,,L en en laten Ie en'',

en

Zaterdag 23 september 1961 - No. 650

Wettelijke regeling tverkstaking

f!tie pag. 5)

,,L ^{en en laten Ie} _en'',

een kostelijk liberaal getuigenis

Prinsjesdag" is alweer voorbij. De Troon-

" rede is uitgesproken. Een nieuw par- lementair jaar is begonnen.

Op 3 oktober zal de Tweede Kamer hierop reageren in de algemene politieke beschouwin- gen, die een inleiding· vormen tot de een maand later beginnende eigenlijke begrotingsbehan- deling.

Naar een goede en nuttige traditie hopen wij in de week, die op het Kamerdebat volgt, de rede van onze ·fractievoorzitter, prof. Oud, vervolgens in extenso af te drukken.

In afw2.chting van dat Kamerdebat willen wij te dezer plaatse gaarne aandacht wijden aan enige op onze zo prachtig geslaagde VVD- dag 1961 van 9 september j.l. uitgereikte pu- blikaties.

Voor dit maal dan in de eerste plaats de brochure: "Leven en laten leven".

* * *

Leven en laten leven" is een handig poe-

" ketboekje van liberale strekking, uit- gegeven door de Stichting "Van Maas tot Schelde", die zich vooral tot de bevolking van de zuidelijke provincies wil richten.

Het boekje opent met een kort woord van prof. Oud, dat het opschrift draagt: "Libera- lisme in wezen progressief" en dat mag gel- den als een schoolvoorbeeld hoe in slechts enkele alinea's de kern van het liberalisme kan worden aangegeven.

Al mag een formulering "ouderwets" zijn, aldus de heer Oud, zij kan uitdrukking geven aan een beginsel, dat van alle tijden is. Dit treft ons telkens weer, als wij lezen hoe onze geestelijke vaderen op hun manier weergaven, wat ook in ons leeft. Het doel van het libera- lisme, zoals het ook hun voor ogen stond, is altijd geweest, de ontwikkeling van een vrije maatschappij te bevorderen. De liberaal wenst, dat de mens, naar zijn aard bestemd om als vrije persoonlijkheid in gemeenschap te le- ven, zijn eigen wegen zal kunnen zoeken.

Hij verlangt daarom voor een ieder die mate van vrijheid, die verenigbaar is met een even grote mate van vrijheid van een ander. Hij ~s

er ten diepste van doordrongen, dat een maat- schappij van werkelijk vrije mensen alleen be- stuurbaar is, als wij wederkerig elkanders rechten eerbiedigen.

Wij leggen er dus de volle nadruk op, dat er geen sprake kan zijn van ware vrijheid als er geen vrijheid voor allen is. Overal waar de zwakken bloot staan aan overheersing door de sterken, is de vrijheid zoek. Daar in de maatschappij de krachtverhoudingen aan doorlopende verandering onderhevig zijn, zal dit gevaar altijd weer kunnen dreigen. Daarom :moet het liberalisme, hoezeer statisch in zijn

beginsel, dynamisch blijven in zijn actieve po- litiek.

Daarom ook behoort progressiviteit tot het wezen van het liberalisme. Want progressief is slechts hij, die bijtijds de bakens weet te verzetten.

* * *

Er volgen dan korte, populair en pittig gestelde hoofdstukjes, o.a. over het begrip "vrijheid" en de door de liberalen voor- gestane en door :mr. Van Riel op onze VVD- dag ook nog met zoveel nadruk bepleite "ge- lijke kansen" voor ieder om die onderwijsop- leiding te volgen, welke in overeenstemming is met zijn aanleg en capaciteiten.

Dat is, zoals terecht in dit geschrift gecon- stateerd wordt, niet alleen een recht van de jonge Nederlander, maar ook volstrekt ge- boden, wil ons land zijn plaats temidden van de andere volkeren handhaven. ·wij mogen niet achterraken in technisch en cultureel ver- mogen.

Onder de titel "Geven en nemen"· worden de sociale en :menselijke verhoudingen in de onderneming besproken. Dat er in die ver- houdingen heel wat ten gunste is veranderd, blijkt wel uit het feit, dat zelfs de socialisten niet spreken van "klassestrijd". Deze term be- hoort tot een afgesloten tijdperk. Het socia- lisme als maatschappijbeschouwing heeft zich- zelf overleefd.

Vandaar, dat de "socialistische strijdliede- ren", waarmee de V ARA haar radioprogram- ma's nog altijd pleegt te openen, zo volmaakt uit de tijd zijn geraakt. Het zijn, in letterlijke èn figuurlijke zin, versleten grammofoonpla- ten.

* * *

Speciaal aan het zuiden zijn twee hoofd- stukken gewijd.

Het ene, handelend over: "Grote en kleine steden tussen Maas en Schelde", schetst de

"verbijsterend snelle ontwikkeling", welke dit gebied doormaakt. Het andere is gewijd aan:

"Het liberalisme in het zuiden", waarin aan- dacht is gewijd aan de zich zo opvallend uit- breidende invloed van de VVD in Brabant en Limburg, zoals deze ook bij de jongste ver- kiezingen is gebleken.

In weer een ander hoofdstukje: "Hoe denkt u over het geld?", wordt voor ieder begrijpe- lijk de functie van "het geld" in. onze samen- leving uiteengezet, het probleem van de koop- kracht en de noodzaak, het sociale belang, van het zo goed mogelijk op peil houden van de waarde van dat geld.

Onder: "Het liberale denken van vandaag"

is een gesprek weergegeven met mr. H. van Riel, dat niemand ongelezen mag laten. Men

kan er de verklaring in vinderi, waarom de krachtige opleving in ons land van de liberale gedachte, het "liberaal réveil", een natuurlijk gevolg is van de zich wijzigende verhoudingen en omstandigheden in onze maatschappij.

Slechts één enkele uitspraak willen wij hier citeren: "Waar de armoede verdwijnt en de sociale tegenstellingen hun scherpte verliezen, volgt onvermijdelijk de bezinning op de geeste- lijke waarde van onze maatschappelijke instel- lingen''.

