NIEUWE KANSEN VOOR EEN VOORUITSTREV·ENDE

VliJBEID EN

DEMOCRATIE

. Zaterdag 30 juni 1956 - No. 40d

.Ja zeker:

Recht. voor allen !

<Zle pag. 3>

WfEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATII

NIEUWE KANSEN VOOR EEN VOORUITSTREV·ENDE

{. ...

USERALE POLITIEK

*

uit

* naire Partij, dat zich voltrok ondanks de reorganisatie en de "verjonging" en on- danks de met élan en vitaliteit gevoerde ver- kiezingsactie, meenden we in ons vorige arti- kel een les te mogen trekken, die we echter te- vens, gezien o.a. de ervaring der voor-oorlogse liberalen, reeds een oude waarheid noemden.

De waarheid namelijk, dat geen actie en geen propaganda de lijn kunnen ombuigen, wanneer het "klimaat" voor een bepaalde ge- dachte niet gunstig is.

Inmiddels hebben we deze visie nu beves- tigd gevonden in een artikel van een der pro- pagandaleiders bij de socialistische verkie- zingsáctie, de heer M. Sluyzer, in het Parool van 22 juni.

Zuiver persoonlijk gezien zou het voor de schrijver aantrekkelijk moeten zijn, de vooruit- gang van de Partij vah de Arbeid vooral toe te schrijven. aan de gevoerde actie.

Hij doet dat niet. "Toen in 1952" - zo schrijft hij·-"de Partij van de Arbeid een fik- se overwinning boekte, schreven tegenstanders dier haà.r zege toe aan een portret van

ciële offers aan hebben medegewerkt, dat te voorkomen, mogen de voldoening smaken te weten, voor welk een psychologisçhe inzinking zij de partij aldus hebben bewaard.

Maar we blijven bij onze stelling, dat het

"politieke klimaat" de doorslaggevende factor vormt.

* * *

D

Het krampachtig vasthouden aan verouder- de tegenstellingen mag de onvermijdelijke ont- wikkeling wel kunnen vertragen, tegenhouden kan het deze niet.

Het opdelen van gans het maatschappelijk leven in een aantal zuilen wordt dóor steeds meerderen als een tegennatuurlijke orde ge- voeld. ·

Talrijke jongerel'). van. orthodox-christelijke huize, eenmaal opgenomen in de moderne

DE KABINETSFORMATIE

tants-christelijke en rooms-katholieke werkge- meenschappen in feite doen.

'H ie r moet, op den duur, onze kracht lig· · gen.

Wij trachten de doorbraak niet te forceren, waarbij de drang om ter wille van het politiek gewin in de breedte te groeien, doet transige- ren met het beginsel van de geestelijke vrij-

heid. ·

Natuurlijk stellen we ons niet voor, dat de trouwe kern· van anti-revolutionairen en chris- telijk-historischen kamp zal geven.

Bij de confessionele partijen is het, meer nog dan bij de anderen, echter zo, dat bij de ver- kiezingen een groot aantal kiezers lang aan een bepaalde keuze bij traditie blijft vasthou- den.

* * *

V

Drees... · . . _de meeste

venstei\1'. .· c~~;~~:~~-~-i"

, . " . . 9

ti·. 1 ···~--···~. ^-

* · ^{ter Váa ck"} 'I'W~radhi del' V.V.D.

c . . . . ,J,U( de*. ~berali8eerd.e" groep .ontvangt •

.. de V.V.l>;' ~lféel·van haal" bijna zonder~·

derbreking ~gende , ldeze~ang in de grote en middelgrote steden en forensenge- meènten, w~bij ook de indi~ invloed - juist daar - van d.e grote liberale pers op de geleidelijke mentaliteitsverandering niet mag . worden onderschat en waarbij de V.V.D. mo- gelijk incidenteel gering verlies aan de P.v.d.A.

door kiezersaanwas van deze zijde ruimschoots Nu in 1-956 de . Ametd~ naar de

lnening Váil de . mensen opnieuW niet zo'n slechte beurt heeft gemaakt; las ik al in een. paar kranten, dat een visite-kaartje van dr. Drees de uitslag op. beslissende wijze heeft beïnvloed. Onzin".

En .de schrijver laat daar dan deze typeren- deuitspraak op volgen, die de door ons de vo- rige week ontwikkelde visie geheel dekt: "In de politieke propaganda is de politiek nog a~

· tijd belangrijker dan de pt<?paganda. De hoofd- zaak is, dat de politieke papieren van een par- tij goed liggen. Al het andere is procedure en voor een deel lyriek".

* * *

M

· om hiermede te willen betogen, dat goede partij-organisatie, propàganda en ver- kiezingsactiViteit er eigenlijk niets toe doen.

. In tegendeel. Wij willen wel heel duidelijk zeggen, dat naar onze mening zonder de dank zij veler persoonlijke en financiële offers en dank zij centrale en plaatselijke activiteiten ge- voerde propaganda, de V.V.D. haar negende zetel niet zou hebben behaald.

·· De ongunstige invloed van· deze achteruit- gang zou ver zijn uitgegaan boven het re~le

verlies van deze ene zetel. We zouden dan met de psychologisch zo gunstige positie hebben ingenomen van de enige partij, welke uit eig~n

kracht volkomen immuum is gebleken te ZIJn voor de socialistische zuigkracht in deze perio- de van hoogconjunctuur.

. We zoudenniet zijn c;>pgeschoven in de "po·

litieke ranglijst" naar de vierde plaats, b o - ven de christelijk-historischen. En we zouden ons tenslotte, in plaats van ons, als thans, ge- zamenlijk met animo te zetten aan onze niel!'Y'e arbeid op J>asis van onze ongeschokte .posttl~,

eerst geruime tijd hebben moeten verbezen m meestal onvruchtbaar geharrewar.

Want dan zoudenwe-het Is zo menselijk, maar ook veelal zo onvruchtbaar- bij-elkan-·

der achteraf allerle~ fouten en tekortkomingen hebben ontdekt, welk proces zich nu reeds be- gint af te tekenen bij de anti-revolutionairen.

