VRIJHEID IN
DEMOCRATIE
Zaterdag
JOctober 1953 • No. U.
Ontmoeting met Nieuw Guinea (IJ
(Zie pag. 2)
W EEK B L A D V A N D E V <0 L
I(S P A R TIJ V 0 6 R. V R 1..} HE I D EN D E M 0 CR A tIE
De Raadgevende vergadering van de Raad van Europa in September 1953
K
orthals, die sinds jaren de raadgevende ver·gaderingen te Straatsburg bezocht, was dit.- maal verhinde.rd er heen te gaan, omdat hij, bij af·
wezigheid van prof. Oud waarnemend voorzitter der V.V.DAractie, hier niet gemist kon worden, o.m. door het werk ter voorbereiding van de be ...
handeling der begroting voor 195i in de Tweede Kamer. En
zo
heb ik als plaatsvervangend lid dit ..maal liberaal Nederland aldaar alleen vertegen- woordigd.
Mijn voornaamste indruk van deze vergade~
ring, in tegenstelling tot verschillende van de aan haar voorafgegane is, dat zij van bijzonder be- lang is geweest. Vorige vergaderingen bleven meermalen steken in zaken van minder belang1 maar ditmaal was het anders, aangezien de As·
semblée zich· onder meer bezig hield met de al ..
Ierbelangrijkste vraagstukken van de huidige in·
ternationale politiek: wat het standpunt van het .Westen tegenover<Ru~ -bekoorde--te :rijn;-de Europese Defensie Gemeenschap en de Saar-
•uaestie.
Het debat over het eerste vraagstuk werd in ..
geleid door een rapport van de Belg Spaak; er volgde een debat, waaraan 47 sprekers deelna- men. Voor Nederland spraken Mej. Klompé en de Heren Goedhart, Schmal, Vixseboxse en ik.
Spaak beantwoordde de sprekers in een met gloed voorgedragen rede, meesterlijk van inhoud. De zaak werd daarop verwezen naar de commissie voor algemene zaken, welke vervolgens een' uit ...
spraak ontwierp, die zij de Algemene vergade ...
ring aanbeval; in de sluitingszitting op 26 Sep.- tember j.l. heeft deze vergadering haar na een paar kleine wijzigingen aanvaard met 76 tegen 7 stemmen en 11 onthoudingen.
* *
*wat zegt nu - sterk verkort - deze uitspraak?
De wil van alle volkeren tot vrede eist, dat West~Europa het mogelijke doet om spanningen op te heffen; het beste daartoe .zou strekken een volledige ontwapening, maar die is slechts toe- laatbaar in geval van reciprociteit en gepaard met een wederzijdse controle. Zolang dat niet is be.- reikt moet de Westerse wereld de gezamenlijke veiligheid organiseren; daarbij moeten de V er.
Staten van Amerika en het verenigd Europa el·
kaars onafhankelijkheid eerbiedigen. Een waar- borg voor de wereldvrede zij gelegen in het de·
fensief karakter van West~Europa' s bondgenoot ...
schappen en in zijn wil om slechts door bespre•
kingen internationale spanningen op te heffen.
In een tweede paragraaf wordt dan de wenselijk·
heid bepleit van een spoedige bijeenkomst van de grote vier, waarop als voornaamste agendapun ..
ten moeten besproken worden de Oostenrijkse en
·Duitse quaesties, welke naar bevind van zaken•
kunnen worden uitgebreid met andere moeilijk ..
. heden: bespreking van de Duitse quaestie eist vrije verkiezingen in geheel Duitsland en het op•
Irtden van een Duitse regering daarna. De bij ..
eenkomst van de grote vier m~g intussen de ver ..
sterking van de West~Europese defensie niet ver- tragen, noch de totstandkoming van een politieke Europese Gemeenschap, welke de democratische controle zal hebben over de gemeenschappelijke Europese organen (defensie, "kolen en staal .. , enz.). Met het oog daarop wordt aangedrongen op een nauwere samenwerking tussen Engeland en Scandinavië enerzijds en de andere landen van de Raad van Europa anderzijds. In haar vre•
deswil dringt de vergadering ten slotte aan op een wederzijds veiligheidsverdrag, waartoe Rus- land, de Verenigde Staten, Groot~Brittannië en de landen van Straatsburg zouden moeten toe·
treden.
• • •
De
Nederlanders hebben en bloc vóór deze uit·spraak gestemd. En heel merkwaardig was, dat de Belg Motz gerechtigd was te verklaren, dat alle tet vergadering aanwezige liberalen en daarmede verbondenen vóór zouden stemmem uit die verklaring bleek, dat er dus internationaal overleg tussen de liberalen geweest was en dat zij op dit punt eenstemmig waren. Het was te merkwaardiger omdat geen andere groep het ons kon nadoen: alle anderen bleven onderling ver·
deeld. Ik moge er aan toevoegen, dat de ontwor- pen uitspraak met een van mijn wensen rekening had gehouden, dat in de uiteindelijke uitspraak verbetering was gebracht door een door mij on·
dersteund amendement in de richting van het door mij gesprokene en dat de door de heer Motz afgelegde verklaring op mijn voorstel op een es•
sentieel punt gewijzigd was.
In de door mij gehouden rede had ik er be- zwaar tegen gemaakt, wanneer de agenda voor de grote vier eenzijdig zou worden vastgesteld, in het bijzonder wanneer aan de bespreking van de
quaestie~Duitsland de voorwaarde van vrije ver•
kiezingen in geheel Duitsland zou wordén ver·
bonden; ik vreesde, dat de Russen, die als ieder•
een, die er gemakkelijk toekomt om een ander de wet te stellen, er uiterst gevoelig voor zijn dat men het hun omgekeerd niet doet, in zulke voorwaar·
den voldoende motief zouden vinden om de bij·
eenkomst van de grote vier af te wijzen. Het ochtendblad van Maandag 28 September bevat nu een verklaring van het Russisch verbond van vakverenigingen, waaruit de gegrondheid van mijn vrees reeds schijnt te blijken. Het liefst had ik gewild een samenkomst van de grote vier zon- der agenda met als enig doel weer on speaking terms te komen: als dat zou lukken, dan zou de weg gebaand zijn voor verdergaande onderh~n
lingen.
