CDA en gelieerde Organen en Organisaties
op landelijk niveau
Activiteitenverslag CDA 2018
Inhoudsopgave
Inhoudelijk verslag 3 I Sector Politiek & Bestuur 3
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.8. 1.9. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 1. 2. Binnenland 3 Partijbestuur 3 Dagelijks Bestuur 4 Toetsingscommissie 5 Integriteits- en Royementscommissie 5 Commissie van Beroep 6
Auditcommissie 6 Fonds Wetenschappelijk Instituut 6
Professor Steenkampfonds 7 Onderzoekscommissie 7 Werkgroepen en activiteiten 8 Partijcongressen 8
CDA Senioren (voorheen Landelijk Ouderen Platform) 8 Basisgroep Sociale Zekerheid 9 Netwerk diversiteit (voorheen CDA Kleurrijk) 12 CDA Stedennetwerk 13
CDA Duurzaamheidsnetwerk 14
Gesprekken met maatschappelijke organisaties 15 Debatpartij 15 Partijvernieuwing - vervolg op Taskforce Politieke Partij Nieuwe Stijl 17
Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen 18 Eerste Kamer- en Europese Parlementsverkiezingen 18
Buitenland 19 Commissie Buitenland 19 Bijeenkomsten 19
Bilaterale en internationale contacten 20
Activiteiten Europese Volkspartij 20
Europese Parlementsverkiezingen 20
Eduardo Frei Stichting 21
Sector Communicatie 42 Strategische communicatie en marketing 43
Evenementen
M-A-Z-A-2 I JUNI M-A-Z-A-2019
3. Ledenwerving en ledenbinding 47
4. Publieksvoorlichting 48
5. Redactie 49 6. Online communicatie 51 7. Huisstijl, vormgeving, ontwerpservice en webwinkel 54 8. Permanente campagne en Verkiezingen 55
III. Sector HRM/Steenkampinstituut 59 1. CDA-leden / vrijwilligers 59
2. Lokale en provinciale bestuurders 60
3. (Nieuwe) Talenten - Ambitieuze Leden / politici 61
4. (Kandidaat-)raadsleden 63 5. Fracties en fractievoorzitters 64 6. Wethouders 64 7. (Kandidaat-)burgemeesters 65 8. Voorbereiding Gemeenteraadsverkiezingen 2018 65 9. Overige activiteiten Steenkampinstituut 66 10. Overige HRM-activiteiten 69
Inhoudelijk verslag
I Sector Politiek & Bestuur
1. Binnenland1.1. Partijbestuur
Het Partijbestuur bestaat uit de leden van het Dagelijks Bestuur, de voorzitters van alle provinciale afdelingen, de voorzitters van CDJA en CDAV en vijf vrijgekozen leden. Adviseurs van het Partijbestuur zijn de voorzitters van de CDA-fracties in de Eerste en Tweede Kamer en van de delegatie in het Europees Parlement, de directeur van het Wetenschappelijk Instituut en de voorzitter van de Bestuurdersvereniging.
De leden en adviseurs van het Partijbestuur waren in 2018 als volgt:
DAGELIJKS BESTUUR
Voorzitter Mw. G.R. (Ruth) Peetoom
1 e Vice-voorzitter Dhr. F.A.M. (Frank) Kerckhaert Secretaris Dhr. R.E.N. (Rutger) Ploum
Penningmeester Dhr. H.P.J. (Bart) van Meijl
DB-lid
Dhr. S.W. (Sebastiaan) den Bak (sinds 2 juni 2018, daarvoor dhr. E. (Efstathios) Andreou)
DB-lid Dhr. P.J. (Pieter-Jan) van Zanten
DB-lid Mw. M.J.D. (Rianne) Donders-De Leest
VRIJGEKOZEN LEDEN PARTIJBESTUUR
Grote steden Dhr. A.E. (Alwyn) de Jong Bedrijfsleven/ondernemers Dhr. T.P. (Theo) Koekkoek Ouderen en zorg Dhr. R.T.B. (Reginald) Visser Sociale Zaken Mw. J. (Janny) Bakker-Klein
VOORZITTERS PROVINCIALE AF DELINGEN
Groningen Dhr. H.G.Th. (Gert) Brouwer
Friesland Dhr. T. (Theo) Joosten
Drenthe Dhr. R. (Robert) Kleine
Overijssel Dhr. M.R.J. (Maarten) Westerduin
Gelderland
Dhr. J. (Jeroen) de Jong (sinds 6 oktober 2018, daarvoor dhr. P.C. (Peter) Drenth)
Utrecht Dhr. P.J.M.M. (Paul) van den Biggelaar
Flevoland Dhr. W.G. (Wim) Faber
Noord-Holland Dhr. G.E. (Gido) Oude Kotte Zuid-Holland Dhr. A.J. (Relus) Breeuwsma
Zeeland Dhr. V.A.J. (Victor) Slenter
Brabant Mw. 1. (Inge) van Dijk
Limburg Dhr. H.J.G. (Harold) Schroeder
CDJA/CDAV
Vz. CDJA Mw. L.A.D. (Lotte) Schipper
Vz. CDAV Mw. J. (Josine) Westerbeek-Huitink
ADVISERENDE LEDEN (niet-stemhebbend)
Vz. EK-fractie Dhr. E.C. (EIco) Brinkman
Vz. TK-fractie Dhr. S. (Sybrand) van Haersma Buma Vz. Eurodelegatie Mw. E.M.R. (Esther) de Lange
Directeur Wl Dhr. P.H.J. (Pieter Jan) Diikman Vz. BSV Dhr. J.C.G.M. (John) Berends
De taken van het Partijbestuur zijn onder meer:
• het leiding geven aan alle politieke en organisatorische activiteiten van en binnen de
partij;
• de zorg voor de handhaving van de statuten en reglementen;
• de bespreking van het politieke beleid van de fracties in de Eerste en Tweede Kamer en van de CDA-delegatie in de EVP-fractie;
• de voorbereiding en organisatie van de verkiezing van de leden van de Eerste en Tweede Kamer en het Europees Parlement;
• het opstellen van concept- of model-programma's ten behoeve van verkiezingen van
vertegenwoordigende lichamen;
• de zorg voor het beheer van geldmiddelen en eigendommen van het CDA; • de voorbereiding van de besluitvorming van Partijcongressen.
Het partijbestuur is in 2018 tien keer bij elkaar geweest, waarvan één heiweekend en twee heidagen. Belangrijke punten van aandacht voor het partijbestuur in 2018 waren:
• het vaststellen van een advieslijst voor de Europese verkiezingen en de Eerste Kamerverkiezingen;
• het vaststellen van het concept-verkiezingsprogramma voor de Europese verkiezingen;
• het vaststellen van de visiestukken in het kader van partijvernieuwing, zoals de resultaten van de Taskforce Politieke Partij Nieuwe Stijl, als ook de 7 bouwstenen van partijvernieuwing;
• het vaststellen van het uitvoeringsplan in het kader van partijvernieuwing;
• het vaststellen van een procedure en een profielschets in het kader van de verkiezing van de partijvoorzitter;
• vaststellen van een herijkte Landelijke Bijdrageregeling.
1.2. Dagelijks Bestuur
Het Dagelijks Bestuur heeft de dagelijkse leiding over alle politieke en organisatorische
activiteiten van en binnen de partij. Het kan in spoedeisende gevallen namens het
Partijbestuur beslissingen nemen, en bereidt de besluitvorming van het Partijbestuur voor. Verder is het Dagelijks Bestuur onder meer verantwoordelijk voor het personeelsbeleid van
het CDA-bureau.
Voor de samenstelling van het DB zie onder 1.1.
M A z A
R s
JDN ZDTS
N.V.
,, fmerkt
1.3. Toetsingscommissie
De Toetsingscommissie adviseert het Partijbestuur ter zake van de toetsing van de hoofd- en nevenfuncties van kandidaat-Kamerleden en -Europarlementariërs en de toetsing van
(voorgenomen) cumulaties van functies (de zogenoemde dubbelmandaten).
De basis hiervoor wordt gevonden in art. 114 van de Statuten dat luidt als volgt:
Uitgesloten is de cumulatie van politieke functies, partijfuncties en/of maatschappelijke functies die het aanzien van het politieke ambt of van de partij schaadt, doordat de cumulatie tot een belangenvermenging leidt die de integriteit van de politieke besluitvorming aantast of tot een zodanige belasting van de betrokken persoon leidt, dat in redelijkheid geen
behoorlijke vervulling van de politieke functie en/of partijfunctie is te verwachten.
Het Partijbestuur neemt uiteindelijk, gehoord hebbende het advies van de Toetsings¬ commissie, een definitieve beslissing.
In 2018 is de Toetsingscommissie één keer bij elkaar gekomen ter toetsing van de functies van de kandidaten voor de Eerste Kamer en van de functies van de kandidaten voor het
Europees Parlement.
De Toetsingscommissie bestaat uit:
Voorzitter Mw. drs. R.A. (Rixt) Meines-Westra
Mr. drs. H. (Hugo) Doornhof
Mw. mr. L.B.F.M. (Louise) Hellwig Mw. mr. J.G.J. (Annie) Kamp Mw. H.J. (Herma) Nap-Borger
Het ambtelijk secretariaat werd gevoerd door mr. F.J. (Frank) Dunsbergen.
1.4. Integriteits- en Royementscommissie
De Integriteits- en Royementscommissie is enerzijds belast met de beslissing over de inbehandelingneming van een voordracht tot ontzetting uit het lidmaatschap van het CDA, oordeelsvorming ter zake van die voordracht en kennisgeving van haar uitspraak ter fiattering aan het Partijbestuur. Anderzijds adviseert de commissie het partijbestuur over
kwesties die de integriteit van CDA politici betreffen.
In 2018 is de Integriteits- en Royementscommissie één keer telefonisch bijeen geweest. De commissie heeft zich hierbij gebogen over één integriteitskwestie.