Allen, die er door hun arbeid en hun finan-

. .

In het o\l'erleg ·via de J.lábinetdonnatle betrokken.

Uit de P'l\&' .U. zakèn Is 'wel reèda 'geblekell, · dat prof .. Oud, als lelder van een constructleve groep, .na deze uitnodiging ·niet principieel afwij- zend geantwoord heeft op de vraag of ook van de zijde der·v.v.D. bereidheld zou bestaan, medewer- king te verlenen aan de formatie van een Kabinet op zee~ brede trondslag. ·

Deze prlnclpti!le bereidverklaring Is echter slechts een ·ontlerdeel van het geheel van vraag- stukken, dat zlèh bij een Kabinetsformatie, vooral

In deze tijd, voordoet., ' ziet overtroffen. ·

Wie tot medewerklog wordt uitgenodigd, moet de zekerheld hebben, dat hij zijn medewerking verleent aan cioelstelllngen, waamiee hij zich In de grote lijnen kan verenigen en waarbij hem de ln- . vloed wordt toegekend, waarop hij meent recht te hebben.

Wanneer dit nummer van ons blad verschijnt, is de feitelijke situatle wellicht alweer een andere

I

daR--op het ogenbHk, dat we dlt schrijven. Aan de algemene voorwaarden voor. onze eventuele mede- werking zal dit echter niets veranderen. ·

______________________ .J

. maatschappij en zelf een gezin gevormd heb- bend, behoeven waarlijk hun geloof niet te ver- liezen om zich in de sfeer van geestelijke af- zondering niet meer thuis te voelen.

In de tijd van het mandement der rooDis- katholieke bisschoppen betreurde de hoofdre- dacteur van "Trouw" het eigenlijk, dat er geen gereformeerde bisschoppen waren. Maar ook bisschoppelijke uitspraken en vermaningen zijn op den duur niet in staat te handhaven het- geen door hun gelovigen als een onnodig en hinderlijk keurslijf wordt gevoeld.

* * *

D

In ons verkiezingsmanifest is er al op gewe- zen, dat dit beginsel allerminst nieuw is. Het berust op de gedachte, dat personen van zeer verschillende godsdienstige overtuiging kun- nen samenwerken in dezelfde politieke partij, wanneer zij het over de staatkundige grond-

beginselen eens zijn. · ·

De liberalen hebben deze stelling altijd al verkondigd, maar zij weigeren, om het.zuilen- , stelsel, dat men verwerpt, binnen de partij te

halen,. zoals de socialisten met hun protes-

De voortdurende achteruitgang van de pro•

testants-christelijke middengroepen en de vooruitgaande lijn van de V. V.D. zal deze ten·

denz in de toekomst kunnen versterken . Daarnaast zien we goede kansen in een t~

rugebben van door de P.v.d.A. tijdelijk aange•

trokken (al dan niet doorgebroken) kiezere van de P.v.d.A. naar de V.V.D.

* * *

N

Merkwaardig en pikant is in dit verband een artikel van de Londense correspondent van

"Het Vrije Volk" in dat blad van 22 juni (le pagina).

Deze correspondent wijdt een artikel aan een geval van ambtelijke .machtswellust, ~p

welks bijzonderheden we h1er op het .ogenblik niet behoeven in te gaan, maar dat m Enge- land, het "land van de vrijheid van het indiyi· . du" (zo merkt de schrijver op), grote opwm- ding heeft veroorzaakt, omdat gebleken is, dat wetten door de ambtenarij misbruikt kunnen worden,"zonder dat de gewone man kans krijgt zich er tegen te weren". .

Waar het ons in het bijzonder om gaat, ^lS dat gedeelte, wafo!.r deze correspondent schrij~t:

"Dit geval wórdt behan~.eld op het ogenbhk, waarop de ArbeiderspartiJ het eerste hoofd·

stuk van haar nieuwe partijprogramma, onder de titel: "De vrijheid van het individu", publi·

ceert. De leidraad in dit hoofdstuk is, dat het apparaat van de Staat zo machtig is gewor·

(Zie vervolg pag. 2 onderaaa)

•

VRIJHEID EN DEMOORATIE • 1t1J0 1t111 - PAG. 1

Trumans ^, .

memoires:

over periode

Belangrijkste

1945-'53

hoek

De wonnalige president van de Ver. Staten, Harry S. Truman, heeft onlangs een bezoek gebracht aan ons land, als onderdeel van een gecombineerde vacantie- en ,journalistieke reis door Europa..

Dese tocht zal wel let. te maken hebben gehad met de recente voltooiing van zijn mémoiree. Hoe dit ook zij, nu boveadlen de Nederland8e vertalinC van ^bet tweede en laat8te deel der gedenkllehriften Is ve1'8Chenen, lijkt dit een geschikt ogenblik om wat aandacht aan deze boeken te besteden.

. Vooropresteld zij, dM The Tnlmaa Me~irs, *) Year of Deelsion (bet eerste deel over liKI) - Yeare of Trial ancl Hope (het tweede tot 1953) bet; belangrijkste werk vo..-, W tot dusver over de ~wiebtice acht Jaar - de tweede wereldoorlor 111 éesehrMeiL ,

Natuurlijk iD de eerste plaats, omdat Truman in die tijd dcf IMUacrijlarie funetle hl de wereld had, m-r toch ook, omdat hij niet heeft geiiCiu'Oomd een boek te Behrij- Yell, waar "iets in staM!',

Het zou zo gemakkelijk voor hem zijn Beweest een betrekkelijk oppervlakkig

r~laas te geven (of te 1aten geven, zoal8.

meestal geschiedt) en zich te verschuilen achter de fraze, dat "met het oog op het feit, dat de beschreven gebeurtenissen nog zo kort achter ons liggen een zekere reserve noodzakelijk was".

Zoiets ligt Truman niet. Hij is gewend, elireet op de ·man !1f te spreken en te schrijven, zo snel mogelijk "des Pudels Kern" te zoeken.

· Ook hij heeft zich natuurlijk zekere re- serves opgelegd, al was het alleen maar, omdat zijn boek invloed zou kunnen heb- ben op de presidentsverkiezingen en de' ex-president nog steeds een actieve rol . speelt in de Democratische campagnes.

