e e r s t e t w e e i h d e l i j s t e n o p g e n o m e n . M e e s t a l k w a m p e r w o o r d m a a r é é n d e f i n i t i e v o o r .

H e t v o o r k o m e n v a n

maar één foutcategorie

d o e t o n r e c h t a a n d e r i j k e f a n t a s i e v a n d e l e e r l i n g e n é n g e e f t g e e n r e k e n s c h a p v a n d e c a t e g o r i e ë n d i e d a a r i n o p t r e d e n . I k k o m d a a r o p n o g t e r u g b i j d e b e s p r e k i n g v a n d e v e r w e r k t e r e s u l t a t e n .

6 . R e s u l t a t e n

6 . 1 . D e n i e t o f v e r k e e r d g e d e f i n i e e r d e w o o r d e n . V a n a l l e g e g e v e n d e f i n i t i e s w e r d e n d e c a t e g o r i e ë n 0 + 9 ( d u s ' b l a n c o ' + ' f o u t ' ) o p g e t e l d e n i n v o l g o r d e g e z e t . I n b i j l a g e 1 s t a a n d e e e r s t e h o n d e r d v e r m e l d . O p m e r k e l i j k i s d a t e r e e n v l o e i e n d v e r l o o p b e s t a a t v a n d e s l e c h t s t b e g r e p e n w o o r d e n ( v u l c a n i s e r e n ' e n ' c a p i l l a i r ' , b e i d e 1 0 0 % ) , n a a r d e b e s t b e g r e p e n ( ' m e n g e n ' e n ' z u i v e r e n ' , b e i d e 0 % ) . D e e e r s t e

(5)

B o u m a

h o n d e r d w o o r d e n v e r m e n d u s m e e r e e n w i l l e k e u r i g a f g e s l o t e n l i j s t . H e t l a a t s t e w o o r d e r v a n , ' n a t u u r , l e v e n d e ' k o m t o p 3 9 % , h e t d a a r o p v o l g e n d e , ' a c h t e r e e n -

v o l g e n s ' o p 3 8 % d e r l e e r l i n g e n d i e h e t n i e t o f v e r k e e r d o m s c h r e v e n . E n k e l e w o o r d e n u i t d e z e l i j s t v r a g e n b i j z o n d e r e a a n d a c h t . ' C a p i l l a i r ' i s g e - h e e l , ' k o o l s t o f ' v r i j w e l g e h e e l o n b e k e n d . O p m e r k e l i j k i s d a t - v o o r z o v e r k o o l s t o f w o r d t g e d e f i n i e e r d - h e t v a a k w o r d t v e r w a r d m e t k o o l s t o f d i o x i d e . I n v l o e d v a n d e b i o l o g i e l e s ? D e e e r s t e r e s u l t a t e n v a n e e n v e r v o l g o n d e r z o e k b i j v i e r d e k l a s s e r s w i j z e n i n d e z e l f d e r i c h t i n g . ' L i c h t g a s ' i s u i t d e w o o r d e n - s c h a t v e r d w e n e n , v e r v a n g e n d o o r a a r d g a s .

6 . 2 . S e x e v e r s c h i l l e n

E r b e s t a a n b i j s o m m i g e w o o r d e n d u i d e l i j k e v e r s c h i l l e n t u s s e n j o n g e n s e n m e i s j e s v o o r w a t b e t r e f t d e f o u t e i n t e r p r e t a t i e e n o n b e k e n d h e i d .

c o m p o n e n t : 1 3 / 6 3 ( 2 1 % ) v a n d e j o n g e n s ; 1 / 7 8 ( 1 % ) v a n d e m e i s j e s h a d h e t j u i s t ( a l s f o u t b e t e k e n i s v a a k v e r w a r d m e t c o m p o n i s t )

m9 r $ l § r ' 3 0 / 5 6 ( 5 4 % ) v a n d e j o n g e n s ; 9 / 7 2 ( 1 3 % ) v a n d e m e i s j e s h a d h e t j u i s t

y l § £ 9 § 2 i § i ï: 5/4 6 v a n d e j o n g e n s 0 / 5 7 ( 0 % ) v a n d e m e i s j e s h a d h e t j u i s t .