De leden van de Integriteits- en Royementscommissie waren in 2018 als volgt:
Voorzitter Mw. mr. P.C. (Tineke) Lodders-Elfferich
Mr. W.M.M. (Wim) van Fessem Drs. A.B.A.M. (Anton) Ederveen
Dr. G. (Geart) Benedictus
Mw. prof. mr. dr. J.E. (Janne) Nijman
Dhr. J. (Jan) ten Hoepen
1.5. Commissie van Beroep
De Commissie van Beroep beslist op ingestelde beroepen tegen beslissingen van partij-organen en/of verbanden, waartegen krachtens statuten of reglementen beroep kan worden ingesteld. In 2018 zijn geen beroepszaken aanhangig gemaakt.
De leden van de Commissie van Beroep waren in 2018 als volgt:
Voorzitter Mw. mr. Y.E.M.A. (Yvonne) Timmerman-Buck Dhr. mr. H. (Hans) Franken
Mw. G.W. (Willemien) van Montfrans-Hartman
Dhr. mr. W.F.C. (Willem) Stevens
Dhr. mr. A. (André) Flikweert
Griffier Dhr. mr. R. (Reinier) Fleurke
Het ambtelijk secretariaat werd gevoerd door mr. F.J. (Frank) Dunsbergen.
1.6. A uditcommissie
De Auditcommissie is volgens de statuten belast met het jaarlijks onderzoek van de balans en de rekening van baten en lasten van de partij, van de bijzondere organen en van de bijzondere organisaties. Zij brengt daarvan verslag uit aan het Partijcongres. De commissie adviseert het Partijbestuur over financiële aangelegenheden.
De Auditcommissie is in 2018 vier keer bij elkaar gekomen. Zij heeft onder andere gesproken over de jaarrekening over 2017 en de begroting voor 2019. Daarnaast heeft zij in 2018 toezicht gehouden op de voortgang van de grote projecten, waaronder het traject Partijvernieuwing.
De leden van de Auditcommissie waren in 2018 als volgt:
Voorzitter Dhr. J.H.M. (Johan) Luiks RA
Drs. R.J. (Remco) Swart
Mw. drs. M.J. (Mechteld) van den Beid
Adviseur Dhr. H.P.J. (Bart) van Meijl RB (penningmeester dagelijks bestuur)
Adviseur
Drs. J.M. (Jeroen) van der Kolk (directeur partijbureau) (sinds 11 oktober
2018, daarvoor mw. mr. H.M.C. (Hilde) Westera)
Adviseur Dhr. M.P.R. (Marco) Kampmeijer (controller partijbureau)
1.7. Fonds Wetenschappelijk Instituut
Het Fonds Wetenschappelijk Instituut heeft als doelstelling het verlenen van financiële steun aan het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA voor het verrichten van haar activiteiten, waardoor de politieke overtuiging van het CDA kan doorwerken in het politieke werk van de partij.
Het bestuur van het fonds vergaderde in 2018 tweemaal, eenmaal op 12 april over de jaarrekening 2017 van het fonds en van het Wl en eenmaal op 15 oktober over de
begrotingen en de jaarplannen voor 2019.
M A z A R s
2 1 JUNI 2U19
CDA Activiteitenverslag 2018
De leden van het bestuur waren in 2018 als volgt:
Voorzitter Drs. G. (Gerrit) Goedhart Penningmeester Mr. drs. L. (Bert) Jongsma
Ir. J.A.G. (Joost) Verheijen Mw. drs. G. (Guusje) Dolsma Dhr. W.J. (Willem Jelle) Berg
Adviseur Drs. P.H.J. (Pieter Jan) Dijkman (directeur Wetenschappeliik Instituut) Adviseur Dhr. H.P.J. (Bart) van Meijl RB (partijpenningmeester)
Adviseur Drs. J.F. (Hans) Huibers (penningmeester Wetenschappelijk Instituut)
1.8. Professor Steenkampfonds
Het Steenkampfonds heeft als doelstelling ondersteuning te verlenen aan scholings- en
vormingsactiviteiten. Op grond van die doelstelling levert het fonds een belangrijke bijdrage
aan de werkzaamheden van het Steenkampinstituut.
Het fondsbestuur vergaderde in 2018 vier maal. Het bestuur heeft in maart de jaarrekening voor 2017 besproken en in september de begroting en het jaarplan voor 2019.
De leden van het bestuur (niet zijnde het bestuur in de zin van de KvK inschrijving) waren in 2018 als volgt:
Voorzitter Ir. R. (Rein) Willems
Secretaris Mr. G.H.H.J. (Geert) Janssen
Penningmeester Drs. G.P.M. (Geert) van den Goor
Drs. G. (Gerrit) de Jong Drs. M. (Marianne) Luyer
Drs. J.S.J. (Hans) Hillen
Mw. mr. Y.E.M.A. (Yvonne) Timmerman-Buck
Adviseur Dhr. H.P.J. (Bart) van Meijl RB (partijpenningmeester)
Adviseur
Drs. H.C.E. (Herman) Broeksma (Senior Learning & Development) (vanaf 11 oktober 2018, daarvoor drs. J.M.
(Jeroen) van der Kolk)
1.9. Onderzoekscommissie
De Onderzoekscommissie heeft niet vergaderd in 2018. De bijeenkomst van de Onderzoeks¬ commissie is voorzien voor 2019. De commissie buigt zich tijdens die vergadering over de stemming voor de kandidatenlijsten voor de Eerste Kamerverkiezingen en de Europese
verkiezingen.
Dhr. J. (Sjaak) van der Tak
Mw. mr. I.P. (Irene) Michiels van Kessenich
2. Werkgroepen en activiteiten
2.1. Partijcongressen
Zie hoofdstuk II sector communicatie onder paragraaf 1.1.
2.2. CDA Senioren (voorheen Landelijk Ouderen Platform)
CDASenioren (CDAS) is een netwerk van senioren, gelieerd aan het CDA en is lokaal, provinciaal, landelijk en op Europees niveau actief. En dat gebaseerd op de uitgangspunten van het CDA: gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeester¬ schap. De meeste provincies kennen een provinciaal CDAS-platform.
CDAS wil de positie van senioren in onze samenleving en in de politiek versterken, zeker daar waar senioren ongelijk dreigen te worden behandeld ten opzichte van andere
generaties. CDAS wil daarom een belangrijke speler zijn in de maatschappelijke en politieke
arena. De politiek kan niet zonder deskundige, positief ingestelde senioren, die willen samenwerken met de beide Kamerfracties, de CDA-delegatie in het Europees parlement, met het Partijbestuur en de bijzondere organisaties binnen het CDA. In de maatschappelijke arena wil CDAS ook een grote rol spelen in het zelf participeren of anderen helpen te
participeren in onze samenleving. Als CDAS behartigen we de belangen van senioren door CDA-gremia gevraagd en ongevraagd van advies te dienen op het gebied van senioren¬ beleid. CDAS heeft een informatiefunctie ten opzichte van de CDA-fracties in de genoemde overheden. Tevens bieden we een podium waar senioren hun mening en ideeën kunnen
geven over wat er onder hen leeft.
Algemeen Bestuursvergaderingen (AB)
Als AB zijn we in 2018 driemaal bij elkaar geweest in het Partijbureau in Den Haag.
Ons platform bestaat uit maximaal twee afgevaardigden per provincie en maximaal een afgevaardigde namens elk van de zogenoemde grote steden, maar hiervan wordt ook in 2018 alleen door Rotterdam gebruik gemaakt. Enkele leden van de Tweede en Eerste Kamer en het Europees Parlement hebben een standing invitation voor het AB. In de AB-vergaderingen wordt door de provinciale afgevaardigden teruggekoppeld over de provinciale activiteiten en over de verschillende onderwerpen, ouderen aangaande, waaraan in
provinciaal verband aandacht is besteed.
De AB-vergaderingen in 2018 kennen een huishoudelijk gedeelte en ontvangen een of meerdere (externe) sprekers en zijn gehouden op
7 maart
Als gast ontvangen we Franck Kerckhaert vanuit het DB van het Partijbestuur, hij spreekt met ons over de gedachte partijvernieuwing.
30 mei
In het morgengedeelte van deze AB-vergadering hebben we een gesprek met Jeroen van der Kolk, hoofd HRM en ontwikkeling op het Partijbureau, over de voorgenomen
partijvernieuwing.
21 november
Bij afwezigheid van de gedachte spreker, praten we in het morgengedeelte over pensioenen
o.l.v. Jaap van der Spek en met Frank Kerckhaert over de laatst
kader van partijvernieuwing.
Samenstelling AB
We hebben afscheid genomen van Theo Krebber, die vanuit Limburg deel uitmaakte van ons AB, in zijn opvolging is dit jaar nog niet voorzien.
Vanuit Zuid-Hoiland komt Peter Pex ons versterken, hij is de opvolger van Virginie
Werner-de Graan.
Dit jaar is bekend geworden, dat Teus Dorrepaal de eerste vertegenwoordiger in het AB vanuit Friesland zal zijn.
Samenstelling DB
In de samenstelling van het DB heeft zich ook dit jaar geen wijziging voorgedaan.
Reginald Visser, voorzitter, Arie Slob, secretaris. Jan Beumer, vice-voorzitter en Jaap van
der Spek, penningmeester.
Het DB is driemaal bij elkaar geweest, tweemaal in Utrecht en eenmaal in Den Haag, te weten op 7 maart, 25 april en 15 oktober.
Commissies
CDAS kent een aantal commissies waarin verscheidene leden vanuit het AB/DB, soms aangevuld met externe deskundigen, zitting hebben.
We kennen de commissies Wonen, Zorg, Welzijn en Mobiliteit (WZWM), Communicatie en Inkomen en pensioenen. Deze commissies staan onder leiding van respectievelijk Ria Aartsen-den Harder, Henk Klein Kranenburg, die Theo Morskate is opgevolgd en Paul
Winkes.
De commissie Communicatie voert onder leiding van Theo Morskate de redactie van het digitale ledenblad CorDAad, dat dit jaar driemaal is verschenen.
Europese Senioren Unie (Esu)
In elke AB-vergadering vindt een terugkoppeling plaats vanuit dit gremium, waarvan de vergaderingen worden bezocht door onze afvaardiging Lenny Geluk-Poortvliet en Monique
Vogelaar.