*
0 •Min of meer in verband hiermede stond het de·
bat, ingeleid door een rapport van de Ne- derlander Fens (K.V.P.), over de voortgang van de organisatie der Europese defensie, waarin wordt aangedrongen op de opneming van Duitse troepen in<het Et.tropese leger, op de spoedige tot-
standkoming van de Europese Defensie Gemeen- schap en op de voortzetting van de onmisbare Amerikaanse hulp. Ook dit rapport werd met grote meerderheid bekrachtigd.
• • •
Û
ver de Saarquaestie was er een zeer uitvoerig en gedegen rapport van de Nederlander Jhr.van der Goes van Naters (P.v.d.A.), waarover zich een discussie ontspon welke er op uitliep, dat de vergadering overeenkomstig het advies van de heer Van der Goes dit rapport aanhield om Parijs en Bonn de gelegenheid te geven het onderling eerst eens te worden; daarbij kan het rapport·van dienst zijn en in een volgende vergadering het volgend voorjaar, kan de Assemblée dan op de zaak terugkomen.
• • •
D
lt waren de belangrijkste der behandelde za·ken; natuurlijk waren er ook weer talrijke za·
ken van minder belangrijker aard. Ik noem daar- van het antwoord van de Assemblée • een soort Parlement in statu nascendi. aan het Comité van Ministers op hun rapport over economische za•
ken; de betrokken commissie, onder voorzitter•
schap van de Nederlander Kapteyn (P.v.d.A.) heeft met succes aan de Assemblée voorgedragen om daarin krachtig aan te dringen op verdere liberalisatie van het handelsverkeer: de opneming van de daarop betrekking hebbende passage moest door de liberalen met veel strijd veroverd worden op de Labour~rapporteur, die zich met alle macht, maar vergeefs verzette.
En verder noem ik nog een debat in de alge·
mene vergadering over de verplichte invoering van hetzij het Frans, hetzij het Engels als tweede taal naast de moedertaal op alle scholen, dus ook op alle lagere scholen. Met de grote meer ...
derh~id onzer delegatie~ de socialisten alleen we·
ken af • was ik daartegen: ik betoogde, dat Neder.- land, bekend om de talenkennis zijner bewoners, de vreemde talen (en meer dan één) over het al- gemeen pas doceerde op de middelbare scholen en dat de eis om ze reeds op alle lagere scholen te doceren, te ver ging. De vergadering was het daarmede eens en wees de zaak terug naar de desbetreffende commissie om haar opnieuw te overwegen.
\ . . .
T
erugkome~~. ~p ... de 3 belangrijkste zake~ .en in het hiJZonder op het algemeen politiek debat, herhaal ik, dat ze deze vergadering boven verschillende vorige vergaderingen verheven hebben en dat ze blijk geven van een groeiendeWest~Europese eenheidsgedachte. Moge de nieuw aangenomen Europese vlag • de 15 gou- den sterren der deelnemende landen op een he.- melsblauw veld .. meer blijken te zijn dan een uiterlijk symbool; zij wappere voortaan overal, waar de Europese eenheid metderdaad beleden
wordt. WENDELAAR.
'i
,_,
.. i.
11
~·
VBJ.JBEID EN DEMOORATIE
~,
S OCTOBER l95S- PAG. t ·
Ontmoetinl{ met Nieuw Guinea (l)
Een eerste kennismaking die echter teleurstellet1de aard was
van
Douane-autoriteiten te Biak demonstreerden degelijkheid''
,., Neder land se
hun
In de veronderstelling, dat er lezers van ons partijblad zullen zijn, die belangstel- ling zullen hebben voor een venlag van mijn reis met de Parlementaire Commissie
~r Nieuw Gulnea., heb ik het voornemen opgevat in enige elkaar opvolgende arti- kelen mijn ervaringen weer te geven.
Het taxi-rijden is er zeer goedkoop en taxi's ziet men daar dan ook volop. De- ze hebben meestal geen vaste standplaats en rijden maar rond om hier of daar een vrachtje op te pikken. Dit kan daar ook gemakkelijk, omdat de benzine er goed- koop is.
Natuurlijk zal dit venlag niet voUedig zijn, temeer niet, daar er over enige tijd een officieel rapport van de Coii1DlÏS8ie zal verschijnen, hetgeen evenwel niet weg- neemt, dat ik mij toch de vrijheid veroorloof hier mijn mening over enkele markante punten naar voren te brengen, gebaseerd op de door mij opgedane ondervinding.
Des avonds vond er een ontvangst b1j de waarnemende gezant plaats, waarbij vrijwel de gehele Nederlandse kolonie, ongeveer 50 personen, aanwezig was.
Men was blij eens mensen te ontmoeten, die kersvers uit Holland kwamen, want over het algemeen is het Nederlandse nieuws in Manilla zeer schaars.
Zo was dan Zondagavond 9 Augustus aangebroken, het tijdstip, waarop de Com- missie moest aantreden voor haar reis. Behalve door haar diverse familieleden werd zij ook nog uitgeleide gedaan door de heer Kiveron namens de minister van Oyer- zeese Gebiedsdelen, de heer Jonkman, voorzitter van de Eerste Kamer en Freule van Stoetwegen ais belangstellend mede-Kamerlid.
De volgende morgen om 7 uur was het weer appèl op het vliegveld en werd de reis voortgezet naar Biak, de luchthaven van Nieuw Guinea.
Precies 10 uur ging het K.L.M. toestel
"Enschede" met 44 passagiers en het normaal aantal bemanningsleden, J.e lucht in. Nog een laatste blik op het in het donker verzinkende Amsterdam en enige minuten later kregen wij al weer duidelijk de contouren van het Rotter- dams stadhuls in het oog, terwijl wij ook nog goed de Coolsingel en de bin- nenplaats van het stadhuis onderscheid- den.
Nog even een glimp van Antwerpen en toen was alles in duister gehuld, aange- zien het vliegtuig een 4.000 m. hoogte had bereikt en wij practisch tussen twee wolkenlagen doorvlogen. De meesten sluimerden dan ook al spoedig in, een sluimer waaruit zij des morgens om 4 uur werden gewekt, omdat wij Beiroet naderden, onze eerste landingsplaats op deze lange reis.
