Jaarstukken 2014

Jaarstukken 2014

Versie 23 april 2015

3 Inhoudsopgave

JAARVERSLAG 2014 Pagina

• Inleiding 5

• Clusterverantwoording 9

• Onvoorzien 34

• Algemene dekkingsmiddelen 37

• Paragrafen 39

- Lokale heffingen 40

- Onderhoud kapitaalgoederen 43

- Financiering 47

- Bedrijfsvoering 52

- Verbonden partijen 61

- Weerstandsvermogen 68

- Grondbeleid 83

- Demografische en omgevingsontwikkelingen 89

- ICT 96

- Interbestuurlijk toezicht 98

JAARREKENING 2014

• Grondslagen voor waardering resultaatbepaling 105

• Balans per 31 december 2014 109

• Clusterrekening 2014 112

• Toelichting op de balans 114

• Toelichting op de clusterrekening 127

• SiSa 2014 Bijlage verantwoordingsinformatie 157

• Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 163

Bijlagen 166

• Bijlage 1: Totaaloverzicht kredieten 167

• Bijlage 2: Totaaloverzicht reserves en voorzieningen 174

• Bijlage 3: Verschillen begrote en werkelijke mutaties reserves 182

4

5 Inleiding

Geachte leden van de gemeenteraad,

Hierbij ontvangt u de jaarstukken 2014. In deze jaarstukken geven wij een verantwoording van de resultaten 2014. Uitgangspunt daarbij is de begroting 2014, die in het najaar 2013 is vastgesteld door de gemeenteraad. De jaarstukken vormen “het afsluitende document” in de Planning & Control cyclus , maar vormen ook een document met leerelementen. Deze leerelementen kunnen we

meenemen in het lopende jaar. Op een aantal onderdelen zullen wij de uitkomsten gebruiken voor een verdere analyse die wij bij het opstellen van de voorjaarsbrief of de begroting 2016 willen gebruiken.

In deze inleiding berichten wij u in vogelvlucht over de ontwikkelingen en realisaties in 2014. De specifiekere rapportages zijn in het jaarverslag (inhoudelijke clusterverantwoording en de paragrafen) en de jaarrekening(financiële verantwoording) opgenomen, waarbij de wettelijke eisen, zoals die in het Besluit Begroting en Verantwoording ( BBV) zijn opgenomen worden gevolgd. Op deze manier ontvangt u uitgebreide en volledige stukken. Wij vertrouwen erop dat u met deze jaarstukken een goed beeld krijgt van de activiteiten die zijn uitgevoerd en resultaten die we in 2014 hebben behaald.

Ontwikkelingen in 2014

Het jaar 2014 kenmerkt zich mondiaal en landelijk door ontwikkelingen die door veel inwoners als verontrustend worden ervaren. Toenemend en dichterbij komend geweld en extremisme , spanningen in Oost Europa , maar ook de langdurige economische crisis en onzekerheden leiden tot

onzekerheden en moeilijk voorspelbare ontwikkelingen. Met de toename van aardbevingen komt ook op een ander gebied onzekerheid ”dichtbij”. Naast mondiale en regionale ontwikkelingen is het lokaal in Tynaarlo goed toeven. De gemeente Tynaarlo blijft een gewilde plaats om te wonen en te

recreëren. In 2014 zijn op het gebied van woningbouw relatief veel kavels en woningen in Tynaarlo verkocht. Waar in de nabije omgeving van plattelandsgemeenten sprake lijkt van bevolkingskrimp is dat in de gemeente Tynaarlo niet de verwachting. Wel zal de gemeente op basis van demografische ontwikkeling een verdere vergrijzing laten zien, met gevolgen voor bijvoorbeeld leerlingaantallen, passende woonbehoeften en nabije (zorg) voorzieningen. In de paragraaf demografische en omgevingsontwikkelingen geven we op hoofdlijnen de ontwikkelingen voor de gemeente aan.

Bijzonder jaar

Het jaar 2014 is een bijzonder jaar: na de verkiezingen in maart 2014, het formeren van een college en het opstellen van een manifest is de eerste aandacht van ons in eerste instantie uitgegaan naar het komen tot een sluitende meerjarenbegroting. Met het vaststellen van de begroting 2015 in het najaar van 2014 zijn de kaders om te komen tot deze doelstelling gerealiseerd. De tweede helft 2014 en 2015 hebben we als overgangsjaar om nader invulling te geven aan de financiële en politieke

koerswijziging. Relevante maatschappelijke opgaven worden gedefinieerd en hierin zullen we onze rol oppakken. Het integraal accommoodatiebeleid(iab) is daar een voorbeeld van. Dit leidt weliswaar tot vertraging in de start van bouwwerkzaamheden, maar resulteert in een haalbaar en realiseerbaar traject. Ook bij de voortgang van samenwerking binnen het Samenwerkingsverband Drentsche AA (SDA) gemeenten vinden wij het belangrijk steeds bewust en goed afgewogen keuzes te maken.

Daardoor kan het zijn dat het lijkt dat processen langer te duren; wij denken dat het helpt realiseerbare doelen te bereiken.

Uit onderstaande grafiek blijkt het effect van onze koerswijziging op de meerjarenbegroting tot en met

2018. We hebben door het voeren van een gezond financieel beleid een negatief meerjarenresultaat

om kunnen zetten in een positief resultaat in meerjarig perspectief. Natuurlijk zijn hierbij aannames

gedaan ten aanzien van te realiseren ombuigingen. Wij vinden de opgenomen ombuigingen realistisch

en verwachten deze te realiseren.

6 -2.500

-2.000 -1.500 -1.000 -500 0 500 1.000 1.500

2014 2015 2016 2017 2018

Ontwikkeling begroting

Begroting 2014 (x € 1.000)

Begroting 2015 (x € 1.000)

In het jaar 2014 is erg veel inzet geweest in de voorbereidingen van de decentralisaties van de extra taken voor WMO en jeugdhulp die samen met de uitvoering van de participatiewet zijn opgepakt. Het resultaat is dat we per 1 januari 2015 continuïteit van zorg hebben kunnen realiseren voor de

inwoners in de gemeente.

Gerealiseerde doelen

De resultaten die wij presenteren zijn, naast financiële resultaten, ook de resultaten van het afronden van acties en het bereiken van doelen en effecten. De indeling van de begroting 2014 is op basis van tien clusters. In deze jaarrekening leggen wij verantwoording af ten opzichte van de begroting.

Daarom is de jaarrekening op deze wijze ingericht.. In ieder cluster geven we op hoofdlijnen aan waar belangrijke afwijkingen hebben plaatsgevonden. Als activiteiten en voortgang “zoals gepland” zijn verlopen, besteden we in de verantwoording daar geen extra aandacht aan. We richten ons in deze jaarrekening met name op die activiteiten waar we afwijkingen hebben. We lichten die afwijkingen toe en geven aan op welke manier we aan verbeteringen of herstel werken waar dat mogelijk is. Ook opvallende prestaties waar we trots op zijn, omdat ze bijvoorbeeld na een lange voorbereiding of in goede samenwerking met veel partijen tot stand komen, vinden we de moeite waard te vermelden.

Hoe concreter de begroting is opgesteld, des te concreter is ook aan te geven of de doelen behaald zijn. In de begroting van 2014 (die al is opgesteld in september 2013) gaven we aan dat het “smart “ benoemen van doelen niet altijd makkelijk is en dat dit een verbeterpunt is om tot een nog

transparantere verantwoording te komen. In deze jaarrekening hebben wij de “te bereiken effecten” in de verschillende clusters gewaardeerd met een kleur. Op die manier geven wij aan of wij op basis van eigen gegevens en ervaringen vinden dat we het doel bereikt hebben. Dat is soms arbitrair, omdat het niet per se door allemaal cijfers wordt onderbouwd. Maar we denken dat we hiermee wel een goede indicatie geven van onze voortgang. De verschillende activiteiten zijn vaak concreter en daarvan kan daarom vaak ook beter worden aangegeven of deze gerealiseerd zijn.

Concreet resultaat

Wij zijn trots op de kwaliteit van de dienstverlening die door onze inwoners als goed wordt beoordeeld.

Ook hebben wij het afgelopen jaar een aantal grotere infrastructurele projecten afgerond, waarbij we door goed overleg met ondernemers en omwonenden de overlast en klachten hebben kunnen beperken. Ook op het gebied van onderwijs zijn we tevreden: het aantal schoolverlaters in de gemeente is laag en we kijken met vertrouwen naar de aandacht die Stichting Baasis besteedt aan de kwaliteit van het openbaar onderwijs. De samenwerking met sportverenigingen heeft geleid tot overdracht van de buitensportkantines en ook de zwembaden zijn overgedragen aan een nieuwe stichting. Projecten voor vrijwilligers en aandacht voor Jongeren op Gezond Gewicht slaan aan.