Maar aan de oppervlakte is hij niet ge- bleven. Is het een groot boek geworden?

Wij zouden het niet graag beweren, want Truman heeft noch de stijl, noch de visie van een Churchill. Common sense is ech·

ter in grote hoeveelheden voorradig.

Tol!n Truman in 1945 naar het Witte Huis werd geroepen en hij daar de mede- deling kreeg, dat hij door het overlijden van Roosevelt president was geworden, was hij voor het grote publiek vrijwel een onbekende. ·

Hij had een :~;aak voor herenkleding ge- èreven, maar zonder succes: hij ging fail.

liet.

Hij zat echter niet bij de pakken neer, ging in de politiek en betaalde zijn zchuldeisers scrupuleus af. Zijn nieuwe loopbaan bracht hem tot de Senaat, waar hij slechts opviel door zeer zakelijk een onderzoek naar de strijdkrachten te lei- , den. Roosevelts keuze van juist deze man

voor het vice-presidentschap - de presi- dent moet hebben geweten, dat er een niet geringe kans was, dat hij zelf zijn vierde ambtsperiode niet zou kunnen uit- tHenen - was dan ook voor velen een verrassing en getuigt van inzicht in het karaktèr van zijn opvolger,

Vele successen

Want ook zijn tegenStanders zulien er- .

!kennen, dat' Truman in de acht jaar van · zijn bewind veel tot stand heeft gebracht.

J!et Marshall-plan, het Atlantisch páct, de Truman-doctrine, de strijd in Korea, de 'economische hulp aan de onderont- wikkelde gebieden, dit alleis werd onder zijn beleid gerealiseerd.

MOLOTOW .... nog nooit zoiets gehoord ....

oorlogeomstandigheden was geboden, ook in vredestijd heeft weten voort te zetten.

Maar er is ook een duidelijk onderscheid te maken in twee groepen van besluiten.

Het Marshall-plan en de economische hulp aan de onderontwikkelde gebieden kwamen eerst. Trumans eerste daad als president was de beslissing, dat de voor- bereiding van de Ver. Naties moest wor- den gecontinueerd.

Maar al dadelijk zag hij in, dat de in- stelling yan de V.N. álleen niet voldoende zou zijn om het voortbestaan van de de- D10Cratie in de wereld te ·verzekeren. Hij voerde in 1945 reeds een gesprek met Mo- lotow, zodanig dat de Russische minister besloot,met de klacht: Zó is er nog nooit tegen mij gesproken. Het korte maar krachtige antwoord luidde: Zo zal er ook niet meer tegen U worden gesproken, als de Sowjet-Unie zich aan zijn afspraken houdt.

Het communisme bedreigde Europa

Het communisme bedreigde Europa.

del om het levenspeil en daarmee de weerstand tegen het communisme te ver- hogen.

Eerst toen de dreiging uit het Oosten een duidelijk militair karakter kreeg, kwam de economische h\llP op de achter- grond. Truman aarzelde ook op dat ogen- blik niet; de wapenhulp werd georgani- seerd, er werd gestreefd naar Europese militaire samenwerking en toen die slechts te verwerkelijken bleek, als de V.S. actief mee zouden doen, werd het Atlantisch pact opgesteld en krachtig verdedigd. Deze tweede periode in Tru- mans buitenlands beleid culmineerde In de reactie op de inval iJt.-Korea.

Actuele ideeën

Het is typisch, dat thans, nu de drei- ging van het communisme weer minder militair is geworden en meer economisch en sociaal, Trumans redevoeringen uit zijn eerste periode een bijzonder actuele klank krijgen.

Als de levensstandaard in de onderont- wikkelde gebieden met 2 procent wordt opgevoerd, hebben de industrieën van de V.S. en West-Europa voor 50 jaar werk, zo heeft hij laten uitrekenen. Zijn gevoel van solidariteit met de gehele mensheid heeft hem altijd geleid, ook in zijn bin- . nenlandse politiek, . maar men ziet, dat

reële overwegingen nooit op de 'achter- grond worden gedrongen.

Het buitenlandse beleid van Truman is voornamelijk gekritiseerd om zijn hou- ding te Potsdam tegenover de Poolse politiek van de Sowjet-Unie eh om zijn manoeuvres in China.

Maar de ex-president wijst erop, dat hij geen andere middelen had dan directe oorlog om de Sowjet-Unie af te nemen, wat zij had veroverd. En ten aanzien van China: Tsjiang Kai-sjek had slechts in een zeer klein deel van zijn land de macht werkelijk in handen. De V.S. heb- ben er steeds bij de generalissimo op aan.

gedrongen het overbrengen van zijn troe- pen naar andere delen van het Chinese rijk gepaard te laten gaan met overleg met de communisten om een bestand te handhaven.

Zijns inziens was het na de oorlog on- mogelijk voor Tsjiang zijn gebied met mi- litaire middelen uit te breiden en de ont- wikkeling - Tsjiang heeft immers zijn eigen weg 'gevolgd - heeft Truman in het gelijk gesteld.

Over het àlgemeen is daarom in het buitenland de mening over Truman gun- stig. In de V.S. z«:lf zijn de opinies ech- ter verdeeld. Men herinnert zich daar im- mers, hoe het Democratisch bewind te- gen het einde werd ontsierd door enkele gevallen van corruptie en door de ont- dekking van mensen met uiterst-linkse sympathieën op regeringsposten.

Over dit Aaatste is Truman zeer kort:

hij wijst er nog eens op, dat onderzoeks- commiSSies zeer weinig communisten hebben weten te vinden. Voor Europea- nen, die zich het gekrakeel van MacCar- thy en anderen herinneren is dat wel- licht een boude conclusie van de oud-pre- sident, maar zij wordt inderdaad door de feiten gesteund.

do-nothing-Congress, maar hij had te weinig persoonlijk overwicht, te weinig tactisch vernuft ook, om dit Congres tot daden te dwingen.

In het algemeen verloor hij zich in in- terne zaken te veel in details, wedde hij vaak op het verkeerde paard.

