TUSSENEVALUATIE SAMEN LEREN VOOR EEN GEZOND GEWICHT _
Samen leren en samenwerken aan een gezonder Rivierenland
Karen Kotten-Lips MSc, Gideon Visser, MSc, & dr. Joos Meesters
28 januari 2022
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD ...3
1 INLEIDING ...4
1.1 Samen leren voor gezond gewicht...4
1.2 Het Effectenplein ...4
2 ONDERZOEKSOPZET ...5
2.1 Doel van de evaluatie ...5
2.2 Evaluatievragen ...5
2.3 Afbakening ...5
2.3.1 Evalatieperiode ...5
2.3.2 Evaluatiesessies ...6
3 ANALYSE ...7
3.1 Effecten ...7
3.2 Lesson’s learned ...8
3.3 Verdere implementatie ... 10
4 DISCUSSIE EN CONCLUSIE ... 11
4.1 Discussie ... 11
4.2 Conclusie ... 11
BIJLAGE 1: UITNODIGINGSTEKST WERVING ... 13
BIJLAGE 2: EFFECTENPLEIN NOTULEN PER GEMEENTE ... 14
VOORWOORD
In het project ‘Samen leren voor gezond gewicht’ wordt in regio Rivierenland op een bijzondere manier samen geleerd en gewerkt. Vier gemeenten (Tiel, Culemborg, West Betuwe en Maasdriel) leren van elkaar en van goede voorbeelden. Dit helpt om een balans te vinden tussen lokale aanpak en maatwerk waarbij de aanpak passend is bij de lokale context en aan de andere kant leren van andere gemeenten en van alle goede voorbeelden en niet steeds opnieuw het wiel te hoeven uitvinden. De aanpak van gezondheidsachterstanden is gebaat bij het samen met bewoners opstellen van plan van aanpak en uitvoeren van activiteiten. De corona pandemie heeft ervoor gezorgd dat het besef van het belang van gezond leven is toegenomen en ook dat het een moeilijke periode was om bewoners te betrekken bij activiteiten. Dat dit toch is gelukt komt, ons inziens, door de waarderende manier van werken en leren met elkaar in lokale werkgroepen en ook tussen de verschillende werkgroepen van de vier gemeenten.
In de 2021 is project ‘Samen leren voor Gezond Gewicht geëvalueerd door middel van vier zogenaamde Effectenpleinsessies in elke gemeente. We starten deze tussenrapportage met een omschrijving het project en de explicitering van de opdracht tot evaluatie middels het Effectenplein. In hoofdstuk 2 lichten we de opzet van de evaluatie verder toe. We nemen we u in hoofdstuk 3 mee in de resultaten die uit de vier groepssessies zijn gekomen. We sluiten af met discussie en conclusie.
We bedanken alle betrokkenen, die deze evaluatie van Samen leren voor Gezond Gewicht mogelijk hebben gemaakt én ons als onderzoekers zo een inkijkje in een prachtig initiatief hebben gegeven.
Karen Lips, Gideon Visser & Joos Meesters
1 INLEIDING
1.1 Samen leren voor gezond gewicht
In het project Samen leren voor Gezond Gewicht Riviereland werken vier gemeenten nauw samen. Het hoofddoel van ‘Samen leren voor Gezond Gewicht Rivierenland’ is om door de inzet van een mix van interventies een gezonde leefstijl en gezond gewicht te bevorderen samen met en bij de inwoners van de gemeenten Culemborg, Maasdriel, Tiel en West-Betuwe. Samen leren, ervaringen delen en doelstellingen bijstellen is van groot belang op zowel regionaal als lokaal niveau binnen het project samen leren voor gezond gewicht rivierenland.
In fase 1 van dit project is als onderdeel van een integraal, op maat, gedegen en gedragen plan van aanpak een evaluatie en monitoringsplan op gesteld o.l.v. de HAN. Fase 2 kent als doelstelling het uitvoeren van dit plan. Analoog hieraan is de eerste ronde van het evaluatie en monitoringsplan uitgevoerd samen met betrokken actoren uit vier gemeenten. Samen leren loopt als een rode draad door beide fases heen.
1.2 Het Effectenplein
Om het effect van deze erkende interventies ingezet bij de verschillende gemeenten te monitoren wordt in het project twee keer per gemeente een Effectenpleinsessie ingezet. 1x in de periode van februari – mei 2021 en 1x in de periode van juni – sept 2022.
Het Effectenplein is een instrument voor het evalueren van collectieve aanpakken. Met collectieve aanpakken bedoelen we activiteiten of projecten, waarbij een belangrijk doel is het creëren van verbindingen tussen individuen, groepen en organisaties.
Het Effectenplein is een narratief evaluatie‐instrument. Direct betrokkenen reconstrueren het verhaal in dialoog, begeleid door een getrainde gespreksleider en de effectmeester (notulist).
De tijdlijn en chronologie van de gebeurtenissen vormen de ruggengraat van het gesprek.
Mensen reageren op elkaar, vanuit hun verschillende perspectieven. Daardoor wordt het gehele verhaal meer dan de losse verhalen van individuen.
Bij het uitnodigen wordt er op aangestuurd dat alle verschillende perspectieven aan tafel zitten en dat de genodigden gezamenlijk een voldoende compleet verhaal kunnen vertellen. Hierbij worden vooraf de belangrijkste activiteiten en thema’s bepaald, die in ieder geval aan bod moeten komen. De genodigden vertellen vanuit hun eigen perspectief en ervaringen én dat van anderen waar zij mee te maken hebben.
Het gesprek rond het Effectenplein wordt gestructureerd met behulp van drie banen op een tijdlijn. Die drie banen staan voor de concrete/acties, het verhaal en de betekenis voor de betrokkenen en de effecten die gezamenlijk worden benoemd.
De onderzoeker leidt het gesprek, zorgt ervoor dat de verschillende personen en perspectieven
Op het werkblad horend bij het instrument wordt het verhaal met behulp van post‐its genoteerd.
Het gaat dan zowel om de concrete acties en activiteiten, als om wat dat voor het verhaal van alle betrokkenen heeft betekend. Ook wordt gezamenlijk gekeken naar effecten: wat is er allemaal gebeurd, wat is er veranderd en waardoor is die verandering opgetreden? Welke acties waren cruciaal voor het verhaal en voor de ervaren betekenis? Het gaat dan zowel om veranderingen en effecten voor de betrokken individuele bewoners als voor de verschillende groepen en voor de buurt als geheel (Brink, Kuijer-Siebelink & Weijzen, 2019, pp. 7-8).
Het effectenplein wordt in dit onderzoek nadrukkelijk als lerende evaluatie in gezet. Vanwege COVID - 19 hebben alle sessies in de eerste ronde online plaats gevonden in Microsoft teams.
2 ONDERZOEKSOPZET
2.1 Doel van de evaluatie
Doel van deze evaluatie is om inzicht te krijgen in de wijze waarop de interventies om gezond gewicht te bevorderen geimplementeerd zijn in vier gemeenten (1), de wijze waarop bewoners worden betrokken bij erkende interventies (2) en wat er nodig is om deze interventies verder door te
ontwikkelen (3). Dit onderzoek heeft het karakter van een lerende narratieve evalutie waarbij leren van en met elkaar centraal staat op tussen en binnen verschillende gemeenten, betrokken organisaties, professionals en bewoners.
2.2 Evaluatievragen
1. Wat zijn de belangrijkste ervaren effecten van de ingezette inteventies met betrekking tot leefstijl en gezondheid volgens betrokken bewoners, vrijwilligers en profesionals?
2. Wat zijn de belangrijkste geleerde lessen:
a. Binnen en tussen gemeenten
b. Als duo gezondheidmakelaar en welzijnswerker c. Om bewoners te betrekken
3. Wat zijn de belangrijkste aanbevelingen met betrekking tot de verdere implementatie en borging van erkende interventies?