Ondanks het vele werk rondom de voorbereiding van de decentralisaties zijn ook de taken op gebied

van de wmo , maatschappelijke ondersteuning en inkomensondersteuning zorgvuldig en met volle

aandacht doorgegaan. Op het gebied van ons openbaar beheer hebben wij door efficiënt te werken de

7

beoogde doelen bereikt en werken we ook samen om arbeidsparticipatie door mensen met een beperking mogelijk te maken,. We vinden dat we daarmee goede resultaten behalen. Op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling zijn er veel dossiers met een langere historie. Transparanter helderheid krijgen in uitgangspunten en het definiëren van haalbare doelen is het afgelopen jaar de inzet geweest die in 2015 moet leiden tot heldere keuzes om te komen tot realiseren van die doelen. Zo is de verplaatsing van de woonboten een langjarig dossier geweest, dat in 2014 nagenoeg is afgerond.

Tot slot zijn wij er trots op dat wij, na een financiële koerswijziging, een sluitende meerjarenbegroting konden opstellen, die de basis is en richting geeft voor de komende jaren.

Naast tevredenheid zijn er ook aandachtspunten. Zoals we eerder aangaven is het maken van een

“pas op de plaats” rondom een aantal projecten een bewuste en noodzakelijke keuze, maar roept bijvoorbeeld de manier waarop we het integraal accommodatiebeleid willen uitvoeren en bekostigen wel een belangrijk aandachtspunt op. Daarnaast is een aandachtspunt hoe we meer en meer samen met ondernemers en inwoners en verenigingen de maatschappelijke opgaven samen kunnen

oppakken. Op onderdelen vinden daar samenwerkingen plaats en wij willen dat de komende tijd meer gestructureerd vorm geven in de manier van werken. Daarbij past ook de discussie die begin 2015 is opgestart om vanuit de identiteit van de gemeente keuzes en prioriteiten te leggen bij taken en werkwijze van de gemeente.

Bedrijfsvoering

Ontwikkelingen op bestuurlijk niveau en in de organisatie leidden samen tot organisatorische veranderingen. Onder leiding van een nieuwe directeur / gemeentesecretaris wordt binnen de bedrijfsvoering gewerkt aan verbeteringen. Dit doet een groot beroep op de veerkracht en flexibiliteit van de organisatie, terwijl tegelijkertijd het ziekteverzuim over 2014 laag is gebleven. Ook is de taakstelling 2014 voor de bedrijfsvoering gerealiseerd. Bij het opstellen van de begroting 2015-2018 is er tot een aanvullende taalstelling beslotenopde bedrijfsvoering van € 1 miljoen plus. In 2014 is gestart met een inventarisatie van de benodigde personele bezetting voor de komende middellange periode. Op die manier wordt het mogelijk om bijtijds en flexibel in te spelen op ontwikkelingen. Wij zijn tevreden over de inzet en kwaliteit van de medewerkers in de organisatie en zullen samen met de organisatie invulling geven aan de doelen die we voor de komende jaren in petto hebben. De plannen hebben wij in samenspraak met de organisatie opgesteld, waarbij wel aandacht wordt gevraagd voor de ondergrens die in zicht is.

In de paragraaf bedrijfsvoering gaan wij in meer detail in op de bedrijfsvoering.

Financieel resultaat

Het jaar 2014 is afgesloten met een financieel resultaat van € 1,3 miljoen positief na bestemming (mutaties in de reserves die reeds door u als gemeenteraad zijn goedgekeurd). Hoewel het begroten op zicht verbeterd kan worden zijn we blij met een overschot, omdat we hierdoor onze (algemene) reserves kunnen aanvullen en daarmee onze weerstandscapaciteit verder verbetert. Een resultaat van

€ 1,3 miljoen geeft tegelijkertijd ook aan dat ons voorspellend vermogen ten aanzien van het resultaat nog niet op het gewenste niveau is. In het najaar 2014 hebben we de begroting voor de tweede keer in 2014 bijgesteld. Het resultaat van € 1,3 miljoen ten opzichte van het beeld dat we hadden in het najaar is deels te verklaren door financiële effecten die we (nog) niet wisten bij het opstellen van de najaarsbrief, maar ook deels door resultaten die we wellicht eerder hadden kunnen verwerken. Omdat we ons voorspellend vermogen verder willen verbeteren gaan we bekijken welke stappen we kunnen nemen om dit te realiseren.

De belangrijkste onderdelen van het resultaat 2014 zijn:

• € 350.000 Grondbedrijf (cluster 8)

• € 200.000 - Voorziening Centrumplan Vries

• € 390.000 WMO (cluster 6)

• € 190.000 VRD (cluster 1)

• € 221.000 Algemene uitkering (cluster 9)

• € 185.000 Vrijval voorziening onderhoud gebouwen (cluster 9)

8

Voor een toelichting op deze onderwerpen verwijzen wij naar de financiële analyses per cluster, zoals deze zijn opgenomen in de jaarrekening.

Het resultaat voor bestemming bedraagt € 2,0 miljoen positief. Dit betekent dat er in 2014 € 680.000 minder aan de reserves in onttrokken dan begroot. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn de lagere lasten voor de uitvoering van het Brinkenplan en de aansluiting Dorpsstraat-Berkenlaan (beiden een verschil van € 300.000), waardoor de onttrekking aan de reserves ook lager was.

Weerstandsvermogen

In de begroting 2015 zijn we uitgegaan van een weerstandscapaciteit van 99% op basis van de toen geïnventariseerde risico’s en beschikbare reserves. Doordat de risico’s zijn afgenomen is de

weerstandscapaciteit verbeterd. De afname van de risico’s wordt vooral veroorzaakt door een afname van de risico’s van het grondbedrijf. De daling is het gevolg van een lagere boekwaarde ultimo 2014.

In de begroting 2015 hebben we opgenomen voor de jaren 2015 en 2016 een onttrekking aan de algemene reserves te doen om de begroting sluitend te krijgen. Deze onttrekkingen kunnen door het resultaat 2014 worden opgevangen. Door het resultaat 2014 zijn we in staat onze reservepositie verder te verbeteren. Hierdoor kunnen we financiële tegenvallers worden opgevangen zonder schadelijke gevolgen voor andere projecten en taken. Er zijn nog veel onzekerheden die van invloed kunnen zijn op de begroting van de gemeente, zoals de realisatie van de taakstellingen en de ontwikkelingen in het sociaal domein

Wij vertrouwen u met deze jaarstukken goede en volledige informatie te verstrekken. De behandeling van de jaarstukken vindt in de gemeenteraad plaats nadat de stukken door uw accountant zijn gecontroleerd. De behandeling in de gemeenteraad staat gepland op 26 mei 2015.

Met vriendelijke groet

College Burgemeester en Wethouders,

9

Clusterverantwoording

10

Cluster 0 || Algemeen bestuur

“Voorop in samen besturen”

1. Inleiding op cluster

We zijn er trots op dat onze inwoners de kwaliteit van de (digitale) dienstverlening goed beoordelen.

Er is hard gewerkt om dit snel en goed te laten verlopen, waarbij we het principe hanteren van ‘de vraag reist en niet de klant’. Daarnaast zijn er verschillende initiatieven georganiseerd om de afstand tot de inwoners te verkleinen, waarbij we ons vooral hebben gericht op kennismaking met het openbaar bestuur.

2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie Status

1. Basis op orde

Goede dienstverlening aan inwoners, bedrijven en instellingen. Aanbieden van digitale diensten en producten

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9

Het niveau van dienstverlening blijft gehandhaafd Werken op afspraak

Informatievragen worden vanuit één loket afgehandeld De kwaliteit van de digitale dienstverlening is toegenomen en 24 uur per dag toegankelijk

We ontwikkelen een digitaal ondernemersloket

Bij ons bekende gegevens vragen wij niet nogmaals aan bij burgers, bedrijven en instellingen

Het tarief voor dienstverlening is kostendekkend Klachten worden snel en zorgvuldig afgehandeld

Adequate organisatie van de verkiezingen voor raad (19-03- 2014) en Europees parlement (22-05-2014)

Ja Ja Deels Ja Ja Deels Deels Ja Ja 2. Afstand tot het bestuur verkleinen

Grotere betrokkenheid van inwoners bij beleidsontwikkeling en uitvoering in de gemeente

2.1 2.2

2.3 2.4 2.5

Aan alle voorstellen en besluiten wordt een communicatieparagraaf toegevoegd

Inwoners kunnen periodiek kennismaken met het gemeentebestuur als ‘gast van de raad’ en tijdens

‘bijeenkomsten voor nieuwe inwoners’

De jeugd wordt actief bij het besturen van de gemeente betrokken

Belangstellenden kunnen kennismaken met de gemeente via rondleidingen

Wij toetsen nieuwe beleidsontwikkelingen door

evaluatiemomenten te organiseren. De raad wordt over deze evaluatiemomenten geïnformeerd

Ja Deels

Nee Ja Ja

3. Beleidsstukken (indien geen onderdeel van bovenstaande doelen/acties) 3.1

3.2

Interne bereikbaarheid Programma dienstverlening

Nee Ja

3. Toelichting op afwijkingen

Ad. 1.3 || Informatievragen worden vanuit één loket afgehandeld

Dit is een lange termijndoelstelling waar we stap voor stap naar toe werken. Het maakt onderdeel uit

van het visiedocument op dienstverlening waaraan we in 2020 willen voldoen. Informatievragen

worden voor een deel al direct afgehandeld door het Klant Contact Centrum (KCC/Telefonie). In 2015

wordt, aan de hand van het uitvoeringsprogramma Dienstverlening, gewerkt aan het verhogen van het

informatieniveau. Hiervoor gaan we een kennisbank inrichten die in 2016 operationeel moet zijn.