Hij wijst op zijn plan voor een land- bouwhervorming, verdedigt zijn idee voor medische hulp, stelt vast, dat hij zich te- gen de Taft Hartley arbeidswetten heeft verzet. Maar in al die gevalleri kreeg hU zijn zin niet. Natuurlijk was het een moeilijke periode, waarin de V.S. een nieuw verworven produetiecapaciteit aan de vrede moest~m aanpassen en waarin b.v. de vakbonden het aandeel van de arbeiders in de vredeswelvaart zo groot mogelijk trachtten te doen zijn. Niette- mhi heeft hij weinig gedaan om de~

aanpassing vlot te doen verlopen of om in die tijd ·enkele van zijn Fair Deal ge- dachten te verwerke.Jijken.

Het is gelukkig niet aan ons uit te m . . ken, of Truman een groot president ill geweest of niet. Een eervolle plaats in de geschiedenis zal hij zich - gezien zijn ge- slaagde pogingen het Westen in een vre-

TRUMAN .... direct op de man af ....

desalliantie samen te binden - zeker hebben voerworven.

Noemt men al deze persoonlijke beslui- ten van de ex-president - want dat wa- ren zij door het speciale karakter van zijn functie in niet geringe mate - ach- ter elkaar op, dan lijken zij alle geba- seerd op één politiek inzicht, namelijk, dat de V.S. zich niet van de wereld kun- Den isoleren.

Daarom moest dit werelddeel in staat worden gesteld zich economisch op te richten. Het communisme bedreigde voor- al de Aziatische landen, waar de wel- vaart beneden een redelijk minimum was.

Daarom moesten de V.S. zorgen, dat deze landen een begin konden maken met het streven naar een beter peil. Zelfs toen Griekenland en Turkije meer direct door dl) Sowjet-Unie in moeilijkheden werden gebracht, bleef hij erop staan, dat de Truman-doctrine in de eerste plaats zou worden uitgelegd als een mid-

Do-nothing congress

Omstreden blijft hij verder wel en een zo strijdbaar man zal dit niet betreuren.

Allerminst heeft hij thans de allure .van een "elder statesman", een wijze vraag- baak voor zijn opvolgers. Zijn mémoirez getuigen van de wil zijn partij en zijn ideeën te blijven verdedigen.

En inderdaad is het een verdienste van Truman, dat hij Roosevelts anti-isolatio- Distisch beleid, dat door de drang van de

(Vervolg van pàg. 1)

den, dat het ogenblik gekomen is, waarop het individu tegen de Staat, tegen zijn apparaat, en tegen de bureaucratie beschermd moet wor- den".

• • •

W

Dat m o e t betekenen, dat bij velen de ogen zullen opengaan en het besef ~al doorbreken, dat men met het socialisme toeh niet op de goede weg is.

Misschien komt dan ook de P.v.d.A. met een apart hoofdstuk over "de vrijheid van het in- dividu".

Ook bij het .socialisme in ons land is veel mogelijk gebleken, maar dat het zich zou kun- nen aandienen als de strijder bij uitstek voor

Niettemin kan men zich moeilijk aan de indruk, onttrekken, dat Truman in de binnenlandse politiek nooit een zo geluk- kige hand had, als in het buitenlands be- leid. Met enig recht noemt hij het in meerderheid Republikeinse Congres, waarmee hij twee jaar moest werken, een

HOEFNAGELS

•> Bodder &: Staughton.

Ned. uitgave Elsevier.

de vrijheid van het individu en de bescherming van de burger tegen een verbureaucratiseren- de Staat, gaat er bij ons niet in.

Deze strijd m (}eten wij aandurven en wij zouden ernstig falen, wanneer wij d i e niet zouden winnen.

~ Zo zijn er perspectieven naar vele zijden.

Perspectieven, die tot geen andere conclusie kunnen leiden, dan dat de lijn van onze ·poli- tiek, zoals onze Kamerfracties die op zo be- kwame wijze hebben getrokken, de juiste is en moet worden gehandhaafd.

• • •

E

niet slechts jegens de ene groep ten koste van de andere en op behoud - waar nodig: herstel - van de geestelijke vrijheid, waarin ons volksbestaan historisch is geworteld en zonder welke dat bestaan .onhen-oepelijk tot ver- schrompeling is gedoemd.

Voor zulk een waarlijk liberale politiek in moderne zin zou het klimaat in Nederland spoedig wel eens nóg gunstiger kunnen blijken te Zijn dan de - gelukkig vele - optimisten onder ons thans reeds menen!

Adres Algemeen Secretariaat:

KoninginDegracht 61, Den Jlaa«.

Telefoonnummere: 111 'J 6 8 en 11 U 'Jó (K 1700).

Gironummer 67880, t.n.v. de 116-

cretarls vaa de V.V.D. te ~

Raag.

*

^{WEEK to.t WEEK} *

Ja

I

levert de hoofdredacteur van Het Vrije Volk, de heer K. Voskuil in zijn blad van j.l.

zaterdag kritiek op het tijdens de verkiezings- strijd door de V.V.D. uitgegeven pamflet, dat de leuze "Recht voor allen", propageert.

De hoofdredacteur van het rode dagblad ziet daarbij kans in een sentimenteel verhaaltje, waarbij een oud . echtpaar te Rotterdam ten tonele wordt gevoerd, een reeks van on- en halve waarheden te· debiteren met betrekking . tot de praktische politiek, zoals die resp. door

de P~v.d.A. en de V.V.D. worden gevoerd.

· · Men voelt natuurtijk reeds bij voorbaat waar het naar toe gaat: alleen de Partij van de Ar-·

beid is (historisch) gerechtigd de leuze "recht voor allen" in haar vaan te schrijven en de V.V.D. "vanzelfsprekend" niet.

Komaan, laten we de heer Voskuil citeren:

"Een mooi verhaal uit een ver verleden. In dat verre verleden had het zin de kreet aan te heffèn: ·recht voor allen. Voor de grote massa moest ieder stukje recht bevochten worden op een onwillige klasse van machthebbers. Maar die tijd is lang voorbij. Er is geen verschil meer · in het recht van de ene en het recht van de an- dere burger. De V.V.D. loopt met haar leuze achter de feiten aan, wat een typische eigen- schap van conservatieven is. Het gaat nu om bestaanszekerheid en welvaart voor allen".