2.3 Afbakening
2.3.1 EvalatieperiodeAls startpunt voor evalutieperiode is in overleg met gemeenten gekozen voor de eerste activiteit van een interventie die is ingezet met en voor bewoners van een dorp of wijk. Per gemeente is een startpunt vastgesteld (zie Bijlage 2). Als eindpunt geldt in principe de dag waarop de de eerste
Effectenplein sessie per gemeente is gehouden. De effectenplein sessies zijn gehouden in de periode
februari 2021-juni 2021. Gemeente Maasdriel liep helaas vertraging op. In overleg met stuurgroep is er voor gekozen om deze sessie alsnog te houden in november 2021.
2.3.2 Evaluatiesessies
Voor de evaluatiesessies is het belangrijk dat er verschillende perspectieven aan tafel zitten en dat mensen betrokken bij verschillende typen activiteiten worden uitgenodigd. (zie Bijlage 1 voor de uitnodiging) Daarnaast moet de grootte van de groep een dialoog waarbij ieder perspectief voldoende aan bod komt niet in de weg zitten. Een groep van acht personen is ideaal, met een maximum van tien.
De voorbereiding bestond uit het plannen van een datum, het maken van een lijst met uit te nodigen professionals, vrijwilligers en bezoekers en het vervolgens informeren en uitnodigen van de
betrokkenen (zie Bijlage 2 Effectenplein notuelen per gemeente).
Tijdens de sessies was er één onderzoeker die het gesprek leidde, en een tweede onderzoeker die observeerde, notuleerde en waar nodig doorvoeg.; de effectmeester. Resultaten zijn door de effectmeester genotuleerd en geanalyseerd, door allereerst de uitwerkingen in de drie lijnen op te tekenen. Die drie banen staan voor de concrete/acties, het verhaal en de betekenis voor de betrokkenen en de effecten die gezamenlijk worden benoemd. Vervolgens zijn de werkzame mechanismen uit de verhalen gehaald: wat is er in de context dat ervoor zorgt dat er mechanismes worden getriggerd b.v. gedrag , waardoor uitkomsten worden gerealiseerd. Dit resulteert in een opbrengst per gemeente. Per gemeente is een infographic gemaakt met de belangrijkste resultaten uit de sessie. De volgende onderzoeksvragen worden in deze infographic beantwoord:
*wat leren we binnen onze eigen gemeente?
* wat leren we voor het vervolg?
*wat leren we van met elkaar als duo en tussen de gemeenten?
Deze infographic is gedeeld met de degenen die bij het gesprek aanwezig waren met de vraag dit te delen in hun eigen werkgroep en netwerk. In deze rapportage worden de uitkomsten van de vier gemeenten gezamenlijk toegelicht en uitgewerkt. Ook hiervan zal een infograhic gemaakt worden zodat dit te delen is met alle direct betrokkenen.
3 ANALYSE
3.1 Effecten
Tijdens vier effectenpleinsessies zijn door deelnemers een aantal ervaren effecten benoemd. Hieronder de belangrijkste genoemde effecten:
De kwaliteit van dit netwerk neemt toe (Tiel, West Betuwe, Culemborg)
De verschillende professionals weten elkaar gemakkelijker te vinden op het onderwerp leren voor gezond gewicht. In Maasdriel wordt dit effect niet benoemd en hier is halverwege projectleider gewisseld. Door COVID-19 raakte het project wat op de achtergrond, aldus sommige deelnemers. In Culemborg geeft men aan dat het project ook leidde tot een versterking van het samenwerkingsverband dat al langer liep.
De bewustwording van professionals m.b.t. gezonde leefstijl is toegenomen (Tiel, Maasdriel, West-Betuwe)
In de sessie van Culemborg is dit niet als een effect benoemd. Echter dit projectteam werkt al langer aan deze aanpak. Het bewustzijn was waarschijnlijk al aanwezig en daarom niet als zodanig benoemd.
In de overige gemeenten is de bewustwording toegenomen, aldus de deelnemers.
De bewustwording van ouders en kinderen m.b.t. gezonde leefstijl is toegenomen (West Betuwe en Maasdriel)
Zowel in West Betuwe als Maasdriel geven professionals aan dat de bewustwording van ouders en kinderen toegenomen door toedoen interventies.
De interventie zorgt voor activering van individuele bewoners (Tiel en Maasdriel).
In Maasdriel zijn drie ouders actief geworden bij het meedoen en denken in de aanleg van een
Kabouterpad. In Tiel geeft een betrokken vrijwilliger aan: “Van meedoen in het project leer je en word je actief”. Ook op individueel niveau zijn er soms effecten benoemd.
Zichtbaarheid project neemt toe in dorpen en wijken (Maasdriel en Culemborg)
De zichtbaarheid onder ouders is vergroot in Culemborg. Dit is bereikt via scholen en eigen
communicatiekanalen. Vervolgens neemt ouderbetrokkenheid ook toe aldus deelnemers aan de sessie.
Andere dorpen of organisaties willen meedoen met het project Fit Gaaf (West Betuwe)
In West Betuwe meldt zich een eerste sportvereniging die Fit Gaaf ook wil gaan gebruiken. Daarnaast willen andere dorpen en gemeenten ook aan de slaag met Fit Gaaf. Mogelijk heeft dit ook te maken met de professionele communicatiecampagne die het project ondersteund heeft.
Gemeente (politiek) is beter aangehaakt (Culemborg)
In Culemborg valt op dat activiteiten binnen het project ook geleid hebben tot meer betrokkenheid van de gemeente. Er zijn gesprekken gevoerd met de wethouder en central zorgverlener als onderdeel van ene ander regionaal traject over de ketenaanpak. Via COVID-19 steunpakketten is er ook additioneel budget voor preventieakkoord. Het projectteam slaagt er hierin om additionele budgetten aan te spreken voor het project.
3.2 Lesson’s learned
Hieronder de belangrijkste geleerde lessen tot nu toe op basis van vier effectenpleinsessies. Het betreffen vooral lessen binnen en tussen gemeenten en lessen om de inwoners te betrekken. De effectenpleinsessies hebben weinig geleerde lessen over de samenwerking tussen
gezondheidsmakelaar en welzijnswerker opgeleverd. Dit is een punt van aandacht voor de tweede ronde van effectenpleinsessies.
Het belang van een goed duo als projectleider
In dit project is bewust gekozen om duo’s te maken van gezondheidsmakelaar en welzijnswerker. Zij trekken samen het project. Projectleiding is belangrijk om te zorgen dat het project gaat lopen en blijft lopen. In Maasdriel bleek dat een wisseling van projectleider vertraging oplevert. In gemeente West Betuwe kreeg de projectleider complementen. Vanuit Culemborg geeft men aan dat draagvlak, samenhorigheid en een intentieverklaring zorgden voor een goede basis voor het projectteam.
Vaardigheden van projectmatig werken zijn dus belangrijk om van plan naar implementatie te komen.
Wil je samenwerken, maak het concreet!
Het samen organiseren van concrete activiteiten geven een boost aan de samenwerking. Voor activiteiten met bewoners geldt dat het zichtbaar, tastbaar, praktisch en in eerste instantie eenvoudig moet zijn. Dit verlaagt de drempel om mee te doen, aldus deelnemende professionals uit Maasdriel, Tiel en West Betuwe). De Motimeter als instrument bij het organiseren van activiteiten voor bewoners is hierbij een bruikbaar hulpmiddel.
Het belang van ervaringskennis
Ervaringskennis is belangrijk om kwetsbare doelgroepen te bereiken. In Tiel bleek dat sommige
doelgroepen, professionals wantrouwen. De drempel om hulp te zoeken is hoog. Het samenwerken met mensen met ervaring of ervaringsdeskundigen kan helpen om de drempel te verlagen. In Tiel bleek bovendien dat het aanwezig (present) zijn op plekken waar mensen bij elkaar komen, zoals een buurthuis erg belangrijk is om eerst een relatie op te bouwen en vertrouwen te winnen.