11

Ad 1.6 || Bekende gegevens vragen wij niet nogmaals aan bij burgers, bedrijven en instellingen Bij het gebruik van formulieren komt het voor dat er gegevens worden gevraagd, waarvan wij al op de hoogte zijn. Dat heeft te maken met het feit dat wij zowel met digitale als met papieren

aanvraagformulieren werken. Bij een aantal digitale formulieren wordt gewerkt met prefill of een digid- inlog, waarbij bij ons bekende gegevens automatisch worden ingeladen. Dat is niet mogelijk op de papieren formulieren die wij verstrekken.

Ad 1.7 || Het tarief voor dienstverlening is kostendekkend

Over het algemeen zijn de leges kostendekkend. Daar waar dat dit niet het geval is, is hier bewust voor gekozen (kleine evenementen, kapvergunningen) of is er sprake van een maximum tarief (reisdocumenten, rijbewijzen). De bouwleges (omgevingsvergunning) zijn momenteel niet

kostendekkend. Een paar jaar geleden heeft het college ervoor gekozen de tekorten in de bouwleges te compenseren uit de reserves. Dit besluit loopt in 2016 af. Wij komen binnenkort met een voorstel hoe verder om te gaan met eventuele tekorten.

Ad. 2.2 || Inwoners kunnen periodiek kennismaken met het gemeentebestuur als ‘gast van de raad’ en tijdens ‘bijeenkomsten voor nieuwe inwoners’

Van de activiteiten die gericht zijn op kennismaking met het bestuur wordt weinig gebruik gemaakt. Dit heeft als effect dat minder mensen kennis nemen van hoe het lokale bestuur werkt. In de dagelijkse praktijk betrekken we belanghebbenden wel zoveel mogelijk bij beleidsontwikkeling en uitvoerend werk. Voorbeelden hiervan zijn de herinrichting van de Hoofdweg in Eelde-Paterswolde (cluster 2), herinrichting van de Brink in Zeegse (cluster 2) en de realisatie van speelplaatsen (cluster 5).

Daarnaast ondersteunen we initiatieven van inwoners, bijvoorbeeld op het gebied van duurzame energie (cluster 7).

Bijeenkomsten voor nieuwe inwoners worden onvoldoende bezocht. Daarom hebben we besloten om in 2015 een gemeentelijke open dag te organiseren voor alle inwoners, waarvoor we nieuwe inwoners in het bijzonder persoonlijk uitnodigen (zie 4. voor nadere toelichting).

Ad. 2.3 || De jeugd wordt actief bij het besturen van de gemeente betrokken

We hebben de scholen uitgenodigd voor ons educatieve programma ‘hoe werkt de gemeenteraad’. In 2014 hebben zowel het basis- als het voortgezet onderwijs hier geen gebruik van gemaakt.

4. Ontwikkelingen

Ad. 2.2 || Inwoners kunnen periodiek kennismaken met het gemeentebestuur als ‘gast van de raad’ en tijdens ‘bijeenkomsten voor nieuwe inwoners’

Eind 2014 is besloten om in 2015 een gemeentelijke open dag te organiseren voor de inwoners.

Hierbij willen we het accent gaan leggen op de concrete projecten die we in de directe omgeving van onze inwoners uitvoeren. Naar verwachting gaat deze open dag in september 2015 plaatsvinden.

Hierbij zoeken we de samenwerking met lokale ondernemers en kijken we of en hoe we lokale

verenigingen in het programma kunnen betrekken.

12

Cluster 1 || Openbare orde en veiligheid

“Veiligheid doen we samen”

1. Inleiding op cluster

Veiligheid voor onze inwoners bereiken we samen mét de inwoners. Zij zijn de ogen en oren in onze gemeente. Vervolgens werken wij samen met al onze veiligheidspartners; van de Brandweer tot aan de Koninklijke Marechaussee. Hierbij richten we ons steeds meer op preventie in plaats van repressie.

Bij onze inwoners en in ons beleid en uitvoering daarvan neemt de aandacht voor veiligheid toe.

Gevolg hiervan is dat er vaker een beroep op de inzet van de medewerkers openbare orde en veiligheid wordt gedaan, naast de inzet bij calamiteiten. Dit maakt de capaciteitsinzet moeilijk te voorspellen.

2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie Status

1. Realiseren van een veilige woon- en werkomgeving 1.1

1.2 1.3

Blijvende inzet van BOA’s

Een goed veiligheidsplan waarin duidelijke afspraken met de Nationale Politie staan

Snelle en accurate communicatie bij incidenten

Ja Ja Ja 2. Van repressie naar preventie

2.1 2.2 2.3 2.4

Gedegen voorbereiding op rampen en crises Regionalisering van de brandweer

Preventieprojecten met betrekking tot vroeg signalering van brand

Aanpak van overlast in het publieke domein richt zich op de voorkant van het probleem en minder op repressie

Ja Ja Ja Ja 3. Beleidsstukken (indien geen onderdeel van bovenstaande doelen/acties)

3.1 3.2 3.3 3.4

Drank- en horecawet Evenementenbeleid

Kadernota integrale veiligheid 2014-2018 Brandweer verordening

Ja Ja Nee Ja

3. Toelichting op afwijkingen

Ad. 3.3 || Kadernota integrale veiligheid 2014-2018

Het is ons niet gelukt om in 2014 een nieuwe Kadernota Integrale Veiligheid op te stellen. Hiervoor was onvoldoende ambtelijke capaciteit beschikbaar. Dit heeft te maken met een aantal zaken die we acuut moesten oppakken (zoals de tweede tent tijdens de Zuidlaardermarkt en het veiligheidshuis i.r.t.

de decentralisaties) naast het werk aan de andere beleidsstukken onder punt 3. Zolang er geen nieuwe Kadernota integrale veiligheid is vastgesteld, blijft de nota uit 2010 van kracht. Het is echter wel wenselijk om deze op korte termijn te actualiseren, want ook op het gebied van integrale veiligheid staat de tijd niet stil.

4. Ontwikkelingen

Ad. 3.3 || Kadernota integrale veiligheid 2014-2018

In 2015 gaan we door interne verschuiving van ambtelijke capaciteit extra inzet plegen op het gebied van openbare orde en veiligheid. Hierdoor kunnen we komend jaar wél voldoen aan uw bestuurlijke wens, namelijk de actualisatie van de kadernota integrale veiligheid met uw raad en andere

veiligheidspartners.

13

Cluster 2 || Verkeer en mobiliteit

“Zonder verkeer staat alles stil”

1. Inleiding op cluster

We hebben in 2014 een aantal grote infrastructurele werken afgerond. De rotonde Meerweg-

Hoofdweg in Paterswolde, de Hoofdweg in Eelde-Paterswolde en de rotonde bij de A28 (De Punt) in combinatie met groot onderhoud aan het aangrenzende wegvak. Deze aanpassingen dragen allemaal bij aan de verkeersveiligheid en een betere doorstroming van het verkeer. We zijn er bijzonder trots op dat we tijdens de werkzaamheden aan de Hoofdweg in Eelde-Paterswolde niet of nauwelijks klachten hebben ontvangen. Dit schrijven we toe aan het intensieve vooroverleg met ondernemers en

omwonenden.

Afgelopen jaar hebben we ook grootschalig wegonderhoud gepleegd bij De Punt, Midlaren en Zuidlaarderveen. Verder hebben we de fietspaden langs de Legroweg in Eelde (deels) uitgevoerd als Fietsroute Plus. Deze fietspaden golden lange tijd als de slechtsten van Drenthe. Ten slotte is de herinrichting van de Brink in Zeegse in een interactief proces met bewoners, middenstand, dorpsbelangen en BOKD (Brede Overleggroep Kleine Dorpen) tot stand gekomen.

Naast onderhoud en aanleg van infrastructuur, werken we binnen dit cluster aan gedragsbeïnvloeding op het gebied van verkeer en verkeersveiligheid. Dat doen we samen met de gemeenten Assen, Noordenveld en Aa en Hunze. We proberen alle doelgroepen te benaderen middels een aantal projecten. Voorbeelden hiervan zijn de verkeerslessen en het verkeersexamen op de basisscholen.

