• No results found

Boekverslag Engels Schindler's ark door Thomas Keneally

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Boekverslag Engels Schindler's ark door Thomas Keneally"

Copied!
6
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Boekverslag Engels Schindler's ark door Thomas Keneally

Boekverslag door een scholier 5e klas vwo

3083 woorden 18 jaar geleden

7,5

128 keer beoordeeld

Auteur Thomas Keneally

Eerste uitgave 1982

Vak Engels

ZAKELIJKE GEGEVENS

Schindler’s List is geschreven door Thomas Keneally, voor het eerst uitgegeven in 1982. Ik heb de eerste editie van Touchstone New York gelezen, uit 1994. Op de kaft staat ‘a novel’.

Het verhaal is opgebouwd uit 38 hoofdstukken met voorafgaand een proloog en achteraf een epiloog. In de proloog wordt Oskar Schindler’s jeugd beschreven en in de epiloog zijn laatste levensjaren na de oorlog.

SAMENVATTING

Het boek gaat over Oskar Schindler, een Sudetenduitser. Hij heeft een goede jeugd waarin hij alles krijgt wat hij hebben wil; hij is dus altijd gewend geweest in luxe te leven. Als in 1939 de oorlog begint gaat hij voor de Duitsers spioneren in zijn omgeving, maar dit

verveelt hem al snel. Hij wil voor zichzelf werken dus hij gaat op zoek naar een fabriek die hij over kan nemen. Zo komt hij in aanraking met Itzhak Stern, een jood die voor Madritsch, een andere fabrikant, werkt. Oskar kan het goed met Stern vinden en zij praten vaak over de oorlog en de situatie waarin de joden zich bevinden. Misschien heeft Itzhak hem wel op het idee gebracht zoveel mogelijk joden te helpen overleven. Stern helpt Oskar met het zoeken naar een fabriek die hij kan overnemen.

Via mevrouw Pfefferberg leert hij Leopold (haar zoon) kennen, een ex-gevangene. Hij gaat vaak voor Oskar naar de zwarte markt om dure spullen te kopen, die vanwege de oorlog inmiddels (legaal) al niet meer te krijgen zijn. Zo heeft Oskar in een zeer korte tijd al twee nieuwe (joodse) vrienden. Intussen werkt hij nog steeds voor de Duitsers en zo kan hij via Stern laten uitlekken dat er een razzia (‘Aktion’) komt.

Intussen heeft Stern een aantal investeerders gevonden die wel willen investeren in een emaille fabriek. Zo begint Oskar zijn Deutsche Emailwaren Fabrik. Omdat joodse werknemers erg goedkoop zijn werken er al snel honderden in zijn fabriek. Hij werft deze joden uit een kamp in Cracow, onder leiding van de ‘lunatic’

Amon Goeth. Deze nazi houdt van het neerschieten van joden die even niet genoeg hun best doen.

Op 20 maart 1941 komt er in Cracow een speciaal getto waar alleen joden mogen (moeten) wonen. Veel van deze joden proberen bij Oskar in zijn fabriek te mogen werken, zodat ze kunnen zeggen dat ze van

(2)

belang zijn voor de oorlogsindustrie in het geval dat ze weggevoerd worden. Oskar heeft de vreemde maar menselijke gewoonte om, als er nieuwe joden in zijn fabriek komen werken, ze naar zijn kantoor te laten brengen en ze dan te zeggen dat ze zich geen zorgen hoeven te maken en dat ze goed verzorgd zullen worden. Ze worden inderdaad goed verzorgd want Oskar laat Pfefferberg vaak naar de zwarte markt gaan om daar hele vrachtwagens met brood te kopen voor zijn arbeiders. Oskar wordt hiervoor een keer opgepakt maar zijn contacten, die door zijn maîtresse Klonowska ingelicht zijn, kunnen ervoor zorgen dat hij weer vrijgelaten wordt. Later, op zijn vierendertigste verjaardag (28 april ’41), wordt hij nog een keer opgepakt en wel omdat hij in een feestelijke bui een joods meisje zou hebben gezoend. Ook hier wordt hij na een aantal dagen weer vrijgelaten, weer via zijn contacten her en der. Intussen heerst er in het getto grote onrust; iedere jood die geen ‘blauschein’ heeft wordt opgepakt en weggevoerd. Sommige joden weten dit niet en hebben dus geen blauschein gehaald. Oskar redt twee van deze mannen uit een trein die al klaar staat om te vertrekken. Dit soort ‘Aktionen’ worden steeds vaker gehouden en worden steeds grimmiger.