Welnu, in oratorisch-demagogische zin is dit alles voorwaar schoon gezegd en het zal er bij de oppervlakkige lezer ook wel ingaan als koek, hetgeen natuurlijk ook de bedoeling is, maar met de feiten kloppen deze volzinnen allerminst.

"Er is geen verschil meer in het recht van de ene en het recht van de andere burger"

schrijft de optimistische (of naïeve?) heer . Voskuil. Was het maar waar!

Waarschijnlijk bedoelt de rode hoofdartike- lenschrijver, dat er geen verschil b e h o o r t te zijnin het recht van de ene~n het recht van 'de a:tidere b~~~~~s is,w.er.,

helaas. · · · ·

Watdenkt de heer Voskuil b.v. van het ra- . diovraagstuk? Hebben alleen socialisten en .. aanhangers van de confessionele politieke pa~-

tijen maar het recht naar hartelust hun poh- . tieke overtuiging voor de microfoon te bren- . gen en hebben liberalen dat niet? Is dat recht

· voor allen?

De heer Voskuil houdt er wat dit betreft toch wel een eigenaardige gedachtengang op

· na. Wat denkt de heer Voskuil van de vergeten

• groepen? Hebben zij niet recht op een ver~ro~t

aandeel. in. de verhoogde welvaart; of IS dit

· recht slechts beschoren aan hen, die in loon- dienst zijn ?

Is dit recht voor allen?

Behoort het tevens tot het recht van allen

~ om b.v. bestaande pensioenrechten te korten?

Och, het ~jn even zovele vragen,:waa~.op de heer Voskuil het antwoord schuldig bluft en ook schuldig moet blijven.

Inplaats daarvan is het eenvoudiger de . V.V.D. zonder enige motivering of deugdelijke

uitleg tot "conservatieven" te bestempelen.

Dat gaat er imn1ers zo :heerlijk lekker in en . is zo progressief-opbouwend!

Waren het o.m. niet die "conservatieve"

· V.V.D.-ers, die in de Tweede Kamer zodanige voórtvàri:mae en energieke maatregelen voor ons onderwijs bepleitten, dat de P.v.d.A. daar- in een dergelijke politieke con,currentie zag, dat zij maar tegen stemde, zulks ten koste van ons volksonderwijs? ·

Ja, over recht voor allen gesproken.

Help, rood in nood

D

Welnu, de V.V.D. heeft dit niet gedaan, om- . dat haar hieromtrent geen objectieve feiten - ter kennis zijn gebracht.

Even hard. als thans de heer Voskuil klaagt en de P.v.d.A. dit heeft gedaan, was dat ook het geval met .de K.V.P.

Wie had hier schuld? Beiden of geen van beiden? Waren zowel P.v.d.A. als K.V.P. hier- . voor verantwoordelijk of was het slechts kwa- jongenswerk, waardoor beide partijleidingen een verantwoordelijkheid kregen te dragen, die de hunne niet kon zijn?

Wij weten het niet en wat wij niet weten kunnen wij niet beoordelen ..

Trouwens, dat kon de partij van de heer Voskuil zelf blijkbaar ook niet, anders had zij de K.V.P. niet voorgesteld het geharrewar tij- dens de verkiezingen gezamenlijk te onderzoe- ken.

Maar nogmaals, de heer Voskuil moet geen halve waarheden ve:~;kondigen, want ook door het verzwijgen van bepaald_e feiten kan men Zich schuldig maken aan het verkondigen van

onjuistheden. ·

Is het de heer Voskuil ontgaan, dat wij in deze rubriek destijds fel en met klem hebben geprotesteerd tegen de inhoud van het beken- de katholieke pamflet 0 56?

Hier waren feiten in het geding, die inder- daad erg~rlijk waren, doch ook feiten, die vast stonden en in alle objectiviteit_ door ons konden worden beoordeeld.

Wij hebben toen geen verstek laten gaan, omdat de geestelijke vrijheid in het geding was.

Heus, wat dat betreft kan de heer Voskuil gerust zijn.

De strijd voor de geestelijke vrijheid is bij de V.V.D. in goede handen, ook al neemt de heer Voskuil daarvan geen kennis of al doet hij als- of .hij daarvan niet op de hoogte is.

Unfaire manieren

H

Het Vrije Volk vermeldde er vol trots bij, dat deze plaat voor publicatie gereed was ge-

maakt~.; ·doof. ei&~-het katholieke blad' De Gelderlander. · " · " ·~ - ' · .,Omdat wij reden hebben te vermoeden", al- dus schreef Het Vrije Volk, ,,dat De Gelder- lander deze plaat thans zal achterhouden, bie- den wij hem thans onze lezers aah" •

·Welnu, men moet op alle slakken geen zout leggen en men zou deze "stunt" nog wel kun-

nen appricieren, als men maar wist op welke wijze Het Vrije Volk eigenlijk aan deze plaat kwam, die immers nog nimmer werd gepubli- 'ceerd.

Eerlijk gezegd, vermoedden wij, dat hier een zeer gevaarlijke adder onder het politieke gras schuil ging.

Wij blijken gelijk te hebben gehad.

De Gelderlander, die de zaak eerst sportief opnam, aldus lezen wij in Het Centrum, is er echter slecht over te spreken, dat Het Vrije Volk deze prent langs de weg van diefstal en heling in zijn bezit heeft gekregen.

Wij laten deze beschuldiging geheel voor re- kening van De Gelderlander.

Mocht zij niet juist zijn, dan rekenen wij van zelfsprekend op een ontkenning van Het Vrije Volk.

Die hebben wij echter nog steeds niet ont- dekt en zolang wij deze ook niet vernemen, vinden wij een dergelijke methode van politie- ke strijd uitgesproken onfris en bedenkelijk.

Ja, ja over "geestelijke vrijheid" en "recht voor àllen gesproken"!

