Na-isoleren van muren

(1)

Energiebesparing in een bestaande woning

Na-isoleren van muren

➤

ENERGIE

TEKST: Johan Decorte

Deze maand nemen we in onze reeks over energie besparen in een bestaan- de woning de muren onder de loep. Die kunnen we op verschillende manie- ren isoleren om de energiefactuur te laten dalen.

(2)

E

nigszins veralgemenend kan men stellen dat de meeste woningen die in België gebouwd werden vóór 1950, opgetrokken zijn uit massieve muren van minstens 30 cm dik. Onder massieve muren verstaan we: (bak)stenen muren zonder gaten en zonder spouw.

De keuze voor massieve muren was vooral gebaseerd op traditie, stevigheid en thermische massa.

Onder thermische massa, ook wel thermische inertie genoemd, verstaat men

‘het vermogen van het gebouw om warmte op te slaan en die op een later tijdstip weer af te geven’. In een gebouw met een hoge thermische massa zal op een warme dag de maximale binnen- temperatuur op een later tijdstip optre- den, lager zijn en langer aanhouden na afkoeling buiten dan in een gebouw met een lage thermische massa. Dit principe kennen we allemaal als de ‘aan- gename koelte’ op warme zomerdagen in oude kerken of kastelen.

Het grote nadeel van massieve muren in baksteen is echter het vochtprobleem.

Door de poreusheid van baksteen kan

water gemakkelijk doordringen van buiten naar binnen. Dat gebeurt des te meer als de stenen barsten vertonen of de voe- gen van mindere kwaliteit zijn.

Daarom is men vanaf ongeveer 1950 gestart met het bouwen van huizen met spouwmuren. Hierbij is de buiten- muur opgebouwd uit een decoratieve gevelsteen langs de buitenkant, een luchtlaag (de spouw) van één tot enke- le centimeters breed en ten slotte een dragende, meestal uit grotere baksteen of betonsteen opgetrokken muur langs de binnenkant. De totale wanddikte is nog steeds ongeveer 30 centimeter maar de luchtspouw zorgt er nu voor dat het water dat op de gevelsteen valt, niet kan doordringen tot in de woning.

Het vochtprobleem was hiermee nu wel grotendeels opgelost, maar eigen- lijk is een spouwmuur vanuit thermisch en energetisch standpunt minder- waardig aan een massieve muur.

Immers, door de aanwezigheid van de luchtspouw, en de hierdoor ontstane ventilatie, zal het gebouw sneller opwarmen en afkoelen.

25 % van de geproduceerde warmte in een gemiddelde woning gaat verloren via de muren. Na het dak zijn de muren daarom een volgende stap bij het isoleren van een bestaande woning.

Isoleren van volle muren Bij het na-isoleren van volle muren hebt u de keuze tussen isolatie langs de binnenkant of langs de buitenkant. In beide gevallen zijn harde isolatieplaten uit bij- voorbeeld geëxpandeerd polystyreen (EPS) of polyurethaan vaak het meest aangewezen.

Kies bij voorkeur voor buitenisolatie

(foto’s 1 & 2) indien u niet afhankelijk bent van beperkingen zoals:

•

vocht in de muren: los eerst het vochtprobleem op vóór u de buitenisolatie aanbrengt.

•

de afwezigheid van een dakoversteek, die noodzakelijk is doordat u een extra laag tegen de muur plaatst.

•

het overschrijden van de perceelgrens.

isolatie

Rijwoning:

isolatie langs de buitenkant

met EPS (λ=0,045)

21.100 kWh 13.850 kWh 12.400 kWh 11.850 kWh

Vrijstaande woning:

spouwvulling met polyure- thaanschuim (λ=0,035)

45.200 kWh 34.300 kWh 31.850 kWh niet van toepassing

1

➤

(3)

In principe mag u volgens het Vlaams rooilijndecreet van 2009 de grens met het openbaar domein met maximum 14 cm overschrijden voor het aanbrengen van isolatie, al is toestemming van de lokale autoriteiten vereist. In het Brussels Hoofd- stedelijk Gewest kan het enkel vanaf de 1ste verdieping. In Wallonië volstaat een verklaring. Lees meer hierover op www.ikgabouwen.be.

•

lokale voorschriften in verband met de gevelafwerking. Soms is enkel een bui- tenmuur in baksteen toegestaan.

Isoleren langs de binnenkant (foto’s 3 tot 6)

lijkt eenvoudiger, vereist geen steden- ENERGIE

Premies In het Vlaams Gewest

Het Vlaams Gewest kent de premies voor muur- en vloerisolatie enkel toe bij uitvoering door een aannemer.

Voor meer informatie: www.energiesparen.be.