Andere externe contacten
In 2018 is een begin gemaakt met het leggen van contacten met andere politieke partijen en CNVSenioren, tot concrete afspraken heeft dit nog niet geleid.
Financiën
In het kader van de bezuinigingen heeft het landelijk bestuur ook voor dit jaar een lager
subsidie toegekend, dan we gewend waren, te weten € 2.500, waarbij wel is aangegeven, dat voor projecten afzonderlijk subsidie kan worden aangevraagd.
2.3. Basisgroep Sociale Zekerheid
Resoluties
Op het CDA-congres van juni heeft de basisgroep 3 resoluties ingediend die alle drie zijn
aangenomen.
De eerste resolutie ging over werk voor mensen met een arbeidsbeperking. Het werk moet lonen, mensen mogen niet van bijstand afhankelijk blijven. Dus niet meer onder het
bijstandsregime vallen met het lage inkomen en allerlei eisen die daarbij horen.
M A Z A R S
2 1 JUNI 2019
CDA Activiteitenverslag 2018 Mazars N.V.
Gewaarmerkt voor identificatiedoeleinden
De tweede resolutie wil mensen met schulden een nieuw perspectief bieden. Aangepakt moet worden de negatieve rol van overheidsinstanties bij ontstaan en oplossen van schulden, kwaliteitseisen aan bewindvoerders, beslagvrije voet werkelijk toepassen, enz.. De derde resolutie betrof het oplossen een specifiek probleem bij schulden (terugvordering over het vorige jaar).
Met de eerste twee resoluties gaven we als CDA eerder dan de CU aan waar we stonden. Terwijl de Christen Unie een week later wel alle media-aandacht kreeg, met een visie die niet
socialer was dan de onze.
Dank aan de CDA-leden die bereid waren onze resoluties te steunen zodat ze konden worden ingediend.
De voorbereiding van de resoluties is in goed overleg gebeurd met Kamerlid René Peters. Dat hebben we zeer gewaardeerd. Nu komt het aan op het waarmaken.
Bijeenkomsten van de basisgroep
In de bijeenkomst van begin maart hebben we weer eens gekeken naar het doel van de basisgroep. De uitkomst is we een groep van ervaringsdeskundigen zijn die hun stem willen laten horen in het CDA omdat die nu te weinig doorklinkt. (We zijn niet een sociale
actiegroep in het CDA waar het niet per se nodig is dat er armen en/of uitkerings¬
gerechtigden bij zitten.)
Ook hebben we de verschillende mogelijkheden geïnventariseerd om onze stem te laten horen. We kwamen op bijna twintig.
De vier werkgroepjes rond de schuldenproblematiek die eind vorig jaar waren opgezet gingen verder met hun werkzaamheden.
In april hadden we een uitgebreid gesprek met kamerlid Evert Jan Slootweg. Veel zaken rond de zorg zijn besproken, waaronder: WMO-indicatie niet jaarlijks, maar voor meerdere jaren. Echtparen worden fysiek gescheiden als een van de twee volledige zorg nodig heeft. Gemeente doet net alsof er wel mantelzorg is. Breng het vastgoed van verzorgingstehuizen apart onder, dan leidt het niet af van de hoofdtaak. We konden elkaar daar grotendeels in vinden. Scheiding van een echtpaar bij zorg is een kwestie van slecht beleid van het tehuis. Met kamerlid René Peters hadden we die dag eveneens een gesprek. Het ging over werken met loondispensatie voor mensen met een arbeidsbeperking en over de schuldhulpverlening. Afgesproken is om samen te werken aan een resolutie over de schuldenproblematiek.
Uiteindelijk zijn het drie resoluties geworden. Zie hierboven.
Ook heeft de basisgroep gereageerd op de voorstellen over vernieuwing van de partij. De lijn van de reactie is; Wanneer de inzet is om iedereen er bij te betrekken, dus ook armen en uitkeringsgerechtigden dan is dat een goede zaak. De hamvraag is of dat ook gebeurt.
In juni spraken we met kamerlid Erik Ronnes vooral over de woningbouw. De algemene inkomenssituatie kwam eerst aan de orde. leder gaat er op vooruit is de inschatting, maar berekeningen zijn zeer complex. Pas achteraf weet je het zeker en pas dan kan worden bijgestuurd.
Bij de woningbouw ligt nu de prioriteit op meer huizen bouwen. Verkoop van sociale huurwoningen? Is zaak gemeenten, maar uitgangspunt zou moet
sociale huurwoningen niet daalt. Het is een slechte zaak wanneer
het totale aantal
CDA Activiteitenverslag 2018
2 WWII 2019
10 Gvoor identi
sociale huurwoningen naar beneden bijstelt. Ook zijn zorgen van de basisgroep o er de financiële effecten van de energietransitie voor lagere inkomens gedeeld.
In deze vergadering van de basisgroep vond de voorzittersoverdracht plaats. Na 27 jaar heeft Arend Jansen de voorzittershamer overgedragen. Hij heeft zich al die jaren met hart en ziel ingezet om de stem van armen en uitkeringsgerechtigden binnen het CDA te laten horen. Het was lastig om een opvolger te vinden die zowel arm en/of uitkeringsgerechtigde is en in staat is om de groep te laten bloeien. Daarom is gekozen voor een interim-voorzitter voor een periode van 2 jaar om de kwaliteiten die er in de groep zijn naar boven te laten komen, en daarna weer een arme en/of uitkeringsgerechtigde als voorzitter te vinden. We zijn blij dat Jan Eerbeek bereid was om als interim-voorzitter de basisgroep de komende 2 jaar te helpen.
De bijeenkomst in september had een bijzonder onderdeel. Partijvoorzitter Ruth Peetoom was aanwezig en reikte Arend Jansen de zilveren speld van het CDA uit voor zijn werk en inzet voor het CDA.
Onder leiding van Jan Eerbeek gaan we aan de slag om hoofdthema s te vinden en wat daar dan bij speelt. We komen tot drie hoofdthema s: schuldenproblematiek; wonen; sociale infrastructuur. Met dit laatste wordt bedoeld: de regels kunnen wel goed zijn, maar
functioneert het ook, komen mensen wel aan hun recht.
In oktober kwam kamerlid René Peters. Hij wil proberen de koopkrachtontwikkeling te monitoren van met name eenverdieners en alleenstaanden met hoge zorgkosten. Het idee
blijft dat iedereen er op vooruit gaat, maar bij deze groepen lijkt het risico het hoogst dat het
anders uitpakt. Verder is het voorstel over loondispensatie voor mensen met een arbeidsbeperking nu van de baan, omdat het niet aan de eisen kon voldoen.
De bijeenkomst van eind november stond vooral in het teken van het nadenken over een armoedeconferentie binnen het CDA.
Communicatie / Open Forum
Open Forum verscheen 8 maal digitaal. Dit blad is voor de Basisgroep een belangrijk middel om bij CDA-ers onder de aandacht te brengen wat er leeft bij armen en andere
uitkeringsgerechtigden.
Leden / bestuur
Het aantal leden van de Basisgroep is 20.
In het bestuur is Jan Eerbeek voorzitter als opvolger van Arend Jansen, André Reumkes kwam in het bestuur als penningmeester, Louis Flapper is secretaris, Madeline Andringa en Nico van Jaarsveld zijn lid.
Financiën
De financiële bijdrage van de partij bedroeg ook dit jaar € 3.200, daarnaast mochten we enkele kleinere giften ontvangen. De gelden zijn voor meer dan 80% nodig voor de
reiskosten omdat de meeste leden niet over een zodanig inkomen beschikken dat zij dit zelf
kunnen betalen.
M A Z A R S
CDA Activiteitenverslag 2018
2 ¦ NI 2019 11
De Basisgroep en haar vertegenwoordiging
De CDA Basisgroep Sociale Zekerheid is een landelijke werkgroep van het CDA. De leden
van de Basisgroep zijn uitkeringsgerechtigd of zijn dit geweest. De werkgroep die sinds 1986
bestaat heeft als doelstelling de stem van de uitkeringsgerechtigden met een minimum¬ uitkering, maar ook van de werkende armen, zo goed mogelijk te laten doorklinken zodat er volwaardig rekening met hen wordt gehouden zowel binnen als buiten het CDA.
Uitgangspunt is dat mensen, met en zonder een betaalde baan, samen verantwoordelijk zijn
voor de samenleving van nu en de toekomst.
Werkw jze Basisgroep
De Basisgroep geeft gevraagd en ongevraagd advies maar ook haar mening aan de partij en CDA-politici op alle bestuurlijke niveaus. Zij formuleert heldere standpunten over onder¬ werpen op het brede sociale terrein, in het bijzonder die de positie van uitkeringsgerechtig¬ den en (werkende) armen betreffen. Zij geeft het blad Open Forum uit als digitale nieuwsbrief en een papieren uitgave bij CDA-congressen.
Relatie met en ondersteuning van de Partij en de CDA Tweede Kamerfractie De Basisgroep is een (kritische) werkgroep van het CDA op het brede sociale domein. Op basis van geplande overlegmomenten vindt er wederzijdse informatie uitwisseling plaats met de CDA-fractie op het brede sociale domein.
Relatie met de (lokale) samenleving
Het lokale niveau neemt voor het sociale terrein in toenemende mate een belangrijkere plaats in omdat de uitwerking van sociale wetgeving van het rijksniveau verschoven is naar het gemeentelijke en deels regionale niveau.
Uitgangspunt daarbij is dat de leden vanuit hun eigen ervaringen als uitkeringsgerechtigde, of leven om en nabij het bestaansminimum, die gewijzigde rol zo actief mogelijk invullen. Het zijn netwerkende ervaringsdeskundigen op lokaal, regionaal en/of landelijk niveau die vertrekken vanuit de samenwerkingsgedachte en daarbij zoveel als mogelijk bondgenoot¬
schappen aangaan.
Tot slot
Veel dank zijn we verschuldigd aan allen, binnen en buiten het CDA, die ons werk mogelijk maken.