Was de air-conditioning temperatuur in het vliegtuig zeer aangenaam en ze- ker niet te warm, toen wij het toestel langs de landingstrap verlieten, viel een benauwende hitte op ons, want ondanks het vroege morgenuur, stond de zon al hoog aan de hemel.
Onaodig te zeggen, dat Beiroet een in- ternationale vlieghaven heeft, waarop men alle talen der wereld hoort en naast de Europese kleding tal van klederdrach- ten ziet, o.a. de Turkse Fez en de lange gewaden van de Oosterse volkeren uit Syrië, Libanon, Israël, Irak en Iran.
Hier stond een ontbijt voor ons geser- veerd en na 1% uur oponthoud, werd de reis weer voortgezet, met voor die dag
a~ einddoel Karachi, waar wij om onge- veer 7 uur 's avonds landden.
Van dit gedeelte van de reis valt wei- nig te vertellen, omdat op zeer grote hoogte werd gevlogen en grotendeels steeds boven water, in het gezicht van de kust, zonder echter veel plaatsen te kunnen waarnemen.
Kaar•licht in Karachi
In Karachi beleefden wij het avontuur, dat het electrisch licht defect was en men zich behelpen moest met het pro- bate hulpmiddel, dat wij hier in Holland ook gebruiken, als het electrisch licht ons in de steek Iaat, n.l. met kaarsen.
Per autobus werden wij naar het KL.M.-hotel gebracht, waar ons diner reeds klaar stond en wij de gelegenheid kregen na het nemen van een bad wat te rusten, omdat wij diezelfde avond om 12 uur onze reis moesten vervolgen.
Na Karacht even een tussenlanding te Rangoon en toen nog 2 uur vliegen naar Bangkok, onze eer"te nachtstop, waar wij Dinsdagmiddag om 3 uur arri-
veerde~ Hier ià een goed geoutilleerd hotel van de K.L.M., genaamd "Plas- wijck".
Door de K.L.M. was daar een tocht verzorgd langs de voornaamste beziens- waardigheden, terwijl 's avonds een ont- vangst gearrangeerd was bij de Neder- landse zaakgelastigde.
Woensdagmorgen was het weer vroeg dag, want om 7 uur zaten wij alweer in het luchtruim voor onze tocht naar Ma- nilla, een route, welke ons eerst voerde over Cambbdja, de Franse kolonie, waar de laatste tijd nogal hevig wordt gevoch- ten. Voorts ging het steeds over water naar de hoofdstad van de Phllippijnen.
Boven deze statl waa de lucht zeer don- ker en onstabiel, zodat het vliegtuig rare schommelingen maakte. Na het landen hoorden wij, dat wij bijna waren inge- haald door de sllaart van een .typhoon, maar de piloot had nog juist toestem- ming kunnen. krijgen om te landen, het-
geen hij op een zeer kundige wijze _vol- bracht.
De zaakgelastigde van de Nederlandse Regering, die op het vliegveld ter ver- welkoming aanwezig was, verklaarde ons echter later, dat hij een ogenblik gedacht had, dat het vliegtuig als het ware uit de lucht kwam vallen, met zulk een vaart kwam het toestel naar beneden. Nog geen 5 minuten na het landen slagregen- de het dan ook, zoals alleen maar in tro- pische landen kan voorkomen.
Maflilla .tad der tegen•tellingefl
In Manilla werden wij ondergebracht in een zeer modern hotel, 14 verdiepin- gen hoog en kamers met air-conditio- ning, evenals de grote eetzaal. Daarbul- ten was het echter tamelijk warm, ook al als gevolg van de vochtige hitte door de regenbui.
Manilla zelf is door de tweede Wereld- oorlog erg verwoest. Wat de behuizing betreft, ziet men daar de grootste tegen- stellingen. Naast de onmogelijkste krot- ten en huizen van zink en jute zakken, treft men daar zeer grote en moderne gebouwen aan, Amerikaanse flats en heel veel gebouwen uit de oorlogsjaren, door de Amerikanen daar neergezet bij de verovering van Japan. Ook ziet men daar prachtige gebouwen uit de Spaan- se tijd, toen de Philippijnen nog een Spaanse kolonie waren.
Manilla is dus een stad van grote te- genstellingen en die zijn er niet alleen ten aanzien van de gebouwen, maar deze contrasten neemt men ook waar bij de inwoners. Naast grote armoede, ziet men enorme rijkdom en het aantal autÓ's van de duurste merken is daar ongekend groot, want lopen doet daar bijna nie- mand.
Evenmin valt er veel over dit laatste stuk van de reis te vertellen, aangezien ook thans weer op een grote hoogte en merendeels over water werd gevlogen.
Het was 3 uur in de middag, toen wij voor het. eerst een stukje van het Neder- lands gebied van Nieuw Guinea in het zicht kregen.
Zo uit de lucht gezien een zeer heuvel- achtig landschap, sterk begroeid en door- sneden door vele grillige riviertjes. Men- selijke wezens vielen er. weinig te be- speuren, nog mlnder steden en dorpen.
Om ongeveer 4 uur landden wij te Biak, waar wij werden ontvangen door de staf van de Marine, welke daar ge- vestigd is en door een vertegenwoordiger van de Gouverneur. Daarop moesten wij eerst in een autobus naar de douane- loods en de emigratie-autoriteiten.
Nederfarad weer eem op
•'n
•malst ·Deze ontvangst beviel onze Commissie uitermate slecht. Niet alleen, dat wij een half uur in de brandende zon' moesten staan wachten, maar dit gehele gedoe had geen zin, 11mdat iedereen wist wie wij waren, waar wij vandaan kwamen en onze namen kende.
Deze gehele ontvangst deed des te on- aangenamer aan, omdat wij op geen der tussenlandingsplaatsen, waar wij toch in vreemde landen kwamen, ook maar de minste last of oponthoud hadden onder- vonden. Maar nu wij op Neder\ands grondgebied waren aangekomen, werd ons eens even de Nederlandse degelijk- heid gedemonstreerd, welke in dit geval evenwel geen enkel nut sorteerde.