De drempel van een digitale bijeenkomst
In Maasdriel bleek dat digitale bijeenkomsten geen vervanging bleken van face-to-face bijeenkomsten.
Door COVID-19 was men genoodzaakt om de workshop online te organiseren maar de opkomst viel, ondanks een inhoudelijk sterk programma erg tegen. Betrokkenen gaven hiervoor twee verklaringen:
• Sommige doelgroepen zijn niet digitaal vaardig genoeg om deel te nemen.
• Andere doelgroepen werken dagelijks online en hebben niet altijd zin of tijd om s’avonds nog een digitaal overleg bij te wonen.
Het geringe effect van een goodiebag
Zowel in Maasdriel, als West Betuwe is gewerkt met een goodiebag. De opvolging van de goodiebag was niet ingeregeld. De respons hierop was zeer beperkt. Geleerde les is dus om opvolging (bijv. in de vorm van evaluatieformulier, contactmoment of anderzijds) goed in te richten. Anders geef je
deelnemers een goody bag en blijft het effect ervan onduidelijk of is er geen effect.
Kwetsbare doelgroepen zijn moeilijker te bereiken door COVID-19
Juist de kwetsbare doelgroepen vallen af in tijden van COVID-19. Ze slagen er minder goed in om deel te nemen aan onlinebijeenkomsten en zijn bijvoorbeeld niet goed te bereiken via kinderopvang of school. Fysieke vindplaatsen zijn in lockdowns vaak gesloten. Het is belangrijk om te blijven nadenken hoe je deze doelgroep wel kunt bereiken. Aansluiten bij kinderen zorg voor enthousiasme en vormt een goede ingang om in gesprek te gaan (West Betuwe).
Netwerken binnen eigen gemeente
De projectgroep in Culemborg is actief op zoek gegaan naar financiele middelen om projecten te realiseren. Tijdelijke gelden, o.a. COVID-19 steunpakketen boden kansen. Investeren in je eigen netwerk binnen de gemeente was hierbij nodig. Dat kost tijd, maar dat gaat op een gegeven moment renderen doordat je verschillende verbanden kunt leggen. Vervolgens is het van belang om de stap van project naar programma te maken om het project structureel te borgen.
Eenduidige communicatie
Werk aan een samenhangend programma en communiceer dit ook naar buiten toe. De doelgroepen krijgen inzicht in het volledige programma (Culemborg en West Betuwe).
3.3 Verdere implementatie
Wat zijn de belangrijkste aanbevelingen met betrekking tot de verdere implementatie en borging van erkende interventies?
Aandacht voor leren
Binnen het project staat leren van elkaar en tussen elkaar centraal. Op dit moment is niet duidelijk hoe de duo’s van gezondheidsmakelaar en welzijnswerker van elkaar hebben geleerd. Dat betekent dat de onderzoekers in de komende periode in kaart zullen moeten brengen wat de belangrijkste geleerde lessen van de verschillende duo’s zijn. Daarnaast verdient het leren tussen gemeenten ook aandacht.
Deze rapportage vormt een mooie aanleiding om hierover in gesprek te gaan.
Van project naar programma
Momenteel worden de interventies gefinancieerd van uit een onderzoeksprogramma. Een project is in principe tijdelijk. De komende tijd licht de uitdaging in het verder borgen van succesvolle erkende interventies. Borg je dit binnen je eigen gemeente, of pak je dit regionaal aan? Dat zijn vragen die voorliggen. Gemeente Culemborg is hiermee aan de slag gegaan. Daar blijkt ook dat tijdelijke
financieringsbronnen (potjes met geld) kunnen helpen om het project verder te brengen. De volgende kansen zijn benoemd: steunpakketen van COVID-19, het borgen van Ki-Fit in het programma
laaggeletterdheid, NPO gelden. Hierover is uitwisseling tussen gemeenten een mooie volgende stap om tussen gemeenten te leren.
Meer impact maken
De ervaren effecten zijn in diverse projecten bescheiden. COVID-19 is hier de hoofdoorzaak van. Het is belangrijk om per project/interventie te kijken welke mogelijkheden in de lente en zomer van 2022 zijn om meer impact te maken. Dit zou in het eerste kwartaal van 2022 al voorbereid kunnen worden.
4 DISCUSSIE EN CONCLUSIE
4.1 Discussie
Impact COVID-19
COVID-19 met bijbehorende lockdown’s heeft op verschillende manieren een negatieve invloed gehad op de implementatie van de erkende interventies:
-Fysieke bijeenkomsten konden geen doorgang vinden.
-Kwetsbare groepen in wijk of dorp raakten verder uit zicht van professionals omdat fysieke vindplaatsen vaak gesloten waren tijdens de lockdowns.
-Online bijeenkomsten vormden slechts deels een vervanging van fysieke bijeenkomsten.
Maasdriel
Gemeente Maasdriel kent een afwijkende tijdlijn. Het project heeft hier enige vertraging opgelopen. In overleg met stuurgroep is besloten om dataverzameling toch te laten doorgaan omdat dit relevante informatie oplevert voor het onderzoeksproject.
4.2 Conclusie
Dit onderzoek heeft het karakter van een lerende narratieve evalutie waarbij leren van en met elkaar centraal staat op tussen en binnen verschillende gemeenten, betrokken organisaties, professionals en bewoners. Doel van deze evaluatie is om inzicht te krijgen in de wijze waarop de interventies om gezond gewicht te bevorderen geimplementeerd zijn in vier gemeenten (1), de wijze waarop bewoners worden betrokken bij erkende interventies (2) en wat er nodig is om deze interventies verder door te ontwikkelen (3). Hieronder volgt een beknopte beantwoording van de evaluatie vragen>
Wat zijn de belangrijkste ervaren effecten van de ingezette inteventies met betrekking tot leefstijl en gezondheid volgens betrokken bewoners, vrijwilligers en profesionals?
De belangrijkste ervaren effecten van de ingezette interventies zijn: kwaliteit van het netwerk neemt toe, de bewustwording en bekendheid onder zowel professionals als ouders lijkt toe te nemen. Bij gemeente Culemborg is de politiek ook beter aangehaakt. Daarnaast is er bij succesvolle projecten sprake van een zwaan-kleef-aan effect. Covid-19 is een belangrijke beperkende factor geweest waardoor effecten achterbleven bij sommige interventies.
Wat zijn de belangrijkste geleerde lessen: Binnen en tussen gemeenten (1); als duo gezondheidmakelaar en welzijnswerker (2); om bewoners te betrekken (3)?
Om het project leren voor een gezond gewicht in je gemeente succesvol te maken zijn een aantal vaardigheden nodig te weten: projectleiderschap, projectmatig werken en het kunnen samenwerken in een netwerk. Daarnaast is er ook specifiek kennis nodig: specifieke (ervarings)kennis om kwetsbare
doelgropeen doelgroepen te bereiken. Wanneer kennis en vaardigheden gecombineerd worden, ontstaat er een samenwerking. Hierbij is het, zeker in samenwerking met bewoners om het concreet te maken. Focus op laagdrempelig, eenvoudig en concreet. Dan kun je met bewoners en professionals heel ver komen.
Wat zijn de belangrijkste aanbevelingen met betrekking tot de verdere implementatie en borging van erkende interventies?
In de volgende fase van het project is het belangrijk om het leren tussen gemeenten en van de duo’s meer aandacht te geven omdat hier in het onderzoek minder aandacht voor is geweest en omdat gemeenten en professionals juist van elkaar veel kunnen leren.
Ten tweede is het belangrijk om te kijken bij welke interventies de impact verder vergroot kan worden, zeker nu het voorjaar van 2022 zich aandient en de maatregelen rondom Covid-19 versoepeld worden.
Tot slot is het belangrijk om na te denken over borging. Hoe kun je succesvolle interventies borgen in bijvoorbeeld reeds lopende programma’s van gemeenten of andere regionale partners.
BIJLAGE 1: UITNODIGINGSTEKST WERVING
Datum:
Beste mensen,
Uitnodiging Interactieve evaluatie bijeenkomst op …….