W o o r d e n d i e m e i s j e s b e t e r k e n n e n * z i j n b i j v o o r b e e l d :

b 2 êd§ D i 9 b § i d : 2 / 2 8 ( 7 % ) v a n d e j o n g e n s ; 1 3 / 4 3 ( 3 0 % ) v a n d e m e i s j e s h a d h e t j u i s t

e b o n i e t : 0 / 3 2 ( 0 % ) v a n d e j o n g e n s ; 5 / 2 8 ( 1 5 % ) v a n d e m e i s j e s h a d h e t j u i s t .

U 1 t d e e e r s t e g r o e p - e n o o k u i t a n d e r e v o o r b e e l d e n - b l i j k t d a t i n h e t a l g e m e e n d e j o n g e n s i e t s b e t e r z i j n i n w o o r d e n m e t e e n t e c h n i s c h e a c h t e r - g r o n d , m e i s j e s m e e r i n n i e t - t e c h n i s c h e , d a t w i l z e g g e n d a g e l i j k s e o f w e t e n - s c h a p p e l i j k e w o o r d e n .

B i j e n k e l e w o o r d e n b l i j k t u i t d e t o e g e k e n d e b e t e k e n i s e e n l i c h t e s e x e v o o r - k e u r b i j v . b i j ' p a t r o o n ' . Z i e o n d e r s t a a n d e t a b e l

p a t r o o n : j o n g e n s : m e i s j e s : , b a a s 5 4

k o g e l b u i s 1 6 1 9 v o o r b e e l d 1 6 ( 3 8 % ) 2 6 ( 5 1 % ) o r d e n i n g 4 1 ( f o u t ) 1 1

H e t a n d e r e w o o r d e n : 3 8 % v a n d e j o n g e n s d e f i n i e e r t p a t r o o n a l s ' v o o r b e e l d ' t e g e n 5 1 % v a n d e m e i s j e s . D e i n v l o e d v a n ' b r e i p a t r o o n ' e n d e r g e l i j k e l i j k t h i e r m o g e l i j k i n w e e r s p i e g e l d .

(6)

2 1 0 W o o r d e n i n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i i s

6 . 3 . W o o r d e n m e t n i e t - w e t e n s c h a p p e l i j k e v o o r k e u r s b e t e k e n i s

E e n v a n d e r e d e n e n w a a r o m i k d i t o n d e r z o e k h e b o p g e z e t , . w a s h e t v e r m o e d e n d a t l e e r l i n g e n v a n w o o r d e n d i e z o w e l e e n w e t e n s c h a p p e l i j k e a l s n i e t - w e t e n - s c h a p p e l i j k e b e t e k e n i s h e b b e n b i j v o o r k e u r d e l a a t s t e k i e z e n . D i t v e r m o e d e n l i j k t t e w o r d e n b e v e s t i g d .

I k g e e f h i e r o n d e r d r i e w o o r d e n w a a r b i j b l i j k t d a t i n e e r s t e i n s t a n t i e n i e t w o r d t g e d a c h t a a n d e n a t u u r w e t e n s c h a p p e l i j k e b e t e k e n i s .

a ) k e r n : 2 3 % : b i n n e n s t e ( h i e r b i j n i e t m e e g e r e k e n d d e v e l e n d i e o p g a v e n

H e t b e e l d z a l o n g e t w i j f e l d n o g g e n u a n c e e r d e r w o r d e n b i j e e n n a d e r e b e s c h o u - w i n g v a n d e f o u t d e f i n i t i e s , o o k b i j a n d e r e w o o r d e n . O v e r i g e n s d o e t z i c h h i e r e e n m e t h o d i s c h p r o b l e e m v o o r . A a n d e l e e r l i n g e n i s g e v r a a g d e e n o f m e e r b e t e - k e n i s s e n t o e t e k e n n e n a a n e e n g e ï s o l e e r d w o o r d . H e t i s d u s m i n o f m e e r e e n v r i j e a s s o c i a t i e . D a a r m e e w e t e n w i j n o g n i e t h o e h e t b e t r e f f e n d e w o o r d w o r d t o p g e v a t i n e e n n a t u u r w e t e n s c h a p p e l i j k e ( s c h e i k u n d i g e ) c o n t e x t . E v e n m i n b l i j k t h o e h e t w o o r d p a s s i e f k a n w o r d e n h e r k e n d a l s w e t e n s c h a p p e l i j k w o o r d . D a a r v o o r m o e t o p n i e u w o n d e r z o e k w o r d e n v e r r i c h t , n a a s t h e t a l g e d a n e v e r v o l g o n d e r z o e k a a n v i e r d e k l a s s e r s . U i t d a t l a a t s t e b l i j k t o v e r i g e n s , g e h e e l n a a r v e r w a c h t i n g , d a t h e t b e g r i p i s t o e g e n o m e n , a l t h a n s o n d e r l e e r l i n g e n d i e s c h e i k u n d e i n h u n p a k k e t h e b b e n . N i e t d u i d e l i j k i s , w a a r e n h o e z e d e n a t u u r w e t e n s c h a p p e l i j k e b e t e k e n i s h e b b e n g e l e e r d .