In de herfst van 1942 wordt Oskar opgezocht door een zionist die aan Israël moet vertellen hoe het er aan toe gaat. Hij vraagt of Oskar het geld wat hij aan hem geeft over de zionisten in het getto wil verdelen. Dit is gevaarlijk werk, maar Oskar doet het toch. Ook is Oskar gevraagd in omringende landen te vertellen over de verschrikkingen die tegen de joden worden ondernomen. Hij gaat naar Boedapest en vertelt de zionisten daar over de werkkampen die er zullen komen en over de vele vermoorde joden in zijn omgeving.

In februari ‘43 worden de getto’s opgeheven en worden de joden naar werkkampen gestuurd. Oskar wil niet verhuizen met zijn fabriek en laat bij zijn fabriek een eigen kamp bouwen. Dit is voor de joden een enorme opluchting, ze hoeven namelijk niet naar andere kampen en ze kunnen bij Oskar blijven, waar ze veel veiliger zijn.

Oskar speelt een gevaarlijk spel, hij wil namelijk zoveel mogelijk joden in zijn fabriek laten werken om ze zo van de dood te redden. Hij liet ook mensen die helemaal niet opgeleid waren voor zijn productie in de fabriek te werken. ‘Ineens’ was iedereen in het getto metaalbewerker en die mensen mochten dus bij Oskar in de fabriek werken. Hiervoor moest Oskar wel enige nazi’s omkopen met drank, sigaretten en lekker eten. Met deze goederen en zijn charme lukte dit nagenoeg altijd. Ook wint hij het dienstmeisje van Amon Goeth, Helen Hirsch, met een spelletje kaarten.

In 1944 krijgt Oskar te horen dat hij met zijn fabriek moet verhuizen. Hij moet een lijst maken met joden die hij mee wil nemen; de beroemde ‘Schindler’s List’. Iedereen wil op de lijst komen en gaat met al z’n

diamanten naar de lijstenmaker.

Op 15 oktober ’44 gaan de mannen van Schindler’s List per transport naar Brinnlitz. Daarna gaan ook de vrouwen en kinderen, maar zij komen ‘per ongeluk’ in Auschwitz terecht. Zij geven de moed niet op en als Oskar na een arrestatie vanwege verdenking van samenwerking met de inmiddels ook gearresteerde nazi Amon Goeth weer vrijkomt, maakt hij er werk van en zo komen ook de vrouwen uiteindelijk in Brinnlitz aan.

In Brinnlitz doen Emilie en Oskar veel voor de joden; ze kopen zo veel mogelijk brood, maken goede en voedzame soep en proberen zoveel mogelijk joden bij andere kampen vandaan te halen. De productie van Oskar’s fabriek (die inmiddels is overgegaan naar productie van wapens) is nul. Hij weigert wapens te maken waarmee anderen vermoord worden. Hij vindt het geweldig om het nazi-systeem te belazeren.

Als in 1945 de vrede wordt verklaard, maken Oskar en Emilie aanstalten te vertrekken richting Zwitserland.

Ze vertrekken in gevangenispakken samen met een groepje joden die door hen gered zijn. Die willen hun redders niet alleen laten gaan, omdat ze waarschijnlijk opgepakt zouden worden (ze waren tenslotte

(3)

nazi’s).

Na een lange reis met veel obstakels komen ze eindelijk in Zwitserland aan. Ze vertrekken naar Argentinië.

Daar wordt Oskar boer, maar dit gaat niet zo best; zijn bedrijf gaat failliet. Hij gaat naar Frankfurt en neemt daar een cementfabriek over, maar ook dit wil niet zo lukken. Hij vindt weer een nieuwe liefde (Emilie bleef in Argentinië) die hem weer zin aan zijn leven gaf. Hij overlijdt op 9 oktober 1974 aan verkalking van hersenen en hartvaten en wordt naar eigen verzoek in Jeruzalem begraven.