Toen dit "drama" ten einde was, wer- den wij naar het K.L.M. hotel te Biak
DEZE BURGER
heeft met de diepe belangstelling, die de burger past en betaamt, kennis genomen van de verkiezing van Amsterdams zevende wethouder en der- zelver grond en reden. Ge weet dat allen: er is een baan gecreëerd niet omdat die baan nodig was, maar om een politieke meerderheid in Amster·
dams college van B. en W. te creëren.
Dat is, zonder nu direct met die belastingcenten van u en mij te komen aan- dragen, een door-en-door onzindelijke historie en iedere mens van menselijk en (dus ook) politielee fatsoen, kan zulle een historie niet anders dan onzin- delijle vinden en afkeuren.
Dàcht gij ...
Maar blijkbaar houdt deze smaal voor het onzindelijke op, waar de partij- discipline begint en àlle leden van de fracties van p.v.d.a. en r.i.v.p. in de Amsterdamse gemeenteraad hebben zich disciplinair aan het afspraakje ge·
houden en géén van hen, die toch het onfatsoenlijke hebben m oe ten ;ien, is daar met zijn stem tegen voor uit durven komen.
Dat is voor mij - mèèr dan die zevende heer op zich zell - het menselijk- beschamende van deze historie; dat de politieke mens, al is dat ook maar een gemeenteraadslid, z6zeer zijn vrijheid prijs geelt dat hij zijn menselijie waardigheid verliest aan de order van boven al.
Mens eI ijk is dit bistorie'tje vèèl beschamender en meelijwekkender dan het politiek onoirbàar is.
Van à! die mannen en vrouwen heeft niet èèn het gareel durven verlaten.
omdat zijn gevoel zich verzette tegen dit handeltje.
Soms zijn de mensen endragelijk-waardeloos voor
DEZE BURGER
•
Het is ons een genoegen bijgaand het eerste artikel te publiceren van ons Tweede Kamerlid, de heer Joh.
G. H. Cornelissen, over de reis naar Nieuw Guinea, die hij als lid van de Parlementaire Commissie naar dit gebied maakte.
Ofschoon de bevindingen van de- ze Commissie uiteraard in een of- ficieel rapport zullen worden vast- gelegd en haar voornaamste erva- ringen dus nog niet voor publica- tie rijp zijn, achten wij ons noch- tans gerechtigd hiernevens enige persoonlijke indrulcien van de heer Cornelissen weer te geven. - Red.
gereden, waar ons een tweede teleurstel- ling wachtte. ·
Wij zijn allen, zonder uitzondering, vol lof over de service van de K.L.M., welke ons in het vliegtuig en daarbuiten op onze reis werd geboden. Het eten en de verzorging was àf al viel ons natuurlijk wel op, dat er verschil in toewijding bij de onderscheidene l~den der bemanning was, daar wij bij elke landingsplaats een nieuwe bemanning kregen, zowel wat het besturen van het vliegtuig betrof, als de stewards. Hierdoor waren wij natuurlijk In de gelegenheid deze verschillen, die overigens zeer menselijk zijn, te consta- teren en deze opmerking wil dan ook in het geheel niet zeggeri, dat er klachten · zouden zijn. Dit geldt ook voor alle lan- dingsplaatsen, waar wij al dan niet heb- ben overnacht.
Te Biak .,iel het tegera
Te Blak was het echter in één woord een bende!
Zoals later bleek, was dit gedeeltelijk te wijten aan het feit, dat een vliegtuig op weg van Sydney naar Holland, enige dagèn vertraging had en te Blak nu 40 passagiers op doorreis zaten te wachten.
Maar afgezien daarvan, het K.L.M. ho- tel is aldaar niet meer dan een barak, gedeeltelijk in gebruik als eetzaal en ver- der een verpozingsverblijf voor een ieder, die een glaasje bier kan betalen.
De logeergasten werden ondergebracht.
in barakken en voor de Parlementaire Commissie en de vertegenwoordiger van de Gouverneur werd een kamer ont- ruimd, waar met z'n twaalven, als sardl- nes in een blik, in kribben moest worden geslapen. Wel een heel verschil met de hotels in de voorgaande landingsplaat- sen.
De eerste kennismaking met Nieuw Guinea begon dus niet onder hoopvolle tekenen, maar gedeeltelijk hadden wij dit kunnen weten, omdat wij vooruit er voor waren gewaarschuwd, dat comfort op ve- le plaatsen op dit eiland wel een begrip.
maar geen realiteit ià.
Later bleek ons, dat de slechte outtila- ge van bet K.L.M:. hotel mede veroor- zaakt wordt door het feit, dat men beZil is met het bouwen van een nieuw hotel en nu geen geld en arbeid meer aan het oude wil spenderen.
Maar zonder nu verder crltiek uit te oefenen, de eerste kennismaking met Nieuw Guinea kan niet anders dan zeéf teleurstellend worden genoemd.
(Wordt vervolgd).
JOH. C.
-IIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIII.IHIIIIIIIIIIIIIIIBIIIIIHIHIN-
QNS KAMERLID CORNELISSEN . VERHUISD
Ons Tweede Kamerlid, de heer .Joh. 0.
H. Cornelissen, in de hoofdstad woon- achtig, ià verhuisd naar Darwinplant- soen 17, Amsterdam-0.
De heer Cornelissen Ie telefonisch te bereiken onder no. 7U602.
111 111111 111
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
* tum WEEK to.t WEEK *
Het loonconflict
Het conflict, dat tussen de organisaties van werkgevers en werknemers was uitgebroken is vorige week in ons blad een ,.betreurenswaar~
dig conflict" genoemd en wij hebben de hoop uit- gesproken, dat alsnog een oplossing voor de ge- rezen moeilijkheden zou worden gevonden. Ge- lukkig is op het al1erlaatste moment nog een commissie van deskundigen ingeschakeld, en de Regering heeft bij haar beslissing de berekenin- gen van deze heren- gevolgd. Voorzitter van die commissie van deskundigen was prof. mr F. de Vries, die ook voorzitter is van de S.E.R., de Sociaal Economische Raad.