2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie

actie

Status 1. Optimale mobiliteit, verkeersveiligheid

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12

Aanleg rotonde Meerweg

Aanleg rotonde Hoofdweg en reconstructie Hoofdweg Aanleg rotonde A28 de Punt

Uitvoeren programma wegenonderhoud

Fietspaden langs de Burg. Legroweg uitvoeren in beton Optimaliseren inrichting openbare ruimte op Brink Zeegse.

Optimalisering Brinken in Zuidlaren.

Fietspad Oude Tolweg Zuidlaren en optimalisering van overleg met de Fietsersbond.

Uitvoeren programma bruggenonderhoud

Onderzoeken naar de kwaliteit van diverse wegen d.m.v.

een wegenscanner.

Onderzoek naar de draagkracht van een aantal bruggen.

Verkeerseducatie en gedragsbeïnvloeding

Ja Ja Ja Ja Ja Ja Deels Deels Ja Ja Deels Ja

3. Toelichting op afwijkingen

Ad. 1.7 || Optimalisering Brinken in Zuidlaren.

Aan het ontwerp voor de grote en kleine Brink in Zuidlaren ligt een uitvoerig proces met ondernemers, inwoners en de klankbordgroep ten grondslag. Medio 2014 is gestart met de uitvoering. Deze loopt door in 2015. De grote brink wordt voorjaar 2015 opgeleverd. De kleine brink in de zomer van 2015.

Ad. 1.8 || Fietspad Oude Tolweg Zuidlaren en optimalisering van overleg met de Fietsersbond.

Dit fietspad in Zuidlaren moet de verbinding gaan vormen tussen Zuid-Es en Westlaren. Het fietspad

wordt uitgevoerd in beton en vervangt een zeer druk bereden schelpenpad. Voordeel hiervan is dat

het fietspad dan ook kan worden opgenomen in de gladheidbestrijding. Op dit moment loopt de

bestemmingsplanprocedure. Wij verwachten, afhankelijk van het verloop van de procedure, in 2015

met de uitvoering te kunnen starten.

14

Ad 1.11 || Onderzoek naar de draagkracht van een aantal bruggen.

Een groot deel van onze bruggen is aangelegd in de jaren vijftig tot zeventig. Er werd toen met andere verkeersbelastingen gerekend dan momenteel. Dit is voor ons aanleiding om onderzoek te doen naar de draagkracht en veiligheid van een aantal van onze bruggen. Nadere advisering hierover volgt.

4. Ontwikkelingen

Ad 1.10 || Onderzoek naar de kwaliteit van wegen middels een grondradar

Blijvend veilige wegen en veilig weggebruik. De opgave is om dit met de bestaande financiële middelen zo optimaal mogelijk te verzorgen. Hierbij ontkomen we er niet aan om duidelijke keuzes te maken. Een middel dat ons daarbij gaat helpen is de grondradar. Met deze nieuwe

onderzoeksmethode krijgen we inzicht in de fundatie en ondergrond van onze wegen. Hiermee kunnen we uitspraken doen over kwaliteit en restlevensduur. Met behulp hiervan kiezen we de meest economische onderhoudsmaatregelen.

Subsidie fietspaden

Vanuit de Provincie en het Recreatieschap komt voor onze gemeente een subsidie voor fietspaden beschikbaar van € 233.730. Hiervoor hebben we acht projecten aangemeld. Het gaat met name om onderhoud. Een voorbeeld hiervan is het fietspad langs de Legroweg vanaf rotonde De Kei naar de Zevenhuizerweg. We hebben de beschikking inmiddels ontvangen. De subsidie werkt op basis van een derde-twee derde; de subsidie bedraagt 30% en wij moeten 70% betalen. De eis aan de subsidie is dat we in 2015 met de uitvoering starten.

Bereikbaarheid van voorzieningen

Schaalvergroting in de detailhandel en rendementseisen binnen het openbaar vervoer hebben al geleid tot een verschraling van voorzieningen in kleine kernen in buitengebied. Bereikbaarheid van voorzieningen op gebied van onderwijs, winkels, sport en cultuur (vrijetijdsbesteding) voor alle inwoners is onze gezamenlijke uitdaging. Want wonen in de gemeente Tynaarlo moet aantrekkelijk blijven. Bovendien zorgen deze voorzieningen voor dynamiek, toerisme en werkgelegenheid.

Doorstroom en bereikbaarheid Groningen-Assen

In de doorstroom en bereikbaarheid tussen Groningen en Assen dreigen knelpunten te ontstaan.

Daarnaast is het van belang dat de ontwikkeling van GAE maximaal wordt ondersteund.

Het mogelijke transferium in de Punt houdt de gemoederen bezig. In 2014 is afgesproken om een

discussie op te starten over nut en noodzaak en mogelijke alternatieven.

15

Cluster 3 || Economische zaken, recreatie en arbeidsmarktbeleid

“Verbinden en faciliteren waar het moet… en ruimte bieden waar het kan!”

1. Inleiding op cluster

Ondernemen

Een gezonde economie vormt de basis voor het in stand houden van een hoog voorzieningenniveau en voldoende werkgelegenheid. Ondernemers zijn onmisbaar voor een gezonde economische toekomst. Het zijn de ondernemers die investeren in nieuwe ideeën en innovatieve technieken. Het zijn de ondernemers die de banen creëren. De gemeente heeft maar een heel beperkte invloed op economische ontwikkelingen. Zeker een gemeente als Tynaarlo als groene long tussen Assen en Groningen met een regio waar economie gezamenlijk wordt opgepakt. We wensen dat bedrijven en ondernemers optimaal en op eigen kracht functioneren. Daarom hebben we op economisch gebied vooral ingezet op het inspireren en faciliteren. We bieden onze hulp aan bij vergunningaanvragen en subsidieverzoeken en we bieden aan aanwezig te zijn bij ondernemersvergaderingen. De rol van de bedrijvencontactfunctionaris zal in 2015 verder worden ontwikkeld.

De OFGT heeft zichzelf opgeheven en er is een ondernemersplatform opgericht waarin alle

ondernemersverenigingen uit de gemeente vertegenwoordigd zijn. Door de ambassadeurs van het Economisch Beleidsplan en diverse andere ondernemers uit de gemeente is het afgelopen jaar gewerkt aan actieplannen voor de speerpunten: innovatie & duurzaamheid, de zorgeconomie,

Groningen Airport Eelde, recreatie en toerisme en de creatieve industrie. In 2014 is het eerste jaar van de ambassadeurs afgerond en geëvalueerd en er liggen een aantal aanknopingspunten om concrete acties uit te voeren of om ideeën verder te ontwikkelen.

Het bedrijventerrein Vriezerbrug is verder ontwikkeld en bouwrijp gemaakt. Daarmee heeft het bedrijventerrein een beter aanzien gekregen en is de toegankelijkheid verbeterd. Een aantal nieuwe bedrijven heeft zicht gevestigd in bestaande gebouwen. Ook zijn een tweetal zichtlocaties na een periode van leegstand weer verhuurd.

Toerisme

Toerisme is een van de speerpunten in het kader van de economische ontwikkeling.

In 2014 werd Zuidlaren het Groenste dorp van Europa in de Entente Florale (zie ook cluster 7). Het initiatief om deze prijs te verzilveren ten behoeve van de promotie van Zuidlaren ligt nu bij het dorp zelf. In Zuidlaren een nieuw Tourist Infopunt opgericht, met als doel om het dorp en zijn mooie omgeving nog beter te vermarkten. Ten slotte is in 2014 de expeditiepoort Water van Geopark de Hondsrug bij recreatiepark De Bloemert geopend. Eén van de vijf startpunten verdeeld over de Hondsrug van waaruit toeristen aan de hand van een thema het mooie gebied kunnen ontdekken en beleven.

Binnen dit cluster en cluster 8 werken we ook aan de opgaven om voldoende werkgelegenheid en bruisende dorpen te krijgen, door samen met de ondernemers plannen en initiatieven te ontwikkelen en te steunen.

2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie

actie

Status 1. Actief ondernemersbeleid

Het hebben van voldoende werkgelegenheid in de nabije omgeving. Door het

ontwikkelen, initiëren, uitlokken en ondersteunen effectvolle ontwikkelingen realiseren met maximaal gebruik van dynamiek van ondernemers en instellingen

1.1 Aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven, goede

bereikbaarheid en voorzieningen. Worden gewaardeerd door de ondernemers met een hogere of gelijke notering uit MKB onderzoek dan het voorgaande onderzoek. (MKB onderzoek vindt een keer per twee jaar plaats.)

Ja

16

1.2

1.3

1.4

Ondernemers krijgen en ervaren ondersteuning bij

initiatieven en doorlopen van procedures, door inzet van de bedrijvencontactfunctionaris en ondernemersloket.

Ontwikkeling rondom Groningen Airport Eelde en

bedrijventerrein luchthaven, uitgaande van de ruimere kaders van de provinciale omgevingsvisie en ondersteuning door gemeente.