Afgelopen tijd hebben we in vier gemeenten (Culemborg, Maasdriel. Tiel en West-Betuwe) activiteiten in de wijk ontwikkeld die gezond gewicht en een gezonde leefstijl stimuleren. Afgestemd op de situatie in de gemeente en gedragen door inwoners en professionals. Deze activiteiten maken onderdeel uit van het project ‘Samen Leren voor Gezond Gewicht Rivierenland’. In dit project werkt de GGD samen met lokale partners, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en Amphi.
In onze gemeente is gewerkt aan……….. Voorbeeld West Betuwe ( per gemeente ander voorbeeld!)
Beweeg meer, eet gezond! - West Betuwe
Ambitie van het project in West Betuwe is het stimuleren van een gezonde leefstijl en het tegengaan van overgewicht. Doelgroep zijn kinderen van 0-12 jaar en hun ouders in de kernen Vuren, Herwijnen, Hellouw, Haaften en Tuil. Het project sluit aan bij de JOGG- aanpak in de gemeente.
Enkele activiteiten en resultaten in 2020:
• De interventie FitGaaf! is in september gestart op alle kinderdagverblijven in de 5 kernen en op 4 scholen.
• Kinderen hebben de FitGaaf! kalender mee naar huis gekregen waarmee ze door stickers plakken hun eet en beweegactiviteiten kunnen bijhouden.
• Kick-off activiteiten op de school- en kinderopvanglocaties met de Toffe Peer als mascotte.
• Een ouder-kind wandeling met speurtocht in het kader van fruit en gezonde voeding in de Week van de Sport.
We zijn nieuwsgierig naar jouw ervaringen rondom deze initiatieven en gaan daar over graag in gesprek. Wat zijn de opbrengsten van deze activiteiten en wat kunnen we met zijn allen hiervan leren?
Ieders bijdrage doet er toe!
De bijeenkomst is online i.v.m. corona maatregelen op ……… U krijgt een link om deel te nemen toegestuurd. We gaan met 5 á 6 mensen in gesprek, inwoners, betrokkenen en professionals. De bijeenkomst duurt ongeveer anderhalf uur en wordt begeleid door 2 onderzoekers van de HAN.
We hopen op je deelname, laat voor ….. (een week voor de datum) weten of je wel of niet kunt deelnemen.
Met vriendelijke groet,
Joos Meesters en Karen Lips
BIJLAGE 2: EFFECTENPLEIN NOTULEN PER GEMEENTE
Effectenplein Tiel samen leren voor gezond gewicht: 24-2 2021
Aanwezig : Wijkcoach Mozaiek, Gezondheidsmakelaar GGD, vrijwilliger (2x), Dietiste, organisator nationale diabetes challenges.
Tijd Acties De effecten Het verhaal
Begin
oktober/november 2020
Zomer tot nu 2021
Inzet
ambassadeurs
Inzet motimeter, hulpmiddel om activiteiten in de wijk te
organiseren;
“Heb je alles meegenomen, is er voldoende tijd en hebben we alles wat nodig is”.
Werving ambassadeurs voor elarning
Wandeltraining diabetis op verschillende
Ambassadeur Inzet van burgers belangrijk vanwege hun ervaringskennis.
Dat is belangrijk voor professionals om beter te kunnen aansluiten. Zeker bij laaggeletterden, financiën, goedkope voeding etc.
Motimeter
Bij alle activiteiten wordt Motimeter ingezet. Goed hulpmiddel om bewoners te helpen bij het organiseren van activiteiten waardoor zij ook sneller zaken gaan oppakken.
Netwerk en
duurzaamheid door olievlek benadering Train de trainer model
Elearning Gezonde voeding hoe we dat kunnen implementeren naar Tiel.
Vrijwilligers die we op de hoogte brengen naar info. Voor de zomer afgerond
Wat was het eerste wat plaatsvond?
We zijn begonnen met
ambassadeurs werven. Wij wilden dat bewoners mee gaan denken over dit project. Eerst overleggen wie we allemaal nodig hebben.
Helder maken waar project overgaat. Aandacht voor gezond leven en gezond gewicht in de wijken.
De ambassadeur was eerst
betrokken bij een ander project. Het is overgegaan in dit project. Vanaf 2018 al betrokken. Haar rol is aan te geven als het teveel technisch wordt, makkelijker taal gebruiken.
Hoe ga je dit vertellen aan mensen die laag geletterd zijn. Proberen ook aan professionals duidelijk maken dat als je het overdraagt aan wijkbewoners dat dat tijd kost.
De gezondheidsmakelaar en ambassadeur hebben samen Motimeter bedacht en studenten hebben ontwerp gemaakt en hebben dit uitgewerkt.
Ambassadeur heeft het al veel gebruikt.
Elearning nu aan het kijken hoe we dit in Tiel vorm kunnen geven. We willen ambassadeurs opleiden en trainen en dan de wijk in kunnen.
Initiatief kwam van de
gezondheidsmakelaar, goedkoop gezonde voeding is ontstaan in Limburg. Hoe kan er op een
willen en nodig.
Flexibiliteit Is georganiseerd vanuit diabetes Challenge
Webinar en workshop stress door Indigo Inzet filmpjes studenten HAN
Effect voor individuele deelnemer.
Meedoen in het project leer je van en word je ook actief
Meer kennis voor bewoners over gezonde leefstijl Lekker bewegen
Effecten:
Ambassadeurs, motimeter, werving goedkoop gezonde voeding, filmpjes en online workshop indigo.
Bingo gezonde , voeding inbrengen.
Beweeggroep.
Duurzaamheid gestalte geven.
Doorgaan na het project.
Meer bewustwording vanuit professionals, sluit dit aan bij de behoefte van bewoners. Partners en professionals weten elkaar beter te vinden.
Ik leer er veel voor mezelf.
Mensen kunnen elkaar sneller vinden.
Nieuwe mensen voor de wandelchallenge.
Meer sociale verbindingen.
We maken elearning module toepasselijk hier voor Tiel. De ambassadeurs van de elarning zijn anderen dan de ambassadeurs van project, we willen mensen die tot de doelgroep behoren, ze vergaren kennis en gaan dit overdragen in hun eigen netwerk. We willen hiermee een olievlek bereiken. We zijn nu bezig met werving en
kandidaten. Elaerning is geschreven voor diëtisten en wij gaan het aanpassen voor doelgroep. Train de trainer model. We hebben een lijstje van 10 a 12. We willen in ieder geval 8 mensen die getraind gaat worden.
Hoe kan het dat diëtisten er nu bij betrokken zijn. Er waren al
werkgroepen. Wij hebben de mazzel dat Elone ons kent. Netwerk
‘Diabetes’ zaten op 2 tijdstippen.
Professionals deden dat op
vrijwillige basis. Dan werkt wandelen rond etenstijd niet. Dat moet op andere tijdstippen. Ochtenslot wat voor ouderen prettig is en meer energie geeft om lekker te bewegen van 10.00 uur tot 11.00 uur. Voor werkenden om 19.00 uur. Anders wordt het teveel gehaast. Aansluiten bij behoeftes.
Nu ook bezig met COPD. Nu ook open voor andere belangstellenden.
Vrijwilliger hoort nu( tijdens deze sessie) van de diabetesschallenge en is met leefstijl coaching bezig. Zij wil gaan aansluiten. Wil graag zelf afvallen.
Filmpjes helpen zijn kort. Gedachten over goede voeding is belangrijk, schijf van 5
Mentale druppeltje ontbreekt nog.
Nog geen psycholoog betrokken.
Indigo is wel betrokken hebben workshop geleverd over stress. Zijn niet betrokken bij opzet bij project.
Schuiven wel aan bij activiteit
“Lekker Bewegen”. Is nog niet bij elkaar gekomen vanwege corona. Is bestaande beweeggroep. Corona heeft veel roet in het eten gegooid.
Je mag niet in groepsverband wandelen. Veel cohesie verdwijnt.