6 . 4 . E e n p o g i n g t o t c a t e g o r i s e r i n g d e r f o u t e n .

O n d e r d e v o o r k o m e n d e ' v l u c h t w e g e n ' v o o r h e t g e v a l e e n l e e r l i n g h e t w o o r d n i e t d e j u i s t e b e t e k e n i s t o e k e n t , k o m e n v o o r :

0 n i e t s i n g e v u l d

A d e f i n i t i e o p d e k l a n k a f g e r a d e n : c o m p o n e n t - c o m p o n i s t

B h e t t e g e n g e s t e l d e , h e t d u b b e l e o f d e h e l f t : d i a m e t e r - h a l v e s t r a a l

C v e r w a r r i n g t u s s e n d e o v e r g a n k e l i j k e b e t e k e n i s v a n h e t w o o r d : r i e k e n - ' r u i k e n D h e t o n v e r m o g e n p r e c i e s t e o m s c h r i j v e n : p l e t b a a r - h e t k a n s a m e n g e d r u k t w o r d e n E c a t e g o r i e f o u t : m a g n e t i s c h - e e n d i n g d a t i j z e r a a n t r e k t

' m i d d e l p u n t ' )

b ) k o l _ f

c ) n a s :

2 0 % : w a a r h e t om g a a t , w a a r h e t ( a l l e s ) om d r a a i t 1%: p i t v a n e e n v r u c h t

3 1 % : a t o o m k e r n

37% a c h t e r k a n t o f h a n d v a t v a n e e n w a p e n 2 1 % b l o e i w i j z e , i n z . m a i s k o l f

4% g l a z e n v a t

2 9 % b r a n d s t o f i n g a s v o r m , a a r d g a s

2 6 % ( s t o f i n e e n b e p a a l d e ) a g g r e g a t i e t o e s t a n d

(7)

B o u m a

F i n v l o e d v a n r a d i o , T V , r e c l a m e e n z . : b r o s - c h o c o l a d e r e e p G d e n i e t - n a t u u r w e t e n s c h a p p e l i j k e b e t e k e n i s g a a t v o o r : e d e l - n o b e l N o g n a d e r m o e t k w a n t i t a t i e f u i t g e w e r k t w o r d e n , w e l k e k o p p e l i n g e n v a a k v o o r - k o m e n . D e c a t e g o r i e 0 s c o o r t o v e r a l h o o g . A k o m t v a a k v o o r b i j 4 ( a l g e m e n e w o o r d e n ) e n D b i j 1 ( v e r o u d e r d e . w o o r d e n ) e n 3 ( c h e m i s c h e v a k t e r m e n ) .

