FFeennoollooggiiee:: rreessuullttaatteenn eenn bbeesspprreekkiinngg zzoom meerrvvooggeellss 22000055
K
OENL
EYSENResultaten en bespreking 2005
De oorspronkelijke dataset bestond uit 3515 gegevens. Na uitfilte- ren van dubbeltellingen en niet eerste waarnemingen per gebied ble- ven er nog 3172 bruikbare gegevens over. Het gaat hier om de eer- ste waarnemingen per soort per gebied. Soorten waarvan minder dan 20 waarnemingen overbleven werden niet opgenomen.
Voor meer info over het weer in het voorjaar van 2005 zie artikel Bijzondere vogelwaarnemingen voorjaar 2005. Samengevat komt dit neer op een koude start van maart en een erg zacht tweede maandhelft. April was iets zachter dan normaal en mei was gemid- deld normaal.
G
Geebbrruuiikkttee aaffkkoorrttiinnggeenn eenn uuiittddrruukkkkiinnggeenn::
N = aantal ontvangen waarnemingen; GGAA = Gemiddelde aankomst- datum; ex. = exemplaar; m. = mannetje, v.= vrouwtje, kp.= koppel, zp. = zangpost; rp.= roeppost, tp. = ter plaatse, VWG = Vogelwerkgroep
Van elke soort zijn datumgrenzen gehanteerd voor de gegevens. Al te vroege gegevens werden geschrapt (overwinteraars of te grote kans op fouten) maar ook late gegevens werden geweerd. Deze datumgrenzen kunnen van jaar tot jaar schommelen afhankelijk van jaarlijkse verschillen in het weer en in de aankomstperiode.
0011334411 OOooiieevvaaaarr CCiiccoonniiaa cciiccoonniiaa GGAA 11//0044 (2004: 30/03) N 48 (2004: 52)
Jan 29 Antwerpen, Kuifeend 14 ex. Ludo Benoy
31 Geel, Wilders 1 ex. Fons Van Doninck
Feb 14 Holsbeek, Wingevallei 1 ex. Luc Vandereycken,
P Collaerts 0011991100 ZZoommeerrttaalliinngg AAnnaass qquueerrqquueedduullaa GGAA 2277//0033 (2004: 3/04) N 34 (2004: 53)
Feb 20 Bocholt, Smeetshof 1 ex. Jacky Jacobs
Maa 15 Turnhout, Meergoren 2 ex. Patrick Geerts, N. Smets
16 Herk-de-Stad, Schulensbroek 1 ex. Koen Leysen 0022331100 WWeessppeennddiieeff PPeerrnniiss aappiivvoorruuss GGAA 1100//0055 (2004: 8/05) N 33 (2004:35) Waar van deze soort geregeld wel eens hier en daar een erg vroege melding binnen- komt die dan uit de dataset geweerd wordt wegens te veel kans op een fout was er in 2005 duidelijk meer aan de hand. Zoveel vroege waarnemingen op een rij kunnen niet zomaar opzij geschoven worden. Voor de volledigheid geven we hier een overzicht van de waarnemingen voor 20 april:
Enkele vroege waarnemingen in de Westhoek (mededeling Diederik D’Hert). Voor berekening van de GA is enkel de waarneming van 19 maa gebruikt:
Maa 19 Oostduinkerke 1 ex. med. D. D’ Hert
21 Nieuwpoort 1 ex. med. D. D’ Hert
24 De Panne 1 ex. med. D. D’ Hert
Overige:
Maa 26 Opvelp, Blauwschuur 2 ad. ex. naar N. Robin Guelinckx, Koen Abts
Apr 1 Tienen, Bezinkingsputten 1 ex. laag naar N.O. Jos Cuppens 2 Roksem, Put Hoge Dijken 1 ex. Chantal Martens e.a.
3 Leefdaal 1 ad. m. N. Kelle Moreau
Een volgende eerste gebiedswaarneming is op 19 april.