Merkwaardig blijft het, dat de ?fgevaardigden van de vakbeweging steeds geweigerd hebben om een advies van de Sociaal Economische Raad te doen inroepen.
Nu de beslissing der Regering gevallen is komt van die zijde allerlei bezwaar naar voren tegen door de deskundigeq gebruikte cijfers, die door het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn ver- schaft. En nu is van die kant, die steeds bezwaar maakte tegen de inschakeling van de S.E.R. om- dat daardoor de aangelegenheid maar zou wor- den getraineerd, bezwaar gemaakt tegen het feit dat de Regering op grond van cijfers der des- kundigen zo snel beslist heeft! Nu zou men dus van die kant eerst weer eens gaarne over de cij~
fers der deskundigen, - die men eerst ook als zodanig had aanvaard - willen gaan praten!
Het maakt op ons wel een wat vreemde indruk.
Overigens zijn wij van oordeel, dat de voor·
mannen der vakbeweging zich zelf in een moei- lijke positie hadden gemanoeuvreerd en kennelijk hun ,.weg terug" moesten dekken. Want, hoe men de zaken ook wendt of keert, de eis van de vakbeweging tot een loonsverhoging van 6 pro- cent is onhoudbaar gebleken en toen de onhoud- baarheid door het rapport der deskundigen was aangetoond, hebben de voormannen van het N.V.V., het C.N.V. en de K.A.B. zelfs nog vast- gehouden. Toen de Regering daarna evenwel de door dezen bepleite 6 procent niet aanvaardde, maar het percentage der verhoging op 5 stelde, was dit voor het prestige van de voormannen der vakbeweging uiteraard een slag.
Het zou ons niet verbazen als ze achteraf tot de erkenning zouden komen, dat het verstandiger beleid zou zijn geweest de S.E.R. tijdig te hebben ingeschakeld. Dan was ook veel voorkomen ge- worden! Ook veel, waarover de heren nu zeker spijt zullen hebben!
Heel erg
J
n het hoofdartikel van vorige week werd ge- schreven dat bij een ernstige zaak als de loon- kwestie nuchterheid en zakelijkheid geboden wa- ren. Wij wezen toen ook op de heftige toon, diede heer Ad Vermeuten van het N.V.V. had ge- bezigd. Kort nadat dit in ons blad was geschre- ven kwam ons het orgaan van het Christelijk Nationaal Vakverbond in Nederland in handen.
In dit blad, .. De Gids", troffen wij een hoofd- artikel aan, ondertekend door R. Wij mogen aannemen, dat achter deze R. schuil gaat de heer M. Ruppert, de leiderfiguur van het C.N.V .•
een man die dus terdege weten moet wat hij zegt, want zijn verantwoordelijkheid als bestuurder ener vakorganisatie is zwaar.
Dat de heer Ruppert bezwaren had tegen de wijze waarop de werkgevers hun rekenwerk ver- richtten bij het zoeken naar het percentage der loonsverhoging, wij zullen er de heer Ruppert geen verwijt van maken. Het is overduidelijk ge- bleken, dat het berekenen van dat percentage geen eenvoudige zaak is en dat veel verschil van inzicht mogelijk is. Het gaat ons echter om de wijze waarop de heer Ruppert in het orgaan van zijn organisatie zijn bezwaren formuleert. Wij vinden het bijvoorbeeld verre van fraai, wanneer de heer Ruppert, doelend op de werkgevers, neer- schrijft:
.,Met cijfers en met statistieken kun je al1es .,bewijzen", als je dcaar tenminste een karak- ter naar hebt".
Dit gaat ons te ver. En de grenzen van het be- tamelijke zijn ook overschreden wanneer de heer Ruppert schrijft:
.. Thans volstaan we met de opmerking, dat er ook voor de arbeiders tegenwoordig leer- plicht bestaat; dat ze óók kunnen rekenen;
dat ze bovendien contributie betalen aan hun bond, om het die bond mogelijk te maken tegenover de economische foefjes van werkgeverssecretarissen de waarheid te plaatsen; en dat ze bovendien het gezond verstand gekregen hebben om niet in werk- geversfuiken te lopen".
Toen wij dit lazen wreven wij ons toch wel de ogen uit. In de eerste plaats omdat wij zulke taal wel hadden verwacht van lieden, die op het be- ginsel van de klassenstrijd staan, maar zeker niet van een voorman der christelijke vakorganisatie.
En voorts treft ons dit geschrijf van de heer Rup- pert, omdat deze daarmede ook trof de protes- tants-christelijke werkgevers met welke hij in één partijverband, de anti-revolutionnaire partij, ver- enigd is. Wij durven het wel betwijfelen dat vele anti-revolutionnairen het geschrijf van hun par- tijgenoot Ruppert erg op prijs stellen! Ons dunkt zo, dat zij het niet waarderen zullen wanneer de betrekkingen tussen werkgevers en werknemers worden geschaad op een wijze zoals de heer Rup- pert het gedaan heeft! In ieder geval hebben wij het nuttig geacht de geciteerde passages aan de vergetelheid te ontrukken. Zij waren ook heel erg!
3 OCTOBER 191)1 - PAG. I
En de middenstand?
Bij de laatste herziening der lonen, waarbij de Regering dus een verhoging van 5 procent verplicht heeft gesteld, heeft de bedoeling voor~
gezeten een compensatie te geven voor de huur~
verhoging en de consumptiebeperking op te hef~
fen. Sociaal gezien een doel waarover wij ons ver~
heugen.
Nu heeft de staatssecretaris voor Sociale Za~
ken, mr dr A. A. van Rhijn de beslissing der Re~
gering toegelicht in een persconferentie. Wij heb~
ben er ons over verbaasd, dat deze taak opgedra~
gen is aan mr van Rhijn. Het gaat hier om een zaak, die sociaal en economisch van het grootste gewicht is en die toch zeer veel beroering heeft gewekt in den lande. Waarom hebben minister Suurhoff, de bewindsman van Sociale Zaken, of minister Drees die taak van voorlichting zelf niet vervuld? Wij zouden dat veel juistèr hebben ge~
acht.
