Inkoop-Wmo-begeleiding-Haren.pdf PDF, 142 kb

(1)

Geachte heer, mevrouw,

Naar aanleiding van de gemeentelijke herindeling hebben wij als opdracht om de praktijk van de voormalige drie gemeenten te harmoniseren. Verder lopen binnen afzienbare tijd de contracten van de voormalige gemeente Haren voor de Wmo-begeleiding en kortdurend verblijf af (per 1 januari 2021).

Daarom zijn we gestart met het verkennen van de gewenste richting voor de toekomst. Deze richting is leidend bij het maken van verdere keuzes bij het inkooptraject van de bovengenoemde dienstverlening.

In deze brief informeren wij uw raad over onze voornemens.

Vanwege onze opdracht tot harmonisatie van de dienstverlening van de nieuwe gemeente starten we met de keuzes die kort geleden voor de periode vanaf 2019 voor de voormalige gemeenten Groningen en Ten Boer zijn gemaakt.

Gewijzigde opzet in Groningen en Ten Boer

De belangrijkste reden voor de wijziging van de opzet in Groningen en Ten Boer was dat de benodigde transformatie van de ondersteuning onvoldoende op gang kwam.

Doel van de transformatie is dat iedereen mee kan doen.

Een deel van de inwoners redden zich daarbij zelf of met behulp van sociale hulpbronnen als hun netwerk. Met basisvoorzieningen stimuleren we deze zelf- en samenredzaamheid.

Voorbeelden zijn de WIJ-teams die de zelf- en samenredzaamheid versterken en de buurtaccommodaties die kansen voor ontmoeting creëren.

Voor inwoners die meer nodig hebben willen we zoveel mogelijk

laagdrempelige ondersteuning dichtbij. Wanneer ook deze ondersteuning niet voldoende is willen we maatwerkvoorzieningen inzetten.

Inkoop Wmo begeleiding Haren D. van der Wal

De leden van de raad van de gemeente Groningen te

GRONINGEN

(050) 367 60 37 -

27-11-2019 -

(2)

2 Dit bleek uit de stijging van het aantal maatwerkvoorzieningen, de daarmee gepaard gaande overschrijding van de kosten en het onvoldoende benutten van algemene voorzieningen.

De voormalige opzet van aanbodfinanciering op basis van prijs maal hoeveelheid (pxq) bood aanbieders onvoldoende ruimte en prikkels om te transformeren

Rekening houdend daarmee kozen we voor een andere opzet. Daarbij hebben we voor vier gebieden aanbieders geselecteerd door middel van een

aanbesteding. Deze zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van de populatie van hun gebied en krijgen daarvoor een lump sum budget. Het gaat hierbij om de volgende ondersteuning: Wmo begeleiding, kortdurend verblijf en sociale activering.

De aanbieders hebben de opdracht om de ondersteuning te transformeren. Dit betekent dat ze zoveel mogelijk ondersteuning in de vorm van een algemene voorziening moeten bieden, gebruik moeten maken van de mogelijkheden van hun gebied (waaronder de ‘pareltjes’) en moeten meewerken aan de maatschappelijke opgaven in een gebied. Dit laatste doen ze in samenwerking met de gebiedsteams en de WIJ-teams. De werktitel voor deze nieuwe opzet is gebiedsondersteuningsnetwerk (GON).

Eerste bevindingen gewijzigde opzet

De nieuwe opzet is relatief kort van kracht. Afspraak met uw raad is dat we na het eerste jaar een evaluatiemoment beleggen. Deze staat gepland in april 2020. Deze datum is bewust gekozen, omdat deze na de financiële afsluiting van kalenderjaar 2019 valt. Op deze manier kunnen we ook in financieel opzicht conclusies trekken.

Desondanks willen we uw raad vooruitlopend hierop meenemen in het verloop van het inkoopproces en onze ervaringen tot nu toe.

De aanbesteding in Groningen en Ten Boer resulteerde halverwege 2018 in een selectie van vier regionale partijen. Daarmee zijn geen ‘cowboy’s uit het westen’ uit de bus gekomen. Iets waar uw raad beducht voor was.

Na definitieve gunning was de focus van de geselecteerde aanbieders gericht op een soepele overgang van de bestaande cliënten naar de nieuwe situatie.

Daarvoor hebben de geselecteerde partijen met alle aanbieders van de bestaande cliënten contact gezocht. Inzet daarbij was om deze partijen te contracteren als onderaanbieder. In het merendeel van de gevallen is dit gelukt (90%). Daar waar dit niet mogelijk was is een passende oplossing gevonden.