0022338811 ZZwwaarrttee WWoouuwwMMiillvvuuss mmiiggrraannss GGAA 2222//0044 (2004: 18/04) N 23 (2004: 36)
Maa 12 Zemst, Bos van Aa 1 ex. Jean- Pierre Verduystert
19 Kalmthout, Grenspark, 1 ex. Cees Van Laerhoven
Drielingvennen
24 Kinrooi, Ophoven 1 ex. Miel Opdenacker
0022339911 RRooddee WWoouuwwMMiillvvuuss mmiillvvuuss GGAA 2299//0033 (2004: 2/04) N 32 (2004: 20)
Feb 17 Kinrooi, Geistingen 1 ex. Miel Opdenacker
27 Bilzen, Kuilenveld 1 ex. Jan Gabriëls
Maa 1 Bierbeek 1 ex. Ronny Huybrechts
0022660011 BBrruuiinnee KKiieekkeennddiieeff CCiirrccuuss aaeerruuggiinnoossuuss GGAA 55//0044 (2004: 5/04) N 54 (2004: 46)
Maa 12 Melsele, Groot Rietveld 1 ex. Jan Goossens,
Luc Janssens, Katja Claus, Wim Vandenbossche 13 Antwerpen, Blokkersdijk 1 vr. Wim Roelant,
Willy Verschueren
Kalmthout, Grenspark, 1 ex. Glenn Vermeersch
parking zuid
Zoutleeuw, Het Vinne 1 ex. (vrouwtjeskleed) Kevin Lambeets 0033001111 VViissaarreenndd PPaannddiioonn hhaalliiaaeettuuss GGAA 1133//0044 (2004: 14/04) N 26 (2004: 31) Maa 26 Diepenbeek, Augustijnenvijver1 ex. Jan Gabriëls
29 Maasmechelen, Maas 1 ex. Tine Pattyn
30 Tessenderlo, Schoterheide 1 ex. Willy Vanwesemael, Jef Roodhooft 0033110011 BBoooommvvaallkk FFaallccoo ssuubbbbuutteeoo GGAA 2288//0044 (2004: 23/04) N 64 (2004: 66)
Maa 1 Zwijndrecht 1 ex. K. Maes
20 Lichtervelde 1 ex. med. K. Debusschere
Oud- Turnhout 2 ex. Mark Van Mierlo,
Marc Van Herck 0033770011 KKwwaarrtteell CCoottuurrnniixx ccoottuurrnniixx GGAA 1133//0055 (2004: 15/05) N 22 (2004: 20) Maa 27 Zeebrugge, Achterhaven 1 rp. Frank De Scheemaeker,
Chantal Martens, Romain Deloof
Apr 3 Berlare, Aubroek 1 rp. André Van Doorsselaer
23 Opvelp, Blauwschuur 1 roepend over Robin Guelinckx,
(23u) Koen Abts
0044669922 KKlleeiinnee PPlleevviieerr CChhaarraaddrriiuuss dduubbiiuuss GGAA 11//0044 (2004: 3/04) N 27 (2004: 61)
Maa 15 Lommel, Velbo 1 ex. Toon Jansen
Tienen, bezinkingsputten 2 ex. Michael Vandeput
18 De Maten, Diepenbeek 1 ex. Carlo Vanderydt
0055117700 KKeemmpphhaaaannPPhhiilloommaacchhuuss ppuuggnnaaxx GGAA 1177//0033 (2004: 18/03) N 21 (2004: 27)
Feb 6 Blankenberge, 13 ex. Michel Talaska,
Uitkerkse Polder Louis Smeets
20 Gent, Bourgoyen- 10 ex. Wim Roelant
Ossemeersen
Maa 12 Kallo, Ketenissepolder 1 ex. Luc Van de Perre
0055332200 GGrruuttttoo LLiimmoossaa lliimmoossaa GGAA 1166//0033 (2004: 13/03) N 40 (2004: 47) winterwaarnemingen (2) voor 13 februari werden niet gebruikt voor het berekenen van de GA.
Feb 13 Kalmthout, De Maatjes 1 ex. Dirk Symens
15 Merksplas, Kasteeltjes 1 ex. Patrick Geerts
19 Kinrooi, Houbenhof 1 ex. Miel Opdenacker
0055338811 RReeggeennwwuullpp NNuummeenniiuuss pphhaaeeooppuuss GGAA 1177//0044 (2004: 16/04) N 33 (2004: 37) Maa 20 Oud- Turnhout 14 ex. over J. Segers, D. Wouters,
R. De Laet 31 Turnhout, Zwarte Heide 1 ex. Patrick Geerts Apr 1 Brecht, Groot Schietveld 1 ex. over Joris Elst
Kalmthout, Stappersven 1 ex. over Glenn Vermeersch 0055448800 GGrrooeennppoooottrruuiitteerr TTrriinnggaa nneebbuullaarriiaa GGAA 2222//0044 (2004: 19/04) N 39 (2004: 48)
Maa 18 Knokke, Zwin 1 ex. Guido Orbie
22 Zeebrugge, Achterhaven 1 ex. J. Van De Water
25 Kalmthout, Grenspark, 1 ex. Glenn Vermeersch
Stappersven
0055556600 OOeevveerrllooppeerr AAccttiittiiss hhyyppoolleeuuccooss GGAA 2211//0044 (2004: 20/04) N 46 (2004: 55) Enkele winterwaarnemingen (5 feb., 28 feb., 12 maa) in de Verrebroekse Plassen wij- zen eerder op een overwinterend exemplaar. Deze waarnemingen werden niet gebruikt voor de berekening van de GA.