Maar hoe het zij, de staatssecretaris van Rhijn heeft nu g~sproken. En hij heeft duidelijk ge~
maakt, dat de werknemers behalve een loonsver~
hoging ook nog kunnen rekenen op de belasting ..
verlaging, op inkrimping van het verschil tussen de hoogste en laagste gemeenteklassen en op ver~
hoging van het uurloon van de geschoolde arbei•
ders met twee centen, wijzigingen waarover wij ons zeer verheugen, omdat wij ze sociaal zowel als economisch van belang achten.
Wat dr van Rhijn over de middenstand zeide was echter maar zeer mager. Volgens een kran~
tenverslag .. ontkende (hij) de moeilijkheden van de middenstand niet". Maar hij zag toch wel lichtpunten. Hij noemde de .,enorme betekenis van de aangekondigde belastingverlaging", voorts ,.de ruimere consumptie" die gevolg zal zijn Viin de loonsverhoging en tenslotte .,een dalende ten~
denz" van de groothandelsprijzen.
Nu moeten wij zeggen, dat dit alles nogal vaag is en dat wij bepaaldelijk de ,.enormiteit" van de belastingverlaging voor de middenstand niet zien.
En wij vrezen, dat de hogere huishuren en de hogere huren voor bedrijfspanden menig mid~
denstander zeer zwaar zal drukken. En daar komt dan nog de loonsverhoging bij, die de mid- denstander zal moeten dragen. Als men zo het een tegenover het ander stelt, dan zijn wij van mening, dat het geheel er voor de middenstander nu niet zo gunstig uitziet. Zou de Regering daar nog niet eens over nadenken en zou zij niet nog eens overwegen wat zij voor deze groep van bur- gers zou kunnen doen? In ieder geval achten wij het middenstandsprobleem met de algemeenhe- den van de staatssecretaris niet afgedaan.
Trouwens, het probleem van de klei~e spaar- der is ook niet afgedaan. Zou de Regering ook daar haar aandacht niet eens aan wijden?
Zeer geslaagde hijeenkomst der J.O.V.D.
Interessante besprekingen over het vraagstuk der Europese eenheid
De nog jonge organisatie der politiek vrijzinnige jongeren, de f.O.V.D., heeft gedurende het week-end van 19 en 20 Sep·
tember j.l. een bijeenkomst be·
legd in .,De Berenkuil" te Grollo in Drenthe. Deze bij·
· eenkomst was wel een zeer bij·
zondere. Zij was gewijq aan het vraagstuk der Europese een·
beid. Niet alleen daaraan ech·
ter ontleende zij haar beteke·
nis. Het karakter werd mede bepaald door het feit, dat men het zo had georganiseerd, dat naast een liberaal en warm voorstander der Europese een·
heid ook een socialist was uit·
genodigd, die zeer grote reser- ves naar voren bracht, in het bijzonder tegen de Europese Defensie Gemeenschap. De Ji.
beraal was ons Eerste Kamerlzd H. D. Louwes, een spreker, die de gloed zijner overtuiging weet mede te delen aan zijn hoorders, ditmaal dus een ge·
'·"
' zeischap van jonge mensen. De heer Louwes hield een pracbti·
ge rede, dat was het algemene oordeel. Zijn woorden werden zeer gewaardeerd.
De socialistische spreker was niemand minder dan mr ]. A.
Jonkman, de voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Gene·
raai. Het was interessant deze scherpzinnige opmerker te ho·
ren waarschuwen tegen veel wat op het terrein der Europese eenwording gevaren in zich draagt. Geen wonder dan ook, dat vele jongeren, voorstanders der Europese eenheid, in ver·
zet kwamen. Wat overigens reeds daarom een gelukwens waard is, omdat het aantoont, dat in de ].O.V.D. jongeren zit·
ten, die niet schromen hun me·
ning te stellen, zelfs tegenover die van -een ervaren politicus, zoals de voorzitter der Eerste Kamer, mr Jonkman is. Dat is
bet bewijs van een krachtige overtuiging en die te mogen vaststellen bij de vrijzinnige jeugd is verheugend. Overigens toonde dit debat nog eens weer - wij willen niet nalaten ook bierop nog de aandacht te ves·
tigen - hoe op deze wijze de jongerenorganisatie een prach·
tige leerschool is om kennis over algemeen maatschappelij- lee vraagstukleen te vergaren en om zich te bekwamen in het helder formuleren van gedach·
ten. Het belder formuleren van gedachten trof ons ook zeer in de uitstekende betogen, die de voorzitter. van de ].O.V.D., de heer H. Roethof, heeft gehouden op deze weele-end bijeenkomst.
Het geheel toonde, dat er ver- scheidene jongeren zijn van wie voor de toekomst nog veel mag worden verwacht voor de vrij·
zinnige beginselen. Moge dit algemeen worden gezien als iets van grote waarde en moge
van het enthousiasme en de leennis der jongeren gebruik: ge·
maakt worden in deze zin, dat bij het opstellen van candida·
tenlijsten voor de vertegenwoor- digende lichamen in het hijzon- der ook aan goede jonge krach·
ten een kans geboden wordt!
Het week-end was speciaal in het prachtige Grollo belegd om vooral de jongeren uit het Noor·
den de gelegenheid te geven het bij te wonen. Opmerkelijk was echter, dat uit andere de- len van het land echter ook ve·
len waren gekomen. Voorts was er een afvaardiging van de Belgische jonge liberalen en één uit Duitsland. Met elkaar heeft men een prachtig week·
end gehad. Prachtig vanwege het hoge niveau waarop de in·
leidingen stonden, prachtig vanwege de zeer mooie natuur, waarin enige heerlijke. wande·
lingen zijn gemaakt, prachtig
evenzeer door de zeer ruime mogelijkheid van onderling con·
tact en gedachtenwisseling. De organisatoren kunnen met heel veel genoegen op al hun (en haar!) voorbereidende arbeid terugzien.