Dit was een intensief proces met als gevolg dat de overgang voor de

betrokken inwoners opvallend soepel is verlopen. Ook heeft dit als gevolg dat kleine aanbieders een positie blijven houden in het geheel. Dit was een

belangrijk aandachtspunt van uw raad.

(3)

3 De geselecteerde aanbieders werken intensief samen met de WIJ-teams. Het gaat hierbij om samenwerking m.b.t. individuele cliënten als ook de

mogelijkheden en uitdagingen in een gebied.

Ook werken de aanbieders samen met overige relevante partijen in een gebied, waaronder de gebiedsteams.

Tot slot verwachten we, op basis van de meest recente kwartaalrapportages van de hoofdaanbieders, dat ze hun opdracht binnen hun budget kunnen uitvoeren. Daarmee doorbreken we de stijgende lijn in ondersteuningskosten bij de Wmo begeleiding. Een trend die we niet zien bij andere onderdelen van de Wmo met andere financieringsmodellen.

Waarom nu starten met Haren

Mogelijk vraagt u zich af waarom de bovenstaande evaluatie niet afgewacht kan worden voordat het inkooptraject van Haren start.

De reden is dat de huidige contracten per 1 januari 2021 aflopen en er geen verlengingsoptie meer mogelijk is.

Daarnaast speelt dat we ook in het kader van de harmonisatie n.a.v. de herindeling binnen afzienbare tijd een besluit moeten nemen over de periode vanaf 2021.

Rekening houdend met de wettelijke termijnen en de lange doorlooptijd van een inkooptraject is het nodig om al in 2019 te starten.

Terugrekenend vanaf 1 januari 2021 moet in 2019 de gewenste richting verkend worden met betrokken aanbieders en de Wmo-adviesraad.

Vervolgens moet in het eerste kwartaal de richting vertaald worden in

inkoopdocumenten. In dit kwartaal worden de aanbieders opnieuw betrokken via marktconsultaties.

In het tweede kwartaal start de daadwerkelijke inkoop met publicatie van het inkoopdocument. Aanbieders kunnen hierop inschrijven. Verwachting is dat halverwege 2020 de overeenkomsten gesloten kunnen worden.

Ten slotte volgt na de zomervakantie in 2020 de voorbereiding op de ingang van de overeenkomsten vanaf 1 januari 2021.

Huidige praktijk Haren

De huidige inrichting m.b.t. de Wmo-begeleiding en kortdurend verblijf in Haren vertoont veel gelijkenis met de voormalige opzet van Groningen en Ten Boer.

Met meerdere aanbieders zijn raamcontracten afgesloten voor de Wmo- begeleiding en kortdurend verblijf (in totaal 36). Daarbij leveren de aanbieders een vast omschreven aanbod. Inwoners komen hiervoor in

aanmerking op basis van een indicatie en een beschikking. De financiering is

op basis van pxq.

(4)

4 Het aantal inwoners dat gebruik maakt van de bovengenoemde ondersteuning is als volgt (stand per augustus 2019):

- individuele begeleiding: 60

- dagbesteding: 58

- kortdurend verblijf: 1.

Verder is, net als in Groningen en Ten Boer, een klein deel van de individuele begeleiding als algemene voorziening georganiseerd (kortdurende lichte individuele begeleiding). Verschil is dat dit in Groningen en Ten Boer bij WIJ Groningen is belegd en in Haren bij een aanbieder.

De opzet in Haren wat betreft de re-integratietrajecten vanuit de

Participatiewet verschilt met de (voormalige) opzet in Groningen en Ten Boer. In Haren wordt bij alle re-integratie trajecten (waaronder sociale activering) vanuit de Participatiewet momenteel samengewerkt met één aanbieder. Deze voert zowel de verwijzing als uitvoering uit. In Groningen en Ten Boer is de verwijzing niet bij een externe partij belegd, maar wordt dit door de gemeente gedaan. Bij sociale activering gaat het om ongeveer 10 cliënten per jaar.

Ambities Haren

Overeenkomstig Groningen en Ten Boer is het streven is dat alle inwoners in staat zijn om mee te doen en bij te dragen aan de samenleving.

Centraal daarbij staat de definitie van de positieve gezondheid:

'Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven'.

Het hebben van zinvolle contacten, dag invulling/ritme, zingeving en gezondheid leiden tot het welbevinden van mensen. Mensen die zich prettig voelen zijn beter in staat de regie over hun eigen leven te behouden, hun sociale netwerk te onderhouden en bij te dragen aan de samenleving. Mensen die zich welbevinden doen minder beroep op professionele ondersteuning, zorg en medische voorzieningen. De mens en de wijze waarop hij/zij omgaat met beperkingen staat centraal. Het beleid is daarom gericht op het kunnen omgaan met deze uitdagingen. Meer welzijn en preventie, minder nadruk op specifieke doelgroepen en ziek zijn.