Maa 20 Bavikhove, Leie 1 ex. Steven De Jonghe
26 Bocholt, Smeetshof 4 ex. A. Goossens,
Hubert Lehaen, J. Jacobs
Zwijnaarde, Schelde 1 ex. Niko Van Wassenhoven
0055775500 ZZwwaarrttkkooppmmeeeeuuwwLLaarruuss mmeellaannoocceepphhaalluuss GGAA 2244//0033 (2004: 18/03) N 40 (2004: 39)
Feb 13 Antwerpen, Blokkersdijk 1 ex. Willy Verschueren
14 Wuustwezel, Gooreind 2 ex. Peter Symens
26 Hoegaarden, Katerspoel 2 ex. over Robin Guelinckx 0066115511 VViissddiieeff SStteerrnnaa hhiirruunnddoo GGAA 2277//0044 (2004: 23/04) N 26 (2004: 30)
Maa 23 Zeebrugge, Westdam 1 ex. Steven Van Tieghem
De Panne 1 ex. Diederik D’ Hert
Apr 6 Lier, Anderstad 2 ex. Thierry Depauw,
Dirk Colin, Wim Roelant 0066887711 ZZoommeerrttoorrtteell SSttrreeppttooppeelliiaa ttuurrttuurr GGAA 33//0055 (2004: 1/05) N 72 (2004: 65)
Apr 10 Bree, Abeek 1 ex. Leo Corstjens
17 Neerpelt, Hageven 1 ex. P. Geunes, P. Vangerven
Wechelderzande, Duinenweg telkens 1 ex. Paul De Cnodder en Molenheide
0077224411 KKooeekkooeekk CCuuccuulluuss ccaannoorruuss GGAA 2222//0044 (2004: 18/04) N 135 (2004: 114) Maa 21 Meldert (L), Lange Beemden 1 ex. Jan Kenens
27 Tremelo, Putten Van Fonteyn 1 ex. Karl Van Rompaey 30 waargenomen in Alken, Herkvallei; Laakdal, Trichelbroek; Lier Lachenenbos;
Laakdal, Watereinde; Wellen, Grote Beemd resp. Dirk Ottenburghs, Willy Vanwesemael en Herman Berghmans, Thierry Depauw, Jos Van Kerckhoven en Herman Berghmans, Pierre Vandersmissen
0077995511 GGiieerrzzwwaalluuww AAppuuss aappuuss GGAA 2277//0044 (2004: 23/04) N 100 (2004: 95)
Apr 2 Everberg, centrum 3 ex. Geert Vandeputte
8 Begijnendijk 1 ex. Kamiel Aerts
12 Diksmuide, Stuivekenskerke 4 ex. Dirk Anseeuw 0099774411 BBoooommlleeeeuuwweerriikk LLuulllluullaa aarrbboorreeaa GGAA 1166//0033 (2004: 10/03) N 31 (2004: 33) Feb 9 Brecht, Groot Schietveld 1 ex. Joris Elst
17 Lommel, Heuvelse Heide 2 ex. Toon Jansen
27 Gent 1 ex. Stijn Leestmans,
Wout op de Kamp 0099881111 OOeevveerrzzwwaalluuww RRiippaarriiaa rriippaarriiaa GGAA 1100//0044 (2004: 8/04) N 35 (2004: 52)
Maa 18 Turnhout, Weversgoor 2 ex. Frans Van de Nieuwen-
huyzen, Patrick Geerts 19 Zeebrugge, Fonteintjes 19 ex. N.O. Paul D’hoore 20 Antwerpen, Blokkersdijk 1 ex. Willy Verschueren
Knokke-Heist, centrum Heist 1 ex. Valérie Goethals, Johan Debuck
0099992211 BBooeerreennzzwwaalluuwwHHiirruunnddoo rruussttiiccaa GGAA 2288//0033 (2004: 30/03) N 118 (2004: 136)
Maa 14 Neerharen, Hochter Bampd 1 Michel Talaska,
Tine Pattyn 15 Antwerpen, Blokkersdijk 1 ex. Nick De Wilde,
Willy Verschueren
Knokke, Zwin 1 ex., trek Erik Beyne
1100001111 HHuuiisszzwwaalluuww DDeelliicchhoonn uurrbbiiccaa GGAA 2255//0044 (2004: 17/04) N 89 (2004: 72) Maa 21 Zeebrugge, Fonteintjes 1 ex. N.O. Paul D’hoore