2.4. Netwerk diversiteit (voorheen CDA Kieurrijk)
Samenstelling en werkwijze
In het afgelopen jaar hebben verschillende leden zich samen gebogen over de stand van zaken van diversiteit in de partij en in de samenleving. Op basis van een gesprek eind 2017 -Koffie drinken met het bestuur- hebben CDA leden drie prioriteiten benoemd op het terrein van diversiteit, waar zij de komende tijd aan gaan werken:
1. Multiculturaliteit in de stad;
2. herkenbare boodschap en
3. voorbeeld figuren.
De leden zijn in 2018 drie keer bijeen gekomen. Twee maal op het partijbureau en eenmaal in de Tweede Kamer op uitnodiging van Chris van Dam.
M
M A Z A R S
CDA Activiteitenverslag 2018
In gezamenlijkheid is besloten de naam van het netwerk te veranderen van CDA Kleurrijk naar Netwerk diversiteit.
2.5. CDA Steden netwerk
De inzet van het CDA-stedennetwerk stond in 2018 gedurende het eerste kwartaal in het teken van de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. In de navolgende kwartalen heeft het netwerk iets meer op de achtergrond gefunctioneerd, vanuit de ervaring dat de electorale spanningsboog van de stedelijke afdelingen kort na raadsverkiezingen steevast wat minder strak gespannen is.
In de context van het CDA-stedennetwerk heeft navolgende inzet plaatsgevonden c.q. zijn de volgende activiteiten georganiseerd:
• Een drietal grotere bijeenkomsten van het Stedelijk Netwerk (G44= G40 + G4) c.q.
het Stedenteam (= reguliere frequentie).
• Een viertal bijeenkomsten van het G5-netwerk (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven).
• De inzet in het kader van de agendering van de uitdagingen van het CDA in de grote steden richting de CDA TK-fractie en overige stakeholders.
• Ondersteuning via digitale infrastructuur.
• Specifieke (extra) inzet tbv een aantal CDA steden met specifieke problematiek en/of
uitdagingen.
De output van dit type activiteiten is dat de stedelijke afdelingen (waar mogelijk) tot
gemeenschappelijke standpuntbepaling komen richting het landelijk CDA èn bovenal richting
de samenleving. Een concreet voorbeeld hiervan is het gezamenlijke stadspamflet dat de steden in de aanloop naar de raadsverkiezingen van 2018 hebben gepubliceerd en dat de nodige persaandacht verkreeg.
Genoemde inzet werd en wordt aangestuurd/gecoördineerd onder verantwoordelijkheid van
het bestuurslid (Grote) Steden, Alwyn de Jong (waar nodig in afstemming met het Dagelijks
Bestuur).
Stedelijk Netwerk
In 2011 is het Stedelijk Netwerk (G36= G32+G4) opgericht. Een netwerk dat van 2012-2014
werd uitgediept (en werd uitgebreid met een aantal randgemeenten/'overloopsteden'). Een netwerk waarin deelnemers in toenemende mate gebruik zijn gaan maken van eikaars initiatieven en expertise (best practices, lessons learned). In 2015 is dit netwerk omgevormd tot het 'Stedenteam', dat wil zeggen tot een team met een relatief vaste bezetting (per G36 stad 2-3 deelnemers). De focus van dit team ligt steevast op de raadsverkiezingen. Daarbij wil het (waar mogelijk) activistisch opereren, vanuit een gezamenlijk vastgestelde strategie.
Per 2016 is dit team full swing operationeel geworden. Ingaande 2016 zijn bovendien een aantal volledig nieuwe lijnen uitgezet, waaronder een HRM-lijn met aandacht voor
upcoming , stedelijke talenten en een lijn van buiten naar binnen , waarbij niet-CDA’ers kennis kunnen maken met het CDA als partij met stedelijk smoel’.
Stedenteam
Ten behoeve van het Stedenteam zijn in 2018 wederom een aantal netwerkbijeenkomsten georganiseerd (deze vinden sinds 2016 normaliter plaats te Utrecht), ditmaal ter
voorbereiding op GR18 en nadien ter voorbereiding op de strategie en inzet ten behoeve van
MAZA R S
CDA Activiteitenverslag 2018
GR22. In lijn met de bestuurlijke indeling van Nederland is het G36-netwerk in de loop van 2018 bovendien uitgebreid tot een G44-netwerk (=G40+G4).
G5 Netwerk
De G5-steden treffen elkaar (aanvullend op bijeenkomsten van het Stedelijk Netwerk) ook periodiek in gezelschap van Sybrand Buma en/of stedelijk Kamerlid Chris van Dam, voorzitter Ruth Peetoom en incidenteel de landelijk campagneleider om a) de
politiek-strategische agenda op elkaar af te stemmen (waar mogelijk) en b) activiteiten af te
stemmen (en synergie te creëren).
Virtuele ondersteuning via digitale infrastructuur
Het delen van lessons learned door elkaar te zien is cruciaal. Los van netwerkbijeenkomsten is ook in 2018 voorzien in digitale infrastructuur die dit ondersteunt. De communicatie tbv het
Stedenteam verloopt sinds 2016 overigens voornamelijk via WhatsApp en social media (FB):
de specifieke stedenwebsite zal daarom worden uitgefaseerd.
Extra inzet
Een aantal stedelijke afdelingen en fracties hadden in 2018, om uiteenlopende redenen,
behoefte aan extra begeleiding. Bestuurslid Alwyn de Jong heeft hier in 2018 de nodige tijd
aan besteed. In 2018 betrof dit 4 steden.
Overig
Op diverse plekken en binnen diverse gremia is extra aandacht gecreëerd voor de positie van het CDA in de stad. Dit geldt voor de CDA TK-fractie en het landelijk partijbestuur, binnen interne (o.a. in Bestuursforum-BSV) & externe media (waaronder kranten) en binnen de overige partijorganen etc. Waar mogelijk is samengewerkt met partners als het CDJA en
de nieuwe (hybride) netwerken die het CDA rijk is.
2.6. CDA Duurzaamheidsnetwerk
Inleiding
Hierbij een beknopt overzicht van de activiteiten van de netwerkorganisatie CDA Duurzaam-heidsberaad, onlangs omgedoopt in CDA Duurzaamheidsnetwerk.
Nieuwe voorzitter
In 2018 hebben we een nieuwe voorzitter gekozen in een actieleden bijeenkomst. We hebben afscheid genomen van Klaas Jan de Jong en de nieuwe voorzitter gekozen Leen van den Oever. Ook zijn de taken opnieuw ingevuld van secretaris, penningmeester en beheerder van twitter en de website met nieuwe bestuursleden.
Bestuursvergaderingen
In 2018 hebben regelmatig bestuursvergadering plaatsgevonden in Zoetermeer en Utrecht mede ter voorbereiding van de ledenactiviteiten en ook het selecteren van de kandidaten van de nieuwe voorzitter. Een aantal data: 3 juli, 28 augustus, 23 oktober (keuze secretaris, penningmeester, twitter, website van bestuur).
Actieleden vergaderingen
In 2018 hebben we verschillende bijeenkomsten gehad voor de actieleden. Hier volgt een overzicht:
28 februari actieleden vergadering Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK), Domplein 4,
CDA Activiteitenverslag 2018 14
3512 JC Utrecht. Het tijdstip was van 13.30 tot 15.30 uur. Deze vergadering is met name
bedoeld om bij te praten over de actuele stand en (beoogde)aanpak van het visie traject
Duurzame Landbouw als ook de invulling van de Duurzame Dag 2018. Thema daar is circulaire duurzame economie met voorbeelden van best go /practices in gemeenten en
provincies.
16 mei Duurzame dag Utrechts Centrum voor de Kunsten UCK, locatie Domplein 4, 3512 JC Utrecht. Het programma startte om 13.00 uur en sloot omstreeks 16.15 af met een borrel. Het is een netwerkdag met voorbeelden die provincies en gemeenten kunnen inspireren bij het opstellen of bijstellen van hun programma s voor bevordering circulaire economie. Tijdens de Duurzame Dag maakte je kennis met praktische voorbeelden. Naast aandacht voor successen kwamen ook tips in de vorm van do s en dont’s aan de orde. Wij boden op onze netwerkdag daarmee een praktische opmaat voor een concrete circulaire economie aanpak inde lokale / regionale situatie. Hoe bevorderd je circulaire economie praktisch en stimulerend vertaald op lokaal / regionaal niveau.
22 september actieleden vergadering Locatie : Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK),
Domplein 4, 3512 JC Utrecht, lokaal 017. Het tijdstip is van 13.30 tot 15.30 uur. Er zijn voor deze bijeenkomst een tweetal eminente sprekers: Marjolein de Kreij manager Milk Supply
van Vreugdenhil Dairy Foods over duurzaam zuivelbeleid , waarop aansluitend Martin Scholten, algemeen directeur Animal Sciences Group van de WUR, met een over de relatie met circulaire landbouw. Er was gelegenheid tot vragen en discussie. Op de agenda van deze vergadering stonden nog een beperkt aantal overige agendapunten staan. De drie belangrijkste zijn de benoeming van 4 nieuwe bestuursleden, het bespreken van de profielschets voor de nieuwe voorzitter en verder de inhoud en de voorbereiding van de deelsessie voor het CDA-Duurzaamheidsberaad op uitnodiging van het partijbestuur op het partijcongres van november aanstaand.
3 november Deelsessie Energietransitie partijcongres CDA jaarcongres en verdedigen resolutie van het CDA Duurzaamheidsberaad ter oproep voor een energietransitie bereikbaar voor iedereen en oproep aan CDA leden om een actieve rol te spelen in de energietransitie. In de deelsessie sprekers als Helma Kip, Agnes Mulder en het CNV met als discussieleider Carola Saskia Rindel.
15 december actieleden dag in het UCK Utrecht Locatie: UCK, Domplein 4, 3512 JC
Utrecht, Er is de keuze uit 2 kandidaten voor het voorzitterschap te weten Tjerk Wagenaar en Leen van den Oever. Rutger Ploum gaf een toelichting als secretaris van het CDA partijbestuur over het duurzaamheidsberaad als netwerkorganisatie. Er is een toelichting op
de landbouw notitie van het Duurzaamheids Overleg Politieke Partijen (DOPP), waaraan
Leen van den Oever namens het CDA heeft bijgedragen.
