RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO
LYCÉE INTERNATIONAL
School : Lycée International Plaats : Saint Germain-en-Laye BRIN-nummer : 20CH
Datum schoolbezoek : 23 en 24 september 2014 Datum vaststelling : 9 december 2014
2
Inhoud
1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7
3 Beschouwing 11
4 Vervolg van het toezicht 15
4
1 Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-VO Lycée International te St Germain-en-Laye, Frankrijk in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO).
Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Doorgaans is dit alleen bij onafhankelijk onderzoek door derden het geval.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan enkele documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben, waaronder opbrengstgegevens. Tijdens het schoolbezoek zijn eveneens documenten ingezien en overhandigd, waaronder enkele documenten om afspraken te borgen alsmede het Resultaat Jaarplan 2013-2014.
De inspectie heeft de informatie uit deze documenten bij haar oordeelsvorming betrokken.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn;
Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie- activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en die tijdens het bezoek zijn overhandigd of ingezien;
Schoolbezoek, waarbij in de klassen 1, 4 en 5 de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal;
Gesprekken met de rector van de Nederlandse sectie en met de (kwaliteits)zorgcoördinator over de kwaliteit van de indicatoren;
6
Gesprekken met het bestuur, leerlingen, leraren en ouders.
Tevens zijn korte gesprekken gevoerd met de Proviseur (rector) van het Lycée International en de ‘Directrice Primaire’.
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de Nederlandse rector en de (kwaliteits)zorgcoördinator. Na afloop van het schoolbezoek is gesproken met het bestuur (Stichting NOB).
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de
toegevoegde indicatoren betrokken. In de rapporten vanaf schooljaar 2013-2014 is hierin voor iedere bezochte ntc-school apart informatie opgenomen over de aanpak en de gevolgen van de bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in het buitenland vanaf januari 2014.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
2 Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijn bepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag
worden verwacht. . ●
1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding. ●
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op
vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving.
1 2 3 4
2.1 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de
onderbouw voldoen aan de kerndoelen ●
2.2 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de
bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. ●
2.3 De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze
leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.
1 2 3 4
3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. ● 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. ● 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. ●
8
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen.
1 2 3 4
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. ●
4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. ●
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. ●
5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. ●
5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. ●
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1 2 3 4
6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de
onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. ●
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. ● 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van leerlingen ●
7.3 De school gebruikt informatie van scholen en instellingen waar
de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen. ●
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. ●
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. ●
8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. ● Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. ●
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. ● 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. ● 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. ● 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. ● 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. ●
Naleving
Ja nee N1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N2b In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde
onderdelen. ●
N4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan
de daarvoor gestelde minima. ●
10
3 Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op Lycée International, St. Germain-en-Laye en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk
verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.
Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven.
Uitgangssituatie en gevolgen bezuinigingen
De school heeft een moeilijk schooljaar achter de rug. In de zomervakantie van 2013 hoorde het personeel, voor haar totaal onverwachts, dat er sprake was van afbouw van de bekostiging van de Nederlandse afdeling, inclusief stopzetting van de bekostiging van de vanuit Nederland gefinancierde
personeelsvergoedingen. Feitelijk betekent dat ook stopzetting van de afdeling, tenzij onder een nieuw bestuur de samenwerkingsconstructie met het Lycée International zou kunnen worden gecontinueerd. Dat vraagt medewerking van het Lycée en tevens de oprichting van een nieuw bestuur met licentie tot het geven van Nederlands onderwijs. Dit alles greep (en grijpt nog) in op de persoonlijke leefsituatie van leraren en betekende dat leraren moesten gaan nadenken over hun verdere loopbaan en mogelijke verhuizing naar elders.
In de Nederlandse gemeenschap ontstond veel commotie, ook al omdat het vanuit de Nederlandse overheid aanvankelijk ontbrak aan een duidelijke
communicatie naar de Franse overheid en de leiding van het Lycée International.
Daar kwam bij dat het bevoegd gezag van de school (NOB) zelf ook onderhevig was aan bezuinigingsmaatregelen die directe consequenties hadden voor haar eigen personeel.
Uiteindelijk is voor de leraren een sociaal plan opgesteld, dat onder andere inhoudt dat de bekostiging van de salarissen van leraren in het primair onderwijs aan het eind van het schooljaar 2014/2015 wordt stopgezet, en die van de afdeling van voortgezet onderwijs aan het eind van het schooljaar 2015/16. Dit verschil in tijdpad betekent dat de directie en de leraren die in beide sectoren werkzaam zijn (en indien zij worden aangesteld door het nieuwe bestuur) in het schooljaar 2015/2016 onder verschillende besturen gaan vallen met (per deeltijdbaan) verschillende arbeidsvoorwaarden. Over onderdelen van het afbouwproces worden door partijen juridische procedures gevoerd tegen de Nederlandse staat.
Inmiddels is over het sociaal plan duidelijkheid. Het personeel maakt op basis daarvan individuele keuzes over de eigen toekomst. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de continuïteit van het onderwijs in de afbouwperiode.