* * *

Leven en laten leven", de algemene titel

" van dit voortreffelijke boekie, is ook het onderwerp van een afzonderlijk hoofd- stukje, waarin de vruchten van de door de VVD voorgestane verdraagzaamheid worden getoond.

Als tegenhanger van de vrijheid en ver- draagzaamheid kan men in: "Leven onder dwang" gesprekken weergegeven vinden, die een van de medewerkers aan dit geschrift in

\Vest-Duitsland heeft gevoerd met een aantal jongelui, die uit de oostzone waren gevlucht.

"Wie in vrijheid leeft, beseft niet, van welke onschatbare waarde dat is", zo staat terecM boven dit waarlijk tragische verhaal van de geraffineerde wijze, waarop de dictatoriale machthebbers in Oost-Duitsland (en overal elders ter wereld waar dergelijke machten hw1 funeste politiek voeren) de jongeren in hun greep trachten te krijgen.

Deze schrijnende, in eenvoudige woorden vertelde, maar daarom juist op de lezer 'zulk een diepe indruk makende belevenissen vor- men een bloedig teken aan de wand ter waar- schuwing waar de samenleving terecht komt, welke de liberale gedachte en de aan haar in- haerente eerbied voor de menselijke persoon :heeft uitgebannen.

* * *

Leven en laten leven" en eventuele vol-

" gende geschriften, kunnen worden aangevraagd bij de Stichting "Van Maas tot Schelde", postbus 120, Eindl?-oven.

A.W. A.

....-.---

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luistert op vrijdag, 29 september a.s., over de zender Hilversum 11 (298 m.), van 19.30-19.40 uur, naar:

.,DE STEM VAN DE V.V.D."

Spreker: prof. mr. P. J. Oud, voorzitter van de V.V.D. Onderwerp: De Troonrede.

23 SEPTEMBER 1001 - PAGINA 2

ie u ^{e T} to-ontwerp

•

Eerste J(amer

kreeg

^llU

grote meerderheid

tn

Ik zou durven wedd;?, dat .,de heer Van Riel straks voorstemt·, ze1 de anti-revolutionaire senator prof. dr. I. A.

Diepenhorst vorige week in de Eerste Ka- mer tijdens de spoedbehandeling - met het oog op het reeds aangevangen voet- balseizoen - van het herziene toto-ont- werp.

Veel durf behoefde men echter voor een dergelijke weddenschap niet op te bren- gen, daar in de gewisselde stukken reeds was komen vast te staan, dat de Eerste Kamer ditmaal haar goedkeuring aan deze wijziging van de Loterijwet niet zou onthouden. De aanvaardbaarheid van dit voorstel werd door mr. dr. R. H. Baron de Vos van Steenwijk heel duidelijk uit- eengezet: nu het verwerpelijke maximum van 50.000 gulden voor de hoofdprijs slechts voor een paar jaar is gehandhaafd zodat het parlement er dan weer over kan oordelen aan de hand van een advies van de commissie-Wiarda, is de minister tegemoet gekomen aan ons bezwaar. De minister heeft op verstandige wijze een juiste conclusie getrokken uit het votum van de Eerste Kamer van verleden jaar.

Ditmaal oordeelde de Eerste Kamer dus gunstig. Het ontwerp werd goedgekeurd met 46 tegen 14 stemmen. Vóór stemden de fracties van de VVD, de CH en de KVP Aan hun zijde schaarden zich vier anti- revolutionairen en tien socialisten. Bij de tegenstemmers bevonden zich ook tien socialisten, voorts drie anti-revolutionai- ren en een communist.

De verheugende omstandigheid, dat nu een einde zal komen aan een periode,

·waarin in feite de Loterijwet werd ontdo- ken. was voor de liberale woordvoerder

<lanleiding om zijn dankbaarheid uit te spreken voor het spoedige indienen van dit gewijzigde ontwerp. De bestaande toe- stand is immers niet bevredigend.

~ ... ~~ ... ~~""'

~ Flitsen van het

l

: Binnenhof ;

-~

Prof. De Grooth heeft in zijn rede bij de opening van de algemene vergadering der Juristenvereniging in 1960 terecht daarop de aandacht gevestigd. De prac- tijk, zoals deze zich thans heeft ontwik- keld bij het verlenen van vergunningen, aldus de heer De Vos van Steenwijk, komt neer op een wetsontduiking. Er wer- den vergunningen verleend, gebaseerd op de Loterijwet, waartoe deze wet niet de mogelijkheid gaf. Overigens wilde hij over deze praetijken niet zo sterk de staf breken als prof. De Grooth had gedaan.

De wetgeving kan niet altijd even vlot een gegroeide praktijk of het verouderen van dwingend recht bijhouden. Dat in die gevallen het O.M. niet tot vervolging over- gnat achtte hij verdedigbaar als een eis van de praktijk.

Overigens zou de liberale senator lie- ver hebben gezien, dat de minister met deze jongste wijziging in de hand de ont- wikkeling beter zou hebben kunnen bij- houden. Geheel bevredigd was hij dus ze- ker niet. De liberalen bleven op hun standpunt staan, dat zij de voorkeur zou- den hebben gegeven aan een oplossing, zoals die met de paardentotalisator, waar- . bij de minister telkens het maximum zou kunnen vaststellen bij een algemene maatregel van bestuur. Hij zou dan re- kening kunnen houden met de opvattingen zoals die op het ogenblik van de beslissing in ons volk leven.

Het bezwaar tegen het maximum van 50.000 gulden was echter wel aanmerke- lijk verminderd, nu dit slechts tot eind

1964 zal gelden. Er is een termijn in het wetsontwerp opgenomen. Wij zijn de re- gering er dankbaar voor, dat zij op deze wijze aan ons bezwaar is tegemoet geko- men, aldus de heer De Vos van Steen\vijk.

Twee voordelen somde hij nog op: re- gering en parlement zullen aan de hand van het tijdig te verwachten advies van de commissie- Wiarda voor eind 1964 oor- delen over een nieuwe regeling en het nu 2angevangen voetbalseizoen zal een wet- tige toto krijgen.

