E RGONOMIE
Veiligheid en ergonomie van de vorkheftruck door Willy Bohets,
ergonoom, Du Pont de Nemours
21 september 2010
Ter Elst - Edegem
VAN DE VORKHEFTRUCK VORKHEFTRUCK
Willy Bohets, Eur Erg DuPont de Nemours
2
• Amerikaans multi nationaal bedrijf aktief in chemie en
• Amerikaans multi-nationaal bedrijf aktief in chemie en gezondheidszorg
• Landbouw – Electronica – Energie – Verpakking – Polymeren – Veiligheid en bescherming
• Tyvek – Nomex – Kevlar – Teflon – Centari – Corian - ….
Rol : EMEA Ergonomics program manager Rol : EMEA Ergonomics program manager
• auditing : Ergonomie & Industriële hygiene
• training
3
Incidenten en ongevallen met vorkheftrucks :
• aanrijdingen
• getroffen door een vallende lading
• ledematen of personen die gekneld raken
• ledematen of personen die gekneld raken
• vallen van de VHT, de lepels of het laadperron
• botsen met de VHT of tegen objecten aanrijden
• kantelen van de VHT
• storingen en technische mankementen door slecht onderhoud
• een falende handrembediening
• op- en afstappen of springen van de VHT
• letsel bij het monteren van de lepels of andere hulp- en voorzetmiddelen j p p
• overbelastingsletsels : lage rug, schoudergordel, nek (zitten, romprotatie, vooroverbuigen, trillingen)
4
• het rijgedrag van de bestuurder
PREVENTIE
jg g
• het gedrag van personen in de nabijheid van de vorkheftruck
• omgevingsfactoren : lawaai en verlichting, niveauverschillen, staat van de vloer, klimaatomstandigheden (mist), aanduidingen
• de vorkheftruck zelf met de specifieke bedieningsmiddelen
Mi i l it ti t t fi ti d b di i
Minimale uitrusting tot zeer gesofisticeerde bedienings- en controle/alarmsystemen
Praktijkonderzoek : definiëren van elementen van belang voor veiligheid en ergonomie v/d vorkheftruck
6
Onderzoeksmethode
Stap 1 : opstellen van voorlopige lijst van elementen
ergonomie : NOVA onderzoek (W Bohets & D Delaruelle, 1996)
veiligheid : Corporate Standard DuPont “Powered Industrial Truck Safety”
veiligheid : Corporate Standard DuPont Powered Industrial Truck Safety
Stap 2 : selectie van experts (#4)
Stap 3 : experts vervolledigen de lijst en definitieve lijst wordt opgesteld/goedgekeurd
Stap 4 : elementen van de lijst worden door experts geclassificeerd als
minimale standaard uitrusting
optionele uitrusting ifv een risico-analyse van specifiek lokale
omstandigheden
7
ONDERZOEKSRESULTATEN
minimaal optioneel
Veiligheid
Veiligheidskooi : bescherming tegen vallende objecten en kantelen van de VHT
x x x x
Afgesloten cabine : bescherming tegen klimaat (koude – regen) en stof x x x x Veiligheidsgordel x x x x
Interlock aan veiligheidsgordel x x x x
Afscheiding tussen de bestuurder en de mast
- keuze van het materiaal ifv de situatie : gelaagd glas - plexi glas -
t l t
x x x x
metalen rooster
Ruit aan de achterzijde van de VHT - verhoogt het comfort bij het achteruitrijden
- niet aangewezen voor indoor gebruik omwille van geluidsisolatie
x x x x
Finale classificatie
8
minimaal optioneel Auditieve alarmsignalen
- claxon geactiveerd door een knop op het stuurwiel – joystick - handgreep rechts-achteraan
- bij achteruitrijden minimaal 3 signalen bij het vertragen en terug versnellen // een continu signaal wordt niet aanbevolen
x x x x
versnellen // een continu signaal wordt niet aanbevolen Rijverlichting (< 2 lumen)
- wit licht aan de voorzijde - rood licht aan de achterzijde
- zowel bij voertuigen die buiten en binnen opereren
x x x x
Remlichten x x x x
Roterend of flitsend waarschuwingslicht - geplaatst buiten het gezichtsveld van de bestuurder
- meeste bestuurders verkiezen roterende lichten x x x x
Waarschuwingslichten (activering van de 4 knipperlichten) x x x x Brandblusapparaat (1 of 2 kg model) x x x x Rijverlichting gemonteerd op +1m hoogte en ter hoogte van het
cabinedak aan de voor- en achterzijde x x x x
Richtingssignalen x x x x
minimaal optioneel Lichtsignaal voor “trage snelheids modus”
- rijsnelheid indoor (10km/h) – outdoor (15-20 km/h) - rood licht constant geactiveerd aan de achterzijde
x x x x
g j