2.7. Ges rekken met maatschappelijke organisaties
In 2018 heeft de partijvoorzitter met diverse geledingen in de maatschappij gesproken. Zo
heeft zij gesprekken gevoerd met verschillende religieuze instellingen of religieus geïnspireerde instellingen. Daarnaast heeft het bestuur gesprekken gevoerd met de verschillende gelieerde instellingen van het CDA - CDJA, BSV en CDAV.
2.8. DebatpartiJ
Het afgelopen jaar zijn grote stappen gemaakt in het betrekken van leden bij de visievorming
in de partij. Zo zijn er nieuwe vormen gekomen om leden te betrekken en vooral ook om
meer leden te betrekken. Daarnaast is nagedacht over nieuwe vormen van debat binnen de partij, die in dit jaar getest gaan worden.
Kerngroepen en expertisenetwerken
Voorheen kende de partij 13 permanente visiegroepen, die elk een beleidsterrein onder hun hoede hadden. Iedere visiegroep bestond uit ongeveer tien tot vijftien leden. Deze groepen leverden visiedocumenten op hun beleidsterrein op. Veelal werden deze visiedocumenten gebruikt voor het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Na evaluatie van de visiegroepen is besloten over te gaan naar een nieuwe structuur. De partij heeft de visiegroepen losgelaten. De functie die de visiegroepen hadden, is verdeeld
over twee nieuwe vormen van groepen: kerngroepen en expertisenetwerken. De
signalerings- en agenderingsfunctie op hun terrein ligt bij de kerngroepen. Er zijn vijf kerngroepen op de parapluthema s Sterke Samenleving, Eerlijke Economie, Ruimte en Rentmeesterschap, Robuust Bestuur en Veilige Wereld. Tot de zomer van 2018 konden leden van de partij zich opgeven voor deze kerngroepen. Uit de vele sollicitaties is een selectie gemaakt van 23 personen, verdeeld over de vijf groepen. Deze personen zijn voor twee jaar benoemd. In september zijn de leden van de kerngroepen bijeen geweest, samen met een delegatie van het partijbestuur. Er was ruimte om elkaar te ontmoeten, meer informatie over deze nieuwe vorm te horen en een eerste overleg te plegen met de leden van de eigen kerngroep. Op deze avond zijn de eerste ideeën geboren voor nieuwe expertisenetwerken, die in de komende tijd uitgevoerd gaan worden.
De expertisenetwerken kunnen in het leven worden geroepen op advies van de kerngroepen of op aanvraag van het partijbestuur. De trekker van ieder expertisenetwerk is lid van de kerngroep waar het thema onder hangt. De overige leden van een expertisenetwerk zijn geen lid van de kerngroep. Expertisenetwerken hebben ongeveer tien leden en hebben slechts een tijdelijke status, met een looptijd van ongeveer een halfjaar.. Deze opzet biedt de mogelijkheid om veel meer leden te betrekken bij visievorming. De Kamerleden die het onderwerp van het netwerk in portefeuille hebben zijn ook aangehaakt, net als het
Wetenschappelijk Instituut.
De thematiek waar een expertisenetwerk zich over buigt is concreet van aard. Op dit moment lopen er drie expertisenetwerken. Het gaat om Toegankelijkheid Onderwijs, Energietransitie en Toekomst Lokaal Bestuur.
Het expertisenetwerk Toegankelijkheid Onderwijs is reeds in 2018 gestart. Er is meerdere
keren overlegd. De eerste bijeenkomst was een brainstormsessie, waarbij de kaders bepaald zijn en het pad uitgestippeld is voor het verdere verloop. In de tweede sessie zijn de
daadwerkelijke bouwstenen voor een tussen-visiestuk besproken. Dit visiestuk is geschreven en middels feedback nog een keer aangepast. Het tussen-visiestuk is vervolgens met
leerlingen uit de Medezeggenschapsraad van een middelbare scholengemeenschap besproken. Hun feedback is vervolgens wederom verwerkt en heeft het definitieve tussen-visiestuk opgeleverd. Dit stuk is besproken in het partijbestuur. Van hen kwamen enkele opmerkingen die meegenomen moeten worden bij het vervolg. Het expertisenetwerk gaat nu
een tweede ronde in.
Nieuwe vormen van debat
Wat betreft debat in de partij worden nieuwe vormen geïntroduceerd. Zo zijn er op zowel het voorjaars- als najaarscongres deelsessies geweest, waarbij ruimte is geweest voor debat. Hierbij is nauw samengewerkt met de diverse netwerken van de partij. Zo zijn er sessies over het 100 jaar vrouwenkiesrecht, een gebouwde omgeving zonder Groninger gas,
emancipatie van mannen en vrouwen in de 21e eeuw geweest. Dialoog.nu, de poule met
professionele moderatoren, heeft hierbij een actieve bijdrage geleverd met hun mensen. Ook
r s
CDA Activiteitenverslag 2018 16
de Bestuurdersvereniging droeg hieraan bij door deelsessies met hun leden en Tweede Kamerleden te organiseren, bijvoorbeeld over het sociaal domein in de praktijk.
Ook vond in juni 2018 in Zwolle een bijeenkomst plaats over de perikelen in het lokaal
bestuur. Dit was op de symbolische locatie van het Thorbeckehuis. Er is gesproken over samenwerking tussen lokale bestuurders, de toekomst van de benoeming van de
burgemeester en burgerparticipatie. Met name op gebied van burgerparticipatie. Vaak betekent burgerparticipatie luisteren, waarmee de gemeente teleurstelling creëert doordat iets niet uitvoerbaar is of niet past binnen de kaders. Hier ligt voor politieke partijen een uitdaging om dit op te pakken.
Ook de kerngroepen en expertisenetwerken dragen met hun vergaderingen en
bijeenkomsten bij aan meer debat. Dat de expertisenetwerken ook toegankelijk zijn voor niet-leden maakt dat het debat breder gevoerd gaat worden dan alleen de CDA-niet-leden.
2.9. Partijvernieuwing - vervolg op Taskforce Politieke Partij Nieuwe Stijl
In 2018 zijn veel en grote stappen gezet op het gebied van partijvernieuwing. In het voorjaar
van 2018 heeft de Taskforce Politieke Partij Nieuwe Stijl haar rapport opgeleverd. Dit vormt
de basis voor een toekomstbestendig CDA. In het voorjaar zijn in alle provinciale afdelingen
extra Algemene Ledenvergaderingen (ALV) ingelast, om de leden de mogelijkheid te geven
hier met elkaar over na te denken en feedback te geven. Ook op het congres in juni 2018 is hier aandacht aan besteedt.
Dit rapport, met bijbehorende feedback van de extra ALV s, is vervolgens nader uitgewerkt tot een visiedocument en een bijbehorend uitvoeringsplan. In verschillende deelprojecten zijn benoemd die tezamen de partijvernieuwing vormen. Er is gekozen om de vernieuwing in vijf thema s in te delen: Netwerk in Actie, Communicatie, HRM, Organisatie, Financiën. Deze volgorde is zo opgesteld dat het eerste thema het dichtst bij onze leden staat en het laatste het meest ver van hen af. Dit komt voort uit de gedachte dat het water van onderop kookt’ bij
het CDA en onze leden het belangrijkst zijn. Met de vernieuwing wil de partij ook vooral de
leden in hun kracht zetten.
Het plan is bedacht om lokale afdelingen en de netwerken van de partij te laten werken via projectsubsidie, die op basis van een vooropgesteld jaarplan wordt uitgekeerd. Dit vraagt energie van onze afdelingen, maar zorgt tegelijk ook voor een doordacht plan over de
activiteiten die gehouden gaan worden. Hoe dit precies vorm krijgt, wordt in 2019 samen met de lokale afdelingen bedacht en getest binnen de partij.
De slogan van de partijvernieuwing is: CDA. Een open netwerkpartij met idealen’. Het CDA
wil meer open staan voor nieuwe leden, maar ook ruimte bieden aan andere vormen van
betrokkenheid dan het traditioneel lidmaatschap. Zo wordt een reeds bestaande variant op het lidmaatschap ‘Vriend van het CDA’ opnieuw vormgegeven. Zo hoopt de partij meer mensen te interesseren voor het CDA en hen op een andere manier te binden. Tevens kan deze vorm een opstapje zijn naar het lidmaatschap. Hoewel dergelijke vormen goed zijn voor de verbreding van de partij en het open stellen voor geïnteresseerden, tellen deze
zogenoemde ‘Vrienden’ niet mee als lid bij de ledentelling van het Ministerie van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit maakt het financieel onaantrekkelijk om hier te veel nadruk op te leggen, vanwege de kans op verloop van leden naar de vriend-variant.
Op het congres van november 2018 heeft een drukbezochte deelsessie plaatsgevonden. Het nieuwe plan met alle deelprojecten is toegelicht. Daarna zijn de Ieden4 pjes
uiteengegaan om over een van de thema s te praten. Vragen als wat de leden goed vinden, waar ze risico’s zien en hoe de specifieke deelprojecten tot een succes gemaakt kunnen worden zijn aan bod gekomen.
Ondanks dat de partijvernieuwing bij onze leden begint, blijven de financiën zorgwekkend. In een tijd waarin er steeds meer van de partij gevraagd wordt op gebied van meedoen op social media, het bieden van een podium voor debat en onderlinge ontmoeting tussen de leden, spreekt het voor zich dat afnemende financiën door een teruglopend ledenaantallen geen goede combinatie zijn. Er is hervorming nodig om als partij te kunnen blijven bestaan.
Al met al zijn er veel deelprojecten die zorgen voor een meer open, flexibeler, op maatwerk gerichte partij met een efficiëntere organisatie en een gezonde financiële huishouding.
De komende maanden wordt er gewerkt aan het draagvlak voor al deze veranderingen.