7 . C o n c l u s i e s e n a a n b e v e l i n g e n

A l s e e r s t e v o o r z i c h t i g e c o n c l u s i e k a n w o r d e n g e t r o k k e n , d a t a a n l e e r l i n g e n d i e m e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i j s b e g i n n e n e e n g r o o t a a n t a l i n d a t o n d e r w i j s g e b r u i k e l i j k e w o o r d e n o p h e t e e r s t e g e h o o r n i e t b e k e n d i s . D a t g e l d t n i e t a l l e e n v o o r s p e c i f i e k c h e m i s c h e t e r m e n ( z o a l s t e v e r w a c h t e n ) o f z e l f s n a t u u r w e t e n s c h a p p e l i j k e b e g r i p p e n , m a a r o o k v o o r v r e e m d e w o o r d e n e n z e l f s , v o o r m i n o f m e e r g e w o n e N e d e r l a n d s e w o o r d e n . A a n b e v o l e n w o r d t , v o o r a l b i j d e w o o r d e n v a n o n d e r s t a a n d e l i j s t , n a t e g a a n o f d e l e e r l i n g e n h e t k e n n e n e n / o f b e g r i j p e n . D i t g e l d t z o w e l v o o r t e k s t s c h r i j v e r s a l s v o o r d o c e n t e n i n d e k l a s . Z e m o e t e n d a a r u i t h u n e i g e n c o n c l u s i e s t r e k k e n : ö f h u n b o e k e n e e n v o u d i g e r m a k e n ( d e s c h r i j v e r s ) ö f m o e i l i j k e w o o r d e n u i t l e g g e n ( d e d o c e n - t e n ) . S c h o o l b o e k s c h r i j v e r s m o e t e n e e n s t a n d p u n t b e p a l e n t e n a a n z i e n v a n v a k t a a l . H e l e m a a l a f s c h a f f e n z a l n i e t g a a n . M a a r e e n k r i t i s c h e b l i k z o u v e e l g o e d k u n n e n d o e n ( m e t d a n k a a n P r o f . R a a t v o o r d e z e o p m e r k i n g ) .

N o o t

( 1 ) V a n D a l e G r o o t W o o r d e n b o e k d e r N e d e r l a n d s e t a a l , d e e l 1 e n 2 , ' s - G r a v e n h a g e : 1 9 7 0 .

L i t e r a t u u r

C a s s e l s , J . R . T . a n d J o h n s t o n e , A . H .

Bulletin of the Scottish Centre for Maths, Science and Technical Educ,

1 1 , p . 1 9 , 1 9 7 7 a .

C a s s e l s , J . R . T . a n d J o h n s t o n e , A . H .

Language in Chemistry,

R e p o r t o f t h e E d u c a t i o n D i v i s i o n C o n f e r e n c e , L o n d o n : T h e C h e m i c a l S o c i e t y , 1 9 7 7 b .

C a s s e l s , J . R . T . a n d J o h n s t o n e , A . H . W h a t ' s i n a w o r d ?

NewScientist,

7 8 , p . 4 3 2 ,

1 9 7 8 . « C a s s e l s , J . R . T . a n d J o h n s t o n e , A . H . T h e m e a n i n g o f w o r d s a n d t h e t e a c h i n g o f

c h e m i s t r y ,

Educ. in Chemistry,

J a n . , p . 1 0 , 1 9 8 3 .

C a s s e l s , J . R . T .

Language in Chemistry; the effect of some aspects of language on 'O' grade chemistry candidates,

M . S c . ï h e s i s , G l a s c o w : 1 9 7 6 .

C a s s e l s , J . R . T .

Language and thinking in science: some inveetigations with multiple choiae questions,

P h . D . T h e s i s , G l a s c o w : 1 9 8 0 .

D C N - C a h i e r 9 ,

Taalgebruik in de klas,

G r o n i n g e n : 1 9 8 0 . D C N - C a h i e r 9 ,

Leerlingen, taal en school,

E n s c h e d e : 1 9 8 2

(8)

2 1 2 W o o r d e n i n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i . i s

P a g e , E . N .

The Vocabulary of Chemistry - A Problem ?,

M . S c . T h e s i s , R e a d i n g : 1 9 7 7 ( u n p u b l . ) .

S c h i p p e r u s , 0 . , c . s . H e t g e b r u i k v a n s c h e i k u n d i g e v a k t e r m e n d o o r l e e r l i n g e n . E e n o n d e r z o e k j e d o o r s t u d e n t e n v a n d e l e r a r e n o p l e i d i n g s c h e i k u n d e a a n d e R . U . - L e i d e n

NVOtt-maandblad, 5 , p . 2 7 , 1 9 8 3 .

S c h u i j l , J . W . , c . s .

Chemie voor voortgezet onderwijs, deel 1 vwo/havo,

Z e i s t : 1 9 8 0 V o l l m e r , G .

Sprache und Begriffsbildung im Chemieunterricht,

F r a n k f u r t : 1 9 8 0 . W e l l i n g t o n , O . J . School Sci.Rev., J u n e , p . 7 6 7 , 1 9 8 3 .