* * *

Loterijwet gewijzigd - Minister Beerman trok iuiste conclusie uit Eerste-Kamervotum van vorig jaar • Totobepalingen van be- perkte duur • Baron De Vos van Steenwiik lichtte het standpunt van de V.V.D.-fractie nogmaals toe- Geen verkapt amendements- recht - Principiële bezwaren van het protestants-christelijk maat- schappelijk werk weerlegd - Socialistische fractie had verschillen- de meningen- Helft stemde voor, de andere helft tegen- Loterij- belasting aanvaard.

BARON DE VOS VAN STEENWIJK ... . wetsontduiking . ...

Hoewel de Tweede Kamer er met geen woord over gerept had, wil- de de heer De Vos van sreenwi.ik toch wel duidelijk stelling nemen tegen de bezwaren, die hier en daar waren aan- gevoerd tegen het verwerpen door de Eerste Kamer van het vorige on !werp, waarmee de Senaat zich zou hebben be- diend een ver•kapt recht van amende- ment.

Dit zijn klanken, die telkenmale naar vore komen, maar de Eerste Kamer verwerpt nu eenmaal een wetsontwerp omdat zij tegen één of meer daarin voor- komende bepalingen overwegende be- zwaren heeft.

Alleen reeds uit de hoffelijkheid tegen- over' de Regering zullen dan die bezwa- ren moeten worden aangegeven. Na ver- werping is zo'n ontwerp dan van de baan. Als daárna de Regering een nieuw ontwerp indient, waarin aan de bezwa- ren van de Eerste Kamer wordt tege- moet gekomen. staat het de Tweede~ Ka- mer geheel vrij dit aan ie nemen of ie verv..rerpen.

Een sprekend voorbeeld haalde de li- berale spreker aan met de Ongevallen- wet. Het nageslacht heeft het een wijs besluit geoordeeld, dat daarin de risico- overdracht is opgenomen. Dit heef\ mi- nister Lely echtel' pas gedaan nadat de Eerste Kame1· het oorspronkelijke ont- werp, waarin deze overdracht niet voor- kwam, had verw01:pen.

Bij een twee-kamerstelsel zal men met een dergelijke gang van zaken nu een- maal altijd rekening moet houden.

Een wetsontwerp moet de instemming van beide Kamers verwerven en de li- beralen zijn minister Beerman dankbaar, dat hij d.at door de indiening van dit wetsontwerp heeft erkend.

* * *

D^e prO\~inciale bezwaren, vooral van de ZIJde van het proiestants-chns- telijke maatschappelijke werk, vormden het laatste onderv.rerp van de rede van baron De Vos van Steenwijk.

Deze bezwaren gelden, zoals men weet, het aanvaarden van geld, dat afkomstig is uit de opbrengst van de toto.

In het onderhavige geval kon de libe- rale spreker, die op zichzelf waardering voor gemoedsbezwaren kon opbrengen, geen begrip hebben voor de beweerde moeilijkheden. Immers, gelden, die men uit rijkssubsidie ontvangt, zijn toch ook afkomstig uit zeer verschillende bron- nen, bijvoorbeeld ook uit de opbrengst van de. Staatsloterij.

Of het zou zo moeten zijn, dat men het geld uit de schatkist beschouwt als af- komstig uit zeer respectabele bronnen.

Maar men kan aan een bepaalde gulden toch niet een afkomst toekennen waar- tegen men geen bezwaar heeft.

De Romeinse keizer Vespasianus hief belasting op de openbare latrines.

Toen zijn zoon bezwaar maakte tegen deze wel zeer onfrisse bron van staats- inkomsten, hield hij hem een geldstuk onder de neus, met de vraag of hij daar iets aan rook. Zoon Titus moest erken- nen niets bijzonders te ruiken, waarop de va.der antwoordde dat het dan toch maar uit die onfrisse bron afkomstig was.

De zoon moest wel erkennen: Pecunia non olet, Geld stinkt niet:

Van een discriminatie van het prote- stants-christelijke maatschappelijke werk is volgens de heer ·De Vos van Steen- wijk geen sprake en het ligt daarom zeker niet op de weg van de overheid om deze organisaties met een subsidie

"schadeloos te stellen". Daardoor zou de nobele geste van de afwijzing van deze gelden veel van haar waarde verliezen.

Men kan respect hebben voor het be- ginsel, maar dat mag er niet toe leiden dat men de financiële gevolgen daarvan op anderen afwentelt.

MINISTER BEERMAN . . . . amateuristische toto . ...

Na de vrij uitvoerige behandeling van de toto door de Tweede Ka- mer kon de Eerste Kamer overigens wei- nig nieuws aan de beoordeling toevoegen.

Het verrassende element ontbrak echter

niet. Zoals bij een goed toneelstuk ge- bruikelijk is - zonder de eerbiedwaar- dige Senaat met een theater te willen vergelijken! - kwam dit aan het slot, kort voor de stemming.

De socialisten bleken namelijk uiteen te vallen in niet minder dan vier groe- pen, die er allemaal anders over dach- ten Hun woordvoerder Van der Waer- den' had deze uiteenlopende opvattingen zelfs keurig gerubriceerd: een groep had nog steeds dezelfde bezwaren als vori- ge jaar door de heer De N;_et waren aan- gevoerd en zou dus tegen stemmen, een tweede groep had dezelfde gcwetensbe- zvvaren als do01· de :-:.nU-revolutionair Diepenhorst Wë.ren gescb.etst (hoewel de- ze zelf vóór was!) en stemde dus ook tegen, een derde groep was cok tegen op grond van de vrijheidsbeperking, die in de maximumprijs ligt bc>sloten en tenslotte was er een vierde, die deze voorstellen toch maar verkoos boven het vergunningenbeleid, in de hoop dat tegen 1964 een ontwerp te voorschijn zou ko- men, dat het Nederlandse volk minder zou betuttelen dan nu g2beurt. Deze laat- ste groep zou dus voor stemmen.

Overigens waren deze leden v:'ln oor- deel, ·dat van dit kabinet toch geen ont- werp was te v.erwachten, dat aan de zienswijze van de duidelijke m22rderheid van het volk recht zou doen.