We stimuleren mensen wel om te bewegen maar sociale component ontbreekt.
App het ommetje kan helpen. Kun je samen apart lopen. Sociale
component is heel belangrijk ook voor mentale gesteldheid.
Door corona effecten beperkt. Ook de partners de rol van vraag van de bewoners. Nu veel zenden. Wat wil de burger? Daar moet aandacht voor zijn.
Vrijwilliger geeft aan dat ze eerst teveel zelf wilde doen. Ze kwam erachter dat ze het niet alleen kan.
Met huisarts besproken en die heeft haar geholpen om hulp bij anderen te vragen.
In Tiel Oost zitten veel mensen die geen hulp vragen. Sociale druk is hoog. Je bent een uitzondering als je dat wel doet.
Er is afstand, afstand van professionals naar bewoners is gewoon groot. Als je kind aan huis bent komt er veel los. Veel contact en aanwezig zijn op de plekken waar mensen samenkomen.
Aanwezig zijn en je laten zien.
Als je de mieren wilt bereiken dan moet je een mier worden!
Als corona voorbij is, we kunnen niet gewoon verder waar we stonden.
Afronding. Ik vond het erg leerzaam.
Er veel hulp. Iedereen denkt met elkaar mee.
Ambassandeur: Leuk om iedereen te zien. Ik ben weer opgefrist waar we mee bezig zijn.
Organisator diabetes challange: Dit was nieuw voor me.
Ik heb veel aan
Gezondheidsmakelaar en heb door dit project veel nieuwe mensen gekregen.
Wijkcoach:. Interessant om te horen en zo’n bel te horen. Ben er even uit gehaald en mooi om te zien dat we veel hebben bereikt.
Effectenplein Culemborg 28-6 2021
‘Lekker in je vel’; gezond opgroeien,
Aanwezig: GGD gezondheidsmakelaar (2x), Welzijnswerker, Jeugdverpleegkundige, Student Voeding en Dietiek, stagiaire welzijnsorganisatie, Fysiotherpeut, Wijkcoach Culemborg, Beleidsadviseur Karen Lips (voorzitter), Joos Meesters (notulist)
Tijd Acties De effecten Het verhaal
Aug
September 2020
April 2021
In kerngroep droom verwoorden en doelen vastleggen.
Theatervoorstelling Reis van 5
Leerhuis Door corona lag even alles stil. Niet haalbaar
WestBetuwe fitgaaf en logo ontwikkeld
Toekenning van subsidie voor theater
Samenwerking met scholen
26 ouders die mee wilden doen
Samenwerkingsafspraken met opvoedcafe en leerhuisweek
Fitgaaf. Logo ontwikkelen Gezamenlijkheid naar buiten toe
Draagvlak en samenhorigheid Intentieverklaring.
Netwerken,
netwerkpartners zijn belangrijk.
Lekker in je vel staat in preventieakkoord.
Dwarsverbanden leggen
Ketenaanpak leidt tot uitgebreide intake
We zijn begonnen met doelen te formuleren en interventies die daaraan zijn
gekoppeld. Dat was een collectieve benadering. We hebben gekozen voor een theatervoorstelling.
Daarnaast meer samenwerking rond ketenpak. We hebben implementatieplan gemaakt en gekeken hoe kunnen we
interventies kunnen gaan inzetten?
Theatervoorstel, via
onderwijsachterstandenbeleid subsidie gekregen. Toen budget om dit aan te pakken. Er is ook school bereid gevonden. Naast theater ook aanbod voor ouder met leerhuis Culemborg en opvoedcafé breder bekendmaken.
We hebben 10.000 euro vanuit
….budget en hebben we fitgaaf.
Logo, communicatie adviseur gemeente.
We zijn al eerder in de tijd
begonnen. Er zijn zoveel koppen bij elkaar gestoken en iedereen heeft vanuit eigen perspectief naar vraagstuk gekeken en dat hebben we doorontwikkeld naar een plan.
We hebben dat als kans gezien en zijn acquisitie gaan doen. Toen zagen we nog meer kansen. Veel praten bij de gemeente is daarvoor nodig. Veel
kennismakingsgesprekken voeren.
Je moet weten wie je waarvoor moet hebben. Bijv.
Achterstandenbeleid. Veel netwerken.
Bij de gemeente zijn er
mogelijkheden voor incidenteel geld. Extra potjes om initiatieven te stimuleren. Voorbeeld is ‘Gezond in de stad’. Het blijft moeilijk omdat je
Gesprek met wethouder
S
Studenten in actie, stroomdiagram.
Inventarisatie
Stappen gezet voor aandacht bestuurlijk overleg
Aandacht voor bestuurlijk overleg met wethouder en leren van andere regio
Investeren in proces kost tijd
Gemeente is meer aangehaakt en er is geld.
Betrokkenheid ouders in denktank
Communicatie middelen, promofilmpje zijn
gemaakt.
Zichtbaarheid is vergroot en bereiken we ouders.
daar steeds naar op zoek moet gaan. Dat blijft ook moeilijk voor de gemeente. Als je incidenteel geld weet te vinden bijv. via corona steunpakket dan liggen er weer nieuwe mogelijkheden. Als je met preventieregisseur (Eefje de Bruine) gaat netwerken dan ligt er weer incidenteel geld. Incidenteel geld dat er uiteindelijk voor moet zorgen dat initiatieven en activiteiten in reguliere programma’s worden opgenomen.Dit betekent dat de subsidiecarroussel moet stoppen.
Het zijn stimuleringssubsidie. Er is een Excell bestand waar al die gelden helder zijn en laten zien waar je zaken kunt inbrengen ( Fons kan die sturen). In oktober bestuurlijk groep bij elkaar en dan wordt uitgemaakt wie wat krijgt.
Lekker in je vel staat in preventieakkoord.
Gezondheidsmakelaar: Ik ben ooit gevraagd om hierbij te zijn en mijn directeur heeft daar wel oog voor om structureel actie hierop te nemen. We leggen verbindingen, buiten spelen, reis van 5 gaat zij implementeren. Het is van belang om dwarsverbanden te leggen.
Er moet ook aandacht zijn voor selectieve aanpak. Met
ketenaanpak zijn we bezig en de rol van verschillende professionals hierbinnen ( Jeugd-
verpleegkundige, fysiotherapeut, welzijnswerker etc.) . Fysio, wijkcoach en
jeugdverpleegkundige zijn er van begin af aan bij. We hebben een blad gemaakt hoe we het zouden willen. De intake van de kinderen en ouders die op gesprek komen moet langer duren om precies duidelijk te krijgen wat achter het overgewicht zit. Is het te weinig sporten, is het motoriek, is het voeding , pas dan kunnen we goed verwijzen.
Er is veel vraag bij ouders. Zonder dat je moet verwijzen naar
Betrokkenheid is er vanuit ouders, via denktank
Meer ouders
Bewustzijn vergroot.
willen we zo snel mogelijk bereiken.
Een intake duurt nu 15 minuten en dat is veel te weinig.
Jeugdverpleegkundige moet hier een rol spelen. Zij ziet alle kinderen.
Het is een gevoelig iets. Je moet echt in gesprek met ouders en je moet meten etc. Je hebt minimaal 1 uur nodig. Leefstijl coaching duurt ook een uur. Die spreekuren die lopen helemaal over met kinderen met overgewicht.
GIS is methode om adhv driehoek, Ontwikkeling, problemen.
Incidenteel mag je gesprekken langer plannen.
Op basis van goede intake kun je met een goed plan komen. Het is vaak multi-problem.
Er is ook een regionale traject met aandacht voor ketenaanpak. Er zijn al proeftuinen. Daar kunnen we van leren. Centrale zorgverlener, gesprekken zijn gevoerd. Ook met wethouder gesprekken over gevoerd.
Keten aanpak. We willen veel met zijn allen en hebben veel ideeën en willen doelen behalen, het verloop is grillig. Het proces vraagt veel, ook door corona. Hoe houden we gang de erin en blijven we trots.