(9)

B o u m a

A a n h a n g s e l 1

H o n d e r d w o o r d e n d i e i e e r l i n g e n v a n t w e e d e k l a s s e n n i e t o f f o u t d e f i n i ë r e n m e t e r a c h t e r g e v o e g d h o e v e e l p r o c e n t v a n h e n d a t d o e t .

k a r a k t e r i s t i e k 6 5 % k o r s t m o s 6 4 % d r i e d i m e n s i o n a a l 6 3 % i n s t a b i e l 6 1 % c o n c l u s i e 5 9 % n a t u u r , l e v e n l o z e 5 9 % o p l o s b a a r h e i d 5 8 % o r g a n i s m e 5 7 % t r o e b e l i n g 5 7 % l e v e n l o z e n a t u u r 57%

k e r n 5 7 % r a f f i n e r e n 5 6 % p a r a f i n e 5 5 % b e g e l . v e r m o g e n 5 5 %

b r o o s 5 5 % n a t u u r 5 3 % s o l d e e r 5 3 % g r o n d s l a g 5 2 % o n b e s t e n d i g 5 2 % m i n e r a a l 5 1 % e n e r g i e 5 1 % r a f f i n a d e r i j 5 0 % s t i k s t o f 5 0 % g a s o n t w i k k e l i n g 5 0 % m a g n e t i s c h 4 9 % p l e t h a a r 4 9 % e d e l 4 9 % s t o f , z u i v e r e 4 8 %

g e o l o g i s c h 4 8 % v e r s c h i j n s e l 4 8 % d i a g r a m 4 7 % g a s 47%

k o l f j e 4 7 % p r o c e s 4 7 % n i e t - m e t a a l 4 6 % s t r u c t u u r 4 5 % v e r f i j n e n 4 5 % r o e s t v a s t 4 5 % •

a c c i j n s 4 4 % g r o o t h e i d 4 3 % k e n m e r k e n d 4 2 % v e r b i n d i n g s w a r m t e 4 2 % 1 . v u l c a n i s e r e n 1 0 0 % 5 1 .

2 . c a p i l l a i r 1 0 0 % 5 2 ;

3 . k o o l s t o f 9 8 % 5 3 .

4 . p o s t u l e r i n g 9 8 % 5 4 . 5 . m o l e c u u l f o r m u l e 9 6 % 5 5 . 6 . v i s c o s i t e i t 9 5 % 5 6 . 7-. w a r m t e - e f f e c t 9 5 % 5 7 .

8 . a r g o n 9 4 % 5 8 .

9 . a f f i l t r e r e n 9 4 % 5 9 .

1 0 . l i c h t g a s 9 4 % 6 0 .

1 1 . o c t e t 9 3 % 6 1 .

1 2 . e b o n i e t 9 2 % 6 2 .

1 3 . v e r b i n d i n g s r e a c t i e 9 2 % 6 3 . 1 4 . k w a n t i t a t i e f 9 2 % 6 4 .

1 5 . s y n t h e s e 9 0 % 6 5 .

1 6 . k w a n t i t e i t 9 0 % 6 6 .

1 7 . r e l a i s 9 0 % 6 7 .

1 8 . c o m p o n e n t 9 0 % 6 8 . 1 9 . g e d e s t i l l e e r d 8 8 % 6 9 . 2 0 . o n v e r g a n k e l i j k 8 8 % 7 0 . 2 1 . s t o l l i n g s w a r m t e 8 6 % 7 1 . 2 2 . e d e l s t a l e n 8 6 % 7 2 .

2 3 . d i f f u u s 7 9 % 7 3 .

2 4 . h o e d a n i g h e i d 7 9 % 7 4 . 2 5 . s y n t h e t i s e r e n 7 8 % 7 5 .

2 6 . f y s i c u s 7 8 % 7 6 .

2 7 . r e a c t i e p r o d u k t 7 8 % 7 7 .

2 8 . m a t e r i e 7 8 % 7 8 .

2 9 . s t r o o m k r i n g 77% 7 9 . 3 0 . r e a c t i e m e n g s e l 77% 8 0 . 3 1 . s y n t h e t i s c h 77% 8 1 . 3 2 . c o m p l i c a t i e 77% 8 2 .

3 3 . p o r e u s 7 5 % 8 3 .