Voorkomen en beperken van leegstand van bedrijfspanden en winkelruimte.

Ja

Ja

Ja 2. Iedereen werkt mee

2.1 2.2

Iedereen die kan werken wordt aangesproken en aangemoedigd om daadwerkelijk aan de slag te gaan.

Inwoners ervaren ondersteuning bij het vinden van passend (vrijwilligers)werk.

Ja Ja 3. Aantrekkelijk zijn voor toeristen

3.1

3.2 3.3 3.4

Toename van bezoekers en toeristen en goede bekendheid over evenementen, natuurgebieden, bezienswaardigheden en activiteiten.

Behoud van arbeidsplaatsen binnen de sector toerisme en recreatie.

Opwaardering van de kwaliteit van verblijfsrecreatieve voorzieningen, gewaardeerd door ondernemers en toeristen.

Optimalisatie routenetwerk voor fietsers, wandelaars en ruiters.

Ja

Ja Ja Ja 4. Beleidsstukken (indien geen onderdeel van bovenstaande doelen/acties)

4.1 4.2 4.3

Kadernota economie Tynaarlo verbindt

Actieplannen GAE, zorgeconomie, vrijetijdseconomie, duurzaamheid en innovatie en creatieve industrie

Herijking toeristische infrastructuur Zuidlaardermeer (Plan Zuidlaardermeerondernemers).

Ja Ja Ja

4. Ontwikkelingen

Ad. 1.2 || Ondernemers krijgen en ervaren ondersteuning bij initiatieven en doorlopen van procedures, door inzet van de bedrijvencontactfunctionaris en ondernemersloket.

We ontwikkelen het digitale ondernemersloket in 2015 verder door evenals de functie van

bedrijvencontactfunctionaris. We willen deze taak ook actiever gaan inrichten door meer in de markt actief te zijn. Hierdoor kunnen ondernemers met elkaar verbonden worden en kan op diverse terreinen de samenwerking tot stand komen.

We hebben via de bedrijvenverenigingen contact gelegd met alle aangesloten ondernemers om inzichtelijk te maken welke behoeften er bestaan en op welke manier wij hier op in kunnen spelen. In 2015 krijgen deze gesprekken een vervolg. Speciale aandacht is er voor de diverse verenigingen in het dorp Zuidlaren. Hier blijkt dat de onderlinge samenhang en samenwerking verbeterd kan worden.

Ad. 1.3 || Ontwikkeling rondom Groningen Airport Eelde en bedrijventerrein luchthaven, uitgaande van de ruimere kaders van de provinciale omgevingsvisie en ondersteuning door gemeente.

De ontwikkelvisie voor het gebied rondom Groningen Airport Eelde is afgelopen jaar vastgesteld. Er wordt vanuit meerdere disciplines -gemeente, provincie, luchthaven, ondernemers- gewerkt aan het uitvoeringsplan. Recentelijk is in samenwerking met de provincie en de Hanze Hanze Hogeschool het Living Lab geopend. Tevens praten we met partijen die geïnteresseerd zijn in decentrale

energievoorzieningen. Voor de Rijks Luchtvaartschool onderzoeken we wat de

ontwikkelingsmogelijkheden voor het gebruik en het behoud van dit monumentale pand. Daarnaast

zijn we met een aantal partners in gesprek om de kansen te verkennen op het logistieke vlak. De

luchthavenbrandweer faciliteren we zoveel mogelijk met betrekking tot de realisatie van een nieuwe

brandweerkazerne. Daarbij wordt ook de mogelijkheid onderzocht om de traumaheli te huisvesten.

17

Ad. 1 || Bedrijven Investerings Zone in Zuidlaren

We gaan onderzoeken of het invoeren van een Bedrijven Investerings Zone een positieve

ontwikkeling kan zijn voor de middenstand. Zuidlaren is wat ons betreft in beeld om te onderzoeken of een BIZ daar gewenst is, temeer omdat de ondernemersvereniging en ook niet aangesloten

ondernemers die wens hebben geuit. De ondernemersvereniging zal hier dan ook nauw bij betrokken worden.

Ad. 2 || Iedereen werkt mee

We willen onderzoeken of plaatselijke ondernemers een rol willen en kunnen spelen in de opvang van jongeren die ‘uitvallen’ op school of om moverende reden hun opleiding staken. Gedacht moet dan worden aan tijdelijke klussen bij bedrijven.

Ad. 3 || Samenwerking Meerschap Paterswolde

Onder voorzitterschap van Tynaarlo zijn we met de Meerschap partners in gesprek om te onderzoeken of de samenwerking efficiënter kan worden uitgevoerd.

Ad. 3.4 || Optimalisatie routenetwerk voor fietsers, wandelaars en ruiters.

Samen met de stichting Geopark De Hondsrug en de provincie wordt een wandelroute in Vries ontwikkeld. De wandelroute heeft het thema ‘bodem’. In 2015 zal deze route worden geopend en wordt er verder onderzocht hoe het Geopark thema ‘bodem’ verder een plek kan krijgen in het dorp Vries irt het thema ‘bodemknooppunt Vries’.

Nabij Yde wordt onderzocht of in het Noord Willemskanaal een aantal aanlegplaatsen gerealiseerd kan worden voor plezierboten. Momenteel vindt upgrading van de beschoeiing plaats. Bij realisatie worden de aanlegplaatsen voorzien van stroom en water zodat er ook voor langere tijd aangemeerd kan worden.

Door bezuinigingen van Staatsbosbeheer kwam het regulier onderhoud aan de fietspaden in heel Drentheonder druk te staan. Mede door inzet van de gemeente en het recreatieschap Drenthe heeft er een herfinanciering plaatsgevonden die onder regie van het Recreatieschap Drenthe ten uitvoering is en wordt gebracht (zie hiervoor ook cluster 2).

Ad. 4.2 || Actieplannen GAE, zorgeconomie, vrijetijdseconomie, duurzaamheid en innovatie en creatieve industrie

Alle actieplannen zijn opgeleverd. In 2015 wordt onderzocht welke acties (in gezamenlijkheid) opgepakt kunnen worden. Het principe achter de Kadernota Economie en de opgestelde

actieplannen, te weten: de buitenwereld ‘actief’ betrekken in het zelf maken, opstellen en uitvoeren van plannen, is een werkwijze die we ondersteunen en omarmen. Ook in 2015 blijven we in gesprek met de ambassadeurs en onderzoeken we ‘of’ en ‘hoe’ de samenwerking een vervolg krijgt. Het actieplan vrijetijdseconomie omvat een aantal interessante en concrete aanknopingspunten voor verdere ontwikkeling en uitvoering in 2015. We gaan hierover zoals gezegd in gesprek met de ambassadeur en de overige ondernemers die bij de actieplannen betrokken zijn.

Ad. 4.3 || Herijking toeristische infrastructuur Zuidlaardermeer (Plan Zuidlaardermeerondernemers).

Met diverse partijen en partners aan het meer zijn we in gesprek. Samen met Het Drents Landschap

en de Waterscouts onderzoeken we de mogelijkheid voor locatie- en natuurontwikkeling.

18

Cluster 4 || Onderwijs

“Bouwen aan kennis”

1. Inleiding op cluster

We zijn blij met de gerealiseerde verbouw (met de kwaliteit van nieuwbouw) van de Menso Altingschool, de realisatie van de MFA te Zeijen en de realisatie en ingebruikname van het

Kindcentrum Ter Borch. Daarnaast hebben we in samenspraak met de werkgroep verkeer een aantal maatregelen getroffen ter bevordering van de verkeersveiligheid in Ter Borch. Deze komen ten goede van de leerlingen. Ten slotte zijn we verheugd met het feit dat er in onze gemeente weinig voortijdig schoolverlaters zijn, hierin spelen onze leerplichtambtenaren een belangrijke rol.

2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie Status

1. Optimale ontwikkelingskansen voor de jeugd

Aandacht voor goede kwaliteit van onderwijs, toezicht op verzuim, kinderen krijgen de kand mee te doen aan activiteiten binnen de doorlopende leerlijn. Dagarrangementen.

1.1 1.2

Leerplichtambtenaren inzetten om voortijdig schoolverlaten te voorkomen en recht op leren te waarborgen.

Leerplichtambtenaren draaien mee in (zorg)netwerken om vroegtijdig in te kunnen spelen op dreigende problemen.

Ja Ja 2. Goede onderwijshuisvesting

Alle scholen voldoen aan de technische en functionele eisen 2.1

2.2 2.3

Opstellen jaarlijks onderwijshuisvestingsprogramma.

Starten met 2

fase tijdelijke huisvesting Ter Borch.

Uitvoering Integraal Accommodatiebeleid.

Nee Nee Deels 3. Realiseren dagarrangementen

3.1 Diverse activiteiten worden uitgevoerd (binnen de mogelijkheden) in samenwerking met de kinderopvang, scholen, sportaanbieders en cultuuraanbieders.