Nieuwe aanslagen op de vrijheid

D

vraagstuk. ..

Neen, ook buiten onze grenzen woedt ZIJ en constateert men helaas vaak in toenemende mate, dat er nieuwe krachten aan het werk zijn om de vrijheid van de mens te ~elage~ ..

Wij doelen hier niet alleen op de dictatonaal geregeerde landen, maar veeleer op die gebie- den, die voorgeven de democratie aan te han-

gen, althans niet onmiddellijk onder de dicta- toriale systemen wensen te worden geschaard.

Zo ziet men, dat dezer dagen de persvrijheid in Turkije in ernstige mate aàn banden werd

gelegd. · .

Ook.in Zuid Afrika wordt de vrijheid in toe- nemende mate vertrapt .

Zo zal de Zuid Afrikaanse regering binnen- kort een lijst publiceren van boeken en andere geschriften, die de laatste jaren zijn verboden.

Op het verkopen, etaleren of in het bezit hebben van dergelijke uitgaven staat maar liefst maximaal een boete van tienduizend gul- den of een gevangenisstraf van vijf jaar.

Ander schrikbarend nieuws uit Zuid Afrika vermeldt een regeling, diè ook op het gebied van de bloedtransfusie de apartheid toepast.

Helaas kunnen wij aan dit alles weinig doen, maar het is zaak, dat wij deze feiten nochtans kennen, opdat zij voor allen, die de vrijheid liefhebben een aansporing mogen zijn, daar, waar wij wel invloed kunne!l Ui~fenen op het behoud van die vrijheid, ons uiterste krachten inspannen.

Want hoe dan ook, Nederland vormt een deel van de wereld en als wij er niet met al wa~

in ons is er aan medewerken om de vrijheid op het eigen erf te verdedigen, verzuimen wij een ernstige taak, die ons ook in dit grotere verband is opgelegd.

Wie de vrijheid binnen zijn eigen g1 enzen niet verdedigt, loopt het grote gevaar vroeg of laat het slachtoffer te worden van de aan- randingspogingen, die buiten de landspalen he- laas nog schering en inslag zijn.

"Dat personeel"

H

gende:

"De "zuigelingen- en kindersterfte" in het Nederlandse bedrijfsleven zijn schrikbarend hoog. Dit sombere geluid is te vinden in een preadvies voor "Personeelsverloop", dat door het Nederlands Instituut voor Efficiency (NI VE) werd uitgebracht.

Met deze fraai gevonden begrippen bedoelt men aan te geven dat het nieuw aangenomen personeel na enkele weken of binnen een jaalf

· het bedrijf alJve~r. v~laa~ . . . . . · ..

· Zelfs lang gèvestigde bedrijven, die trots Zijq.

op hun "koninklijk"-zijn, kennen een verloop waarbij het percentage van het personeel dat · weggaat, groter is dan het deel dat blijft.

Gemiddeld ziet een fabriek in één jaar 25 pc~

van zijn mannelijke werknemers om allerlei ~

denen vertrekken en 45 pct van het vrouwe- lijke personeel.

Bij kantoorpersoneel liggen de verhoudingen wat gunstiger: 15 pct voor de mannen en 30 pct voor de vrouwen.

Deze gegevens werden verkregen door een enquête, die het NIVE in 115 bedrijven met tienduizenden werknemers heeft laten houden.

Dit verloop kost zeer veel geld en het pread•

vies produceert daarover berekeningen, die van f 250.- tot f 5000.- per werknemer lopen! .

Belangrijker dan deze feiten zijn evenwel de conclusies, die de preadviseurs trekken. Geble- ken is dat bedrijven met een g o e d personeels- beleid veel minder verloop kennen dan bedrij- ven met relatief hogere lonen, maar een mili-

der juist beleid. .

Gebleken is óók, dat een goed beleid de mens in de werknemer als uitgangspuilt neemt en niet de winst van het bedrijf.

Wij verheugen ons over deze conclusie. De socialisten staan een dergelijke opvatting uit beginsel al jaar en dag voor. •

Wij hopen slechts, dat de NIVE-enque~e en het preadvies voor het Nederla~dse ~edn]fsle­

ven niet zal worden wat het spiegeltJe aan de wand voor de boze stiefmoeder van Sneeuw-

witje was. · . ..

De tijd is voorbij, dat de melis ~ onze bedr~~­

ven een stiefmoederlijke behandelmg kon kriJ- gen. Tot schade van de mens én van het be- drijf". .,

Tot zover Het Vrije Volk.

Ook wij verheugen ons over bovengenoe~de

conclusies, maar dan op een royale en eerhJke wijze. Niet gelijk Het Vrije Volk doet vol met hatelijkheden en zure, niet ter zake doende,

opmerkingen. . .

Wij dachten zo, dat de socialisten de kla~

strijd hadden afgeschaft. Naar de letter Ja, maar naar de geest is er blijkbaar nog veeJ blijven hangen, dat doet denken aan de ~nver­

zoenlijke houding van vroeger. En dat Wil dan nog andersdenkenden "conservatief" noemen!

•

VRIJBEID EN DEMOORATIE 10 JUNI 1938 - PAG. I

Reacties op het schrijven van de generale synode der Ned~HervormdeKerk inzakeNieuw-Guinea

~en

ontstellende kerkelijke

"opr~ep

tot bezinning''

Een val& motief als leidraad

(Ingezonden)

Nadat de Raad voor de Zending der Nederlands Hervormde Kerk het zijne daartoe bad verricht, heeft de Synode dier Kerk gemeend zich met een "oproep tot bezin- ning" tot het Nederlandse volk te moeten richten. Dat de kerken zich meer en meer bezig gaan houden met de politiek en op politiek gebied uitspraken gaan doen, is> een zaak, die men kan betreuren of toejuichen; in elk geval is het een feit.

Dat de Nederlands Hervormde Kerk nu komt- met een ,,bezinningsoproep", waarin

· niet meer of minder gezegd wordt dan dat Nederland maar afstand moet doen van

~et Nederlandse Rijksdeel Nieuw Guinea is kortweg een schandaal!