Minister mr. A. C. W. Beerman betrad in zijn betrekkelijk korte verdediging van het ontwerp ook geen nieuwe paden. Hij ging nog wel uitvoerig in op de suggestie om de maximumprijs vast te stellen bij algetnene maatregel van bestuur: zoals dit bij de paardentotalisator gebeurt, maar hij handhaafde daartegen toch on- verkort het re;seringsstandpunt.

Hij gaf wel toe, dat een dergelijk be- leid opportuun l~an zijn, maar in ieder geval niet bij een onderwerp :cJs de toto, dat zo'n sterk principieel aspect vertoont en zoveel t2genstellingen opwekt. Hij her- innerde eraan. dat dit punt van de ma- ximumprijs zowel in de commissie-Wi- arda als bij de parlementaire discussie centraal had gestaan.

Als nu de Regering juist dit punt er- uit gelicht had, zou haar allicht zijn ver- weten, dat zij de gemakkelijkste oplos- sing had g2kozen. In de wettelijke re- gelingen van tal van andere landen· is trouwens de maximumprijs in de wet zelf opgenomen. Met handhaving van haar uitgangspunt heeft de Regering nu de oplossing gevonden in de tijdelijkheid van de regeling, waarmee dus - zoals minister Beerman het uitdrukte - een stootblok d2stijds in de wet is ingebouwd.

Dit stootblok zal op 31 december 1964 zijn efiect sorteren, daar vóór die tijd Rege- ring en parlement zich zullen moeten uit- spreken hetzij over bestendiging van deze regeling, hetzij over een wijziging.

Op de principiële beschouwingen ging cl.e minister niet meer in. Wel maakte hij nog weer enigszins uitvoerig gewag van zijn mening, dat het hier toch echt om een amateuristische toto gaat, blijk- baar een facet. dat hem na aan het hart ligt.

:\18t de niemve vijftien procent loterij- belasting had staatssecretaris dr. W. H.

van den Berge uiteraard veel minder moeilijkheden dan in de Tweede Kamer, die hem de concessie van de zogenaam- de schone prijs afdwong.

De Eerste Kamer nam het ontwerp zonder hoofdelijke stemming aan. nadat de KVP-er Van Meeuwen enkele opmer- kingen over de belasting op buitenland- se roulettewinsten had gemaakt, welke evenwel na datgene wat de liberaal mr.

Geertsema er aan de overkant van het Binnenhof over had gezegd, geen nieuw perspectief openden .

Stan. Owczarczak

Coupeur - Tailleur

2e CONST. HUYGENSSTRAAT 54 AMSTERDAM-W.

Telefoon 84725

V oor fUne nuwtf.deding

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Moeilijke tijden voor leven op Nederlands

het bedrijfs- Nieuw-Guinea

Terwijl de internationale toestand rondom Nieuw-Guinea zich toespitst, valt er uit Nieuw-Guinea zèlf weinig bijzon- ders te melden.

De regering trachtte het verloop onder de ambtenaren te stoppen door het af- kondigen van een serie maatregelen. In hoeverre zulks thans nog mogelijk is,. is een vraag, die de toekomst zal moeten

· bean !woorden.

Zeker is, dat het particuliere bedrijfs- leven door deze maatregel in een dwang- positie is geraakt. Reeds één dag na af- kondiging kon men de zuiging van het Gouvernement waarnemen.

Het bedrijfsleven zal in zijn voorzienin- gen moeten meegaan, nu er te weinig autochtonen zijn, die de opengevallen plaatsen kunnen opvullen. Dat een en

geheel Nieuw-Guinea op te richten, waar- uit wel blijkt, dat nog niet alle initiatief gedood is. Maar dat er moeilijke tijden zullen aanbreken, is wel zeker.

De werkzaamheden van de Nieuw-Gui- nea-Raad beperken zich enerzijds tot

"officiële verklaringen" afgelegd door de tien momenteel Nederland bezoekende leden, anderzijds tot een enkele vergade- . ring van de Commissie van gedelegeer- den over ontwerp-ordonnanties. Het po- litieke leven ligt nagenoeg geheel stil.

Alleen de PARNA, de Partei Nationaal, roert zich. In een ingezonden stuk in de

"Koerier" beklaagt de Parna-voorzitter Harry Wajoi zich erover, dat de politieke partijen niet gehoord worden over de zelfbeschikking, het onderwerp, dat thans door de in Nederland vettoevende

I

BRIEVEN UIT NIEUW-GUINEA (IX)

ander een prijsverhogende werking heeft, zal duidelijk zijn.

Het bedl~ijfsleven heeft nog andere moeilijkheden. Gebleken is, dat de ver- zekering voor politiek- en molest-risico niet 'mogelijk is en dat ook de regering (c.q. het Gouvernement) hierin niet tege- moet kan komen. Het bedrijfsleven over- weegt thans, nog afgezien van de kost- prijsverhogende factor van de maatrege- len op pel·soneelsgebied, de prijzen van goederen en diensten integraal met een bepaald percentage te verhogen ter dek- king van het z.g. "eigen risico~' dat men loopt.

Nu er in Nieuw-Guinea bepaalde vast- gestelde prijzen zijn, met name voor de eerste levensbehoeften, is het de vraag in hoeverre het Gouvernement bereid zal zijn deze te verhogen.

Van de andere kant is het bedrijfsle- ven, georganiseerd in het "Vertegen- woordiging Particulier Bedrijfsleven'' doende een Kamer van Koophandel voor

VERDWENEN BEZITTINGEN

Vragen van ons Kamerlid Corver.

Ons Tweede-Kamerlid de heer J. C.

Corver, heeft de volge,1de schriftelijke vragen gesteld aan de minister van So- ciale Zaken en Volksgezondheid:

1. Is het waar, dat 45 pakjes, inhou- dende sieraden en andere bezittingen van Nederlanders, die tijdens de oorlog in Duitse concentratiekampen hebben verbleven, na de oorlog naar Nederland zijn gebracht, doch niet aan de eigena- ren of hun nabestaanden zijn teruggege- ven?