Combinatiefunctionarissen zijn het verbindende element.

ja

4. Beleidsstukken (indien geen onderdeel vanbovenstaande doelen/acties)

4.1 Plan van aanpak doordecentralisatie Nee

3. Toelichting op afwijkingen en het effect van de afwijkingen

Ad. 2. || Onderwijshuisvesting

2.1. Het onderwijshuisvestingsprogramma 2015 is nog niet vastgesteld i.v.m. herziening van het IAB.

2.2. De uitvoering van de tijdelijke huisvesting Ter Borch fase II was gestart. Echter, doordat de zorgpartij zich heeft teruggetrokken, moet opnieuw gekeken worden wat de beste locatie is. Dit volgt in het eerste kwartaal van 2015. Daardoor kon niet gestart worden met de uitvoering van de

benodigde uitbreiding van onderwijshuisvesting. Dit kan in de tweede helft van 2015 problemen opleveren vanwege ruimtegebrek.

2.3. Scholen moeten voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. Afgesproken is met het onderwijs om - in afwachting van nieuwbouw of renovatie - sober doch doelmatig te investeren.

Ad. 4. || Plan van aanpak doordecentralisatie

De herijking IAB moet afgerond zijn zodat we weten wat er met de oude schoolgebouwen gebeurt. De doordecentralisatie maakt hier deel van uit.

4. Ontwikkelingen

De onderhoudsaanvragen die zijn gedaan in het kader van het huisvestingsprogramma 2015 zijn niet

verder behandeld vanwege een nieuwe wet. Deze wet houdt in dat schoolbesturen vanaf 1 januari

2015 zelf verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van hun schoolgebouw.

19

Cluster 5 || Sociale samenhang en leefbaarheid

“Beleef, betrokken en beweeg”

1. Inleiding op cluster

Sport (accommodaties)

Wij zijn trots op de overdracht van de buitensportkantines aan buitensportverenigingen. Ook zijn wij tevreden over de nieuwbouwplannen voor het kleed- en kantinegebouw van VAKO in Vries. Het gebouw zal er in 2015 staan. Verder zijn de twee buitenzwembaden van de gemeente overgedragen aan de lokale Stichting Recreatiebaden Gemeente Tynaarlo per 1 januari 2015. Een efficiëntere bedrijfsvoering voor zowel de buitenbaden als het binnenbad Aqualaren is het gevolg.

Een goed leefklimaat voor onze burgers

De methodiek Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) heeft een vlucht genomen in Tynaarlo en ook Drenthe-breed. Daar zijn we trots op. Ook is de verenigingsondersteuning van sportvrijwilligers actief opgepakt door het team combinatiefunctionarissen. De combinatiefunctionarissen richten zich op samenwerkingsverbanden tussen buurt, kinderopvang, onderwijs en sport en praktische

ondersteuning bij de uitvoering van activiteiten.

Speelvoorzieningen

In 2014 hebben we vijf speelplekken gerealiseerd en drie plannen voor speelplekken afgerond. Er zijn nog twee plannen in voorbereiding. De projecten komen veelal tot stand met een hoge mate van burgerparticipatie. Hierbij worden de gebruikers zelf, de kinderen, niet vergeten.

Betrokkenheid als basis voor een goed sociaal (en gezond) beleid

Begin 2014 is een geslaagd vrijwilligersfestival gehouden volgens een nieuwe opzet. Geen uitreiking meer van de sport, cultuur- en vrijwilligersprijs, maar een verwendag voor alle vrijwilligers in de gemeente Tynaarlo.

Bezuinigingen

Het jaar heeft vooral ook in het teken gestaan van de noodzakelijke bezuinigingen de komende jaren, waaraan ook cultuurinstellingen niet ontkomen. We hebben een forse opgave neergelegd bij het bibliotheekwerk. In 2015 wordt ingezet op afspraken over de invulling van de ombuigingen.

Naast bezuinigingen op bibliotheekwerk, ligt eenzelfde opdracht bij het ICO en de culturele raden. Wij hebben gesprekken gevoerd met deze partners om hen op de hoogte te brengen van onze

bezuinigingstaak en daarbij gekeken naar de mogelijkheden die er nog wel zijn. Ondanks de

vervelende boodschap merkten wij dat de partijen staan voor hun idealen. Wij hebben het vertrouwen dat kunst en cultuur levendig blijft vanwege het sterke culturele veld in de gemeente.

2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie

actie

Status 1. Integraal accommodatiebeleid

Meerdere MFA’s vervangen verouderde onderwijs-, sport- en welzijnsaccommodaties.

Optimale gebruiksintensiteit. .

1.1 Realisatie van diverse MFA’s aan de hand van in 2012 bijgestelde IAB-plannen.

Nee

2. Sport 2.1

2.2

Ontwikkelen van een plan ter realisatie van nieuwbouw kleedaccommodatie VAKO op te leveren in de eerste helft van 2014.

Ontwikkelen van een plan ter privatisering van sportkantines, danwel invoering van een kostendekkende huur daarvoor als maatregel voortvloeiend uit de kadernota Sport.

Ja

Ja

20

2.3

2.4

2.5

Ontwikkelen van een plan ter invoering van een nieuwe tarievensystematiek gemeentelijke binnen- en

buitensportaccommodaties als maatregel voortvloeiend uit de kadernota Sport.

Ontwikkelen van een plan gericht op verlaging van de gemeentelijke bijdrage in de instandhouding van binnen- en buitensportaccommodaties.

Ontwikkelen van een plan gericht op verlaging van de gemeentelijke bijdrage in de instandhouding van de buitenzwembaden.

Nee

Ja

Ja 3. Een goed leefklimaat voor onze burgers

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Uitvoering geven aan de brede impuls combinatiefuncties.

Voortzetten implementatie JOGG-methodiek, met meer focus op publiek-private samenwerking.

Intensiveren van samenwerking met lokale partners binnen de kaders van sport- en cultuurpret.

Meedoenbeid uitvoeren.

Kunst en cultuur verbreden en versterken.

Ja Ja Ja Ja Nee 4. Betrokkenheid als basis voor een goed sociaal (en gezond) beleid

4.1 4.2

4.3 4.4 4.5 4.6

Ondersteuning van sportvrijwilligers door inzet van expertise van professionals van SportDrenthe.

Het ondersteunen van activiteiten in het kader van

duurzaamheid, ontwikkelingssamenwerking en internationale betrekkingen; het ondersteunen van het initiatief om fairtrade gemeente te worden.

Activiteiten breedtesportimpuls (7-7 beleid), cultuurcoach inzettten.

Uitvoering geven aan de nieuwe regeling cultuureducatie met kwaliteit.

Plan opstellen onderhoud buitenkunstwerken > daarna uitvoering.

Nieuwe opzet prijsuitreiking sport, cultuur en vrijwilligersprijs.

Ja Ja

Ja Ja Ja > Nee Ja 5. Beleidsstukken (indien geen onderdeel van bovenstaande doelen/acties)

5.1 Transformatieplan kunst en cultuur Ja

3. Toelichting op afwijkingen

Ad.1.1 || Realisatie van diverse MFA’s aan de hand van in 2012 bijgestelde IAB-plannen De IAB-plannen en de daarvoor beschikbare middelen zijn niet met elkaar in balans. Hierdoor is vertraging ontstaan in de realisatie van plannen. In de loop van 2015 moet blijken hoe en wanneer geïnvesteerd wordt in de (zaal)sportaccommodaties.

Ad. 2.3 || Ontwikkelen van een plan ter invoering van een nieuwe tarievensystematiek gemeentelijke binnen- en buitensportaccommodaties als maatregel voortvloeiend uit de kadernota Sport

Uitgangspunt van ons beleid is dat de tarieven een relatie moeten hebben met de kosten. De kosten van de sport zitten voor een belangrijk deel in de accommodaties. In 2015 vindt een inventarisatie van accommodaties plaats, waarin ook de kosten inbegrepen zijn. Deze inventarisatie biedt bouwstenen voor een nieuwe tarievensystematiek.

Ad. 3.5 || Kunst en cultuur verbreden en versterken

Er ligt een forse taakstelling op gebied van kunst en cultuur, waardoor geen sprake is van verbreding

maar van een noodzakelijke transformatie. Het komende jaar willen wij samen nadenken over een

nieuw cultureel klimaat, waarbij de gemeente een andere rol inneemt, namelijk die van partner. Wij

faciliteren en denken mee, maar zijn niet de initiatiefnemer.

21

Ad. 4.5 || Plan opstellen onderhoud buitenkunstwerken > daarna uitvoering

Het plan “buitenkunstwerken” is opgesteld. Wij hebben echter niet de middelen om het plan uit te voeren.

4. Ontwikkelingen

Sportaccommodaties

In 2014 is een privatiseringstraject gestart met Tennisvereniging ZTC. Vanaf 2015 gaat ZTC zelf de banen onderhouden en wordt dan vrijgesteld van huur. Er wordt nog onderzocht of en hoe ZTC de banen in eigendom kan overnemen.