Vermelden wij tenslotte, derf de redevoeringen en gèdach·
tenwisselingen werden bijge- woond door ons Eerste Kamer·
lid mr dr R. H. baron de Vos van Steenwijk en door de bur·
gameester van Rolde (waartoe Gro/lo behoort), Th. Ph. ba- ron Mac:kay, welke beide heren vergezeld waren van hun echt·
genoten. Ook verscheidene voor·
aanstaande figuren uit de V.V.D. in de provincie Drenthe waren bij de "officiële" zittin·
gen aanwezig. Voorts was ons Tweede Kamerlid drs H. A.
Korthals, erelid der /.O.V D., ge·
durende het gehele week-end aanwezig.
3 OCTOBER 1953- PAG. 4
* parlemer.
Dr. Lucas~ van de I{. V. P.~~
parlem
~·
,
eerste
Het is toch wel erg dwaa. en inconsequent gesteld met de bevolkingspolitiek In ons land, zo merkte dezer dagen iemand op.
Ons land is zwaar overbevolkt; de altijd maar voortschrijdende toeneming onzer be-
"·olking wordt een steeds nijpender probleem; met grote kosten voor de gemeenschap worden jaarlijks 30 tot 40.000 Nederlanders geëmigreerd en ondanks dat alles gaat die- zelfde gemeenschap rustig voort, geboortepremies (want dat zijn die kinderbijslagen op het loon en die steeds verhoogde kinderaftrekken bij de belastingen in wezen toch) te verlenen, welke zelfs progressief verhoogd worden, naarmate het aantal kinderen toeneemt.
Hetzelfde kind, waarvoor uit gemeenschappelijk opgebrachte gelden 16 tot 25 jaar lang kinderbijslag wordt betaald en waarvoor tegelijk belangrijke kinderaftrek voor de directe belastingen wordt genoten, moet wellicht over 25 jaar met grote moeite en kosten weer worden "afgevloeid" naar elders, omdat er in ons land geen redelijke plaats meer voor is.
Wij geven toe, dat dit een uiterst nuchtere redenering is en dat het vraagstuk van de "gezinspolitiek" aldus wel tot iets te eenvoudige proporties is teruggebracht.
Met name kan niet ontkend worden, dat de minst draagkrachtige grote gezinnen nu eenmaal een sociaal probleem vormen, waarvan de gemeenschap zich niet geheel los kan maken, evenmin trouwens als van de tegemoetkoming aan de gezinnen met stude- rende kinderen uit de in de na-oorlogse jaren financieel zo achterop geraakte midden- groepen.
Maar dat neemt niet weg, dat het toch wel eens goed is, zaken, die van andere zijden met vele gewichtige, maar aanvechtbare theorieën worden versluierd, zo nu en dan eens in een wat schel daglicht te plaatsen.
} n ieder geval moesten wij aan deze op- merking denken, toen in de Tweede Ka- mer de K.V.P.-afgevaardigde dr Lucas het debat over de ontwer-pen tot coördinatie van bepalingen van sociale verzekeringswet·
ten met die van de loonbelasting en de ver- eveningsheffing, weer eens deed vastlopen op bezwaren en eisen, ontleend aan de in deze kring voorgestane .,gezinspolftiek".
Wat was het geval? Reeds vóór de oorlog was _geklaagd over de weinige coördinatie der sociale verzekeringswetten en met name wijlen het liberale lid van de Tweede Ka- mer dr I. H. J. Vos heeft bij elke gelegen- heid, welke zich daartoe voordeed, gepleit voor meer unificatie en vereenvoudiging in de uitvoering. Nadien z.ijn daarbij echter nog gekomen nieuwe heffingen op het loon bij de werkgever, als de loonbelasting en de ver- eveningsb.effing.
In de memorie van toelichting op de thans in behandeling genomen ontwerpen werd er terecht op gewezen, dat die weinige coördi- natie, voor zover de sociale verzekerings- wetten betreft, wel verklaarbaar was.
Het tijdstip van de totstandkoming dier wettelijke regelingen ligt namelijk veelal ver uiteen en herhaaldelijk zijn in de latere wet- ten nieuwere inzichten ten aanzien van be·
paalde onderwerpen verwerkt, zonder dat daarmede een aanpassing van de oudere, . dus reeds bestaande wetten gepaard ging.
En daarbij kwamen dan, als gezegd, later nog de loonbelasting en de vereveningahef- fing in de fiscale sfeer, die op haar beurt weer niet of onvoldoende op die sociale ver- zekeringswetten aansloten, waardoor o.a.
met een variërend begrip "loon" moest wor- den gewerkt.
Het gevolg van dit alles was een zeer in- gewikkelde loonadministratie, die voor gro- te werkgevers een grote kostenverhogende factor werd en .voor de duizenden kleine werkgevers en baasjes, die zich geen extra personeel voor loonadministratie kunnen veroorloven, een claim op hun weinige vrije tijd betekende. Het is duidelijk, dat dit in deze kringen een popularisering van de so·
ciale wetgeving niet in de hand werkte.
• • •
Û
m al deze redenen is het toe te jui- chen, dat de Regering, aan de hand van een terecht geprezen rapport van een daartoe enige jaren geleden ingestelde coördinatie-commissie (de "commissie-VanDr. LUCAS
•••• extra kind •• , •
den Tempel"), is gekomen met enige ont- werpen, die een eerste en belangrijke stap kunnen betekenen op de weg naar coördi- natie en vereenvoudiging.
Wie in dit labyrinth enigszins thuis is, zal kunnen begrijpen, dat het hier geen eenvoudige zaak gold en dat met name de kinderbijslagen en de kinderaftrekbepalin- gen, waarin bovendien zo dikwijls inciden- tele wijzigingen waren aangebracht, veel hoofdbrekens opleverden.
Algehele coördinatie bleek op dit punt dan ook (vooralsnog) niet m1>gelijk. Zo worden kinderbijslagen ·bijvoorbeeld noch voor de premieheffingen der sociale verzekeringen, noch voor de vereveningsheffing belast, maar voor de loonbelasting kan dit belang- rijke inkomstenbestanddeel riatuurlijk niet buiten beschouwing worden gelaten.