EERSTE INDRUK

Mijn eerste indruk was eigenlijk gebaseerd op de film omdat ik die al twee keer had gezien en hem erg goed vond. Ik verwachtte net zo’n aangrijpend verhaal als de film. Dit viel me eigenlijk een beetje tegen;

het wordt allemaal heel feitelijk gebracht, zonder echte emoties. En het verhaal van de film is soms een beetje afwijkend van dat van het boek, dus ik ging steeds na hoe het in de film was en hoe het in het boek verteld wordt. Soms was dit wel een beetje verwarrend.

Ik vond het taalgebruik soms een beetje moeilijk en sommige details waren zo onbelangrijk dat het saai werd om erover te lezen (welke SS-officier welke macht heeft en welke contacten hij had).

PERSONAGES

-De hoofdpersoon is Oskar Schindler, de ietwat louche maar charmante fabrikant die honderden Poolse joden de Tweede Wereldoorlog doorsleept. Oskar is erg begaan met zijn medemens, misschien heeft dit iets te maken met zijn jeugd. Zijn vader verliet zijn moeder namelijk en dit kon hij niet bevatten. Verder lijkt hij in veel opzichten toch wel op zijn vader; hij wil graag luxe leven, veel drinken en niet te veel doen.

Ondanks dat hij best lui is komt er in de tijd van de oorlog wel iets uit zijn handen, dit is niet van nut voor de nazi’s, maar dat kan hem niets schelen. Verder is hij schijnbaar een aantrekkelijke man want hij heeft verschillende relaties; hij is getrouwd met Emilie Schindler, hij heeft een relatie met zijn secretaresse Victoria Klonowska en hij had ook nog een relatie met een andere vrouw, Ingrid. In dit opzicht lijkt hij weer op zijn vader, die ook meerdere relaties tegelijk had.

-Itzhak Stern speelt in het boek een minder grote rol dan in de film. Eigenlijk is het mij duidelijk wie hij was door wat ik me van de film kan herinneren, in het boek heeft hij geen duidelijke rol. Wat ik van hem weet is dat hij Oskar heeft geholpen zijn investeerders te zoeken (boek), hij deed de administratie (film), hielp Oskar bij het maken van de lijst (film) en praatte veel met Oskar over het verloop van de oorlog en de verschrikkingen die joden mee moesten maken(film).

-Amon Goeth had in het boek ook een minder grote rol dan in de film, dus ook van hem weet ik meer dan het boek brengt. Hij was een vette, luie nazi die het leuk vond joden neer te schieten die volgens hem niet genoeg hun best deden (boek, maar vooral film), hij hield van lekker eten en feesten en liet zich hiermee graag omkopen door Oskar (boek, maar vooral film), hij is gearresteerd omdat hij zich niet aan de regels hield hij zou zich vaak op de zwarte markt begeven (boek). Uiteindelijk is hij opgehangen aan het eind van de oorlog (boek en film).

-Leopold Pfefferberg had in de film niet zo’n grote rol, dus van hem weet ik bijna alles van wat het boek me verteld heeft. Hij ging voor Oskar naar de zwarte markt en kocht daar dingen in waarmee Oskar nazi’s kon omkopen. Hij was bevriend met Oskar en kwam later ook in zijn kamp en fabriek, wat zijn redding is geweest. Hij is mede verantwoordelijk voor het totstandkomen van het boek, aangezien hij Keneally veel dingen verteld heeft en hem heeft overgehaald het boek te schrijven. Hij heeft Keneally ook in contact

(4)

gebracht met andere overlevende Schindlerjuden.

-Emilie Schindler is de vrouw van Oskar, maar woont niet bij hem in Cracow, ze is bij haar familie gebleven toen hij daar heen ging. Ze komt af en toe op bezoek en weet dat Oskar affaires heeft maar doet er niets mee. In Brinnlitz woont ze wel weer bij Oskar en helpt ze hem door de joden te verzorgen en lekkere soep te maken.

-Victoria Klonowska is een van de maîtresses van Oskar en helpt hem vaak uit de gevangenis te komen door zijn contacten in te lichten. Verder heeft ze geen belangrijke rol.

-Veel joden die in Oskar’s fabriek werken worden bij naam genoemd en kort beschreven, maar hebben verder geen specifieke rol in het boek. Ze zijn natuurlijk wel heel erg belangrijk omdat Oskar bekend is geworden door hen te helpen en omdat zij als weinige joden de oorlog overleefd hebben. Enkele

voorbeelden: Itzhak Stern, Helen Hirsch, de familie Dresner, de families Rosner, de familie Pfefferberg, de familie Feigenbaum, de familie Sternberg en zo nog vele anderen.