22 Dilsen, Stokkem, Maas 2 ex. Theo Dreesen, Mia Moors
27 Lebbeke, centrum 1 ex. Pol Meert
1100009911 BBoooommppiieeppeerr AAnntthhuuss ttrriivviiaalliiss GGAA 77//0044 (2004: 13/04) N 45 (2004: 56)
Maa 22 Beernem, Park H. Hart 2 ex. Egon Niesen
Neerpelt, Hageven 1 ex. W. Beeren, J. Emmers
24 Lebbeke 1 ex. Albert Mannaert
1100117700 GGeellee KKwwiikkssttaaaarrttMMoottaacciillllaa ffllaavvaa GGAA 1177//0044 (2004: 11/04) N 78 (2004: 84)
Maa 19 Torhout 1 ex. Stefaan Verplancke
20 Berlare, Aubroek 1 ex. Van Doorsselaer André
21 Kalmthout, Grenspark, 1 ex. over Keuppens Joris Vossebergen
Willebroek, Broek Denaeyer 1 ex. Alfons Willemsen 1111004411 NNaacchhtteeggaaaall LLuusscciinniiaa mmeeggaarrhhyynncchhooss GGAA 2233//0044 (2004: 24/04) N 52 (2004: 59)
Apr 2 Koksijde, Doornpanne 1 ex. Annie Vandepoel
3 Knokke-Heist, Zwinbosjes 1 ex. Patrick De Maecker 4 Willebroek, Broek Denaeyer 1 ex. Alfons Willemsen 1111006600 BBllaauuwwbboorrssttLLuusscciinniiaa ssvveecciiccaa ccyyaanneeccuullaa GGAA 2288//0033 (2004: 26/03) N 61 (2004: 68)
Maa 9 Kessel, Steenbeemden 1 zp. Karl Van Rompaey
10 Willebroek,, Broek Denaeyer 1 ex. Alfons Willemsen 15 Herk-de-Stad, Schulensbroek 1 zp. Marcel Vos Regenwulpen Numenius phaeopus. 21 apr 2005, Breskens (NL).
(Foto: Koen Verbanck)
Boerenzwaluwen Hirundo rustica. (Foto: Marcel Vos)
1111221100 ZZwwaarrttee RRooooddssttaaaarrtt PPhhooeenniiccuurruuss oocchhrruurrooss GGAA 2233//0033 (2004: 27/03) N 124 (2004: 134)
Winterwaarnemingen voor 20 februari (3) werden niet gebruikt voor het berekenen van de GA
Feb 20 Meetkerke, betonfabriek. 1 ex. Stefaan Verplancke
27 Antwerpen, Hobokense 1 ex. Gerry Heyrman
Polder
Maa 5 Overijse, centrum 1 ex. Erik De Broyer
1111222211 GGeekkrraaaaggddee RRooooddssttaaaarrtt PPhhooeenniiccuurruuss pphhooeenniiccuurruuss GGAA 1133//0044 (2004:18/04) N 26 (2004: 50)
Maa 17 Mol, De Maat 1 ex. NP Meanderland
19 Brecht, Groot Schietveld 1 ex. Dirk Symens
26 Oostmalle, vliegveld 1 ex. Paul De Cnodder
1111337700 PPaaaappjjee SSaaxxiiccoollaa rruubbeettrraa GGAA 2266//0044 (2004: 28/04) N 29 (2004: 46)
Maa 21 Kinrooi, Steenberg 1 ex. Sleven Gaspard
23 Bocholt, Smeetshof 1 ex. Johan Leurs
27 Bree, Mariahofstraat 1 ex. Leo Corstjens
1111339922 RRooooddbboorrssttttaappuuiittSSaaxxiiccoollaa ttoorrqquuaattaa GGAA 2233//0033 (2004: 19/03) N 62 (2004: 74) Winterwaarnemingen voor 1 februari (8) werden niet gebruikt voor het berekenen van de GA; gelet op het aantal winterwaarnemingen lijsten we voor deze soort de eerste waarnemingen niet op
1111446600 TTaappuuiitt OOeennaanntthhee ooeennaanntthhee GGAA 2200//0044 (2004: 20/04) N 69 (2004: 66)
Maa 15 Zeebrugge, Westdam 1 ex. Yves Baptiste
18 Neerpelt, Hageven 1 ex. Ghis Palmans