Hier was coördinatie dus uitgesloten, maar toch bleek een belangrijke vereenvou- diging te kunnen worden bereikt door het , ontwerpen van een bijzonder tarief voor de loonbelasting, waardoor de werkgever voort- aan, nadat hij het loon voor de sociale ver- zekeringswetten heeft berekend, aan de hand van de ontworpen tabel direct de ver- schuldigde belasting zal kunnen aflezen.
Om dit te bereiken, was het echter nodig, de bestaande verschillen in criteria voor ue kinderbijslag enerzijds en de kinderaftrek (voor de belasting) anderzijds, te doen ver- dwijnen zoveel dat mogelijk was. En in het bijzonder geldt dat wel voor de verschillen in de leeftijdsgrenzen.
· De kinderbijslag wordt tot nu toe, volgens de laatste regelingen, in hoofdzaak verleend voor kinderen, die jonger zijn dan 16 jaar, alsmede voor kinderen van 16 tot 21 jaa11, die studerend zijn.
der coördinatie-ont..- Beteken i•
belaatingen
tijd•grenzen voor dwaze "Lucas-kind"
- Een rapport
valf~kinderbijslag~
tegenzet - Steun
Aanspraak op kinderaftrek voor de belas- ting daarentegen bestaat voor kinderen, die jonger zijn dan 17 jaar, alsmede voor ge- brekkige kinderen,· die jonger zijn dan 21 jaar en tenslotte voor studerende kinderen, die jonger zijn dan 25 jaar.
• • >!
Dit sluit dus op enige kardinale punten niet aan en de unificatie, welke de Regering bij deze ontwerpen nu o.a. voor- stelde, was, de algemene leeftijdsgrens voor de kinderaftrek terug te brengen tot 16 jaar, zodat deze gelijk kwam te liggen met de algemene grens voor de kinderbijslag.
Daarentegen zou de grens voor de kinder- bijslag voor studerende kinderen van 21 op 25 jaar worden verhoogd, zodat deze grens eveneens in beide gevallen gelijk zou ko- men te liggen.
Men ziet: in het laatste geval betrof het een voordeeltje voor een aantal kinderbij- slag-genietenden; een voordeeltje, dat de schatkist ongeveer één millioen gulden zou kosten. Hiertegen werd van geen enkele zij- de in de Kamer bezwaar gemaakt.
Tegen de andere verschuiving echter, die de algemene fiscale leeftijdsgrens van 17 op 16 jaar zou brengen, kwam de heer Lucas, ··
van de K.V.P.-fractie, in het geweer, omdat daardoor in totaal een bedrag van f 5 à f 6 millioen minder aan de (of liever: aan een aantal) gezinnen zou worden uitgekeerd.
In ieder geval wilde hij dat punt thans uit de aanhangige ontwerpen lichten, om er da11 eventueel bij de aanstaande behandeling van de belastingontwerpen op terug te komen.
De heren Stapelkamp <A.R:) en Kikkert (C.H.) waren gematigder in hun optreden en trachtten in deze te bemiddelen door te vragen, of de staatssecretaris van Financiën (deze ontwerpen werden behandeld met de staatssecretaris van SÓciale Zaken, mr Van Rhijn en de staatssecretaris van Financiën, dr Van den Berge) niet bereid zou zijn, on·
der handhaving van de verlaging dier leef- tijdsgrens, toe te zeggen, dat die f 6 mil- lioen bij de komende behandeling van de be- lastingherziening in ieder geval op een of andere wijze aan deze zelfde categorie weer ten goede zou worden gebracht.
Deze toezègging in zo positieve vorm, heeft dr Van den Berge namens de Rege- ring niet willen en kunnen geven. Hij kon daarbij in de eerste plaats verwijzen naar de toelichting op dit punt, waarin duidelijk werd aangetoond, dat die verschuiving (af- gezien van haar noodzaak in het kader der coördinatie) ook helemaal niet zo onbillijk was, omdat het hier vrijwel uitsluitend ging om gevallen van kinderen, die zelf reeds verdienden.
Immers, de bepalingen voor gebrekkige
-
van
Amende•
de heer ·J
kinderen en voor studerende kindl ven van kracht of werden nog 11 zodat voor die kinderen de kin~
toch gehandhaafd bleef.
Daarbij kon de daatssecretaris te zen op een weer gunstiger regel~
kinderaftrek in de aanhangige eÎ in behandeling komende voorstelleti laging van de inkomsten- en de 11 ting. En het voordeel voor de belast tigen van de relatieve vergroting kinderaftrek, welke die voorstelleli vaarding zouden meebrengen, sci Van den Berge op ten minste fll
In de eerste plaats wees de staal ris dus een terugneming van dit ~ onderdeel van de coördinatievoonl grijpelijkerwijs van de hand. 1 En wat het tweede punt betrelt dr Van den Berge, dat het feit, dat wijziging ongeveer f 6 millioen in1 kist vloeide, slechts een bijkomsttal dat dit niet het d o e 1 was geWI die wijziging.
Hij wilde daarom e1·kennen, dlil mer het recht had, deze I 6 miUII in ogenschouw te nemen bij de • spreking van het gehele complg lastingplannen. Een toezegging bil~
dat de Regering deze f 6 millioe~
andere grote tegemoetkomingen • Iastingherziening nu ook aog ZOI1
seren", ko.n en wilde hij echter Dil
. ~
• •
•W
ij komen thans tot voerder, de heer juichte uiteraard de vereenvo ..maar hij waarschuwde er tocJt, men van deze eerste atap nog I verwachtingen mocht koesteren.
Het kwam hem daarbij voor, de fase van de coördinatie, · gelijkmaken van cle kringen
d ,
den en der werkgevers, iD dit,"
tere resultaten zal opleveren._
De heer Ritmeester bracht ander punt ter sprake, dat nog niet hebben aangeroerd.
f:
Enkele jaren geleden, bij e , lastingherziening, was, onder van de heer Lucas en de zij ·- administratief struikelblok aa de bepaling, dat, Indien v.oor t , kinderen aftrek wordt genot . ander kind tussen 17 en 21. ( nog aftrek wordt verleend.
Lucas is men dit admitlliistrat' . kind typerend het "Lucas-kin men.
De commissie-Van cüm haar coördinatiepoging.en met· ..
kind begrijpelijkerwijs pen raa4.1