-Er worden ook veel SS-officieren en vrienden van Oskar genoemd, net als bij de joden bij naam en een korte uitleg, maar het is ook niet echt van belang die allemaal te noemen.

RUIMTE

Het verhaal speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog, dus van 1939-1945. Dit weet je doordat er op

verschillende momenten de datum wordt genoemd. Het grootste gedeelte van het verhaal speelt zich af in Polen, in en rond de fabriek en het aangebouwde kamp van Oskar in Cracow en Brinnlitz.

THEMA

De schrijver heeft het boek geschreven omdat hij een eerbetoon wilde voor Oskar Schindler en de mensen wilde laten zien dat er ook ‘goede’ Duitsers waren in de Tweede Wereldoorlog.

Het thema van het verhaal is: Een persoon kan in de oorlog temidden van zo veel vijanden toch de menselijkheid hebben anderen te redden.

Citaten waaruit het thema blijkt:

Towards the end of their talk, Oskar did say something that had novelty. In times like these, he said, it must be hard for the churches to go on telling people that their Heavenly Father cared about the death of even a single sparrow. He’d hate to be a priest, Herr Schindler said, in an era like this, when life did not have the value of a packet of cigarettes. Stern agreed but suggested, in the spirit of the discussion, that the Biblical reference Herr Schindler had made could be summed up by a Talmudic verse which said that he who saves the life of one man, saves the entire world. (blz. 50 onderaan)

To some people it now seemed that Oskar was spending like a compulsive gambler. Even from the little they knew of him, his prisoners could sense that he would ruin himself if that was the price. (blz. 286 bovenaan)

Hier komt het thema duidelijk tot uitdrukking want hier wordt een mogelijk moment beschreven waarin Oskar zijn voornemen om zoveel mogelijk joden te redden, zou kunnen hebben genomen. En dat hij, tegen welke prijs dan ook, zijn mensen wilde redden.

MOTIEVEN

Enkele motieven bij het thema zijn:

-menselijkheid: Oskar zag in dat joden ook mensen waren en dat het niet goed was wat de nazi’s hen

(5)

aandeden. Hij liet zijn menselijkheid zien door zo veel mogelijk joden te helpen.

-genieten: Oskar en vele andere nazi’s hielden van genieten en dan wel met drank, goed eten, sigaretten en vooral veel vrouwen. Voor veel nazi’s was dit ook hun zwakke punt; ze konden makkelijk omgekocht worden met artikelen waarmee ze konden genieten (drank en sigaretten). Oskar wilde ook dat de joden bleven leven en na de oorlog misschien nog van het leven konden genieten, in ieder geval dat ze verder konden leven.

-leven: voor Oskar was het heel belangrijk dat ‘zijn’ joden zouden blijven leven, hij riskeerde veel voor het leven van zijn arbeiders. Ook ‘leefde’ hij zelf, hij genoot van zijn leven.

-ontkenning: de Duitsers hebben zo ver kunnen komen omdat zij zelf ontkenden dat er mensen leden, maar ook omdat de burgers het ontkenden. Ze namen zichzelf voor dat ook Duitsers mensen waren en hen als mensen zouden behandelen. Ze wilden niet onder ogen zien dat er mensen vermoord werden

TITELVERKLARING

De titel is ‘Schinder’s List’, maar het boek wordt ook vaak Schindler’s Ark genoemd. De titel Schindler’s List is gemakkelijk te verklaren; het komt uit het gedeelte van het boek waarin Oskar een lijst gaat opstellen van alle joden die mee mogen naar het kamp Brinnlitz. Alle joden willen wel met Oskar mee want dan weten ze dat ze goed verzorgd worden en daar hebben ze de grootste kans te blijven leven. Zo kan je ook makkelijk de titel Schindler’s Ark afleiden. Iedereen wil op de ‘ark’ van Oskar mee. Dit is de enige

mogelijkheid om in leven te blijven.

Ik vind het een goede titel want het is voor de joden hun enige hoop. Ze doen alles om op de lijst te komen.

Twee citaten uit het boek waaruit blijkt hoe belangrijk de ‘lijst’ voor de joden is:

Probably because Oskar reported his evening with Amon to Stern, rumours of Oskar’s plan were heard in the Administration Block and even in the workshops. There was a Schindler list. It was worth everything to be on it. (blz. 359)

“Now he told Poldek that Schindler had a list and that Poldek should do everything he could to get himself on it.” (…) “Do you have diamonds?” Goldberg asked Pfefferberg. “For the list,” said Goldberg, “it takes diamonds.”