Er moet een plan komen voor alle kinderen. Niet alleen in Culemborg, maar ook Buren bijv. Wij willen als GGD een lijn trekken. Collectieve acties lopen maar individuele aandacht voor individuele kinderen is ook heel erg nodig..
Dit vraagt van iedereen die in Preventieakkoord zit dat er een plan moet komen waar ook in staat aangegeven wat eigen bijdragen zijn. Programmageld is er ook al is het incidenteel. Er is ook
coronageld. Steunpakketten, dat zijn landelijke pakketten. Is 200.000 ton. Hier gaat 70.000 naar
preventieakkoord.
Er is een selectief groepje ouders.
Er is ingezet op communicatie, denktank en nieuwsbrief. Er is een
website binnen website GGD. Er is een plek waar wat te vinden is.
Denktank is nu een overleg geweest om te toetsen wat ouders ervan vinden. Dat zit in beginfase.
Voorbeeld: Nieuwsbrief konden ouders uit Denktank niet openen.
Afbeeldingen konden niet geopend worden. Wat kunnen we daar nog ondersteunen zodat dat beter gaat.
Ouders vinden het fijn dat ze mee mogen denken.
Gezondheidsmakelaar:
communicatie rondom dit project, wat kan de gemeente hierin
ondersteunen. Communicatie wordt geagendeerd in gemeente. Wordt opgepakt.
Welke verwachte effecten zie je in de toekomst? Voor individu, organisatie, groep.
Theatervoorstelling is gepland.
Er wordt uitgekeken naar verwijsdiagram, stroomdiagram.
Fysiotherapeut is ook bezig met fitgaafkalender. Goodwill bij scholen creëren is belangrijk. Bewustzijn bij iedereen wordt vergroot. Het is opvoeders opvoeden.
Komend half jaar druk met firgaaf, wat doen ouders er mee en is er een extra interventie nodig.
Er wordt gehoopt op meer tijd voor intake en op theatervoorstelling en daarbij opvoed café te integreren en daarop voort borduren. En de samenwerking iets neer kunnen zetten, Wanneer kan er naar elkaar worden verwezen, zonder dat kinderen in hele trajecten moeten gaan lopen.
Losse activiteiten dat die meer gaan samenvallen. Dat het meer in elkaar gaat grijpen en meer effect is. Dit geldt ook voor ketenaanpak. Meer samenhang.
Triageteam opzetten voor sociaal team. Daar kan dat wel. Dat zou hier ook moeten. Preventie en gezondheid moet dit ook kunnen.
Dit moeten we meenemen naar
Belangrijk is dat energie in
werkgroep meer terug gaat komen en ook hoe we dat verder kunnen borgen. Bijv. via preventie akkoord.
Dat is goed om daar over verder na te denken. De GGD is trekker maar het is van belang dat andere professionals binnen de gemeente dit ook gaan oppakken.
De leerhuisweek wordt weer opgepakt en als we alert zijn op maken het verbindingen dan kunnen we de club groter maken.
Ik hoop dat het net wat makkelijke is om gezonde keuze te maken.
Niet alleen kennis maar dat de brede groep maar dat het lekker in je vel zitten voor alle kinderen normaal is.
Als ouders een keuze hebben, groente en fruit goedkoper, dan is de keuze ook snel gemaakt. Daar kun je landelijk ook naar kijken.
Verduurzaming en ook plan dat door gemeente overgenomen kan worden.
Er is veel gebeurd. Het duizelt me wel, heel leuk om verschillende tijdlijnen terug te horen. Trots op wat we wel hebben neer gezet.
Meer effecten naar buiten brengen dan worden we ook trotser waar we mee bezig zijn.
Effectenplein West Betuwe 15-3 2021
Aanwezig: Sportcoach West Betuwe, Gezondheidsmakelaar GDD en projectleider, Pedagogisch coach bij Chapeau kinderopvang, Kinder- en jeugdpsycoloog, praktijkondersteuner huisarts. 2e jaars voeding en dietiek student heeft evaluatie van Fit Gaaf gedaan.
Tijd Acties De effecten Het verhaal
September/oktober 2020
Oktober 2020 Wandelbingo in de week van de sport
Organisatie van concrete activiteit leidt tot samenwerking en plezier.
Concrete activiteit is makkelijk om vervolg aan te geven en levert continuïteit op.
Eerste activiteit was ‘de wandelbingo’ in de week van de sport in dorpskern Tuyl. De wandelbingo hield een
georganiseerde wandeling in voor kinderen, ouders, broertjes en zussen. Tijdens de
wandeling kregen kinderen een
November 2020 Fitgaaf = toffe peer Kalender en beloningssysteem en goodiebags
Filmpjes You tube
Bereik van 25 mensen die hebben
meegedaan.
Besef van mensen dat er zoiets is.
Kleinschaligheid helpt om in gesprek te gaan.
Eenvoud werkt om mee te doen en om te organiseren.
Ouder kind relatie werd versterkt.
Aansluiten bij kinderen zorgt voor enthousiasme en helpt om in gesprek te gaan en stimuleert om over dit soort thema’s te praten.
Ouders gaan
bewuster er mee om.
Eigen bewustwording van ouders. Projecten zijn nodig om
duurzaamheid te krijgen. Kleine
gedragsverandering is er wel t.a.v. voeding en bewegen.
Effect is
bewustwording van
bingokaart waar ze plaatsjes konden afbreken. Ze kregen een gezonde snack en aardigheidje.
De wandeling is georganiseerd door Sportcoach i.s.m. POH en de diëtiste. De mogelijkheid voor deze wandeling is gecommuniceerd in alle kinderopvanglocaties en basisscholen.
De initiatiefnemers waren tevreden, samenwerking verliep soepel. Er was een huifkar en het was makkelijk om vervolg aan te geven. 25 deelnemers hebben meegedaan . Er was een bestaand plan en hebben samenwerking gezocht en dat gebruikt.
Kleinschaligheid helpt om met elkaar in gesprek te gaan.
Deelnemers enthousiast, ouder en kind relatie, focus op sport week. Veel mensen waren al gericht op sport. Wandeling scoorde hoog op leuk. Ook natuur. Gezonde snack nodigde ook uit om gesprek aan te gaan.
Het was makkelijk om mee te doen.
Eenvoud helpt en is
aantrekkelijk. Om te organiseren en ook om mee te doen.
Was voor het eerst dat
initiatiefnemers samen een actie hebben georganiseerd. Het is een leuke en gemotiveerde groep en draagt bij aan. Doordat activiteit eenvoudig is kan iedereen een bijdrage leveren.
De werkgroep heeft al contacten gelegd met scholen en
kinderopvang voordat de wandelbingo is georganiseerd en het thema leefstijl
aangekaart.Kinderopvang X kijkt al veel naar leefstijl. Voeding en bewegen is belangrijk ook om naar buiten te gaan. Alle locaties van Kinderopvang X zijn groene kinderopvang. Dit
December 2020 Evaluatie
worden van gezonde voeding. Zij kunnen ook iets leuks doen.
Uitwisseling op gang brengen.
Groot bereik, 290 kinderen
Netwerk wordt vergroot bij concrete activiteit bij concrete activiteiten.
Studenten van betekenis voor werkveld.
Nieuwe partners, ouders die willen aansluiten
Andere dorpen gaan nu ook aan de slag met Fit Gaaf.
West Betuwe is goed voorbeeld voor anderen. Dat is stimulerend voor ons en voor anderen.
Bewustwording onder ouders is echt
vergroot. Ook bij kinderen.
Eerste
sportvereniging maakt gebruik van Toffe Peer. Er is beweging
willen doen en het breder trekken. Was nu te weinig subsidie voor.
Fitgaaf activiteit is ingezet om ouders en kinderen samente leren praten over gezonde voeding en bijv slapen. Soms is het voor ouders een eerste stap om hier bewust mee om te gaan. De opening met de Toffe Peer was een mooi begin om kinderen enthousiast. Mascotte heeft veel gedaan met de kinderen van 2-4 jaar. Kinderen vonden dat erg leuk.