“dodemansknop” onder de zetel of onder de linkervoet / gecombineerd zetel – voet // na activering van de dodemansknop moet er naar neutraal terug geschakeld worden vooraleer er terug kan gereden worden
x x x x
Achteruitkijkspiegel : keuze tussen een panoramische spiegel (dieptezicht) en vlakke spiegels aan de linker en rechter zijde (stootgevaar bij instappen)
x x x x
Ruitenwissers voor de voor- en achterruit met een sproeisysteem x x x x Een systeem dat de bestuurder verplicht om een aantal controles uit te voeren vooraleer te starten; indien de controle niet uitgevoerd wordt, zal de VHT aan een lagere snelheid rijden
x x x x
Bij een geactiveerde handrem moeten de vorken/mast nog steeds kunnen bediend worden
x x x x
10
minimaal optioneel Een noodknop aan de rechterzijde van de stoel voor het loskoppelen
van de batterij of de motor van de VHT – wordt dikwijls misbruikt om de motor af te zetten ipv het gebruik van de contactsleutel
x x x x
Lichtsignaal bij het achteruitrijden x x x x
Lichtsignaal bij het achteruitrijden x x x x
Volle of luchtbanden x x x x
Een zijwaarts laadsysteem voor de batterijen versus het takelen van de batterij
x x x x
“Black box” systeem voor het opslaan van de rijkarakteristieken rijtijden (start-stop-snelheid-klappen-….)
x x x x
Het mastbord heeft een minimale hoogte van 90 cm en geen uitstekende gedeelten
x x x x
Systeem voor het borgen van de trekpin x x x x
Systeem voor het beschermen van de batterijkabels bij het manipuleren van de batterij (clips om de kabels vast te hechten of krimpkous)
x x x x
11
Besluit veiligheids-elementen :
grote overeenstemming tussen de experts
opvallend de eisen tav verlichting en auditieve signalen
zien en gezien/gehoord worden door anderen ter voorkoming van aanrijdingen (gescheiden trajecten) j )
controlesystemen (registratie rijgedrag) is optioneel (kost ?)
12
minimaal optioneel AFMETINGEN VAN DE CABINE
Ergonomie
De vrije zithoogte bedraagt minimaal 102 cm (in het bijzonder indien een helm gedragen wordt)
x x x x
Voldoende ruimte achter de stoel voor het steunen van de rechterarm bij het achteruitrijden
x x x x
Voldoende ruimte voor de benen en geen obstakels rond het stuurwiel
x x x x
De vloerplaat is geïnclineerd (neutrale stand van de voet) x x x x OPSTAP
De opstaptrede bevindt zich in de buitencontouren van de cabine en is geen uitsparing in de buitenwand
x x x x
De hoogte van de opstaptrede is maximaal 40 cm x x x x Er is een handgreep voor het opstappen en de greep is voldoende groot
x x x x
minimaal optioneel STOEL
De zitdiepte bedraagt maximaal <= 43 cm x x x x De hoogte van de rugsteun is minimaal 28 cm en maximaal 40 cm x x x x
Een lendensteun is aanwezig in de rugleuning x x x x
Het horizontal insteltraject bedraagt 20 cm x x x x De stoel is afgeveerd en kan aangepast worden aan het
lichaamsgewicht – bij voorkeur een vering op basis van lucht door isolatie tov trillingen
x x x x
De rugleuning is minimal 100° geïnclineerd x x x x Een voorarmsteun is aanwezig voor de rechterarm
- de steun is instelbaar of kan weggedraaid worden indien de bestuurder de steun niet wenst
x x x x
14
minimaal optioneel STUURWIEL
De positie van het stuurwiel kan aangepast worden zodat er voldoende ruimte is voor de benen en een correcte zithouding (contact met rugleuning van de stoel) kan aangenomen worden
x x x x
Voldoende ruimte (min 5 cm) rond het stuurwiel x x x x
Een stuurknop is aanwezig op het stuurwiel x x x x
Maximum diameter is 38 cm x x x x
HENDELS – JOYSTICK
Bij het bedienen van de hendels is er geen risico op het afknellen x x x x Bij het bedienen van de hendels is er geen risico op het afknellen van de vingers of het ongewild activeren van hendels door onvoldoende ruimte tussen de hendels
x x x x
De hendels of joystick kunnen bediend worden zonder het verstoren van een correcte zithouding
x x x x
15
minimaal optioneel PEDALEN
De rechtervoet bedient de gas en rempedaal x x x x
De hiel van de voet rust op de vloer x x x x
De pedalen kunnen bediend worden zonder het verstoren van een correcte zithouding
x x x x
16