OVERIGE CITATEN:

… then perhaps sanity would reassert itself in the spring. After all, both Oskar and the Jews told themselves the Germans were a civilized nation. (blz. 60 onderaan)

Although there was no great spontaneousjoy among the Jews of Cracow as they packed for the move to Podgorze, there were strange elements of home coming to it, as well of that sense of at a limit beyond which, with any luck, w\you wouldn’t be further uprooted or tyrannized. (blz. 98 halverwege)

In any case, Itzhak Stern as well as Roman Ginter, a businessman and representative of the Relief office of the Judenrat, called on Oskar and Julius both and begged them them to employ more Jews, as many as could be fitted in. (blz. 101)

The postcards had gone into the void. No one answered. It meant that the addressees were in prison, or in

(6)

the forest, or at labor in some camp or in a ghetto, or dead. All the Zionists of istanbul had was the ominous negatiive evindence of silence. (blz. 178-179)

It (Emalia camp) was, of course, only a relative paradise, a heaven by contrast with Plaszow. (blz. 255 onderaan)

Oh, my God, he said, the relief to see the end of this system! (343 onderaan)

It’s (a telegram saying his production was unsatisfactory) the best bithday present I could have got.

Because I know now that no poor bastard has been killed by my product. (blz. 442 onderaan)

VERSCHILLEN MET DE FILM:

Veel personages hadden in het boek een veel kleinere rol, zoals Itzhak Stern en Amon Goeth.

In de film was Oskar aan het einde van de oorlog blut, in het boek wordt er niet over gesproken. In de film was het Oskar zelf die naar Auschwitz ging om de vrouwen te redden, in het boek is het een blonde SS- mevrouw.

In het boek wordt het vluchten naar Zwitserland beschreven, het heeft een gesloten einde. In de film zie je Oskar en Emilie wegrijden, je weet niet waarheen. De film heeft dus een open einde.

In het boek werd Amon gearresteerd en werden er mensen verhoord (Oskar ook). In de film gebeurt dit niet.

In het boek wordt beschreven dat Emilie hielp in het kamp in Brinnlitz, in de film gebeurt dit niet.

In de film zocht Oskar een secretaresse en liet zijn liefde voor het vrouwelijk geslacht zien (hij was een beetje een seksist want zocht de knapste secretaresse uit, niet de beste), in het boek gebeurt dit niet.

In de film zegt Oskar tegen Amon dat hij pas macht heeft als hij de mensen die iets niet goed doen, laat lopen in plaats van ze neer te schieten. Amon neemt dit zwaar op en vermoord niet iedereen meer. In het boek houdt hij op met het zomaar neerschieten van gevangenen omdat hij bericht heeft gekregen dat je eerste toestemming van een of andere officier in Berlijn nodig had om iemand te vermoorden.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

De in gebreke gebleven koper is eveneens gehouden tot betaling van de intresten op zijn prijs en de kosten, aan de bedongen rentevoet en dit voor de periode beginnend bij de dag

Voor zijn doctoraat is hij een jaar later gaan werken aan de universiteit in Londen, zijn verbinding met Oxford is hiermee echter nog niet verbroken.. Hij heeft in det jaar zelfs ook

Milieu-informatie KB 19/03/2004: www.mercedes-benz.be Onder voorbehoud van drukfouten en tussentijdse wijzigingen Mercedes-Benz Belgium Luxembourg NV - Tollaan 68 - 1200 Brussel

Want als er een heel mannenkoor voor je komt zingen, kun je alleen nog maar blij zijn.. <1

[r]

De strikte re- gels om tot die afdeling te worden toege- laten, maken het voor Nederlandse ou- ders over het algemeen onmogelijk om hun kind daar onderwijs te laten volgen..

De Schindler 1000 maakt deel uit van Schindlers nieuwe modulaire productengamma voor lage tot middelhoge residentiële en commerciële gebouwen met basis- tot

Boten die niet voor 16.00 uur finishen zullen worden gescoord als DNF tenzij uiterlijk 15.30 uur een verlenging van deze finishlimiet via de marifoon (VHF 88) bekend is gemaakt..