You tube filmpjes ook voor ouders heeft voor veel ouders ook voor succes gezorgd.
Evaluatie is ingezet vanuit studenten. Doel van Fitgaaf was bewustwording te creëren. Er moet vervolg moet komen om ouders die hebben meegedaan te enthousiasmeren om mee te doen. Het is verleiden om weer verder te gaan.
Na 4 weken weer terug met toffe peer en toffe peer heeft kinderen diploma uitgereikt. Op 5 locaties, meerdere groepen, vier basisscholen. 5 kernen meerder locaties.
Evaluatie naar ouders in goody bag en er is een mail uitgedaan naar alle locaties om ervaringen op te halen. Maar van een locatie reactie. Had geen prioritiet ivm lock down en corona. De locaties worden nog gevraagd om reactie en een vooruitblik voor komende tijd te sturen. Persoonlijk contact is belangrijk. Tijd gaat snel, veel locaties. Het is moeilijk om behoeften van ouders in te schatten. Er wordt nu feedback gemist.
Goodiebags en evaluatie met behulp van studenten en
Maaike. Er zijn ouders bevraagd over hun ervaringen. 7 ouders
op gang gebracht vanuit kleine activiteit.
Professionele aanpak, media en
communicatie werkt positief.
Toekomst. Nog meer beweging op gang brengen en zichtbaar zijn met activiteiten die worden
georganiseerd.
Betrokkenheid van ouders vergroten.
Gezonde leefstijl, voeding en bewegen willen we behouden.
Scholen moeten dit thema meer op de agenda zetten.
Er komt een project Cool to be Fit. Is interventie voor specifieke doelgroep voor kinderen met overgewicht. Duurt anderhalf jaar. Leeftijd 8 tot 12 jaar met een belangrijke rol voor ouders.
Multidisciplinaire aanpak in groepsverband
hebben gereageerd (is weinig), was rond de feestdagen. Er kwamen positieve tops uit.
Stickers te klein voor de kinderen, ouders wilde liever krasvariant.
Ouders geven ook aan meer activiteiten gericht op bewegen.
Kalender was te lang voor leerlingen.
Als vanuit chapeau evaluatie was gestuurd hadden waarschijnlijk meer ouders formulier teruggestuurd.
We moeten zorgen dat we zichtbaar blijven. Bijv. met mascotte.
Samenwerking met gemeente is goed, Gemeente wil het als een voorbeeld project zien daarom veel media bereik. Het helpt enorm. Afdeling voorlichting helpt goed.
We willen komend jaar op die manier verder gaan en
uitbouwen. Mensen enthousiast houden en maken.
Ouder betrokkenheid is belangrijk en wat sluit aan bij wat er is en meedoen. Ook kritisch meedenken en feedback van ouders is nodig. Ouders als ambassadeurs, zijn nodig op meerdere vlakken. Daar willen we ons op richten.
Grootste uitdaging is
betrokkenheid van scholen en kinderopvang vergroten.
Gezonde leefstijl staat niet hoog
scholen omdat ze ze niet willen belasten. Alles is nu bij scholen gericht op leren terwijl gezonde leefstijl een voorwaarde is om dat goed te doen. Roept de vraag op hoe we met scholen de basis hiervoor kunnen leggen.
Project is eigenlijk makkelijk dat het niet echt extra werk kost voor kinderopvang. Scholen zouden dat ook zo moeten zien.
Is een mindset beweging die we nog verder moeten maken.
Vanuit IKC samen met opvang en school samen project aanvliegen.
Ouderavonden zijn geschikt om over gezonde kinderopvang aan bod.
Het scheelt heel veel als er een projectleider is. De vergadering worden goed geleid. Daardoor blijft het makkelijk om aan te haken. Continuïteit is belangrijk.
Omdat het goed geregeld is kunnen we het goed
aanpakken. Er gaat niets mis.
Veel complimenten voor Maaike.
Student voeding en dietetiek:
Hoe was de bijeenkomst. Ik vind het vernieuwend om zo te zien wat er allemaal is gebeurd.
Kinderopvang X: is leuk om allemaal te horen en het brengt me op nieuwe ideeën en samenwerking verder op te pakken.
POH: bellen met de bel is belonend en word ik enthousiast van.
Gezondheidsmakelaar:heel fijn om even stil te staan en terug te blikken en vanuit verschillende hoeken en brengt me op nieuwe ideeën.
Zelf bewustzijn van effecten die er zijn geweest.
Effectenplein Maasdriel 25-11-2021
Aanwezig: Gezondheidsmakelaar jeugd en school Maasdriel & West Betuwe,Sociaal Makelaar Spel Welzijn Bommelerwaard, Pedagogisch medewerker, aandachtsgebied voeding, Kinderdagverblijf Villaveentjes, Beleidsadviseur gezondheid Gemeente Maasdriel, waarnemend, Eigenaar
Kinderdagverblijf, Jeugdverpleegkundige Consultatiebureau (aanvullend telefonisch interview). Karen Kotten-Lips (Docent-onderzoeker HAN) & Gideon Visser (Onderzoeker HAN).
Effectenplein: Karen Lips (voorzitter), Gideon Visser (notulist) Opmerkingen vooraf:
-toestemming voor opname: akkoord door aanwezigen. Staat op opname. Patrick van de Ven heeft opname gemaak.t
-Introductiefilmpje KikFit: https://www.youtube.com/watch?v=nxQO4eZW-aM - Sociaal Makelaar stuurt overzicht deelname workshops en communicatiemiddelen
Tijd Acties De effecten Het verhaal
Maart 2020 Keuze voor doelgroep 0-4 jarigen (pre COVID-19, exacte datum onbekend).
Ontwerp van enquête:
behoeftepeiling onder ouders met ontwikkelgroep.
Uitzetten van enquête: juni/juli 2020
Sept: analyse enquête resultaten Factsheet enquête ontworpen door studenten HAN (maart 2021)
Uitkomsten enquête leidde tot:
ontwikkelen van diverse workshops -Enquete vergrootte de
naamsbekendheid project.
-Ouders meldden zich door enquête aan voor werkgroep (3 ouders melden zich voor
Kabouterpad).
Markeermoment 0-4 jarige:
wisselingen in werkgroep maken dat niet helemaal duidelijk is wanneer deze keus is gemaakt. Tijdens een dag met alle betrokkenen
gemeentes is de keuze gemaakt voor 0-4 jaar omdat hier het meeste overgewicht is. Grootste groep komt uit Rossum, Kerkdriel en Velddriel.
Er is toen een nieuwe projectgroep gekomen en een nieuwe start.
Beweegkriebels is toen ook opgenomen in interventieplan.
Vervolgens kwam COVID-19 en daarna de enquête.
Start Ki-Fit tijdens COVID-19:
ontwerpen van enquete m.b.t. leren voor gezond gewicht. Doel was om behoeftes ophalen bij ouders, draagvlak te creëren om zo gericht te kunnen aansluiten bij vraag van ouders. Bijkomend voordeel was dat professionals ook een beter beeld kregen van ouders.
Breed uitgezet in gemeente
Maasdriel: prima enquête…maar je kunt niet doorvragen. Vormde een goede basis om in gesprek te gaan.
Respons van enquête?
De interventies uit het project Leren
Sept 2020 Uitdelen goodie bags bij
kinderopvang.
Weinig respons op goodie bags via kinderdagverblijf.
Effect is niet vast te stellen door
aanwezigen.
Goodiebags waren gevuld met leuke tips en flyers en zijn uitgedeeld op alle kinderdagverblijven in de gemeente. Projectleden zijn ze zelf gaan langsbrengen. Via Jeugd verpleegkundige zijn Goodie bags ook meegegeven op het
consultatiebureau. Effect van de Goodie bags is onduidelijk. Weinig direct respons van ouders op basis van Goodie Bags. Jeugd
verpleegkundige geeft aan dat de inhoud van de Goodie bag niet goed was afgestemd waardoor niet alle gewenste inhoud in de Goodie bag is beland.