Onderwijskundig is er sprake van een unieke constructie. Op het Lycée
International zijn dertien taalsecties (primair en voortgezet onderwijs), die per leerjaar allemaal op dezelfde tijden, ruwweg twee dagdelen per week, in hun eigen taal les krijgen, of als dit niet kan, in het Engels. Het komt er feitelijk op neer dat de groepen en klassen op die momenten worden opgesplitst over de dertien taalsecties. Om dit te kunnen continueren moet een nieuw bestuur binnen deze systematiek Nederlandse taallessen blijven aanbieden. Als dat niet
12
lukt, wordt de Nederlandse afdeling binnen het Lycée opgeheven en zullen alle Nederlandse leerlingen de school moeten verlaten tenzij er gemotiveerde aanleiding is om onderwijs in één van de andere taalsecties te kunnen volgen (bijvoorbeeld als in een gezin ook een andere taal als moedertaal wordt gesproken). Op de achtergrond speelt de kwestie van het evenwicht tussen particuliere en door een overheid gesubsidieerde afdelingen op het Lycée. Bij een private doorstart van de Nederlandse afdeling slaat binnen het Lycée International de schaal door naar in meerderheid privaat gefinancierde afdelingen. Het is ten tijde van het inspectiebezoek onduidelijk of de Franse overheid dit zal willen toestaan. In elk geval is er daardoor kans op vertraging in het verkrijgen van een onderwijslicentie van de Nederlandse afdeling. Gezien deze onzekere situatie melden ouders hun kinderen inmiddels aan bij
particuliere scholen, omdat daar lange wachtlijsten zijn. Indien de onzekerheid te lang duurt, zal de Nederlandse afdeling als vanzelf leeglopen hetgeen een doorstart zal bemoeilijken. Bij het huidige systeem van opsplitsen van
jaargroepen zijn de kosten (in de vorm van ouderbijdrage) namelijk alleen maar beheersbaar bij voldoende leerlingen per jaargroep. Ouders betalen nu slechts 180 euro per leerjaar voor specifieke activiteiten en het lidmaatschap van de oudervereniging. Dit zal in de nieuwe constructie een veelvoud worden.
Gezien het bovenstaande heeft de school dus vooral leerlingen die het Nederlands als moedertaal aanleren.
In het voortgezet onderwijs, dat opleidt voor het OIB (een gezamenlijk Frans- Nederlands examen op VWO-niveau) wordt 8 uur per week lesgegeven, in het primair onderwijs is dit ongeveer 5 à 6 uur per week. Het Nederlandse
docententeam bestaat uit 6 personeelsleden, een rector en een administratieve kracht. Een deel van het personeel werkt parttime. De rector van de
Nederlandse afdeling (PO en VO) is vrijgesteld van lesgevende taken.
Algemeen beeld
Het onderwijs op de afdeling voortgezet onderwijs van de Section Néerlandaise van het Lycée International heeft voldoende tot goede kwaliteit. De school heeft goede examenresultaten en het primaire proces van leren en lesgeven is op orde. Uitgesproken sterke punten zijn de pedagogische benadering van
leerlingen en het prettige leerklimaat waardoor de beschikbare leertijd efficiënt wordt besteed. Deze conclusies zijn naast eigen observaties mede gebaseerd op gesprekken met leerlingen en ouders.
De inspectie constateert daarbij dat het onderwijsleerproces niet heeft geleden onder de turbulentie van het afgelopen schooljaar, waarin de leraren niet meer zeker zijn van hun toekomst op de school. Dit verdient een groot compliment aan het lerarenteam.
Tijdens het bezoek heeft de inspectie bij zowel een aantal personeelsleden als bij de ouders elan opgemerkt om onder een nieuw bestuur tot een doorstart te komen waarbij de samenwerking met het Lyceé wordt voortgezet, inclusief de afname van de examens OIB. De meeste leraren kijken na een periode van verwerking nu vooral weer vooruit. Dit is ook nodig omdat een doorstart veel inzet en doorzettingsvermogen van alle betrokkenen zal vragen, onder andere vanwege de Franse regelgeving en langdurige en ingewikkelde procedures in deze specifieke situatie. De geconstateerde kwaliteit van het voortgezet onderwijs, dat in de regio in een grote behoefte voorziet, rechtvaardigt in elk geval een succesvolle doorstart.
Toelichting Opbrengsten
Zoals gezegd zijn de leerresultaten van een goed niveau. De afgelopen jaren slaagden alle leerlingen met doorgaans goede cijfers voor het eindexamen. Ook in de doorstroming is er sprake van weinig of geen vertraging. Daarbij kan wel de volgende kanttekening worden gemaakt: deelname aan het onderwijs op het Lycée International stelt hoge eisen aan de leerlingen. De combinatie van de Nederlandse lessen én het Franse onderwijssysteem volgen is zwaar. Er zijn daarom hoge eisen voor aanname van leerlingen wat betreft de Nederlandse taalbeheersing en ook tussentijds kunnen leerlingen die minder goed presteren van school worden verwijderd. Dit kleurt de resultaten positief. Het moet daarbij gezegd dat de school veel onderneemt richting leerlingen én hun ouders om de leerresultaten op peil te brengen en te houden.