' Terwille van de zending in Indonesië - ~ant daar komt het in de praktijk op neer- moeten de verhoudingen tussen ons land en Indonesië worden gezuiverd; e11 die zuivering is alleen mogelijk, krachtens deze oproep, door het "diepe wantrouwen", dat Aziaten en Afrikanen koesteren tegen de bedoelingen van het Westen weg te nemen. En Nederlands Nieuw Guinea geeft aan dit wantrouwen nieuw voedsel en leidt tot gevaarlijke spanning tussen Nederland en Indonesië.

ker niet, noch blijkt zulks uit de "op-

roep". ·

dan wei de speelbal van allerhande in- vloeden zou kunnen worden.

Wij zouden verder. willen vragen, wat het betoog over Oosterlingen, die geen bevoogding meer wensen, te maken heeft met een geval als het onderhavige, waar voorlopig slechts sprake kan zijn van een westerse bevoogding die plaats zou moeten maken voor een oosterse? Een zeer sdheef beeld is h'ier weggegeven

Wij zouden verder willen vragen:

,.wat is het zodanige bestuur, waal'bij de bevolkingabelangen zijn gewaar- borgd?" De Nederlandse grondzorg voor de bewoners van Nieuw Guinea is, vol- gens de heer Rasker, niet houdbaar;

anderzijds wenst hij "wat voor de Pa- poea goed is en wat de betrekkingen zuivert". Twee elkander uitsluitende eisen, want de betrekkingen zuivert men door Indonesië zijn zin te geven - tenminste dat denkt men - , maar dat is beslist voor de Papoea erg ongezond.

Het is overduidelijk - en het kriti- sche kommentaar van de N.R.C. van 20 juni heeft er op voortreffelijke wijze op gewezen - dat het hier gaat om het belang van de zending, terwille waar- van men door de knieën wil gaan. De kerk rekent met aantallen en werpt

daarvoor het belang van een heel volk ovel'boord.

Ten aanzien van de Papoea is ~it kel'- keiij·ke gedoe immoreel, ten opzichte V8.11 de Nederlandse politieke verhoudingen schandelijk (of is het toeval, dat deze oproep juist komt in de dagen der ka;bi- netsformatie?) en ten aanzien van he-t Nederlandse Rijk verraderlijk, omdat hij geleid wordt door de ene vraag: wat wil Soekarno? - Dat in l'l'Ote getale de leden dezer kerk hun afkeer hlerove•

uitspreken! J. JÎ. iuTzEM:A BOS.

Alg. Assurantiekantoor van Asback

* Beroepsfinanciering

* Hypotbekea

* Levensverzekeringen Offerte z o Jl. d e r verpHcbtingen.

Diepenheimseweg 31, Goor (Ov.) Tel, K 5470-816, b.g.g.: boodschap- pendienst.

•

De oproep is daarom schandelijk, om- dat hij zidh niet beroept op de wil van de bewoners van ons Nederlandse Rijks- deel, maar op de houding die Indonesië aanneemt.

· ' De heer prof. dr. Rasker, een der ver- dedigers van het ontwerp van de Raad

voor de Zending, heeft ter synode-ver- gadering gezegd (verslag N.R.C. 16 juni 1956), dat de volken van het Oosten vragen het leven in eigen handen te mogen nemen.

Het is overduidelijk, dat de Papoea voor de leiding der Nederlandse Herv.

Kerk geen rol speelt. De kerk speelt de ro1 van · opportuni~t. Soekarno vraagt en wij draaien.

De kerk weet evengoed als Wij, dat Nederland geen "machtsvorming" kan.

najagen, al noemt zij dit als een der motieven van Nederlands houding, om- dat Nederland jaarlijks rappdl;; moet uitbren,gen aan de Verenigde Naties; en de· kerk diende ook te weten, dat Indo- nesië dat niet zou behoeven te doen, zodat de bevolking van Nieuw Guinea

Had vermaning

bezinning nodig·-?

ons tot

volk een

Dat, aldus de heer Rasker, is een po- · sitjet goed en 'men . wenst aldaar geen bevoogding meer.· Wanneer Wij - aldus nog steeds de heer Ril.sker - ondanks alles· aan Nieuw Guinea vasthouden, blijft de storm woeden.

Ondanks alles; wij zouden willen vra- gen "wat is dat alles?" Zijn de voor- mannen der Papoea's bij de zendings- raad geweest en hebben zij hem de vraag gesteld todh alsjeblieft te zorgen;

dat Nederland niet aan Nieuw Guinea

·vasthoudt? Dát vermeldt de heer Ras-

Miskenning van onze cultuur in de over-

zeele gebiedsdelen

Waarom een verklaring nu?

(Ingezonden)

In . het dagblad het Nieuws van de Dag van 23 juni j.I. las ik met veront- waardiging, dat de Generale Synode van de Hervormde kerk, Nederiand suggereert, Nieuw Guinea te laten val- len. Wat ik ai lang gedaclht heb, is be- waarileid. ·

De Generale Synode der Herv. kerk is op bedenkelijke Wijze beïnvloed .door de socialistische domine's van de Herv.

kerk. ·

Reeds eerder had de socialistische pers verklaard, dat ruim 40 tot 45 % van de Herv. kiezers P.v.d.A. stemden.

Miskent de Generale Synode dat ·de Nederlandse cultuur in onze overzeese gebiedsdelen het hoogste peil heeft be- reikt, boven die van andere naties? Is·.

de Generale Synode zidh bewust, dat zij, gelijk het rode blok heeft gedaan, de af- braak van de Nederlandse souvereini- ' teit helpt bevorderen? Het is niet de

:~fitfAla:oiJtn, S ^~e;11i"o~~~i ~

Soekarno, de collaborateur in dienst van· de Japanezen, die eens gezegd heeft flP een diner· met de Japanse oorlogs-- misdadiger, gene11aal Tójo: wij zullen Amerika plat strijken en Engeland ver- nietigen.

Het is nu toch wel bedenkelijk, dat de Generale Synode zo kort ná de verkie- mngen en de overwinning van de P.v.

d.A. door het overlopen van duizenden · communisten naar de P.v.d.A. met d~e

verklaring voor de dag komt.