20 Berlare, Aubroek 1 ex. André Van Doorsselaer
Heist, Baai van Heist 1 ex. Dirk Vantorre
1111886611 BBeefflliijjsstteerr TTuurrdduuss ttoorrqquuaattuuss GGAA 1144//0044 (2004: 13/04) N 30 (2004: 45)
Maa 18 Zeebrugge, Westdam 1 ex. Koen Verbanck
23 Willebroek, Broek Denaeyer 1 ex. Alfons Willemsen
25 Kumtich, Grote Kouter 1 ex. Freek Verdonckt
1122336611 SSpprriinnkkhhaaaannzzaannggeerr LLooccuusstteellllaa nnaaeevviiaa GGAA 2200//0044 (2004: 22/04) N 60 (2004: 54)
Maa 31 Eksel, Netevallei 1 ex. Albert Geuens,
Jef Kerkhofs, Willy Loenders Apr 3 zangposten in Diest, Webbekomsbroek; Lier, Anderstad; Zichem, Kloosterbeemden/Demerbroeken resp. Warre Claes, Thierry Depauw-Dirk Colin-Joachim Tafforeau, Koen Berwaerts, Aerts Kamiel
Tapuit Oenanthe oenanthe. (Foto: Roland François)
De jarenlange reeks fenologiegevevens van zomervogels heeft reeds inte- ressante trends aangetoond, zoals vb. het vervroegen van de eerste aan- komsten met gemiddeld één dag per jaar gedurende de laatste 20 jaar bij een reeks korte-afstand trekkers zoals Tjiftjaf, Zwartkop, Blauwborst, e.d. (Leysen & Herremans 2004).
In dit project noteren we echter enkel de “eerste aankomstdatum” per gebied per soort. Die eerste vogel is natuurlijk altijd wel een leuke erva- ring, maar als biologisch fenomeen is het zeker zo belangrijk om te weten wat de rest van de populatie doet. Er zijn aanwijzingen uit het buitenland dat de gemiddelde aankomstdatum niet of nauwelijks of in ieder geval veel minder wijzigt bij veel soorten, zelfs bij die soorten waarbij de eer- ste vogels steeds vroeger toekomen (Hüppop & Hüppop 2003, Sparks et al. 2005).
Bovendien is een waarneming een toevallige ontmoeting tussen een vogel en een waarnemer. Wanneer één van beide (vogels of waarnemers) in aantal of in zoekinspanning veranderen, dan vindt die eerste toevalli- ge ontmoeting gemiddeld vroeger of later plaats, zelfs als de vogel op hetzelfde tijdstip is toegekomen. Dat effect van zoekinspanning is niet zo groot bij soorten die zich onmiddellijk ‘komen tonen’ bij aankomst, zoals Boerenzwaluwen, maar wordt beduidend voor verborgen soorten, waar men echt flink moet naar zoeken om kans op succes te hebben.
Met een nieuw project willen we, naast de eerste waarneming (die reeks gegevens zetten we immers zeker voort in de toekomst), ook zicht krij- gen op het volledige patroon van aankomst van een soort. Dit kan met een eenvoudige dagstreeplijst waarop per waarnemingsdag de soorten aangekruist worden die werden waargenomen. Het resultaat van deze benadering is ongevoelig voor de geleverde inspanning, mits die inspan- ning in totaal op landelijk niveau een bepaald minimum overtreft (met een relatief hoge drempel !).