Bestuurlijke vernieuwing bibliotheken

De lokale bibliotheekstichting Tynaarlo heeft besloten om per 1 juli 2015 over te gaan in een nieuwe

stichting. Het is de bedoeling dat het bibliotheekwerk van de negen Drentse plattelandsgemeenten op

termijn wordt ondergebracht in die stichting. De nieuwe stichting heeft geen onroerend goed in

eigendom. Dat betekent dat de bibliotheekstichting Tynaarlo hierover voor 1 juli 2015 afspraken moet

hebben gemaakt.

22

Cluster 6 || Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening

“Samenhang en begrip voor elkaars beperkingen geven ons een mooiere gemeente terug”

1. Inleiding op cluster

Het jaar 2014 stond in het teken van de transities in de zorg: de Jeugdzorg, De Wmo 2015 en de Participatiewet moesten worden ingericht, evenals de bijbehorende uitvoering in de Sociale Teams.

Wij zijn er trots op dat het projectteam Transities dit, samen met collega’s van allerlei afdelingen, hebben kunnen organiseren. Alles zonder hulp van ingehuurd personeel en op een zodanige manier dat onze inwoners, op een enkele individuele situatie na, niet hebben gemerkt dat hun zorg en ondersteuning aan de achterkant nu anders georganiseerd is.

Verder zijn we zeer tevreden met het feit dat de reguliere werkzaamheden ook goed zijn doorgelopen.

Onze inwoners kunnen met al hun vragen rondom ondersteuning bij hun dagelijks leven terecht bij onze Sociale Teams die onze inwoners ondersteunen bij het vinden van hun weg naar de goede ondersteuning.

Binnen het preventief gezondheidsbeleid zijn ook successen te melden. De methodiek Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) heeft een vlucht genomen in Tynaarlo en ook Drenthe-breed. Het heeft zijn weg gevonden in de doorvertaling naar de activiteiten van de combinatiefunctionarissen.

2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie Doel

1. Preventief gezondheidsbeleid 1.1

1.2

Uitvoeren nota lokaal gezondheidsbeleid 2013 – 2016 De landelijke JOGG-thema’s zijn herkenbaar binnen activiteiten van de combinatiefunctionarissen

Ja Ja 2. Iedereen doet mee

2.1 2.2 2.3

2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10

Implementeren Participatiewet, Jeugdwet en Wmo 2015 Ontwikkelen kaders, beleid en uitvoeringsbeleid

Participatiewet, Jeugdwet en Wmo 2015

Ontwikkelen gemeentelijk Toegangsloket sociale voorzieningen: voor algemene voorzieningen, advies en ondersteuning en voor maatwerkvoorzieningen de toegang;

van Wmo-CJG naar Toegangsloket voor alle transities in samenwerking met sociale teams

Uitvoeren en evalueren van pilot Leefgeld

Uitvoeren van de vastgestelde kadernota Kansrijk Leven 2013 – 2016

Vaststellen alle wettelijke verplichte verordeningen in het kader van de Wmo, Jeugdwet en Participatiewet

Inkopen informatiecampagne m.b.t. wonen en eigen verantwoordelijkheid/wooncarrière

Faciliteren algemene voorzieningen en inkopen maatwerkvoorzieningen

Herzien Meedoenbeleid (in samenhang met beleid inzake nieuwe Participatiewet)

Beleid en uitvoering geven aan de taakstelling op de Huishoudelijke Zorg

Ja Ja Ja

Ja Ja Ja Nee Ja Nee Ja 3. Beleidsstukken (indien geen onderdeel van bovenstaande doelen/acties)

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Beleid: toegang sociaal domein Bovenlokale samenwerking

Beleidsnotities Jeugdwet, Participatiewet, Wmo 2015 Budget inrichting sociaal domein

Beleid inzet doelgroepen werkzoekenden

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

23 3. Toelichting op afwijkingen

Ad. 2.7 || Inkopen informatiecampagne mbt wonen en eigen verantwoordelijkheid/wooncarrière De informatiecampagne Wonen wordt opgepakt in het project Transformatie in 2015. De transities moesten in 2014 georganiseerd worden, zodat vanaf 1 januari 2015 de zorg en ondersteuning voor onze inwoners door loopt: continuïteit van zorg. In 2015 starten we met de transformatie waarmee wordt bedoeld dat de algemene trend (dat de zorg en ondersteuning een verantwoordelijkheid is van een ieder zelf en niet van de overheid) vorm moet krijgen. De overheid kan hierin begeleiden en heeft uiteraard nog een ondersteuningstaak, maar inwoners moeten ook de eigen verantwoordelijkheid nemen in de planning van hun (toekomstige) afhankelijkheid van zorg en ondersteuning. Deze campagne is een middel daartoe.

Ad. 2.9 || Herzien Meedoenbeleid (in samenhang met beleid inzake nieuwe Participatiewet) Dit vindt plaats in de 1

helft van 2015.

4. Ontwikkelingen

Gezondheidsbeleid

- Het netwerk van AED’s is uitgebreid.

- GGD Drenthe heeft een bezuinigingsopdracht gekregen die in 2015 verder wordt uitgewerkt.

- Er is in Tynaarlo en Drenthebreed een intensievere samenwerking ontstaan tussen sport en preventief gezondheidsbeleid.

- In de publiek-private samenwerking is meer aandacht voor de verbinding tussen preventie en zorg.

De voorgaande punten hangen nauw samen met het thema ‘sportstimulering’ in cluster 5.

Wet maatschappelijke ondersteuning

- Er zijn initiatieven vanuit burgers en organisaties om in onze gemeente nieuwe woonvormen te ontwikkelen: scheiden van wonen en zorg maar wel door logistieke bundeling effectief organiseren van ondersteuning en zorg.

- In 2015 moet de transformatie worden gerealiseerd: de transformatie in de zorg en ondersteuning

die ook samenspeelt met de Wet Langdurige zorg en de Wet op de Zorgverzekering. Het gaat om

maatwerk maar ook om eigen verantwoordelijkheid, participatie, leefbaarheid en zorgen voor elkaar.

24

Cluster 7 || Gezonde leefomgeving

Quote

1. Inleiding op cluster

Cluster 7 gaat over groen, begraven, afval en reiniging, monumenten en milieu. De leefomgeving.

Groen

Zuidlaren heeft afgelopen jaar de titel Groenste dorp van Europa in de wacht gesleept. Een wedstrijd waar (naast de mooie omgeving) met name gekeken wordt naar groenbeleid, -beheer en -onderhoud.

We zijn heel erg trots op de gouden plak, en het is nu aan het dorp Zuidlaren om het goud te verzilveren.

We beheren onze openbare ruimte al sinds 2002 volgens het kwaliteitsniveau sober en degelijk. Door de doorgevoerde bezuinigingen komt dit niveau steeds meer onder druk te staan. Maar door slim gebruik te maken van mechanisatie, een goede verkoop van afvalstromen en enthousiaste eigen medewerkers is het kwaliteitsniveau in 2014 grotendeels behaald. Daar zijn we erg blij mee.

Begraven

In 2014 zijn de begraafplaatsen op het afgesproken onderhoudsniveau onderhouden. Op het oude deel van de begraafplaats Oude Coevorderweg in Zuidlaren is groot onderhoud gepleegd, zodat ook deze begraafplaats er weer goed bij ligt.

Afval en reiniging

Door een verlaging van het tarief nam de inzameling van groente, fruit en tuinafval toe van 1.900 ton naar 2.100 ton. Daarnaast zamelen we plastic apart in. We scheiden op dit moment circa 360 ton plastic. Hiermee voldoet Tynaarlo aan de landelijke norm van 65% afvalscheiding. Binnen de nieuw aanbestede inzameling van afval en textiel hebben we 6 Fte in kunnen vullen door middel van arbeidsparticipatie. De samenwerking met de huidige inzamelaars bevalt goed.

Riolering

Het nieuwe Gemeentelijke Rioleringsplan is door de raad vastgesteld. We zijn trots op hoe we dit document in eigen beheer hebben opgesteld. Er is het afgelopen jaar veel werk verzet aan de riolering in onze gemeente. Zo hebben we de riolering van de Hoofdweg in Paterswolde vervangen, als

onderdeel van de herinrichting rondom rotonde De Kei. Daarnaast hebben we de problemen met wateroverlast op bedrijventerrein Vriezerbrug opgelost door het regenwaterriool aan te passen. Verder zijn de woonboten in De Groeve aangesloten op de riolering. Ten slotte is met het afronden van de werkzaamheden aan de Tienelsweg in Zuidlaren het KRW project ‘Saneren overstorten

Zuidlaardermeer’ afgerond. In totaal wordt hier meer dan 1 miljoen euro aan subsidiegelden uitgekeerd.