Soort

isolatie Voorwaarden Premie Maximum

Muurisolatie aan

de buitenkant R _≥2,0 m²K/W €^15/m² €^2.000

Isolatie in de spouw

• λ≤0,065 W/mK

• spouw is minstens 5 cm breed

• volledige spouw- breedte moet opge- vuld worden

€^6/m² €⁸⁰⁰

2

3

4

(4)

Isolatie aan de buiten-

kant R ≥ 3,5 m²K/W

> €^60.000 ^>€^75.000 €^80/m²

Tussen €^{30.000 en}€60.000 Tussen €^{45.000 en}€^75.000 €^90/m²

< €^30.000 ^<€^45.000 €^100/m²

Isolatie aan de binnen-

kant R ≥2 m²K/W

> €^60.000 ^>€^75.000 €^20/m²

< €^30.000 ^<€^45.000 €^30/m²

Isolatie in de spouw R ≥ 1 m²K/W

> €^60.000 ^>€^75.000 €^8/m²

< €^30.000 ^<€^45.000 €^12/m²

Bonus bij gebruik natuurlijk isolatiemateriaal 10 €^/m²

bouwkundige goedkeuring maar heeft verschillende nadelen:

•

het verlies van de thermische inertie.

•

grotere thermische spanningen ter hoogte van koudebruggen met kans op scheurvorming in de gevel.

•

de wand droogt moeilijker uit met kans op vorstschade.

•

koudebruggen ter hoogte van de aan- sluitingen met vloeren, plafonds en

binnenwanden zijn onvermijdelijk.

Isolatie van spouwmuren

(foto’s 7 & 8)

Bij een spouw van minimum 5 cm (volgens de richtlijnen van het WTCB) kunt u overwegen deze te laten opvullen met isolatiemateriaal. Aangezien een gevulde spouw niet ventileert, moet u ook hier

eerst de aanwezige vochtproblemen aan- pakken en mag de muur niet extreem blootgesteld zijn aan regen. Spouwvul- ling is ook niet geschikt indien de buiten- afwerking niet kan ademen zoals bij bete- gelde, geglazuurde of dampdicht geverf- de gevels. Een voorafgaandelijke analyse van de spouw door een specialist is daarom aan te raden.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kent de premies enkel toe bij uitvoering door een aannemer. Voor aanvragers jonger dan 35 jaar zijn de inkomensgrenzen 5.000 euro hoger. Ook per persoon ten laste mag u de grens met 5.000 euro optrekken. Voor woongebouwen die gelegen zijn in een R.V.O.H.R.-zone, wordt het premiebedrag automatisch verhoogd met 10 %. Voor meer informatie: www.leefmilieubrussel.be.

5 6 7

➤

(5)

Hoeveel isoleren?

De λ-waarde (lambda-waarde, uitgedrukt in W/mK) geeft aan in welke mate een materiaal warmte geleidt. Hoe klei-

ner de λ-waarde, hoe beter het materiaal isoleert. Op de verpakking en in de tech- nische fiche van isolatiematerialen vindt u meestal de Rd-waarde (gedeclareerde

R-waarde) terug, uitgedrukt in m²K/W.

Dat is de warmteweerstand en die ver- krijgt u door de dikte van de laag te delen door de λ-waarde. Hoe groter de R-waarde, hoe beter de laag isoleert.

Onderstaande tabel geeft u het jaarlijks theoretisch energieverbruik in onze modelwoningen bij verschillende isola- tiediktes. We nemen hierbij aan dat beide woningen al over een zuinige condensa- tieketel, gewoon dubbel glas en matige dakisolatie beschikken. Hebt u een verge- lijkbaar woningtype maar een ander basisverbruik, dan kunt u de verhoudin- gen als vuistregel voor de berekening van uw besparing hanteren. ■

Een lijst van interessante adressen vindt u op pagina 134

ENERGIE

Soort isolatie Voorwaarden

Jaarlijks inkomen

Premie

Alleenstaande Koppel

Isolatie aan

de buitenkant (*) 2 ≤ R < 3,5 m²K/W

> €^25.700 ^>€^32.100 €^30/m²

Tussen €12.900,01 en

€^25.700 ^Tussen€17.500,01 en

€^32.100 €^36/m²

≤ €^12.900 ^≤€^17.500 €^42/m²

Isolatie langs

de binnenkant R ≥ 1,5 m²K/W

> €^25.700 ^>€^32.100 €^20/m²

€^25.700 ^Tussen€17.500,01 en

€^32.100 €^24/m²

≤ €^12.900 ^≤€^17.500 €^28/m²

Isolatie in de spouw R ≥ 1,5 m²K/W

> €^25.700 ^>€^32.100 €^10/m²

€^25.700 ^Tussen€17.500,01 en

€^32.100 €^12/m²

≤ €^12.900 ^≤€^17.500 €^14/m²

Bonus bij gebruik natuurlijk isolatiemateriaal €^3/m²

Premies In het Waals Gewest

(*) De premie verhoogd met € 20/m²indien R ≥ à 3,5 m²K/W, ongeacht het bedrag van het jaarlijks inkomen.

(**) De premie wordt beperkt tot een maximale oppervlakte van 120 m .

Een voorafgaandelijke energieaudit, die de noodzaak van de maatregelen aantoont, en de uitvoering van de werken door een aannemer zijn noodzakelijk om een premie te bekomen.

Voor meer informatie: http://energie.wallonie.be.

8