2. Is het juist, dat deze bezittingen reeds vele jaren geleden door bemidde- ling van ,.la Mission Néerlandaise de Recherches" te Parijs werden overge- dr'agen aan het Ministerie van Sociale Zaken te 's-Gravenhage?

3. Kan de Minister mededelen waar de bedoelde bezittingen zich thans bevin- den en wat in die jaren in het werk is gesteld om de rechtmatige bezitters of hun nabestaanden op te sporen?

4. Wanneer daartoe niet het nodige is verricht, kan de Minister dan medede- len wie voor een dergelijke betreurens- waardige gang van zaken de verantwoor- delijkheid draagt en wat hij verder meent te kunnen doen om deze zaak tot een bevredigende oplossing te brengen?

N.G. Raadsleden met de regering wordt besproken. In een besloten conferentie met enkele bestuursleden van de PARNA en de D.V.P. schijnt het Gouvernement te hebben toegezegd, dat van beide par- tijen ook enkele afgevaardigden naar Ne- derland zullen vertrekken om hun me- ning te kennen te geven.

Hier wreekt zich het systeem: enerzijds politieke partijen, anderzijds een Nieuw- Guinea-Raad, gebaseerd op het distric- tenstelsel, terwijl ook de benoemde leden in de Raad binding hebben aan een be- paald district.

Het is duidelijk, dat dit systeem voor een zo zelfbewuste partij als de PARNA onaanvaardbaar is, te meer nu er zulke belangrijke politieke beslissingen moeten worden genomen, zoals die over de zelf- beschikking.

Het lijkt dan ook inderdaad wenselijk de voornaamste politieke partijen te be- trekken in de besprekingen hierover.

i'l'lr. \V. l\I. Th. A<lriaansens

Puttersheek hield jaarvergadering

Op dinsdag 12 september hield de VVD afdeling Puttershoek, haar jaarvergade- ring. De jaarverslagen werden goedge- keurd.

De aftredende bestuursleden werden bij enkele candidaatsstelling herkozen en de voorzitter werd bij acclamatie opnieuw benoemd. De rondvraag leverde nogal materiaal op tot discussie. Vooral diver- se dorpsproblemen werden besproken.

Doetinchem koos nieuwe voorzitter

Donderdag 14 september hield de afde- ling Doetinchem een algemene ledenver- gadering. De heer Aalders gaf te kennen in verband met zijn werkzaamheden als voorzitter te moeten aftreden. In zijn plaats werd met algemene stemmen de heer H. Kreuzen benoemd, die een ge- denkboek aan zijn voorganger overhan- digde. De heer Aalders werd bij monde van de heer Vinkenborg veel lof toege- zwaaid voor het vele werk, dat hij in vel·- schillende bestuursfuncties voor de VVD heeft gedaan. Hierna volgde een interes- sant forum, dat sprak over de plaatse- lijke gemeentepolitiek.

INTERESSANTE CURSUS

Duitsland, de derde aan de Ver. Staten van N oord·Ameri- ka en Engeland en de laatste middag aan Frankrijk; ook voor Rusland bleef nog tijd over.

23 SEPTEMBER 1961 - PAGL."\fA :1

~oooooooooooooooooooooooooooooo~ooooooooooooooooo~

8 8

8 GROTE DANK! 8

<> ~

g Onder grote dank aan alle afdelingen en Kamer-Centrales der o

gg Partij en aan on:r:e leden en geestverwanten, die door middel van ~

een geldelijke bijdrage hebben medegewerkt aan het :::o succes-

I

volle verloop van onze V. V.D.-dag op :taterdag, 9 september 1961, kunnen wij thans berichten, dat het totaal der door ons ontvan- ~ gen giften een bedrag beloopt van f 11.090.30. 0

De op de V.Y.D.-dag in Circusgebouw en Kurxaal gehouden col- ~

lecte bracht een bedrag op van f 1.803.63.

§ De opbrengst van de overal in het land verkochte ~~steunpilaren"

§ :tal eerst over enkele weken kunnen worden gepubliceerd. ~

~OOOOOOOOOOOOOOOO<>OóO<>OóOOOOOOOOóóOOóOO<>O<>OóOOOOOOOOO~

cn(en schrijft

_{• •}

Over pensioen en principe

Zeer geachte redactie,

Met enige onsteltenis las ik in uw num- mer van 16 september ( in het artikel,

Pensioen en principe, van Bote de Boer Lz) dat de bedrijfspensioenfondsen bij premiebetaling van f 3 à f 4 gedurende veertig jaar een pensioen van f 10 à f 15 per week uitkeren.

Is dat niet wat al te somber?

Op school werd ons geleerd, dat een uitgezet kapitaal, rente op rente, zich in veertien jaar verdubbelt; men ging daarbij uit van een rentevoet van 4 pct.

De premie-inleg van het eerste jaar, zeg f 4 is dus na 14 jaar gegroeid tot f 8, na nog eens 14 jaar tot f 16, na nog eens 14 jaar tot f 32. Maar dat zou samen 42 jaar zijn, dat halen we dus niet - wel ruim f 25-.

Gesteld dus dat iemand 40 jaar pre- mie heeft betaald en daarna gedurende 40 jaar pensioen zou genieten, dan zou voor ieder jaar beschikbaar zijn deze geaccumuleerde waarde: f 25-, bij uitke- ring te verminderen met de administra- tiekosten.

Dit zou zo zijn, als de gepensioneer- den na hun 65e nog gemiddeld 40 jaar leefden, dus 105 jaar oud werden. Maar de levensverwachting ofschoon hoog in Nederland, ligt nog altijd beneden de 80: we zijn zeker niet aan de lage kant, als we ze voor de onderhavige groep ter wille van een eenvoudige berekening op 85 jaar stellen. Dan wordt er dus ge- durende twintig jaar pensioen uitbe- taald. Dat wil zeggen, dat voor ieder jaar bij het geld, dat 40 jaar heeft uit- gestaan, nog kan worden gevoegd de geaccumuleerde waarde van wat 20 jaar te voren werd gestort: ruwweg f 10 per week.

Er is dus per gepensioneerde van zulk een bedrijfspensioenfonds f 35 per week beschikbaar. Daaruit moeten de administratiekosten van het lopende jaar worden bestreden. Blijft er dan slechts f 15- over?