Milieu

Ook in 2014 hebben we een aantal bewonersgroepen (financieel) kunnen steunen bij de start van energiebesparingsinitiatieven Samen met de Natuur- en Milieufederatie Drenthe is een campagne gehouden voor zonnepanelen bij particulieren, waartoe ook de zonnekaart behoort. De

informatiemarkt in ons gemeentehuis werd zeer goed bezocht. Verder hebben we met de provincie

gewerkt aan de ontwikkelvisie duurzaamheid, waar onder meer gekeken wordt naar duurzame

energievoorzieningen met zonnepanelen.

25 2. Realisatie doelen 2014

Nr. Doel Actie Realisatie

actie

Doel 1. Realiseren van een gezonde en duurzame leefomgeving

Een goed gewaardeerde leefomgeving, verminderen energieverbruik, gemeente heeft een voorbeeldfunctie, beheersing van afvalstromen.

1.1 1.2

1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9

Verder optimaliseren van ons OV-bestand voor vervanging van traditionele armaturen door LED-armaturen

De vier riooloverstorten in Spierveen in Eelde dichtzetten en de overstort via een helofytenveld laten lopen. Extra zuiveringstrap inbouwen

Regenwaterriool Westlaren doorkoppelen naar waterplan Tienelsweg.

Verder uitvoering geven aan de LOP-projecten Aanleg zonnepanelenveld Vriezerbrug-Zuid Duurzaamheid Ontwikkelvisie GAE

Zonnecampagne 2014 en zonnekaart Zonnelening

Ondersteuning bewonersinitiatieven energie en breedband

Ja Nee

Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja 2. Herstel van ecologisch evenwicht

Openbaar groen en landschap schoon, heel, veilig en duurzaam in stand houden.

Behouden en ontwikkelen van het cultuurhistorisch erfgoed. Overlast en vervuiling van lucht, water en grond tegengaan of oplossen.

2.1 2.2 2.3

2.4

2.5 2.6

Aanleg van een helofytenveld in Eelde om het overstortende rioolwater verder te zuiveren

Bij de uitvoering van LOP-projecten wordt biodiversiteit nagestreefd

De Structuurvisie Cultuurhistorie 2014-2024 is vastgesteld. De eerste stap voor gemeentelijk beleid voor behoud van de herkenbaarheid van de leefomgeving en behoedzaam ontwikkelen is daarmee gezet

Bij plannen en ontwikkelingen worden cultuurhistorische aspecten in ruimtelijke plannen en procedures meegewogen en opgenomen s steeds aandacht voor cultuurhistorisch erfgoed Erfgoedproces: fase 1 Erfgoedverkenning loopt

Overdracht 4 monumenten in gemeentelijk eigendom (met bruidsschat)Beschikbaarstelling financiën door de raad

Nee Ja Deels

Ja

Ja Nee 3. Voorbeeldfunctie van de gemeente

3.1 Er wordt een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden van zonnepanelen op daken van gemeentelijke gebouwen en eventuele andere energiemaatregelen.

Ja

4. Begraven 4.1 4.2

Goede kwaliteit van het onderhoud op het afgesproken BOR- niveau 8

De begraafplaatsen worden na de laatste uitbreidingen van de Duinen en de Eswal slechts beperkt uitgebreid. Er wordt een plan ontwikkeld voor het duurzaam begraven (inbreiding) op de bestaande begraafplaatsen en landschappelijke inpassing

Ja Deels

5. Afval

Afval, beheersing van afvalstromen en bron voor opwekken energie 5.1

5.2

5.3

Zo min mogelijk afval (preventie)

Afval tegen lage kosten, maar ook zo duurzaam mogelijk, verwijderen. Scheiden als dit voordeel oplevert voor milieu en kosten

Afvalstoffen milieuverantwoord verwerken (afvalscheiding en speciale verwerking waar nodig)

Ja Ja

Ja

26

4. Beleidsstukken (indien geen onderdeel van bovenstaande doelen/acties)

4.1 Verbreed GRP (incl. waterplan) Ja

3. Toelichting en effecten op afwijkingen

Ad. 1.2 en 2.1 || De vier riooloverstorten in Spierveen in Eelde & aanleg van een helofytenveld De overstorten zijn niet dichtgezet en het Helofytenveld is (nog) niet aangelegd. Voor het bepalen van de doelmatige investering is samen met het waterschap Noorderzijlvest een meetplan Spierveen gestart. Een geheel jaar wordt de waterkwaliteit en waterkwantiteit van het riool Spierveen gemeten.

In augustus 2015 ronden we dit onderzoek af. Op basis van dit resultaat worden de benodigde maatregelen rondom de riooloverstorten verder uitgewerkt. De afweging rondom nut, noodzaak en eventuele omvang van het helofytenveld zal ook pas na afronding van het meetplan Spierveen gemaakt kunnen worden.

Ad. 2.6 || Overdracht 4 monumenten in gemeentelijk eigendom (met bruidsschat).

Beschikbaarstelling financiën door de raad.

De overdracht van 4 monumenten in gemeentelijk eigendom is niet gelukt. Tijdens onderhandeling voor overdracht van het pilotproject (toren Vries) is geen overeenstemming bereikt over de hoogte van de bruidsschat. Op korte termijn voorzien we geen effect. Indien overdracht (afstoting) van 4

monumenten in gemeentelijk eigendom (torens en molens) alsnog slaagt dan is er effect op de lange termijn (circa € 10.000 dotatie en exploitatie- per monument).

Ad. 4.2 || De begraafplaatsen worden na de laatste uitbreidingen van de Duinen en de Eswal slechts beperkt uitgebreid. Er wordt een plan ontwikkeld voor het duurzaam begraven (inbreiding) op de bestaande begraafplaatsen en landschappelijke inpassing.

Het doel was ook om in 2014 een verdieping te maken in het ruimingsbeleid, dit is gedeeltelijk gelukt.

Wel zijn de graven waar afstand van gedaan is verder geïnventariseerd, met als doel om in 2015 een start te gaan maken met het verwijderen van de dekstenen. Het spreekt vanzelf dat dit zorgvuldig moet gebeuren.

4. Ontwikkelingen

Ad 1 || Samenwerking met Alescon

In 2014 hebben we een vervolgstap gemaakt in de samenwerking met Alescon. In het najaar van 2013 hebben we het blad gezamenlijk opgeruimd. Vanaf 1 april 2014 zijn 6 medewerkers van Alescon gedetacheerd geweest bij de wijkploeg in Zuidlaren. De medewerkers van Alescon krijgen directe aansturing van de gemeentelijke medewerkers wat hen efficiënter en effectiever maakt. Daarnaast hebben de medewerkers van Alescon medewerkers een gevoel van trots doordat ze niet meer onder de vleugels van het werkvoorzieningsschap werken.

Ad 1.5 || Aanleg zonnepanelenveld Vriezerbrug-Zuid

Met E.ON hebben we afspraken gemaakt om een zonnepanelenveld aan te leggen op Vriezerbrug- Zuid. Het gaat om één van de eerste zonnepanelenvelden op basis van een postcoderoosregeling.

Mensen in het gebied kunnen lid worden van de lokale bewonerscoöperatie en zo een zonnepaneel op het veld aanschaffen.

Ad 1.8 || Zonnelening

Veel inwoners maakten gebruik van de Drentse zonnelening. Een voorstel voor de verlenging van een zonnelening voor onze gemeente is in voorbereiding.

Ad 1.9 || Ondersteuning bewonersinitiatieven energie en breedband

In november 2014 hebben we samen met de provincie een bewonersbijeenkomst georganiseerd over snel internet. Bewonersgroepen konden onder meer kennismaken met de provinciale

ondersteuningsstructuur. Diverse dorpen onderzoeken nu de mogelijkheid om zelf snel internet te

kunnen aanleggen.

27

Ad. 4 || Begraven

Op financieel gebied zien we nog een achterstand in het innen van oude huurverleningen van de verschillende graven. Hier is veel zorgvuldig uitzoekwerk benodigd naar mogelijk rechthebbenden. Dit kost veel tijd en de benodigde capaciteit is hier niet voor aanwezig.

Ad 5.3 || Afvalstoffen milieuverantwoord verwerken

Voor de komende jaren staat een verdere verduurzaming van afval op de agenda. De landelijke afspraken in VANG (Van Afval Naar Grondstof) geven aan dat in 2020 75% van het afval gescheiden moet worden. In 2025 moet al het afval gerecycled worden. In de komende periode gaan wij hiervoor de stap maken naar de voorscheiding van drankenkartons en het gescheiden inzamelen van

matrassen.

Ad 5.3 || Afvalstoffen milieuverantwoord verwerken

In de openbare ruimte zijn in 2014 tijdens de renovatie van de Dorpstraat in Tynaarlo en Schoollaan in Yde ondergrondse glascontainers geplaatst. In de komende jaren worden de bovengrondse

glascontainers zoveel mogelijk vervangen door ondergrondse containers.