Er ontstaat een dialoog op basis van volgende stelling van professional van kinderopvang: Ouders die kind niet naar kinderdagopvang hebben minder aandacht voor gezonde voeding. Vraag is waardoor dit precies komt. Zijn dit mensen die kinderopvang niet kunnen betalen (vermoeden van lage Sociaal Economische Status). Deze groep is niet te bereiken en dat frustreert de aanwezigen. Consultatiebureau kan hen mogelijk wel bereiken.
Aanwezigen geven aan dat het moeilijk is om de zogenaamde unusual suspects te bereiken in Maasdriel. Deelnemers van GGD en Gemeente Maasdriel herkennen dit.
Mei 2021 Lanceren Webapp gezonde voeding vanuit consulatie bureau.
App draagt bij aan bewustwording, maar niet duidelijk hoeveel mensen precies bereikt zijn.
Het is onduidelijk hoe de app Gezonde Voeding is verspreid en hoe en of hierop gereageerd is. In ieder geval onder de aandacht gebracht via sociale media, oudermail en nieuwsbrieven.
Precieze effect van de app is niet duidelijk. Professional van kinderdagverblijf vond de app erg interessant.
Het was lastig om deze app te gebruiken. Daarnaast werkt het consultatiebureau in principe met informatie van het voedingscentrum, in het kader van eenduidige
werkwijzen.
14 april t/m 7 juli Serie online workshops:
14 april Workshop Kinderen en Groente
12 mei Workshop bewegen en spelen met je Baby
9 juni Workshop leuke
tussendoortjes ontdekken 7 juli Workshop Samen koken met je kind o.b.v een kok.
-gesprek met professional is laagdrempelig en prettig en tips.
-Effect op ouders en kinderen is op dit moment onduidelijk.
-Onduidelijk in hoeverre de workshops bij betreffende ouders hebben bijgedragen aan bewustwording.
Totaal 9 aanmeldingen. 2 workshops zijn gecancelled ivm te weinig aanmeldingen. Helaas was er weinig animo. Mogelijke verklaring is dat door het vele thuiswerken ouders geen zin hebben om hiervoor nogmaals achter een scherm te gaan zitten. Workshops boden wel ruimte voor gerichte vragen aan ouders.
Online workshop vormde extra drempel voor laaggeletterden of lage digitale vaardigheden. Op locatie in kinderdagverblijf is nog leuker….je kunt dat niet met groep ouders doen op kinderdagverblijf. 16 kinderen + 16 ouders.
Er ontstaan een dialoog over ouderbetrokkenheid:
Ouderbetrokkenheid lastig in tijden van COVID-19. Hoe kom je verder dan de usual suspects. Hoe bereik je juist die doelgroep waar je achter de voordeur komt? Hiermee worstelen de deelnemers aan deze sessie.
Welzijnswerk kan goed contactleggen maar heeft een opdracht van beperkte omvang.
Belangrijk is: zichtbaar zijn, aanwezig zijn, contactleggen en daarna in gesprek raken over bijvoorbeeld gezondheid.
In 2022 wordt laaggeletterdheid gecombineerd met thema
gezondheid. Dit biedt kansen voor een mogelijk vervolg van Ki-vit.
Jeugdverpleegkundige geeft aan dat de gemeente Maasdriel een nieuwe uitvraag heeft gedaan bij het consultatiebureau voor leeftijd 0-2 jarigen in het kader van MPO gelden. Dit zijn extra gelden die vrij komen om negatieve effecten van COVID-19 bij kinderen te dempen.
Dit blijft een hardnekkig probleem in Rivierenland.
Maart 2021 Aansluiten van ouders uit 3 kernen bij projectgroep:
Hedel, Hurwenen
-Bewustwording bij professional (sociaal makelaar) over wat er speelt.
-Bewustwording bij
Bewustwording bij 3 ouders uit drie kernen: Hedel, Hurwenen en Kerkdriel. Willen zelf meedoen en denken in aanleg Kabouterpad.
Ouders weten zelf niet hoe ze dit
-Werken aan het ontwikkelen van Kabouterpad: een laagdrempelig beweegpad voor kinderen en ouders.
-Beoogd effect:
laagdrempelig en concreet
kinderdagverblijf, andere ouders en bedenken opdrachten voor het pad.
Mooi is dat het lopen van kabouterpad gratis is.
Tegelijkertijd ontwikkelen ouders het Kabouterpad in hun eigen tempo.
Het moet zichtbaar, tastbaar zijn en praktisch zijn. Ilse geeft tips: zoek medestanders, maak het collectief en dan ligt het dan op stil…of een van de trekkers in het dorp is zwanger of de andere ouders zijn wat terughoudend. Hier is
samenlevingsopbouw eigenlijk nodig om de ontwikkeling van het pad aan te jagen en via mond tot mond reclame het pad te verspreiden.
EINDEFFECTEN -Vaker zichtbaar in
de wijk/dorpskern (sociaal makelaar met goede gesprekken in verschillende kernen.
-Bewustwording bij ouders.
-Precieze effecten voor kinderen en ouder zijn verder onduidelijk.
Ondanks COVID steeds geprobeerd om ouders van 0-4 jarigen te bereiken via kinderdagverblijven, welzijn, GGD en consultatiebureau op thema gezond opgroeien, gezond beweging en gezonde voeding.
Aanwezigen vragen zich op dit moment af: Hebben we alleen de usual suspects bereikt of ook kwetsbare doelgroepen…Dat speelt telkens een rol bij gezondheid….
Er is start gemaakt met
bewustwording bij de ouders en het herhalen bij de kinderen van 0-4 jaar.
Pedagogisch medewerker:
Doelgroep 0-4 jaar is een grote uitdaging.
Jeugdverpleegkundige: Door COVID-19 heeft het project een tijdlang een lage prioriteit gehad voor consultatiebureau. Het primaire proces ging voor en er heeft een verhuizing plaatsgevonden.
Daarnaast waren de alternatieven inhoudelijk minder sterk en was het moeilijker om de
“moeilijke”doelgroep te bereiken.
Deze doelgroep bestaat volgens Anne uit: arbeidsmigranten en vluchtelingen en een deel van mensen met lage SES.
Belemmerende factoren zijn: gebrek aan geld, gebrek aan vervoer,
gebrek aan kennis. Er is zeker niet altijd sprake van onwil.
Gevoel dat het project een beetje is doodgebloed.
Daarnaast is er onduidelijkheid over de precieze status van het project.
Gaat dit door in 2022 en hoe dan?
Onduidelijkheid over de rol van projectleider.
Verwachte Effecten (toekomst
We hopen om meer effecten maar gezind COVID-19 verwachten we minder.
Het blijft een enorme opgave: om de juiste doelgroep te bereiken. Het is de kunst van het herhalen op de BSO, Kinderopvang, basisschool en sportverenigingen. Maar deel van de doelgroep valt buiten boord omdat je hen niet fysiek kunt bereiken.
Gedragsverandering blijft lastig….wat neemt het kind mee naar huis toe?
We zullen het kleine moeten blijven waarderen. Kleine stapjes. We kunnen leren van Beweegvriendelijk inrichten van Consultatiebureau (Zaltbommel).
Sociaal makelaar: richt je op openbare ruimte, en goedkopere activiteiten voor doelgroep die niet naar BSO etc gaat. Eerst contact maken en dan het gesprek aangaan.
Er zijn op dit moment weinig fysieke plekken om het contact aan te gegaan. E ook voor COVID-19 waren er al veel dorpshuizen gesloten.
Jeugdverpleegkundige: de moeilijk bereikbare doelgroep leeft vaak relatief geisoleerd. ER is behoefte aan ontmoeting voor ouders en kinderen. Bijvoorbeeld:
speelgroepen waar ouders koffie kunnen drinken en waar
professionals informeel gesprek aan kunne knopen.