Op bijgevoegde lijst werden vb. aall de zomersoorten aangekruist die op 7- 4-2005 tijdens een wandeling in het Mechels Broek werden waargeno- men: Grutto, Zomertaling, Tjiftjaf, Roodborsttapuit, Zwartkop, Fitis, Blauwborst, Boerenzwaluw, … . Een dag later werd datzelfde gebied nog eens bezocht wat de volgende soorten opleverde (op een andere dag- streeplijst aangekruist): Tjiftjaf, Zwartkop, Blauwborst, Zwarte Roodstaart, Oeverzwaluw… . En zo gaat men waarnemingsdag na waar- nemingsdag verder, waarbij men wel best vertrouwd is met alle soorten op het lijstje. VVuull dduuss eennkkeell ddee ssoooorrtteenn iinn ddiiee jjee oopp eeeenn bbeeppaaaallddee ddaagg eecchhtt h
heebbtt wwaaaarrggeennoommeenn,, nniieett ddiieeggeennee ddiiee jjee vvrrooeeggeerr oopp hheett jjaaaarr ddaaaarr rreeeeddss vvaassttggeesstteelldd hheebbtt eenn wwaaaarrvvaann jjee kkaann vveerroonnddeerrsstteelllleenn ddaatt zzee eerr nnoogg wweell zzoouuddeenn mmooeetteenn aaaannwweezziigg ggeewweeeesstt zziijjnn..
Uit een hele reeks dergelijke daglijsten kan men de meldingsfrequentie per dag berekenen, nl. het percentage van al die lijsten op een bepaalde dag waarin een soort werd vastgesteld. Bij een voldoende groot aantal dergelijke daglijsten wordt de meldingsfrequentie een robuust en betrouwbaar criterium. In het begin van de aankomst is dat percentage positieve lijsten laag en wanneer alle vogels toegekomen zijn haalt de meldingsfrequentie een maximum, om nadien weer iets af te nemen wanneer de vogels wat later in de broedcyclus minder opvallend worden.
Met deze meldingsfrequenties kan men een curve opstellen in functie van de tijd (Figuur 1), die het verloop van de aankomst weergeeft. De datum waarop 50% van de maximale meldingsfrequentie bereikt wordt, kan als de gemiddelde aankomstdatum van de populatie gebruikt wor- den (rode bollen in Figuur 1). Figuur 1 toont ook dat soort A veel sneller toekomt dan soort B: alhoewel de eerste waarnemingen maar een kleine
N
NIIEEU UW W !! D Daag gssttrreeeep plliijjsstteen n o om m d dee
aaaan nkko om msstt o off h heett vveerrttrreekk vvaan n zzo om meerrg gaasstteen n vvo olllleed diig g ttee b beesscch hrriijjvveen n
week verschillen, liggen de gemiddelde aan- komstdata 21 dagen uit elkaar. Soort B komt ook asymmetrisch toe: heel aarzelend in het begin en dan plots allemaal samen op het einde. Soort B is ook minder talrijk (of
tatverschillen te gaan kijken en vb. in te gaan op vragen als: “heeft soort X een voorkeur voor natuurgebied en zijn de populaties in landbouwgebied maar een populatieoverschot ?” Indien een dergelijke voorkeur sterk zou zijn, dan kan men verwachten dat de aankomst- fenologie tussen die gebieden iets gaat verschillen.
Deze streeplijstbenadering kan ook gebruikt worden om het vertrek van zomergasten te beschrijven, een aspect dat tot hiertoe weinig onderzocht is. Er is ook een online invulformulier beschikbaar om het vertrek van een selectie aan zomergasten te noteren (zie ook Nieuws van en voor de Vogelwerkgroepen).
De opdracht is dus duidelijk en eenvou- dig: vul bij elke voorjaarswandeling de streeplijst in voor al de waargenomen zomergasten, en voer deze nadien online in via de portaalsite op www.vogelwerkgroepvlaanderen.be LLiitteerraattuuuurr::
Hüppop O. & K Hüppop. 2003. North Atlantic Oscillation and timing of spring migration in birds.Proceedings of the Royal Society of London B, 270: 233–240.
Leysen, K. & M. Herremans. 2004. Fenologie:
resultaten en bespreking zomervogels 2003 en analyse trends sinds 1985.Natuur.orio- lus 70: 33-42.
Sparks T. H. , Bairlein F., Bojarinova J. G., Hüppop O., Lehikoinen E. A., Rainio K., Sokolov L.V. & D. Walker. 2005. Examining the total arrival distribution of migratory birds.Global Change Biology 11: 22–30.