Dat zou toch wel bar zijn.

M. HARTGERINK-KOOMANS

NAGEKOMEN GIFTEN V.V.D.-DAG. 1961

Ter bestrijding van de kosten, verbonden aan onze V.V.D.-dag op zaterdag, 9 september j.l., ontvingen wij van de afdeling Drachten nog een bijdrage van f 25.-, terwijl de afdeling Strijen voor dit doel een bedrag van f 15.- afstond.

Verder ontvingen wij van leden en geestverwanten der Partij nog de volgende bijdragen:

A. J. W. te 's-Gravenhage, f 1 0.-; R. E. S. S.-W. te 's-Graven- hage, f 5.-; Mej. J. deS. te Zeist, f 1 0.-; W. M. te Heemstede, f 5.-; M. R. te Dirksland, f 25.-; H. W. te Voorburg, f 1 0.-;

J. F. S.-F. te Bilthoven, f 25.-; G. J. K. te 's-Gravenhage, f 1.50; Mr. L. F. D. te Gorinchem, f 10.-A. W. A. M. te Amster- ~

dam, f 1 0.-; Mevr. C. B. M. T.-v. d. P. te Amsterdam, f 7 .50.

Voor al deze giften gaarne onze hartelijke dank!

Al durven wij niet aanne- men, d,lt er oyeral een spran- kelende spreekster beschik- baar is, het onderwerp is echt de moeite waard. \X' at weten wij er eigenlijk van? Onze krantenlectuur zal na zo'n cursus stellig veel genietbaar- der zijn.

Opgave bij mevr. A. Bergs- ma-Feenstra, Dommer van

Poldersveldtweg 1, telefooa (08800) 2 65 68.

ONZE JAARLIJKSE CONFERENTIE

Nu de vrouwengroepen zeker plannen maken voor het nieuwe seizoen, lijkt het goed enige ruimte te ge- ven aan een verslagje van me- vrouw Bierman-Vijhinkel te Rotterdam over een cursus, die daar voor de vrouwen- groep werd gegeven door de voorzitster mevrouw mr. C.

H. Verstegen-Kettlitz. Het was een cursus van vier mid- dagen en het onderwerp was:

Het was geen eenvoudige taak, die mevr. Verstegen op zich had genomen. Maar klaar en duidelijk werd (in grote trekken weliswaar) de deel- neemsters uitgelegd hoe de verschillende landen worden bestuurd en waar de verschil- len zijn.

Copie voor dexe rubriek te :z:en- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

PROVINCIALE DAG GELDERLAND

Voor het geval in de va- kantietijd de vorige berichtjes over het hoofd zijn gezien en de V.V.D.-dag de schaarse zomerse politieke be- langstelling geheel opeiste:

Staatsinrichting van Neder- land en enkele andere wester- se landen.

De eerste middag werd be- steed aan de Nederlandse st:ntsin richting, de tweede aan ome Bene lux-partners en

Ook zal het nu begrijpelijk worden als er over Yerande- ringen in staatsvorm wordt gesproken, b.v. in Frankrijk en boe het mogelijk is, dat in een zo democratisch land als Amerika de president een bij- na d ictato ria Ie m:.ch t heeft.

Deze ogenschijnlijk wat droge stof heeft de cursisten steeds geboeid, al zal voor een groot deel hiertoe hebben: bij- gedragen de lenndige en sprankelende nunier wa:trop dit onderwcep door de· leielster werd gedoceerd.

Tot zover het versLt_~.

D^{onderdag pl.m. 1Ö.45 28 september uur te}

Nijmegen in hotel Metropole, Bisschop Hamerstraat 14 (5 min. van station).

Koffietafel f 3.50 + 15 9é.

Spreekster 1~1ej. ^mr. J. ^{L M.}

Toxopeus Pott.

Bezichtiging stadhuis onder leiding.

onze jaarlijkse bijeenkomst is op zaterdag 21 en zondag 22 oktober op de Pietersberg in Oosterbeek.

De convocaties zijn al in zee en zullen U een dezer dagen bereiken.

J. H.S.

VRIJHEID EN DEJ\'IOCRATIE 23 SEPTE:\IBER 1961 - PAGINA 4

Op weg naar een wetsontwerp

ijstan Ie e

Prof. mr. C. W. de Vries schrijft ons:

De bespreking van het rapport vim on- ze commissie vervanging Armenwet, op- genomen in ons weekblad, geeft de bur.

ger moed. Ik hoop dat de Burger die re.

gelmatig in het weekblad Vrijheid en Democratie schrijft er ook zo over zal willen denken.

Kennisgeving van de nieuwste litera- tuur over het vraagstuk, dat de commis- sie mocht behandelen, leert dat deze ge.

hele materie niet meer van de agenda zal kunnen verdwijnen, vóórdat in ons staats- blad het bewijs is geleverd, dat ook Ne- derland de materie aan kan.

Tot die nieuwste literatuur rekent men stellig het opstel dat drs. Kl. Laansma, directeur stichting Zeeland voor maat- schappelijk en cultureel werk, plaatste in het tijdschrift voor Maatschappelijk Werk van 20 augustus 1961.

Het is geen komkommertijd- literatuur, ons ter overdenking geboden onder de titel: "Sociaal - waarom eigenlijk".

De opdracht de Armenwet te vervan- gen is ook wel eens in die sfeer geplaatst van "waarom eigenlijk".

Dr. Laansma meent terecht dat er altijd nog mensen zijn die zijn vraagstelling een onfatsoenlijke, een irriterende vraag vin_

den.

En in een blad aan de politiek gewijd mag, aanvullend, worden geschreven, dat er politici zijn die voor "bijstand levens_

onderhoud"-vragen weinig belangstelling hebben.

Moet er achter "dat sociale gedoe" nu niet eens een vraagteken worden gezet?

Laat de mensen (weer) op hun eigen be- nèn staan en maak het "ze" niet te ge- makkelijk. Zo hoort men dan, schrijft drs. Laansma.