Speciaal hiervoor is de partijbureau-komt-naar-je-toe’ tour in het leven geroepen. Een aantal
medewerkers van het CDA partijbureau gaat het land in om te praten met afdelingen over de veranderingen die de partijvernieuwing met zich meebrengt. De invulling wordt bepaald op basis van wat de deelnemende afdelingen zelf willen. Ook wordt gesproken met provinciaal bestuurders over hoe zij nu de veranderingen zien en specifiek voor hun provincie in willen kleden. Ook hier geldt weer dat het water van onderop kookt.
2.10. Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen
In 2019 vinden de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen plaats. Het partijbureau ondersteunt de provinciale afdelingen in het voorbereiden van deze verkiezingen. In de eerste plaats is een Handreiking geschreven: de Handreiking Provinciale Staten¬
verkiezingen. Deze handreiking legt de procedure uit die geldt voor de voorbereiding van deze verkiezingen: van het informeren van de leden tot het vaststellen van de kandidatenlijst. Ook is uitgewerkt welke provinciale afdelingen verantwoordelijk zijn voor de voorbereiding van de diverse waterschapsverkiezingen.
Naast de Handreiking, wat vooral theoretische ondersteuning geeft, heeft het partijbureau ook praktische ondersteuning gegeven aan de provinciale afdelingen. Dit gebeurt onder andere via de campagne-nieuwsbrief die wekelijks uitgaat. Hierin staan tips & tricks, worden
scholingsmogelijkheden kenbaar gemaakt en krijgen ze hulpmiddelen die inspelen op de
actualiteiten.
Ten slotte heeft het partijbureau de gemeentelijke afdelingen ondersteund door het afgeven van het zogenaamde H3-1 formulier. Dit betreft een machtigingsformulier dat alle
deelnemende afdelingen dienen op te sturen naar het partijbureau. Op die manier ontvangt een provinciale afdeling toestemming om de naam CDA’ boven de kandidatenlijst te plaatsen. De Kiesraad heeft hiervoor een specifiek modelformulier verplicht gesteld. Dit formulier hebben de afdelingen getekend retour ontvangen.
De voorgaande activiteiten richten zich niet alleen op 2018. Aangezien de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen plaatsvinden in maart 2019, lopen deze activiteiten door in 2019.
2.11. Eerste Kamer- en Europese Parlementsverkiezingen
In april en mei 2019 vinden de Eerste Kamerverkiezingen, respectievelijk de Europese Parlementsverkiezingen plaats. Een gedeelte van de voorbereidingen van deze verkiezingen
CDA Activiteitenverslag 2018
2 2019
N.V. G waamerkt
vinden plaats in 2018. In de eerste plaats richt zich dit op de selectie van kandidaten. Twee selectiecommissies hebben gesprekken gevoerd met de kandidaten voor de Eerste Kamer en het Europees Parlement. Dit is uitgemond in een concept-advieslijst. De advieslijst is
uiteindelijk vastgesteld door het Partijbestuur. Tot slot zijn de lijsttrekkers van deze
verkiezingen gekozen door het partijcongres.
3. Buitenland
Het internationaal werk van de partij bestaat uit zes onderdelen, te weten de Commissie Buitenland, bijeenkomsten, bilaterale en internationale contacten, activiteiten Europese Volkspartij, Europese Parlementsverkiezingen en de Eduardo Prei Stichting.
3.1. Commissie Buitenland
De Commissie Buitenland is in 2018 vijf keer bijeen gekomen om te vergaderen. De Commissie Buitenland is dit jaar met 4 thema s bezig geweest:
Initatieven van de Frans-Duitse as
Opkomst van China Migratie
Rechtsstaat in Midden-Europa
De Commissie heeft over elk van deze thema’s een bijeenkomst gehouden en een adviesstuk uitgebracht. Tijdens elk van de bijeenkomsten was er een externe expert aanwezig die een presentatie gaf, wat zorgde dat er een goede inhoudelijke discussie volgde. Voor het stuk over China hebben de Commissie leden elk vanuit hun eigen werkachtergrond (voedsel, handel, OS, energie) een advies geschreven. De Tweede Kamerfractie heeft de bundeling van deze adviezen ter harte genomen en de opkomst van China in de Kamer op de agenda gezet, onder andere door Kamervragen te stellen.
Over migratie werd in 2017 al een stuk opgesteld, maar gezien de vele ontwikkelingen heeft de Commissie in 2018 een vervolg geschreven, waarin de nadruk lag op een integrale aanpak tussen internationale handel en voorkomen van migratie via OS en defensiebeleid. Dit stuk is in overleg met de migratie portefeuillehouders in de Kamer opgesteld en
vervolgens naar de gehele Kamerfractie gestuurd, waar het goed ontvangen werd. Tot slot heeft de Commissie het stuk over de Frans-Duitse as in 2018 afgerond en is begonnen aan een nieuw stuk over de rechtsstaat in Midden-Europa, waarbij specifiek gekeken wordt naar de situaties in Polen en Hongarije en hoe we hier als Nederland maar ook als CDA In de
EVP op reageren.
De Commissie Buitenland heeft in 2018 afscheid genomen van vier leden, die elk hun maximum lidmaatschap van twee termijnen van vier jaar hadden bereikt. Er zijn drie nieuwe leden voor in de plaats gekomen, elk met een expertise in Europese aangelegenheden.
3.2. Bijeenkomsten
Gedurende het jaar heeft CDA Internationaal meerdere bijeenkomsten georganiseerd. In samenwerking met de provincies zijn ertussen begin april en begin juni elf bijeenkomsten over Europa georganiseerd, de zogeheten Europa Specials’. Het doel van de bijeenkomsten was om input op te halen voor het CDA Europees verkiezingsprogramma. Tijdens deze bijeenkomsten waren Europarlementariërs en sprekers uit de provincie aanwezig, en werd er met de zaal gesproken over thema’s die zowel Europees als provinciaal belangrijk zijn. Zo werd er in Noord-Holland over internationaal toerisme gesproken, in Gelderland over voedsel
CDA Activiteitenverslag 2018
21 II 2019
sN.V. C rrnerkt
19
(ivm Food Valley), in Utrecht over wetenschap (ivm Utrecht Science Park), in Drenthe over plattelandsontwikkeling en in Noord-Brabant over grensregio-ontwikkeling. Via de
Mentimeter app werd de zaal gevraagd naar hun zorgen en hun ideeën over Europa, ter input voor het Europees verkiezingsprogramma. Tot slot werd in samenwerking met het CDJA een Europa quiz gehouden met de zaal. De winnaar van de quiz kreeg een Wild Gard voor de CDA500.
Op 2 juni 2018, tijdens het partijcongres in Den Bosch, vond de CDA500 plaats. Vijfhonderd
CDA'ers uit het hele land kwamen bij elkaar om na te denken en te discussiëren over Europese thema s. In groepjes leverden de leden bouwstenen aan voor het CDA Europees verkiezingsprogramma. De discussie vond plaats rond vier thema s: veiligheid & buiten¬ grenzen, identiteit & democratie, economie & innovatie, en klimaat & energie.
De verschillende groepjes leverden vraagstukken en oplossingen aan in de vorm van stellingen. Via een app konden de deelnemers aangeven welke stellingen zij het beste vonden. De beste stellingen van de dag zijn in het Europees verkiezingsprogramma terecht
gekomen.
In december heeft CDA Internationaal een kerstbijeenkomst georganiseerd voor alle
buitenland betrokkenen van het CDA. Het thema van de bijeenkomst was de toekomst van Europa . Voorzitter van de programma commissie voor Europa, dhr Pieter van Geel, was aanwezig als spreker, net als dhr Pieter Omtzigt, Tweede Kamerlid met portefeuille Europa.
3.3. Bilaterale en Internationale contacten
De contacten met het Duitse CDU en Belgische CD&V waren intensief gedurende het jaar op velerlei niveaus binnen de partij. Op 28 en 29 juni vond het jaarlijks Sint Gerlach-overleg plaats voor de CDA-, CD&V en CDU-fracties. Een CDA delegatie heeft het CDU congres in Hamburg bezocht, waar Annegret Kramp-Karrenbauer werd gekozen tot nieuwe
partijvoorzitter. Er zijn bilaterale ontmoetingen geweest met het CDA&V in de lente en de herfst. Ook hebben de directeuren van de Konrad Adenauer Stiftung en de Hanns Seidel Stiftung een bezoek gebracht aan Den Haag, waar zij met de CDA voorzitter, de fractie en het Wl hebben gesproken. Er zijn ontmoetingen geweest van de CDA voorzitter met verschillende ambassadeurs in Den Haag. Ook hebben CDA’ers bijdragen geleverd aan internationale conferenties. Tot slot hebben de medewerkers van het partijbureau in oktober een bezoek gebracht aan Brussel.
3.4. Activiteiten Europese Volkspartij
Gedurende het jaar heeft de Commissie Buitenland notities van de Europese Volkspartij
besproken en geamendeerd. Leden van de Commissie hebben actief deelgenomen aan de drie vaste beleidswerkgroepen van de EVP ( politieke actualiteit , economie en
welvaartsstaat en internationale relaties ). De internationaal secretaris van het CDA heeft de Algemene Vergaderingen van de Europese Volkspartij bijgewoond. In november 2018 heeft een delegatie van de Commissie Buitenland deelgenomen aan het jaarlijkse EVP congres, dit jaar gehouden in Helsinki. Daar werd een resolutie over Europese waarden aangenomen en werd Manfred Weber gekozen als EVP Spitzenkandidaat.