Net als in Groningen en Ten Boer richt de transformatie van de ondersteuning in Haren zich op versterking van zelf- en samenredzaamheid en algemene- en collectieve voorzieningen.

Gewenste richting Haren

Kijkend naar de ambities en de huidige praktijk in Haren en onze ervaringen met de gewijzigde opzet in Groningen en Ten Boer tot nu toe, willen we de Wmo-aanbieders in Haren meer ruimte en prikkels bieden om de

ondersteuning te transformeren.

(5)

5 Op dit moment wordt van aanbieders gevraagd een vaststaand aanbod in de vorm van maatwerk te leveren. Dit geeft hen geen ruimte om maatwerk om te zetten in een algemene voorziening.

Verder prikkelt de pxq financiering de aanbieders onvoldoende om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de eigen kracht van de inwoner, diens

mogelijkheden en netwerk en af te schalen wanneer dat kan. Daarnaast biedt deze wijze van financiering de aanbieders onvoldoende mogelijkheden om sociale ondernemers en bewonersinitiatieven te betrekken bij de

ondersteuning aan inwoners.

Dit sluit niet goed aan bij de ambities van de gemeente en WIJ Groningen om de ondersteuning te innoveren.

Tot slot is er met de huidige inrichting geen strategisch partnerschap

georganiseerd tussen aanbieders, WIJ-team en gemeente bij maatschappelijke opgaven.

Kijkend naar de toekomstige jaren realiseren we ons dat door de vergrijzing het beroep op de Wmo-begeleiding en de druk op de beschikbare middelen verder toe zal nemen.

Gelet op het voorgaande willen we met de inkoop van de Wmo-begeleiding en kortdurend verblijf toewerken naar een toekomstbestendige opzet van de ondersteuning binnen de beschikbare middelen.

Een opzet die aanbieders ook ruimte en prikkels geeft tot het transformeren en efficiënt organiseren van de ondersteuning.

Daarmee zorgen we ook voor een gedeelde en gemeenschappelijke focus van alle spelers; aanbieders, WIJ-team en gemeente.

Verder wensen we betrokkenheid van aanbieders als strategisch partner bij maatschappelijke opgaven.

Rekening houdend daarmee is ons voornemen om bij de inkoop van de Wmo- begeleiding en kortdurend verblijf voor Haren:

- via een aanbesteding (samenwerkende) aanbieder(s) te selecteren die zich aan de opgave voor de transformatie van de ondersteuning verbinden;

- de (samenwerkende) aanbieder(s) de opdracht te geven om zoveel mogelijk ondersteuning in de vorm van een algemene voorziening te bieden, gebruik te maken van de mogelijkheden in hun gebied en mee te werken aan de

maatschappelijke opgaven in hun gebied;.

- te kiezen voor lumpsum financiering.

Afhankelijk van de uitkomsten van de harmonisatie van de re-

integratietrajecten vanuit de Participatiewet wegen we af of toevoeging van de sociale activering aan het geheel gewenst is. Deze toevoeging zou ook in een later stadium, na de aanbesteding, kunnen plaatsvinden.

De bovenstaande koers heeft als bijkomend effect dat de opzet van de Wmo-

begeleiding en kortdurend verblijf tussen de voormalige gemeenten Haren,

Ten Boer en Groningen geharmoniseerd wordt per 2021. Inwoners hebben te

maken met een gelijkluidend divers, laagdrempelig ondersteuningsaanbod

(6)

6 dichtbij waarvoor ze voor een groot deel geen eigen bijdrage hoeven te betalen.

Vervolg

Onze voorgenomen richting zullen we op de korte termijn bespreken met de Wmo-adviesraad en aanbieders. Op deze manier kunnen ze hun zienswijze en aandachtspunten meegeven. Vervolgens willen we in januari 2020 een besluit nemen over de richting voor de periode vanaf 2021. Hierover zullen we uw raad schriftelijk informeren.

Zoals onder het kopje ‘waarom nu starten met Haren’ aangegeven werken we de richting uit in inkoopdocumenten en starten we in het tweede kwartaal van 2020 met de aanbesteding. Over het verdere verloop van de aanbesteding zullen we uw raad mondeling en schriftelijk informeren. Uiteraard ontvangt uw raad een brief over de uitkomst van de aanbesteding.