M
Maarrcc HHeerrrreemmaannss
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
1-mr 8-mr 15-mr 22-mr 29-mr 5-ap 12-ap 19-ap 26-ap
Meldingsfrequentie (percent)
Soort A Soort B minder opvallend) want ze bereikt een veel
lager maximum meldingsfrequentie.
Wanneer er heel veel dergelijke dagstreep- lijsten beschikbaar zijn, is het ook mogelijk om naar regionale verschillen of zelfs habi-
Koen Leysen, Natuurpunt Educatie, Graatakker 11, B- 2300 Turnhout; koen.leysen@natuurpunt.be
S
Saam meen nvvaattttiin ng g – – A Ab bssttrraacctt -- R Rééssu um méé
In het voorjaar van 2005 werden ruim 3000 aankomstgegevens van vogels verzameld in Vlaanderen. De gemiddelde eerste aankomstdatum wordt vergeleken met deze van 2004.
PPhheennoollooggyy:: rreessuullttss ooff ssuummmmeerr vviissiittiinngg bbiirrddss iinn 22000055
During spring 2005 over 3000 first arrival dates were collected for migra- ting birds in Flanders. From this information the average first arrival date is calculated for each species and compared to similar data of 2004.
PPhhéénnoollooggiiee:: rrééssuullttaattss pprriinntteemmppss 22000055
Durant le printemps 2005, pas moins de 3000 données phénologiques ont été rassemblées en Flandre. Elles nous permettent d’établir, pour chaque espèce, la date moyenne d’arrivée et de la comparer avec celle de 2004.
1122443300 RRiieettzzaannggeerr AAccrroocceepphhaalluuss sscchhooeennoobbaaeennuuss GGAA 1133//0044 (2004: 14/04) N 23 (2004:
35)
Maa 27 Kieldrecht, De Putten 1 zp. Luc Van de Perre
Melsele, Groot Rietveld 1 zp. Christian De Buyzer
Zeebrugge, De Pelikaan 1 zp. Gunther Vergauwen
1122550000 BBoossrriieettzzaannggeerr AAccrroocceepphhaalluuss ppaalluussttrriiss GGAA 99//0055 (2004: 11/05) N 67 (2004: 81) Twee extreem vroege waarnemingen in hetzelfde gebied (1 en 8 april, Smeetshof) zijn onwaarschijnlijk vroeg voor deze soort. Bij deze een algemene oproep om toch te trachten bij waarnemingen die dermate uit de band springen andere ornithologen te betrekken.
Apr 15 Aarschot, Demervallei 1 zp. Florent Mangelschots
16 Geetbets, Arontshoek 1 zp. Marcel Jonckers, Peter Collaerts, Gerrit Stockx, Jos Tuerlinckx, Jules Robijns, Marc Van Meeuwen
18 Bocholt, Smeetshof 1 zp. Jacky Jacobs
1122551111 KKlleeiinnee KKaarreekkiieett AAccrroocceepphhaalluuss sscciirrppaacceeuuss GGAA 3300//0044 (2004: 29/04) N 61 (2004: 57)
Apr 10 Diksmuide, De Blankaart 2 ex. Dirk Peeters
Harelbeke, De Gavers 1 ex. Wim Marichal
14 Mol, De Maat 1 ex. Jef Sas
1122559900 SSppoottvvooggeell HHiippppoollaaiiss iicctteerriinnaa GGAA 1133//0055 (2004: 12/05) N 53 (2004: 66)
Apr 26 Tremelo, Kalvenne 1 zp. Karl Van Rompaey
30 Bredene, tuin 1 zp. Dirk Vanhoecke
Herk-de-Stad, Schulensbroek 1 zp. Kamiel Aerts, Annie Vandepoel e.a.