3.5. Europese Parlementsverkiezingen
CDA Internationaal is vanaf februari 2018 begonnen met de voorbereidingen voor de Europese Parlementsverkiezingen. De input van de leden, verkregen via de 11 Europa Specials en de CDA500, vormde een goede basis voor de leden van mma
M A z A R s
CDA Activiteitenverslag 2018tl 2019
20Gewaarmerkt
commissie voor Europa. De commissie, ondersteund door de internationaal secretaris en de
directeur van het Wl, gingen vanaf maart aan de slag met een brede inventarisatie in de partij. Zij hielden tussen maart en juni tientallen interviews met (oud)politici, bewinds¬ personen en Europa betrokkenen. Ook hield de commissie bijeenkomsten met haar zes adviseurs (partijvoorzitter, dagelijks bestuurslid Internationale Zaken, voorzitter Commissie Buitenland, fractievoorzitter Eerste en Tweede Kamer en delegatieleider Europees
Parlement), om samen de grote lijnen van het programma te bepalen. Vanaf juli is de commissie begonnen met het schrijven van het Europees verkiezingsprogramma. In
september lag er een eerste concept op tafel, waarna er nog enkele bijeenkomsten volgden met de adviseurs en andere betrokkenen. In november werd het concept programma op de website gepresenteerd en mochten de afdelingen amendementen indienen. Het programma wordt vastgesteld in 2019, tijdens het congres op 9 februari.
3.6. Eduardo Frei Stichting
3.6.1. Voorwoord
Politiek gezien was 2018 een boeiend en onrustig jaar. Onrust in Europa over een mogelijke Brexit, toenemende zorgen over de invloed en de macht van populistische partijen, de verslechtering van de relatie met de Verenigde Staten. Zowel van binnenuit als van buitenaf wordt onze Europese eenheid op de proef gesteld. Reden te meer om onze
Christendemocratische waarden van vrede, verzoening en eenheid blijvend uit te dragen in alle landen waar wij als EPS trainen.
Ook het afgelopen jaar hebben de 74 trainers van EPS dat weer gedaan. Maar liefst 1.400 mensen hebben een training van EPS gevolgd. Doordat onze trainers ook in minder veilige landen opereren zijn we afgelopen jaar gestart met een nieuw veiligheidsbeleid. Alle trainers worden verplicht een training te volgen zodat ze goed voorbereid en zo veilig mogelijk op reis gaan.
In 2017 hebben wij als EPS nadrukkelijk gekeken naar waar wij onderscheidend kunnen zijn
in onze trainingen ten opzichte van andere organisaties. Wij hebben toen geconcludeerd dat ons onderscheidend vermogen zit in de Christendemocratische basis waardoor onze
trainingen een combinatie kunnen en moeten zijn van values and skills . Wij putten uit een eigen ervaring over hoe om te gaan met scheiding van kerk en staat, religie en politiek. Als EPS kunnen wij in trainingen aangeven hoe wij het doen (niet hoe iets moet) om daarin een inspiratie te kunnen zijn voor anderen. Als vervolg hierop zijn we in 2018 begonnen met de ontwikkeling van handleidingen voor trainingen over waarde gedreven politiek en over
integriteit . In 2019 zullen we dit op basis van ervaringen in de trainingen verder ontwikkelen.
Onze activiteiten hebben wij voortgezet in zowel de Arabische regio als in de Balkan en Oost Europese regio. In Libanon mochten we na een eerste fact-finding missie voor het eerst een training geven. Juist door de politiek en religieuze situatie in Libanon, waar Christenen en Moslims in relatieve vrede samen leven, is het voor EPS waardevol dat wij ook in dit land
trainingen mogen geven.
De Arabische regio blijft een uitdaging vanwege de positie van de Islam in de politieke
structuur. Onze keuze om juist daar ook veel aandacht te geven aan trainingen voor vrouwen en jongeren is de juiste keuze gebleken. Ons gestelde doel voor de Arabische regio; om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van democratie en democratische vaardigheden in
een aantal landen in de Arabische regio, blijft in de huidige politieke ctueel.
M A z A R
CDA Activiteitenverslag 2018
21 1
21De belangrijkste partners waarmee wij samenwerken zijn de IRI (International Republican
Institute), NDI (National Democratie Institute) en de KAS (Konrad Adenauer Stiftung).
In de Balkan en Oost-Europese regio blijven EPS trainers gevraagd worden vanwege de kwaliteit van de trainingen die wij bieden. Wij werken actief samen met o.a. de KAS en het RSI (Robert Schuman Institute). Deze samenwerkingen blijven belangrijk voor het aanbod dat wij als EPS bieden. Binnen het Oostelijk Partnerschap trainen we in landen die vroeger tot de Sovjet Unie behoorden. Vaak is hier sprake van instabiele politieke situaties en
toenemende Russische invloeden.
In de Balkan regio zien we de worsteling van deze landen die zo graag tot de Europese Unie willen behoren maar tegelijkertijd te maken hebben met een toenemende invloed vanuit Turkije, Rusland en Saoedi Arabië. Waar hun wens om meer bij Europa te horen wordt tegengehouden door het toenemende Europese populisme wordt dat vacuüm steeds geraffineerde ingevuld door andere minder democratisch georiënteerde machten. Onze aanwezigheid is voor hen vaak een belangrijke bevestiging voor de opbouw van de
democratie. De politieke partijen waar we te gast zijn, zijn over het algemeen verbonden met de Europese Volkspartij en hebben een christendemocratische of conservatieve
achtergrond.
EPS heeft wederom een prachtig jaar achter de rug. Dank gaat uit naar al die vrijwilligers binnen EPS die iedere keer weer klaarstaan om op pad te gaan en trainingen te geven in het buitenland. Maar ook naar het EPS secretariaat die altijd weer klaar staan en alle reizen, bezoeken en trainingen zo goed voorbereiden.
Vanuit onze eigen christen-democratische achtergrond zullen we doorgaan om iedere keer weer die brug te slaan naar landen waarin een verlangen is naar een integer en waardevaste
democratie.
Namens het EPS bestuur
Jeroen Alting von Geusau, voorzitter
3.6.2.lnleiding en doelen van de EFS
De CDA-stichting voor Internationale Solidariteit Eduardo Prei (EPS) heeft in 2018 een
reeks aan projecten uit kunnen voeren ten behoeve van de ontwikkeling van politieke partijen in Midden- en Oost-Europa en de Arabische regio. Dit gebeurt op grond van de
subsidieregeling wet financiering politieke partijen MATRA en SHIRAKA. Deze regeling is
bedoeld voor activiteiten die bijdragen aan een maatschappelijke transitie in de landen in Oost-Europa, Zuidoost Europa en de Arabische regio. De subsidie is gebaseerd op het aantal zetels van de partijen in de Tweede Kamer. Hieronder volgt een korte introductie op de werkwijze van de EPS, waarna in de volgende hoofdstukken verslag wordt gedaan van de activiteiten. De EPS gaat daarbij uit van de volgende drie doelen:
• promotie van het christendemocratisch gedachtegoed en de kennis hierover in internationaal verband in het algemeen en op de terreinen van internationale samenwerking en mensenrechten in het bijzonder;
• stimuleren van de permanente betrokkenheid van CDA-leden en aan de CDA gelieerde organisaties op bovengenoemde terreinen;
Werkwijze
Het bestuur van de stichting treedt voor het CDA op als ontvanger en beheerder van de ontvangen gelden. De EFS werkt met een jaarplan en vanuit een strategisch meerjaren beleidsplan (2018-2021) en werkt met vaste partners in de doellanden. Het EFS bestuur vergaderde in 2018 5 keer. In mei en juni zijn er trainersbijeenkomsten geweest bedoeld om de trainers te voeden met informatie en kunde die gebruikt kan worden in de trainingen. Zo werd gesproken over de wijze waarop het CDA partij bureau campagne heeft gevoerd in 2017 en kregen de trainers uitleg over een nieuwe tooi mentimeter . Mentimeter kan in trainingen gebruikt worden om te peilen wat de achtergrond van de deelenemers is, maar ook om feedback over de trainingen te vragen. De tweede bijeenkomst was een
expertmeeting over Albanië waarbij ook vertegenwoordigers van de andere politieke stichtingen waren uitgenodigd. Ook is er een bijeenkomst georganiseerd waarbij 13 nieuwe EFS trainers samen kwamen. In deze bijeenkomst maakte zij kennis met elkaar en met de
EFS.
De subsidieregeling biedt ruimte voor scholingsactiviteiten aan uiteenlopende landen. De EFS heeft gekozen voor trainingen in de landen Albanië, Armenië, Bosnië-Herzegovina, Georgië, Oekraïne, Servië, Kosovo en Wit-Rusland. Daarnaast kan de subsidie worden besteed aan de landen in de Arabische regio, waarbij de EFS zich richt op Jordanië, Marokko en Tunesië en sinds 2018 ook in Libanon.
Het secretariaat van de EFS ontvangt projectvoorstellen van zusterpartijen of van
organisaties uit deze landen. Per project dient een doelomschrijving, een conceptprogramma en een projectbegroting te worden voorgelegd. Het bestuur beoordeelt de voorstellen. Na afloop van de activiteit leveren de trainers en de zusterpartijen een evaluatie aan. De accountantsdienst van het Ministerie van Binnenlandse Zaken vraagt om een financiële onderbouwing bij het activiteitenverslag.
In een aantal gevallen wordt samenwerking tussen politieke partijen bevorderd. Allereerst indien in een land meerdere politieke partijen zijn die dezelfde christendemocratische ideologie delen. Daarnaast in de programma s met het Robert Schuman Institute, waar deelnemers worden geselecteerd uit meerdere landen. Tenslotte wordt in een aantal projecten in de Balkan deelnemers geselecteerd uit de regio, met de bedoeling om kennismaking en samenwerking te stimuleren.
Categorieën
Het bestuur van de EFS steunt projecten die ten goede komen aan de doelstelling van de stichting en de subsidievoorwaarden en passen binnen de volgende categorieën:
1. Vormings- en scholingscursussen
Dit betreft trainingen en conferenties (ideologisch, beleidsinhoudelijk of communicatief) die
door CDA-deskundigen in de betreffende landen worden uitgevoerd.
2. Technische hulp
In deze categorie valt advisering aan een zusterpartij, zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling of vertaling van documenten die voor de zusterpartij van belang kunnen zijn. Directe financiële
of andere vormen van materiële steun wordt niet verstrekt.