3 4 . h a c h e l i j k , 74% 8 4 . 3 5 . s t r o o m k e t e n 7 3 % 8 5 .

3 6 . a n a l y s e 72% 8 6 .

3 7 . e v e n r e d i g 72% 8 7 . 3 8 . r e s p e c t i e v e l i j k 72% 8 8 . 3 9 . a s b e s t w e e f s e l 71% 8 9 .

4 0 . f i l t r a t i e 71% 9 0 .

4 1 . m o r t i e r 7 0 % 9 1 .

4 2 . p e r i o d i e k 6 8 % 9 2 . 4 3 . v l o e i s t o f s p i e g e l 6 8 % 9 3 .

4 4 . o x i d e r e n 6 8 % 9 4 .

4 5 . w a a r b o r g 6 7 % 9 5 .

4 6 . v e z e l 6 7 % 9 6 .

4 7 . c h e m i e 6 7 % 9 7 .

4 8 . s t e e n k o o l v e r g a s s i n g 6 5 % 9 8 .

4 9 . r i e k e n 6 5 % 9 9 .

5 0 . k w a l i t a t i e f 6 5 % 1 0 0 . s t a b i e l k o l f

i d e n t i f i c e r e n o v e r m a a t s a m e n s m e l t e n d i a m e t e r a g r e s s i e f n a t u u r , l e v e n d e

4 2 % 4 1 % 4 1 % 4 1 % 4 0 % 3 9 % 3 9 % 3 9 %

(10)

<;14 W o o r d e n i n h e t s c h e i k u n d e - o n d e r w i . i s A a n h a n g s e l 2

S e x e d e r o n d e r z o c h t e p r o e f p e r s o n e n j o n g e n s : 5 9 3 ( 4 4 % )

m e i s j e s : 7 1 5 ( 5 3 % ) o n b e k e n d : 3 4 ( 3 % J t o t a a l 1 3 4 2 ( 1 0 0 % )

A a n h a n g s e l 4

K l a s t y p e w a a r i n d e r e s p o n d e n t e n z a t e n : 2 - m a v o : 3 9 7 ( 3 0 % ) 2 - h a v o : 3 0 1 ( 2 2 % ) 2 - v w o : 2 6 0 ( 1 9 % ) 2 - v w o / h a v o : 3 2 2 ( 2 4 % ) 2 - m a v o / h a v o / v w o : 5 3 ( 4 % ) o n b e k e n d : 9 ( 1 % ) t o t a a l 1 3 4 2 ( 1 0 0 % )

A a n h a n g s e l 3

L e e f t i j d d e r o n d e r z o c h t e p r o e f p e r s o n e n : 1 3 j a a r : 2 7 7 ( 2 1 % )

1 4 j a a r : 8 4 6 ( 6 3 % ) 1 5 j a a r : 1 7 5 ( 1 3 % ) 1 6 j a a r : 2 7 ( 2 % ) o n b e k e n d : 17 ( 2 % ) t o t a a l 1 3 4 2 ( 1 0 0 % )

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

It is true, two full books have been translated into English in the past, namely Thought and Language (1962) and The Psychology of Art (1971), but the latter is of little importance

Early life- history studies based on microstructure and microchemistry (trace elements and isotope ratios) of otoliths of leptocephali and glass eels collected

Australian government funding (A$ 5.3 million in 2007) is provided through annual block grants to participating higher education providers who are responsible for identifying

Het is belangrijk om al deze organismen te kunnen meten, liefst meerdere tegelijkertijd, qua identiteit en kwantiteit (multiplex detectie) en om de diversiteit van alle of

werkagenda waar te maken, zodat in de komende drie jaar voor iedereen duidelijk wordt welke vaccinaties er zijn en hoe deze aangeboden en gefinancierd

&gt;&gt; Visie op samenwerking Wageningen UR ontwikkelt dus kennis die van belang is voor overheden in de westelijke veenweidegebieden.. Het is een pré dat Wageningen UR

Thus, even if parent-child interaction would be ‘monolingual’ (in reality it never is, see below), the actual ‘home language’ environment experienced by children could

Nature, History, and God: Toward An Integrated Conceptualization, Gordon Kaufman; Interrelating Nature, Humanity, and the Work of God: Some Issues for Future Reflection,