Ik raad U aan, volk van Nederland, er dreigen donkere wolken; God zij met ons, Iet op Uw zaak.

Vlissingen. D. VAN LEEUWEN.

Geen gelukkige greep

(Ingezonden)

De generale synode der Ned. Hervorm- ken samenhangende met Nieuw-Guinea.

de Kerk heeft het Nederlandse volk op• Binnen deze kerk zelve is aan deze OP- geroepen tot bezinning op de vraagstuk· roep het. een en ander voorafgegaan. De

UITSLAG YERKIEZINGSPRIJSVRAAG

1 0 gelukkige prijswinnaars

Ruim 17.000 inzendingen op onze Politieke Opinie Prijsvraag zijn in de weken, ,·oora:fgaande aan de verkiezingim bij ons binnengekomen.

In deze prijsvraag vroegen ^wij aan het Nederlandse volk een keuze te maken uit de 16 punten van ons Verkiezingsprogram en het aantal stem- men, dat op de Partij zou worden uitg:ebracbt te schatten. Met een over- weldigende meerderheid kwamen de volgende 5 punten uit de bus:

1. Méér woningen door méér vrijheid en méér ruimte voor particulier init.iatief.

2. Eerbiediging van het beginsel der geestelijke vrijheid en van de overtui- ging van democratische minderheden.

3. Vereenvoudiging van bet belastingstelsel met sterke mindering van het verschil in belastingdruk tussen gehuwden e11 ongehuwden. In het bij- zonder in het belang va.n handeldrijvende middenstand en ambaèhts- lieden opene het belastingstelsel ^de mogelijkheid tot het belastingvrij vormen van reserves voor slechte jaren.

4. Vrijere loonvorming met grotere waardering voor extra- prestaties.

5. Krachtig streven naar de eenheld van Europa met een ope11 oog voor hetgeen werkelijk bereikbaar is.

Het aantal stemmen dat op de Partij werd uitgebracht was: 502.325.

De prijswinnaars zijn geworden:

· P. Cramer, Peppelweg li7d, 'Rotterdam. Geschatte stemmenaantal: 502.438.

G. J. Ameling, Allard Plersonstraat 35d, :Rotterdam. Geschatte stemmen- aantal: 501.099.

F. Mès, Heemskerkstraat 8, :Rotterdam. Gesellatte etenunenaantal: 1103.&10.

.Mevrouw M. van Dijk,. Valkèllboskade 570, Den Haag. Geschatte stem- menaantal: 503.287.

Dr. A. P. A. Vink, Ribeslaan 11, Wageningen, Geschatte stemmenaantak 503.500.

G. A. VeMluis, De Gheijnstraat 41, Den Haag, Geschatte stemmenaan- tal: 509.267.

J. Key, Julianalaaa «, Delft. Geschatte stemmenaantal: 510.GH.

H. Slag, Marconistraat 29, Enschede. Gesehatte stemmenaantal: 511.041.

J. H. van Dij~ Wijsmullerstraat 25 I, Amsterdam. Geschatte stemmen-

aamal: 498.618. .

J. J. Scbeltema, zenuwarts, Groote Kerkstraat 1. Leeuwarden. 6escllatte stemmenaantal: 496.708.

. Raad voor de Zending had een stUk 9ver deze materie opgesteld met de bedoeling, dat de synode dit als "herderlijk schrij- ven" zou doen uitgaan. Hiertegen zowel als tegen de inhoud van het concept ble- ken nogal bezwaren te bestaan. Na aan- brenging van verschillende wijzigingell is daarop met algemene stemmen beslo- ten, het stuk als "oproep tot bezinning•

te publicerèn.

Wij kunnen niet zeggen dat de gÈmé·

rale synode hiermede een gelukkige greep heeft gedaan. Regeriag en volks- vertegenwoordiging · houdell zich reeds jaren lang en ernstig met de kwestie Nieuw-Guinea bezig. Zij aeker hebben een vermaning tot bezinning niet nodig.

En gezien de belangstelling die voor deze kwestie in brede kringen van ons volk bestaat, kan men moeilijk volhouden. dat dit aan een oproep tot bezinning behoef- te heeft.

Ernstiger lijkt ons, dat in het stuk geea eilkel argument wordt aangeroerd, dat bij de parlementaire en diplomatieke discus·

Bies en onderhandelingen niet reeds on- der ogen gezien werd. Dit, gevoegd bij het voorgaande, stelt de SJllode bloot aan het gevaar, dat haar publicaties niet de aandacht zullen vinden welke de synode er blijkbaar zelf aan toekent.

Ook in ander opzicht komt bet ons voor., dat de synode met deze o~reep op ee11 verkeerpe weg is. Immen zJj begeeft zich hiermede op het terrein der politiek. ED dat is nu eenmaal niet het terrein der kerk, gelijk zij met zoveel woorden eli-

kent, waar zij zegt dat het niet haar taak is, een oplossing voor ._ onderhavige kwestie aan te wijzen. JtrkeDning intus- sen die niet wegneemt, 4at de synode zich implicite keert tegel!. het politieke beleid, door de Regering op. dit punt gevoerd.

Zelfs waar in het stuk gesproken wordt over de christelijke vrijbeid van de in- woners van Nieuw-Guinea, staat de sy. ~

node zwak. Zij vraagt zich 111. wel at, of die vrijheid Is gediend door de nauwe band, die in hun ogen onvermijdelijk be- staat tussen de dienare11 der zending en

het buitenlandse bewind. Zij blijft echter in gebreke aan te tonen, dat die vrijheid wel gediend zou zijn, wanneer het "bui- telllandse bewind" aan andere instanties werd toevertrouwd dan de Nederlandse.

Dat baar oproep alleen ill de socialisti- sche pers gunstig ontvangen Js, zij vool' de Hervormde kel-k een waarschuwend teken. .,Bepaalde politieke iJlvloeden spe- len in de synode blijkbaar ee11 overheer- sende rol" lazen wij in de Volkskrant. Dit roomse orgaan spreekt hiermede uit wat -- vele Hervormden reeds lang verontrust.

Pa.Btor