3. Uitwisselingen
Voor individuele personen of groepen kan de EFS een studiebezoek aan Nederland organiseren. Tijdens een bezoek wordt op directe wijze kennis genomen van de hier bestaande democratische structuur, het functioneren van de samenl Jn .g e christen
democratische inbreng daarbij. M A Z A
4. Oriëntatiebezoe en
Oriëntatie bezoeken door de EFS zijn bedoeld om inzicht te verkrijgen in de politieke situatie
in een land en de betekenis van christendemocratie in dat land. Een dergelijk bezoek vindt veelal plaats als voorbereiding op een nieuwe samenwerking.
In 2018 heeft de nadruk van de activiteiten gelegen op vormings- en scholingscursussen.
3.6.3.Bestuurssamenstelling EFS 2018
Het bestuur van de stichting bestond in 2018 uit de leden:
- dhr. J.E.P.M. Alting von Geusau, voorzitter - dhr. W. Hoff, penningmeester - dhr. C. örüz - dhr. G. Boogaard - mw. A. Doesburg - dhr J.P. Lokker - dhr E. Smid
European NetWork of Political Foundations
De EFS is lid van het European Netwerk of Political Foundations (ENoP). Dit netwerk brengt politieke partij stichtingen vanuit heel Europa bijeen en biedt kennisondersteuning op gebied
van relevante ontwikkelingen op Europees niveau. Voor meer informatie kunt u de website bezoeken, www.enop.eu.
In de hierna volgende hoofdstukken volgt een uitgebreid verslag per regio en land over de activiteiten die ondernomen zijn:
In hoofdstuk 3.6.4. komen de landen aan bod die onder het Matra Oost Europa programma
vallen.
In hoofdstuk 3.6.5. komen de landen aan bod die onder het Shiraka Arabische Regio
programma vallen.
3.6.4. Projecten Matra Oost-Europa
In de volgende hoofdstukken volgt per land een projectbeschrijving van de activiteiten die de
EFS in 2018 heeft georganiseerd. De genoemde trainers zijn de EFS trainers. Vaak zijn er tijdens de trainingen ook trainers aanwezig uit andere landen.
1 - Albanië
Partner: Konrad Adenauer Stiftung (KAS) Partij: Democratie Party
Trainers: Jeroen Alting von Geusau, Heidi van Haastert, Albert Schol en Jan Wouter van Wijngaarden.
Context
Albanië is sinds 2014 kandidaat-lidstaat van de Europese Unie. In april 2018 maakte de EU
duidelijk te willen beginnen met de toetredingsonderhandelingen. Albanië heeft sinds de
jaren 90 sprongen vooruit gemaakt als het gaat om de bevordering van de democratie en de hervormingen in het rechtssysteem. De EU blijft wel benadrukken dat de hervormingen nog
onvoldoende zijn en aandacht nodig hebben. Politiek blijft het land i i-tefl Uil te beweging
mHm AZA R S
CDA Activiteitenverslag 2018
2 1 JUjJI 2019 24
met politici en hoge overheidsambtenaren die beschuldigd worden van corruptie en het
onderhouden van criminele banden. Sinds juli 2018 boycot de Democratie Party (EVP
observer member) samen met de andere oppositie partijen de zittingen in het parlement. Het jaar eindigde met grote demonstraties van jongeren die protesteerden tegen de immer hogere wordende kosten voor het volgen van universitair onderwijs.
Project 30: Twee trainingen voor jongeren van de Democratie Party
De eerste training richtte zich op de persoonlijke waarden van de jongeren en de koppeling naar democratie en politieke ideologieën. De tweede training, waar deels dezelfde
deelnemers bij aanwezig waren gingen vervolgens in op de problemen die de jongeren ervoeren en de oplossingen die zij zagen. De uitkomst zou worden meegenomen naar een
partijbijeenkomst ter viering van de dag van de jeugd in Albanië op 8 december.
Conclusie
De deelnemers hebben een positieve feedback gegeven en hebben concrete voorstellen kunnen formuleren op het gebied van onderwijs en jongeren beleid. De trainingen waren nuttig omdat de jongeren hebben kunnen nadenken over wat ze zelf belangrijk vinden en
hoe je dat dan kunt inbrengen in de politieke partij. Jongeren krijgen en pakken onvoldoende
hun stem, meestal wordt op de jongeren een beroep gedaan tijdens de campagnetijd, om te folderen. Er is weinig vertrouwen in het politieke systeem in Albanië, zeker bij de jongeren. Met dit project heeft de EPS jongeren gestimuleerd om van zich te laten horen.
2 - Armenië
Partner: Konrad Adenauer Stiftung (KAS)
Partijen: Republican Party of Armenia (RPA), Prosperous Armenia Party (PAP), Armenian Revolutionary Federation (ARP), YELK (Way Out Alliance), Heritage Party, Armenian
Renaissance Party, Armenian National Congress (HAK/ANC), Pree Democrats Trainers: Paul Bogaard, Esther Keizer, Wim Eilering
Context
In 2018 is het politieke speelveld in Armenië compleet veranderd. De langregerende
Republikeinse partij (RPA) verloor al haar macht tijdens de verkiezingen van 9 december
2018. De zogehete fluwelen revolutie zorgde hiervoor. Op 9 april 2018 eindigde de ambtstermijn van de president Serge Sarksyan. Het daaropvolgende nieuws dat Sarksyan toch weer premier wilde worden zorgde voor dagenlangen protesten, onder leiding van oppositieleider en voormalig journalist Nikol Pashinyan. Op 17 april keurde een meerderheid van het parlement de aanstelling van Sarksyan als premier alsnog goed. De protesten veranderden ondertussen in een volksbeweging tegen de regerende politieke klasse. Onder
druk van deze beweging werd begin mei oppositieleider Nikol Pashinyan verkozen tot
premier van Armenië. Het doel van Pashinyan was nu om vervroegde verkiezingen uit te roepen, maar dit werd tegengehouden door de regerende RPA, die bijna de helft van de zetels in bezit hadden, maar in de peilingen op stevig verlies stonden. Na een nieuwe golf van protesten werden de parlementaire verkiezingen uiteindelijk gehouden op 9 december 2018.
Tijdens de parlementsverkiezingen van 9 december 2018 zijn maar drie partijen tot het
parlement verkozen. Dit komt doordat er een minimum van 5% van de stemmen behaald moet worden om toe te kunnen treden tot het parlement. De My step alliance’ bestaande uit de Civil Contact Party en de Mission Party won onder leiding van premier Pashinyan 70,4% (88/132 zetels) van de stemmen, een absolute meerderheid. De tweede grootste partij is Prosperous Armenia, dat 8,26% (26/132 zetels) van de stemmen won. De kleinste partij in het parlement is Bright Armenia, dat 6,37% (18/132 zetels) van de StenjMJQ won. Onder de
' M A Z A I
CDA Activiteitenverslag 2018
JöNi 2019
25J.V
Armeense grondwet moet 30% van de zetels naar oppositiepartijen gaan. De RPA, die sinds 1995 regeerde in Armenië, heeft nul zetels behaald bij de verkiezingen.
Project 29
De EPS organiseert, in samenwerking met de KAS, twee jaarlijks terugkerende trainingen in Armenië: een multipartijentraining training en een vrouwentraining. Hieronder de toelichting van beide trainingen.
Leadership Academ
Van 29 juni tot 1 juli vond de jaarlijkse Leadership Academy plaats. Dit is een project dat
samen met de partijstichtingen van de WD en PvdA wordt georganiseerd. Bij de training waren jongeren van verschillende Armeense partijen aanwezig. De trainers gingen in op de
sociaal-democratie, christendemocratie en liberalisme. Daarnaast was er ook aandacht voor
skills zoals onderhandelen en debatteren.
Vrouwentraininq
Van 16 tot 18 november vond de jaarlijkse vrouwentraining plaats. 20 vrouwen kwamen samen voor een training over de rol van vrouwen in de politiek, vanuit christendemocratisch perspectief. Ook werd er gekeken naar campagnevoeren en hoe je jezelf presenteert als politicus en de waarden waar je voor staat.
Conclusie
In 2018 is het politieke speelveld in Armenië compleet veranderd. Dit zal ook impact hebben op de trainingen die in het land gegeven worden door de EPS. Het is nu meer dan ooit belangrijk om met verschillende partijen bijeen te komen. Zowel de multipartijen training als de vrouwentraining zijn goede concepten om de verschillende partijen op het politieke
spectrum met elkaar te laten praten en ideeen uit te wisselen. In het sterk gepolitiseerde land is het goed om mensen te laten reflecteren waar zij precies voor staan en wat precies de onderlinge verschillen zijn. Tijdens de trainingen bleek dat de verschillen tussen de partijen toch kleiner zijn dan men vaak denkt.
3 - Bosnië-Herzegovina
Partners: Center for New Initiatives (CNI), Robert Schuman Institute (RSI) Partijen: SDA, SDS, HDZ-BiH, HDZ 1990, PDP en IB
Trainers: Wim Eilering, Priso Douwstra, Michiel van Butselaar, Mustafa Bal, Hans van der Vaart, Thijn van Veghel en Wytske de Pater-Postma
Context
In februari 2016 vroeg Bosnië-Herzegovina officieel lidmaatschap aan bij de Europese Unie. De EU heeft Bosnië-Herzegovina gevraagd hervormingen door te voeren in de aanloop naar Europees lidmaatschap. De voortgang in hervormingen verloopt uitzonderlijk traag. In 2017 werkte het land toe naar vernieuwing van een aantal wettelijke bepalingen, om de rechten van de verschillende etniciteiten in Bosnië-Herzegovina te beschermen. Dit heeft voor veel spanning en onrust gezorgd, vooral tussen de EVP partijen. In september 2017 is een nieuwe pro-Europese partij opgericht: Independent Bloc.
Op 7 oktober 2018 vonden de algemene verkiezingen in Bosnië en Herzegovina plaats. Een samenvatting van deze verkiezingen is: consolidatie van Milorad Dodik s SNSD in de
Servische Republiek, de Bosniakse SDA blijft aan de macht en de benoeming van Zeijko
Komsic s als Kroatisch lid van de het drie-presidentschap. Wat opviel was dat de etnische tegenstellingen nog steeds de verkiezingsstrijd domineren.