Onze tijd staat inderdaad voor vele moeilijkheden, wanneer men dergelijke vraagtekens moet beantwoorden, maar die tijd wil niet langer bij nota's, rap- porten en grondslagen blijven bestaan. Op weg naar een wetsontwerp bijstand le-

vensonderhoud wil zeggen, dat wij nu, overeenkomstig het plan van de Minister van Maatschappelijk Werk, moeten over.

gaan tot het redigeren van ontwerpwet- teksten.

Tot die gedachte is de Duitse Bondsre.

publiek gekomen. De Bundessosialhilfe- gesetz (B.S.H.G.) is afgekondigd. De po- litici strijden in september 1961 de grote politieke strijd. Het blijkt ook daar dat de B.S.H.G. niet een grote plaats in het pu- blieke leven inneemt. Mij dunkt dat dit toch niet alleen het gevolg is van de te.

genwaardige staatkundige verhoudingen.

Beter ware te veronderstellen dat de po- litieke strijd welke in mei 1961 in de Bondsdag is gevoerd, toch ook wel bij de verkiezingen niet zou zijn gestaakt. De socialisten hebben massaal tegen de B.S.

H.G. gestemd, omdat de overheidsplicht bijstand levensonderhoud te verlenen te veel opzijde was geschoven tegenover de niet-denkbare hulpverlening. Liberale stemmen verhieven zich tegen de rege- ringsvoorslag, omdat de pariteit tussen openbare en niet-openbare onderstand niet was geëerbiedigd.

Mij is niet gebleken -dat dit punt de kiezers warm heeft gemaakt. Een groot voordeel voor ons is, dat zij, bij het for- muleren van wetsteksten, hier in de Duit- se wet toch te verwerpen of te aanvaar.

den wetsteksten vinden.

Een niet-liberaal mens schreef aan onze commissie: "de (nieuwe) armenwet moet beschermend optreden". Akkoord.

Wij willen ten slotte volle aandacht vra- gen, juist in de politiek, voor het artikel van de sociale medewerker van Vrijheid en Democratie, nummer van 2 september 1961. Zeer terecht wijst deze op de "un•

zulänglichkeit", van "grondslagen" en van grondslagen alléén. Hij stelt vragen, die slechts met wetsteksten zijn te beant- woorden.

In de zin van de commissie vervanging- armenwet, maar niet in haar opdracht, publiceer ik hier een poging van de re- dactie.

C. W. DE VRIES.

Artikel 8.

De immateriële hulpverlening door de ondersteunende organen van de overheid wordt niet door wettelijke voorschriften geregeld.

Artikel 9.

Onder levensonderhoud wordt mede verstaan het, waar mogelijk, bevorderen of treffen van maatregelen, gericht op de verhoging van de persoonlijke geschikt- heid en de verbreding van de maatschap.

pelijke mogelijkheden van degene, die bijstand behoeft.

Artikel 10.

Bijstand aan hen, die tot enigerlei ar- beid in staat zijn en van wie het verrich- ten hiervan redelijkerwijze verwacht mag worden, vindt zoveel mogelijk plaats in de vorm van loon voor arbeid.

Hoofdstuk II

Bijstand in het levensonderhoud

Artikel 11.

Bijstand levensonderhoud wordt ver.

leend:

1. door Ons, bij Algemene Maatregel van Bestuur;

2. door de ministers met de uitvoering dezer wet belast, krachtens bij Algemene Maatregel van Bestuur vastgestelde re.

gels;

3. door het provinciaal bestuur;

4. door organen opgericht krachtens een besluit, genomen door gemeentebesturen volgens de regeling, opgenomen in de wet gemeenschappelijke regelingen;

5. door het gemeentebestuur.

Artikel 12.

1. De draagster van de plicht tot het verlenen van bijstand is de gemeente, waar de bijstandbehoevende zich bevindt.

Proeve van een ontwerp van

wet bijstand levensonderhoud

2. Indien een bijstandbehoevende is op- genomen in een inrichting bestemd tot duurzame verzorging van hulpbehoeven- den, wordt hij, indien de kosten niet meer door hem kunnen worden gedragen of een derde deze kosten niet meer betaalt, met afwijking van het in het vorige lid bepaalde, met betrekking tot het verle-

neJ~ en voortzetten van de bijstand tel- kens geacht zich te bevinden in de ge.

meente, waar hij hoofdverblijf had, toen de opname in de inrichting plaatsvond.

Wij, Juliana, bij de gratie Gods, konin.

gin der Nederlanden, prinses van Oranje- Nassau, enz. enz., enz.

Allen, die deze zullen zien of horen le.

zen, salut! doen te weten:

Alzo Wij in overweging genomen heb.

ben, dat het wenselijk is, in afwachting van nadere wettelijke regelingen ter ver- vanging van de Armenwet 1912, thans allereerst te komen tot een wettelijke eregeling van de bijstand in het levensonderhoud, ten einde een ieder die op Nederlands grondgebied verblijft in staat te stellen een maatschappelijk leven te leiden als past bij de waardigheid van de mens. Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevon- den en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze:

Hoofdstuk 1

Algemene bepalingen

Artikel 1.

Deze wet verstaat onder:

1. "Onze Minister":

de Minister met de uitvoering dezer wet belast.

2. "Het bevoegd gezag": voor wat be- treft

a. een rijksregeling: Onze Minister.

b. een provinciale regeling: het College van Gedeputeerde Staten, met inachtne- ming van door Provinciale Staten te steL len regelen, een en ander tenzij Provin- Ciale Staten een ander bevoegd gezag aanwijzen.

c. een gemeentelijke regeling: het col- lege van burgemeester en wethouders, met inachtneming van door de gemeente_

raad te stellen regelen, een en ander tenzij de gemeenteraad anders bepaalt.

Artikel 2.

Bijstand in het levensonderhoud wordt verleend in het publiek belang. Levens.

onderhoud omvat wat nodig is om te voorzien in al die behoeften, die een menswaardig leven in onze maatschappij met zich brengt. Persoonlijke omstandig- heden moeten daarbij in aanmerking wor- den genomen.

Artikel 3.