Westkapelle 1 ex. Patrick Janssens
1122774411 BBrraaaammsslluuiippeerr SSyyllvviiaa ccuurrrruuccaa GGAA 2299//0044 (2004: 28/04) N 50 (2004: 55) Apr 17 Antwerpen, Blokkersdijk 1 ex. Willy Verschueren
18 Landen Attenhoven 1 ex. Marc Helderweirt
19 Koksijde, Ter Yde 2 zp. Jorg Lambrechts
1122775511 GGrraassmmuuss SSyyllvviiaa ccoommmmuunniiss GGAA 2255//0044 (2004: 21/04) N 93 (2004: 99)
Apr 9 Molenstede, De Schans 1 zp. Florent Mangelschots
11 De Panne, Westhoek 2 m. Wim Roelant
Heuvelland, Kemmel 1 ex. Wim Marichal
1122776611 TTuuiinnfflluuiitteerr SSyyllvviiaa bboorriinn GGAA 2288//0044 (2004: 25/04) N 88 (2004: 81)
Apr 2 Zonhoven, tuin 1 zp. Johan Royeaerd
3 Essen, Wildertse Duinen 1 ex. Herman Jacobs
8 Dendermonde, 1 ex. Albert Mannaert
Wachtbekken 6
1122777711 ZZwwaarrttkkooppSSyyllvviiaa aattrriiccaappiillllaa GGAA 2299//0033 (2004: 4/04) N 109 (2004: 128) Eén januari-gegeven werd niet gebruikt voor het berekenen van de GA.
Maa 17 Bornem, Kloosterstraat 1 m. Herwig Mees
18 Diest, tuin 1 ex. Annie Vandepoel
Wuustwezel, Gooreind, tuin 1 ex. Peter Symens
1133111100 TTjjiiffttjjaaffPPhhyylllloossccooppuuss ccoollllyybbiittaa GGAA 1177//0033 (2004: 14/03) N 140 (2004: 145) winterwaarnemingen (7) voor 16 februari werden niet gebruikt voor het berekenen van de GA; gelet op het aantal winterwaarnemingen lijsten we voor deze soort de eerste waarnemingen niet op.
1133112200 FFiittiiss PPhhyylllloossccooppuuss ttrroocchhiilluuss GGAA 3300//0033 (2004: 6/04) N 91 (2004: 107)
Maa 16 Neeroeteren, Bergerven 1 ex. Miel Opdenacker,
Tine Pattyn 21 Oud- Turnhout, Liereman 1 zp. Patrick Geerts 22 zangposten te Brecht, Groot Schietveld; Herk-de-Stad, Schulensbroek;
Mol, Postel; Neerpelt, Hageven
resp.Valère Dupont, Willy Mondelaers, Br. Henricus Van Sembeeck, Hubert Lehaen en P. Vangerven
1133335511 GGrraauuwwee VVlliieeggeennvvaannggeerr MMuusscciiccaappaa ssttrriiaattaa GGAA 1122//0055 (2004: 11/05) N 30 (2004: 51)
Apr 25 Attenhoven, tuin 1 ex. André Vanmarsenille
29 Zedelgem, Vloethemveld 1 ex. Luc De Cat
30 Sint- Truiden, Nieuwenhoven 1 ex. Yvon Princen 1133449900 BBoonnttee VVlliieeggeennvvaannggeerr FFiicceedduullaa hhyyppoolleeuuccaa GGAA 2255//0044 (2004: 24/04) N 26 (2004: 34)
Apr 11 Merelbeke, Liedermeers 1 zp. (noord- Guy De Meulemeester europese vorm)
13 Hamont, de l’Escaille 2 ex. P. Geunes, C. Quanten
14 Turnhout 2 m. Stijn Leestmans,
Tom Vermeulen 1155008811 WWiieelleewwaaaall OOrriioolluuss oorriioolluuss GGAA 77//0055 (2004: 4/05) N 76 (2004: 54) Apr 17 Peer, Erpecommerbeemden 1 zp. Robert Van Dingenen
28 zangposten in Bree, De Luysen; Geel, Sas 4; Lommel, Watering (2 ex.);
Tremelo, Putten Van Fonteyn
resp. Leo Corstjens, Tom Schildermans, Toon Jansen, Karl Van Rompaey O
Oppmmeerrkkiinngg::
Ook al de overige gegevens zijn gedigitaliseerd en kunnen later mogelijk worden gebruikt voor verdere studie. Het is niet uit te sluiten dat er bij het invoeren of ver- werken van de gegevens een enkel foutje is geslopen in dit jaaroverzicht. Gelieve dat in dat geval te melden.
Dankwoord
In naam van de Vogelwerkgroep van Natuurpunt wens ik André Vandesande harte- lijk te danken voor de zoals steeds weer erg stipte invoer van gegevens. Hopelijk kunnen de waarnemers hem vanaf dit jaar veel werk besparen dankzij de nieuwe mogelijkheden rond digitale invoer via de portaalsite.