Onderwijspraktijk
Het primaire proces van lesgeven en leren op de Nederlandse afdeling van het Lycée International is over het geheel genomen van voldoende tot goede kwaliteit. Op één na alle indicatoren die de onderwijskundige kwaliteit in beeld brengen zijn van een voldoende tot goed niveau. Met name de pedagogische benadering van leerlingen en het leerklimaat zijn sterke punten. Er is bovendien een rijk leerstofaanbod voor alle taaldomeinen in alle klassen. De studiewijzer helpt de leerlingen goed bij het plannen en opnemen van de leerstof. De doorgaande lijn in het leerstofaanbod is ook voldoende gewaarborgd. De inspectie heeft waargenomen dat in de bovenbouw zeer gedegen wordt
lesgegeven. De leraren hebben veel ervaring met het OIB. Hoewel het onderwijs rijk aan inhouden is, steekt de sobere inrichting van de lokalen daar bij af.
In de groepen heerst een stimulerend leer- en werkklimaat, waarbij leraren de leerlingen veel ondersteuning bieden. De beschikbare leertijd wordt efficiënt benut. De lessen zijn goed georganiseerd met als resultaat een taakgerichte werkhouding bij de leerlingen. Daarbij valt het de inspectie op dat de lessen voornamelijk klassikaal zijn vormgegeven met de leraar als centraal punt van waaruit en waarnaar toe de communicatie verloopt. De uitleg is helder en duidelijk en bovendien aangepast aan de leerbehoeften van de leerlingen.
Leraren houden de vorderingen van de leerlingen goed bij en analyseren deze om het onderwijs verder af te kunnen stemmen. Het ontbreekt echter aan een landelijk genormeerde toets voor Nederlandse taalbeheersing in de onderbouw.
Zeker in de buitenlandsituatie waarin de vergelijking met het niveau in Nederland belangrijk is, is dit wel een vereiste. De betreffende indicator is daarom als onvoldoende beoordeeld.
De school zit ‘dicht’ op het onderwijsleerproces van de leerlingen en signaleert snel wanneer leerlingen iets extra’s moeten krijgen in de vorm van aanvullende didactiek of leermiddelen, zowel aan de onder- als aan de bovenkant. Dit komt erop neer dat de school veel aan preventieve zorg doet. In het voortgezet onderwijs zijn geen leerlingen aangetroffen voor wie een handelingsplan zou moeten worden opgesteld. Daarom is deze indicator als voldoende beoordeeld.
Zowel ouders als leerlingen met wie de inspectie sprak, tonen zich tevreden
‘klanten’ en zijn goed te spreken over de persoonlijke aandacht, de wijze van rapportage en feedback geven en over de wijze waarop de school
communiceert. Bij ouders leeft wel enige ongerustheid over het voortbestaan van de Nederlandse sectie onder een nieuwe rechtsvorm, de kosten daarvan en over de mogelijkheid om OIB-examens te kunnen blijven doen.
14
Kwaliteitszorg
De school heeft een werkend systeem van kwaliteitszorg. De school kent haar leerlingen vanuit de intake en het leren en onderwijzen en weet hoe het
onderwijs op de behoeften van de leerlingenpopulatie af te stemmen. Met zekere regelmaat wordt ook informatie bij leraren, ouders en leerlingen opgehaald over de ervaren onderwijskwaliteit. De school betrekt ook opbrengstgegevens bij de kwaliteitsanalyses. De in de uitgangssituatie vermelde omstandigheden hebben er wel toe geleid dat de geplande bevraging van ouders, leerlingen en personeel is opgeschoven. Desondanks voldoet de frequentie van bevraging nog wel aan de eisen die de inspectie daaraan stelt.
Op basis van de verzamelde gegevens en de analyses stelt de school
jaarplannen op met verbeterpunten, waaraan stelselmatig wordt gewerkt en die jaarlijks worden geëvalueerd. Ook aan het eind van het afgelopen schooljaar is dit nog gebeurd. Er is geen verdere uitlijning van de verbeterpunten gemaakt in de tijd, of in termen van taken en verantwoordelijkheden. Omdat steeds alle geplande punten aan het eind van het schooljaar worden gerealiseerd, is het oordeel van de inspectie over het planmatig werken aan verbeteractiviteiten toch voldoende.
In documenten zijn werkwijzen vastgelegd en geborgd. In het voortgezet onderwijs kan hierin nog een verdere slag worden gemaakt. De verantwoording van het verbeterbeleid aan betrokkenen vindt in voldoende mate plaats, onder andere in het hoofdstuk ’Schoolontwikkeling’ in de schoolgids.
De inspectie heeft geconstateerd dat de school ten tijde van het bezoek niet beschikt over een geldig schoolplan. Daarover heeft de inspectie met de school een afspraak gemaakt om zo snel mogelijk weer aan deze verplichting te voldoen.
4 Vervolg van het toezicht
Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek.