Het verlenen van bijstand in het levens- onderhoud is .in de gevallen, bij deze wet bepaald, een rechtsplicht der overheid.

Artikel 4.

Aan een ieder, die niet uit eigen in- komsten of uit bezit zich een inkomen kan verschaffen, ten einde in zijn levens.

onderhoud te voorzien, wordt bijstand verleend naar regels, welke de basisnor- men voor de berekening van het bedrag van het levensonderhoud vaststellen.

Artikel 5.

De basisnormen worden vastgesteld, aL zonderlijk bij een erijksregeling, bij een provinciale regeling en bij een gemeen.

telijke regeling telkens door het bevoegd gezag. Bij deze eregelingen wordt het on- dersteunend orgaan aangewezen, belast met de uitvoering deer getroffen regeling.

Voor het ondersteunend orgaan gelden de basisnormen bij het bepalen van de on- dersteuning als aanwijzing.

Artikel 6.

Het verlenen van bijstand krachtens de- ze wet kan worden verbonden aan nader door het ondersteunend orgaan te stellen voorwaarden.

Artikel 7

Hulpverlening door kerkelijke en parti.

culiere instellingen wordt bij het door het ondersteunend orgaan telkens te bepalen bijstandsbedrag niet in aanmerking geno- men..

Artikel 13.

Op de aanvraag tot bijstand kan door het ondersteunend orgaan van de over- heid niet afwijzend worden beschikt dan op gronden, ontleend aan:

- óf een bijzondere omstandigheid van die aard, dat het welbegrepen eigenbe.

lang van de aanvrager zich tegen het ver.

strekken van bijstand verzet;

- óf de eisen van een verantwoorde me- thode van hulpverlening, voor het geval dat deze eisen zich verzetten tegen het verstrekken van bijstand in de zin van deze wet.

Artikel 14.

Ten aanzien van personen, die mede- werking weigeren bij het verschaffen van inlichtingen, noodzakelijk bij het onder- zoek van het ondersteunend orgaan van de overheid, kan ondersteuning worden geweigerd. Ten aanzien van hen, die hoe.

wel niet in staat zich het noodzakelijk levensonderhoud te verschaffen, door on- maatschappelijk gedrag of door arbeids- schuwheid aan het herstel van hun ar.

beidski,acht niet medewerken, kan door het ondersteunend 01·gaan de bijstand levensonderhoud

- óf in zeer bijzondere omstandigheden geheel worden geweigerd;,

- óf worden beperkt tot rtet strikte mi- nimum der uitkeringen, door kortingen op de basisnormen vast te stellen.

De N ederlundse dieselmotor met een wereldreputatie!

40-1200 p.k. voor scheeps. en stot1onaire doeleinden. Vraagt prospectus !

N. V. Appingedammer Bronsmotorenfabriek Appingedam

Artikel 15.

De weigering tot het verstrekken van bijstand sluit niet uit, dat het ondersteu- nend orgaan van de overheid, zo nodig in overleg met een particuliere instelling,' hulp verleent langs een andere weg dan die, welke krachtens deze wet mogelijk is.

Het ondersteunend orgaan van de over.

heid kan naar eigen inzicht, met al dan niet inschakelen van kerkelijke en parti.

culiere instellingen materiële hulp ver- lenen.

Hoofdstuk III

De financiering van de kosten van de bijstandverlening

Artikel 16

De kosten, voortvloeiende uit de uit- voering van uitkeringen, welke het gevolg zijn van deze wet, komen, ongeacht door welk bevoegd gezag deze voorschriften worden uitgevoerd, ten laste van de ge- meente.

Hoofdstuk IV

Recht van beroep

Artikel 17

De rechtsplicht wordt gesanctioneerd door het verlenen van een beroepsmoge- lijkheid bij een college, belast met admi- nistratieve rechtspraak.

De wet regelt nader deze administra- tieve rechtspraak, welke wordt uitge- oefend door colleges, benoemd door Ge- deputeerde Staten.

Van de uitspraak dezer colleges kan hoger beroep worden ingesteld bij een door de Kroon in te stellen centraal col- lege van beroep.

Artikel 18

De uitspraak, in beroep en in hoger be- roep genomen, is met redenen omkleed.

Artikel 19

De beslissing van genoemd college wordt ter kennis van het betrokken open- baar ondersteunend orgaan gebracht.

Deze beslissing wordt door het bevoegd gezag ten uitvoer gelegd.

Hoofdstuk V

Over het in werking treden van de wet

Artikel 20

Het in werking treden van deze wet wordt geregeld door de wet. Deze invoe- ringswet heft de Armenwet 1912 op, voor zover niet bepalingen dier wet uitdruk- kelijk in de invoeringswet worden ge- . handhaafd.

Artikel 21

Deze wet kan worden aangehaald onder de titel Wet Bijstand Levensonderhoud.

Memorie van Toelichting

Overleggen en besturen is het werk van velen. Wetgeven is het werk van enkelen, onder controlè van het parlement.

Dit ontwerp is opgezet in de meest nuchtere zin.

Elke rhetoriek in de wetgeving, waar- van onze oosterburen het voorbeeld ge.

ven, is vermeden.

Het ontwerp bepaalt zich tot een rege- ling van de bijstand levensonderhoud.

Het ontwerp van de staatscommissie- Quarles van Ufford ging dadelijk in ar- tikel 2 buiten de eigenlijke materie van de studie, welke haar was opgedragen.

Deze fout is hier vermeden. Elke sugges- tie of verwijzing naar enig onderwerp van maatschappelijk werk is in dit ont- werp niet te vinden.

Bijstand levensonderhoud is een voor- waarde voor het verwezenlijken van de doelstellingen van het maatschappelijk werk.

Hulp in het verschaffen van arbeid:

hier kome niet een voorbije tijd terug.

Het is de bedoeling de "perifere" arbeids- krachten de vreugde van de arbeid te schenken.

De gemeente is verplicht de financiële verantwoordelijkheid te dragen. Dit is voor de gemeentebesturen de beste waar- borg, dat de financiële verhouding van rijk en gemeente de regering verplicht regels vast te stellen, welke de gemeente- besturen in staat stellen deze plicht na te komen.